NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD, ZUIMOLLAIDSCHE EN ZEEUWSCHE EILANDEN iLSDIJK. idhollandscïT DBOÜWCREDIET. N ÜMES. kkerskneeht ■nationale itheekbank LOK-FREEN If, BAND EN -ARTIKELEN J tOTTERDAM ode Goederen, enz. WidnSMliilii!id»!iili Het Huis Altenbrak. omstandigheden zoo spoed' gevraagd een bekwaam 'iP. G. Liefst in persoon aan i| ij J. ZAAIJER, Middelnarui KANTOOR ALKMAAS i C 11. Telefoon ONZE EILANDEN VGENTSCHAPPEN: RN, ENKHUIZEN, Westerstraat 6, VOOR OE EN, ■enburg estraat. FT, rkt 99. 's-GRAVENHAGl Molenstraat 45, ROTTERDAM, Leuvehaven 107. ITwee Mlllioen Gulden geplaatst en volgestort. INOOTSCHAP verleent Cre- pjt Blad verschijnt eiken Zaterdagmorgen, amt gelden in deposito, belas' ,ne„ den aan- en verkoop vat Prijs Per kwartaal0,ot) i coupons, sluit beleeningm Afzonderlijke nummers- 0,05 ,-atiën en verricht verder all; ieden tot het Eassiersral - eposito rente 3 °/o. No. 27 Zaterdag 25 Mei 1912 19E Jaargang Alle voor de Redactie en Administratie bestemde stukken en Advertentiën worden uiterlijk Vrijdagmorgen ingewacht- bij de Administratie te Middelharnis. Prijs per advirtentiën van 15 regels f 0,50 Iedere regel meer- 0,10 Groote letters naar plaatsruimte. kT op 31 Maart 1912. Kredieten f 6.492.263.57 - 1.403.258.35 - 270.447.42 >orsitter De Directie issarissen J. F. MOENS. v. FOREEST. Mr. M. MOENJ ndent voor Middelharnis ei lN der koogh MIDDF.L,H/tRtvn. Een pluimpje. In de verslagen, welke de inspecteurs van bet lager onderwijs jaarlijks aan de regee ring uitbrengen, wordt een uitvoerig rapport uitgebracht omtrent de vorderingen, welke in de verschillende scholen in de verschillen de leervakken worden gemaakt, terwijl tevens op de gebreken de aandacht wordt „BATO", ïrdam. i 4 (halte Ooatplefn) de ziekten, borst», maag- venziekten, enz. pdags) van 9—4 ure. i Apeldoorn, geeft 5 °/0 Pandbrieven uil koers van 101 >/4 °/0, plus nte in stukken van f2500,—, 500,—, f 250,— en ƒ100,-, lar ten kantore der Bank en n GAST ZOON SOMMELSDIJK. Zoo bespreekt de inspecteur, de heer FabiU8, uitvoerig het leervak lezen. Wij lezen daaromtrent in zijn verslag „Is het regel, dat men bij schoolbezoek in de hoogste klassen der lagere school eD ook in de lagere klassen der normaallessen of andere opleidingsinrichtingen de vrouwe lijke leerlingen bij het lezen volstrekt niet kan volgen, tenzij men zich een boek geven laat en daarin naziet; in de hoogste klasse van de openbare meisjesschool te Middelharnis wordt door kinderen van twaalf jaar duide lijk en op goeden toon gelezen: zij hebben het geleerd." Het hoofd en het personeel dezer school zullen dit oordeel zeker met voldoening vernemen. Buiteiilandsch Overzicht. AT 208, MIDDELHARNIS HANDEL IN D AANBEVELEND send HEEREN- OF list lagen prijs, bezoek Bet loont u de moeite. met 10 korting. n. -vergroed.. PEN». lpipi]lljlipi[|||!|j||j||P Als bij de belangrijke stemmingen, die ■deze week in den Duitacben Rijksdag wer den gehouden, iets aan den dag is gekomen dan is het dit: dat er door de jongste alge meens verkiezingen inderdaad een andere Rijksdag is gekomen, waarin de clericale- conservatieve heerschappij gebroken is, en een iinksche „working majority", voorzoo ver deze uitdrukking op het Duitsche se- mi-parlementaire systeem van toepassing is, aanwezig blijkt. Eerstens toch heeft hij zijn goedgekeuring gehecht aan het bekende compromis van Centrum en nationale-libe ralen, waarbij een algemeene bezitbelastiDg werd gevraagd, waarmede het beginsel van directe belasting een overwinning beeft behaald, die voor een jaar zeker onmoge lijk was geweest. Een overwinning die bo vendien meer dan theoretische waarde heeft, omdat de Minister van Financien heeft ver- klaard, dat de Regeering aan den geuilen wensuh gehoor zal geven. In de tweede plaats heeft de Rijksdag met 184 tegen 169 stemmen zich in beginsel vóór een uitbrei ding der erfenis-belasting uitgesproken, waaruit blijkt, dat het voorwendsel der Re geering, der conservatieve instigatie aange voerd, als zou er geen meerderheid voor zoodanige belasting in den Rijksdag zijn, ongegrond was, en ook, dat een gelijk voor wendsel in de toekomst geen dienst meer zal kunnen doen. Eu ten slotte heeft de Rijksdag overeenkomstig het besluit der geloofsbrieven-commissie, de verkiezing van den conservatieven afgevaardigde Paoli on geldig verklaard, niettegenstaande het verzet Yan conservatieven en Centrum. Paoli was in herstemming gekozen tegenover een so ciaal-democraat. Bij het onderzoek was ech- FBTJILLETO IrT. Hy scheen alle belangstelling en begrip van zijn omgeving verloren te hebben alleen als zijn dochter hem naderde be groette hij deze met een droefgeest'igeu glimlach. Gerda was de eenige, die de zieke in zijn nabijheid dulden kon. De barones was van nature een slechte ziekenver pleegster zij bekommerde zich ook niet veel om den zieke. Alle dagen vroeg zij een paar keeren, hoe het hem ging, overigens liet zu de verpleging geheel aan haar dochter over, terwijl zij het beheer der zaken in handen genomen had. Met haar scherpzin nig verstand begreep zij wel, dat het zoo niet langer gaan kon; met groote omzich- ttigheid voerde zij bezuinigingen in, helaas, echter op verkeerde wijze. Zoo had zü be- Vo}6?' 'n d® fabriek een groot deel der arbeiders te ontslaan en aan de overblij vende werklieden het geringste loon te betalen. Daardoor was op Altenbrak en op weuenbrak eene groote beweging onder de oeidera ontstaan; zij hadden bij den -pnM°r, v fabriek en bij den inspecteur ieldner hun bezwaren te berde gebracht, ter gebleken, dat er herstemming had moeten zijn tusschen hem en den vrijzinnigen can- didaat om dat deze eenige stemmen meer had gekregen, dan de sociaal-democraat. Tegenover den vrijzinnige zou Paoli waar schijnlijk niet gekozen zijn. En de kans is groot, dat dit dan ook nu niet gebeuren zal. Vandaar dat, waar anders de usance mee brengt, dat men zich bij de commissie-be- slissiug neerlegt, Paoli en zijn vrienden trachtten een andere beslissing in den Rijks dag uit te lokken. Het belangrijke in deze quaestie is natuurlijk, dat er goede kans is, dat de linkerzijde haai meerderheid nog met één stem vermeerderd zal krijgen. Uit deze drie feiten blijkt, dat links in derdaad een working majority bezit. Doch tegelijk ook, uit de aanneming van de mi litaire ontwerpen, dat waar nationale be langen op het spel staan, de burgelijke par tijen samen nog sterk genoeg zijn, en ook eenswillend genoeg, om de sociaal-democra ten te overstemmen. Men kan van een linkschen Rijksdag spreken, doch niet van een „Rooden" Rijksdag. Of dit ook in de toekomst zoo zal blijven, zal hiervan afhan gen of de Regeering genoeg inzicht blijkt te hebben om met den wil en de verlangens der vrijzinnige linkerzijde méér rekening te houden dan tot vóór Januari van dit jaar het geval was. In de jongste vergadering van de Liberale Vereeniging te Halle heeft het Landdaglid Lipmann het o. a. ook gehad over het op treden der almachtige Pruisische Landraden in verkiezingstijden en daarbij een kostelijk document van de oud-Pruisische traditie, waarvan Heydebrandt, Oldenburg en Zed- litz zich beroemen de handhavers te zijn, in herinnering gebracht. Het is een minis terieels aanschrijving aan de Landraden dateerend uit het jaar 1850, waarin dezen de volgende aanwijzingen voor de verkie zingen worden gedaan „Er moet met alle wettelijke middelen en deze zijn, wanneer handig toegepast, vaD zeer veelvoudigen aard naar gestreefd worden om uw geheeïen invloed te gebrui ken tot het verkrijgen van conservatieve verkiezingen. Het komt er daarbij op aan, dat slechts zij kiesmannen worden, op wier slem in bovengenoemde zin gerekend kan worden, er moet dus voor gezorgd worden, dat zooveel mogelijk onderwijzers, kaste leins, gendarmes en belasting-ambtenaren als kiesmannen aangewezen worden. Zoo dra gij weet, wie kiesmannen zijn, moet gij hen in kennis brengen met den conserva tieven candidaat, resp. hen door de gendar mes aan dezen laten voorstellen, en verder ook aan mij vóór de verkiezing een lijst doen toekomen van die kiesmannen, waarop de regeering met zekerheid rekenen kan, Juist een verkiezing is een goede gelegen heid (voor de regeering) om te oordeelen over den invloed, dien gij door uw bestuur in uw district hebt verkregen. Het is, ge loof ik, onnoodig hieraan toe te voegen, dat dit schrijven vertrouwelijk is." maar beide mannen verklaarden niets te kunnen doen, zonder de bevelen der barones, en daarop staakten de werklieden gezamen lijk den arbeid. Overal zag men bedrukte gezichten. Het werk in de fabriek stond geheel stil en de inspecteur kon nauwelijks genoeg handen krijgen om den oogst verder binnen te halen. Onder deze omstandigheden leed Gerda Von Altenbrak het meest, daar zij boven dien gebukt ging onder het leed der verloren liefde en onder den vreeselüken twijfel, aan de eer van haar ouders. Zij wist zelf niet, hoe zij nog op het kasteel gekomen was dien dag, toen Eduard haar de volle waar heid had gezegd. Zij had zich in haar kamer opgesloten en eerst op het dringend verlan gen van haar vader had zij kunnen besluiten bij hem te gaan. Met vrees en beven was zij haar vader genaderd, dien zij tot heden als een voorbeeld van eergevoel had vereerd en op wien zulk een ontzettende verdenking rustte. #En het vreeselijkste voor haar kinderlijk gevoel was wel, dat zij zelve die verdenking niet van zich kon zetten. Als zij zich zoo menig voorval uit haar leven herinnerde, dat zij nu eerst reent begreep, dan kreeg die verdenking hoe langer hoe meer schijn van waarheid, dan zou haar vader den kinderen van zijn broeder met voorbedach ten rade hun wettig erfdeel onthouden Zoo werden 60 jaar geleden de Pruisische Landraden van hooger hand geïnstrueerd hoe zij bü verkiezingen hadden te haDdelen om de conservatieven een meerderheid in de „volksvertegenwoordigingen verzekeren. Thans worden dergelijke aanschrijvingen waarschijnlijk niet meer verzonden. Maar de facto is de toestand hetzelfde gebleven. Ook ongevraagd en zonder bevel van hoo- gerhand werkt de Pruisische Landraad uog altijd „met alle wettige middelen" voorden conservatieven candidaat. En, het bekende proces-Dalluitz heeft het voor kort nog eens in 't licht gesteld, soms ook nog met mid delen, die moeilijk daartoe gerekend kunnen worden. Direct na het bekend worden van de benoeming van Lukacz tot minister-presi dent in Hongarije hebben wij den twijfel uitgesproken of deze benoeming voldoende zou blijken om de parlementaire machine, die al sedert zooveel tijd in Hongarije stil staat, weer op gang te brengen. Van de party van Nationalen Arbeid was Lukacz zeker, maar Kbuen Hedervary eveneens en als zoodanig kon de vervanging van deze door Lukacz geen verbetering van den toestand in uitzicht stellen. Aan den ande ren kant had Khuen nog de medewerking of laten we het voorzichtiger uitdrukken, altüans niet de tegenwerking van de Rossuth-partij, terwijl Lukaz daar niet zeker van was. De grootste tegenwerking echter was te wachten en is ook gekomen van de Justh- partij. Vooral nadat bekend geworden was, dat Lukacz absoluut geen radicale hervor ming van het kiesrecht zou voorstellen, kon wel haast met zekerheid worden voorspeld, dat deze partij de obstructie niet zou afgeven, Zoover is het dan ook gekomen Lukacz blijkt evenmin als Khuen een voldoende meerderheid achter zich te hebben om zijn programma door te zetten. Sedert een paar dagen zijn de onderhandelingen tusschen Justh en Lukacz afgebroken. Daarmee is feitelijk gezegd, dat noch van de kiesrecht kwestie, noch van de verhooging van het recruten-contingent iets terecht komt. Vrijdag komt het Huis van afgevaardigden weer bijeen, waarbij de regeering zal meedeelen, dat het de behandeling van de legerwet wil voortzetten, welke mededeeling wel door een van de Jusht-partij zal worden gevolgd, dat zij de technische obstructie voortzet, wat zooveel wil zeggen als: de geheele zaak wordt stopgezet. De Frankfurter Zeitung, die de geheele kwestie van achter en voren, van linksen rechts bekeken heeft, komt met deze oplos sing aandragenHet Hongaarsche Huis ont binden en Justh de leiding der zaken iD Hongarije opdragen. Of dat zal heipen Deze week is te Ohio, Taft's geboorte- staat, de beslissing gevallen of van hier 45 Taftianen of Rooseveltianen gezonden zullen worden naar de republikeinsche conventie te Chicago, welke den officieelen partij can- hebben. Zoo hadden hare ouders bijna nooit over den gestorven oom gesprokenals toevallig het gesprek op hem kwam, was het aKüdspoedigafgebroken,zoodatGerdasteeds had gemeend, dat tusschen haar vader en zijn broeder geen goede verstandhouding had bestaan. Eenigszins had haar vader dit ook bevestigd: toen zij op zekeren dag eenige vragen over oom Eduard tot hem richtte, had hij haar verzocht niet over den overledene te spreken, daar dit bij hem pijnlijke herinneringen opwekte, En was die ongegronde afkeer tegen Eduard Montelli niet opnieuw een bevesti ging van het vreeselijke vermoeden Had haar moeder niet steeds hoonend gelachen en geheimzinnige woorden gesproken, als er toevoelig sprake was van Eduard Montelli? En had haar vader niet meerma len met groote heftigheid verboden, dien zijne tegenwoordigheid uit te Ja, de eenige verklaring van dat vreemde gedrag vond Gerda in de vernietigende erkentenis van de zware schuld harer ou ders. Nu eerst erkende zij de edelmoedig heid van Eduard, die haar zoo lang de waarheid verzwegen had. Eer zij hem kon wederzien, moest dit rampzalig geheim volledig zijn opgehelderd. De misdaad van haar ouders moest goedgemaakt worden, maar hoe? op welke wijze De eenige, die didaat aanwijzen moet. De uitslag van de stemming te Ohio is vooral hierom van zoo groot belang, omdat daarmede tegelijk de beslissing valt of Taft al dan niet deze partjjeandidaat zal zijn. Van de 1078 gedelegeerden naar de conven tie te Chicago zijn er tot nu 954 gekozen. Van deze staan er 484 te boek als Taftianen en 380 als Rooseveltianen, de rest is voor can didaten die toch geen kaas hebben, als Folet- te enz. Onder de 484 Taftianen zijn er echter ongev. 175 die geen .bindend mandaat hebben verkregen, en het is vrijwel zeker, dat althans een deel hunner vóór de conven tie wordt gehouden tot Rooseveltianen om gesuggereerd zal worden. Het is dus duidelijk dat wanneer de 45 stemmen door Ohio uit te brengen ten gunste van Roosevelt komen, Taft's kans geheel en al verkeken is. Wint echter de president in dezen Staat, en wordt Taft dus te Chicago alsofficieele partij-candidaat aaDge vrezen, dan is daarme de nog lang niet gezegd, dat omgekeerd ook Roosevelt's candidatuur naar het president schap uitgeschakeld is. De oud-president toch heeft nog geen enkele maal met beslistheid het hardnekkige gerucht willen dementeeren dat hij zich na een eventueele nederlaag te Chicago, uit het republikeinsche partij-ver band zou losmaken, en met zijn eigen vrien den een nieuwe partij oprichten, wier candidaat hij dan zou optreden. In dat geval zouden er dus bü de presi- dents-verkiezing vier mededingers zijn: Taft, Roosevelt, de democratische candidaat (waarschijnlijk Champ Clark, de Speaker van het Huis van Afgevaardigden) en Debs, de socialistische candidaat. Natuurlijk zouden dan door de verdeeldheid in de republikeinsche partü de kansen van den democraat sterk zijn gestegen. Dinsdag gaf men echter in Wallstreet, dat gewoonlijk in dergelijke zaken een zéér fyne neu3 heeft, Roosevelt de meeste kans op de officieele republikeinsche partü-candi- datuur. De weddingschappen op hem en Taft stonden daar lll2 tegen 1 genoteerd. Leon Bourgeois de minister van arbeid, heeft aan de Matin in groote lijnen den in houd van een in bewerking zijnd wetsont werp meegedeeld, waardoor de verschillende pogingen van particuliere züdeom te geraken tot den aanbouw van goedkoope arbeiders woningen een steun en leiddraad zullen krijgen. Het ontwerp, aldus de minister, maakt deel uit van eeu grootsch plan, dat men de politiek der sociale hygiéne zou kunnen noemen. De beste wijze om den voor spoed en het zedelqk peil der natie te bevor deren en op te heffen, is in de plaats van elke ongezonde, donkere, vervuilde woning een gezellig, gezond, voor licht en lucht toegankelijk, woonhuis te zetten. Daarvoor moeten particulieren en overheid de handen ineenslaan. Het vraagstuk der arbeiderswo ningen, gaat de minister voort, is een der ernstigste in onze tegenwoordige maatschap pij .Verschillende economische verschü'nselen hebben de levensduurte doen toenemen, en haar helpen kon, was haar broeder. Zij kende zijn gevoelens: zü wist dat hij geen vlek zou dulden op het wapenschild züner voorvaderenzü wist, dat haar broeder niet slecht was. Zü kende zün edelmoedig karakter, dat helaas, door de omstandigheden wat lichtzinnig was ge worden. Maar een openhartig, eerlük woord had bü hem nog altüd een goede plaats gevonden. Daarom schreef zü hem een brief: zü verzocht hem naar Altenbrak te komen om al deze verwarde zaken tot een bevredigende ontknooping te brengen. Deze brief kruiste met een telegram van Harry, luidende: ik kom vandaag of morgen naar Altenbrak. Mevrouw Von Altenbrak was niet weinig verbaasd, toen haar zoon by haar binnen trad zonder vooraf aangemeld te zün. Mün God, Harry waar komt ge van daan riep zü verrast uit. Er is toch geen ongeluk gebeurd Ik kon je, helaas, het geld nog niet zenden; op het oogenblik komt het zoo slecht gelegen, als maar mo- gelük is, maar ik heb toch al stappen ge daan om Laat dat geld nu maar rusten moeder, antwoordde Harry, wiens jeugdig schoon gelaat zoo'n ernstige uitdrukkiDg vertoonde als Rogalla nog nooit bü hem had opge merkt. Ik heb met mijn schuldeischer ge sproken, hü zal nog eenigen tyd wachten. hebben de scherpte van het probleem ver groot. De kwestie staat in nauw verband met de tuberculose-plaag en de stijgende sterfte dientengevolge. Als voorzitter vandeFran- sche tuberculose-commissie weetik maar al te goed hoezeer vuilheid van invloed is op de uitbreiding dier vreeselüke ziekte, terwijl ook de vermindering der geboorten daarin een oorzaak vindt. De Parijsche gemeente raad heeft een goed voorbeeld gegeven door het sluiten van een leening van 200 millioen, om goedkoope woningen te bouwen, terwy'l met een gedeelte van dit geld de bestaande particuliere maatscbappyen, voor een gelük doel opgericht, tegen zekere waarborgen gesteund zullen worden. In de ontworpen wet zal, volgens den minister, een beroep wordeD gedaan zoo wel op het particulier initiatief als op de gemeentebesturen. Men zal trachten het doel te bereiken door steun te ver- leenen aan bestaande vereenigingen voor het bouwen van goedkoope woningen, en door de instelling van gemeentelyke raden, belast met den bouw en het beheer van woningen, in concurrentie met de particu liere maatschappüen. Een der grootste moeilykheden acht Leon Bourgeois gelegen in den aankoop der noodige terreinen. De stedelyke besturen toch moeten zorgen, om niet in handen van speculanten te vallen, Tijden van te voren moet men dus rekening honden met de mogelükheid van den bouw van goedkoope woningen. Uit breidingsplannen moeten hiertoe ontworpen en zorgvuldig bestudeerd worden, waarbü woningmaatschappüen en gemeentelyke raden gezamenlü'k werkzaam moeten zün. Uit Athene wordt gemeld, dat de Italia nen op de door hen bezette eilanden in den Griekschen archipel de Turksche gezag hebbers afzetten en de Mohammedaansche bewoners verbannen of interneeren. Daar entegen worden Grieksche bewoners tot gezaghebbers aangesteld of bevestigd, zoo dat er tusschen de Grieksche bevolkingen de Italianen groote sympathie heerscht. Te Athene neemt men een afwachtende houding aan. Men hoopt, seint de Atheen- sche correspondent der Frankfurter Zeitung, dat de Italiaansche bezetting slechts een voorbygaande maatregel zal zün, en dat Italië wanneer de vrede gesloten wordt, de nationale voorzorgen voor de bezette eilan den, niet zal vergeten. Wat Samos betreft, wüst men op de erkende autonomie van dit eiland en ontkent derhalve het recht van de Italianen om het te bezetten. Uit het bovenstaande blykt, dat men in Griekenland een beetje bang begint te wor- deB, dat Italië deze eilanden voor goed annexeeren zal. Zoolang Turküe de eilanden bezit blijft altüd de stellige verwachting bestaan, dat de eilanden na korten of lan gen tijd aan Griekenland zullen toevallen. Maar wanneer de Italianen er zich een maal op hebben vastgezet, is daar geen kük op. De Messagero schrüftGewoonlük bevindt Ik kom wegens een andere zaak. Ge maakt me werkelyk nieuwsgierig. Neem mü niet kwaly'k als ik u voor- loopig daarvan niets naders kan mededee- lenik moet eerst met vader raadplegen. Och, je vader! Die is zoo lusteloos, lieve Harry, dat ge b(j hem weinig gevoel voor je mooilükheden zult vinden. Zit hel hier? En mevrouw Von Altenbrak wees lachend op haar hart. Bü jelui, jongelieden is gewoonlük geld of liefde in het spel. Ja, die schoone heerlüke jeugd Toch moet]ik trachten bü vader be langstelling te wekken voor mün aangele genheid, antwoordde de jonge officier ernstig. Die laat zich beter door mannen afhandelen, mocht het mü niet gelukken met vader tot een besluit te komen, dan eerst zal ik uwe hulp inroepen. Maar, mün hemel, Harry getoond een ernst, die bijna komiek is I Ik wil me niet in je geheimen indringen, maar ik geloof toch dat ik je altüd met raad en daad ter zy'de heb gestaan. Daar dank ik u van ganscher harte voor, moeder. Maar zoo mogelük zou ik u in deze aangelegenheid willen verschoonen. - Nu, zoek dan je heil bü je vader, ant woordde mevrouw Von Altenbrak geërgerd. Onaangename dingen heb ik in den laatsten tüd genoeg gehad, ik heb geen behoefte aan nog meer onaangenaams Maar ik hoop,

Krantenbank Zeeland

Onze Eilanden | 1912 | | pagina 1