ONZE EILANDEN van 3 AUGUSTUS 1912.
3
s van den manufacturier G., wodLL Hooscarspel is een ernstig ongeluk
t Westeinde, dieht by deLoosdni
e 's-Gravenhage. Binnen een kws»Vee jongelieden gingen per schuitje
tonden de winkel en de beide bflBacht. Daar het hun nog wat vroeg was,
te ze uit, terwijl de hond in't schuitje
wacht bleef houden bij het geweer,
aeliug knalde een schot, dat een der
e jongelui in den rug trof. De verraoe-
oorzaak is* dat de hond op de haan
't geweer getrapt beeft, waardoor 't
afging- De toestand van den getroffene
edenkelijk. De geneesheer vond 14
lkorrelsin zijn rug.
pingen in lichte laaie, zoodat
1 van het perceel geen sprake
;enstaande de brandweer met
eel ter plaatse aanwezig was.
van den commandant vatt.
veer zeven stralen op de waterle
nd door een stoomspuit, de hoo
e vlammen aan. Door dit kra
an bleven de belendende perc
rd, hoewel de taak der brand*
k was, omdat het brandende pe
achterzijde vrijwel ingebouwd:
was niet aanwezig. Huis en inb
rzekerd.
'iverk/abriekje in de lucht gevlog
ïdagavond omstreeks half acht
lich boven Sloten een klein onv*
3en paar donderslagen en een
ïstraal.en de heer Kram, di
brderytje „Heero6ver„' aan 't SIl
1 woont, zag de bliksem bij ziel
f slaan. Op dit erf staat een l
schuurtje, waarin de vuurwerk as
sten. wonend aan de Sloterweg,
uitoefent. En toen de bliksemst
erf van den heer Kram sloeg, rh
bet vuurwerkfabriekje de lucht
men aan moet nemen
ndere oorzaak te vinden is
in het gebouwtje geslagen
kplaats waren op hel oogenblik,
mp aan het werk de heer Hors
diens ongeveer 15-jarig zoontje,
loods zelf door den slag geheel
ie 20-jarige C. P. te Bolnes, kostwinner
zijn moeder, is te Rotterdam van een
vloog kwamen vader en zoo: ip in de Maas gevallen en verdronken,
een wonder goed af. De vader k**
isterochtend is 't lOjarig zoontje van
sT. te Utrecht van een 5 meter hoog
dak van diens woning gevallen, waar
bij een hevige nierbloeding kreeg. Het
jetje werd onmiddellijk naar de rijks-
ieken overgebracht. Zijn toestond is
met den schrik vrij, doch de de
'randwonden aan handen en ho
brloopig verbonden werden in
n den heer Kram, later in het
agasthuis.
>t fabriekje had men op het
party vuurwerk voor deNijmeegi W ernstig,
stelling: onderhanden, dat
"en zulk een slag gaf dat op
■r afstand de ruiten der huizen
het gebouwtje zelf bleef niets st
hout, waar het uit opgebouwd
dde tot den laatsten spaan.
ent het ongeluk met een convooi
Sonentrein aan den Kranenburg**
avenhage, wordt vernomen, da
ist van den personentrein erl
oor een onveilig signaal te zyc
lij was bezig de machine op te sco
erkte daardoor het signaal eerst,
reeds gepasseerd was.
lomotief van den tramtrein werd
igedruktalle ruiten van de mac
Ook van den achter de mach
biten en het voorbalcon er vaD *r
igd. Een der reizigers kreeg een wc
hterarm en rechteroog, een Arnsi
word aan rechterhand en recti
vond, iemand uit Rotterdam
ste aan toe en kreeg kneuzingen
"in en den rechterschouder.
Bruyn Kops van den gemeentelij-
undigen dienst verbond de gek**
de politie iB van het gebeurde
cal opgemaakt.
lagmiddag reed een goederentr
le uit 'n dertigtal wagens, waar*
geladen met ledige petroleumvai
ile petroleumtankwagens, van
n ter hoogte van de Maashaven
i eenige waggons dezen gepasse
Het gevolg was, dat een wage
ver den weg werd geworpeo, ter'
en trein stond en dezen dus vo
verd het onheil niet zoo spoedig d
jhinist bemerkt, met het gevolg
vaggons op en in elkander gedrc
Gelukkig hadden geen persoonlij
ren plaats doch het goederenverv
jk werd een ploeg arbeiders van
oor aan 't werk gesteld om de rui
imen en gistermiddag te 5 uur w
weder vry.
rapad gekozen.
tterdam heeft e9n vrouw de onvoc
nd gehad een fleschje spiritus bov
'lam te houden,
jch sprong uit elkaar en devrou
3t brandwonden overdekt.
n oogenblik later had hy een rii
.et een juweel versierd was, uiteej
komen en dien in zijn zak lat'
Daarna wachtte hy even zich
e in welke richting hy hetveilii
snappen. De stap van een politi
onk buiten en toen hy dien hoorf
op, trok zy'ne dunne lippen ter*
de wolfachtige tanden daarachtj
nde, zyne afschuwelijke list
em het gevaar, hetwelk by zich
i zou halen, zoo hy het huis af
kant verliet. Daarom ging by
ner achter den winkel en door
aar het plein aan de overzij*))
oogenblikken later, was hy bij ra
jtzy bij toeval, of met opzet, fli
r dan ik zeggen kon,
n nadeele van een der dames-deelneem-
aan den spolleidercursus te Breda, is uit
koffer, tijdens het vervoer per spoor
Rotterdam naar Breda, een bedrag van
en een gouden horloge ontvreemd.
J. L. J., een 18-jarige slager uit'sGra-
nage, die den 30en April uit een boerderij
de Wognumsche buurt te Alkmaar,
schillende gouden en zilveren voorwer-
ontvreomdde, werd heden door de
maarsche rechtbank veroordeeld tot 2
gevangenisstraf.
Arnhem zijn aangehouden twee sla-
sknechts, die zich ten nadeele van hun
oon aan diefstal van twee bankbiljetten
f 10 hadden schuldig gemaakt. De eene
het door hem ontvreemde biljet reeds in
privaat weggeworpen èn de andere had
nog onder zyne berusting. Tegen beide
iroceaverbaal opgemaakt.
De handelaar in blanke slavinnen
een legende
en laatsten tyd, aldus schrijft de „Lo-
Anzeiger", zijn wederom eenige geval-
van handel in blanke slavinnen voorgeko-
die eenige ongerustheid hebben gewekt,
onderzoek aan het centraalbureau te
lijn tot bestrijding van den internationa-
vrouwenhandel bleek echter, dat men
niet ongerust behoeft te maken. De
ste consultaten dezer vereeniging deelde
le, dat de meisjes in kwestie, die voor
s familieleden als „ontvoerd" waren
gegeven, een of andere betrekking had
gevonden in het buitenland,
et publiek stelt over het algemeen veel
ng in de bestrijding van den handel in
en personenwagen, braken verse ike slavinnen, doch hieraan is het nadeel
^■jonden, dat men dikwijls onschuldigen
vrouwenhandelaars betichtigt en zelfs
zoodanig worden gearresteerd. Vooral
>ben hieronder buitenlanders te lijdon.
ir Don Juan manieren onder zekere om
cdigheden daartoe aanleidiug geven,
wijls zijn personen gearresteerd van wie
r bleek, dat zy persoonlijk met jonge
sjes betrekkingen hadden aaugeknoopt.,
ri|J in sommige gevallen waarbij werke-
bleek dat het hier een ongeoorloofde
:tyk betrof, het de meisjes zelf waren,
haar in het moederland begonnen le-
swandel in het buitenland wilden voort
en. Maar niet altyd zeggen deze meisjes,
een overgebleven gevoel van schaamte,
waarheid. Een eigenaardig geval kwam
hstation te Fyenoord naarCharlc iet vorige voorjaar voor. Te Amsterdam
den twee Russische meisjes, die zich in
8-jarige jongen plotseling een wis ilschap van een verdacht individu be
den, aangehouden. Zü verklaarden, dat
Dp reis waren naar Buenos-Ayres, waar
r geleider betrekkingen als kookster voor
leren ontspoorden. Daar de machp r gevonden had en lieten een soort con-
t zien, waarin het juiste adres voor
im. Men zond onmiddellijk een telegram
r Buenos-Ayres en het antwoord bevatte
mededeeling, dat het bier een verdacht
betrof. De begeleider werd gearresteerd
e meisjes onder bescherming van een
Fyenoord en Charlois was totijdadigkeidsvereeniging naar haar gehoor
nd teruggezonden. De reis ging over
lijn en de meisjes die een bescheiden
ruk maakten, gaven aan hetcentraalbu-
ii te Berlijn blyk van haar vreugde van
zekeren ondergang gered te zyn.
gen, die het onheil gesticht had, hi Verscheidene weken later ontving het-
'de bureau bericht, dat aan het land ver-
zersstation Ruhleben, by Spandau.door
gendarmen een jonge Russische vrouw
i gearresteerd, onder verdenking van
idel in vrouweD. Een der leden van de
eeniging begaf zich onmiddellijk daarheen
men kan zyn verbazing begrypbn, toen hy
dat de gearresteerde vrouwenrond3elaar-
niemand anders was dan een der onlangs
redde" meisjes. Zy was thans dooreen,
i in haar gezelschap bevindend meisje
huldigd geworden, dat zij haar naar
'•Amerika wilde ontvoeren. De Russin
laarde hierop, dat zy zich beiden voor
:elfde doel op reis bevonden. Haar
gezellin gaf dit later toe en zeide haar
hts beschuldigd te hebben, omdat zij
en twist hadden gehad. Zy waren beiden
n lang te Warschau geweest. Op een
te gedaante bezat. Langzamerbai
hij zijne kracht en eindelijk we
viel by achterover op den v\w
elde my Pharosover hem buigend*
en, of hy dood was, van blijdschs
l lachende, om het succes, dat
had. Na zich hiervan overtuigd
nam hij den sleutel uit den zak vt
ïtoffer, en naderde eene brandka
den muur was gebouwd. Hy draai
om, en de deur ging met een dra van den bewuste, waarom zy in het
jaar de rol had gespeeld van de ver-
Jcto onschuld, zeide zij plotseling bang
lijn geworden yoor zeeziekte en daarom
paar aangeboden gelegenheid aangepakt
I ook om de f 60 reisgeld, die haar
Indien nog geschonken waren. Haar reis-
■Uin van destijds was na een paar weken
naar Buenos-Ayres vertrokken, waar
Bch thans bevond. Dit is een staaltje van
■eiajeshande], zooals hij zich by nuchtere
Jjhouwing voordoet. Meestal gaat bet om
pjes aan wie reeds niets meer te bederven
Fatsoenlijke meisjes hebben betrekke-
[weinig van dit verderflyk uitwas vau
maatschappij te vreezen.
Hellevoetsluis is gekozen tot lid van
Jgerneenteraad, de heer J. Smit Jr., (lib)
stemmen. De heer P. Prins (anti
fa Wordt vervolgd.) verkreeg er 152. Negen stemmen waren
"y on waarde.
EngeUche Zaterdag.
Door den Nationalen Bond van Handels
en Kantoorbedienden „Mercurius" is een
circulaire gericht tot hoofden van handels
kantoren om aan te dringen op vervroegde
Zaterdagmiddagsluiting.
Te St. Oedenrode is Dinsdag het 2-jarig
zoontje van J. van Wanrooy in den Dommel
geraakt en verdronken.
In de Boekhorststraat te's-Hage is heden
ochtend een aldaar wonende spekslager
onder de tram geraakt en dientengevolge
ernstig, doch niet levensgevaarlijk gewond.
Hij kwam uit zijn winkel en sprong op
de fiets. Daar een tram, komende uit de
Koningstraat, hem vlak op de hielen zal,
stak hij de straat over, om op het andare
spoor te komen, doch, lette er niet op, dat
van de tegenovergestelde richting eveneens
een tram aankwam. Door deze tram werd
hy aangereden met het gevolg, dat hy onder
den motorwagen geraakte, zoodat deze
moest worden opgevijzeld om hem er onder
vandaan te halen.
Het bleek, dat hy een ernstige hoofdwond
had boven hetrechteroog. Na ter plaatse tezijn
verbonden door den dokter van den gemeen
telijken eerstehulpdienst, werd hy in bewus-
teloozen toestand per ziekenauto van dieD
dienst naar het gemeenteziekenhuis ver
voerd.
Dinsdagavond is het groote, pas 1 jaar
bestaande winkelhuis van Zijlstra, met het
daaraan grenzende café eu logement vau A.
Jansen op de Markt te Winterswijk, door
brand vernield. Alles brande uit. Assurantie
dekt de schade.
Maandagmorgen omstreeks 5 uur ontstond
brand in de woning van A. Bourgonje en
de wed. A. Harms bij den Centraal-spoorweg,
te Hattemerbroek. Al het huisraad is ver
brand; het vee werd gered op een vi9ital
eenden na. Het huis is verzekerd, de inboedel
van den eersten niet. Oorzaak onbekend.
(Zw. Ct.)
Kermispret.
Te Heiloo ia iemand, die daar op de ker
mis met een meisje danste, door den vrijer
van dat meisje met een mes gestoken. De
toestand van hel slachtoffer is zeer ernstig.
Zakkenrollers op de tram.
De 25-jarige bakker J. P. uit de Crispijn-
laan te Rotterdam, was in de St. Janstraat
aldaar op lyn 5 gestapt. Toen hy bij de Cris
pynlaan afstapte, ontdekte hy tot zyn smart,
dat hy van zyn horloge met ketting was
beroofd. Hy heeft de politie van het feit in
kennis gesteld, die wel een goed oogje in
het zeil zal houden, daar vermoed wordt,
dat do bende die in den laatsten tijd in Am
sterdam verschillende diefstallen op de
trams pleegde, haar operatiebasis naar Rot
terdam heeft verlegd.
Een locomotief door den bliksem getroffen.
Vaak hoort men de raeening verkondigen,
schrijft de „Arnh. Ct." dat het hemelvuur
nooit op een trein slaat. Die meening is
Donderdag bij het hevige onweer gelogen
straft. Een groote locomotief van den locaal-
trein, die te Worth Rheden even stopte,
werd door. den bliksem getroffen met zoo'n
hevigen slag, dat de machinist meende, dat
alle ruiten van zyn machine braken. Over
een heele oppervlakte was de groene verf
van de machine afgeslagen. Niemand werd
gekwetst.
Te Millingen is Maandagmorgen de 16ja-
rige Chr. S. van een hoogte van ongeveer
4 M. in een scheepsruim gevallen. Hij was
spoedig daarna dood.
De werkman H, K. van Hardinxveld, die
11. Donderdag op e6n werk te Schoorldam
by het vervoeren van een woonark een stuk
van den mast op hethoofd kreeg, is Zondag
in het ziekenhuis te Alkmaar aan de ge
volgen overleden. De man laat een vrouw
met 7 kinderen na.
De Tariefvoet
Donderdag is verschenen een zeer lijvig
verslag van de Commissie van Voorbereiding
van de Tariefwet. Daarin bestrijden de
tegenstanders van het onderwerp protectie
een felle wijze, als zijnde onnoodig vooreen
bloeiende industrieals voor klein-Nederland
met een buitengewoon gunstige handelslig
ging onraadzaam als buitengemeen gevaar
lijk, om Nederland ineen tarieven-ooi log te
wikkelen door jde bevoegdheid aan de re-
geering gegeven, om detorsie-maatregelen
te nemen en eindelijk als van jammerlijken
invloed op land en tuinbouw.
Voorstanders van protectie verdedigen het
ontwerp warm. Het maakt h. i. een einde
aan den eenzydigen vrijen invoer en is meer
fiscaal dan beschermend. Voor de kleine
industrieöelen vooral kan het noodzakelijk
genoemd worden. De consumptie-prijzen en
loonen zal niet der mate doen stijgen als
gevreest wordt, terwijl zij retorsie maatrelen
toejuichen als een uitnemende preventief
middel.
De regeering sluit zich in hoofdzaak bij
deze verdediging aan en stelt eveneens meer
het fiscale van het tariof in het licht, maar
daarnevens nadrukkelijk, dat het ontwerp
behulpzaam zal zyn voor de nationale
industrie tegen de buitenlandsche concurren
tie. De minister van Buitenlandsche Zaken
prijst retorsie-maatregelen aan als een voor
uitgang in den toestand van machteloosheid,
waarin wy thans tegenover het buitenland
verkeeren. Hy erkent echter met beleid en
voorzichtigheid van het wapen gebruik te
moeten maken.
De regeering brengt een aantal wijzigingen
aan. Ingetrokken worden de rechten op
meel, sinaasappelen en mandarijnen, citroe
nen, gedroogde visch, huiden en vellen.
Gehandhaafd worden o.a. de rechten op
klompen, manufacturen, kleedingstukken
zout, suiker, tabak, specerijen.
Als nieuw wordt o.a. voorgesteld een recht
op bananen ad f 1 per 100 kilogram.
VermeldiDg verdient eindelijk, dat de
regeering het specifiek recht op papier ver
vangt door een waarderecht, varieerende
van 6 tot 10 percent.
Buitenland.
De „Tribuna" ontvangt uit Lucca van de
familie van den ingenieur Sforza, die met
een Italiaansche minevalogieche expeditie
in Tripolis door de Turken gevaDgep ge
nomen is, het bericht, dat zy door bemidde
ling van den Duitschen consul te Tunis
aan den gevangene kleeren en 2300 francs
gestuurd had. Terwijl de kleeren den in
genieur ter hand gesteld werden, hielden
de Turksche autoriteiten het geld achter
en doen zij dit den gevangene by kleine
gedeelten toekomen. De medeleden der ex
peditie worden in het slot Tafren, waar het
klimaat zeer ongezond is,gevangen gehouden
en zeer slecht van voedsel voorzien.
De laatste oogenblikken van Moetsoe Hito.
In den nacht van 2S op 29 Juli wachtten
duizenden personen in de omgeving van het
paleis op eenig nieuws. De meesten lagen
op de knieön en baden vurig om het behoud
van hun vorst. Tal van altaren waren op
gericht, waar de priesters elkander elk oogen
blik aflosten. Twee fotografen, die tracht ten
van de knielende menigte, bij magnesium
licht een foto te nemen, werden door het
verontwaardigde volk ernstig mishandeld.
De nacht te voren had een der wachters
zelfmoord gepleegd, in de hoop door dit offer
het leven van den keizer te redden.
Het bed van den keizer, geplaatst onder
een baldakyn op een drie meter hooge
estrade, bestond uit twee watten dekens, iu
een lichte zijden stof, habutar genaamd,
gehuld, die als matras dienst deden. Een
lichte habutar-deken was jover het bed
gespreid, terwijl de kussens die aanvankelijk
van dezelfde stof vervaardigd waren, later
vervangen werden door kussens van linnen
wat voor den zieke veel frisscher was.
De keizerin, in Europeesche kleederdracht
bleef byna voordurend in de nabijheid van
haar echtgenoot. Gedurende de ziekte des
keizers at zy zeer weinig en sliep niet meer
dan drie uur per dag. Alle pogingen der
kamerheeren en dokters, om haar te bewegen
niet langer als ziekenverpleegster op te
treden, waren vergeefsch. Zelfs vond zy nog
gelegenheid eigenhandig het hofhouden te
besturen.
De hofdames, eveneens op Europeesche
wyze gekleed, hielden verblijf in een aan
grenzende kamer; zij hielpen de keizerin
haar gemaal verplegen, een taak, waarvan
zy uitstekend op de hoogte waren, daar zij
reeds in den Russisch-Japanschen oorlog
als verpleegsters dienst gedaan hadden.
Alleen de dokters, de prinsen van den
bloede, en de hoogwaardigheidbekleeders
mochten het vertrek van den hoogen lijder
binnentreden.
De keizerin en de kroonprins keurden eerst
Zaterdag goed, dat dekoizer werd ingespoten;
Zondag en Maandag werden de inspuitingen
herhaald, doch zonder resultaat. Deze on-
derbuidsche inspuitingen druischen tegen
elke étiquette en alle keizerlijke tradities
in, daar de keizer als een sooit halfgod
bescbouwd wordt en het minste letsel aan
de huid van den Souverein een misdaad is,
die door de wet gestraft wordt.
Sedert het eerste telegram van den 20en
Juli hebben de keizerlijke dokters verklaard
dat de kans op genezing zeer gering was.
De onderhuidsche kamfer-inspuitingen
brachten eenige verlichting. Maandagochtend
had dr. Murra dan ook by het verlaten van
het paleis een weinig hoop gegeven, maar
nauwelijks was hy uit zijn rijtuig gestapt
of hy werd onmiddellijk per telefoon weder
naar het paleis ontboden. De zieke was totaal
uitgeput, de koorts was toegenomen, de pols
sloeg uitermate snel, de ademhaling was
zeer moeilijk. De keizer leed verschrikkelijke
pijnen. De kroonprins,de leden der keizerlijke
familie, de ministers en andere voorname
ambtenaren werden in alle haast bijeenge
roepen. De tijding over de ernstige wending
die de ziekte genomen had, verspreidde zich
als een loopend vuurtje door de stad. Ieder
een begreep dat de laatste uren des keizers
gekomen waren. Een reusachtige menschen-
massa verzamelde zich rondom het paleis.
De schildwachten hadden de grootste moeite
de toegangen tot het paleis vrij te houden.
Vol van emotie en uiterst bedroefd stonden
de menschen het bericht van 's keizers
overlijden af te wachten. Tegen den raiddag
kwam de droeve ty'dingop dat oogenblik
heerschte een diepe stilte onder de ontzag
lijke menigte, een stilte, die slechts verbroken
werd door het zacht prevelen van gebeden.
Landbouw.
Onderstaand schrijven werd verzonden
Aan de Directie van de Eotterdamsche
Tramweg Maatschappij te Rotterdam
Weled. Geb. Heer
Nu de trambaan reeds ruim driejaar door
het eilaDd Overflakkee en Goeree isaange
legd, wordt deze met haar bermen al meer
en meer begroeid, o.a. ook met distels en
ander zaadgevend onkruid.
Thans geven die distels veel ryp zaad af
1 door den wind veroorzaakt door de
langs rijdende treinen, en wordt dit
onkruidzaad over de aan de trambaan liggen
de akkers verspreid.
Waar alle landbouwers zich groote uit
gaven moeten getroosten om hunne gewas
sen van onkiuid zooveel mogelijk zuiver
te houden, nemen wy de vrijheid u beleefd
doch dringend te verzoeken
le Om de trambaan door het eiland
Overflakkee en Goeree van de distels en
ander hoog opgroeiend onkruid zooveel
doenlijk te zuiveren.
2e dit zoo tydig te doen, dat het zaadgeven
van bedoeld onkruid wordt voorkomen.
Vertrouwend dat door U aan onze wen-
schen zal worden tegemoet gekomen en
onze bezwaren zullen worden erkend hebben
wy de eer te zyn
Names het Bestuur van den bond van
Flakkeesche Landbouwvereenigingen
(w. gJ. v. d. Koogh, Voorzitter.
(w. g.) A. W. Keyzer, Secretaris.
Middelharnis qo T lfllp
Melissant dü JuU iyiJ*
Kort verslag van de excursiereis van
wege de Ver. van Oud-leerlingen van
Landbouw-cursussen op G. en 0.
„Ceres" van 23 Juli tot 26 Juli naar
de Provincie Friesland.
Toen verleden jaar ons excuraiereisje
wegens het heerschen van mond-en klauw
zeer uitgesteld moest worden, was de te
leurstelling daarover groot. Gelukkig is dit
nu byna geweken, zoodat deze zomer be
sloten werd op reis te gaan, naar een dei-
twee voor een excursie meest geschikte
Prov. Friesland of Limburg. Eer3t genoemde
Prov. werd nu gekozen. Dat de deelnemers
over hun besluit geen berouw behoefden te
hebben, zal u uit het volgende blijken.
Voor we de reis naar Friesland aanvingen,
besloten we eerst van uit Rotterdam per fiets
een tochtje te doen naar IJselmonde, om
een voor 8 jaar ondergeloopen polder, thans
door P. v. d. Doel aldaar weer droog ge
maakt, te bezichtigen.
Nadat onze leider dhr. L. Pen, Landbouw-
onderw. te Sommelsdyk zich bij on3 ge
voegd had, vertrokken we om 1 uur naar
Heerenveen. Het was een reis met veel af
wisseling, eerst niets als weiland, voorby
Utrecht veel heide met sparren en dennen,
tot dat we in de Betuwe kwamen, waar de
streek vrij vruchtbaar was, rogge vormde
het hoofdgewas, dan aardappelen en een
weinig suikerbieten. Overal waren ze bezig
met rogge te zichten, gesneden wordt daar
niets. Inde verte zagen we daarna 't kamp van
Oldenbroek, aardig gelegen tusschen heide
en nog eens heide. Spoedig waren we Meppel
gepasseerd en waren we in Friesland. Om
Steenwyk en Heerenveen was het meest
ontveende laagveen lagen en wat zandgrond,
dat deze grond kouder is, zien we daarin,
dat er nog geen rogge was gezicht en zoo
ver het oog reikte zag men niets als rogge.
Om half zes bereikten we Heerenveen,
alwaar we den nacht zouden blyven, om
eerst een fietstochtje te doen naar 't
kendeen beroemdeOranjewoud.De prachtige
boomgroepen en schilderachtige plekjes
gingen waarlijk onze verwachting te boven.
In het woud werd bezocht de „Berg van
Brongerga" en een grot metOud-Germaansch
Rechtplaats.
In de omstreken waren ze druk aan 't
hooien, 'kzal trachten u eenigszina de wyze
van hooien zooals bet daar gaat mede te
deelen.
Het gras wordt gemaaid met machine en
ook wel met de zeis in of kort voor den
bloei, het heeft dan een lengte van 30 cM.
Is het nu goed om te hooien dan wordt
het „gerikt." Nu begint men op het eind
op te schuiven, tot dat men niet verder
kan, dan van de andere kant, het buitenste
er wat op gelegd en er staat een tol. Het
opschuiven zagen we ook wel met een paal
en achter en dan daar twee paarden voor.
Is het nu geschikt om naar huis gehaald
te worden dan komt men met één paard
en twee wagens, laad die dan, de wagens
aan elkander en voort gaat het. Ook zagen
we wel twee paarden met drie wagens, met
zooveel er op als er gaat zooals hier op één.
Zulks komt wel door de Verordening op de
straatwegen aangaande de breedte der vel
gen. De volgende morgen vertrokken we per
fiets naar Leeuwarden, nadat eerstde Stoom
koren malerij „De Nijverheid" van A. A.
Wisman was bezocht.
Onderweg werd even de byna voltooide
nieuwe boerderij van den veehouder G.
Pasma te Haskerdyken bezocht. In het rond
een Hollandsche stal voor 50 beesten en in
t midden de hooibergplaats.
Ons werd hooi getoond dat reeds drie
maal omgezet was geworden, 't zag zoo
zwart als asch. In het jeugdige gras hebben
nog vele omzettingen plaats, vandaar die
broei.
Nadat we de prachtige straatweg weer
gevolgd waren, kwamen we by de veehouder
H. Veenbaas te Haskerdyken. Deze toonde
ons zyn mooie Friesche stal voor o.g. 60
stuks, daarna zyn vee 38 melkkoeien, 13
hokkelingen en 22 kalveren, allen geplaatst
in 't stamboek. Zijn vader had met dat vee
tot het vorige jaar 30 medailjes en 20 ge
tuigschriften behaald.
Doch we moesten verder en we gingen
weer langs prachtige boerderijen omgeven
met mooie boomen. De geheele streek gaf
ons den indruk dat het den bewoners wel
ging. Veel gras werd daar ingekuild,'t geen
als voeder door hen hoog geacht wordt.
Op ongeveer 4 K. M. afstand van Leeuw
arden zagen we een 35 stuks prachtig rood
bont vee van de veehouder D. B. Palsma
te Wirdum, hetgeen om zyn verschil in
kleur met de in de omtrek loopende dieren
zeer onze aandacht trok.
In de Friesche hoofdstad gingen we eerst
naar het Friesche Museum, waar vooral de
in de afgegaven terpen gevonden voorwer
pen onze aandacht trokken, als ook de
Friesche en de Hindelooperkamer.
Nu gingen we naar het pakhuis der „Coöp.
Ver. tot aankoop van onbewerkte land-
bouwbenoodigdheden" te Leeuwarden.
Het van buiten eenvoudige gebouw toont
ons van binnen allerlei moderne machines.
Het benoodigde graan wordt geheel ma
chinaal uit het schip door't geheele gebouw
gebracht, met een inrichting, welke in staat
is 150—180 H.L. koren per uur te verwerken.
Een stoommachine van 340 P.K. leverde
de voor de verschillende machines benoo
digde kracht. De directeur dhr. D. Wielinga
deelde ons mede dat de Ver. voor 8 jaar
opgericht was met 2 man personeel, nu was
voor 2 jaar voor 140.000 gld. verbouwd en
gebouwd. De voornaamste artikelen der o.g.
2000 afnemende leden is voeder artikelen,
kunstmeststoffen, bordeauxsche pap, enz.
Van af het 20 M. hooge platte dak had men
een prachtig vergezicht op Leeuwarden en
omstreken.
De tyd dwong ons dit schoone gebouw te
verlaten, doch niet zoo spoedig zullen w(j
de indruk vergeten die deze inrichting op
ons maakte als bewijs wat een Ver. van
belanghebbenden met ernstigen wil vermag.
Voor het eerste bezoek op den volgenden
dag was bepaald de Coöp. Stoomzuivelfa-
briek „De Eendracht" te Marsum. Na een
mooi tochtje door weiland met hior en daar
wat bouwland kwamen we te Marsum. Ook
deze inrichting toonde ons wat een ernstigen
wil vermag. Uit het verslag van 't vorige
jaar zagen we, dat gemiddeld per dag ruim
18000 L. melk werd verwerkt, waar voor
6,5 ent. per L. werd ontvangen plus de wei.
Aan de fabriek is verbonden een contröle
Ver. van 45 leden met 1030 koeien.
Hierna kwam de modelboerderij van dhr.
N. K. Kuperas te Engelum aan de beurt.
In de moderne stal, met zelf regelende
drinkwaterleiding, was plaats voor o.g. 54
dieren, iedere koe afzonderlijk doormiddel
van metalen buizen. De geheele veestapel
van 59 stuks stond in het stamboek. Zelden
zagen we mooier en gelyker veeslag als dit.
Twee stieren moesten zoodra het mond en
klauwzeer geweken was uitgevoerd worden
naar het buitenland ieder voor 4.000 gld,
een bewijs dat de stal van voornoemde
fokker een goede naam heeft.
Voor het laatste bezoek in Friesland na
men we het gemengde bedrijf van dhr. U.
G. Hoekstra te Stiens. Het geheele bedrijf
stond er goed voor, we zagen een paar
stukken aardappelen die door de F. Maatsch
van Landbouw goed gekeurd waren tot het
leveren van pootaardappelen voor de uitvoer
het waren prachtige en zuivere aardappels.
De stand der suikerbieten en haver was
goed, die der erwten minder.
Hier zagen we voor het eerste ruiters
gebruiken.
Nu ging het terug naar Leeuwarden,
om daar den nacht over te blyven. Den
volgenden dag vertrokken we, na eerst nog
de veemarkt te hebben bezocht. De trein
bracht ons langs Sneek naar Stavoren door
een streek met enkel weiland, met veel
water, hier en daar een boomlooze boerdery
met veel watermolens. Met tegenzin moesten
we van Frieslands vruchtbare streken af
scheid nemen, van de bekende stijfheid der
Friezen merkten we niets, integendeel,
overal waar we kwamen werden we wel
willend ontvangen en rond geleid.
Van uit Stavoren ging het over zee naar
Enkhuizen, waarna de trein ons spoedig
langs groote tuinderijen en bloemkweke
ryen over Haarlem op Hollandsche grond
bracht.
Hiermede was onze excursie ten einde,
hetgeen we genoten hadden had allerver-
wachtingen ver overtroffen.
C. d. B. te D.
Is melk van aan mond- en klauwzeer
lijdende koeien gevaarlijk voor
den mensch?
Om op deze vraag een antwoord te kry-
gen, heeft het hoofdbestuur van de Holland
sche Maatschappij van Landbouw zich ge
wend tot de Nederlandsche Maatschappij
tot bevordering der geneeskunst, die deze
vraag heeft voorgelegt aan hare afdeelingen.
Uit de ingekomen antwoorden blijkt, dat
de melk van aan mond- en klauwzeer lij
dende koeien zeer dikwijls gebruikt wordt,
ook ongekookt, zonder dat er ongemakken
optreden, doch ook, dat zij, zelfs by volwas
sen, ziekteverschijnselen te voorschijn kan
roepen.
Door de afdeeling Goeree en Overflakkee,
waar in 1911 een groote epidemie van mond
en klauwzeer geweest is, wordt vermeld,
dat door inderdaad meerdere medici min
of meer ernstige gevallen van tongblaar by
menschen en kinderen gezien hadden, waar
bij meermalen ook algemeene verschijnselen
optraden, als koorts, hoofdpijn, diarrheefin
dit vooral bij kleine kinderen. Het groot
ste bezwaar was vooral by kinderen, bet
niet willen gebruiken van voedsel, zelfs van
vloeibaar voedsel wegens de pijnlijkheid van
den mond en de tong. Een doodelyk geval
is niet voorgekomen.
Uit tal van afdeelingen kwam bericht in,
dat werkelijk tijdens het heerschen van
mond- en klauwzeer zich meer gevalleD dan
gewoonlijk van stomatites-ontsteking der
mondholte bij kinderen voorgedaan heb
ben, maar wetenschappelijk het bewijs
brengen, dat ontegenzeggelijk de melk de
infectie verspreid, of in de hand gewerkt
heeft, doet niemand.
Wel heerscht over het algemeen de
overtuiging, dat de melk van mond- en
klauwzeervee schadelijk kan zijn voorden
mensch. Dat besmetting niet optreedt, is
nl. niet bewezen en al is het tegendeel even
min bewezen, dat algemeene overtreding
der medici in dit opzicht en de van ver
schillende zijde vermeldende ervaringen, als
zouden stomatitis-gevallen by kinderenter
tijde van het heerschen van mond- en klauw
zeer inderdaad veolvuldiger zyn dan in ge
wone omstandigheden, zijn in zooverre toch
wel van waarde, dat de handel er door
gewaarschuwd wordt, om ten tijde van het
epidemisch heerschen der ziekte onder het
vee voorzichtig tezijn en alles te beproeven,
wat mogelijk is om melk tot boter te ver
werken, doch niet in het verkeer te brengen.
De Veldpost.
Beleefd verzoek.
Landbouwers welke dit jaar voor eigen
rekening proeven genomen hebben met
kalimeststoffen (kaïniet, patent-kali of 40%
kalizout) worden beleefd verzocht daarvan
de resultaten aan ondergeteekende te mel
den.
Sommelsdijk H. v. d. MEIDE.
Stik9tofverrykers,
Niettegenstaande het reeds zeer langge
leden is, dat de landbouwer Schultz te
Lupitz, zyn proeven nam enerbynaevenveel
tijd is voorbijgegaan, sedert Heelriegel,
directeur vau het proefstation teBernburg
de verklaring gegeven heeft van het feit,
dat de vlinderbloemige planten den grond
met stikstof verrijken, is toch het aantal
landbouwers, dat lupinnen, wikken enz.
zaait voor groenbemesting nog niet zoo
byster groot. Het komt my voor, dat men
een veel beter gebruik kan maken van de
gelukkige eigenschap der vlinderbloemige
gewassen, om door middel van bacteriën de
luchtstikstof in den bodem vast te leggen.
Vandaar enkele herinneringen over deze
bemestingswijze. Het doel is het groene
