INSULAIRE
„Eersteling".
EERSTE BLAD
D. BIJLEVELD - liddeltiarnis.
Dit blad verschijnt iederen ZATERDAGMORGEN.
Prijs per kwartaal bij vooruitbetaling. f 0,75
Losse nummersf 0,07»
ZATERDAG 29 MAART1919
1E Jaargang. N°. 21
Advertentie!) van 1—6 regj
Elke regel meer
Bij contrad
Uitgegeven onder leiding van J. i. L. VAN ZUYLEN door de N.V. Uitgeversmaatschappij „Onze Eilanden", Voorstraat 210 Middelharni: I
Adres voor Redactie en AdministratieBureau „Onze Eilanden" te Middelharnis.
AGENTEN te: Bridle: W. de Man, Zuideinde 26. Hellevoetsluis: Boekhandel P. J. C. Pieters. Ooltgensplaat: fa. Breur Zonen. Oude Tonge: H. Simonse. Nieuwe TongeI
i aan 't Haringvliet: J. C. Elvé. Dirksland: fa. Binkhorst Zaaijer. Melissant: Rooy, Herkingen: A. Munters. Den Bommel: J. Woudstra. Oudenhoorn: A. Tuk. Zwar I
J. Nooteboom. Rockanjc: PI. Monster. Goedereede: Jac. v. d. Tol. Stellendam: N. J. van Dongen. Eiland Rozejiburg: J. v. d. Yliet Cz., Zanddijk D 38. Middelharnis ei I
Zuidland: C. v. d. Werf. Spijkenisse: G. E. van Gent. Heenvliet: W. Hoepel Bz. Alle brievengaarders nemen advertentiën en abonnementer
Een belangrijke uitvinding.
(Wegenverbetering systeem-Van Eikerzee.)
„Hallo, U spreekt met de redaclie
,Onze Eilanden".
„Met Van Eikerzee in Oudenhoorn.
Als U soms belang stelt in mijn uit
vinding, waar U al wel van gehoord zult
hebben, wou ik U even zeggen, dat U
vandaag of morgen eens aan moest komen
ik ga namelijk overmorgen voor een week
aar Engeland, dus dan komt er voor
eerst niet van.".
Dat was deze week Maandagmorgen.
Nee, we wisten er nog niet veel van, wal
we zouden zien, als we aan de uitnoo-
diging gehoor zouden geven. Want dat
we gaan zouden, en dadelijk, stond van
te voren al vast. Zoo'n uitnoodiging slaan
we nooit af. Als er wat interessants bij
te wonen is, zitten we erop ais de bok
op de haverkist. We meenen dat ver
dicht te zijn aan de lezers van ons onaf-
zankelijke weekblad voor landbouw,
handel en industrie
We wisten er nog niet veel van, schre
ven we hierboven. Dus toch wel iets?
Ja, we hadden onder geheimhouding
hooren vertellen, wat we dan ook niet
vóór vandaag mochten publiceeren, dat
iemand, 'n beetje 'n zonderling, 'n jaar
;eleden ongeveer, op 'n klein landhuisje
rnder de gemeente Oudenhoorn was
tornen wonen, en daar ontzaglijk werkte.
Werkte, dagelijks en groote stukken van
Hen nacht. Men was algemeen overtuigd,
Bat wat hij daar uitvoerde, in verband
moest staan met den nood van dezen tijd
fiat hij werkte voor het heil van ons volk
Van de geheele wereld misschien. Maar
E
johanna van vrijenban.
•Oorspronkelijke Roman door JAN VAN GELDER
(Nadruk verboden).
verder? Verder bleven de ijverigste na
sporingen vruchteloos. Daarbij bleef het.
En nu hadden wij blijkbaar met dezen
zonderlingen ij veraar zelf telefonisch ge
sproken, en hij had voor zijn eerste treden
in het volle licht de „Onze Eilanden"
uitgekozen
Wat zouden wij vandaag beleven
Welke groote dingen zouden we heden
in kiem aanschouwen. Want dat het de
moeite waard zou zijn, stoncl van te
voren bij ons vast. Deze man, met dien
roep, die ons zelf uitnoodigde tot een
bezoek, dat moest van belang zijn.
Men begrijpt, dat wij vol verwachting
waren, toen we de bootreis ondernamen
naar Hellevoetsluis en vandaar per fiets
den tocht naar Oudenhoorn voortzetten.
Ons ongeduld zette ons aan tot een stevig
vaartje en het was dan ook nog vroeg
in den middag toen we voor het sierlijke
villatje met het wonderlijke opschrift:
„In Lucht is Al" afstapten.
De heer van Eikerzee ontving ons aller
minzaamst. Ilij is klein van persoon,
heeft 'n donkeren, scherpen kop, waarop
ieder dadelijk de doorwerkte nachten
leest.
Ilij viel dadelijk mei de deur in huis.
Was te vol van het feit, dat hij nu ein
delijk had bereikt het doel van zooveel
jaren werkens. En- we moeten zeggen,
dat het de moeite waard was, wat we
zagen en hoorden.
Sommige onzer lezers zullen misschien
van den heer de Volkere, die onlangs in
Middelharnis een lezing hield over draad-
looze telegrafie en draadloos licht, ook
een andere voordracht gehoord hebben
over vloeibare lucht. Lucht kan nl. bij
bepaalde temperatuur en onder ontzag
lijke druk een vloeibare vorm aannemen.
Er ontstaat dan een vloeistof met zeer
bijzondere eigenschappen, groote elasti
citeit, enzoovoorts.
De heer van Eikerzee nu, heeft
sedert hij als doctor in de wis en natuur
kunde de Universiteit te Leiden verliet,
zich met al zijn krachten geworpen op
de vervolmaking van deze uitvinding.
Hij was vast overtuigd, dat op het oogen-
blik van vloeibaarwording van lucht,
men niet aan het eind stond van den
weg. Hij heeft zich dan met den grootst
raogelijken ijver aan den arbeid begeven
en is nu zoover, dat deze vloeibare lucht
ook verhard kan worden. En ook deze
vaste stoi heeft eigenschappen, die geen
enkele andere ter wereld vertoont. Zij
doen in de vette denken aan die van ijs.
Gelijk men weet, kan een ijsvlakte, ook
van enkele decimeters dikte, ontzaglijke
menschen-massa's dragen zonder dat zij
breekt. Met vaste lucht nu is dit in nog
veel sterkere mate bet geval. Een laagje
van enkele millimeters is in staat eenige
duizenden kilogrammen te dragen.
Men ziet van welk een enorm belang
deze uitvinding ook voor onze eilanden
zal wezen. Speciaal voor de verbetering
der wegen, die hier zoo noodzakelijk is.
De heer van Eikei zee vertelde ons, zich
in verbinding gesteld le hebben met ver
schillende autoriteiten,onder anderen Ge
deputeerde Staten van Zuid-Holland.
Immers, er zijn plannen aanhangig om
een som van éen millioen gulden uit te
trekken voor den aanleg van een grooten
breeden weg van Ooltgensplaat via Mid
delharnis naar Ouddorp.
Volgens het systeem van Eikerzee nu
is het mogelijk, den bestaanden weg te
verharden, terwijl de kosten daarvan
ongeveer zullen bedragen 80 a. f90.000.
Men ziet welk een reusachtig voordeel
de e werkwijze geeft.
De Heer van Eikerzee heeft een wals
geconstrueerd van enorme zwaarte, waar
aan verbonden een soort sproeier. De
wals is zwaar genoeg om, wanneer ze
eenmaal over een weg rijdt, die geheel
plat en glad te maken. liet groote reser
voir met vloeibare lucht geeft zelf de»
noodige drukking. 1
l6)
Van tjjd tot tgd moest hy de riemen hanteeren
'om grootere schepen en stoombooten te ontko
men. Hij was gekleed in een wit flanellen kostuum
en een hoed van Panamastroo, want evenals voor
jaren her stélde hij er prys op van tijd tot tijd
naar de mode gekleed te gaan en betrok hij
verscheidene toiletartikelen uit Londen en Parijs.
Rij gevoelde zich zeer opgewekt en groette de
schippers, die hij ontmoette of passeerde met
een vroolijk: „Alioi". Tegen twaalf uur liep hy
langs het Poslboofd en manoevreerde vervolgens
de haven in. Ilij vroeg aan een paar mannen,
1 die hem vanaf den hoogen kademuur aandachtig
volgden naar zekeren Staalman, dien zjju knecht
Willem had aangeraden om de boot Ie bewaren.
Deze, een aardig, oud mannetje verscheen spoed ig,
wees hem een trap, waarlangs hjj kon opklimmen
en legde toen de „Zwaluw" vast naast een menigte
andere bootjes, die hy verhuurde. Van Vloten
deelde wal koper- en zilvergeld uit en ging ver
volgens de stad in, door niemand lastiggevallen.
Wel zag men hem na, van wegezijn witte kostuum
en zjjn gebronsd gelaat, dat fraai, onder den
panama uitkwam, op do Brink, die hij naar aan
wijzing van Gerrit volgde was hij een oogenblik
de aanleiding lot een aantal dwaze uitroepen
van een troepje jonge meisjes, die juist ujt school
kwamen, maar overigens gevoelde hij zich spoe
dig thuis. De Deventerbrink is inderdaad een
der intiemste pleiuen van ons vaderland. Rondom
staan kastanjeboomen, die op hun beurt kleinere
hoeken afsluiteD, zypleintjes van het grooto plein,
doch de geheele constructie wordt gedomineerd
door de mooie, oude Waag aan het einde. Van
Vloten voelde dit, toen hg erover wandelde. Als
reiziger had hij oog voor monumenten enpilto-
resque gezichten. Hij was er zich van bewust,
dat hy dit hoekje Nederlandsch vergeleek met
een stuk Venetië, Rome, Toulouse. Hij wist, wat
hem sympathiek was in dit brok architectuur,
in deze omlijsting en in deze atmosfeer en on
willekeurig knikte hij, ervoor staande, goedkeu
rend met het hoofd. Toen lachte hjj, erkennende
hoe spoedig de cultuur den mensch vangt en
vervolgde zijn weg. Hij zocht het hótel de Keizers
kroon, maar inenschen, die geen geboren stede
lingen zjjn, vinden nooit iels op een bloote aan
wijzing. Gerrit had gezegd, dat notaris Labori
tegenover de „Keizerskroon" woonde, dat de Kei
zerskroon stond in de .Keizersstraat" en dat men
deze vond door „de Brink" recht af te loopen.
Van Vloten liep de Brink recht af en nam de
Korte Bisschopsstraat, die juist in het verlengde
van den Brink ligt. Had hjj de flair bezeten van
een stedeling, dan zou hij gevoeld hebben, dat
in deze straat schoon aanzienlijk, wel café's en
nachtkroegen, maar geen hötels konden staan.
Hij verdwaalde en vroeg een smidsgezel naar
„de Keizerskroon". Deze bracht hem er heen, voor
welken dienst hg hem beloonde met een dubbeltje.
In het hotel bestelde hjj wat brood en koffie eD
nam na dit gebruikt te hebben, een courant.
Het lezen daarvan maakte op hem een vreemden
indruk en hij legde het blad spoedig weer neer.
Dicht bij hem aan een ander tafeltje zat een
handelsreiziger, die hem vroeg een partij billard
te spelen, wat hy afsloeg, voorgevende geen tijd
te hebben. Daar hjj zich verveelde, stapte hij op
en ging naar notaris Labori, waarvan hij de
naamplaat op de deur van zijn ivoning rannit
het hötel kon waarnemen. Hij liet zich aandie
nen als Van Vloten van den „Dollenkamp" en
werd aanstonds toegelaten in het intieme bureau
van den notaris. Deze was hem in het kantoor,
waar twee klerken zaten te schrijven, buigend
tegemoet gekomen en vervolgens had hij hem
toegelaten in het vertrek, waaralleen vertrouwe
lijke zaken behandeld werden. Hij presenteerde
Van Vloten een groote, lederen leunstoel en ging
zelf in een gewone zitten, zocht zjjn beste sigaren
voor den landeigenaar op, informeerde naar diens
gezondheid en wachtte geduldig af tot de ander
hem hel doel van zijn komst zon mede deelen.
Van Vloten vond tot zjjn verbazing onmiddel
lijk de goede houding en den juisten toon.
„Mijnheer Labori," begon hjj, den nadruk leg
gend op den eigennaam, „U hebt mij indertjjd
den „Dollenkamp" verkocht. Ik veronderstel dus,
dat U het land goed kent. Ik wensch het in
exploitatie te brengen en heb daarvoor geld
PRIJS f 0,95 en f 1,40.
Te Middelharnis bij F. WIELHOUWER
Westdijk, te Sommclsdljk bij DIJKEMA
DOORNBOS, te Dirksland bij L. W.
ZAAIJER, te Oollgensplaat bij L. W. HOB
BEL. te Ouddorp bij J. KURVINK. Drogist.
PANDBRIEVEN in omloop
Verkrijgbaar:
5% Pandbrieven
a 100 Vo
te Dirksland, Middelharnis, Nieuwe-
Touge, Ooltgensplaat en Oude-Tonge
by de bekende Heeren Agenten en
Correspondenten.
De Directie:
J. J. COCK. H.J.
Wij geven hierboven een afbeelding van
de wals. De afdruk is op ons krantenpapier
niet erg mooi, maar men krijgt toch een
indruk van het enorme gevaarte.
Het eenige bezwaar is de grondsoori'
van de te bewerken wegen. Vandaar dat_
de heer v. E. druk bezig is op verschil-™ i
lende plaatsen in ons land proeven tefl j
nemen.
En nu komt het meest interessante!
van onze mededeelingenFiakkee isdaar-l
bij niet vergeten.
De heer van Eikerzee is van plan, a.s. NEN
noodig, maar ik heb geen zin mijn eigen papier
te verzilveren. Ik moet echter noodzakelijk de
beschikking hebben over vjjftig duizend gulden
en de vraag is, hoe ik daar het goedkoopst aan
kom.
„Vgftigduizend is een groote som, een zeer
groote som, maar U kunt ze gemakkelijk krijgen
als hypotheek," antwoordde de notaris. „Zeer
juist," zeide Van Vloten, terwyl hg hem scherp
aanzag en nadenkend de duimen over elkander
wreef, „maar dit is rnjjn bedoeling niet, want dan
kon ik evengoed mijn papier verkoopen en ik
zie er niets ia, rente te betalen.
Mijnheer Labori glimlachte over deze opmer
king, hg vond den grootgrondbezitter onnoozel.
Vau Vloten vergiste zich niet in dien lach, hij
herinnerde zich zijn groote speculalie's in vruch
ten ginds op Sicilië, omzetten, waarvan de ander
nooit gedroomd had en voelde zich zeer op zjjn
gemak.
„Kijk eens, waarde heer Labori, ik heb voor
mgn stukje grond indertijd de som van ongeveer
een millioen gulden betaald. Ik wensch het goed
successievelijk te belasten met twee, drie, vier
Ion hypotheek en meen dat dit kapitaal tegen
4'h 4ya°/o wel le krijgeD zal zijD. Ik zal vijftig
duizend gulden by U of elders plaatsen in reke
ning-courant en de rest beleggen in gebouwde
eigendommen. U ziet, dat ik dan mjjn geld gratis
krijg"
Mijnheer Labori lachte niet meer, hg schrok
even van de sommen, die Van Vloten terloops lan
ceerde en bedacht, dat al de crcdieten, die hjj ooit
BIEDT AAN:
Alle soorten Appel-, Peer-, Pruim
en Perzikboomen in alle vormen,
zoowel piramide, leiboom, hoog- en
halfstam. Snoeivormen.
Roode, witte en zwarte Bessen
Frambozen, Morellen enz.
Mooie Bloem- en Dekheesters,
Stam-, Struik- en Klimrozen, vaste
Bloemplanten, Haagplantsoen.
Houdt zich aanbevolen voor het
aanleggen van Bloein- en Vruchten-
tuinen. Dijkbeplantingon.
Wil men DEGELIJK en BILLIJK
(naar tijdsomstandigheden)
LOGIES, ONTBIJT en MIDDAG
MAAL ga dan naar het Hótel
„Haimonle"
Interc. Telefoon No. 818.
geopend had de som van tien duizend gulden
niet te boven waren gegaan. Hg haastte zich
echter te verzekeren, dat hij met genoegen de
zoo hooge rekening zouopenen.Hybegrec-p.dat
hjj te doen had met een kapitalist, die terdege
de macht van zijn kapitaal kende, hij maakte
geen tegenwerping meer en begon nu zijn cliënt
te wikkelen iu de uiteenzetting van de benoodig-
de transactie's, die de ander met een koel hoofd
volgde. Hun gesprek duurde twee volle uren en
het was reeds drie uur in den namiddag, toen
Van Vloten afscheid nam van den pluimstrjjken-
den notaris.
„Vooral geen haast, mijnheer Labori," had hg
ten slotte gezegd, dit jaar kan ik niet beginnen
voor September. Ziet U eens goed uit en als
U een gelegenheidskoopje voor mg ziet, moet U
dat voor mjj annoteeren. Ik kom de volgende
week terug om dit gesprek voort te zetten."
Hjj ging de stad weer in en bemerkte aan de
haven, dat het bladstil was. Hij kon nu niet
terug keeren naar den .Dollenkamp" voor den
avond, omdat eerst met zonsoudergang wind
was te verwachten. Ten einde de verveling te
ontwijken, begaf hij zich weer naar de „Keizers
kroon," alwaar hij zich neerzette aan de billard-
tafel. Evenals des middags werd hjj aangezocht
om als vierde man billard mee te spelen. Hij
deed zich voorstellen en vernam, dat zijn partner
v. d. Lande heette en muziekonderwijzer was
in de stad. Hg dineerde dagelgbs in het hótel.
Zjjne tegenstanders waren zekere v. Hulzen,
graankoopman uit Meppel en een lange, krach-
