ELSDIJK.
:ns
nieuws- en advertentieblad,
UÏD-HOLLANDSCBE EN ZEEÜWSG1E EILANDEN
Veerhuis".
JIB-FREEH
'apierhandel,
snde Goederen, enz.
sSiOiEkiyiifiÉyiibiaib
VERK
DIGDHEDEN
sche Boekhandel,
ff-en andere KerktlOeta
ember a.s. op
nummers van
d. SCHENK.
lelharnis.
No. 42
Liefde en Tirannie.
!f!ljllïlBpBpE!8ipKpijllp
Rotterdam.
BILLIJKE PRIJZEN.
F. M. MULDER.
irlemmerolie,
Flakkeesche
Handelsdrukkerij
idïddeJharnla,
DRUKWERKEN tegen
iatige prijzen.
lT 208, MIDDELHARNIS
r verschillende soorten
AANBEVELEND -
B 280 Middelharnis.
adig een groote partij
ii zonder overslag,
op elk gebied voor Jon-
ps en Meisjes.
;en, Kinderspelen, Portret-
licht-, Zwartjesalbums en
n,
ende soorten en prijzen,
soorten
gpapier, Kasboeken, Mu*
doozen Luxe post, alle
enz.
■odigdheden voor de Ara-
Avondteekenschool. Ver-
oorten Bordpapier.
Ln alle soorten
i, Mode-, Dag- Week-,
n en Leerboeken,
an
Ivertentien
nen- en buitenlandsche
ier verhooging van prijs,
adres van alle soorten
- on BINDWERK.
Ansicht-, Fantasie- en
arten, enz. enz.
en op boeken worden
tegen Uitgeversprijzen
levelend,
V der Schenk.
VOOR DE
Dit Blad verschijnt eiken Zaterdagmorgen.
Prijs per kwartaal f 0,5(J
Afzonderlijke nummers- 0,05
Zaterdag 9 September 1911 18E Jaargang
Alle voor de Redactie en Administratie beslemde stukken en Advertentiën worden uiterlijk
Vrijdagmorgen ingewacht bij de Administratie te Middelharnis.
Prijs per adv srtentiën van 1—5 regels f 0,50
Iedere regel meer- 0,10
Groote letters naar plaatsruimte.
Buitenlandscb Overzicht.
In het midden der vorige week heeft de
Brusselsche Beurs een paniekje doorge
maakt en heeft Belgie een korte poos in
angstige spanning verkeerd: de oorlog tus-
schen Frankrijk enDuitschlandom Marokko,
heette zoo goed als onvermijdelijk. Buiten
België was de weerslag slechts flauw
men bleef daar in zijn optimisme der laatste
dagen volharden. Trouwens de oorzaak van
het paniekje was zuiver Belgisch.
De Belgische militaire autoriteiten legden,
naar uit tal van berichten in de Belgische
bladen bleek, een koortsachttgen ijver aan
den dag om de Belgiscb-Duitsche grens in
staat van verdediging te stellen. Dat kon
wel niet anders beteekenen, dacht men,
dan dat de Belgische regeering reden had
om den oorlog tusschen Duitschland en
Frankrijk yoor onvermijdelijk te houden
en haar maatregelen tot verdediging van
's lands neutraliteit, waartoe het zich bij
verdrag had verplicht, meende te moeten
nemen.
Op zichzelf zagen deze berichten er
inderdaad ernstig genoeg uit: de forten
van Namen en Luik werden van manschap
pen en oorlogsmateriaal voorzien, de jaar-
Hjksche manoeuvres werden afgelast; het
garnizoen te Verviers werd geconsigneerd
de minister van oorlog hield krijgsraad met
de bevelhebbers der fortenammunitie
werd overal uitgedeeldcavallerie-regimen-
ten werden van hot Westen des lands naar
het Oosten overgeplaatst., terwijl allerlei
geruchten over intrekking der officieren-
verloven en van lichtings-oproepingen de
ronde deden. Geen wonder dat menig Bel
gisch hart angstig te moede werd
De paniek is intusschen weer bedaard,
de Brusselsche Beurs heeft haar gewone
stemming herkregen, en de Belgen zijn weer
gerust: de militaire maatregelen door de
regeering genomen, zijn dezelfde gebleken
die België telkens neemt, wanneer er een
ietwat dreigende wolk aan den internatio
nalen horizont verschijnt. Voorzorgen, die
ditmaal Belgis méér en eerder had te nemen
dan eenig ander rijk, omdat over Belgischen
grond de kortste verbindingslijn loopt tus
schen Duitschland en Frankrijk, de beide lan
den die in een eventueelen oorlog zeer zeker
hoofdpartijen zouden zijn. België diende
voorbereid te zijn op alle eventualiteiten
om zijn neutraliteit" zoo noodig met de
wapenen te kunnen verdedigen.
Onze Zuidelijke nabuur is echter door
dit korte paniekje er weer eens aan her
innerd dat er een neutraliteits-vraagstuk
bestaat, dat voor België, gelegen als het
is tusschen de beide erfvijanden Frankrijk
en Duitschland, van vrij wat grooter be-
teekenis en gevaar is, dan voor eenige
andere „kleine" natie.
In de Indép. Beige geeft thans de be
kende publicist en hoofdredacteur van dit
liberale blad, Roland de Marès, een be-
FEXJILLETO IfcT.
12
Zij rukte zich los, en stamelde: „Giste
renavond O 1 dat was verschrikke
lijk 1 ik had niet het geringste ver
moeden zoo verschrokken dat ik mij
niet verweren kongeloof mij
denk niet o God'.
En een stroom van tranen brak uit haar
prachtige oogen en vloeide over haar lichaam
neder.
Herbert keek haar in het gelaat dat de
duidelijke sporen droeg van onuitsprekely-
ken zielsangst. Kon hij nog twijfelen aan
die vrouw, die hem bij iederen ademtocht
toebehoorde.
- Thea, vergeef mij mijn grenzenlooze
liefde, die ook wederliefde, grenzelooze
wederliefde eischt. Iedere atoom in U moet
de mijne zijn. Thea, hoort gij mij wel
En zijn stem beefde van hartstocht.
Hij hield haar slank lichaam in zijn krach
tige armen en droeg baar als een bruid,
midden doo de menigte \an nieuwsgie
rigen, die zich op het strand verzameld
hadden, naar haar badkoets. Haar oogen
schouwing over dit vraagstuk ten beste, die
wij omdat menig woord erin wordt gezegd,
dat ook buiten Belgis ter harte kan geno
men worden, kort weer willen geven.
Belgiê's neutraliteit is, naar men weet,
door de mogendheden bij het verdrag van
Berlijn gegarandeerd, terwijl Belgie van
zijn kaDt zich ook tot onzijdigheid bij
Europeesch-internationale conflicten heeft
verplicht. De vraag is echter nu alleen of
dit verdrag, deze waarborg, eenige w e r
k e 1 ij k e waarde heeft. En in dit opzicht
betoont Roland de Marès zich al dadelijk
zeer pessimistisch. Hij verwijst naar't geen,
niettegenstaande het Berlynsche Verdrag
met Bosnië en Herzogewina, is gebeurd
hij had ook kunnen verwijzen naar 't geen
Marokko te wachten staat en meent
dan dat verdragen alleen slechts zooveel
waarde hebben als zy aan de tijdelijke om
standigheden ontleenen, zoodat dan ook
„onze (de Belgische) neutraliteit slechts
zooveel beteekent als wij in staat zijn baar
te verdedigenmen zal ons slechts helpen
haar te verdedigen, wanneer wij in staat
ziin elke schending van ons grondgebied te
beletten."
Zijn wij daartoe in staat? vraagt de
schrijver dan. Het antwoord luidt niet be
moedigend voor de Belgen. „Uit alles wat
er deze laatste dagen is aan 't licht ge
bracht, blijkt duidelijk zoo schrijft hij
dat de Duitsche troepen- Luik zouden
binnenrukken zonder een schot te lossen,
en dat Belgis bezet zou zijn, vóór het zelfs
zijn leger had kunnen mobiliseeren
Welken grond Roland de Marès voor zijn
sombere profetie heeft? „Een veldleger,
onvoldoende van sterkte en in een tijdperk
van volledige reorganisatieonbezette
forten, die, indien het tot een mobilisatie
kwam, verdedigd zouden moeten worden
door mannen der 14de en 15de lichting,
d. w. z. door militaire non-valeurs, een
behoorlijk artillerie-materiaal, doch waar
van er op elke drie batterijen slechts één
gebruikt zal Kunnen worden, omdat ge
oefende manschap ontbreekt; en eindelijk
gebrek aan ammunitie en aan paarden
ziedaar de toestand, ziedaar het militaire
instrument, waarmede men in het jaar onzes
Heeren 1911 een natie van acht millioen
hoeft begiftigd, die rijk is, zich in bloei
verheugt en vrij wil blijven...."
Dat de heer Roland de Marès de
clericale regeering en de clericale pers,
die, om het niet bij de kiezers te verbruien,
de militaire uitgaven tot't minder dan noo-
dige hebben beperkt, voor dezen droevigen
toestand van Belgiê's weerbaarheid verant
woordelijk stelt, spreekt wel van zelf, doch
kan hier thans verder- buiten beschouwing
blijven. Geven wij nog alleen iets uit het
geen hij schrijft over den aard van 't ge
vaar, dat dreigt, indien België de eerbiedi
ging van zijn onzijdigheid niet weet af te
dwingen en over de wijze waarop Roland
de Marès dit denkt mogelijk te maken.
Hij stelt voorop dat indien er thans
werkelijk oorlog mocht komen tusschen
waren weder gesloten, haar tranen hadden
opgehouden te vloeien en haar overspannen
gelaatstrekken waren door mildere en meer
zachtaardige vervangen.
Herbert wachtte geen antwoord af. Lief
kozend zweefden zijn verhelderde blikken
over haar gestalte, daarna droeg hij de zorg
voor haar over op een badvrouw.
Op dit oogenblik knikte zij hem weder
vol geluk toe.
Toen zij geheel alleen was, en de eerste
geluksroes over de bestendigheid zijner
liefde, die zoo jammerlijk verbroken was
geworden, haar met onbeschrijfelijke zalig
heid vervuld had en zij eenigszins bedaard
was, kwam zij tot het bewustzijn, dat nu
alles tusschen hen anders was als vroeger,
dat Herbert er geen genoegen in zou vinden,
zijn liefde alleen beantwoord te zien, maar
dat hij nu ook eischeu zou stellen, ja dat
hij tot eischen stellen in zekere mate ook
eenigszins gerechtigd was.
Zoo was dus het juiste oogenblik genaderd,
waarin zij moest beslissen, of wel aan een
geheel leven van liefdesgeluk vaarwel te
zeggen, of wel hem in den afgrond der
zonde te volgen.
Thea begon opnieuw te sidderen. Was er
dan geen andere uitweg? Als zij hem nu
om verschooning bad, zou hij dan haar vriend
blijven, zooals hij tot nu toe geweest was?
Konden z|j deze kortstondige oogenblikken
Frankrijk en Duitschland, Belgis er niet
zoo gemakkelijk af zal komen als in 1870
toen Belgie volgens generaal Ghazal, den
toemnaligen Belgischen opperbevelhebber,
„door 't oog van een naald was gegaan".
De wonderen herhalen zich niet, zegt Roland
de Marès, en ditmaal zou zeker een der
beide landen trachten het grondgebied van
't andere te bereiken langs den korten
Belgischen weg.
„En hetzij dan vervolgt hij
overwinning aan Franscbe of aan Duitsche
zijde is, hetzij wij aan de Franschen dan
wel aan de Duitschers.tegemoetkoming be-
toonen onze twee machtige buren zullen
in hun recht zijn, wanneer zij naden oorlog
tot ons zeggen, dat v?jj onze onzijdigheid
niet weten te doen eeibiedigen, en dat wij,
onder die omstandigheden, een gevaar voor
hen opleveren, omdat zij elkaar over ons
grondgebied kunnen bereiken. En dan zal
de een of de ander zich belasten met het
organiseeren van onze defensie. Dan zullen
de Belgen, omdat zij hun land niet hebben
willen dienen, gedwongen zijn den vreemde
ling te dienen omdat zij niet tot 't eind
vije mannen hebben weten te zijn, zullen
zij wederom aan een ander onderworpen
worden."
Om dat te voorkomen meent Roland de
Marès, dat de natie zich opofferingen heeft
te getroosten. Belgie heeft een krachtig veld
leger noodig van 125,000 tot 150,000 man,
beschikbaar en in staat om te opereeren op
den rechteroever der Maas, in dat gedeelte
der Ardennen, waar de natuurlijke overweg
ligt voor een Duitsch leger naar de Fransche
grens; verder heeft het een leger noodig dat
de verbinding met Centraal-Belgis kan open
houden en met Antwerpen als steunpunt.
In het geheel zouden aldus voor de nationale
verdediging 260 300,000 man noodig zyn -
een getal dat bij volkomen toepassing van
den algemeenen dienstplicht en onder ver
korting van den diensttijd best bereikt kan
worden.
Alleen wanneer Belgis over zulk een
legermacht beschikt, zal het zyn neutrali
teit en daarmede zijn onafhankelijkheid
kunnen verdedigen en behouden, schrijft
Roland de Marès, die zyn artikel aldus
besluit: „Zich te verdedigen of te berusten
een middenweg is er niet. Een schyn-
verdediging te organiseeren, met onvoldoen
de middelen, dat is, of men het wil of niet,
in de kaart spelen van den indringer, dat
is verraad."
I
Feitelijk „Marokkaansch" nieuws is er
niet, althans wat den Fransch-Duitschen
kant der affaire betreftweldra zullen Cam-
bon en Kiderlen Wachter hun besprekingen
hervatten en'zoolang over 't out,werp hiervan
nog geen officieele mededeeling wordt ge
daan, zal een afwachtende houding het
beste zyn. Constateeren wij alleen dat de
verwachting over het algemeen zéér opti
mistisch blijft.
Er is alleen wat „direct" nieuws. Zoo,
dat er Zondag te Berlijn weer een druk
van geluk niet vergeten, en weder als vrien
den naast elkander leven
Met de volslagen lichtzinnigheid eener
onervaren vrouw, en met haar algeheele
onbekendheid der mannelijke natuur, hield
zij ook nu nog eene loutere vriendschaps
verhouding voor mogelijk, en dit-was het,
wat haar geruststelde. Zij zou heul bidden
en smeeken, dan moest hij haar maar be
grijpen.
XII.
Herbert von Selchow was er de man niet
naar. om in de liefde half werk te verrich
ten. Een eenmaal genomen besluit stond
bij hem rotsvast; er bestonden geen hin
derpalen meer voor hem. Sinds hy de over
tuiging verkregen had, dat Thea hem in
nerlijk geheel toebehoorde, dat haar ziel in
hem opging, was iedere bedenking bij hem
verdwenen. Volgens de wet der liefde was
zy de zyne; hy alleen had recht op haar.
Volgens zyn gestelde overtuiging was hy
gemachtigd haar aan zich te boeieD, want
de natuur had haar voor hem bestemd. Hij
had haar tot liefde opgewekt, en derhalve
was zij de zijne; nu kon er geen scheiding
noch verdeeling meer bestaan. Een beminde
vrouw met een ander te deelen dit lag
geheel buiten zijn opvattingsvermogen, dit
was hem iets ondenkbaars.
bezochte „nationale" vergadering is gehou
den in de Philharmonie, tot viering van
het Sedanfeest een feit dat op zichzelf
het karakter der vergadering al teekent
waarin werd geklaagd, dat de Duitsche
politiek naar binnen en naar buiten „schom
melde", dat Duitschland door Bismarck
verwend was geraakt, die acht jaar te vroeg
was afgetreden, kortom, dat de tegenwoor
dige Duitsche regeering lang niet nationaal",
d. w. z. niet krachtig genoeg tegenover
Frankrijk optrad.
Van tegengestelden aard was de betooging
die eveneens Zondag in het Treptower Park
werd gehouden en georganiseerd was dooi
de sociaal-democratische kiesvereenigingen
van Groot-Berlyn. Van tien tribunes spraken
verschillende sociaal-democratische kop
stukken, als Ledebour, Bernstein, Bauer
Molkenbahr, Liebknecht tegeD de oorlogs.
ophitsing en vóór den wereldvrede. De
betooging verliep uitstekend. De sociaal
democratische tucht in Berlijn bleek ook
nu weer uitstekendpolitie was er zoo goed
als niet en bleek ook niet noodig, dank zy
de eigen s.-d. orde bewaarders. Alleen kregen
ongeveer een honderdtal personen het te
kwaad door de hitte; zij werden door de
sanitaire arbeiders-kolonies geholpen en zoo
noodig naar een hospitaal gebracht.
Te 1 uur precies begon de betooging en
te 2 uur werd er met handen-opsteking een
motie aangenomen, waarin werd betoogd,
dat de koloniale politiek slechts een uitwas
van de imperialistische machtsontwikkeling
en van het kapitalistisch systeem isdat zy
tot geweldadige vernietiging van heele volks
stammen voert en noodzakelijk conflicten
met andere Staten te voorschijn roepen
moet; werd erin geëischt de bijeenroeping
van den Rydsdag en plechtig verzekerd,
dat bij de eerstvolgende verkiezingen afre
kening met de oorlogsspeculanten gehouden
zal worden.
De betooging werd door, naar schatting,
ongeveer 100,000 personen bijgewoond. De
Köln. Ztg. noemt haar na de geweldige
propaganda, die er voor is gemaakt, een
gruwelijke mislukking. Er waren onder die
100,000 personen een massa vrouwen en
kinderen. Slechts een 20,000 mannen ston
den om de tien tribunes, en van deze luister
den er nog lang niet allen. De meesten liepen
in 't park rond te wandelen. Van geestdrift
was ei volgens de Köln. Ztg. geen sprake.
Het blad meent dat bet partijbestuur de
ultra-radicalen, die hen lot de betooging
hebben gedwongen, voor deze mislukking
wel verantwoordelijk zal stellen I
Verder dient er nog melding van gemaakt,
dat de Fransche pers alles behalve gesticht
is over de bezetting door Spanje van Ifni
(een havenplaats ten Zuiden van Agadir),
waartoe Spanje op grond van een tractaat
van 50 jaar geleden is overgegaan. Ook
Fransche officieuze organen geven daar
duidelijk hun ontevredenheid over tekennen.
Zij laten duidelijk doorschemeren, dat Spanje,
wanneer Frankrijk eerst met Duitschland
maar klaar is, van zijn inhaligheid en zyn
Hy zou door jaloerschheid verteerd wor
den, als elk harer gedachten hem niet had
toebehoord. Zijn phantasie moest niet de
minste speling hebben, anders had hy die
vrouw wellicht dood gekweldhy alleen
wilde heer en meester over haar zijn.
In den namiddag bracht hy een bezoek
aan Theahy was vast besloten haar niet
weder los te laten, en dacht nauwelijks
meer aan eenigen tegenstand harerzijds.
Toen hy binnentrad en zy hem met zoo
veel vastberadenheid naar zich toe zag ko
men, begaf haar haar moedzy gevoelde
plotseling de onmogelijkheid barer wen-
schen hier gold het geen half werk meer;
deze man liet zich niet langer met een
koele vriendschap „afschepen".
Herbert liet haar in het geheel niet aan
het woord komen en zyn hartstochtelijke
taal bedwelmde haar. Zy zag voor haar
oogen nog slechts den man, tegen wien
alles in haar indruischte. Het verstand, het
kloek overleg lieten haar aan haar lot over
en zy luisterde toe, als een vronw die be
mint, en in haar geliefde haar afgod ziet.
Zy was volkomen hersteld en vroolijke
opgewektheid spreidde rozen over haar wan
gen met begeerigheid laafde zy haar hart
aan die klanken van den hartstocht, waar
van ieder zijner woorden tintelde.
De natuur heeft ons als twee schakels
voor elkander gesmeedu van uw kant
politiek van „visschen in troebel water"
weinig pleizier zal beleven.
In Noord-Frankrijk hebben ernstige on
lusten plaats gehad door de duurte der
levedsmiddelen. Honderden vrouwen dwon
gen do verkoopers op de markten tot de
oude prijzen te leveren. Wie weigerde, zag
zijn waar vernielen en zyn winkel plunderen.
De beweging breidt zich steeds verder uit.
En zy richt zich hoofzakelijk tegen de tus-
schenhandelaren die, naar het met cijfers
bewezen is geworden, van den heerschen-
den nood een schandelijk misbruik maken
om zich zelf te bevoordeelen.
De landbouwers kunnen bewijzen, dat zij
onder den druk van de oogenblikkelyke
verhoudingen, slechts 10 tot 15 procent
duurder dan in normale jaren groente, eieren,
boter enz. van de hand zetten, terwijl de
noteeringen in demarkthallenprysstygingen
zelfs tot 100 procent te zien geven.
De berichten omtrent het karakter van de
beweging luide van overal zeer ernstig. In
Rys3el meldde de prefektuur dat de bewe
ging een ernstig karakter heeft; in Maubeu-
ge, Jeumont en Feignies geeft de toestand
aanleiding tot groote bezorgdheid.
In Douai is alles doodschalle slagers en
bakkerswinkels zijn gesloten. Een regiment
infanterie is met een specialen trein naar
Maubeuge vertrokken.
In de mijnstreek wordt voor hetprokla-
meeren van een algemeen staking gevreesd.
In Courriéres hebben de bakkers en de
slagers besloten om vanaf heden hun win
kels gesloten te houden. In Arras wordt, geen
markt meer gehouden,omdat de kooplieden
voor onlusten bevreesd, besloten weg te
blijven.
Te Saint-Quentin stonden Zaterdag alle
fabrieken stop en waren alle magazijnen en
winkels gesloten. Voortdurend hebben er
manifestaties plaats. De regeering zond het
zevende regiment jagers uit Roaan erheen.
Minister-president Caillaux heeft strenge
orders gezonden aan de prefekten van de de
partementen, om de beweging overal met de
grootste gestrengheid tegen te gaan.
Wat Duitschland betreft, ontwaakt ook in
andere dan arbeiderskringen nu het besef dat
de regeering maatregelen dient te nemen,
om den nood door de duurte der levensmidde.
len ontstaan, te helpen lenigen.
Zoo verklaart het „Berliner Tagablatt" in
een scherp artikel, dat het afleiden van de
aandacht van het volk van den inwendigen
nood door middel eener aktie naar buiten
niets baten zal. Het eerst noodige is, dat het
volk goedkooper levensmiddelen bekomt. De
mogelijkheid daartoe, bestaat niet alleen in
het verminderen van de tarieven voor invoer
op graan en andere levensmiddelen, maar
ook in het openstellen van de grenzen voor
den invoer van vee en vleesch.
Terwijl de onderhandelingen tusschen
Duitschland en Frankrijk om Marokko iedere
aandacht in beslag nemen, heeftdeRussische
regeering weder de gelegenheid tebaat ge
nomen om zich wat Perzie betreft, het recht
moogt u daartegen verzetten, zooveel u
wilt, ik, ik zal u leeren wat liefde is I
Gij hebt nog zelfs geen idee van het pa
radijs des geluksl
Dood en somber en als een langdurig
verblijf in een kerker moet het' verleden
achter u liggen met my zult u leeren ken
nen, wat leven istot nu toe hebt u steeds
geslapen, ik wil met u opstijgen tot een
verhevener bestaan, waar het geluk ons
toelacht en ons wenkt!"
Met de zekerheid van zijn overwinning
in de oogen keek hy met van geluk stra
lende blikken op haar neder.
Een heete vlam, zooals die der zon zelve,
luwde haar daaruit tegen, en zij luisterde met
verrukking naar zijn wegsleepende stem.
De liefde is het schoonste in het leven,
Thea Gy zult van liefde in mijn armen
verteren, gy eenige, gij dierbare Thea!"
Zyn hartstocht loeide als een storm over
haar heen, zoodat zij nauwelijks tot herade
ming kon komende nabijheid van dezen
man betooverde haarslechts ééne gedachte
had nog toegang tot haar; „hem gehoor
zamen, al moest het haar ook het leven
kosten 1"
Maar weldra doemde het verleden weder
by haar op; zy dacht opnieuw aan haar
huwelijk en haar plichten. Om God wil,
waar voerde hy haar heen
Zy gevoelde zich zoo zwak Een oogen-
