SDIJK.
raak
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD,
ZMD-HOLLANDSCHE EN ZEEUWSGHE EILANDEN
(-FREEN
ranciers.
Irachtsstraat.
ationale
teekbank
SAO EN
TIKELEN
EEKBANK
Het Huis Altenbrak.
d, enz. 1
ren met steeds stijgend
gns aanleiding gegeven
lai zijn en men hierin
ngs, Fancy Wooldyes,
aeldoorn,
5 °/D Pandbrieven uit
van 10172 °/0, plus
1 stukken van /"250U,
f 250,en /"iOO,—
in kantore der Bank en
Lsï ZOON
IMELSDIJK.
te koop aangeboden^
en Vloerdeelen, maats
ozijuen, mooie glazen
a glazen Kantoortje,
in WAALSTEEN, enz,
3IN. Briefadres: Heem-
Opslagplaats Nieuwe
e Pupillenstraat of op
t 52 en 53, Rotterdam.
5, MIDDELHARNIS
IEL IN
tNBEVELEND
schtsche
DORDRECHT.
phappelflk Kapitaal
van gestort f 200.000,
97
lelijk uit:
ieven a
a 100%
rekt de heer
Notaris, MiDDELHARHIS.
Mr. F. N. SICKENGA.
H. PHILIPSE.
Tpqifsiisiisiisiipisi
ONZE EILANDEN
VOOR OE
Dit Blad verschijnt eiken Zaterdagmorgen.
Prijs per kwartaalf 0,50
Afzonderlijke nummers- 0,05
No. 16
Zaterdag 9 Maart 1912 19E Jaargang
Alie voor de Rédactie en Administratie bestemde stukken en Advertentiën worden uiterlijk
Vrijdagmorgen ingewacht bij de Administratie te Middelharnis.
Prijs per adv-jrtentiên van 15 regels f 0,50
Iedere regel meer- 0,10
Groote letters naar plaatsruimte.
Buitenlaudsch Overzicht.
Sinds weken dreigde in Engeland een om
vangrijke staking in het kolenbedrijf. De
mijnarbeiders eisc ïen de vastlegging van
een minimumloon, een eisch, die gezien de
gvoote gevaren waaraan de mijnwerkers bij
hun ondergrondschen arbeid zijn blootge
steld, door nagenoeg de geheele Engelsche
pers als billijk wordt beoordeeld. Do mijn
eigenaars hebben hardnekkig dezen eisch
geweigerd toe te staan en beweren dat de
arbeiders contractbreuk plegen. Deze houden
van hun kant staande dat de mijneigenaars
het gecontracteerde minimumloon nooitheb-
ben toegestaan Dit geschil is de hoofdoor
zaak van de reuzenstaking die thans heel
Engeland teistert.
In alle deélen des lands, zoowel in het
Noorden en Zuiden van Engeland als in
Wale8 en Schotland, hebben tienduizenden
arbeiders gedaan gekregen, omdat men niet
meer over voldoende kolenvoorraden be
schikt om de fabrieken aan den gang te
houden. En wat zal het zijn, als de staking
nog eenige weken voortduurt?
Het kolenvervoer uit de bekende havens
van Engeland ligt natuurlijk stil. en wat dit
beteekent, blykt wel hieruit, dat in de week
voor de staking te Cardiff niet minder dan
214 booten lagen, die kolen kwamen balen,
en dat diezelfde week 400,000 ton kolen nog
verscheept moesten worden. In Januari wer
den uit Cardiff verscheept 216,852 ton, uit
Newport 69,911 Port Talbot 11,171, Briton
Ferry 15,753, Swensea 81,661 ton. Terwijl
in Januari 1911 naar Nederland verscheept
werd 10,781 ton, bedroeg dit in Januari van
dit jaar 12,632 en die cijfers bedroegen in de
genoemde maanden voor Frankrijk 461,645
en 642,761, voor Italiö 385,046 en 512,991,
voor Argentinië 258,695 en 241,687 ton.
Thans wordt gemeld, dat men naar New
Castle, waar anders de kolenuitvoer
duizenden en duizenden tonnen per maand
bedraagt, kolen invoeren gaat.
De „United Steamschip Company" is nl.
verplicht geweest, een stoomboot met kolen
naar de Tyne te zenden om daarmede een
barer andere booten te halen, die anders niet
had kunnen vertrekken. Aldus wordt het
oude gezegde, dat het dwaasheid is kolen te
zenden naar Newcastle, in 1912 voor de
eerste maal gelogenstraft.
In het geheel lieten de spoorwegmaat
schappijen gisteren al 2600 treinen minder
loopen dan gewoonlijk. Groote overlast werd
hierdoor veroorzaakt op de buurtspoorwegen
naar Londen tijdens de morgenuren, waarop
de dagelijksche instrooming in de hoofdstad
plaats heeft. In de armen wijken van Londen
beginnen de prijzen der levensmiddelen te
stijgen, en men verwacht ook een spoedige,
algemeene stijging van den prijs van het
brood.
Het uttvoerend comité van den myn-
werkersbond is te Londen opnieuw bijeen
gekomen, ten einde over den Btaat van zaken
PEXTILLETOIT,
£li2li2ii2j|2ii2ii2i|t
12
Doch ook bij Willy was het kloekzinnig
overleg teruggekeerd, hij zag slechts een
zwakke vrouw voor zich, die hij gemakkelijk
zou kunnen overwinnen. Bedaard ant
woordde hy Hoe zou ik u niet kennen,
mevrouw Mijn arme broeder heeft over
u gesproken.
Alleen gesproken, heer baron? Heeft
hij u met een opdracht belast?
Willy verbleekte. Hy deed zich geweld
aan en antwoordde; Zeker, mevrouw,
zeker I Hy verzocht mij voor u en uwe
kinderen te zorgen als ik langer leefde dan
hy. Ik had reeds de eer u op te merken,
dat ik daartoe volkomen bereid ben. Alleen
ik wist niet goed, hoe ik my met u in
betrekking zou stellen.
Met stijgende verbazing had Margherita
bij deze woorden hem aangezien. Nu wist
zy met volle zekerheid, dat deze man haar
bare kinderen van hun wettig erfdeel
Wilde berooven.
- En waarin zou die zorg bestaan, heer
baron? vroeg zij op koelen toon.
Ik zou aan u een vrij groot kapitaal
in de verschillende districten te beraadslagen.
Een op den voorgrond tredend lid van de
comité heeft aan een berichtgever verteld,
dat er geen verandering in de gezindheid der
mijnwerkers was gekomen. Bijeenkomsten
van mijneigenaars zijn op verschillende
plaatsen van het land gehouden, maar geen
nieuwe uitzichten werden geopend.
De regeering heeft dadelijk getracht tot
bemiddeling te komen. Het geringe succes
waar voor vindt zijn oorzaak eenerzjjds in
in de halsstarrigheid der mijneigenaren in
Zuid-Wales, die weigeren een minimum-loon
toe te staan; (óók op grond, dat de mynwor
kers hun contract zouden hebben gebroken,
terwijl deze echter beweren, dat de myDdi-
recties dit hebben gedaan, omdat zy het in
1910 toegezegde minimum-loon nog altijd niet
hebben ingevoerd), anderzijds in de beslissing
der mijnwerkers-besturen om vast te houden
aan hun minimum-loonschaal. De regeering
had voorgesteld door gevolmachtigden van
beide partyen, met een regeeringsvertegen
woordiger zoo noodig als beslissende derde,
in elk district de hoogte van dit minimum
loon te laten vaststellen.
Deze beslissing der mijnwerkers besturen
wordt thans door de liberale bladen, die
overigens de stakers welgezind genoeg zyn,
op een lyn gesteld met de koppigheid der
Zuid-Welsche myndirecties. En de ministeri-
eele Westminster Gazette na uiteengezet
te hebben, dat de regeering natuurlijk voor
dezen eisch der stakers niet kan opkomen,
schrijft.
Wanneer de mijnwerkers op hun stand
punt blijven staan, dan zullen zy de open
bare meening tegen zich kry'genen 't is
duidelijk, dat bet voor de regering geen zin
kan hebben voort te gaan met hun wets
ontwerp tot invoer en van een minimum
loon, wanneer de arbeiders verklaren, dat
zy na aannemen hiervan toch zullen blijven
staken. In elk geval zou de aanneming van
zoodanig ontwerp door de werkgovende
klasse beschouwd worden al3 een geweldige
concessie aan de werknemers, en geen
regeering, die op haar verstand is, zou het
odium op zich willen nemen zulk een ont
werp in te dienen, met al zyn gevolgen,
onmiddelyk en in toekomstige, wanneer zij
niet van te voren er zeker van is, dat het
althans een beëindiging der staking ten
gevolge zal hebben.
Uit de volgende cijfers blijkt welk een
noodlottigen invloed de staking de Engel-
sche industrie heeft.
Overal sluiten fabrieken wegens kolenge-
brek en wordt het werkvolk naar huis gezon
den, 0. a. 600 blikfabriekenin Z. Wales, waar
door 40.000 arbeiders, de messenfabrieken
in Scheffield, waardoor 5000 welk getal
deze week tot 45,000 zal groeien de
hoogovens in Staffordshire, waardoor 50,000
arbeiders gedwongen werkloos zy gewor
den.
Er zijn thans een paar gewichtige be
richten omtrent den Turksch Italiaanschen
oorlog.
uitbetalen en voor een passende opvoeding
der kinderen zorg dragen.
Margherita beefde van verontwaardiging
maar zy bedwong zich, ze wilde nog meer
zekerheid.
En Altenbrak? Het majoraat? vroeg
zy met gedwongen kalmte,
Willy zag in, dat die vrouw niet zoo
gemakkelijk te overwinnen was. Hy streek
met de hand langs zijn voorhoofd, waarop
het zweet parelde en al zyn zelfbeheersching
verzamelde, antwoordde hy, voor het uiter
lijke bedaardIk begrijp u niet, mevrouw,
Begrijpt u mij niet, heer baron vroeg
Margherita, met vlammende oogen voor
Willy tredende. Wist u dan niet dat mijn
zoon de erfgenaam van het majoraat is?
U schertst mevrouw, klonk het van
Willy's vale lippen.
Genoeg van deze woorden, die toch
nutteloos zijn. Ik zie, heer baron, datu het
voornemen koestert het goed recht van my
en mijn kinderen te betwisten.
Uw recht zei Willy. En waarop berust
dat vermeende recht, als ik u vragen mag?
Ik ben de echtgenoote van uw over
leden broeder, dat weet u zeer goed, heer
baron.
De schuldbewuste man kreeg een rilling
door de leden. U beleedigt my, mevrouw
Montelli, stamelde hy. Ja mijn broeder heeft
mij van dat zoogenaamde huwelijk gespro-
Ten eerste dat de Turksche regeering
elke bemiddeling heeft afgewezen van de
mogendheden, gebaseerd op de erkenning
der Italiaaasche souvereiniteit over Tripoli.
Dat waste verwachten, maar tevens maakt
het 'n einde aan die bemiddelingspogingen
want Italiö wenscht dien eisch van sou
vereiniteit niet te laten varen. Het Itali-
aansehe en Turksche standpunt zijn dus
bezwaarlijk met elkaar in overeenstemming
te brengen en vrede zal er op deze wijze
niet gesloten worden. Des te erger voor
Italië
Een tweede gewichtig bericht is dat er
Italiaansche schepen gezien zouden zyn
voor Durazzo. Misschien herinneren onze
lezers zich, dat in het begin van den oorlog
de Italianen dit Durazzo, gelegen zeer
noordelijk aan de Turksche Adriatische
zeekust, al eens meer lastig gevallen hebben.
Dat was in de dagen dat Italiö Turkije
blijkbaar wilde intimideeren door het op
allerlei plaatsen van zijn Europeesch gebied
lastig te vallen met zijn vloot. Dit in
verband met het gebeurde te Beiroet schijnt
erop te wijzen dat die politiek nu
herhaald zal worden.
Een derde bericht van belang is, dat de
Turksche regeering de opstandelingen in
Jemen (ZuidArabiö) niet tot den vrede
heeft kunnen oveihalen, maar dat integen
deel een Turksch garnizoen zich aan de
Arabieren heeft moeten overgeven. Dit is
zeer onaangenaam voor de Porie, ook met
het oog op de samenwerking met de Ara
bieren in Tripoli.
En een bijna grappig bericht is dat uit
Constantinopel over het aantal dooden der
Italianen in bet gevecht by Mergheb, dat
volgens de Turken by 1000 bedragen zou,
terwijl onder dezelfde reeks telegrammen
een bericht uit Rome voorkomt volgens
hetwelk er in heel den oorlog niet meer
dan een flinke 500 Italianen gedood zouden
zijn 1
Uit Milaan wordt daaromtrent aan de
Voss. Ztg. geseind„De eergisteren door
het ministerie van oorlog gepubliceerde
verliezenlysten bevatten niet de gevallen
van cholera en andere ziekten met doode
lyken afloop. Dat de gezondheidstoestand
der troepen in Tripolie echter te wenschen
overlaat, blijkt uit het voortdurend transport
van zieke soldaten. Deze week 0. a. zyn
aan boord van het hospitaalschip 452 zieken
naar Palermo gebracht".
In China is het, nu de republiek tot een
feit is geworden, nog ver van rustig.
Zondagmorgen braken er in Peking weer
branden uit. In de wyken der buitenlanders
bleef het echter rustig. Naar een telegram
reeds meldde, heeft de aanwezigheid der
vreemde troepen de bevolking eenigszins
gekalmeerd. Er moeten nu 3000 man bui-
tenlandsche troepen zyn, terwyl 5000 man
Japanners te Port Arthur bevel hebben
ontvangen, naar Tientsin te vertrekken,
teneinde aldaar aanwezige troepen te ver
sterken. Verder wordt bericht, dat by na alle
ken, maar daar geloof ik niets van, voordat
ik bewijzen in handen heb.
- Gij liegt I
Schouderophalend keerde Willy zich af.
Margheritha's hartstochtelijke heftigheid
had elk beter gevoel in hem verstikt, in zijn
drift had hij den strijd liefst door een ge
weldigen slag tot een einde gebracht.
- Bewyzen heer, baron vervolgde de
jonge vrouw met toenemende drift. In het
familiearchief, dat hier naast in den toren
is, heeft myn echtgenoot de papieren neer
gelegd, die de wettigheid van ons huwelyk
bewyzen, voor het gerecht zullon de deuren
van uw archief niet gesloten blyven.
Willy verschrikte. Zou Margherita soms
iets weten van het geheime kastje in den
muur?
Als u die plaats weet, waar die papieren
te vinden zyn, wys ze my dan, sprak hij.
Ik weet die plaats niet en van die papieren
weet ik ook niets. Het zy verre van mij,
dat ik u zou willen krenken in uw rechten,
maar u zult wel begrijpen, dat ik zonder
deugdelijke bewijzen mijne bezittingen niet
aan u kan overleveren. Mag ik u verzoeken,
vervolgde Willy tot Margherita, hier het
archief staat voor u open. Zoek nu gerust
naar die papieren
Met deze woorden opende hy de deur en
noodigde haar met een handbeweging uit
om binnen te treden.
Joeansjikai trouw gebleven troepen Peking
in de richting van Paotingfoe verlaten heb
ben. om den opstandelingen den weg af te
snijden De 2e en de 20e divisie streden
volgens een telegram van de Duitsche
Kab. gr. Ges. bij Fengtai aan den spoorweg
Tientsin—Peking tegen elkaar, ten Zuiden
van welke plaats de muiters den spoorweg
hadden opgeblazen.
Over de onlusten in Tientsin weet de
Köln. Ztg. nog mee te deelen, dat de brand
in de Ghineezenwijk Zaterdagavond om 10
uur begon en Zondagmorgen om 8 uur onder
contro'e was. De munt en de voornaamste
stadswijken zyn uitgeplunderd. Er moeten
ca. 100 dooden zi)n De onlusten werden
aangesticht door opstandeling uit Peking,
met wie politie en mannen van de lijfwacht
uit Peking waren meegekomen. De wyken
der buitenlanders te Tientsin worden door
5000 man buitenlandsche troepen bewaakt.
De vermoording van den algemeen geacht,en
dokter Scbreyer, die zich tijdens de troebelen
in de Chineezen stad gewaagd had heeft
veel deelneming gewekt, is tot dusver echter
een uitzondering gebleven.
Zondag hebben de opstandelingen Toeng-
sjou by Peking in bezit genomen en ook
de landgoederen van vele edellieden ge-
plundert. De omliggende plaatsen moesten
daarom beschoten worden. De bezittingen
van eenige prinsen te Peking zyn eveneens
geplunderd geworden. Zaterdagmorgen
vroeg was 0. a. een afdeeiing artillerie-troe
pen met muziek naar het paleis van hertog
Koeöi (of Koesi), den vader van de keize
rin-weduwe, getrokken, waar de poort werd
ingeschoten. Het paleis word daarop ge-
plundert en is voor een deel afgebrand.
De afgevaardigden uit Nanking hebben
een commissie benoemd, die zich naar
Nanking begeven zal, om de meeningen van
de vreemde mogendheden mede te deelen
en de bevolking in die stad van de nood
zakelijkheid te overtuigen, dat Joeansjikai
steun behoeft en de Nankingsche regeering
met de Pekingsche moet samengaan. Noch
de Pekingsche regeering, noch de Nanking
sche afgevaardigden gelooven dat een tus-
schenkomst der mogendheden noodzakelijk
is.
Volgens een ander bericht uit Peking, heeft
dr. Soenjatsen ingestemd met het denkbeeld,
dat de regeering te Nanking de wenschelyk-
heid overwegen zou, om zich met het oog
op den toestand in het Noorden naar Peking
te begeven, teneinde Joeansjikai steun \e
verleenen en aldaar een krachtige coalitie-
regeering te vormen, in stede van Joeansjikai
t© eischen, dat hij naar Nanking zal komen,
terwyl het plunderen in alle richtingen in
den omtrek van Peking nog wordt voort
gezet. In de hoofdstad zelf is het intusschen
geheel rustig.
Betreffende de reis, die dr. Soenjatsen
binnenkort naar E u r 0 p a zal ondernemen,
met het doel om by de mogendheden de
erkenning van de Cchineesche republiek te
Zij wierp een vluchtigen blik op haar
tegenstander en trad toen vastberaden het
archief binnen. Invreeseltfke spanningstond
Willy naast haar en lette op al haar bewe
gingen. Nu moest het beslist worden. Had
zyn broeder haar gesproken over het geheime
vak in den schoorsteen, dan was alles
verloren, dan kon zij in dezen strijd met
een enkelen druk op de veer de overwinning
behalen dan kon zy hem niet alleen arm,
maai ook eerloos maken. Ach, waarom had
hy geluisterd naar de raadgevingen van zyn
vrouwwaarom had hy zich ingelaten
met de zaak vol leugen en bedrog. Schaamte
en vrees maakten hem bijna krankzinnig.
Nog immer stond Margherita bewegingloos
daar. Alleen haar donkere oogen vlogen
over de oude boekenrekken en ladetafels
en boorden tot in de diepste hoeken der
kamer. Waar zou zy beginnen met zoeken
Onder welk© van deze stoffige, geel gewor
den akten zou zy de papieren vinden, die
aan haar kinderen niet alleen hun erfdeel,
maar ook een eerlijken naam moesten
verschaffen Wanhopig wendde zy haar
blikken af van die ryen boeken en akten
en vestigde het oogopWilly's bleek gelaat, j
Deze herademde. Zy wist niets van het
geheime vak in den muur.
Heer baron begon Margherita op zachten
toon, ik gevoel spijt over mijn heftigheid.
U handelt oprecht tegenover my, maar ik
bewerken, meld de Tagl. Rundschau, dat
hy van Peking uit rechtstreeks naar Londen
reist, zich eenigen tyd te Parijs zal ophouden
en vervolgens naar Berly'n komt. Daar zal
hy trachten voeling te kry'gen met de voor
naamste regeeringspersonen, maar ook de
gelegenheid waarnemen om met financieele
kringen betrekkingen aan te knoopen, daar
hy, naar verluidt, van het republikeinsche
regeering de opdracht gedregen heeft, in
Europa onderhandelingen voor een groote
leening aan te knoopen.
Dö Belgische clericale minister van on
derwijs heeft een nieuwe schoolwet inge
diend die een millioenenregen voor het cleri-
calisme beteekend.
De liberale pers stelt in t licht, dat het
nieuwe schoolontwerpvanMinister president
De Broqueville, in den grond al heel weinig
verschilt van het ontwerp-Schollaert, omdat
al is dan hierin de schoolbon afgeschaft, de
beloofde millioenen toch aan de kloosters
ten goede zullen komen door de wettelijke
gelijkstelling van het confessioneel kloos-
teronderwys met de „officieele" openbare
scholen.
Tegen deze gelijkstelling kom: de liberale
pers met kracht op. Haar leiders hebben wel
in de Kamer herhaaldelijk verklaard, dat
zy ODder bepaalde waarborgen niet principi
eel gekant zyn tegen het subsidieeren van
bijzondere onderwijs, doch tegelijk ook, dat
van gelijkstelling methetopenbaaronderwys
geen sprake kon zijn, er mocht slechts één
openbaar onderwys in Belgiö bestaan, en dit
moest het onderwijs zyn, zooals het in de
Staatscbolen door officieele onderwijskrach
ten onder toezicht der regeering gegeven
werd. Of, zooals de Vlaamsche Gazet uit
drukt „Men kome aan het volk Diet vragen
met eigen centen, de pieken en houweelen
aan te koopen, die de officieele school moeten
neerwerpen ten voordeelen en profyte van
de kloosterscholen".
In gelijken zin scbryit de Indép. Beige,
die haar beschouwingen aldus eindigt: „alle
overwegingen, welke de groote actie tegen
het ontwerp-Schollaert bepaalden, blyven
van kracht ook tegenover het ontwerp-De
Broqueville, en de oppositie zal goed doen
de regeering duidelyk te laten gevoelen,
dat een uiterlijke wyziging niet voldoende
is om een beginsel ingang te doen vinden,
waarvan het land tot geen pry's wil weten."
Haagsche Brieven.
CLXVII.
We kunnen nu langzamerhand voor onze
„Spes patria" of de wel veelbelovende jeugd
het onderricht in Franscb, Duitsch en
Engelsch wel gaan afschaffen, 'k Weet nog
best uit den tijd, toen ik zelf een veelbe
lovend jongeling was acb, hoe ver ligt
die heerlijkheid van een weligen haardos al
van myn zorgwekkend kaal wordenden
schedel wat een verschrikking die einde-
looze thema's uit Dubois, exercices uit Hof-
kan al die talrijke vakjes niet afzonderlijk
onderzoeken. Kunt u my op uw woord van
eer verzekeren, dat in die kasten en vakjes
de papieren niet aanwezig zyn, die het
bewijs leveren van mijn huwelijk met uw
broeder?
Zy stonden oog in oog tegenover elkaar.
Willy was zoo bleek als een lijkmaar het
zwakke licht in de kamer verborg dit,
zyn oogen brandden.
Margherita stak hem de hand toe. Ik
vertrouw op het eerewoord van een Alten,
brak, sprak zy' en Willy legde zyn koude
vochtige hand in de hare. Op een toon, die
zijn ontroering verried, zeide hyMyn
eerewoord daarop, dat in deze kasten en
vakjes die papieren niet aanwezig zyn. Elk
oogen blik en ten allen tijde kunt u ze on
derzoeken.
En zyn ze er ook niet in geweest?
Neen.
Met een diepen zucht liet Margherita zyn
hand los en hij ging weer in zyn schrijf
vertrek.
Margherita volgde hem met gebogen
hoofd. Allerlei gedachten bestormden haar.
Wien moest zij gelooven Sprak hier de
levende de waarheid? Of had de dierbare
doode haar belogen en bedrogen Onmoge
lijk I Haar besluit was genomen en zy
richtte fier het hoofd op.
- Hier heb ik afgedaan heer baron 1
