ken!
LSDIJK.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD,
11ID-H0111IDSCHE EN ZEEÜWSGHE EILANDEN
ITO"
machines.
)- of
tbank
de Goederen, enz.
nii^üiiliiliiiiriniiiti
Eet Egyptische Monster.
TTERDAM»
behandeling
ruandoeuirigt,
en vrouwen-
talrijke dank-
11e werkdagen
[onenden per
^Bn, die gemaakt
en inruiling.
[JLEN.
rtement Middel-
Maatscb. tot Nut
onder borgtocht
tot f 500.
;schieden bij den
er
M1DDELHARN1S.
ïche
lierhandel
entie-Bureau,
«IIDDELHARNIS.
VAN
rk bij bels,
:rkboeken,
p- en overslag.
KIEK- en VOOR-
op elk gebied.
KINDERSPELEN
IE-, ANSICHT-,
PZEGELALBUMS.
JRTRETLIJSTEN
fLPENHOUDERS.
Teekenbelioeften.
l notulen-,
r-, kwitantie-
boeken.
:npapier.
jxe post.
«itiekaarten.
herpersen.
en, enz. enz.
PELS.
DATUM-, HAND
STEMPELS.
HETTEN,
^MACHINES,'
E NAAMPLATEN,
T-, COIFFEURS-,
ATEN, enz. enz.
enten aan op alle
■ilten, Mode-, Dag-,
iaden.
.dvertentiën in alle
iandsche bladen.
en Felicitatiekaarten
oekeu worden spoedig
prijs gelevex'd.
e drukken.
W. v. d. SCHENK.
USJE VAN DEN
KOSMOS
3RMV0GELS
DE GÜTTERIEZ
iEID ADELT
GRACIA
iren-merken
eiimagazijn
ELHARNIS
ijujiipipnMï"!"!"!'
ONZE EILANDEN
voor oe
Dit Blad verschijnt eiken Zaterdagmorgen.
Prijs per kwartaalf 0,50
Afzonderlijke nummers- 0,05
No. 14
Zaterdag 22 Februari 1913 20E Jaargang
Alle voor de Redactie en Administratie bestemde stukken en Advertentiën worden uiterlijk
Vrijdagmorgen ingewacht bij de Administratie te Middelharnis.
Prijs per advortentiën van 15 regels f 0,50
Iedere regel meer - 0,10
Groote le'„ter s naar plaatsruimte.
Buitenlandsch Overzicht.
De bloedige gevechten die de laatste dagen
tusschen de Balkanstaten eenerzjjda en
Turkije anderzijds hebben plaats gehad,
schijnen geen verandering in den toestand
te hebben gebracht, Turkije is meer dan
ooit de machtelooze tegenstander. Hoewel
niet te ontkennen is, dat de militaire toe
stand veel beter is, dan by het begin van
den oorlog, maakt de financieels onmacht,
waarin Turkije op het oogenblik verkeert,
elke verbetering verder onmogelijk. De
poging die Enver-Bey en Fethi-Pasja hebben
gedaan om door een belangrijk wapenfeit
bet lot vaD Turkye te verbeteren, is mislukt.
De voorgenomen landing bij Rodosto en
Sjarkeuj isopeeu nederlaag voor de Turken
uitgeloopen. Twee Turksche transportsche
pen vol troepen zijn gezonken. En van de
troepen zyn er o, zoo weinigen gered, De
gevechten die tegen de Bulgaren waren
geleverd, hadden zoo'n nederlaag gebracht
voor de Turken, dat in groote wanorde de
troepen terugtrokken en opnieuw moesten
worden ingescheept. Ook bij Galüpolischynt
het debet aan Turksche zijde te moeten
worden geplaatst. Begrijpelijk' is dan ook
dat de Turksche regeering naar den vrede
verlangt. Dat ia niet, zooals van sommige
zijden wordt beweerd, eeD terugkrabbelen
van het Jong-Turksch bewind. En Mahmoed
Sjefket-Pasja èn Enver-Bey, in het algemeen
dus de nieuwe regeering, hebben steeds
beweerd, dat zij den vrede wenschten, alleen
op wat minder vernederende voorwaarden
dan de oude Kiamii-Pasja had weten te
bedingen. De mogendheden, met name En
geland, tot welke de Porte zich had gewend,
zijn echter nog geheel dezelfde, die ze zich
tijdens den geheelen duur van den oorlog
hebben getoond. In plaats van met krachtige
een menschenverdelging, als deze oorlog is,
te beletten, staan de groote mogendheden
machteloos den oorlog gade te slaan. De
een voor de ander durft niet daadwerkelijk
tegen een dergelyken onmenschelyken
toestand optreden. En al geven we toe, dat
niet van één een zoodanig succesvolle
poging zon kunnen uitgaan, men had toch
mogen verwachten, dat die heeren, die
vredesconferenties uitschrijven, de vredes-
idee niet zoo erg zouden hebben beklad. Er
is van verschillende zijden den spotgedreren
met de aanstaande opening van het Vredes
paleis en werkelijk meer dan den spot kan
men ook niet voor de toekomstige comedie
over hebben. In hetzelfde jaar, dat het
paleis voor den Vrede wordt geopend, na
tuurlijk met redevoeringen, die zouden doen
verwachten, dat geen onaangenaam woord
meer tusschen de volkeren zal worden ge
hoord, in datzelfde jaar herdenkt een groot
deel van Europa dat het in een groote
bloedige strijd zich ontworstelde aan den
druk van Napoleon. En tevens wordt in den
Balkan de vredesidee geïllustreerd door een
oorlog, die in wreedheid vele vorige over-
37
„Maar het is onmogelyk in Engeland te
komen," antwoordde de man. „Sinds het
uitbreken der pest zijn dequarantainewetten
zelfs strenger dan ze eerst waren. HeiDrich
Clausen beproefde het verleden week en
moest onverrichter zake terugkeeren."
„Wat kan de mislukte poging van Hein-
iich Clausen my-aangaan?" vroeg Pharos.
Ik zal niet falen, wat ook een ander kan.
Je vriend Clausen moest beter geweten
hebben dan naar Londen gaaD. Laat my
aan de kust van Norfolk landen en dit is
alles."
„Maar het is nu acht uur, antwoordde de
man, „en u zegt, dat u te middernacht
weoscht te vertrekken- Hoe moet ik dat.
vóór dien tyd aanleggen?"
„Hoe je het moet doen, gaat my niet aan,
zeide Pharos. „Al wat ik weet, is datje het
doen moet. Anders, wel, de straf zal dezelfde
als eerst zyn, alleen in dat geval wat
zwaarder. Je kunt me binnen een uur een
bericht zenden hoe en waar wy aanboord
moeten gaaD. Ik logeer in Continental en
myn nummer is drie-en-tachtig."
treft. Men zou lachen om het zotte van de
aanstaande vertooning, wanneer de zaak
waarom het ging, niet betrof het leven van
duizenden en duizenden thans en hoevelen
nog later? Want ook de toekomst is alles
behalve gunstig voor de vredesidee. Op deD
Balkan broeit nog meer.
De verhouding tusschen Bulgarije en
Roemenie is van dien aard, dat zy met de
volgende woorden in de VosaZeitung wordt
weergegeven
„Wanneer de eischen door Bulgarije niet
aangenomen worden is een afbreken der
onderhandelingen te vreezen".
En hoe is de verhouding tusschen Oosten-
ryk-Hongarlje en Rusland Tusschen Fran
krijk en Engeland eenerzijds en Duitschland
anderzijds? Welke waarborgen voor den
vrede geeft het optreden van Rusland in
Mongolië tegenover China? We zyn geen
pessimisten, maar we geven het toch den
beste te doen thans nog een zonnige toekomst
voor de menecheid als komende te zien.
Indertijd reeds moesten we wijzen op de
gevaarlijke hoogte, die de spanning in JapaD
had bereikt tusschen voor- en tegenstanders
van het streven naar uitbretding van grond
gebied. Sedert Japan zich de West-Euro-
peeschebeschavingheeftdeelachtig gemaakt,
beeft bet dezelfde politiek van land
uitbreiding gevolgd die ook oozeEuropeesche
Staten nog steeds voeren. De gevolgen van
die uitdijing maken zich op meest onprettige
wijze kenbaar. Daartoe herinneren we 3an
de laatste feiten zooals zich die in den loop
van deze eeuw of iets daarvoor hebben
voorgedaan. We herinneren aan den Rus-
sisch-Japanschen oorlog, het Marroko-ge-
schil, de eeuwigdurende veete tusschen
Engeland en Duitschland, de Turbsch-ltali-
aanschen om Tripolis, de invloedssferenkryg
van Rusland en Engeland in Perziö; al
deze verschijnselen zyn gevolgen van de
expansie-politiek der grooten, wat wp aan
3 voorbeelden nog nader zullen aantoo-
□en.
En Rusland én Japan hadden beiden het
oog gericht op Mantjoorije. Het gevolg van
beider optreden was botsingen tusschen
beide landen, die tot den bekenden oorlog
voerden.
Frankrijk en Duitschland zochten beide
nieuw afzetgebied, kwamen toevallig beide
in Marrokko neer; het eindresultaat bad
kunnen zyn den meest verschrikkelyken
oorlog, dien we in de laatste jaren gekend
zouden hebben wanneer de strijd zich tus
schen den Driebond en de Entente had
ontwikkeld.
De veete tusschen Duitschland en Enge
land is eveneens om het beste plaatsie in
de zon.
Italië veroverde als de sterkste een nieuw
koloniaal gebied en hoe het in Perziö toegaat,
ligt ons allen nog versch in het geheugen,
Japan heeft die expansie-politiek later
nog voortgezet ten opzichte van Korea,
maar een dusdanige politiek kan niet ge
voerd worden zonder enorme offers voor
De man had blijkbaar alle gedachte aan
eene weigering opgegeven.
„En de bekroning vroeg hij. „Het gevaar
zal in rekening moeten gebracht worden."
„De prijs zal dezelfde zyn als by de vorige
gelegenheid, mits hy ons veilig naar de
plaats overbrengt, die ik hem zoo spoedig
als wij aan boord zyn, zal noemen. Maar
hy krygt slechts de helft daarvan, als door
eenige onachtzaamheid van zijn kant, het
plan zonder succes is. Ik verwacht binnen
een uur van je te hooren. Pas op, dat je
boodschapper geen achterdocht aan het
hótel wekt. Wy wilien niet dat de Engelsche
autoriteiten op hare hoede worden gebracht."
Wisemann vergezelde ons tot de deur en
maakte eene buiging bij het afscheid. Daarna
beerden wy zoo snel mogelijk naar ons
hótel terug. Mijne vreugde is te begrijpen,
toen ik van PbaroB hoorde, die haar dadelijk
by zijne terugkomst had bezocht, dat Valerie
den geheelen tijd, dat wij afwezig waren
geweest, rustig geslapen had en nu zoo in
beterschap toenam, als hy slechts kon
wenschen.
Om negen uur bijna op de minuut af
werd Pharos een briefje gebracht. Hy opende
het en na het gelezen te hebben, zeide hij
den man, dat er geen antwoord noodig was.
„Wisemann heeft alles in orde gebracht,"
zeide hij. „De stoomboot, Markgraaf van
Brandenburg zal gereed liggen om ons op
leger en vloot. Het verzet in Japan tegen
deze overmatig groote uitgaven is dan ook
niet uitgebleven en de critiek was des te
rechtvaardiger, waar de sociale toestand
van het Japansche volk nog alles te wen
schen overlaat.
Het socialisme dat zich keert tegen deze
uitwassen van het kapitalisme, vond dan
ook in het land van de rijzende zon aan
hangers, welke zelfs een aanslag op het
leven van den Mikado beraamden. Indertijd
hebben we op de voorbereiding van dezen
aanslag gewezen. Toch beeft een machtige
party in Japan steeds weer de militaire
uitgaven weten op te dry ven en op te
drijven, maar met sneller tempo dan de
stijging der militaire lasten klom de onte
vredenheid onder de groote schare der
Japanners. Dezer dagen is die ontevreden-
beid tot een uitbarsting gekomeD, die aan
de voorstanders der expansie-politiek een
duidelyken wenk geeft, wat zy zullen heb
ben te doen om nog ernstige onlusten te
voorkomen.
Als bewijs nog, omtrent de overmatige
uilgaven, die Japan zich veroorlooft voor
leger en vloot, laten we hieronder een staatje
volgen, de uitgaven, die de landen door ons
genoemd in verband met de expansie-poli
tiek over hebben voor hun vloot. We zullen
daarby naast elkaar zetten de uitgaven van
1911-1912 en die van 1912—1913. Uit het
verschil tusschen beide bedragen is het
duidelijkst af te leiden de nooit te stelpen
geldhonger van dit militaire wangedrocht.
1911--12 1912-'13 verschil.
Engeland 905.6 899.3 - 6.3
Ver. Staten 531.2 542 -J- 10 8
Duitschland 450.3 449.6 0.7
Frankrijk 333.1 338.6 -f- 5.5
Rusland 237.7 354.9 117.2
Japan 180.8 194.6 13 8
Italiö 156.2 173 5 17.3
Oost.-Hong. 104.8 116.8 -f 12.
Al deze getallen stellen voor miUioenen
guldens. Uit de cijfers voor Japan mede
gedeeld blijkt dus heel duidelijk, hoe dit
land onder den druk van de expansie
politiek gebukt moet gaan, vooral als we
er nog by bedenken, dat deze uitgaven
enkel de vloot betreffen. Het verzet is dan
ook steeds grooter geworden. De machtige
militaire partij wilde onder geen voorwaarde
toegeven, terwijl de volksmeening zich
steeds krachtiger tegen de tot nog toe ge
volgde politiek verhief. In de laatste tijden
hadden de ministeries dan ook steeds veel
tegenstand te overwinnen.
Het ministerie van thans, het ministerie
van Katsoera, was blykbaar tegen de voort
durende oppositie niet bestand. Reeds een
paar malen had het n.l, het parlement ver
daagd en ten slotte had de min.-president
zelfs den keizerlijken invloed moeten aan
wenden om te trachten zich een motie van
wantrouwen te besparen. Niettegenstaande
de Keizer een desbetreffende boodschap aan
den leider der oppositie, markies Saionyi,
had gezonden, weigerden verschillende leden
het bepaalde uur in de rivier op te nemen
en over vijftig uren na de eerste wenteling
van haar schroef, moeten wy in Engeland
zyn."
„En wat zou er dan gebeuren vroeg ik
myzelven af.
HOOFDSTUK XVII.
Toen de zon den volgenden morgen op
ging, omringden ons slecht groene zeeön en
de Markgraaf van Brandenburg deed haar
best om te voldoen aaD deD goeden naam,
dien ze, zooals ik spoedig ontdekte, bezat
namelijk van de slechtste boot te zyn van
al de koopvaardijschepen, die de Noordzee
bevaren. Ze was in geen geval een groot
vaartuig, noch, zooals ik spoedig opmerkte,
bijzonder goed voorzienze behoorde aan
eene firma van Altonaasche Joden en zooals
de kapitein medelijdend placht te zeggen,
„Het eenige, wat zij hem niet misgunden,
was het recht zooveel mogelijk werk voor
de geringste betaling te doen, waarbij het
voor een mensch mogelijk was, in het leven
te blyven." De nationaliteit van den kapi
tein was moeilijker te bepalen dan die van
hen, in wier dienst bij was. Hy noemde
zich een Engelschman, maar ongelukkig
voor zijne bewering logenstrafte zyn accent
hem. Bij zijn Engelsch sprak hy Duitsch
als een Franschman en Fransch als een
Duitscher, was even thuis in het Russisch
der oppositie aan het Keizerlijk verlangen
te voldoen. Deze -leden werden door een
opgewonden menigte voor het parlements
gebouw met groot enthousiasme ontvangen.
Toen kort daarop bekend werd, dat de
president van de Kamer een Keizerlijk be
sluit had voorgelezen, waarbij het parlement
opnieuw voor drie dagen werd verdaagd,
barstte het volk in woede tegen de regee
ring uit. Overal werden de ruiten van
regeeringsgebouwen enz. iDgegooid, som
mige huizen zelfs finaal geplunderd. En
niettegenstaande de troepen en de politie
herhaaldelijk tegen de menigte optraden,
en zelfs gevoelige klappen uitdeelden, bleven
de onlusten nog geruimen tüd voortduren.
Ten laatste was de orde weer hersteld,
doch het ministerie Katsoera had begrepen,
te moeten heengaan. Het is vervangen door
het kabinet Yamamoto. Hierbij doet zich
echter een eigenaardig verschijnsel voor.
Het kabinet Saionyi, dat bet kabiDet Kat
soera voorafging had moeten heengaan om
dat de minister-president niet wilde toege
ven aan de eischen der machtige legerparty.
Katsoera, die daarna optrad, verzette
zich opnieuw tegen de eischen, die door de
oorlogszuchtige partijen werden gesteld.
Deze echter kreeg nu den tegenstand én
van de zyde van het leger én van de zijde
der marine. Door de persoon van den Keizer
in het geschil te betrekken wist hij voor
loopig de militaire partyen te bedwingen,
doch haalde zich de ongenade der liberalen
en radicalen op den hals, die een dergelijk
inconstitutioneel optreden afkeurden.
Nu ook het kabinet Katsoera heeft moe
ten wijken, zou men meenen, dat een tegen
stander van verhoogde leger en vlootuit-
gaven tot opvolger zou worden aangewe
zen. Niet alzoo in Japan. Juist een admiraal,
die zich krachtig verzette tegen uitstel der
bestaande vlootplanuen, werd benoemd. De
liberale partij die over een groote meerder
heid in het parlement beschikt, weigerde
daarom aan het nieuwe kabinet Yamamato
haar steun en dit maakt den toestand thans
zeer ingewikkeld.
De „Temps" deelt mede, datdeFransche
Regeering in den loop dezer week drie
belangrijke voorstellen zal indienen tot uit
breiding van de legermacht, het materieel,
de outillage der versterkte plaatsen, de
munitie en omtrent de militaire luchtvaart.
Er zal eerst een crediet van 80 millioen
worden aangevraagd en voor Paschen nog
een tweede crediet van 500 millioen. Ten
einde de werkzaamheden te bespoedigen,
zal de Regeering zich wenden tot de parti
culiere industrie.
De minister van oorlog zal de volgende
week aan den ministerraad een program
voorleggen tot voorbereiding van de als
beslist noodig erkende uitbreiding der troe
pen. Alle uitbreidingen, die langs adraini-
slratieveu weg kunnen geschieden, ook wat
de kosten betreft, zonder dat organieke
wetten gewijzigd behoeven te wordeD, zullen
zonder verwijl tot staod komen. Men zal de
dat om er het minst van te zeggen, geen
taal is voor een amateur ook in het
Italiaansch, terwyl in een vertrouwelijk
oogenblik hij de gelegenheid zag mede te
deelen, dat hy gedurende drie jaar op een
Spaansch transportschip had gediend.
Gedurende de week en meer in 't bijzonder
gedurende de acht en veertig uur, die ons
vertrek uit Hamburg voorafgingen, had ik
in zulk een toestand van zenuwachtige
toestand geleefd, dat zoo spoedig wy in
volle zee waren, de reactie, die begon te
werken, byna grooter was, dan ik kon dra
gen. De voorspelling van Pharos, betreffende
Valerie, kwam letterlijk uit. Op het bepaalde
uur van vertrek, wa8 2y uit bare kamer
naar beneden gekomen, en zag er by den
eersten oogopslag zoo gezond en sterk uit,
als ik haar ooit had gezien. Niet voordat
ik dicht bij haar kwam en iets aan hare
oogen kon zien, zag ik hoe wijd de pupillen
waren en hoe onnatuurlijk het licht was,
dat er iu scheen. Van het oogenblik, dat
zij op de trap verscheen, gedurende den
geheelen rit door de stad eB t06n wy de
stoomboot bereikten, was geen woord over
h3re lippen gekomen en eerst toen wij in
het salon waren en Pharos haar zei naar
hare hut te gaan, vond zy hare stem terug
en sprak zij tot mij.
„Goeden nacht," zeide zy heel langzaam,
alsof het haar zelfs pijn deed de woorden
recruteering van inlanders in Algiers, Tunis
en "West-Afrika krachtiger ter hand Demen,
wanneer de tot dusverre verkregen resul
taten niet voldoende mochten blijken te zyn,
De minister van Oorlog zal de noodige
wetswijzigingen voorstellen. Deze zullen zoo
spoedig mogelijk door de Regeering worden
goedgekeurd.
De „Temps" verklaart bovendien nog, dat
de minister van Oorlog een voorstander is
van den driejarigen algemeenen dienstplicht
en dat de geheele Regeering het eens is
over de noodzakelijkheid vaD verhooging
der legersterkte. De Regeering zal de Kamer
verzoeken de behandeling van de voorstellen
omtrent het effectief en de credieten te
bespoedigen en zij zal de quastie van ver
trouwen stellen voor het het geheele mili
taire program, dat zy heeft gemeend te
moeten opmaken.
In antwoord op desbetreffende vragen,
hem in de wandelgangen gedaan, heeft
minister-president Briand deze mededeelin
gen voorbarig genoemd. Het is een feit, dat
de Regebring maatregelen heeft overwogen
tot uitbreiding van het leger, maar er is
nog geen difinitieve beslissing genomen. Er
heerscht eenstemmigheid over het beginsel,
de détails moeten echter nog besproken
worden. Wat de bewapening in eigelyken
zin betreft, een desbetreffend ontwerp,
waarbij een uitgaven van 5 k 600 millioen,
te verdoelen over 4 of 5 jaren, wordt voor
gesteld, zal de Kamer nog voor Paschen
bereiken.
De quaeslies van het effectief en den
diensttijd worden door den minister bestu
deerd. Hy zal daarmede spoedig gereed zijn
en de resultaten van zijn onderzoek zullen
dsn aan het oordeel van den ministerraad
onderworpen worden. Daarna eerst valt een
beslissing te wachten.
De afgevaardigden betwijfelen, dat weder
om de invoering van den driejarigen-dienst
tijd voor alle wapens zal worden voorgesteld.
Haaysche Brieven.
CCXY.
Hij.
Zou er in de Tweede Kamer wel prikkel
baarder en nerveuöer man rondloopen dan
jonkheer mr. de Savornin Lohman Men zou
met tallooze feiten kunnen staven, dat de
heer Lohman het in prikkelbaarheid, licht
geraaktheid, slechtgehumeurdheid enz. van
alle andere leden der volksvertegenwoordi
ging wint. Van het aantal persoonlijke feiten
en andere kibbelpartijen, waarvan de tri
bunes van tyd tot tijd zoo volop kunnen
genieten, is de heer Lohman in de meeste
gevallen de oorzaak geweest. Hij geneert
zich niet zyn tegenstanders van verdacht
making en demagogie te beschuldigen bij
alle mogelijke gelegenheden. Hij schaamt
zich niet om op meenmgsverandering by
zyn tegenstanders te wijzen en Is zelf het
meest bekende politieke kameleon, dat onze
te spreken en voegde er toen met eindelooze
droefheid bij: „Je bent heel lief en geduldig
voor my geweest. Cyril." Na dit gezegd te
hebben, verdween ze in hare hut en ik zag
baar dien nacht niet meer.
Zooals ik aan het begin van het hoofdstuk
opmerkte, vond de zon, toen ze opging, ons
in volle zee. Geen spoor van het land was
te zien en je kunt er zeker van zyn, dat
het mij niet speet er verre van te zijn.
Alles by elkaar genomen, had ik geen
pleizirigen nacht doorgebracht. Ik had in
mijn kooi trachten te slapen, maar zonder
succes. Deze was uiterst vuil en zóó klein,
dat ik onmogelyk geheel er in kon uitstrek
ken. Geen woDder, dat ik er woelde en elke
houding beproefde en ten laatste er uitging,
om de bank in het salon te gebruiken,
waar ik gebleven was tot de eerste teekenen
van den dag zicb vertoonden. Toen ging ik
op dekomeenprachtigen, paarlgryzen dage
raad tegemoette treden, waarin de stoomboot
een vlekje scheen op de onmetelijke zee.
Ik trachtte over het dek te loopen, alleen
om te bemerken, dat het geslinger van het
schip dit uiterst moeilijk, zoo niet bijna
onmogelijk maakte. Ik liep dus naar eene
beschutte plek juist aan den ingang van het
salon en na mij op het vallichtpoortje gezet
te hebben, trachtte ik mijne gedachten te
verzamelen. Het was moelyker dan men
eerst zou meenen, omdat ik telkens door
