NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD, ÜID-HOLLANDSCHI EN ZEEDWSGIE EILANDEN MELSDIJK Cacao BLOK-FREEN 1EW, BAND EN IE-ARTÏKELEN Elakkeesche Buitenland,sell Overzicht. MIDDELHARNIS OIKS. iroerende Goederen, en; Ouderdom en Jeugd VAN HOUTEN S ooie Wilt® CHELPEN voor tuinpaden, kalkvot e kippenren, franco 75 een boven de '10 mud tegen vermij B rijs), aan alle stations R. T. Mi M and Overflakkee en Goedereedj:- Aanbevelend, JAN BAKELAAR Joh.z Dijkstelweg, OUDDORP1 I igen worden aangenomen bij: MAN te MIDDELHARNIS. ONZE EILANDEN 'RAAT 208, MIDDELHARNIS HANDEL IN EEFD AANBEVELEND VOOR DB Dit Blad verschijnt eiken Zaterdagmorgen. |s per kwartaalf 0,50 londerlijke nummers0,05 jdieboeken No. 21 Zaterdag 12 April 1913 20E Jaargang Alle voor de Redactie en Administratie bestemde stukken en Advertentiën worden uiterlijk Vrijdagmorgen ingewacht bij de Administratie te Middelharnis. Prijs per ad var ten tien van 45 regels f 0,50 Iedere regel meer- 0,10 Groote letters naar plaatsruimte. - OU P&piorfl&ndG] Ia ons vorig overzicht behandelden wy de^geschiedenis van Turkije tot en met de rij en Advertentie-Bureau, regeering van Moerad I. iiif r oan uinnci uadnic Na den dood van Moerad 1 werd h« °P" JJI\ o ZoU, fnlUUtLrlMniVIOgevolgd door zijn zoon Bajazet I die om zyu wispelturigkarakter den bijnaam van Ilderim (de bliksem) kreeg. Hij was evenals zyn lt zich beleefd aan voor hevader een uitstekend veldheer, maar als van staatsman werd hij verreweg de mindere. Servië maakte hij tot een vazalstaatBosnië, khnal/an ïïirhnnnQirAC^alact|Ü0 en Albanië werden schatplichtig. /UUuACIl; JUltllUIilJdiJ wHet voornaamste feit onder zijn regeering I was echter de vernietiging van Bulgarije, PU AflAQQPn PÏ17 —dat na de verovering van de hoofdstad xjïï atlUuöull vUti' "™~~»novo in 1393 geheel van de kaart der irrneof landen verdween. Verschillende pogingen die nog werden gedaan om Bajazet te ver drijven, mislukten. Toch zou hetTurksche rijk ten ondergaan, echter niet door iienste der Rijksnormaal Burgerschool enz. enz. elend, Nieuwste drukken. W. v. d. SCHENK* HET NEUSJE VAN DEN ZAHM - KOSMOS 1 STORMVOGELS FLOR DE GÜTTERIEZ IES rlangen worden de boeken grati bestrijding der christenen Het MS een en van etiketten vnnrrien Mqngoolsch vorst, l'imoer of Tamerlan, die Kette voor een reu3achtjg rijk wist te scheppen, jlijke opgave wordt beleefd verIÜ$u00 wierp hij z^p het Turksche rijk, dat hy geheel vernietigde. Wanneer toen n uitgeversprys geleverd. tomen. Door de onderlinge on- ligheid echter, konden zich de opvolgers 1 Bajazet na den dood van Timoer, weer ,eel herstellen. De meest bekende van die opvolgers was Mohammed I, de aller- rst. heeft gezorgd, de eenheid van zijn weer te verbeteren. De opvolger Moerad :on in dit nieuw gevestigde ryk de oude van veroveraar weer op zich nemen. reeds waagde een poging om het oude lantnun te veroveren. Deze poging mis- :te en ook de daaropvolgende om zijn lied uit te breiden naar de zyde van Hon dje. Het was vooral Johannes Hunyad, veldheer der Polen en Hongaren, die ige jaren met groot succes de Turken te weerstaan. Het scheen zelfs eenigen dat de Turken van het Balkanschier- ,'nd zouden worden verdreven, maar door onverstandige daad van de Hongaren d opnieuw een oorlog tegen de Turken 'ODnen. Toen keerde het geluk den Chris- fen den rug toe en in den slag bij Kossovo 1448 behaalden de Turken een beslissen- overwinning. In 1451 stierf Moerad I, zoon Mohammed II zou de kroon op werk zetten. Het vroegere geweldige ikscbe ryk, tbaDs enkel tot Byzantium lerkt, moest voor den Sultan wijken, ^tegenstaande het krachtig verzet van toenmaligen Byzantynschen Keizer Con- Intün -Xf, wist de Sultan in 1458 na een r merkwaardig beleg Constantinopel in den te krijgen en daarmede was het ksche rijk op den Balkan bevestigd. Con- itinopel werd de hoofdplaats en vandaar werden geweldige tochten naar het wes- elsdijk. ten ondernomen. Mohammed II rustte niet HOLLEMAN, Dirksland. nalde verovering van Stamboel. Nadat hij iw-Helvoet. w 'and een goed bestuur had gegeven, ARBEID ADELT GKACIA ie Sigaren-merken I Sigarenmagazijn PEUILLETO OST. IPOLISSEf j et 1STLOTEN rBAAR. ïüjii pipipi lil lal lal lil lal lil liliai lil l!l lal lil Ik keek naar Pharos om te zien, wat i er van dacht, en zag hem in de baig noire achterover zitten met eene duivelsche !- uitdrukking van woede op zyn gelaat alsof, Ware zoo iets mogelijk, hy eiken man en elke vrouw binnen bet gebouw graag zou wfllen verscheuren. ftWat dunkt je van de schrijvers van - zttlk een stuk en van de mannen, die er i| hunne vrouwen en dochters brengen, en, terwijl ze de ongepastheid er van inzien, Zich verontschuldigen door te zeggen, dat lol»' die het leert' heilzaam ia- vraag Wjtfle gezichten van de jonge meisjes na te gaan. Op mijn woord, het is eene zon aeriinge eeuw, die zulke dingen kan ver u°rloveo en die nog zonderlinger is, dat ze vaD k.ai1 genieten. En deze zijn de men schen, die de graven der doode koningen koninginnen van Egypte uitplunderen praten met een beschermend air over beschaafdheid der Ouden. Maar het zal ,et lang duren. Er komt een tyd, en die reeds thans nabij, wanneer. Maar kijk, begon hjj opnieuw den oorlog tegen Hon garije, maar hier wist hy geen voordeel te behalen. Onder leiding van den reeds vroeger genoemden Hunyad en later onder diens zoon wisten de Hongaren zich de Turken van het lijf te houden niet alleen, maar zelfs aanzienlijk terug te dringen. Meer ge luk hadden de Turken in Bosnië, dat geheel werd veroverd, Servie werd ingelyfd, Grie kenland kwam grootendeels in het bezit der Turkenslechts in Albanië wisten de Turken zich te handhaven. Ook Venetie kwam verslagen uit den stryd. Zoo was dus de macht naar vele zyden aanzienlijk ver sterkt. Onder Sultan Mohammed II was het rijk dus reusachtig uitgebreid. Na de verovering van het Khanaat van de Krim en het schat plichtig maken van het vorstendom Mol- daniö bebeerschte Turkye ongeveer de ge- heele Zwarte Zee. De Sultan Selim, opvolger van Moham med II veroverde Syrië, Palestina en Yemen. Egypte kwam onder opperbestuur van Tur kije. Zijn grootste triomphen vierde dit rijk echter onder Selim's zoon Soliman II, de machtigste Sultan, die ooit geleefd heeft (1520—1566). Een groot deel van Perzie, Tunis en Algiers kwam onder Turksch be wind. Zyn voornaamste werk was echter de verovering van Hongarije. Zelfs Oosten- ijk-Hongarye moest een jaarl(jksche schat ting opbrengen. Geen wonder dat een zoo machtig vorst om steun verzocht werd. De toemalige Fransche Koning Frans I zocht hulp bij Soliman. Nu stond Turkye op het hoogtepunt van zyn roem. Omstreeks 1570 kan Spanje de Turksche vloot verslaan dit hindert aan de grootheid van het Sultanaat niet. Pas tus- schen 1675 en 1700 begint Turkye's groot- beid te verminderen. Het verliest Morea (Zuidelijk Griekenland) Hongarije en Zeven burgen moet het weer aan Oostenrijk afstaan en ook omstreeks dezen tyd treedt voor het eerst, maar daarmee ook voorgoed, Rusland tegen Turkye op. Rusland wil zich een uitweg banen naar de Oost- en Zwarte Zee, waardoor het natuurlijk de vijand werd van Zweden, dat de Oostzee en van Turkye, dat de Zwarte Zee beheerschte. Onder Czaar Peter den Grooten trachtte Rusland de noordkust van de Zwarte Zee te veroveren. Wel mislukte dir, doch de strijd was begonnen, die slechts zou eindi gen met de totale verdrijving van Turkye uit het tegenwoordige Rusland. Wel weet af en toe Turkije zich nog weer te verheffen, doch een voortdurend achteruitgaan moet toch worden geconsta teerd. De achteruitgang bleek het meest in den oorlog tusschen Rusland en Turkye.in 1769 1774. De Turksche vloot werd in den slag bij Tschesmé totaal vernietigd. Ook te land streden de Turken onvoordeelig. Zy moesten daD ook de zeer onvoordeelige vrede van Koetschoek—Kainardji sluiten. Groote streken gingen verloren. In de vol gende jaren namen de verliezen steeds grooter afmetingen aan, zoodat Turkye alle gebied aan de noordkust der Zwarte Zee kwijt was. Zoo werd Turkye steeds meer terug gedrongen. Na 1800 beginnen de volken op den Bal kan hun strijd om de verloren vryheid te herwinnen. Altoos wordt deze strijd door Rusland openlijk of in 't geheim gesteund. Eerst staat Servie op. Na een stryd met afwisselend geluk verkrygt het eenigevry. heid. Later volgt Griekenland, dat na een bloedigen strijd, dank zy den steun van Engeland, Frankrijk en Rusland zyn onaf hankelijkheid verkrijgt. Ook de Donau-vorstendommen krijgen zelfbestuur onder toezicht van Rusland. Echter ook van Mohammedaansche zijde komt verzet. Mehemed-Ali weet zich het erfelijk bezit van Egypte te verzekeren, z.g. als Turksch vazal. Telkens blijkt weer dat Turkije zich slecht met behulp van anderen voorname lijk van Engeland kan handhaven. Rusland daarentegen treedt steeds als vijand op. Eet zou ons te ver voeren alle nieuwe nederlagen voor Turkye te behandelen, maar we moeten op één oorzaak der voortdurende twisten nog wijzen. De Turken hebben nooit getracht een onderworpen bevolking aan zich te binden. Zij bleven zich steeds de overwinnaars voelen, alle plechtige beloften tot het erkennen van gelijke rechten voor alle Turksche onderdanen ten spijt. Vandaar de herhaalde opstand onder Cristenen, telkenmale met groote wreedheid het gordyn valt; wy hebben genoeg gehoord. Laten wij naar onze ontspanningsplaats gaan." Onze baignoire verlatende, liepen wij weer naar den voorkant van de schouwburg, waar wy in het rijtuig, dat nog op ons wachtte, stapten en reden weg in de richting van Charing Cross. Ik zat achterover in mijn hoek, terwijl ik naar de verlichte straten, de „cabs" die mij voorbij stoven, en de menigte op de trottoirs, keek met dat vreemde gevoel van er by te zyn, dat ik altyd in gezelschap van Pharos had, Eindelijk hielden wy stil voor de ver lichte straten van de Westerache Concert zaal. „Laten wij binnengaan," zeide Pharos, „en zien wat wij hier kunnen ontdekken. Zoo deden wij en zoodra wij het entree geld betaald hadden, beklommen wy een trap, waarop een tapijt lag en kwamen in de zaal. Vele nieuwsgierige blikken werden op mijn metgezel door de menschen om ons heen geworpen, toen wy binnenkwamen en ik bemerkte met eene voldoening, waarvan ik my toen nauwelijks rekenschap kon geven, de uitdrukkingen van vrees en open lijken afschuw, waarvan zyne ongeëven aarde persoonlijkheid de oorzaak was. Op het tooneel was een schitterend bal aan den gang, ofschoon het duizend mijlen Het verloop van die opstanden en daar mee samenhangende oorlogen, die Turkye heeft te voeren gehad met verschillende Europeescho mogendheden willen we thans nog nagaan, om het beeld te voltooien, dat ons zal doen inzien, dat de beeldspraak van Montesqueu, juist is als hij Turkye betitelt als „le corps malade" (de zieke man). Het is geworden een vervallen grootheid, die nog draagt de vroegere kenmerken, maar die in den stryd om het bestaan het onderspit heeft gedolven. Hun heerscheiszucht heeft de Turken ten ondergebracht, want wel is er een Jong- Turksche partij die zich verzet tegen het autocratisch bewind der sultans, maar hun democratische denkbeelden gaan niet verder, dan de bevoerdeeling van hun eigen klasse en partijgenooten. Na 1850 is het vooral Rusland, dat op alle mogelijke wyzen tracht Turkye te ver kleinen. Zyn belangrijkste pogingen daartoe zijn de Krim-oorlog en de oorlog van 1877-'78. Beide zyn voor Rusland een teleurstelling geweest en niettegenstaande dat heeft toch Turkije by dit alles het loodje gelegd. Bij den Krim-oorlog in '53 wierp zich Czaar Nicolaas I van Rusland op als de bescher mer van de Cristenen in Turkye. Het be zette de Donau-vorstendommen ep vernie tigde de Turksche vloot, maar werd door Engeland en Frankrijk, die den Turk bij sprongen, in eigen land aangevallen en ver kan uitgevoerd worden, wat de aandacht der mannen en vrouwen om mij heen betrof, die deze eraan schonken. De geheele zaal was doordrongen van tabaksrook, in de stalles liepen gepoederde livreiknechten heen en weer met presenteerblaadjes met verfrisschingen, het orkest speelde alsof élk lid besloten was een zeker aantal noten in den bepaalden tyd te spelen, de vier en twintig dun gekleede vrouwspersonen op het tooneel schopten en draaiden met eene energie, die opwoog tegen haar gebrek aan gratie, terwyl op de promenade, waar Pharos en ik waren gaan zitten, 't tafereel ofschoon geheel verschillend, niet veel minder leven dig was. „Hier heb je eene andere vorm van het Engelsche leven," zeide mijn metgezel, nadat wy gedurende eenige minuten zonder spre ken het hadden gade geslagen en toen voegde hij er by, „ik zal je je eigen gevolg trekkingen laten maken." Ruim tien minuten bleven wy stille toe schouwers van al, wat er passeerde. Daarop gaf Pharos my een teeken en bewoog zich Daar de deur. Ik volgde dicht achter hem 6D toeD wy weer op straat waren, giDgik in de „cab" naast hem zitten. Dezen keer reden wij naar Westminster en traden het Lagerhuis binnen. Een toegangsbewijs was te voren verkregen en hiermede gingen wy naar boven naar de galery. Het Lagerhuis DRINKEN besluiten aangenomen by den vrede te Parijs, waarbij het de Donaumonden moest teruggeven, afstand doen van het uitsluitend beschermheerschap over de Christenen en het tevens moest toestaan, dat het in de Zwarte Zee slechts een beperkte vloot mocht onderhouden. Moldavië en Walachije ver kregen echter autonomie, wat in de Ooster- sche kwestie altijd beteekent een zich ont trekken aan den Turkschen invloed. In 1871 gelukte het Rusland uit de span ning, die toen door den Fransch-Duitschen oorlog was ontstaan, politieke munt te slaan door voor zich zyn vryheid van han delen in de Zwarte Zee terug te nemen. Dit was dus een verandering van het tractaat van Parijs ten nadeele van Turkije. In 1869 had Turkye ook Kreta moeten afstaan aan de voogdij der groote mogendheden. In '77 moest de toenmalige Sultan zich opnieuw wapenen tegen Rusland, omdat dit nogmaals optrau als dé beschermer van Bulgarije en Macedonië. Roemenië nam eveneens deel aan den oorlog tegen Turkye en verklaarde zich geheel onafhankelijk. In het eerst was de oorlog zeer twijfelachtig, maar door een onhandigheid van den Sultan, die zijn beste legerbevelhebber op een kritiek moment afzette, kwamen de Russen in beter conditie en schreden zy voort tot vlak onder de poorten van Constantinopel, tot San Stefeno. Wanneer de bepalingen, die toen waren gemaakt, waren gehandhaafd, zou de oorlog van thans geen reden hebben gehad. Door het verdrag van San Stefano verloor Turkije het grootste deel van zyn grondge bied in Europa. Roemenië, Servië en Monte negro werden geheel onafhankelijk en kregen bovendien een vergrooting van grondgebied. Bosnië en Herzegowina werden ontnomen provincies, Boelgarye werd een was voi, want de zaak die toen voor de Regeering gebracht was, liep over de pest en was uiterst belangrijk. Als gewoonlijk had Pharos zyne eigon meening omtrent de Kamer en als gewoon lijk was ze verre van vleiend voor de menschen, die hy beschreef. Zooals in de concertzaal, zoodra hy my de lage zijde hunner levens en karakters en het onbe- leekenende van hun eerzucht, het vertoon van partijzucht, zelfs tegenover een ernstig nationaal gevaar, bad aangewezen, leidde hy mij weer weg, daarbij zeggende „Wij zullen nu terugkeeren om Valerie af te halen, waarna wy naar Amersham House zullen ryden, waar wy, ik twyfeler niet aan, de meesten van hen, die wij van avond hier hebben gezien, zullen ontmoe ten." Wy vonden Valerie in de ontvangkamer ons opwachten. Zy was voor het bal gekleed, en hoewel zij, dacht ik, dien avond, toen zy aan deD Keizer te Praag werd voorgesteld, voortreffelijk er uit zag, moest ik mij zeiven erkennen, dat zy nu nog schooner was. Haar gelaat bloosde van opgewondenheid en hare schoone oogen schitterden als tweeling sterren. Ik haastte mij haar met haar ver aüderd voorkomen geluk te wenschen, en had dit nauwelyks gedaan, of de bottelier kondigde het rytuig aan, waarop wy naar Carltón House Terrace vertrokken. Over onafhankelijk vorstendom met grenzen zooals het zich thans misschien niet zal weten te verschaffen. Het zou zich nl. uit strekken van den Donau tot aan de Ege'ische zee. Rusland kreeg belangrijke voordeelen, waaronder o.a. een oorlogsschatting van 410 millioen roebel. Weer waren het de andere Europeesche mogendhedeu die tusschenbeide kwamen. By het congres vaB België dat in '78 onder presidium van Bismark werd gehouden, moesten voornamelijk Rusland en Bulgarije van hun voordeelen afstand doen. Het laatste land werd teruggebracht tot de gren zen van thans, behalve Roemenië, dat een autonoom vorstendom werd. Griekenland verkreeg echter eenig grond gebied, Thessalië tot den Olim pus en Epirus. Zoo kwam Turkye er minder geslagen af, dan het aanvankelijk had verwacht. Maar de algeheele vernietiging van Europeesch Turkye was slechts verplaatst tot den al- gemeenen aanval van de Balkanstaten, die thans heeft plaats gehad. Deze zullen zich niet voor een tweeden keer laten ontnemen, wat hun eenmaal was toebedeeld. Zy voelen zich machtig door de onderlinge verdeeld heid der groote mogendheden. Die verdeeld heid laat zich op het oogenblik weer uitmuntend illustreeren. Tegen Montenegro wordt een vlootdemonstratie gehoudeD, nu dit landje weigert zijn troepen om Skoetarie terug te trekken. Ook Servië neemt dezelfde houding aan en de minister-presideut van dat land durfde de gezanten van de Euro peesche mogendheden, die hem den eisch der „grooten" kwamen meedeelen heel ironisch toevoegen: „De groote mogendheden hebben de Balkanstaten steeds aangemaand, eensgezind te zijn, welnu, thans volgen zy dien raad op." Een dergelijk in zyn aard het bal zelf wil ik niet veel zeggen hetzy genoeg, dat, mogelijk om wat er later volgde, er tot op dezen dag, nog over gesproken wordt. De regeling was van de weelderigste en meest buitensporige soortprinsen van den bloede en hunne vrouwen waren tegen woordig, ministers verdrongen zware land- heeren op de trap, schoone, maar trotsche aristocratenliepen tegen de dochters van Amerikaansche millionairs aan, wier geld de Hemel mag weten, waar of hoe gemaakt is; het halve aantal Engelsche beroemdheden stuitte tegen de andere helft, maar onder al die aanzienlijken was er geen vrouw, die Valerie in schoonheid overtreffen kon, en als de tegenstelling er van, geen man, die Pharos in leelykheid kon evenaren. Tot mijne groote verwondering scheen de laatste geen gebrek aan kennissen te hebben en ik merkte ook op dat, iedereen, met wie hy praatte, ofschoon zy op de meest onder danige wijze op zyne opmerkingen acht sloegen, terwijl hy by hen was, zonder onderscheid een zucht van verlichting slaakte, als hij vertrok. Voor mij was de avond een van middelmatig genot. Onnoodig te zeggen genoot ik van Valerie's gezelschap en vond het een fijn genot haar als mijn verloofde voor te stellen, maar hiermede was vermengd een voorgevoel van naderend gevaar, dat, boe ik ook trachtte, ik niet verklaren, noch verbannen kon. Tallooze I

Krantenbank Zeeland

Onze Eilanden | 1913 | | pagina 1