laSDIJK.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD,
ZOID-HOLLANDSCHE EN ZEEUWSCHE EILANDEN
knoop
i Veerhuis".
racht 43, imslerdai
de Groot!
DHOLLANDSCH
BOÜWCREDIET.
i*ken.
2% cent.
Prima 3 cent.
IER - Middelharnis.
rende Goederen, enz.
Het Huis Altenbrak.
aardappelen te vracht
terdam stuurt, bevelen
leze te laten verkoopen
air in aardappelen, nien etc.
ert ladingen aardappe-
10 Ingebeelde winst.
achinefabriek van Europa
uw hoogarm handnaainia-
r f 13,50 met garantie,
shines worden ingeruild,
voor reparatie. Magazijn
ing.
VERMEULEN,
t -3=S, BOTTERDAM.
ANTOOR ALKMAAR.
C II. Telefoon 73.
JENTSCHAPPEN
N,
it 16.
P,
nburg
straat.
p,
kt 99.
TweeMilliocn Gulden
li geplaatst en volgestort
f 1.600.000.
NOOTSCHAP verleent Cre-
rnt gelden in deposito, belast
den aan- en verkoop van
coupons, sluit beleen ingen
atiën en verricht verder alle
eden tot het Kassiersvak
?posito rente 3 °/o.
op 30 September 1911.
Kredieten f 6.131.638.041/"
- 1.477.811.24
- 227.537.92
v. FOREEST, J. F. MOENS,
11 Commissaris. Directeur.
ndent voor Middelharnis en
lN der koogh
t nlODËLHARrn
ar
Rotterdam.
87.
billijke prijzen.
I. F. M. MULDER.
larlemmerolie.
iPPpp^f^liVlil?
ONZE EILANDEN
VOOR OE
Dit Blad verschijnt eiken Zaterdagmorgen.
Prijs per kwartaalf 0,50
Afzonderlijke nummers- 0,05
No. 8
Zaterdag 13 Januari 1912 19E Jaargang
Alle voor de Redactie en Administratie bestemde stukken en Advertentiën worden uiterlijk
Vrijdagmorgen ingewacht bij de Administratie te Middelharnis.
Prijs per ad v.;r ten tién van 15 regels f 0,50
Iedere regel meer- 0,10
Groote leIters naar plaatsruimte.
Oflicieele Mededeelingen.
INRICHTINGEN
welke GEVAAR, SCHADE of HINDER
{kunnen veroorzaken.
BURGEMEESTER eu WETHOUDERS der g
ïueente Middelharnis brengen ter openbare kennis,
dat het verzoek van Lyn Nieuwland, om in het per
ceel, kadastraal bekend in Sectie B. no. 1163 een
smederij te mogen oprichten, door hen is ingewilligd.
Middelharnis, U Januari 1912.
De Secretaris, De Burgemeester,
NIJGH. ULBO J. MIJS.
ENKHUIZEN,
Westerstraat 6.
's-GRAVENHAGE,
Molenstraat 15.
ROTTERDAM,
Leuvehaven 107.
Buitenlandsch Overzicht.
Conservatieven en Centrum gaan in den
verkiezingsstrijd zoo broederlijk te zamen of
het jaar 1907, decenniën achter hen ligt, toen
beide pai tijen tegen elkaar een even groote
en feilen haat aan den dag legden, als thans
gemeenschappelijk tegenover de sociaal-de
mocratie en het. liberalisme, die beido over
één kam worden geschoren. De blokliefde
is in dezen strijd zelfs zoo groot, dat het
Centrum, om toch maar te voorkomen, dat
de conservatieve bondgenoot al te gehavend
uit den strijd te voorschijn zal treden, in
verschillende distristen waar het krachtens
vroegere atemresultaten recht zou hebben
een Centrum-candidaat gesteld te zien, van
alle aanspraak hierop afstand doet en reeds
bij eerste stemming den conservatief steunt.
Zoo bv. te Karlsruhe, waar de Centrum-man
in 1907 ongeveer 10,00C stemmen op zich
vereeüigde, tegen de conservatieve candidaat
slechts 2500. Toch zullen de katholieke kie
zers daar reeds den 12den Januari hun stem
op een conservatief uitbrengen. Elders wordt
de Centrum-candidaat reeds bij eerste stem
ming door de conservatieven aanbevolen
zonder dat hü met de drie vragen, die v. Hey-
debrand voor de herstemmingaan den libera
len candidaat stelt, wil hij conservatieven
steun erlangen, wordt lastig gevallen
Dat wordt blijkbaar niet meer noodig geacht
het Centrum heeft zich den laatsten tijd
voldoende schoon gewasschen van alle
democratische smetten, waarom het in 1907
door de conservatieven nog voor niet veel
minder erg dan de sociaal-democratische par
tij werd uitgekreten, het staatsgevaarlijke
clericale element in het Centrum is voorde
conservatieven verdwenen, en het Centrum
op zijn beurt is vergeten, dat bv. nog in 1898
de Centrum-candidaat in Niederbarnim de
katholieke kiezers waarschuwde tegen
.conservatieven als de partij van het valsche
patriottisme wijl dezen alle verbeteriDg
der positie van de lagere klassen der bevol
king tegenhielden en „al het geld der belas
tingbetalers in de zakken der conservatieven
en grootondernemers deden vloeien."
Hoe sterk het bondgenootschap thans is,
en hoe dit voor een deel óók berust op de
beruchte „anti-these," kan blijken uit de
volgende passage in een preek welke de
Christelyk-sociale predikant Harnep te Ernd-
PEUILLETO iT.
4
Volgens de wetten van ons geslacht ben
ik thans heer van Altenbrak, ik beloof je
hier aan het sterfbed van onzen dierbaren
vader plechtig, dat ik voor je kinderen zal
zorgen, alsof ze de mijne waren.
Heb dank, Eduard, antwoordde Willy,
wiens stem byna verstikte in zijn tranen.'
W\j zullen vereenigd biijven, Willy,
vervolgde Eduard, wij zullen vrienden
en broeders blijven, zooals in onze jeugd,
al ben ik hier nu heer en meester.
Een vluchtig rood vloog over Willy's
bleek gelaat bij deze woorden. H\J ant
woordde niets, doch drukte zijn broeder
warm de hand.
VIERDE HOOFDSTUK.
De plechtige begrafenis van den overleden
majoraatsheer was voorbij. Zij, die in den
Jdoet het lijk gevolgd waren, hadden zich
flReer in alle richtingen verstrooid, ook de
bloedverwanten, die van verre en van nabij
ter begrafenis gekomen waren hadden allen
het slot weer verlaten.
tebrück op Nieuwjaarsdag heeft gehouden,
en die wij thans in een vrijzinnig blad ge
signaleerd vinden:
„Ik weet, dat de politiek niet op den kansel
thuis behoort, rnhar weldra is de verkie
zingsdag daar. Eengewichtigebeslissingstaat
voor de deur. Dan moeten alle Christenen
bijeenstaan. Het is niet meer zooals vroeger,
dat de vyand in Rome is. Thans moeten wy
den vijand in het eigen kamp zoeken. Katho
lieken en protestanten moeten samen gaan
tegen dengemeenschappelijken tegenstander.
Met God moet de strijd gestreden worden,
en Hy zal ons tot de overwinning voeren.
De kleine David heeft den grooten Goliath
tegen den grond geworpen. Ook ons zal dit
gelukken, wanneer wij onze stem met God
afgeven."
De di8tricts-vereeniging der nationaal-
liberale partij heeft reeds bij hetConsistorium
te München protest aangeteekend tegen
zoodanig betrekken aan den godsdienst in
de politiek, en tegen zulk een actie van den
kansel af door een geestelijke.
In rechtsche organen is niet vreeze en
beving geschreven over „de bedenkelijke
strooming naar links" die zieh ook onder
den midden- en lageren ambtenaarstand
steeds meer zou openbaren. Deze organen
zullen zich wel niet zeer gerustgesteld
gevoelen door het antwoord, dat de „Deut
sche Verkehrsblatter" daarop geven. Vast
stellend, dat de ambtenaren en beambten
hun schild rein hebben weteD te houden in
den wedloop der partijeD, die om hun gunst
wervend, een hemel op aarde beloven, dat
zij reeds lang geleerd hebben het mogelijke
van het onmogelijke te scheiden, en datzij
den blik gericht houden opeen onverander
lijk bestaan van het staatswelzijn, meent het
blad toch „dat hun zelfverloochening niet
zoover kan gaan, hun stemmen op die
partijen uit te brengen, waarin de goede
geest der ambtenaren en beambten-wereld
niet altijd de passende waardeering vond,
met gerechtvaardigde wenschen en verwach
tingen slechts onvolkomen rekening werd
gehouden en blijkbaar de overtuiging niet
gold, dat ook de ambtenaren en de beambten
volgerechtigde burgers van den Staat zijn".
Nog scherper en duidelijker laat zich de
„Deutsche Unterbeambten Zeitung" uit. Dit
blad schrijft, dat o. a. door de gevolgde
handelspolitiek door de „bescherming van
den nationalen arbeid honderdduizenden
lagere ambtenaren-families aan den rand
van den afgrond hebben gebracht, met een
flnancieele ruineering voor oogen". En toch
vraagt v. Heydenbrand nog verdere tarief-
verbooging met zijn „lückenlos" toltarief I
Dat beteekent voor de lagere beambten een
vertwyfeliDgsstrijd om het bestaan. „Als
tegenweer", besluit het blad, „kan dan ook
alleen dit parool gelden, zonder dat daarom
één enkel rood stembriefje behoeftafgegeven
te worden lagere ambtenaren eu beambten
stemmen in geen ge va 1 op een candidaat,
die de tegenwoordige flnancieele en handels
politiek steunen zal!"
Eduard Von Altenbrak was in die eerste
dagen nauwelijks tot zich zelf gekomen
Te veal indrukken had hy gekregen, te veel
gedachten hadden hem bezig gehouden, zyn
nieuwe plichten als hoofd van een uitgebreid
geslacht hadden te veel zjjn aandacht ge
vorderd om aan nog iets anders te denken.
Hij had nauwelijks den tijd gevonden om
een korten brief aan Margherlta te schrijven,
waarin hij der jonge vrouw den dood zijns
vaders meldde. Hij had niet van zich kunnen
verkrijgen om in dezen biief reeds te spreken
over de regeling van hare verhouding,
waaraan nu niets meer in den weg scheen
te staan. Dat kwam hem voor als eene
ontwijding van zijns vaders nagedachtenis.
Als zyn veertien dagen verlof voorbij waren,
was er immers altijd nog tijd genoeg voor
de openbaarmaking en de beslissende rege
ling. En nu lag de weg dien hy moest
bewandelen, immers klaar en duidelijk voor
hem. Er. nu toefde zyn jongere broeder met
vrouw en kinderen op het slot, - dat hield
hem terug van byna elke ernstige behan
deling van zyn aangelegenheden.
Willy's vrouw Rogalla Von Altenbrak,
geboren gravin Von Waldburg - Hochstetten.
had een voornaam, aristocratisch voorko
men. Zy was niet bepaald schoon te noemen,
maar haar bleek gelaat kon een lieven,
innemenden glimlacn toonen, en haar lange,
slanke gestalte toonde zoowel de trotsche
Von Billow ia tel-candidaat in het Sile-
zische district Glatz-Habeilschwert gewor
den. Daar hebben de nationale-liberalen in
Reïnetz besloten hun stem op hem uit te
brengen, omdat er geen ander dan een
Centrumcandidaat is gesteld.
Von Heydenbrand is canidaat gesteld in
Duisburg omdat zijn eigen districtnlet „vast''
genoeg meer was. Volgens de Frankf. Ztg.
zouden echter ook in Duisburg de kansen
van den conservatieven leider niet al te best
staan, en zou hy al héél blij moeten zijn,
wanneer hij het tot een herstemming met
den sociaal-democraat bracht.
Zonderlinger toestand dan Turkije in dezen
tyd te aanschouwen geeft, zal wel zelden
ei gens zy n waargenomen. Zelfs in die landen
waar de binnenlandscbe toestanden verre
van rooskleurig waren, zelf in zulke landen
heeft men in tyden van stryd naar buiten
de handen ineengeslagen en allen partij
strijd vergetende, getracht den vreemden
indringer te weren. In Turkije is het echter
geheel anders. Niettegenstaande Turkije al
zooveel is kwijtgeraakt. Bosnië en Herzego-
wina aan Oostenrijk, Egypte aan Engeland,
Algiers en Tunis aan Frankrijk, niettegen
staande Turkije thans weer gevaar loopt,
een amputatie te moeten ondergaan,
ondanks al die schrikkelijkheden, woedt de
partijstrijd in Turkye maar lustig voort.
Wat in geen land ooit zou zyn voorgekomen,
is in Turkije mogelijk geblekeD, bij een
crisis naar builen kwam een crissis in het
inwendige raderwerk aan den Turkschen
staat. Toon de oorlog met Italé uitbrak,
dacht het Jong-Turksche comité van Een
heid en Vooruitgang er meer aan het kabinet
Hakki-Bey te doen vallen, dan de leden aan
te sporen zich tot het ii iterate tegen Italië
te verdedigen. En bij het begin van den
oorlog reeds was het noodig, dat een nieuw
kabinet optrad.
En ook dit kabinet werd op de mi
unfaire wijze bestreden en die strijd is geen
oogenblik opgegevenopenlijk of verdekt
heeft men alles gedaan wat men kon om
den ouden grootvizier Said-Pasclia bij de
bevolking in verdenking te brengen. Het
is begrijpelijk, dat deze gezocht heeft naar
den steun van de regeering. Said-Pascha
heeft gemeend dien te moeten zoeken in
versterking van het monarchaal gezag. De
regeering versterken, achtte hy mogelijk,
wanneer de macht van het Parlement werd
verminderd. Daartoe heeft hij een voorstel
by de Kamer ingediend om de grondwet
zoodanig te wijzigen, dat de Sultan het
Parlement zou kunnen ontbinden, zonder
daartoe de toestemming noodig te hebben
van den Senaat. Dit voorstel is echter met
groote verontwaardiging ontvangen. De
oppositie weigerde aan de beraadslagingen
deel te nemen, waardoor zy bewerkte dat
de Kamer wegens onvoltalligheid het voor
stel niet in behandeling kon nemen. Toen
heeft de grootvizier zyn ontslag gevraagd.
Echter heeft hy zich laten overhalen een
nieuw kabinet samen te stellen dat dan zou
houding, als de bevallige vrijheid van be
weging, die men alleen aantreft by dames,
voornaam door geboorte en opvoeding. Onder
de aangename vormen eener dame uit de
groote wereld verborg barones Rogalla
echter een koel berekenend hart en een
heerschzuchtig karakter, dat voor niets te
rugdeinsde.
Op een schoonen zomeravond waren de
bewoners van het slot onder de veranda by
het park vereenigd. Het avondmaal was
afgeloopen, de beide heereu zaten in hun
luierstoelen te rooken, terwijl mevrouw
Rogalla op de ballustrade leunde en naar
baar kinderen keek, die in een grasperk
buitelden en sprongen.
Eduard's blik viel op haar slanke, voor
name gestalte en gleed toen over de spe
lende kinderen; onwillekeurig moest hy aan
zyn eigen vrouw en kinderen denkeD. Er
kwam bij hem een hevig verlangen naar
hen op; hij had er nu spijt van, dat hij
geen flink besluit genomen had en vrouw
en kinderen nog niet naar het slot Altenbrak
had ontboden. Dan zou alles meteen tot
klaarheid zijn gekomen. Deze gedachte greep
hem sterk aan, hij stond op en liep eenige
malen met snelle schreden de veranda heen
en weer. Hy bemerkte daarbij niet, hoe
Rogalla haar man een teeken gaf, en daarop
naar haar spelende kinderen ging.
Willy stond nu ook op en trad op zijn
kunnen rekenen op den steun van hen, die
tegen de tegenwoordige oppositie zyn.
Het nieuwe Kabinet zal beginnen met de
Kamer te ontbinden. Over het beginsel waar
de strijd thans omgaat, moetthusschen Said
en de leiders der partyen reeds oveereen
stemming zijn verkregen. Het is toch werke
lijk betreurenswaardig, dat een land dat in
zoo'n onaangename positie verkeert, een
dergelyken politieken stryd van binnen
ook moet voeren.
De Londensche bladen melden dat de
stemming der mijnwerkersin GrootBrittan
niö de volgende week byna eenparig ten
gunste van de staking op 1 Maart zal zyn.
Het lid der arbeiderspartij in het Lagerhuis
Abraham, verwittigt de arbeiders in een
schrijven aan de bladen dat die staking een
millioen man zal omvatten.
De „Times" acht den algemeenen toestand
in de industrie hoogst ernstig en schrijft
in een hoofdartikel dat het land staat voor
een industrieele crisis zoo belangrijk als
er misschien geen voorbeeld van is. In de
katoenindustrie is de hoop op een regeling
nog niet geheel opgegeven, maar er schijnen
ernstige moeilijkheden te bestaan sd de
besprekingen zyn verdaagd Lot Maandag. De
algemeene bond van vakvereenigen, heeft
steun beloofd.
Dan dreigen van de zijde van het personeel
by de reederyen nieuwe onlusten. Van
welken kant men het terrein der industrie
beschouwd, overal dreigen wolken. De
oplossing van de katoencrisis zou wellicht
de lucht breken en leiden tot een helderder
horizon |in andere richtingen. Maar indien
zy voortduren en geen verbetering plaats
heeft moet het publiek zyn voorbereid op
een botsing tusschen arbeid en kapitaal op
een schaal als nooit te voren is gezien. En
het zal niet alleen een strijd zijn tusschen
arbeiders en werkgevers, maar tusschen
alle machten van orde en wanorde.
De unionistische Observer heeft indertijd
haar partygenooten in het Hoogerhuis be
zworen, in geen geval de verzekeringswet
te verwerpen, vooreerst omdat die wet de
liberalen op het verlies van veel aanhang
te staan komt, en verder omdat Lloyd
George dan zou gaan werken, om een ver
zekeringswet er door te krijgen, waaruit de
bydrage van de verzekerden (eu van de
patroons?) geschrapt is en de staat alles
betaalt. Nu waarschuwt hel blad de dokters
en andere tegenstanders weer om het verzet
tegen de wet niet te ver te voeren, want
anders, zoo meent het blad te weten, zal
de minister alsnog het stelsel van bijdragen
laten vervallen en de 15 of 16 millioen pond
sterling of meer, die er dan noodig zyn,
vinden door een aanzienlijke verhooging
van de inkomstenbelasting, vooral van die
op groote inkomens, een goed betaalden,
staf van dokters als rijksambtenaren aan
stellen ter uitvoering van de wetde hospi
talen zullen dan geheel of gedeeltelijk door
het rijk worden bekostigd enz.
broeder toe. Deze bleef daarom stilstaan,
waarop Willy zeide Neem me niet kwalijk,
Eduard, dat ik je stoor in je overpeinzingen.
Volstrekt nietHet paste eigenlijk
wel voor my, dat ik verschooning vroeg,
daar ik je zoo onachtzaam behandel. Waar
is je vrouw?
Rogalla is naar de kinderen in het park
gaan zien. Laat haar maar blijvenhet is
mij aangenaam eens ongestoord met je te
kunnen praten. Ik heb eene ernstige aan
gelegenheid te bespreken.
Eduard keek hem verwonderd aan. Betreft
die aangelegenheid mij vroeg bij.
Al naar men hef neemt, antwoordde
de jongere broeder. Zonder u is die aange
legenheid tenminste niet te regelen.
- Wel, laten wy er dan by gaan zitten en
vertel me de zaak.
De broeders namen weer in hun luier
stoelen plaats, en Eduard keek zijn broeder
opmerkzaam aaD, terwijl deze naar een
passend begin voor het gesprek scheen te
zoeken. Willy Von Altenbrak was nauwelijks
twee jaren jonger dan zijn broeder. Groot
en krachtig als hij was, kleedde hem zyn
uniform zeer goed. Zijn gelaat was bijzonder
schoon, byna al te schoon voor een man
en voor de groote gestalte van een officier
der kurassiers. Zijn bruine oogen schitterden
soms als opflikkerende dwaallichtjes en
veirieden daardoor zyn onvast karakter.
Na dus eerst arbeiders, dienstboden enz.
tegen de wet opgezet te hebben, omdat zij
tot de verzekering moeten bijdragen, gaan
unionisten nu bepleiten om toch vooral het
stelsel van bijdragen van debelanghebbenden
te behouden I
Het resultaat der verkiezingen voor den
Franschen Senaat komt hierop neder, dat
in de verhouding der partijen geen veran
dering gekomen is. Deze uitkomst geeft
aan de gematigde partybladen aanleiding
om zich bevredigd te gevoelen. Sedert toch
het radicalisme zyn zegetocht begon, valt
thans voor het eerst een stilstand daar in
op te merken. Deze uitslag, schrijft de
„Humanité" is vrijwel als een tegenslag
voor de radicale party aan te merken, die
als drager der regeeringsmacht over allerlei
krachten en invloeden beschikt. Niettegen
staande dit is voor het eerst in de laatste
15 20 jaar haar vooruitgang gestremd en
is een stilstand ingetreden. Het succes van
Doumer, die tegen de partij in, gekozen
werd, kan haar niet tot troost zyn, noch
ook sterker maken.
De „Radical", het hoofdorgaan der radicale
partij, zwijgt, over den stilstand in voor
uitgang en spreekt van een nieuwen repu-
blikeinachen voorsprong in den Senaat.
Met bevrediging constateerd het blad, dat de
voorzitter van het partijbestuur, Combes,
nog een grooter aantal stemmen behaald
heeft dan de vorige maal. Ook begroet de
„Radical" de verkiezing van Pelletan als een
bewijs, dat de Senaat aan republikeinschen
geest gewonnen heeft en datzy tegelijkertijd
voor democratische denkbeelden toeganke
lijk geworden is, waar tegen zij voorheen
slechts onverzettelijk tegenstand bood.
Joeansjikai de verdediger der Chineesche
monarchie moet tbans, naar de Daily Te
legraph uit Peking verneemt, vastbesloten
zyn om niet verder aan de eischen, door
de opstpandelingen te Sjanghai gesteld, toe
te geven, daar hy gelooft dat hy nu over
voldoende geld beschikt om nog gedurende
drie maanden soldij aan het leger te betalen.
Hy beeft dan ook de uitnoodiging van
Woetingfang om naar Sjanghai te reizen,
ten einde daar in persoon te onderhandelen,
van de hand gewezen, het beter achtend
dat Woetingfang naar Peking komt.
De wapenstilstand was gisteren ten einde
geloopen, maar men is overeengekomen,
dat het gevecfit niet hervat zal worden,
alvorens de verantwoordelijke leiders dei-
twee partyen daartoe bevel hebben gegeven.
Intusschen blijven de keizerlijke soldaten
zich uit Hankou en Hanjang terugtrekken
en er zyn vele teekeren, dat men aan
beide zijden een verder bloedvergieten
wenscht te vermijden, ofschoon beiden zich
bereid verklaren om de vijandelijkheden te
hervatten. Volgens een bericht uit Sjanghai
heeft Joean aan Woetingfang voorgesteld
den wapenstilstand met 10 dagen te verlen
gen.
Wat de nieuwe republikeinsche regeering
Willy was een genotziek man, een vroolyke
Frans, een goed kameraad bij prettige
gelegenheden maar een vriend, op wieD
men in den nood niet kan vertrouwen. Hy
was in gezelschappen aangenaam in den
omgang en wegens zyn vroolyken scherts
zag men hem gaarne. Echter gaf hy spoedig
toe aan zijn indrukken, al waren die ook
slechts oppervlakkighy werd licht mee
gesleept, hy boog spoedig voor anderen,
wier wil sterker was dan de zijne. Zoo was
het karakter van Willy, den schitterenden
officier, dien men overal gaarne ontving en
die geen grooter vyand had, dan de zwak
heid van zijn eigen karakter. Die zwakheid
had den levenslustigen officier reeds in
menige moeielijkheid gebracht en had hem
byna geheel tot slaaf gemaakt van zyn
schoone, trotsche vrouw, .die een sterken
wil had en verstandig genoeg was, eenige
kleine onregelmatigheden van haar echtge
noot door de vingers te zien.
Van der jeugd aan waren de broeders
door vriendschap nauw vereenigd. Steeds
hadden zy een onbeperkt vertrouwen in
elkander gesteld, a'leea in de laatste jaren
was dit eenigszins verminderd, eensdeels
omdat Willy afhankelijk was geworden
van zijn vrouw, anderdeels omdat Eduard
meende zyn verhouding tot Margherita voor
zijn broeder verborgen te moeten houden.
Maar Eduard was nu vast besloten aan zyn
