ZUÏD-HOLLANDSCHE EN ZEEUWSOME EILANDEN
r
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD,
Liefde en Tirannie.
VOOR OE
Dit Blad verschijnt eiken Zaterdagmorgen.
Prijs per kwartaalf 0,50
Afzonderlijke nummers- 0,05
No. 50 Zaterdag 4 November 1911 18E Jaargang
Alle voor de Redactie en Administratie bestemde stukken en Advertentiën worden uiterlijk
Vrijdagmorgen ingewacht bij de Administratie te Middelharnis.
Prijs per adv sr ten tien van 45 regels f 0,50
Iedere regel meer- 0,10
Groote letters naar plaatsruimte.
Buitenlandse!! Overzicht.
In den Duitschen Rijksdag zy'n de inter
pellaties aan de orde geweest, die de regee
ring onder de oogen brachten hoe dit jaar
in 't bijzonder alles duurder is geworden en
wat de regeering voor maatregelen daarte
gen zou nemen.
Onverschilliger en meer ontnuchterend
antwoord als de Duitsche regeering heeft
gegeven, is wel niet haast denkbaar.'t Best
mogelijk, dat alles heel duur is, maar de
regeering kan daaraan niets doen. Dat is in
het kort wat de Rijkskanselier meededeelde.
Want hij had het de moeite geacht, ditmaal
zelf deze interpellatie te beantwoorden wat
de regeering trouwens heelemaal niet vei-
plicht is. Meestal doet echter de minister
vau Binnenlandsche Zaken Dellbrück zulke
interpellaties af.
Eigenlijk kan er van een beantwoording
der interpellaties niet gesproken worden.
Niet de maatregelen, die genomen moesten
worden besprak de Rijkskanselier, neen, het
stelsel, het economische stelsel dat thans
Duitsctalands handelen nijverheidbeheerscht,
dat heeft de kanselier gemeend in den stryd
te moeten betrekken. En hij heeft zich daar
bij eon ijverig en getrouw dienaar getoond
van het conservatieve jonkerdom.
Terwijl slechts enkelen tijdelijke opheffing
van de invoerrechten hadden gevraagd, heeft
de kanselier zyn geheele botoog gebaseerd
op het tegenwoordig geldende economische
systeem.
De rijkskanselier zette dat op de volgende
manier uiteen. Niet de goedkoopte van de
levensmiddelen mocht de richtsnoer van de
regeering zyn, maar deze moest in de eerste
plaats vragen, hoe houden wij de loonen
zoo hoog mogelijk. Een groote verdienste
werd volgens den rijkskanselier slechts ge
waarborgd door het tegenwoordige stelsel.
Daarmee heeft dus de rijkskanselier zich
een verkiezingsleuze verschafthandhaving
van het protectionistische stelsel zonder
uitzondering.
Ongelukkiger keuze had de regeering al
niet kunnen doen. Toch al gehaat bij allen
die uit de klein-burgerlyke of arbeiderskrin
gen afkomstig zyn, zal zij door deze mis
kenning van de arbeidersnooden zich zeer
zeker een nog beslissender nederlaag heb
ben verzekerd. Had zy tenminste slechts
verlaging der hooge invoerrechten op de
levensmiddelen voorgesteld, de meerderheid
had deze bedoeling kunnen miskennen, maar
ook dat heeft zy zelf niet gedaan. Het is
begrijpelijk, dat het jonkerdom juchtende
aartsconservatief Von Heidebrand liet dan
ook een van zyn trawanten verklaren
„Het antwoord van den rijkskanselier heeft
ons bevredigd."
Maar het volk zal met zooveel te meer
zekerheid met de aanstaande verkiezingen
zijn slag slaan. Met één slag zullen de con
servatieven uit het regeeringskasteel worden
verdreven. We hadden toch in de eerste
FEUILLETON",
Vóór alles gold het, den tijd te benut
tigen en een goed betaalden werkkring te
verkrijgen.
Het schrijven bracht hem niet voldoende
op. Bekommerd en vol zorgen zag hy met
rassche schreden het oogenblik naderen,
waarop zyn inkomsten niet meer toereikend
zouden zijn, om er zelfs fatsoenlijk van te
kunnen leven. Het was inderdaad veel
moeilijker dan hy zich had kunnen voor
stellen. Hij die vroeger overal en bij allen
voor fabelachtig begaafd bekend had gestaan,
had nu de ongeloofelijkste moeite een ter
nauwernood nette positie met een matig
salaris te bemachtigen.
Eenige jaren geleden had hy echter een
heer leeren kennen, die hem gouden bergen
beloofd en verzocht had hem te komen op
zoeken. Dit wilde hy nu voor alles doen.
Hij verhaastte zyn schreden naar het sta
tion en stoomde naar de City waar de be-
bewuste persoon des morgens steeds was
aan te treffen. Hy had hem zyn nauwkeurig
adres gegevenWhite Lionstreet 10.
plaats van dezen kanselier verwacht, een
beteren kyk op het noodzakelijke ontwik
kelingsverloop der geschiedenis. Heeft hy
uit de geschiedenis van Engeland niet ge
leerd, dat het protectionisme volstrekt niet
leidt tot algemeene welvaart Sedert in 1846
de graanrechten zyn afgeschaft en Enge
land zich steeds verder op den weg van den
vrijhandel heeft begeven, is de welvaart in
dit land steeds vooruitgaande. Sedert de
rechten op de voedingsmiddelen zyn afge
schaft is hongersnood in Engeland onbekend.
De rijkskanselier wil dit blijkbaar niet in
zien, maar de dag zal aanbreken waarop het
volk het hem hardhandig aan zyn verstand
brengt.
Lloyd George heeft deze week in het La
gerhuis eenige belangwekkende mededeelin-
gen gedaan over de wijzigingen, die hij, na
meer dan honderd conferenties met verte
genwoordigers van bestaande verzekerings
maatschappijen en vereenigingen, in zyn
ontwerp had aangebracht, waardoor de
onmisbare samenwerking met deze was ver
kregen.
Men weet, dat volsens het oorspronkelijk
ontwerp de kleine „friendly societies'1 vrij
wel opgeheven zouden worden, en alleen de
groote, wier lodenaantal en inkomsten een
zekeren waarborg gaf, dat zij ook moeilijke
tyden zouden kunnen doorstaan, gehand
haafd bleven. Deze week heeft nu Lloyd
George medegedeeld, dat de kleine „friendly
societies" niet zouden worden vernietigd.
Zy zouden alleen op steviger financieele
basis worden gesteld, door haar te dwingen
zich met andere verwanten verzekerings
instellingen te vereenigen en aldus financieel
krachtiger te worden.
Lloyd George betoogde de noodzakelijkheid
van dezen dwang door er op te wijzen, dat
van de 6,382 verzekerings-instelliugen er niet
minder dan 6093 waren met nog geen 1000
leden en van deze 6093 waren er zeker twee
derden in meer of minder insolventen toe
stand en niet in staat om in een eenigszins
moeilijken tijd aan haar verplichtingen te
voldoen. Door de nieuwe regeling zou dit
gevaar niet alleen worden opgeheven, doch
ook de uitkeering grooter kunnen worden.
De Daily News weet weer te geven hoe het
ontwerp-Horae Rule voor Ierland, dat naar
men weet na afhandeling der verzekerings
wet aan de orde komt er in hoofdzaak zal
uitzien.
Ierland krygt een eigen hooger- en Lager
huis die te zamen de zuiver Iersche aan
gelegenheden, zullen regelen, echter onder
behoud van de oppermacht van het Ryks-
parlement, dat o.a. het recht blijft bezitten
ook wetten voor Ierland te maken. Het
Rijksparlement behoudt o.a. aan zich bui-
tenlandsche zaken, leger, vloot, muntwezen,
invoeriechten en accijnzen. Ook zal Ierland
geen recht krijgen zyn eigen handelspolitiek
te bepalen. Het Ieische Lagerhuis zal ge
kozen worden volgens 't algemeene kiesrecht
d. w. z. zonder algemeen vrouwen-kies
In Londen-Bridge Station stapte hij uit
en bevond zich te midden van het gewoel
en de bedrijvigheid der reusachtige stad.
Honderden rijtuigen en voetgangers ver
drongen zich op de brug. Tusschen de Bank
van Engeland en de Beurs, bij het overste
ken van de straat, moest hy zorgvuldig
oppassen niet overreden te worden of onder
den voet te geraken. Vijf oppassers stelden
alles in het werk om ongelukken te voor
komen. Het was byna onbegrijpelijk hoe
deze rijtuigen en menschenmassa's onder
een oorverdoovend lawaai tusschen en door
elkander woelden, uiteengingen, en zich
weer als een kluwen doorelkand6r mengel
den.
Herbert sprong gezwind op een der tal-
looze omnibussen, die elkander hier kruisten,
om de White-Lionstreet te bereiken. Na
een korte halte rolde de omnibus met zyn
ratelende en rinkelende ruitjes over het
houten plaveisel door de oude straten. Her-
bert moest nauwlettend toezien, daar dena
men der straten niet aangekondigd werden
hier moest ieder maar voor zich zelf zorgen.
Hij zag ergens: Coramerciaal-Streetstaan
hier moest hij volgens zijn kaart zyn. Zijn
weg voerde naar St. Mary's and White-
Chapel, de beruchtste wyk van Londen.
Vlak aan de Commercial Street grensde de
White-Lionstreet.
Herbert stapte uit, en trachtte zich te
recht. Wellicht wordt dit later ingevoerd,
als hier in Ierland een meederheid voor
blykt te zyn. Of evenredige vertegenwoor
diging zal worden ingevoerd staat nog niet
vast.
In het Iersche Hoogerhuiszal, voorloopig
althans, een deel der leden niet gekozen
maar benoemd worden.
De financieele quaestie zal in dien zin
opgelost worden, dat Ierland een flinke som
ter beschikking krygt, om het eigen beheer
goed op te zetten. Later zal het ook voor
zyn eigen ouderdomspensioneering moeten
zorgen.
Na het Home Rule voor Ierland zal zoo
spoedig mogelijk eenzelfde systeem van
zelfbestuur voor Engeland, Wales en Schot
land worden invoerd.
Het eerste Elzas-Lotharingsche Parlement
zal, na de deze week gehouden herstem
mingen aldus zijn samengesteldHet
Centrum 25 leden, Lotharingsch blok 10,
sociaal democraten 11, liberalen en democra
ten 12, onafhankelijken 2.
Hieruit blijkt, dat het Centrum en het
clericaal-nationalistische Lotharingsche blok
by de herstemming elk niet meer dan één
zetel hebben kunnen veroveren. Voor de
nationalisten is deze tot een buitengemeen
droevige nederlaag geworden: van hun lei
ders Blumenthal, Preisz, Lanzel en Holmer
is er niet een gekozen.
De vrijzinnige pers is zeer tevreden over
den uitslag der verkiezingen, al betreurt zij
het natuurlijk, dat de clericalen Centrum
en blok - tezamen in het eerste Ryksland-
parlement de meerderheid zullen hebben. In
den vroegeren Landdag zat geen enkele
democraat, en maar zeven liberalen, zoodat
het clericalisme, daarin oppermachtig was.
Thans heeft het maar een heel kleine meer
derheid, en dan nog alleen door den steun
der nationalisten. De vrijzinnige pers laat
niet na er op te wijzen, dat dit verblijdend
resultaat verkregen kon worden dank zy
de „groot-blok"-taktiek. d. w. z. dank zy
de samenwerking van liberalen, democraten
en sociaal-democraten.
Voor het Centrum is de uitslag in zooverre
ongetwijfeld een tegenvaller, dat het beslist
een meerderheid van Centrum-leden alléén
had verwacht. Op veertig had men aan die
zyde het aantal mandaten, dat veroverd
zou worden, geschat.
Het is vrywel onmogelijk uit de verwarde
en tegenstrijdige berichten, die van het
oorlogsterrein inkomen, een heldere voor
stelling van den loop der gebeurtenissen te
vormen. De officieele berichten, zoowel van
Italiaansche als van Turksche zijde, stellen
de feiten met opzet niet juist voor en trachten
de eigen verliezen te verkleinen of te ver
heimelijken, die van den vijand te vergroo
teD. Daarby komt, dat de berichten in de
bladen op verschillende punten uiteenloopen.
Zoo deelt het agentschap Stefani mede,
dat de drie aanvallen der Turken en Ara
bieren na het gevecht van Donderdag der
orienteeren. Hier is no. 6, 8 eindelijk 101
Hij stond stil voor eon smal, bouwvallig
huis en haalde de bel over. In het groote
gebouw vernam hy niet het minste ge-
druisch. Het scheen geheel uitgestorven en
verlaten met zijn kale vensters, waarvoor de
zwareluiken gedeeltelijk noggeslotenjwaren.
Eindelijk hoorde hy een slependen tred
naderen, en de zware deur werd op een kier
geopend, voor zoover een veiligheidsketting
dit toeliet.
- Mijnheer Kohier?" vroeg Herbert den
oude die geopend haden hy lichtte even
zijn hoed op.
- Your name, Sir?" kwam het uit den
tandeloozen mond van den oude, op een
toon als gevoelde hy zich beëdigd.
Herbert beschouwd® net als een pijnlijke
noodzakelijkheid in deze beruchte wyk, aan
de deur van zulk een onaanzienlijk huis,
zijn naam uit te moeten spreken. Deze
omgeving kwam hem zoo twijfelachtig en
zoo verdacht voor!
- Selchow" zeide hij kortaf.
- All right" knorde de oude.
De ketting viel rinkelend neder en Her-
bert trad binnen. Hij bevond zich ia een
donker beneden vertrekje, een soort spreek
kamertje, waar een walmende gasvlam een
dof licht verspreidde, en btf 10der tochtje
tegen den muur lekte, zpdaat er onzinde
lijke roetvlekken achtersteven.
vorige week slechts van matig belang waren
en dat de houding der Arabieren in de stad
Tripoli sinds dien uiterts gedwee is gewor
den. In een telegram, dat de Berliner Mor-
genpost, van haar correspondent in Tripoli
ontvangt, wordt daarentegen bericht: dat
reeds enkele uren na den strijd van Donder
dag, de Turken en Arabieren hun aanvallen
op de Italiaansche stellingen opnieuw begon
nen, die met korte tusschenpoozen tot
Zaterdag duurden. De Mohamedanen trok
ken daarby met ongehoorde vermetelheid
op de stellingen der Italianen los en hebben
hun zeer aanzienlijke verliezen toegebracht.
Zaterdag vreesde men zelfs, volgens dezen
berichtgever, dat in de stad zelve een ge
vecht zou plaats vinden, omdat de Turken
en Arabieren tot dicht bij de grens van de
stad voortgerukt waren. Verder heet het,
dat 20.000 Arabieren gereedstaan, om van
het gebergte af te komen, ten einde zich by
de strijders aan te sluiten, en dat de te Tripoli
aangekomen Italiaansche versterkingen
daarom in allerijl ontscheept worden. Uit
Konstantinopel wordt het aantal Arabische
strijders in de plaats Dachra, twee uur van
Tripoli verwijderd, als 40.000 opgegeven.
De berichten die de Lokal Anzeiger van
haar correspondent ontvangt, luiden even
min gunstig voor deltalianen. Do Italianen
schieten slechter dan de Franschen in Casa
blanca, hun vroegere tucht heeftopgehouden
en de manschappen hebben letterlijk het
hoofd verloren. De officieren hebben hun
ondergeschikten gedeeltelijk niet meer in
hun macht. De generale staf is meer dan
zenuwachtig en hetzelfde geldt van de gen
darmerie. Sinds de poging van Maandag 28
dezer, om de stad te overrompelen, is het
geheele buitengedeelte afgezet. Alle Arabie
ren, ook de voornaamste, en <le kawassen
worden, zoodra zy op straat verschijnen,
gevisiteerd. Honderden worden geboeid op
gebracht en enbloc doodgeschoten. In den
bedoelden stryd van Maandag zijn, volgens
dit bericht, 565 Italianen gedood en gewond
en ook by de drie aanvallen in den nacht
van Donderdag op Vrijdag waren de ver
liezen aan beide zijden aanzienlijk.
Ten slotte deelde de correspondent mede,
dat de Turken een geregelden karavanen-
dienst hebben ingericht, waardoor zij hun
proviandeering vanuit de zuidelijke provin
cies mogelijk maken. De Arabieren stroomen
voortdurend talrijker toe, zelfs uit de meest
afgelegen streken.
Het gerucht waarvan een telegram
gisteren reeds melding maakte, dat de
Turken Tripoli zouden hebben heroverd,
heeft geen officieele bevestiging ontvangen.
Wel wordt aan de Neue Freie Presse uit
Konstantinopel geseind dat de Turksche
minister van oorlog aan de Tanin verklaard
heeft, dat men de herovering eiken dag kan
verwachten.
De militaire vliegers te Tripoli hebben
Zondagmorgen een nieuwe verkenningstocht
van 10 tot 15 Kilometers het binnenland
in ondernomen, en meldden, dat de oase op
den linkervleugel van de Italiaansche stel
ling nog bezet is. Het bleek echter onmo
gelijk de sterkte van den vijand, die zich
tusschen de booraen en struiken verborgen,
houdt te schatten. Andere groepen, uit rui
terij en voetvolk bestaande, zijn bij wijze
van observatie-post tusschen oase en Hain
Zara opgesteld. Deze troepen hebben waar
schijnlijk de nachtelijke aanvallen, waar
over bericht werd, ondernomen.
Wie met belangstelling de gebeurtenissen
in Portugal volgt, zal zich waarschijnlijk
wel eens hebben afgevraagd of het noodig
was telkens en telkens weer de aandacht
te vragen voor de monarchistische relletjes
in dat rijk. Hij zal waarschijnlijk dit optre
den hebben gemeend te mogen noemen een
paar laatste stuiptrekkingen van de kleine
troep aanhangers van de monarchie.
Misschien heeft men zich ook wel eens
de vraag gesteld, of er werkelyk voor een
staat als Portugal en trouwens voor alle
staten een werkelyk diepgaand verschil was
tusschen een republiek en een parlementair
constitutioneel koningschap.
Wanneer men ons die vraag werkelyk
voorlegde, we zouden er b.v. ten opzichte
van ons eigen land of Engeland niet eens
een besliste uitspraak over durven geven.
Heel anders staat het ten opzichte van
Portugaldaar gaat de stryd veel dieper. Het
was niet tegen koning Manuel, dat de be
weging was gericht, het was in de eerste
plaats een aanval op de jarenlange over-
heersching der clericale party Wat die eeu
wenlange overheersching van het clericalis
me voor Portugal is geweest, heeft men het
best kunnen merken uit de resultaten van
het onderwijs. Tachtig procent analphabeten,
dat is het resultaat van het clericale dwang
buis geweest. Daardoor is het ook begrijpe
lijk, dat het de mannen van de wetenschap,
de denkers, in de eerste plaats zyn geweest,
die zich tot de republikeinsche ideeëD heb
ben aangetrokken gevoeld.
Die stryd tot het clericalisme zal zich nog
jaren en jaren in Portugal voortzetten. Het
verschil van inzicht of de stryd tot het
uiterste moet worden gestreden, dan wel of
men een meer verzoenende houding moet
aannemen, heeft zich reeds nu afgeteekend
by de eerste verkiezing. De voorloopige re-
geeriDg was gekozen in den vollen strijd^
tegen het jarenlange clericale juk. De
nitieve republikeinsche regeering st?'"
een.eenigszins ander standpunt. jjP"
De eerste belangrijke wet van-p®"
loopige regeering, de wet op de
van kerk en staat geeft een zeftl|
van haar anticlericalisme. Br ,ti
b.v. dat priesters mogen h' ->
voor hun pensioen, wor^
teekenen den geest v* ei?~'
eersten stryd is het GEN
minderd en bij de preqftN-
dat de gematigd rot
heid hebben. Rc-^V-
ook reeds
in verzoe** ko
óntwef I
LL'fl
dan zaken.
tiC3fagen vergeven
aagd eföö in handelszaken.
Hy moest een uitgeholde, versleten trap 1-
opatijgendaarna duwde de oude heer een
deur open en keek in het rond. Herbert
volgde hem. Zijn strompelende gids knikte ar
tegen hein, en klopte tweemaalsnelacM-_\... r.i.ontkennend liet hoofd
mag,?'e ,tr!ge «ingewactTj .vhet zeker ter wille van een
ÏÏSTZ&SI9H deJóudt rt deze dame gedurende
verborgen voorhangsel van zware tarhten I -«ken kunnen en willen verlaten?
en draperieën weggeschoven. .Sten*'".»'Cl®®„IS„^ S?®?1*";0 gestie daar komt het
Verwonderd en onbehagelijk «aVedaa/ op aanl" Kohier keek hem bu deze woor-
gaf Herbert hieraan gehof, en sag auch
aanstonds daarna tegenover den beer Koiiler
geplaatst.
- Aangenaam, u te mogffl ontmoeten,
zeer aangenaam ITegelijVwrtyd stak de
kleine, reeds bejaarde he^ hem ziin ruwe
hand toe, waarin Herbert, byna dralend,
zyn fijpe,'aristocratische rechterhand legde.
Neem een stoelen zet u neder." En
de heer Kóhler sclioff hem een stoel toe.
Gy zoekt imtpeis een betrekking, die
een beetje de moeite waard is?" begon de
kleine oude zonder eenige verdere inleiding
dan ben ik uw ruan. Gij zijt immers officier
geweest, niet waar?"
- Ik sta op het punt myn ontslag in
te dienen."
Zoozoo! schulden^"
Herbert gevoelde/ zich r.iet weinig
verlegen en beleedisu door dezen onbe-
schaamden aanhef, wilde reeds opstaan.
den welwillend aan.
Dat zou my niet onmogelijk zyn,
maar
Maar vóór, alles zoudt gij zeker wel
willen weten, waarover de zaak eigenlijk
handelt?- Natuurlijk, natuurlijk.— Mag
ik u dan uw eerewoord verzoeken, van mijne
mededeelingen hoegenaamd niet het minste
gebruik te maken
Det hebt gij hierbij" adtwoorddeHer-
bert, wien deze ouderhandelingen hoe langer
hoe minder bevielen.
Mijn besten dank. Nu ter zake. Ik
ben politiek agent, en heb iemand uil ge
goede familie noodig, om een gewichtige
aangelegenheid te Parijs te behandelen. De
zaak is wel niet heel gemakkelijk, maar
van u heb ik onmiddellijk den indruk ge
kregen, dat gy daarvoor de rechte aange
wezen persoon zoudt kunnen zijn, en ik
meen overigens dikwijls genoeg de duide-
