intalons.
[Bkkingslijstvan de
ONZE EILANDEN VAN WOENSDAG 12 NOVEMBER 1919.
at. in bet jaar en zijn
st. als winkeljuffrouw,
baar 3 en zyn 4 p.dst.
'ij óf een meid moeten
zou baar betrekking
«\f koken en werken,
week, die gelyk staan
lOsb. vóórden oorlog,
ouwd niet leven, als
ekeut. De man is van
n familie beeft mee-
loot gediend en nooit
Het meisje is nu by
s haar vader sterft,
van zichzelf. Als hy
ij kunnen trouwen,
elk opzicht verkeerd,
bnge menscben niet
nderen krijgen. Maar
:enwoordjge omstan-
Kjfc aan hetzelfde blad
leen voldoende voed-
ben, is afschuwelijk,
onder de nieuwe ar-
Hhuwelijk, omdat zij
ileven kunneD begin-
lijven leven op een
3. Het beteekent.dat
□ade in het huisbou-
en bederft, de nood-
ter te ontbieden, om
Bi, een ramp wordt,
iks van zorgen. De
i neus op voor de
stand, die op een
en werksters wer-
diensten. Maar boe
!an „kaal" zijn,als
zit dat zy niet rond
,r huis er armoedig
lit ziet?"
INGEN
der omschreven.
jbij Afslag 3 uur
mis.Bouwland ten
bn d' Overscbie De
en P. A. v. Buuren
!,"j~0Vr j iuvi Wg
nteijas II75-
ioten metcein-
e'lque modellen
.90 tot 65.-
üatinés,
Covercoat
tot 60.' enz.
vCFS alle
oogstraat
42.
toTING VAN
underen, Varkens,
.andbouwgereed-
ippen, enz.
■SDIJK, op Woens-
fovember 1919.
Iheden plaatsgehad
kkiDgzijn de prij?en
onderstaande nura-
OFDPR1JS:
VAARZEN op No. 4960
475 1041 3268 1799
091 2319 4162 2895
464 5817 5780 1055
496 34' 5 6104 5751
180 2645 5529 1525
121 3439 3173 5500
449 1921 1388 4102
180 5990 6345 6141
456 6149 2116 4570
472 2847 4084 3199
715 653 2368 5438
197 1532 1506-4258
791 3597 2003 949
>93 2590 3794 4803
>44 2708 1025 4177
>60 1418 2063 5776
145
mmissie voornoemd
IMERS, Voorzitter.
SLIS 3z. Secretaris.
in nacht
nezen
io-tabletten
ieid, heeschheid en
utveren de mondholte, I
jm op genezen uw I
zen van 50 en 90 cv.
i, enDrogteten.
onbekenden worden gebracht. LaPanne W33
reeds badplaats vóórdat de oorlog aanving,
maar bet heeft zijne bekendheid gekregen
door het feit, dat Koning Albert en Koningin
Elizabeth, tot wie de oogen van geheel Eu
ropa opgingen, zich hier vestigden. La Panne
li eene vriendelijke, maar overigens een
voudige badplaats, die zoowel in bet stadje
jijeif als aan den boulevard langs de zee de
Sporen van verwoesting, in het bijzonder
poor vliegmachines,in zich draagt. La Panne
jieeft een prachtig strand, heeft goede hotels
jm werd reeds dit jaar druk bezocht ver-
fnoedelyk door vele eenvoudige Belgische
families, die ook van hier uit tochten naar
de slagvelden maakten. Geheel aanhetuit-
öinde van de huizenreeks verheft zich het
sen voudige buiten verblijf van Koning Albert,
die er in eene voor vorsten bijna ongekende
vrijheid met vrouw en kinderen tal van
weken doorbrengt; die hier zich terugtrok
om een oogenblik uit te rusten vandezor-
geD, die hem tijdens den oorlog byna dag
kan dag moeten hebben gekweld. In La
Panne bemerkt men evenzeer als byna iu
alle Belgische plaatsen, dat er van demobi
lisatie van het Belgische leger nog wel geen
sprake is; in groot aantal z\jn de Belgische
soldaten, gekleed in een keurig nieuw, naar
het Engelsche snit gesneden uniform, overal
op wegen on op de straten. Groot ook is het
aantal onder deze Belgische soldaten, die
niet met eene enkele, maar met tal van
decoraties rondloopenklein daarentegen
het getal dergenen, die als onderscheiding
voor geheel het regiment de blauwe, roode
of groene nestels vanaf den schouder afhan-
'teDd dragen 1
H. Ch. G. J. v. d. M.
Plaatselijk Nieuws.
MIDDKLUARN1S- Zooals reeds vroeger in
dit blad werd vermeld, is de vischsloep
Albatros" onderhands verkocht aan de firma
Llinge Poortman te Maassluis; schipper
ohs. de Waard en bemanning bly ven er
op varen.
Als een bijzonderheid kan worden ver-
neld, dat Johs. de Waard, sedert 1911
ichipper op dit vaartuig, in het jaar 1873
p 12 jarigen leeftijd als jongste jongen op
een der sloepen der firma P. L. Slis &Zd.
aan boord gekomen, onafgebroken, dus ge
durende 46 jaar, voor dit kantoor heeft
gevaren, waarvan de laatste 33 jaar als
schipper.
Naar aanleiding van dit zeldzame feit
werd hem door zijn patroon een gouden
horloge met toepasselijke inscriptie aange
boden, benevens een geschenk in couvert.
Met toestemming van den burgemees
ter zal Donderdag 20 November a.s. in hotel
Meijer alhier een uitvoering woTden gegeven
bate van de Oostenrijksche kinderen,
ledewerking hebben toegezegd: de heer
euwens, de Dirkslandsche Kamermuziek-
eenigmg en een dameskoor onder leidiDg
den heer Vletter.
a afloop zullen extra-trams loopen in
!e richtingen van het eiland.
Het machine-personeel van de lijn
;erdam HellevoetsluisstaaktmetiDgang
heden, Dinsdagmorgen.
'ij vernemen, dat hedenmorgen met
d-personeel een poging is gedaan, een
van Rotterdam naar Hellevoetsluis te
loopen. De tram is echter blij ven staan
foortugaal wegens een defect aan de
hine. De oude, afgeleefde cavaljes van
T. M. moeten blykbaar met een zeer
mdere zorg worden behandeld, willen
!en dienst niet weigeren. De post voor
erdam heeft het niet verder kuDneD
gen dan Middelharnis-h&ven, en is toen
ërrichterz3ke teruggekeerd.
?y stellen krachtige pogingen in bet
k, om een boot te laten varen, des mor-
i om 8 uur uit Rotterdam, des middags
ir naar Rotterdam. Zoo mogelijk doen
ïd dit nummer van ons blad daarover
ire mededeelingen. Men zie voorts even
het Rotterdamsch Nieuwsblad en de
we Rotterdammer.
'ij wijzen ten slotte op de gelegenheid,
ns bureau kaarten te nemen voor een
t per vliegtuig.
VOOR HET GEHEELE WERK.
Joh. Kok, Giesendam f 13100,—
A. v. d. Doel, Sommelsdyk 11801,
G. Kroos, Middelhar nis 11670,—
Begrooting f 12676,45.
SMIDSWERK.
C. Vis, Sommelsdyk f 1190,—
Gebr. de Mooy, Sommelsdijk 1180,—
Chr. Tieleman, 1120,—
Begrooting f 919,-
VERPWERK.
J. Grevenstuk, Dirksland f 650,—
Gebr. Vis van Heemst, Sommelsdyk 605,
A. Visser, Middelharnis 600,—
P, C. Smit, Sommelsdyk 580,—
G. van Beek 500,-
Wielhouwer 285,—
Begrooting f 569,—
Maandagmorgen bleef de tram van
Ouddorp by Sommelsdyk staan wegens een
defect aan de machine. Iu een sneeuwjacht
konden de passagiers voor Middelharnis
gaan wandelen.
Toch wel prettig dat we een tram hebben 1
DIRKSLAND- Alhier heeft zich een Comité
gevormd met het doel gelden in te zamelen
voor Prot. Oostenrykscüe en Hongaarsche
kinderen en tevens om te trachten eenige
kinderen in onze gemeente te plaatsen.
Namens het Comité werd aan beide pre
dikanten verzocht des Zondags in de kerk
een woord van aanbeveling voor deze col
lecte te spreken, aan welk verzoek met de
meeste bereidwilligheid werd voldaan.
Binnen enkele dagen zyn de damesMevr.
de Winter, Mevr. Sneyders de Vogel, Mevr.
de Graaf, Mevr. van As, Mevr. v. Oversteeg,
Vissers, Mej. de Groot, Mej. de Boon,
Mej. Grootenboer, Zuster v. d. Valk, Mej.
de Graaff en Mej. Koenraad er in geslaagd
ruim f 960,— in te zamelen en hadden 12
gezinnen zich bereid verklaard een kind
voor eenige weken in hun huis op te nemen.
Een paar dames stelden zich disponibel op
de Beurs te collecteeren, waar ook eenige
landbouwers van omliggende plaatsen hun
gaven offerden.
Bewogen door den grooten nood Ln
Centrale landen, vond het streven van het
Comité in ons dorp algemeene instemming.
Moge het voorbeeld van Dirksland in alle
plaatsen op ons Eiland navolging vinden.
MËLISSANT- De catechisaties in de Ned.
Herv. Kerk zullen aanvangen op Donderdag
13 November als volgt: voor schoolkinderen
van 1—2 uur; meisjes van 12 tot 16 jaar
2—3 uur; meisjes boven de 16 jaar 3 4 uur;
jongens van 12 lot 16 jaar 6 7 uur; jongens
boven de 16 jaar 7 S uur, onder leiding van
den consulent Ds. Hoogendy k uitStellendam
Vrijdag werden op de bouwhoeve van
den heer L Sieling proeven genomen met
een Cleveland Trector. Voor het dorschen
met een zware dorschkast voldeed hy aan
alle eischen. Voor verplaatsen der dorsch
kast bleek het zelfs zeer eenvoudig en voor-
deelig te zyn. Ploegen ging niet zoo mooi
en bleek met een 2 scharige ploeg in den klei
grond heelemaal niet te gaan. Toen plaatste
men de machine voor een boerenwagen met
suikerbieten, over de landerijen giDg dit niet,
daar slechts een halve wagen geladen kon
worden, over wegen en dyken waren de resul
taten beter. Alles gaf te zien dat de machine
een vasten bodem onder zich noodig heeft.
Glibberige grond doet zeer gauw slipping
voor komen. Zeer vele toeschouwera waven
aanwezig. De heer D. Sieling heeft de Trector
aangekocht.
Vanaf heden zijn op de bonnen 5a en
5b der maximum rantsoen kaart 80 KG. Em-
manootjes verkrijgbaar a f 2,95.
Van ds ruilitielichting 1920 zyn de
lotingsnummers van 1 tot en met9 dienst
plichtig. i
Verslag der vergadering van de Arbei-
dersvoreonigiiig „Ons Aller Belang"
gehouden in de zaal van den hoor
A. vau der Werff to Molissant op
Donderdag G November.
De Voorzitter P. van Dijk opent de ver
gadering en beet de leden hartelijk wolkom.
De Secretaris J. Driesprong leest de notulen
der vorige vergadering voor, welke ouver-
n-=- -d worden goedgekeurd en geteokend.
tit x tthpotv Voorzitter: We z\jn dezen avond ver-1
H.UlLL.IhlUll. H om een lood vast te stellen voor
i.s. winter. Heeft iemand der aanwe-
JOHANNA VAN VRIJENBAN. hierover al eens gedacht, welk loon
lar billijkheid voor ons dagelyksch werk
Oorspronkelijke Roman door JAN VAN GELDER A eischen
a stem van buiten roept f3.-per dag.
(Nadruk verboden), orzitter: Het bestuur heeft gedacht
per dag; hiertegen kan de werkgever
n. wezen. Eu wij hebben het voor onze
V»|) Vloltnra.lilehierJcnkr.nBdorTerbodsn b h tt d dj
onderwerpen, waarover een rechtgeaard schouw
burgbezoeker zich nooit uitlaat. Gelukkig luidde voorstel wordt na eeni0e besprekingen
achter de schermen het schelletje, dat het einde ,'evonden en het loon voor den winter
van de pauze aankondigde. De heeren zochten 1 December op f2,por dag vast-
hnn plaatsen weer op, nadat Mevrouw er nogid.
eens buitengewoon op aangedrongen had, dal.rdt besloten de te heffen boete van
Van Vloten niet zou verzuimen om een bezoek gen ^je (je vergaderingen verzuimeD,
Brengen. .len vervallen, daar de vorige vergade-
Toen zy in de loge teruggekeerd wnreu *e> [feblel£en ,a da, de Ma, »Weta fs om
"vV hadden ze wel een pl.aU kunnen aan- kunnen ontvangen en men
bieden- Dat had j jj moeten doen, want ze bescbou- temaud kan verplichten om te komen,
wen jou bijna als een intimus." >rzitter: Daar de levensmiddelen zeer
„Juist, daarom denk ik er niet over. Ik heb zyn en men ternauwernood kan roud-
een ontzettende hekel om kennissen te maken n van het verdiende loon, ja zelfs
waartoe ik mij niet aangetrokken gevoel.Vandaar Zaterdags te kort komen, zoo zyn er
ook, dat ik er niets verlekkerd op ben, om daar nen opgegaan tot het oprichten eener
te visite te gaan uiksvereeniging. Hot bestuur heeft
niet Ik wam 0nd dit 200 te reeelen dat ieder
„Natuurlijk, maar ik wil geen verwachtingen *n bepaalden tyd, b.v. 's Maandags-
wekken, die ik niet vervullen kan," *a opgeeft by den secretaris, wat of
atste bericht, Hedfpavond om 8 uur
391
hy de volgende week wil ontvangeD; dan
zullen deze levensmiddelen wekelyks wor
den aangekocht. Men kau dan 's Maandags
avonds het bestelde ontvangen en betalen
en weer bestellen voor de volgende week.
Het doel is om op deze manier goedkoo-'
pere levensmiddelen te krygen voor de leden j
der vereenjgïng. Zyn er nog die hierop
tegen zijn?
Enkelen zeggen dat het voor veleu moeilyk
zal g-aan om iD den winter altyd maar op
tyd te kunnen betalen, zoodat dezen wel
genoodzaakt zullen zyn bij hun winkeliers
te blijven, die hun door deu winter heem
helpen. Maar over het algemeen is men er
Dog al voor. Een sprak zelfs dat men id
Dirksland op die manier een paar klompen
voor één gulden had.
De heer Krijger merkt op dat dit wel
kinderklompjes zullen zyn want de woeker
zal toch zoo hoog niet loopen.
Voorzitter: dan zullen wy maar beginnen
met prysopgaaf te vragen in de krant, dan
kunnen de prijzen later worden bekend ge
maakt en ieder kan dan bestellen naarge
lang hy noodig heeft. Maar niet minder dan
1 kilo gelijk.
Niet-leden zullen 5 °/0 meer moeten be
talen omreden zü geen contributie betalen.
De plaats waar de goederen kunnen worden
afgehaald zal nader worden bekend gemaakt.
Het bestuur zal zich belasten met uitwegen
en afgeven.
Voorzitter: de agenda is afgeloopen, heeft
nog iemand iels te vragen in het persoonlijk
of algemeen belang. Uw drie vertegenwoor
digers der gemeenteraad zitten hier en zy
zullen de vragen by den raad indienen en
steunen. Hierop verzoekt de heer O. Nagte-
gaal Jbz. om een lantaarn geplaatst te krij
gen op den Molendijk bij de woning van
Adr. Kooien.
H. v. d. Mast Cz. wenscht de lantaarn bÜ
de nieuwe woningen aan den Dorpsweg.
Chr, Robijn vraagt een lantaarn aan voor
de zgu. Pietersteeg. Dhr Krijger (raadslid)
wijst er op, dat dit niet zal gaan daar de
Pietersteeg particulier eigendom is en dus
niet aan de gemeente behoort.
Dhr. Kryger stelt voor aan Robyndatde
bewoners een adres aan den raad zullen
richten met verzoek om de steeg over te
nemen. Dan zou deze beter onderhoud ge
nieten ook, nu is ze onbegaanbaar.
Voorzitter (raadslid): Ik zal voorstellen
om de lantaarn op den Molendijk zoo te
plaatsen, dat zy den ingaDg der Pietersteeg
beter belicht, nu staat deze achter de hoo
rnen van de Wed. Visbeen.
Niets meer aan de orde zijnde sluit de
voorzitter de vergadering en dankt de leden
voor de opkomst en spreokt den wenscb
uit dat op een volgende vergadering meer
zullen aanwezig zijn. (Er waren er slechts
44 van de 134, dus 90 bleven in gebreke).
Verslag vergadering afd. Groeno Kruis
te Melissant gehouden in do raud-
zaul op het gemeentehuis op Maandag
10 Nov. 1919 des avonds te6l/2tiur.
De Voorzitter dhr. Huisman opent de
vergadering. De secretaris dhr. v. Heek leest
de notulen der vorige -vergadering voor.
Deze werden in orde bevonden en geteekend.
De heer Jb. Sieling is aanwezig als afge
vaardigde voor den penningmeester den
heer Human.
Hieruit blijkt dat de ontvangsten zyn
f 148,29, de uitgaven f l22,56'/3, goed slot
aldus f 25,72%. Op de rijkspostspaarbank
staat f 115 plus rente.
De rekeningen worden nagezien door den
Heer H. Rooij en door den verslaggever van
het weekblad Onze Eilanden. Ja, dii moest
gebeuren omreden ik nu al de aanwezigen
heb beschreven dus slechts 5 in getal. Is
bet niet treurig, zoo'n geringe opkomst, zoo
weinig belangstelling voor zulk -een ver-
eéniging, die absoluut niet anders is en werkt
voor ieders belang. Ja en daarom, omdat
er zoo weinig leden aanwezig waren ga ik
niet verder met mjjn verslag. Het is teeken
genoeg voor mij dat u,lezer,er niets, totaal
niets om geeft. Waarom komt ge nooit naar
die vergaderingen. Gij, die toch wel de
profijten er van wil hebbeD,gy, die wel weet
dat de vereeniging bestaat als u iets noodig
hebt van de instrumenten uit haar kast of
zelfs versterkende middelen wilt-ontvangen
voor uw zieke vrouw oi kind. Nu, laat dit
de laatste keer zijn, komt voortaan trou1
Daar de vergaderingen. Neem het weik over
van de op jaren zijnde bestuursledeu, gij
jongeren. Volgens den voorzitter is het
noodig dat verschillende dingen worden aan
geschaft voor de vereeniging, als ledikanten,
ligstoelen, windkussens, thermometers, rader
brancard. Maar de financieele toestand laat
dit niet toe. Daarom zullen de contributies
honderd oj0 moeten worden verhoogd. En
gij, die geen lid of begunstiger zyt, wordt
dit. Wacht niet tot de dag daar is dat u
iets noodig hebt van de vereeniging, om dan
met een staal gezicht te zeggen: ik word
lid, dan kan ik dit of dat toch zeker wel
gebruiken. Neen, dat moet niet, dat strekt
niet tot uw eer, ook niet tot instandhouding
der vereeniging.
Als gy vandaag in het huwelyk treedt,
moet gij u morgen opgeven als lid van het
Groene Kruis. Dat is buiselyke zorg en
vaderlijke plicht. Wordt geen vriendin den
nood want zy wegen licht.
OUDDORP- A.s. Woensdagavond 6 uur zal
in de Herv. Kerk de godsdienstoefening
gehouden worden door Ds. J. Bus.
De catechisatieön voor de Herv. ge
meente worden als volgt gehouden:
Voor jongens van 12-16 j. Maandags
avonds van 5,30 tot 6,30,
i voor jongens van 16-20 j. van 7-8uur.
Dinsdagsmiddags voor meisjes van 12—16
jaar van 1,30 tot 2,30,
voor meisjes van 16—20 jaar van 3—4 uur.
Dinsdagavonds voor jongens boven de 20
jaar van 6—7 uur, voor meisjes boven de
20 jaar Doudcrdagsmiddags van 2,30- 3,30.
Met een volle zaal werd de derde
Ouderavond alhier gehouden voor het Chr.
Onderwijs. Als sprekers traden op de heeren
Ds. K. G. W. Rö3Sing, P, Mokaajj en A. v. d.
Kemp. Door ongesteldheid kon Ds. J. Bus
niet optreden. Door het hoofd der School
werd de vergadering met dankzegging ge
sloten. Er werd tevens een collecte gehouden
voor de Chr. School en bracht f 30 op.
NIEUWE TONCiE- Zondagmiddag hoopt in
de Ned. Herv. Kerk alhier op te treden Ds.
van der Plassche uit Oude Tonge, alsdan
zal de dankstond voor 't gewas worden
gehouden, en ook de oogstcollecte.
Zy die zich nog niet by den Raad van
Arbeid hebben aangemeld, worden er aan
herinnerd, dat de tyd van aanmelding bijna
verstreken is.
Wie zich dan nog niet heeft aangemeld,
moet zich voor de gevolgen wachten. Ook
geldt dit voor inwonende zoons en dochters.
Vraagt nog heden een aanmeldingsfor
mulier aan, bjj den heer D. van Noord,
ambt. ter secr. alhier.
OUDE TONGE- Het huis van d6n heer
A. Rommelse, staande aan de Nieuwstraat
alhier, is onderhands aangekocht door den
heer Peperstraten.
Ter algemeene kennis wordt gebracht,
dat bij den heer L. Kievit eierkolen ver
krijgbaar zijn, zonder bon.
De Gemeentebegrooting voor het dienst
jaar 1920 is door den Gemeenteraad vast
gesteld op in ontvang f 98673.05
in uitgaaf 98374.01
Batig saldo f 299.04
Door den Raad is de huurwaarde der
onderwijzerswoning bepaald op f225,— per
jaar.
De verordening op de heffing van op
centen van de Personeele Belasting is door
den Raad opnieuw vastgesteld, waarbij het
aantal opcenten ongewijzigd is gebleven.
Door den Raad werd besloten aan te
sluiten bij de regeling van het werkloos-
besluit 1917.
HELLEVOETSLUIS- Bij Kon. Besluit van
4 dezer is, met ingang van den datum van
dit besluit, kapt. ter zee C. Fock belast met
de betrekking van ondercommandant der
StelliDg van Hellevoetsluis.
Dezer dagen is weder een aanvang
gemaakt met het tijdens den oorlog opge
schorte uitoefenen van politie toezicht op
de Noordzee. Voorloopig geschiedt dit door
middel van torpedobooten, terwijl over
enkele weken die taak zal worden overge
nomen door Hr. Ms. Triton.
Het ligt in de bedoeling in het begin van
1920 dat toezicht wederom op te dragen
aan Hr. Ms. politievaartuig Zeehond, dat
dit vóór den oorlog steeds uitoefende.
Hr. Ms. Triton, thans op 'sRijkswerf
alhier, is 11 dezer in dienst gesteld onder
bevel van den luit, ter zee le kl. C. C. Kayser.
Do hh. II. C. C. Hackstrob, luit. kol.
der art., H. Kerbert, arts en J. H. Comrays,
kapt. luit. ter zee hebben een comité ge
vormd, ten doel stellende gelden in te za
melen voor de noodlijdende Oost.-Hong.
kinderen.
Dat ieder een steentje voor dit raensch-
lievende dool moge bjjdragen.is onze wenscb.
Door de leerlingen der M.U.L.O. school
werd f 54,675 voor de Weensche kinderen
bijeengebracht, zoodat het totaalbedrag der
3 openbare scholen ruim f 113 b8loopt.
Mej. J. T. Sauer, benoemd onderwijze
res aan de M.U.LO. school, heeft die be
noeming aangenomen.
Hr. Ms. de Ruyter is in den middag
van 4 dezer op de thuisreis gepasseerd.
NIEUW' HELVOET. Door Mej. J. T. Sauer,
onderwijzeres aan de 2e 0. L. S. alhier, is
in verband met haar benoeming te Hellevoet
sluis, uit haar tegenwoordige betrekkiug
tegen 1 Febr. a.s. ontslag aangevraagd.
W(j vernemen dat de Raad f50 steun
toegezegd heeft, voor verfraaiing der kerk-
omgeving op het dorp.
De Vryz. Nederl. Hervormden hebben
Donderdag as. 'savonds 7 uur hun tweede
bijeenkomst in dezen winter. Dr. van Iterson
zal spreken over: De mensch en zyn lyden.
MEUWENIIiJOllN- Het predikantstracte-
rnenf. der Ned. Herv. Kerk is met ingang
van 1 Jan. 1920 verhoogd en gebracht op
f 3000,-.
Vakonderwijs.
Voor dat we echter overgaan het middel
te bespreken hetwelk ons langs banen van
geleidelijke ontwikkeling zou voeren lot het
Vakonderwys zooals we dat nu allerwegen
kennen, moeten we toch, om voldoendede
hoofdlijn weer te geven nog een oogenblik
stilstaan by een andere lezing over het tijd
perk der gilden zoowel als bij de toestaudeD
welke na de afschaffing tot zelf nog op dit
oogenblik zich daaruit ontwikkelden en in
verband daarmede herinner ik aan het versje
waarop ik in myn eerste artikel de aandacht
vestigde. Want hoewel we aan mogen nomen
dat de hoofdgedachte omtrent het vakonder
wijs en de vakbekwaamheid zich in de mid
deleeuwen in den tijd vau het gildewezen
heeft voorgedaan als in de vorige artikels
omschreven omdat dit volgens bauen van
overlevering en geschiedenis als zoodanig tot
ons kwam, we dienen ook te vermelden,
dat er in deze ook andere beschouwingen
bestaan niet zoozeer over het gildewezen
als organisatie doch meer over de capac -
teiten welke de gildenbroeders weiden toe
gedicht.
Zij toch meenen dat het gildentijdperk
volstrekt niet zoo hoog mag aangeslagen
worden. Zy stellen vast dat do weinige
werkstukken welke een gezel moest ver
vaardigen om de Meestergraad te verwerven
al zeer eenvoudig waren, terwijl vau een
hoogere kennis iu de theorie in bet vak
niet gerept wordt en dat de latere tyd het
vooral niet voor moet doen komen alsof
de bewerker van het materiaal toen zonder
meer, dus zonder de verdere noodzakelijke
factoren voor liooger kunnen, namelijk be
gaafdheid te eener en opleiding onder spe
ciaal deskundige leidiDg te anderer ziide,
meer bereikts of heeft bereikt als de werk
man van thans als deze laatste oudei gelijke
omstandigheden verkeert.
Dat men het dus niet voor moet stellen
alsof een steenhouwer welke de ruwe steen
behakte of een timmerman welke het bout
bewerkte de schepper werd van een kathe
draal.
Hoewel de steenhouwer, de timmermaD,
de smid, de meubelmaker enz. op zyn onder
deel een hoogst bekwaam en gewaardeerd
man kan wezen blijft dat steenhouwwerk,
het timmerwerk, het smidswerk, het meu
belwerk, het decoratiewerk als zoodanig
alle onderdeelen van een bouwwerk en is
voor het samenvoegen dezer onderdeelen
voor een bouwopgave tot een harmonisch
geheel weer een geheel andere mate van
kennis, weten en vooral algemeen technische
ontwikkeling noodig als voor het bekwaam
uitvoeren van een der genoemde handwer
ken als onderdeel vereischt wordt.
Vastgesteld kan echter worden dat erin
deze materie een bepaalde lijn bestond welke
bet recht tot uitoefenen van een bepaald
vak of het voeren van een bepaalde titel
vaststelde en de bekwaamheid daarvoor
noodig regelde, iets wat na afschaffing dei-
gilden op schrikbarende wijze is in bet ge
drang gekomen en waarvan we heden ten
dage nog de wrange vruchten plukken en
hetwelk tot op dit oogenblik aanleiding
gegeven heeft tot allerlei grove misbruiken
en wantoestanden, en het zijn vooial deze
misbruiken en wantoestanden welke de
vakken en de opleiding in die vakken op
zoo'n bijzondere wijze het verval hebben
gebracht.
Als bijv. een lichamelijk en geestelijk vol
doende geschikt iemand smid wil worden
en hij gaat by een knappen smid in de leer
kan hij ook een goed smid worden. We
hebben allen de vraag vooraf te stelleD aan
welke eischen van practiscbe en theoretische
bekwaamheid moet een goed smid voldoen
en uit welk proefstuk kau dat blijken, want
daar gaat het om. Minder goed moet deze
jonge man slagen als hij bij een niet vol
doend vakman smid te land komt en het
zal heelemaal niets kunnen wordeD als hij
zijne kennis als zoodanig by een koeken
bakker ging verzamelen. Geheel mis zou
echter, om eeu sterk voorbeeld te geven,
bedoelde jonge man wezen als hij ingenieur
willende worden, deze opleiding by een
smid zocht, omdat uiteraard een smid geen
ingenieur is en hoe knap ook als smid, die
opleiding niet kan verstrekken en de jonge
man dus hopeloos mis zou sturen.
Het dient echter tot rechtmatige eer van
de smeden gezegd te worden, het kwam by
myn weten nog nooit voor dat een smid zich
zonder verdere studie de ingenieurstitel toe
eigende eu hoewel ook iD het smidsvak in
betrekking tot bekwaamheid een zeergroote
ongeoorloofde willekeur heerscht, ze staan
toch in bescheidenheid beslist hooger te dien
opzichte dan vele timmerlieden, waarover
straks. Zoo kan een smid zich geheel vrij
vestigen, terwijl by misschien nog niet '/t
van bet kunnen van een werkelijk bekwaam
smid bezit, terwijl de theorie en het teekenen
van zijn vak wellicht geheel buiten zyn weten
Jlgt en ondanks deze feiten kan hij zich ves
tigen, mag hy knoeien en zyn werkstukken
technisch geredeneerd verkrachten en totslot
van alles, o bittere ironie, nog spreken eu
schrijven van Mr. Smid en wat nu volgt
is het ernstigste van alles leerjongens
opleideD, een arbeid welke interaard nog een
geheel aparte mee9t vakkundig ook onder
wijskundig en opvoedkundige bekwaamheid
vereischt.
Zoo gaat het met den schilder, den meubel
maker en andere vakken, het allersterkste
komt dit echter nog uit in het timmervak.
Het timmervak toch is evenzeer een
handwerk als dat der smeden etc. en wan
neer men onder speciaal deskundige leiding
niet meer of verder geleerd heeft moet men
dit vak dus als timmerman beoefenen zonder
meer.
Ook bier komt bet ech:er voor dat een
timmermaD, welke zyn handwerk, dus de
bewerkiDg van het hout, c.a. de voor een
goed timmerman noodige vaktheorie en het
teekenen onvoldoende kent, zich vestigt als
timmerman en ondanks bet feit zooals ik
daareven zeide dat hy vaD de theorie V3n
zijn vak en het teekenen al bitter weinig,
te weinig of soms geheel niets weet, neemt
Ihü de allures aan en schrijft van Mr.Tim^
