ROOMBOTER
Binnen- en Buitenlandsche Geneesmiddelen.
P. MM, DU, MIDDELHUIS.
Enorme Sorteering Cosfuums
HEEREN EN KINDEREN
Wordt gezocht
AANBESTEDING
„INTRA NOS"
Vanaf 9A Maart weiter
w m
Aangekomen
Ameriltaansche Cylinderolie
14 paarden,
20 stuks vee,
Hotel KONING.
Meubilaire Goederen
2
ONZE EILANDEN VAN ZATERDAG 10 MEI 1919.
ten van Europa in vaderlijke welwillendheid
hun volken moeten besturen, geven hier
voorbeelden van.
Na het inéénstorten der absolute of be
perkte monarchieën, viert het liberalisme
hoogtij, In zijn streven naar een belangen-
loozen wetgever heeft dit het Verstand ten
troon verheven met even schamele pogingen.
Men zou zoo denken, dat het Verstand,
het nuchtere, koele klare berekenende en
nemende denken, belangenloos zal zijn door
zijn koude gevoelloosheid. Men heeft juist
niet vermoed, dat die gevoelloosheid ten
verderve zou voeren, tot 18S0 ongeveer het
Recht en in 1917 geheel de liberale partij.
Hoe meende het Liberalisme te kunnen
verkrijgen dien verstandelijken wetgever?
De primus der liberalen is de Franschman
Guizot 1840. Hij verdeelt de maatschappij
in 3 hokjes. In het eerste vakje zitten de
rijken, zij wien het goed gaat in de maat
schappij „wien het veroorloofd is zich bijna
geheel te kunnen geven aan het ontwikkelen
van hun kennis en aan de studie der staats
zaken". In het 2e hokje zitten de mannen
der industrie „verplicht door hun -vak om
zich bezig te houden met de staatszaken"
en eindelijk in het Be hokje zit Jan alleman
de arbeider, die geen tijd heeft om zich
aan staatsbemoeienissen over te geven, in
beslag genomen als hij is door de beslom
meringen des levens.
De menschen van den eersten en tweeden
rang kiygen het kiesrecht, die van den
derden niet. Zoo'n onverstandige werkman
behoeft zich niet in te laten met het publieke
leven. Het intellect is dus overgebleven.
Dat kan des te beter zorgen voor de belangen
en nooden der arbeiders, daar het vrij is
van hun egoistische klassebeschouwing.
Bij dit opvijzelen van het verstand deed
men zeer onverstandig. Men zag namelijk
over 't hoofd dat dat nuchtere verstand ook
wel eens in andere richting kon werken
dan ten goede, dat indien dat denkende deel
der natie alleen de rechtsvorming in handen
had, het zyn eigen belang niet zou schaden
door een belasting op de vermogens te schep
pen ter voorziening in de sociale behoeften,
behoeften der 3e klasse, door welk nalaten
jlooi^hetniet schaden van zijn eigen
Emserpastilles
MEDICINALE LEVERTRAAN
plaats van brood. Dat was de absolute neu
traliteit in den handel, nu die op d» school.
Hoe kan men de grenzen uitwisschen, die
ondanks alle drijven bestaan en zullen
bestaan? Hoe kan men geven één school
voor allen, waar reeds van nature zooveel
scheidingen zyn? Zooveel verschil in reli
gieus en kerkelijk leven, in hersenkapaciteit,
en afwijkende ziels- en lichaamstoestanden
hoe kan men idioten, achterlijke en blinde
kinderen brengen niet gezonden op die
ééne overheidsschool? Hoe kan daar het
onderwijs absoluut neutraal zyn? Absolute
neutraliteit bestaat niet, geen onderwijzer
kan de zooveel honderd godsdienstige mee
ningen kennen, om toch vooral niet de
gevoelens van anders denkenden te kwetsen.
Dat die eisch van absolute neutraliteit een
onding was heeft bijv. Gerhard, lid derlle
Kamer heel goed gevoeld. Hij stelde het
voor als een onmogelijkheid en daar voor
in de plaats stond volgens zijn inzien de
actieve neutraliteit, waarbij de onderwijzer
zich geeft voor het kind, volgens eigen
overtuiging. Hierin zit juist de oplossing
van het vraagstuk. Dan moet elke onder
wijzer van elke richting het recht hebben
zich geheel te geven aan wat volgens zijn
oordeel het belang van het kind meebrengt,
dan vervalt dus daarmede de ééne over-
heidsBchool.
Pogingen om die leer van het liberalisme
te ontwrichten zijn er genoeg geweest.
Lang heeft het Liberalisme getracht elke
theorie te smoren, mislukt is dat. Toen
eenmaal in het bewustzijn der menschen
wortel heeft geschoten, dat het Liberalisme
met 'zijn neutraliteit steenen voor brood
gaf, van af dat oogenblik brak de aanval
met de kracht van het ontwaakte geweten
los, toen kwam in het gemoedsleven der
menschen een drang, een opstand. Geweer
salvo's noch ruitercharges vermochten iets.
Sedert 1880 dan ook hebben wij beleefd
een opleving van het religieus gevoel van
de kunst, een opstand van het zielsleven
der menschheid, die vernietigd heeft de
trotsche hoovaardij van hot Verstand,
Weg is het thans Thorbecke's platte
nuchterheid en het geldzakken kiesrecht.
Algemeen kiesrecht, rechtstreeksche verte
,w> O nn»G.'y|iiiivi«
Fosters Zalf
VEESCHILLENDE
Toiletartikelen, Chocolade- en Suiker
werken, Wijnen en Likeuren enz. enz.
9^" Alles tegen scherp concurreerende prijzen. 'TBS
VERKRIJGBAAR IN DE DROGISTERIJ VAN
den Raad op de publieke tribune gehoord
werd: „Leve de staking 1 Leve de sociaal
democraten! Weg met de christelijke rot
zakken!" na welk heibeltje burgemeester
Zimmerman de tribune deed ontruimen
Waarschijnlijk vergissen de stakers zich.
en heeft de tegenwerking, die zy ondervin
den met de christelijkheid niet veel te maken.
Natuurlijk denken zy dat, omdat het weer
de sociaal-democraten zijn, die voor hen in
de bres sprongen, maar zooals ik reeds op
merkte zyn deze nooit vies van een goed
koop succes. En dergelijke successen zyn
hier in Rotterdam voorloopig nog niet te
behalen.
Men zal zich afvragen, wat de Raad met
de staking te maken had, de Rotterdamsche
tram is toch een particuliere onderneming?
Toch is dat maar tot op zekere hoogte waar.
De tram heeft concessie. Een van die con-
cessiebepalingen d wingt de tram om te ry den.
Er was dan ook een motie de Klerk om
de gemeente uit te noodigen in den huidigen
staat van zaken de tram te naasten, wijl
zy op het oogenblik niet rijdt. De maatschap
pij heeft dit geval voorzien en de gemeente
bijtijds kennis gegeven, dat zy niet rijdt
uit: overmacht.
Verder bepaald een der concessie voor
waarden, dat de gemeente het tarief van
de tram moet goedkeuren. E» daar is de
moeilijkheid mee begonnen. De directeur
van de tram heeft den Raad uitgenoodigd
een tariefsverhooging goed te keuren. Als
die tariefsverhooging kwam, zou hjj de loo-
nen van het personeel verhoogen.
De sociaal-democraten by monde van
Htykoop hadden een motie ingediend, waar
in was uitgedrukt, dat de eischen van de
stakers behoorden te worden ingewilligd en
dat de Raad tot eventueele tariefsverhoo
ging bereid was.
Op zich zelf beschouwd was deze motie
zoo gek niet. De loonen van de trambeambten
zullen wei omhoog moeten, hun eischen
zyn wel hoog, maar de eischen, die hel leven
stelt zijn ook zwaar. Trouwens in Den Haag
en Amsterdam zyn de loonen veel booger
dan hier, zoodat ook de niet deskundige
wel voelt, dat het binnenkort toch totlots
verbetering van het personeel moet komen.
ten van de stakers en van het gemeente-
personeel veel slechter, want de tram kan
maar weinig geven (als er namelijk geen
tariefsverhooging komt) en dan is de ge
meente er ook goedkoop af.
In haar wezen heeft deze staking dus
met „christelijkheid" niet veel te maken,
zooals de oppervlakkige heethoofden onder
de stakers meenen. Het is een zuivere be
l&ngenstryd. De Rotterdamsche tramstaking
is een echte krachtproef van beide partyen
de eerste feitelijk in ons'land na den wa
penstilstand. Zy die in het maatschappelijk
leven belang stellen, zullen wys doen zeer
in 't bijzonder op het verloop van deze
siaking. te letten.
Varia.
Gestrande wyn.
Toen in het laatst van bet vorige jaar
byna geen portwyn en andere zuidelijke
wyn meer te krijgen was in ons land, brach
ten de vaten, door Hollandsche visschers uit
zee opgevischt en afkomstig van een bark
met Portwyn, die op de Goodwin Sands
uiteen geslagen was, uitkomst. Overal langs
de kust lieten de strandvonders den wyn
veilen. De belangrijkste veilingen werden
op de drie visscherplaatsenGoeree gehouden.
De heer G. A. M. de Bruyn te Rotterdam
beschrijft in het pas verschenen Jaarboek
van de Vereeniging van Nederlandsche Wjjn-
bandelaars die veilingen op onderhoudende
wijze. Wy veroorloven ons van zyn verhaal
het volgende over te nemen:
't Waren ongewone dagen, die eerste
Novemberdagen, waarop de groote schare
wynkoopers en andere belangstellenden uit
toog naar Flakkee, om al die ten verkoop
aangeboden wijnen te proeven en daarna
er van te bemachtigen, wat tegen niet al
te dollen prys verkrijgbaar was. Goeree
ontwaakte voor een enkelen dag uit zyn
dommel van jaren, en een bleeke Novem
berzon bestraalde wat er nog over is van
de belangrijke havenplaats van weleer,
waarvan alleen de prachtige massale toren,
hoog uitstekend boven de fel-roode dakej
een goed tehuis voor een
Meisje van 5 maanden,
tegen behoorlijke vergoeding.
Liefst Middelharnisofomgeving.
Brieven onder letter W. aan de
Flakkeesche Boekhandel te Mid-
delharnis. 3—2
Op Dinsdag 13 Mei 1919,
zullen Burgemeester en Wet
houders van Ooltgensplaat,
trachten aan te besteden:
A. Het bouwen van 8 werk
manswoningen en een
burgerwoning;
B. Het bouwen van 8 werk-
manswoninoen en een
AANBESTEDING
De Woningbouwvereeniging
„DIRKSLAND"
te Djrksland zal op "Vrijdag
9 Mei 1919 partieel trachten aan
te besteden:
het Timmerwerk, Metselwerk,
Smidswerk, Verf-, Glas- en
Behangwerk van 6 Arbeiders
woningen
des n.m. 3 uur op het Gemeente
huis te Dirksland.
Tegen inzending van f 2,50 is
Bestek en Teekening vanaf Zater
dag 19 April 1919 te verkrijgen
bij den architect A. v. Oosten-
brugge Czn., waar desgewenscht
de noodige inlichtingen zijn te
verkrijgen. 3—3
TnnWn BDP-flWPnnnP
N. V. Flakkeesche Klompeiifabrieken
Gevestigd te OOLTGENSPLAAT.
Houders van recepissen van aandeelen kunnen deze
vanaf heden inwisselen tegen de origineele stukken.
Voor Voorne en Pntten bij
de Firma van Oudgaarden, Brielle.
Voor Goedereede en Overflakkee bij
i -f-i. ^-v i i l Middelharnis.
de Firma van Oudgaarden r—r
Ooltgensplaat.
N.V. Flakkeesche Klompenfabrieken
..INTRA NOS".
opgeslagen van onbewerkt hout. Zy waren reeds
ten deele op den grond verrezen. Alom klonk
het geklop nog versterkt door den echo van den
boscbrand- Men hoorde het geschreeuw der man-
nen: de stemmen van opzichters, die kommando's
gaven en het gezang der werklieden, die den
hauier begeleidden met een vroolijk lied.
In dien chaos konden Johanna en de jonker
geen weg vinden. Deze bad het paard ingehouden
voor de oude rustieke brug, die nog altjjd over
de gracht lag, en beiden wachten geduldig tot
er iemand zou komen. Gerrit verscheen spoedig
in de deur en zoodra hn' bemerkte, welke gasten
het huis met een bezoek vereerden, groette hjj
eerbiedig door de pet af te nemen.
„Wij wenschea den heer Van Vloten te spreken
riep Van Zandwijk, is hij thuis"?
„Neen, hjj is op het veld bezig met toe te
zien op het werk. Zal ik hem gaan roepen"?
.Ja, doe dat en roep iemand om op het paard
te passen. Of neen, wij zullen zelf wel gaan
kyken. Waar is het ergens"?
Gerrit wees met de hand een groepje mannen
waar Van Vloten een weinig achteraf bjj stond
te kijken. Van Zandwyk begaf zich met de freule
in de door hem aangeduide richting. Weldra
werden zjj door den landeigenaar opgemerkt,
die hen echter niet tegemoet kwam. Hy maakte
°P lohanna een anderen indruk dan den eersten
maal, dat zy hem gezien had.
Hü droeg een geel jachtbuis en een lederen
broek van dezelfde kleur. Zyn schoenen waren
voorzien van kleine sporen.
Zyn gezicht werd overschaduwd door een
witten strooboed. Met den jonker vergeleken
maakte hy een zeer voordeeligen indruk. Deze
was kleiner van gestalte en slecht gebouwd.
Hy droeg oude rijlaarzen en een jachtbuis vau
grijze kleur, op zijn hoofd stond een kleine
bruine boed met een veer. Met een zekere ergernis
overwoog Johanna, dat de burgerlijke kapitalist
het won van den kalen landjonker. Van Vloten
merkte daar niets van, want hij werd te zeer
bezig gehouden met het werk van zijne mannen.
Hij riep hun uit de verte toe: „Permitteerl,
dat ik hier bljjf, ik durf niet weg te loopen".
Van Zandwyk en freule Van Vrijenban groetten
hem zoo vriendelijk mogelijk. Hy antwoordde:
„17 ziet, dat ik het zeer druk heb. Men boort
hier een artesischen put en dat is een secuur
werkje. Als er iets mankeert, hebben mjjn man
netjes morgen geen water. Onze pomp geeft
niet meer. Hjj was niet tegen een zoo groote
waterproductie bestand. Het duurt hier nog
maar een kwartier.
Dan ben ik tot uw beschikking."
De beide bezoekers wjjdden hun aandacht aan
den arbeid der werklieden. Zjj begrepen niet veel
van de bereddering en huns inziens was bet
werk nog steeds in het zelfde stadium toen Van
Vloten zich tot hen wendde met de woorden:
„Zie zoo, ik ben gereed. Ik hoop niet dat ik
al te lang bezig ben geweest. Dat zou mij werke
lijk spijten."
„Ja, dat geloof ik, viel Johanna scherp uit,
wijl zy niet in de stemming was om voor den
gek gehouden te worden. „U zult er zich wat
van aantrekken, of wij op U staan te wachten."
De landeigenaar zag in de verte. Zijn gelaat
was volkomen in rust, toen hjj op weeken toon
de bijtende opmerking maakte:
„Inderdaad interresseert my dat ook niet. Maar
ik geloof, dat het beleefd is, een dergelijk punt
niet in het gesprek le brengen. Vandaar mjjn
fluweelen omschrijving, die U helaas niet ver
kiest te accepteeren."
Johanna werd vuurrood. Zjj zocht naar woor
den, maar vond er geen. Zij zweeg, wat in de
gegeven situatie het beste was.
De jonker zeide:
„A propos, Van Vloten, ik kwam je spreken
over je voorstel van deze week. Ik vind, dat ik
op jouw aanbod wel kan ingaan. Alsjedustjjd
hebt, kunnen wjj den notaris laten halen. Wan
neer komt het je gelegen
„Drommels," van Zandwijk, je zet er haast
achter, 't Is my allicht eender. Maar bedenk,
dat ik koop zonder overdrachtskosten. „Dat is
tegen de gewoonte" repliceerde de jonker. „Fiat,
maar twee en halfduizend gulden is een groote
som voor een stuk kalen zandgrond. Ik neem
het, maar vrij op naam!"
Van Zandwyk bedacht zich even, maar omdat
bjj bang was, dat de ander spjjt zou krjjgen
over zijn bod, besloot hjj te accepleeren.
„Nu, ik bljjf op geen honderd gujden dood.
Aangenomen! Zullen wjj de volgende week
naar Hartmann gaan"?
.Volgende week. Laat eens zien Wjj kunnen
per stoomschip „Nieuw-Amsterdam"
voor MOTORRIJWIELEN en
AUTOMOBIELEN. - Kwaliteit
weer prima, ais vóór den oorlog.
Levering uit voorraad,
onder contröle van de
Nederlandsche Automobielclub.
M. BREUR ZONEN,
OQLTGENS PLAAT.
3—1 Afd. Technische Handel.
dere schomvspsl en niet minder voor de
aanleiding daarvan. Een feest, niets minder,
was het dien avond. De wjjze waarop het
feest gevierd werd, had een ongewoon en
zeer eigen karakter. Die avond, tintelend
van ongekunsteld jolijt en uitbundige vroo-
ljjkheid, riep telkens weer herinneringen
op aan tafereelen door. onze zeventiende
eeuwsche schilders vastgelegd
Zoools reeds gezegd, gingen de prijzen
steeds hooger, zoodat op den tweeden dag
tot zelfs f 2,68 per liter betaald werd.
Opmerkelijk is het, dat verscheidene door
zeewater beschadigde wjjnen tegen ongeveer
dezelfde prijzen werden betaald als de onge-
schondene, waaronder sommige van hooge
waarde. Ook hier bleken het niet allen
koks te zyn, die lange messen dragenmaar
er waren er ook, die meenden, veilig te
kunnen bieden, zoolang anderen aan het
bod waren.
Zoo kocht een particulier van bet eiland
een vat wijn, waarvan de inhoud alleen
drinkbaar kan worden geacht na het nuttigen
van een zouten haring; de ongelukkige koo-
per verklaarde den wyn niet geproefd te
hebben.
Van overal waren de koopers opgekomen,
vogels van diverse pluimage; zoo een eer
zaam Kamerlid, dat voor eigen gebruik 2/2
pijpen kocht; zoo opkooper3 in alles en nog
wat, die hun fortuin ditmaal eens in den
Portwyn wilden probeeren.
Goeree bleek te zyn het land van melk
en honing. In de Novemberdagen, waarin
de bekommernis over onze voeding ten top
gestegen was, vonden wjj daar de verpotten
van Egypte, voor ons gereed. Brood- en
vetkaarten overbodige luie; varkenscarbo-
nade, rundvleesch, spek, eieren ad libitum
en bjj juffrouw Mejjer te Middelharnis een
hotel waar geen enkel bezwaar werd ge
maakt, toen de moegekochte, hongerende
wynkoopers eerst te 12 uur 's nachts hun
kostelijk middagmaal konden beginnen.
Zooals reeds gezegd, volgden spoedig na
die te Goeree, de verkoopingen in de andere
genoemde kustplaatsen. Zjj boden niet het
aantrekkelijke beeld eener bevolking, feest
vierende naar aanleiding van zoo ongewone,
zoo heugelijke gebeurtenis.
dag 14 Mei 1919, des voormiddags
10 uur (zomertijd) op de hofstede
van wijlen den heer L. van den
Tol, onder Ooltgensplaat,
publiek te verkoopen
een volledigen boereninspan, als:
waaronder 2 m. veulen, 3 drach
tig, 2 stamboekmerries en 1 stam-
boekhengst (2-jarig);
waaronder '1 stamboekkoe en 1
1-jarige stamboekstier.
Voorts machinerieën, landbouw
gereedschappen, enz. 3—2
Burger pryzen, vrije slaapkamers,
logies in verschillende pryzen vanaf
80 cent met. en zonder ontbijt, men
lette op het juiste adres
R0MEINSTEEG 4
Openb. Vrijw. Verknoping
VAN
en ander huisraad,
op Woensdag 14 Mei 1919, nam.
5tya ure (zomertijd), te 2—1
SOMMELSDIJK,
v. h. gebouw „Harmonie" a. d. Langeweg.
w.o. een orgel, secretaire, mali.
kasten, tafels, stoelen, canapé, ledi
kanten, kinderwagen, een wosck-
machine enzoovoorts.
Te bezichtigen vóór de verkooping
namiddag tusschen 2 en 4 ore in
de zaal van „Harmonie."
Deurwaarder P. J. GROENENDIJK.
VERKOOPING
op Vrijdag 16 Mei 1919, 's avonds
7 uur (Zomertyd) te DIRKSLAND,
ter herberge van C. de Bruin, bij
afslag, van een
het misschien wel op Maandag of Dinsdagstellen".
„Maandag afgesproken! Je bent bier aDders
aardig wat van plan. Wat moeten die barakken
daar"?
„Slaap en woonplaatsen voor mjjn werkvolk.
Ik wil ze niet binnenshuis hebben." De jonker
trok een bedenkelijk gezicht. Iljj deed een slap
naar Van Vloten en fluisterde hem in het oor:
„Vertrouw je dat wel? Ik zou mijn dienstvolk
altijd in huis en onder toezicht willen hebben.
Klokslag elf gaat bjj mjj de deur dicht en komt
de huisknecht bjj mjj den sleutel brengen."
„'t Kan mjj letterlijk niets schelen", zeide
Van Vloten onverschillig. Hoofdzaak is, dat ze
hun werk goed verrichten. Dan moeten ze zelf
weten, wat ze in hun vrjje oogenblikken doen."
„Je moet zelf de lasten dragen, Van Vloten.
Ik hoop, datje ervaring niet ongunstig zal wezen.
Mjjn opinie blijft door alles heen, dat men niet
al te democratisch moet te werk gaan. Men vangt
daarmee slib."
„Alle dingen zjjn voor verschillende opvattin
gen vatbaar. Evengoed ais de democratische
wjjze van heerschen fouten bevat, zal zulks het
geval zjjn met de aristocratische. Iedereen werkt
naar den aard van zjjn karakter. Alle dingen
geven ten laatste evenveel voordeel".
„Prachtig axioma" mengde Johanna zich in
bet gesprek, „dan zou men altjjd wel kunnen
doen dat waar men den meesten zin in had,
zonder schade te ondervinden."
„Dat is ook in de werkelijkheid het geval.
Alle menschen werken met verschillende krach
ten en talenten aan hetzelfde doel, t
is er, die dat doei niet bereikt."
„Welk is dan dat doel volgens U"?
.De dood"l was het antwoord. Van Vloten
zei het koel spottend en wreed. Zijn toon was
nog luchtig, maar zjjn diepe stem gaf het woord
relief, zoodat Johanna even huiverde. Van Vloten
ging verder.
„Och, dat zoeken naar den doodt AJs ik mjj
voorstel op welke wjjze de arme Cika haar dood
gevonden heeft. Heelemaal van Italië hierheen
gekomen, om aldus haar einde te vinden. Als
uw berekeuing juist is, freule, dan zou zjj onge
veer onder onze voeten begraven kunnen liggen."
„Wat is dal voor een wezen, die Cika, vroeg
de jonker geïnteresseerd.
„O, wjj spreken over een oude legende. Inder-
tjjd is hier op deze plaats een heidenmeisje ver
brand en mjjnheer Van Violen is zoo vriendelijk
dat feit te releveeren. Maar ik vergeef U niet,
dat U niet uw belofte gehouden hebt en mjj is
komen helpen aan de ontcijfering van mjjn La-
tynsche handschriften."
„Ik had het enorm druk. Alle dagen heb ik
mjj voorgenomen naar IJselo te rijdeD, en bij
voortduring kwam er iets lusschenbeide. Als
U nagaat, dat hier veertien dagen geleden een
volledige wildernis was, en op het oogenblik-
zeventig man bezig zjjn om alles in een gecivili-
seerden staal te brengen, kuat U zich een weinig
indenken in de veelomvattendheid van mjjue
bezigheden."
(Word* vervolgd.)
