rf-
ONZE EILANDEN van
JUNI 1912.
fa vyver in den tuin, waar hy werjS&f oif de jeugdige slachtoffers van den
•s, zyn handen wilde wasschen. gisiken moord, Vrijdagmiddag in de
Door een duizeling overvallen, sl^fl Hoeendorpstraat gepleegd, op het kerk-
aarde man voorover en verdronk,^ *gt Barbara, aan den Spaarndammerdyk,
)p aanwijzing zan een 13 jarig®arhd'Lifeninhad plaats van uit liet
i gisteren te Rotterdam drie HiL (um„|thuis aan de 2e Helmerstraat,
ter- en blikslagers aangeboudet0""8 K. Haten waren in éëo lijkwagen
ïsje had gemerkt, dat een der nu De j
n hy in een winkel in de Noordl'
iat alhier geld wilde wisselen,J
artjes tusschen zyn duim en hand
ld. Later kwam ook aan het licl
gezelschap in andere winkels
trek van de Tollenstraat en vsj
>rdplein met een voor de winl
leeligen uitslag aan het geld w'
i geweest.
laatst, eeD kruis van witte bloemen dekte
aar en twee volgkoetsen met familiele-
waren in den droeven stoet.
het eerste rijtuig zat de ongelukkige
ider van de vermoorde kleinen,
inderden menschen waren in de 2de
ersstraat om den lijkstoet gade te
Ie lijkstatie ging van af het Buitengaat-
huis naar de Nassaukade en van daar,
Keuringsdienst te Voorschoten.die geheele kade langs naar het kerkhof
Voensdag werd door den Raad dM*t. Barbara"- LaaSa den geheelen weg
mte Leiden besloten tot het aaPlonden dicbte menscbendrommen ge-
een overeenkomst met de gerc®chaard-
rschoten, tot uitbreidin» van den Vooral talrijk waren de belangstellenden
jan Keuringsdienst over de geQ1by de Rotterdammerbrug,in de Van Hogen-
rscholen, waarvoor deze gemeenidorPstraat en in de dichtbevolkte buurt,
[en zal vergoeden 12 cents per im*vfU^in die straat eel®gtiD ia-
K"" via de buurt, waar het drama ia afgespeeld,
_sn de menschen nog lang samen, doch
,'roeve stoet trok er Diet door, bleef aan
zoom ervan, op de Nassaukade,
|jj de brug over de Haarlemmervaart,
;aDg gevende tot het Spaarndammer-
.rtier was het aantal belangstellenden
groot, dat de politie de brug moest af-
[ten.
ip het kerkhof waren een honderdtal per-
Electrische verlichting.
a raad der gemeente Menaldual
"t Woensdag besloten met de ge ml
jwarden een overeenkomst aan leg
de levering van electrische krachfi
jtgenoemde gemeente.
3 heer E. van Dyk, directeur val.
eentelijk electriciteitsbedryf te Leew
13 als deskundige benoemd. R K Mredlemt ïoor
De fortificatie van Vlissingen afgestorvenen verbonden ceremonieel wer-
»e Baagsche correspondent vatden de Wiea aan den schoot der aarde toe
nkf. Zeitung", de fortificatie van-'vertrouwd* j j A 1i
)n besprekeid meldt dat onze m J De smart der op den doodenakker aan-
Buitenlandsche Zaken niet onger*^® moeder was onbeschrijfelijk,
i positie van Vlissingen in oorlJ 1,4 droeve plechtigheid maakte op alle
en internarionale conferentie te re;aanwezigen diepen indruk.
êbhliè00Ha"esn de vrije doorvaar. Ongelukken.
Eat Bü de enorme drnkle van hedenmorgen
ihepeo wordt verboden. De hatK°m"treeIis haJf lle° in de 2e Belmersstraat,
verpen zou daardoor onder allM d0 begrafenis der jeugdige slachtoffers
iigbeden verzekerd zijn '""1 d™ dnedubbelen moord, bad een vrouw
fs 't maar waar is bet ongeluk met een der voeten te geraken
onder het achterste wiel van een voor
Winkelsluiting biervervoer bestemden wagen. Door een po-
gemeenteraad van Wormerve.rï#weenl 8n 861ï,ee,b!irBeIS ""j'™ h"j ?6(
lagavond een motie, gesteld dooIffB S1*™»" bl8Sk de overreden voetniet
Hofland, aangenomen, waarin Bfrnsl's Set»ellsd ZU°-
ter en Wethouders worden uitgj Hen meldt uit Arnhem
een verordening op de wettelykefQiateren zaten twee tuiDjongens, de 14-
iuiting te ontwerpen. jarige H. P. en de 14-jarige B. J., in
schaftyd tegen een stapel denneboomen aan
woningnood. het Redensche Veer, aan.
|Q gemeentewerklieden te Haarld Op een gegeven oogenblik kwam er be
jïzegd, dat zy voortaan te Haa weging in de boomen en rolden de dennen
rn over de jongens heen.
perband daarmede heeft het Haarled De 13-jarige B. J. werd als 't ware ver-
dssecretariaat een woningtelling pletteid en was onmiddellijk een lijk.
|n, waaruit bleek, dat van dei De 14-jarige H. P, werd zoo ernstig
fe^^oningen e^61 leegstaan waar gekwetst, dat men voor zyn leven vreest.
Branden.
Door het overmatig stoken van een fornuis
de schuur van den winkelier Z. Appel,
Jfoorthuizen, (G), geheel afgebrand. Met
feite bleven de andere gebouwen behou-
Het verbrande was verzekerd.
Volkszweminrichting te Baarn.
Raadscommissie inzake de oprichting
eene gemeentelijke vol kszweminrichting
[seert den Raad om te besluiten tot de
oprichting van eene eenvoudige zweminrich-
Ongellukken. tiDg iu de rivier de Eem, waarvan de jaar-
wemmer had in de zwemschool aclijjfescho exploitatiekosten worden geraamd
|ilhel mi napark te Utrecht gisteren op f 900. De commissie adviseert verder
ratis gebruik der zweminrichting voor hen,
Ie niet zyn aangeslagen in de plaatselijke
recte belasting, terwijl als maximum abon-
jmentsprijs wordt voorgesteld f2.
Vergiftiging te Benkum.
De gearresteerde J. W. T. te ReDkum,
ardacht van vergiftiging, bly'ft voortdurend
[«"schuld ontkennen. Hij heeft zijn zuster
3Bchuldigd, dat deze, en niet hij, hun va-
]zou hebben vergiftigd. Deze zuster is
ïnsdag te Arnhem iD verhoor geweest,
g 20 onbewoonbaar zyn verklaar; "j
Lijk opgehaald.
burgemeester der gemeente 0i
ei verzoekt zoo spoedig mogeliji;
om do identiteit vast te stellen
u die gemeente opgehaalde lükt
ïan, oud naar schatting tussclie:
jaar, lang 1,75 M., als heer ge,
wartgekleede jas, dito vest en br
e schoenen (bottines) en ongewe.
kleeding.
ik te duiken in een ondiep bassin i
zoo hard tegen den bodem tereï
j een arm brak en een zijner kn <j
bezeerde. De 26-jarige gewonde
jhet St. Anthoniusgasthuis vervol
Vergiftiging.
„N. Arnh. Crt." vernam nog, i
jzin van Teunissen bestond uit ts
een 19-jarige zoon en twee doet
6D 13 jaar. Een gehuwde zoon wiS
ien. Met zyn vrouw en zyn inwonc
en had T., die in Renkum voor maar onmiddellyk weder op vrije voeten
man doorging, voortdurend r p®8"
hü zich onwel gevoelde na het gel
koffie, moet hy gezegd hebben -JL Den oplichtster.
rae vergeven "De vrouw van T. i Dinsdag 11 Juni ji. vervoegde zich bij den
van dezelfde koffie, die haaiheer A. H. Schnabel, horlogemaker aan de
e,gebruikt te hebben en ook na Voorstraat te Dordrecht, een onbekende,
r hebbe° gebraakt. De inwonc fatsoenlijk gekleede vrouw, die voorgaf te
erklaarde hetzelfde, maar zeiden Schiedam te wonen, maar naar Dordt te
ids onpasselyk te zyn geworden, willen verhuizen en eenige inkoopen te
irienomge ,noori ,e Ams.ere.a,
Begrafenis der slachtoffi schoonvader. Ze kocht een klok, een horloge
|llen eenvoud zyn heden morgei twee gouden ringen en verzocht die
'8 middags vóór vier uur te laten bezorgen
in de Wynstraat no. 72 aldaar; de koopprijs
le andere groote mannen kent zou dan tegelijk betaald worden,
racht niet, en als by je de hand ge' Toen de heer Schnabel de goederen liet
b je alle reden het voor vyf minmbrengen, bleek echter, dat het opgegeven
nog te weten. Zyne vrouw is kleiwyknummer dat was van het erf „De oude
als sommigen beweren, ziet zu Kraan" en rees bij hem het vermoeden, dat
dan hare oudste dochter uit, diee> by met een oplichtster te doen had. Hy
tennis- en kolfspeelster is en ei kwam tot de ontdekking, dat hy voor een
3re verachting toont voor de scbilcgouden ring, was bestolen. Hij deed toen
ïinklyke Academie en daarom (aangifte by de politie, aan wien bleek,dat
nstenaars in het algemeen. Zijn zoldiezelfde vrouw ook bij twee andere wlnke-
)xford studeert, is een knap gen/'Bere in goud en zilver was geweest met
jongmensch met heldere blat hétoelfde verhaal, maar vermoedelijk heeft
die tot zjjns vaders ongenoegec bij geen van beiden haar slag kunnen
ist geen belang stelt in de vost Do vrouw was echter niet meer te
oetballen of eenige andere spori vladen. Wel werd eenige dagen later te
verklaard heeft, zoo gauw als Botterdam een vrouw aangehouden, die
3dikant te worden. Er zyn nog t« gouden ringen had gestolen, maar die werd
meisjes. Gwendoline en Etbel BfeÈ als de verdachte herkend,
l.atste, tusschen haakjes, eene twet- Gistermiddag te 12uurzagdeechtgenoote
an hare moeder belooft te ztin-van den heer Schnabel echter de bewuste
1 schoolmeisjes zyn, met hare oudi vrouw in de Vriesestraat staan praten. Dade-
i behalve bij byzondere gelegenbed; 'ijk waarschuwde zy haar man, die de vrouw,
re-mains spelen met eene nauwgi aaöspiak en dreigde haar naar het politie-
stheid betreffende maat en vin^jbureau te zullen laten brengen. Eerst be-
wat hun vader geen weinig genoeg'p^brde zy van de zaak niets af te weten,
lar wat voor anderen de uitvoerii f®®?1 terwijl de lieer S. even zyn hoed ging
ier mooi doet klinken dan andf balen om met de verdachte mee te gaan
,1 zou zijn. Raakte deze zich uit de voeten. Terstond
tornt gewaarschuwd en onmid-
(Wordt vervolgd.)'®:^ nam deze hare maatregelen, met het
foJk i, de vr°uw kort daarna door de
recnerche werd aangehouden in den winkel
van den horlogemaker Groeneveld aan het
Vrieseplein, waar zij de brutaliteit had, de
zelfde truc weer te willen uithalen. Zy werd
toen naar het bureau gebracht, waar zij door
verschillende winkeliers herkend werd, zoo
dat zy voorloopig wel onschadelyk gemaakt
zal worden. (Dordr. Crt.)
Buitenland.
Spionnage.
De Russische kapitein Koatewisch is onder
verdenking van spionnage, gearresteerd.
De „Lokal Anzeiger" schrijft over de ar
restatie van aen Russischen officier het
volgende
Na een langdurig en geheim gehouden
onderzoek, heeft de Berlynsche politie Za
terdagmiddag een opzienbare arrestatie ge
daan. Kapitein Kositwisch, die voor eenige
weken, van zyn vrouw vergezeld te Berlyn
gekomen was en in een voornaam familie
hotel intrek genomen had, werd in zyn
pension onder vordenking van spionnage
gevangen genomen, en zyn vrouw moest
de politie naar het bureau volgen. Daar werd
echter vastgesteld, dat mevrouw Kostewitsch
niets van het werk van haar man afwist,
zoodat zy onmiddellyk op vrye voeten ge
steld werd. Kositwisch zelf werd evenwel
in hechtenis gehouden. In deze aangelegen
heden zyn nog tal van andere spionnen
betrokken van wie reeds eenigen achter slot
en grendel zitten, en anderen zich bytyds
in veiligheid wisten te stellen.
Een ballon-ongeluk.
De ballon „Danzig" werd door een wind
vlaag tegen een huis geworpen. De bestuur
der van den ballon werd uit het schuitje ge
worpen en kwam om betleven.Dedrieandere
passagiers sprongen, toen de ballon daalde,
in de Mottlau en werden gered. Een dame
die zich in het schuitje bevond, werd licht
gewond.
De hongerstakeng der suffragettes.
Mevrouw Pankhurst, de welbekende
Londensche suffragette, is Maandag uit de
Holloway gevangenis ontslagen, nadat zy
een „hongerstaking" van vijf dagen had
uitgehouden. Zy heeft een hartziekte. Me
vrouw Pethick Lowience, die ook uit heilige
overtuigiug gehongerd heeft, wordt thans
met geweld op kunstmatige' wyze gevoed
en blijft voorloopig in de gevangenis.
Zooals Maandagmiddag door den minister
van Binnenlandsche Zaken, Mac Kenna,
op een desbetreffende vraag van den socialist
Lansbury werd verklaard, worden thans van
de 70 opgesloten suflragettes 46 door dwang
kunstmatig gevoed, evenals mister Pethick
Lowrence, de eenige opgesloten man.
Healy, een onafhankelijk nationalist,
vroeg hierop of de suffragettes niet dadelijk
losgelaten konden worden en zoo van die
marteling bevrijd raken, waarop Mac Kenna
antwoordde, dat hij de suffragettes niet
martelde. Het Lagerhuis scheen zich over
de kwestie te zullen opwinden, maar niet
temin werd eeD motie van het lid der arbei
derspartij, Lansbury, tot verdaging der
zitting, opdat de aandacht op een hoogst
belangrijk vraagstuk, namelijk op deonge
lijke behandeling van de suffragettes en de
uitwerking der gedwongen voedering zou
worden gevestigd, geketst.
Nu Dam de conservatief Lord Cecil het
woord en vroeg, of er anders geen middel
was. om deze kwestie voor het parlement
te brengen. Op de verklaring van den
speaker, dat men nog altijd zijn toevlucht
kon nemen tot een votum van wantrouwen
jegens den minister van Binnenlandsche
Zaken, als men dat verkoos, vroeg Cecil den
premier, of deze daarvoor de zitting vaD
den volgenden dag, Dinsdag, zou willen
bestemmen. Asquith verklaarde dit voor
onmogelijk, waarby het voorloopig bleef.
Tot welke opwindende tooneelen het in
de zitting van Dinsdag kwam, blijkt uit het
onderstaande.
Het Lagerhuis was hedennamiddag ge
tuige van een buitengewoon tooneel. Het
incident had plaats naar aanleiding van de
behandeling der suffagrettes in de gevange
nis en de zoogenaamde hongerstaking. De
afgevaardigde Timothy Healy verzocht As
quith de gevangenen vrij te laten, maar doze
merkte op. dat, naar minister Mc. Kenna
reeds had medegedeeld, de gevangenen,
indien zij de verklaring wilden onderteeke
nen haar misdrijf niet te herhalen, onmid
dellijk in vrijheid zouden worden gesteld.
Dit antwoord wekte de verontwaardiging
van den socialist Lansbury, die een bekend
voorstander van vrouwenkiesrecht is. Hy
stond te schreeuwen en hevig te gesticulee-
ren. Ten slotte liep hy van zyn zetel naar
de bank waar de ministers gezeten zyn. Hy
balde zyn vuist tegen Asquith en riep uit
„Gy moest uit het publieke leven gebannen
worden. Gy staat beneden alle verwachting.
Gy wilt teruggaan tot de tyden, toen de
mannen onschuldige vrouwen martelden.
Zestig suffragettes werden voor langer of
korter tyd tot dwangarbeid veroordeeld,
omdat zij ruiten ingeslagen hadden."
Lansbury ging verscheidene minuten voort
met de verschillende ministers te beschuldi
gen. Intusschen bleef het geheele huis zeer
kalm. O.a. schreeuwde Lansbury:
„Gy weet, dat de vrouwen de gewenschte
verklaring niet kunnen onderteekenen en
het is daarom niet fatsoenlijk die te vragen."
Ten slotte keerde hij naar zijn zetel terug,
waarop de voorzitter hem beval het Huis
voor het overige gedeelte der zitting te
verlaten. Lansbury weigerde,zeggende: „Ik
ga niet, weg, als er zulke verachtelijke dingen
gebeuren." De voorzitter herhaalde daarop
met nadruk zyn bevel. Brookes, van de
Labour-party, spoorde Lansbury aan, gevolg
te geven aan het bevel van den voorzitter.
Dezelfde raad werd hem gegeven door de
andere leden der Labour-party. Hierop her
haalde de voorzitter voor de derde maal
zyn bevel met de waarschuwing, dat, als
het bevel niet opgevolgd werd, geweld zou
gebruikt worden.
Ten slotte gaf Lansbury gehoor aan de
raadgevingen van zyn collega's en maakte
aan het incident een einde, door het Huis
te verlaten.
Denkende paarden.
Er wordt sedert eenigen tyd in de buiten
landsche, vooral de Duitsche pers, weder
zeer druk geredeneerd over het denkvermo
gen, by dieren, speciaal by paarden. Over
dit onderwerp vinden wy in de „Frankf.
Ztg." een feuilleton van de hand van prof.
Ludwig Edinger, Frankfort, waaraan wij een
en ander ontleenen, de gevolgtrekkingen
uit diens waarnemingen aan onze lezers
overlatend, maar ons zeiven te dezer zake
op eenigszins sceptisch standpunt plaatsend.
By de waarneming der zeer krachtig en
volumineus ontwikkelde hersenmassa onzer
huisdieren, zoo bugint de professor zyn
verhandeling, moet zich de vraag voordoen,
wat deze omvangrijke hersens dan toch
eigenlijk wel verrichten bij wezens, die wy
over het algemeen voor zeer weinig „be
gaafd" aanzien Klaarblijkelijk hebben wij
den weg nog niet gevonden, die de noodza
kelijk aanwezige prestaties dezer hersens
voor ons bloot legt, en valt er hier nog een
buitengewoon vraagstuk op te lossen.
Juist het paard, dat een zeer groote, door
een zenuwryk vel omgeven hersenmassa
bezit, geldt algemeen, voor een dom, ner
veus, koppig dier. Zeer ervaren ruiters,
waaronder goede waarnemers, hebben ver
klaard, dat er in het paard zelfs geen grein
verstaüd school.
Toen „Schranderer Hans" het paard van
den heer von Osten, een paar jaar geleden,
opzien baarde, door een groot aantal hande
lingen te verrichten, die bepaald verstand
vereischten, waaronder lezen schrijven, re
kenen, het onderscheiden van kleuren enz.,
toen gold dit veelal slechts als een circustoer,
waarby het paard niet zyn eigen gedach-
tengang volgt, maar eenvoudig dien van zyn
meester, geuit in voor het publiek onzicht
bare bewegingen. De heer von Osten leed
zwaar onder deze meening, die hy als be-
leedigend kenmerkte, maar het was geheel
gedaan met Hans' roem, toen de heeren
Stumpf en Pfungs van het psychologische
instituut der universiteit te Berlyn ontdek-
teu, dat er geen enkel goed antwoord meer
werd gegeven, als men het aan het dier
oumogelyk maakte, den bevelende te zien,
of als dezen het antwoord op de door hem
gestelde vraag onbekend was. De heer
Pfungst, die een boek over deze proefnemin
gen heeft geschreven, meende zeer subtiele,
voor het menschelyk oog nog juist even
waarneembare gebaren by den vragende
te nemen en in het afzien van deze bewe
gingen, tusschen haakjes toch reeds een
enorme prestatie van het dier, meende hy
de oplossing van het raadsel te moeten zien.
Van „Schranderer Hans" werd niet meer
gesproken, en de heer von Osten is gestor
ven, verbitterd en met woede vervuld op het
dier, waaraan hy alle opwinding zijner laat
ste levensjaren meende te moeten toeschrij
ven.
Het vraagstuk, welke prestaties op ziel
kundig gebied beantwoordden aan een zoo
groot hersenvolume bij het paard, scheen
onopgelost te zullen blijven. Men zal zich
echter kunnen voorstellen, met hoeveel
belangstellingde werkers aan het neurlo-
gische instituut op het eind van November
1911 dn mededeelingen van den heerKrall
uit Elberfeld, die hen kwam bezoeken;
moesten aanhooren. „Schranderer Hans"
leefde toen nog. Krall had reeds bij het leven
van Osten veel proefnemingen met het
paard genomen, en het dier ten slotte ge
kocht, en daar hy er zich tijdens zyn proef
nemingen van overtuigd had, dat het vraag
stuk nog volstrekt niet was afgedaan, had
by nog twee andere paarden „Mobamed"
en „Zarif", aangekocht en met deze dieren
meende hij door moeilijken, drie jaren
achtereen, onvermoeid voortgezetten arbeid,
inderdaad hoogst merkwaardige resultaten,
wat aangaat het gemoedsleven der paarden
te hebben bereikt.
Wellicht meende Krall bij den aanvang
zijner proefneming, heeft „SchrandereHans"
niet daarom geweigerd te antwoorden, om
dat hij de eventueele helpers niet meer
zag, maar omdat hij in het donker of met
dichtgebonden oogen niet werken wilde.
Het had heel wat voeten in de aarde den
opgewonden heer von Osten er toe te bren
gen, dat hy nieuwe proefnemingen toestond
en nog veel meer, het paard er aan te ge
wennen, met een schrikklep te werken, die
het hoofd geheel afsloot. Bovendien moesten
er nieuwe antwoord-bewegingen worden
bedacht, daar het dier door het eeuwigduren
rende stampen, dat men van hem verlang
den, klaarblijkelijk verveelt en geergerd
was.
Alles gelukte echter, en in den herfst van
1907 kon de nu met het dier vertrouwde
leermeester, gemeenschappelijk mei zijn
ouden meester een reeks belangwekkende
proefnemingen houden, die allereerst de
zinnelijke waarnemingen golden. Men liet
bv. het dier een groote E zien, legde het
Oit aan welke zijde deze letter open is, en
nadat het bij alle wendingen van de letter
juist de openzyde had aangegeven, bracht
men ze verder achteruit, zooals de oogartsen
doen die de sterkte van het gezichtsvermo
gen willen onderzoeken, en ging na, hoe
lang het paard nog juiste opgave deed van
de open zijde van de E.
Daarbij bleek.dat het paard by na zoo scherp
zag als de beste menschenoogen, die men
bij zeelieden en natuurvolkeren aantreft.
Punten tellen, de uitgestrektheid van het
gezichtsveld, het onderscheidden daarvan en
het aanduiden daarvan werden onderzocht
waarbij het dier telkens zonder de minste
aarzeling dadelijk op het goede kleurbord
toeliep, dat men noemde. Zelfs zoo moeilijke
kleurschakeeringen als blauwachtig groen
en blauw hield het goed uit elkaar. Ook den
zin voor namen, het schatten van lijnen,
en proeven met klanken, bepaalde toonen
en met het reukorgaan, leverden verrassende
resultaten op.
De! z.g. verstand proef vooral had verbazend
succes. Men begon hiermede, dat men voor
het dier, dat zooals bekend is, lezen kan,
de bedrijvende en de lijdende vorm van
werkwoorden op het bord schreef en dan
het onderscheid verklaarde. Daarop werd
Hans gevraagd, of hy een voorgehouden
voorwerp kon zien, en of de hofhond en het
l potlood, het bord dat ook konden. Deze
vragen beantwoordde het paard goed met ja
of neen
„Kun jij de bank zien „Ja".
„Wordt jij door de bank gezien „Neen".
Daarna werden hem tallooze platen en
foto's getoond, waarop hy de personen die
hy kende, aanwees, door op de plaat toe te
loopen en de afgebeelde persoon in kwestie
met de lippen aan te raken. De niewe leeraar
ging zelfs nog verder en wist het paard het
begrip van verschillend-hoekige driehoeken
by te brengen.
Bij dit alles toonde Hans echter veel
eigenzinnigheid. Den eenen dag werkte hij
voortreffelijk, den anderen dag was er met
de grooste inspanning niets uit het koppige
dier te halen.
Prof. Ludwig Edinger uit Frankfurt heeft
eens, tegelyk met een aantal andere geleer
den, gevolg gegeven aan de uitnoodiging
van Krall om een dier proefnemingen, niet
alleen met Hans, maar ook met „Mohamed"
en „Zarif" bij te wonen, en ofschoon de
paai den hun slechten dag hadden en Krall
zelf daardoor blijkbaar ongeduldig en zenuw
achtig was, zag prof. Edinger verbazing
wekkende zaken. De paarden noemden de
getallen die men voor hen opschreef, telden
op, vermenigvuldigden en maakten zelfs
berekeningen metbreuken en worteltrek-
kingen I Zy begrepen wat platen voorstelden
enz. De „taal", die Krall hun had ingeprent
was zeer eenvoudig verzonnen en voldeed
uitstekend. Ieder der bezoekers kreeg een
exemplaar van een tabel, die op slechts 6
langs- en 6 dwarslijnen alleletters en getallen
bevatte, en de dieren waren er op geoefend,
de horizontale zijden met den rechter-, de
vertikale met den linker voorpoot af te
kloppen. B.v. werd de letter A tweemaal
rechts en driemaal links gestampt het getal
5 vijfmaal rechts, het getal 50 vijfmaal links
en vyf maal rechts. Dat ging zoo vlug, en
de dieren hadden zich bovendien geheel uit
eigen beweging aangewend, bij het eind van
een woord één harden stamp te geven, dat
er werkelijk een soort gesprek mogelijk was.
Door stampen gaven zy ook te kenuen
dat zij iets te zeggen hadden, waarop de lei
der der proefnemingen volgens de tabel de
letters op schreef.
Zeer vaak kwamen nog vergissingen voor,
maar die weiden in de allermeeste gevallen
door de paarden zeiven hersteld„De hoe
veelste letter is verkeerd „De derde".
„Hoe moet het dan zijn „E."
Prof. Edinger wenscht geen volledig ver
slag te geven van wat hij zag dit alles
komt trouwens voor iü Krall's boek maar
eindigt niet zonder de verbluffende mede-
deeÜDg, dat „Mohammed" aan het eind eener
voorstelling, toen het hem blijkbaar de keel
bogon uit te hangen, al voetstampend dic
teerde; „Stal gaan. Haver hebben. Adjé".
Hoe ongelooflijk dit ook mag klinken, de
professor en zijn mede-geleerden, die de
proefnemingen bijwoonden, staan met hun
naam voor de waarheid in, en zeggen tevens,
dat alle fraude ten eenemale uitgesloten
as.
In het werk van Krall („Denkende Tiere.
Beitrage zur Treiseelenkunde auf Grund
eigener Vevsuehe. Der kluge Hans und meine1
Pferde Muhamed und Zarif. Mit Abbildun-
hen nach eigenen Aufnahmen. Leipzig 1912.
Verslag von Fr. Englmann) komen nog
veel meer dan deze haast wonderbaarlijke
trekjes voor.
Zoo leerden „Muhamed" en „Zarif" binnen
enkele dagen op bevel het hoofd links en
rechts wenden, later de letters en nog later
op de klok zien. Hun leeraar werd er eens
door verrast, dat zy den goeden datum in
het hoofd hadden, tot bij ontdekte dat zij
dien wisten van den scheurkalender in hun
stal, dien een staljongen daar had opgehan
gen en byhield. Dit bleek duidelijk uit de
onjuiste antwoorden die de paarden gaven
als men den scheurkalender een paar dagen
onaangeroerd liet. Verbazend was hun re
kenkunst. Zoo gaven zij wel eens het cijfer
van den juisten datum van over drie, vier
of vyf weken op terwijl, de leeraar zelf
zich vergist had I
Zarif" werd eens een plaat van een opge
tuigd paard uitgelegd; dat zyn de ooien,
dat de oogen, dat het tuig. Des middags
van dien dag zeide het dier, toen men het
nogmaals de plaat toonde, uit zich zelf
tuigpaard", hoewel het woord naar den
klank spellend („zeugfert").
Het meest verbazende is evenwel, dat de
dieren leerden, zeiven ganschen zinnen te
vormen en geheel uit zich zeiven kwamen
vertellen, dat hun stal geverfd werd door den
ryknecht, dat de veearts er was, enz.
Prof. Edinger eindigt zyn mededeelingen
met te zeggen, dat er welhaast geen ge
wichtiger vraagstuk is in de dierenzielkun
de, dan de rustelooze nasporing ter verkla
ring van wat er voor wonderbaarlijks aan
de Elbervelder paarden is opgemerkt.
De roman van een prins.
Een te Boekarest verschijnend dagblad
publiceerd een merkwaardige geschiedenis
over den jongen kroonprins Boris van
Bulgarije, die naar gezegd wordt, verliefd is
geworden op prinses Elisabeth van Roeme
nie de oudste dochter van den kroonprins
van Roemenie, door het zien van haar por
tret.
Prins Boris heeft prinses Elisabeth nog
nooit ontmoet, doch tydens een bezoek van
de Koningin van Roemenie aan het Bulgaar-
sche hof zag de prins haar portret. Onmid
dellijk nadat hy meerdorjarjg geworden was,
stelde de prins zijn vader Koning Ferdi
nand in kennis van zyn verlangen om de
prinses te huwen en zeide, dat hy anders
zyn geheele leven ongehuwd wilde blijven.
Koning Ferdinand had tegen dit huwelijk
geen bezwaren, maar koning Carol van
Roemenie wel om redenen van politieken
aard. Gedurende het laatste bezoek van
koning Ferdinand aan het Oostenryksche
hof wist deze den keizer over te halen zijn
invloed te gebruiken by den koning van
Roemenie. En met gunstig gevolg, want de
officieele aankondiging van de vorstelijke
verloving wordt eerstdaags verwacht.
Ontzettend ongeluk op de Niagara.
Over het ongeluk op de Niagara, waarvan
reeds in het kort melding is gemaakt, wor
den uit New-York nog de volgende bijzon
derheden bekend.
De toeristen, ten getale van ongeveer 1000
personen, wilden per stoomboot terugkeeren
van een uitstapje naar Grand Island, een
geliefkoosd oord voor reizigers aan de Ca-
nadeesche zijde der rivier. Een rivierstoom
boot had reeds een groot gedeelte der pas
sagiers naar Buffalo eu New-York gebracht
en was op den terugweg om de achterge-
venen te halen. Toen de boot den aanleg-
styger naderde, stonden daar ongeveer
400 personen te wachten. De kapitein, het
gevaar ziende, waarschuwde de menschen
en raadde hen aan, kalm en bedaard terug
te gaan, doch nauwelijks had hy deze
woorden uitgesproken of de planken van
deD aanlegsteiger braken met een gewel
dig gekraak door midden, zoodat 200 van
schrik gillende menschen, mannen vrouwen
en kinderen, in het water vielen, dat op die
plek ongeveer 12 voet diep is. Verscheidene
wisten zichzelf te redden door tegen de
palen van den steiger op te klimmen, doch
vele andere verdronken in de vreeselyke
worsteling, die in het water tusschen de
drenkelingen onderling werd gevoerd. Aller
lei roeibooten en motorbooten snelden te
hulp en slaagden er in een aantal menschen
te redden, terwyl ook verscheiden vrouwen
en kinderen gered werden door mannen,
die moedig in het water doken. Toch wor
den een groot aantal personen vermist. Er
zijn reeds 10 lijken gevonden, waaronder
een meisje van 10 jaar. Er speelden zich
ontzettende tooneelen af onder de passagiers,
die reeds vervoerd waren, toen de tijding
van het ongeluk hen bereikte. Moeders rie
pen om hare kinderen en echtgenooten en
anderen om familieleden en vrienden. On
middellijk na de passagiers aan land gezet
te hebben, is de stoomboot weer naar Grand
Island vertrokken, om het laatste gedeelte
te gaan halen, benevens de reeds gevonden
l^ken. Ongeveer 200 menschen brachten een
ellendigen nacht door op het eiland, de
meesten waren zonder voedsel of beschut
ting voor den killen wind en velen liepen
tevergeefs op den oever heen en weer in de
hoop de lijken van verloren betrekkingen
te ontdekken.
Het ongeluk geschiedde op twaalf mijlen
boven den bekenden Niagara-waterval.
Een nieuwe groote diefstal.
Een kaslooper van de Dresdener Bank,
Biünuing, genaamd, is er met 260.000 mark
in banknoten van 1000 mark vandoor ge
gaan. Acht beambten hadden ongeveer
2.000.000 mark van de Reichsbank in ont
vangst genomen. Zooals gewoonlijk, werd
het geld door andere beambten van de
Dresdener Bank nageteld. Op dat oogenblik
scbijDt Brünning er vandoor gegaan te zyn.
De politie gelooft, dat hy zich nog steeds te
Berlyn bevindtzij hoopt hem weldra ge
vangen te nemen, daar zij hem op het
spoor ia.
Moderne zonaanbidders in Engeland.
Ter gelegenheid van den 21sten Juni, den
langsten dag van het jaar werd te Stonehen-
ge ia Engeland een godsdienstoefening ge
houden door een vereeniging vaD zon-aan-
biddera, die te {Londen, Manchester en in
verschillende andere groote Engelsche steden
aanhangers vonden. De plechtigheid bestaat
in een pelgrimstocht naar Stonehenge, een
der indrukwekkendste voorhistorische Druï
den-bouwwerken by Amesbury in het En
gelsche graafschap Wilts, op de heide van
Salisbury. De zon-aanbidding, welker ritus
door de „Heilige Vyf" is voorgeschreven,
vindt bij de „Kaaba", een grooten altaar
steen, plaats. Gedurende de plechtigheid
droegen de „Heilige Vyf" offergewaden uit
dierenvellen, die rijk met goud versierd
zyn.
Een erfenis verduisterd.
Naar men het „Soer. Hand." meldt, be
handelt de landraad van Singaradja (Bali)
deze week een belangrijke strafzaak, n. 1.
de verduistering van een aanzienlijken boe
del.
De kwestie komt in h6t kort hierop
neer
Ongeveer vier jaar geleden overleed het
hoofd der Arabieren van Singaradja, tn liet
aan vastigheden, geld enz. vooreen waarde
van c. a. f 10.000 na. De overledene had
eenige kinderen, die echter, toen hij stierf
allen nog onmondig waren. Als executeur-
testamentair trad volgens een door den ge
storvene in zyn testament gemaakte beschik
king, op, zekere Maadan, een vertrouweling
vaD de overledene die jarenlang in zyn dienst
was geweest.
Maadan aanvaardde den boedel en de
erfgenamen vernamen daarvan sindsdien
niets meer. Toen nu ongeveer een jaar
geleden een der dochters in het huwelijk
trad, stelde haar man, die gaarne wel wat
meer van de nalatenschap van zijn overle
den schoonvader wilde weten, een onderzoek
iD. Ook de andere kinderen machtigden hem,
voor hen op te treden en daarop wendde
hij zich tot Maadan. Deze zond hem telkens
met een kluitje in het riet, hetgeen den
gemachtigde ten slotte begon te vervelen.
Hij riep de hulp in van den resident van
Bali en deze benoemde een commissie om
den nagelaten boedel op te nemen, de boe
ken van den executeur te onderzoeken en
na te gaan, wat dezeiutusschen gedaan had.
Maadan verklaarde aan deze commissie
dat slecht een waarde van f 28.000 verant
woord behoefde te worden. Dit bedrag stelde
hij aanstonds ter beschikking der rechtheb
benden.
De erfgenamen weigerden hiermede ge
noegen te nemen en namen9 hen werd een
klacht gezonden aan deD procuieur-genoraal
Deze gelastte instructie en het resultaat
hiervan was, dat tegen Maadan rechtsingang
werd verleend, ter zake van verduistering.
Er werd zelfs aanleiding gevonden hem in
hechtenis te stellen.
Mr. van der Goes van Soerabaja verleent
aan beklaagde rechtskundigen bijstand en
vertoefd in verband met de behandeling
dezer zaak thans te Singaradja.
De builenpest op Porto Rico breidt zich
uit. Opnieuw zijn 9 gevallen van deze ge
vaarlijke ziekte geconstateerd.
