ANGA
-Gal en Slijm
f-Slapeloos*—
hoest,
Internationale
Hypotheekbank
Te koop.
een motorfiets,
-Ruwe huid-^
van
„KONINGRIJK DER NEDERLANDEN"
Noordhollandsch
Landbouwcrediet
W. BLOK-FREEN
Garen, Band, Sajet en
MODE-ABTIKELEW
ONZE EILANDEN VAN 23 OCTOBER 1915.
3
yijding en het vernuft,
het uitvoeren zijner
ïgde der Commission
y het Nationaal Comi-
9ding, in de Provincie
idering heeft daarbij
bede gericht, dat hij
n in het bijzonder tot
de Vereenigde Staten
jlens van erkentelijk-
die het zwaar gesla-
nd gesteunde Belgiö
q milddadige en edel
over Zee.
3 Oct. 1915.
De Burgemeester,
JAN DE VOS.
ir aangedaan, dankte
hulde, en verzekerde,
fit innigste aandenken
it schoone Antwerpen
n eerbied en de ach-
Intwerpsche zijde de
ardigden die hierheen
beste krachten te hel-
nood te lenigen, wor
gend feit, dat me ter
1 bekend mag worden
geenszins de beschei-
verdienstelljkste stad-
i kwetsen. Een groot
de heer Bunge, heeft,
Antwerpen aankwam,
fceljjke woon te zijner
erwljl de heer Bunge
te Hoogboom betrok,
rikanen vond hier een
Ier in de Antwerpsche
i hierboven woordelijk
c is in 't Nederlandsch,
Vlaamsche stad Ant-
secretaris ten behoeve
e Engelsche vertaling
dit aanbod, tot vrien-
n al de aanwezingen
beantwoord met de
het adres zeer wel
j y gedurende het jaar
ingewoond had, zich
om zich met de taal
wd te maken,
e de vertegenwoordi-
he volk ter harte ging,
.amsche volk, als een
jagen respect voor ons
k zal weten te schat-
aansch burger gaf hier
n fraai voorbeeld.
(N. R. C.)
jis-bericht worden te
sen van in den vreem-
ontvangen, die den ko-
r en de toekomst van
door Servie ter hulp
iet Servisch-Grieksche
it Griekenland Servie
r het door een andere
en, en dus zeker, wan-
jon het te lyf gaan.
eneraal van het Vile
:er verbiedt ter wille
'.oopig aan particuliere
i Duitschland het zen
eren, spek, margarine,
trtikelen en chocolade
Dergelijke zendingen
len wél aan geadres-
in Servië.
seint dd. 17 October
der Duitschers in Ser-
ben over het geheele
oop. Na de met veel
erde en door het geluk
a overtocht over den
oepen de als vesting
iwac zonder strijd in
een belangrijk kruis-
verd hebben. De Ser-
ad bijna zonder strijd,
die ver voor de stad
oorbereid waren, dat
moeten hebben gehad,
itegenstand te bieden,
er omvattende bewe-
-s zagen de S-.-rvische
igen de sterke stel-
jen zich op de even-
ergatellingen tenZui-
uidoosten vaD de stad
volgende dagen ont-
t moeilijke terrein he
lers boden over het ge
stand, waarbij zjj door
jroote verliezen leden,
was de strijd by den
de vyand in verwoede
ngen moest worden,
igen stryd werd deze
idelijk door een Bran-
stormenderhad ver-
a den tegenstand der
dat zy, toen de onzen
uen hadden, het daar-
u niet opgaven, maar
nstiger omstandighe-
echts langzaam terug
orden. Hier en daar
ry zich in den strijd,
ten vrouwen en kin
epen. Het is daarom
ider deze omstandig-
gespaard kan blijven
ran den oorlog. Over
operaties boven ver
spel geloopen. Dank
reidselen en de opof-
che troepen heeft de
>nau byna zonder ver-
De opinarsch in het
rekkelijk snel gegaan,
ing neemt, dat men
le Servische verdedi-
met slechte wegen,
moral met ongunstfg
Dat zal men ook in
a bij de verdere krygs-
8 Romeinsche correspondent van de Ti-
i seint dat Italiö's oorlogsverklaring aan
sarye te Rome verbazing wekt. „Wan-
r de oorlog wordt verklaard tegen Bul-
je omdat het Servie aanvalt en in oor-
verkeert met Italie's bondgenooten waar-
-
e correspondent wil hier blijkbaar gele
zien: „Waarom dan ook niet oorlog
Duitschland verklaart?" Hy zegt dat
vraag (die hy niet noemt) op ieders lip-
was, toen het bericht der oorlogsver-
ring aan Bulgarije werd ontvangen. Hy
wacht echter dat deze zet ertoe leiden
een toestand, die steeds meer misnoe-
begon te wekken, op te helderen.
Imtrent het in den grond boren van het
,nsche stoomschip Amiral Hamelin ver-
imt de Petit Parisian Het schip was op
ictober uit Marceille vertrokken om naar
oniki te stoomen. Het had 312 soldaten
360 paarden aan boord. Op 7 October
moette het ten noorden van Kreta een
itsche duikboot, die het stoomschip be
oot. De beschieting, waarbij 40 kanon-
oten werden afgevuurd, duurde meer dan
i uur. Opmerkzaam gemaakt door de
oten, naderden Engelsche en Fransche
pedobooten. De duikboot had nog tijd,6
oten af te vuren. De Amiral Hamelin,
de waterlinie getroffen, begon vol te
pen. De soldaten en de bemanning wer-
D door torpedobooten geredde soldaten
rden naar Saloniki gebracht, de beman-
ig naar Malta. By de beschieting werden
soldaten gedood en 48 gewond. Zes man
rden vermist. Vermoedelijk heeft het
omschip getracht te ontvluchten en heeft
irom de beschieting zoo lang geduurd.
)nder de slachtoffers van den oorlog zijn
oral diegenen te beklagen, die om strate-
che redenen door de eigen legers of anders
vrees voor de nadering des vyands, buis
haard hebben verlaten en thans met het
inige, dat zij hebben gered dikwijls
k met letterlijk niets rondzwerven. Zoo
bliceert de Daily Mail een brief van W.
T. Mc. Carthy uit Moskou, waaraan het
lgende is ontleend:
,Vrouwen en zelfs kinderen is door wree-
soldaten geweld aangedaan en tallooze
ideren hebben hun ouders verloren door
od of ODgeluk. Nog pas dezen morgen
tving de Britsche kolonie er kennis van
t 1000 kleine kinderen tot 7 of 8 jaar ge-
Dden zyn en thans worden binnenge-
acht.
Een Russische en een Britsche vereeni-
g probeeren tweemaal daags een soep-
roggebrooduitdeeling te houden. De En-
l9che kolonie is klein en niet rjjk, en haar
iddelen zijn beperkt. Maar wy onderhou-
n een hospitaal van 150 bedden en voeden
leren dag 3000 menschen.
Duizenden zyn te voet nog naar hier onder-
jg hun vroegere woonplaatsen zyn te
mr en te zwaard vernield. Ik heb ei massa'a
zien, die 300 K. M. zijn komen loopen.
ieders met zuigelingen en kinderen van
ieren leeftijd. Men stelle het zich eens voor
len van hen waren voorheen vermogende
ndbouwers. Thans zyn zy zonder een cent
als rondzwervende straathonden speuren
iond naar een kruimel broods. En de
inter! Het is vreeselijk."
Ook de Times had dezer dagen een brief
t Rusland over het lot van de Russische
uchtelingen. Het schrijven was van de
md van een oorlogscorrespondent, Stanley
'ashburn, die zich by de Russische stryd-
achten bevindt. Deze Engelschman heeft
een auto een gedeelte van de streek tus-
hen Moskou en het Russische gevechts-
ont afgetuft. Hy ondervroeg de vluchte-
ngen en kreeg altjjd te hooren, dat zy hun
it met gelatenheid dragen, erkennen dat
et onder de gegeven militaire omstandig-
eden niet anders kon en dat de oorlog
ioet worden voortgezet tot Duitschland
olkomen verslagen is.
Of deze gelatenheid van de Russische
;umperds bestand zal zijn tegen wat hun
ezen winter te wachten staat?
„Ik reisde" seinde hy d.d. 16 October
it het Russische hoofdkwartier te velde
in auto van Moskou; en met opzet tufte
veel langs bywegen en achterpaden om
boeren te kunnen ondervragen, en mij
en denkbeeld te kunnen vormen of de oor-
og den steun heeft van het volk zelf. Op
e groote wegen kwam ik, zonder over-
'rijving meer dan 100.000 vluchtelingen
ien velen hunner ondervroeg ik naar
lun zienswijze omtrent den oorlog en zijn
floop. In één stad waren 83.000 vluchte-
ingen gekampeerd, uit 12 verschillende gou-
'ornementen in de oorlogszone afkomstig,
lyna allen hadden voor de Duitsche invasie
ïun woningen verlaten."
En verder heet het:
„De Russische regeering spant al haar
:rachten in om den toestand van die vluch-
elingen te verzachten. Overal langs de groo-
e wegen worden gebouwen gezet, waar on-
lerdak verleend wordt. Men schat het aan-
al vluchtelingen op ongeveer 2.000 000, en
iet valt te begrypen, hoe groote moeilyk-
leden een dergelyk aantal moet insluiten.
De taak van de regeering wordt echter in
ïooge mate verlicht door de gedweeheid en
iet geduld van de boeren, wier gedrag, naar
mij herhaaldelijk is verzekerd, in deze uren
van ellende en ontberiDg in alle opzichten
uitstekend is."
Hoogte 50.
Een oorlogscorrespondent van de Vor-
würts in het Westen vertelt.
De groote myntrecbter, die de Engelschen
den 25en September in onze linie hadden
laten springen, was heroverd. Onmiddellijk
begonnen onze mannen van uit deze trechter
verder te graven. Ze konden daarbij ge
deeltelijk de oude gangen van den vyand
gebruiken.
Het doel van dit graven was, de hoogte
60 te laten springen. Daar lagen gewoonlijk
twee Engelsche compagnieën op oorlogs
sterkte, thans misschien nog meer. Als een
buil stak deze hoogte in ons front. Vandaar
dit kon men honderd meter ver naar beide
kanten in onze loopgraven kijken. Woens
dagavond om half-zes zou de ontploffing
plaats vinden. Onze troepen moesten dan
eerst den krater en vervolgens den heelen
heuvel bezetten en den veroverden uitsprong
links en rechts in onze oude linie
brengen.
Van Zondag tot Woensdag word dag en
nacht gewerkt. Niet alleen de mijngangen
moesten op het bepaalde uur klaar zyn,
de nieuwe stelling moest onmiddellijk na
de bestorming ingericht worden. De prik
keldraadhindernissen moesten klaarliggen,
zoodat men ze slechts over de nieuwe loop
graven behoefde te werpen. Zandzakken en
planken, stalen schilden en schietgaten,
alle gereedschappen voor den stellingoorlog
moesten bij de hand zijn. In de smalle,
natte, toegangsloopgraven, die door het
slotpark van Hooge slingeren, kropen onze
Saksers en Elzassers by stroomenden regen
heen en weer.
Dinsdagavond kwam er bericht, dat de
spanning nog vermeerderde. Uit verschil
lende teekenen meende de commandant te
moeten opmaken, dat de Engelsche ons met
de ontploffing vóór wilden zijn. Dat is een
vaak beleefde verrassing, van het kwaad
aardigste soort in den mijnenoorlogeven
voor men klaar is, vliegen de eigen man
schappen in de eigen loopgraven in de
lucht.
De nacht was onrustig. Alles klaar tot
het gevecht. In het generale commando
werd byna niet geslapen. De ochtend kwam
en de middag. TegeD vijf uur gingen wij
op weg om van een hoogte de ontploffing
te zien.
Ik had zooiets nog niet meegemaakt, dit
drukkende gevoel, deze onbegrijpelijke voor
stelling: in twee uur zouden vijfhonderd
man iu de lucht vliegen, binnen twee uur
zouden troepen uit het Erzgebergte tegen
de Engelsche machinegeweren oploopen.
Het landschap glooit hier. Veel bosch,
veel water, een land voor kasteelen.
De ritmeester, die ons begeleidt, wijst ons
parken van bekende kasteelen. Op de wei
den en akkers, langs de wegen en paden,
staan verstrooid de witte kruisen. „Een En
gelschman." „Een Duitsch soldaat." „Twee
dappere Elzassers." Aan een kruis is een
schroef van een vliegtuig gespijkerd. „Twee
Engelsche vliegers."
Plotseling wordt de lucht geschokt door
oen dof, lang geluid, dat ons allen doet
beven. De aarde zelf schijnt te sidderen,
de lucht, de hemel. Nog eens. De heele
aarde brult, steunt, en spuwt een afschu
welijke, gele wolk uit. Daarginds achter
den berg geen wolk meer, maar een smeu
lende muur, een bosch van geel vuil, dat
in de hoogte en breedte groeit. Ik zie naar
het geele monster, kan aan niets denken,
niet aan de stukken loopgraaf, niet aan
de 500 Engelschen, die daar in de lucht
rond vliegen. Ik heb voor deze heele wolk
slechts een ombestemd gevoel van afschuw,
van afgrijzen.
Een oogenblik is alles verstijfd. Alles staal
stil, niets beweegt zich. Het is alsof aarde
en hemel een oogenblik den adem inhouden.
Dan begint het. De Eügelsche batterijen
beginnen als bezetenen te schieten. „Afsper-
ringsvuur naar achter. Vuur in de loopgra
ven. Vuur op den krater." Als het blaften en
keffen van een troep honden, heesch, dof, hel
der, vervult een helsch gekrysch de lucht. Kort
ratelend, afgebroken, hoort men het inslaan
der granaten tusschen het gehuil door. Ein-
delijk de lange marine-batterij. Haar schot
klinkt als een instortende stad, het inslaan
als een donderknal in het naburige huis.
Het melodisch gehuil van haar projectielen
kan men seconden lang volgen. Dit alles
gilt door elkaar, onregelmatig, verward ze
nuwachtig door de plotselinge ontploffing.
Niet als het voorbereidende, trommelende
loopgraafvuur, dat Zaterdag uren lang op
ons neerviel.
Eerst hoorden we niets dan het geraas
der kanonnen. Het oor wendt er echter aan.
Nu hoorden we langzamerhand er tusschen
door de kleine korte geluiden der infante
rie. Vaak in knetterende saldo's. Meest ech
ter alleen. Kort, vinnig, bijna toonloos. Ook
het geklop der machinegeweren, dit mono
tone opzweepende geratel. Ook het afge
broken hoesten van barstende handgranaten.
Alles is vervuld van sterke en zwakke ge
luiden. Het raasde uit de bosschen rondom
ons, uit de weiden, uit de aarde, het raasde
en knetterde overal. Het was, alsof onze
lichamen zich oplosten in het tumult, we
waren ten slotte zelf een deel van deze
steunende, gierende atmosfeer.
Toen kwam er regel. Het schieten werd
regelmatiger, de infanterie-aanval scheen
geëindigd. Stil werd het niet. Maar men kon
ons vuur van dat van den vijand onder
scheiden. Het werd een gewoon artillerie
duel.
We wandelden langs den hoofdweg terug
naar de divisie, die zooeven het gevecht
geleverd had. Zou alles gelukt zijn Wy
zelf wisten er natuurlijk niets van. Wy had
den slechts een gele zuil, een paar witte
schrapnellwelkjes en veel vuile rookdraden
van inslaande granaten gezien.
Toen wy ter plaatse aankwamen verna
men wy, dat de ontploffing schitterend ge
lukt was. De beide compagnieön moesten
vernietigd zyn. Tien ongedeerde gevange
nen uit de voorste linies, die door den lucht
druk naar ons toegeslingerd waren, waren
reeds onderweg. De krater had zeer weinig
verliezen gekost. Een paar veroverde machi
negeweren schoten nu reeds op hun vroegere
eigenaars. Alles was reeds in orde. De ver
sperringen, schietgaten en schilden stonden
reeds. De hoogte 60 was vast in ons bezit.
's Avonds hoorden we van gevangenen,
dat de Engelschen den volgende ochtend
om half-zes onze myn hadden willen laten
springen. We waren ze twaalf uur voor
Juist in de philologie zyn de internationale
betrekkingen altyd byzonder hartelijk ge
weest. Dat was natuurlijk. Het Hellenisme
is nu eenmaal de gemeenschappelijke grond
slag van alle cultuur. Zelfs het Christendom
behoort toch immers tot de erfenis van het
Hellenisme. Er liepen dus draden van
vriendschappelijke betrekkkingen tusschen
de geleerden van alle volkeren. Zullen die
voor altyd gebroken zyn? Laten wij ons
geen illusies maken. Wy zullen elkaar niet
terug zien. Voor de rest van ons leven
zullen wy als vreemdelingen naast elkaar
gaan. In mijn hart echter zal ik voor de
mannen in het vijandelijke buitenland de
vriendschap trouw bewaren. Ik twijfel ook
niet, dat menigeen daar ginds precies zoo
gevoelt, zelfs in de Parysche academie, die
mij geschrapt heeft. Het lidmaatschap is
voor my een eer geweest, omdat het een
waardeering was van gemeenschappelyken
arbeid. Hoe groot echter moet de verblin
ding van de heeren zyn, als zy nietinzien.
dat het voor mij een veel grootere eer is,
op onze diploma's onder myn naam te
zetten: ex academia parisinahonoriscauBa
ejectus. (eershalve uit de Parysche academie
gestooten).
Het spijt my om het werk, dat de Fran-
schen vroeger reeds zonderon9 nietkonden
ten uitvoer leggen en dat zy na den oorlog
nog minder zullen kuBnen doen. Op het
individu komt ten slotte weinig aan. De
Fransche regeering heeft echter ook een
Nederlandsch geleerde het gebruik van een
Parysch handschrift van een kerkvader
geweigerd, omdat hij het op onzen last
wilde uitgeven. De zonde van verblinden
haat zal zichzelf het ergst straffen.
Desniettemin wanhoopte de spreker niet
aan de toekomst. Die geeft ons het ver
trouwen, zoo zei hy, waardoor wij ouden
ons met de gedachte kunnen verzoenen,
te moeten sterven vóórdat de harmonie
zich hersteld heeft. Dat zal de jeugd weer
bereiken.
Hij pleitte ervoor, dat men vlijtigeT dan
ooit de vreemde talen zou gaan bestudeeren.
Niet alleen die van de groote landen,
maar ook Deensch, Zweedsch en Neder
landsch, omdat het voor de Duitschers ge-
wenscht is, hun Germaansche buren te
leeren kennen en waardeeren.
De geschiedenis heeft het meegebracht,
dat Hoog Duitschers en Neder-Duitschers
tot een volk geworden zyn en dat het ge-
gelykwaardige Nederduitsch in Duitschland
een dialect is geworden. De geschiedenis
heeft echter ook met zich meegebracht, dat
het Hollandsch zelfstandig is. Zy is het
eveneens geweest, die de Ylamen van de
Hollanders, ondanks de taalgemeenschap,
heeft gescheiden. Reeds de Yan Eyckszyn
geen Duitschers geweest enRubensen Van
Dyck nog veel minder. Een volksstam, die
zulke mannen heeft voortgebracht, mag
eischen dat hij als zelfstandig wordt erkend.
is. Dan immers naar de Secretaris, dan weet
je het dadelyk, dat je adres eerst naar de
Gedeputeerde Staten moet voor het in den
raad behandeld kan worden.
Dan weet je het immers precies. Neen,
man, onmisbaar, zeg ik je, onmisbaar is hy
En als je ijverig bent, dan kan je nog veel
meer. Dan is er nog veel meer werk dan
druk op 't kantoor zitten en raad geven.
Kan je dan niet een oogje houden op on
deugende jongens, die peuren en klakke-
bossen gooien. Dat zou hij ook kunnen doen
niet waar. Dus onmisbaar 1 En dan, wat zou
Gurand alleen loopen, als Paulus er niet
meer was. Één alleen, dat weet je, is maar
verdrietig. Neen, Adriaan, onmisbaar is die
beste jongen, onmisbaar zeg ik je zooals in
dat berichtje staat. Onmisbaar. En wou jy
die nu naar dienst hebben. Foei. Ga nu naai
de familie v. d. Broek en val op jeknieön
en smeekt om genade man, en doe jij je
ouders geen verdriet meer aan. Spring niet
meer over een hekje, loopt niet meer door
de nieuwe weg, peur niet meer en stuur geen
adressen meer weg. Dat was beter dan een
ander in 't verdriet storten en zorg dat je
ouders geen verdriet meer van je hebben.
Zorg jy en je broers dat je de wetten niet
overtreedt, zeg ik je, Adriaan, want als je
zulke rare diDgen doet, dan haten de men
schen je en dan heb je er niets tegen in te
brengen.
Want dan is het net als met Tyltje Uile
Spiegel, de menschen haaten me maar ik
heb het er naar gemaakt. Nu Adriaan voor
't laatst jongen want ik heb veel met je
op doet geen rare dingen meer pasopblyf
uit de handen van je vrienden en doet je
Ouders geen verdriet meer aan.
Een goeden vriend van
ADRIAAN.
Dankend voor de plaatsruimte.
Stellendam, 19 Oct. 1915.
heid is spoedig te genezen door
Mijnhardt's Zenuwtabletten.
Per koker 60 cent, 3 kokers f 1.70.
Verkrijgbaar by Apoth. en Drogisten.
Te Middelharnis by P. WIELHOU-
WER. Westdyk. Te Sommelsdijk by
C. JOPPE Lz. Te Dirksland by A. v.
OOSTENBRUGGE. Te Den Bommel by
J. WOUDSTRA.
Eisch vooral merk „Mijnhardt."
Bonbons zyn een weldadig geneesmid-
i del tegen
heeschheid, keelpijn. In doozen van 30
en 60 cent, verkrijgbaar by Apoth. en
Drogisten.
Te Middelharnis by P. WIELHOU-
WER, Westdijk. Te Sommelsdijk bij
C. JOPPE Lz. Te Dirksland by A. v.
OOSTENBRUGGE. Te Den Bommel by
J. WOUDSTRA.
Kerknieuws.
Ingezonden Stukken.
Predikbeurten op Zondag 24 Oct. 1915.
NED. HERV. KERK.
Middelharnis, vm. en 'sav. Ds. P. van Toorn, Herv.
Pred. te Rotterdam. Donkuur voor den Oogst. In
beide diensten zal een Collecte worden gehouden.
Sommelsdijk, vm. Ds. Westrik.
Ooltgensplaat, vm. en nm. Db. Lans.
Oude Tonge, vm. en 'sav. Ü6. Verkerk.
Stad aan 't Haringvliet, vm. en nm. Ds. Polhuijs.
Langstraat, vm. en nam. de Weleerw. heer Hack.
EVANGELIESATIE GEBOUW.
Middelharnis, Geen dienst.
GEREFORMEERDE KERKEN IN NEDERLAND.
Dirksland, vm. nm. en 'Bav. Leeskerk.
GEREFORMEERDE KERK.
Middelharnis vm. Leeskerk, en 's av. 6 uur, Ds.
Velsen, iu de Zondagschool te Middelharnis.
Ooltgensplaat vm. en 's av. Ds. Dekker.
Stad aan 't Haringvliet, vm. en 'sav. Ds. Esseliuk.
DOOPSGEZINDE KERK.
Onddorp, Ds. K.W. Róssing.
Advertentie n.
Internationale wetenschap.
De Berlynsche hoogleeraar Wilamowitz
MöUendorft, dis dit jaar rector-magniftcus
der Berlynsche universiteit is, heeft in zyn
rectorale oratie van de hartelyke samenwer
king gewaagd, die totnutoe tusschen de
geleerden der verschillende landen had be
staan.
Moet dit alles nu voor goed uit zyn? zoo
vraagt hij. Het schijnt zoo. Hoe zal het dan
met de wetenschap gaan? Een bange vraag.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie)
Mijnheer de Redacteur.
lag ik u eens om een plaatsje verzoeken
in uw blad.
Iu onze Eilanden heb ik gelezen dat op
het adres van Adr. van Dongen en andere
landstormplichtigen afwijzend beschikt is.
Maar Adriaan, wat heb je nu toch gedaan,
jo kon toch wel begrypen, dat het toch niet
gaan zou om Paulus van den Broek in dienst
te krijgen. Ze hebben al verteld, dat de
menschen van eeD secretarie niet behoeven
te dienen. Dat moest je toch geweten heb
ben zou ik zeggen. En al was dat nu geen
wet, dan begrijp je toch wel, dat Paulus v.
d. Broek niet weg zou hoeven. En wat heb
je nu gedaan? Weet je dat wel? Je hebt
je den haat van de familie v. d. Broek op
je bals gehaald en pas op want dat is niet
zoo weinig. Heb jy dan geen oogen.Enals
jij dan toch zoo onvoorzichtig ben, dan be
grijp ik niet, dat je vader je niet gewaar
schuwd heeft. Die is toch genoeg op de
hoogte om te weten wat een gevaarlijk
spelletje je nu gespeeld heb. Neen Adriaan
't is stom van je erg stom. Moetje nu nog
meer verdriet over je ouders brengen.
Jullie zyn treurige jongens, jy en jabroers
ook. Heb jy niet gewaagd over een hekje
te springen. Heeft je broer Maarten niet door
de nieuwe weg gekuierd, waar iederen dag
iedereen doorheen loopt, en heeft je broer
Johan niet gepeurd achter 't vischmeelfa-
briek niet gevischt met netten, of eenden
geschoten in een bootje, want dat doen ze
hier niet, maar gepeurd met een hout met
een touwtje er aan en heb jy niet met een
fiets met een halve bel er op gereden.
En denk je, dat je ouders daar nu geen
verdriet van hebben van al die streken en
al die verbalen. Jongen, jongen toch, pas
toch op, want je doet je ouders toch zoo
veel verdriet. Nu heb jij misschien gedacht
wy weg hy ook, dat is billijk. Misschien
heb je gedacht dat er met gelijke maten
gemeten moest worden. Maar kerel, dut ge
beurd toch immers. Maar Paulus v. d. Broek
naar dienst, neen, dat moet je niet vergen.
Waar moest het dan met Stellendam naar
toe. Dat mannen met huishoudens weg moe
ten, dat vaartuigen aan den kant liggen, dat
zaken dood gaan, dat onderwijzers uit hun
klas worden gehaald, dat kan nog. De eerste
krijgen immers vergoeiing, al is het zoo
weinig als maar kan, en die schoolmeesters
verdienen zat. Maar dat is te overkomen.
Maar Paulus weg. Kerel, waar moet het
heen met Stellendam. Altijd druk werk en
niemand, die zyn werk zou kunnen doen.
Ongetrouwd zeg je misschien weer en hij
is evengoed dienstplichtig als ik. Als ikl
Neen, ik was niet dienstplichtig. Ik had
broederdienst en ben vrij geloot en hij is
milicien. Ja jongen, dat is waar, maar hy
is voorals nog onmisbaar, wat wou je daar
nu tegen inbrengen. Onmisbaar daar is niets
tegen te zeggen. Waar moest het met Stel
lendam heen zonder onze Secretaris. De
Secretaris, dat weet je toch, is de vraag
baak voor ons allen van 't heele dorp.
Heb je raad noodig, dan ga je naar het
secretarie. En als hy eens weg was wat dan
Waar dan naar toe als je b.v. wil weten
hoe het komt dat je adres niet behandelt
te Apeldoorn.
De Bank geeft 5 °/0 Pandbrieven uit
tegen den koers van 96 °/0, plus
loopende rente in stukken van 2500,
f ÏÓOO,—500,—, 250,— en ƒ100,—'
Verkrijgbaar ten kantore der Bank en
bij de heeren
M. DE GAST ZOON
TE SOMMELSDIJK.
Voor de deelneming, betoond geduren
de de ziekteen bij het overlijden van on
zen geliefden Zoon, Broeder en Behuwd-
broeder, den heer Dr. J. F. Ph. HERS,
betuigen wij u onzen hartelijken dank.
Oud-Beijerland. F. HERS Sr.
r)„ TfiiAt I G". L. HAGEHers.
De Bildt. |Dn. J.J.HAGE.
Dr. j. a. hers.
Ooltgensplaat. C. F. HERS
Dammerman.
October 1915.
worden spoedig verwijderd door
Mijnhardt's Laseer tablet ten.
Verkrijgbaar in vierkante doosjes 35
cent, 3 doosjes f 1.— by Apoth. en
Drogisten.
Te Middelharnis by P. WIELHOU-
WER, Westdijk. Te Sommelsdijk by
C. JOPPE Lz. Te Dirksland by A. v.
OOSTENBRUGGE. Te Den Bommel bij
J. WOUDSTRA.
Eisch vooral merk „Mijnhardt."
Wegens plaatsgebrek
gebruikt, in goeden staat (F. N.)
Een nieuw heeren rijwiel
voor billijken prijs.
Br. fr. letter M. Bureau Onze Eilanden.
winterhanden, wintervoeten, kloven,
barsten, springende huid en lippen,
worden volkomen en vlug genezen
door PUROL. Verkrijgbaar in doozen
van 12l/2 en 25 cent, by Apoth. en
Drogisten.
gevestigd te 's HERTOGENBOSCH.
(OPGERICHT IN 1838.)
Sluit verzekeringen tegen matige premie
op Huizen, schuren, inboedels enz.
Inlichtingen worden gaarne verschaft
door den Agent JAN VAN SCHOU
WEN Cz. te Sommelsdfjk.
SCHEDEN ONTVANGENIS
een party flacons
PRIMA LEVERTRAAN.
ZEEMEN en SPONSEN en wat verder tot
het drogistvak behoort tegon concurreerende
prijzen verkrijgbaar bij
P. WIELHOUWER - drogist - MIDDELHARNIS.
Agentschap Rotterdam, Leuvehaven 107
Kapitaal f 3.000.000.
waarvan geplaatst en volgestort f 2.000.000.
Reserve f 302.187.42.
Saldo depositorekening onder 31 Augustus 1915
f 1.943.943.78.
Depositoren te v. bedragen met 8 dagen opzegging
2'/2 percent.
VOORSTRAAT 208, MIDDELHARNIS
HANDEL IN
- BELEEFD AANBEVELEND -
De Centrale Proeftuin
voor Goeree en Overflakkee
tc Middelharnis (Langeweg)
is op eiken werkdag voor belangstellen
den GRATIS TOEGANKELIJK. Des-
gewenscht geeft de tuinman alle inlich
tingen, die mochten worden verlangd.
r55Z5aS5SHSH5a5ESHSH5HSHSH5H5HSHSE5a5H5HSE5H5HS2SH5H5ESH5öv
Alles heeft zyn oorzaak. Ook het bizonder groot succes der [Jj
zuivere BERTELS' Murwe Ljjnzaadkoekjes.
Li Ze worden kond geslagen van znlver Lijnzaad en z(jn in smakelijkheid, duur- Ln
zaamheid, voedingswaarde en in groote Melk-, Boter- en Kaasopbrengst
ongeëvenaard.
De levering geschiedt des verlangd onder A.H.V., (Algemeene Handels-Voor waarden).
Verkrijgbaar bij onze wederverkoopers in by'na iedere plaats.
Bekroond met 22 hoogste onderscheidingen (Eere-Diploma's en Gouden Me- I
dailies) op de Landbouw-Tentoonstellingen van 1907 tot 1913.
Bertels' Olieslagerij en Meelfabriek, Amsterdam. -
^SHSH5HSSS2SraSHsaSaSHSHSHS25HSHS2S2SHS2SHSaS2SSSHSS5HSHSe^'