LSDIJK.
lüïD-HOLLANDSCHE EN ZEEUWSGHE EILANDEN
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD,
Veerhuis".
de Goederen, enz.
ll!li!li!ii!ii!i8!ii!ii!iiSl
F. M. MULDER.
Liefde en Tirannie.
Ilplillplpljllplplplp
otterdam.
ILLIJKE PRIJZEN.
rletULiiiei*olie.
10LLANDSCH
JUWCREDIET.
ITOOR ALKMAAR.
11. Telefoon 73.
NTSCHAPPEN:
ENKHUIZEN,
6. Westerstraat 6.
's-GRAVENHAGE,
Molenstraat 45.
ROTTERDAM,
Leuvehaven 107.
irg
int.
99.
wee Millioen Guldeu
eplaatst en volgestort
r 1.500.000.
OTSCHAP verleent Cre-
gelden in deposito, belast
a aan- en verkoop van
inpons, sluit beleeningeu
en en verricht verder alle
:n tot het Kassiersvak
ito rente 21/2 °/o.
op 30 Juni 1911.
dieten f 6.026.421.33
- 1.277.962.93V2
...- 227.537.92
rOREEST, J. F. MOENS,
'ommissaris. Directeur.
int voor Middelharnis en
i DER KOOGH
IDDELUAMII.
B 280 Middelharnis.
idig een groote partij
ï-en andere SfiïtllOffa
i zonder overslag,
op elk gebied voor Jon-
is en Meisjes,
en, Kinderspelen, Portret-
icht-, Zwartje8albums en
n,
inde soorten en prijzen,
soorten
gpapier, Kasboeken, M*
doozen Luxe poot, allo
enz.
odigdheden voor de Am-
Avondteekensohool. Ver-
Dorten Bordpapier,
n alle soorten
i, Mode-, Dag- Week-,
1 en Leerboeken,
m
1 v ertentien
jnen- en buitenlandsche
Her verhooging van prijs.
3 adres van alle soorten
- en BINDWERK.
Ansicht-, Fantasie- en
arten, enz. enz.
;en op boeken worden
tegen Uitgeversprijzen
bevelend,
W yjhi der Schenk.
ONZE EILANDEN
VOOR OE
Dit Blad verschijnt eiken Zaterdagmorgen.
Prijs per kwartaalf 0,50
Afzonderlijke nummers- 0,05
No. 41
Zaterdag 2 September 1911 18E Jaargang
voor de Redactie en Administratie bestemde stukken en Advertentiën worden uiterlijk
Vrijdagmorgen ingewacht bij de Administratie te Middelharnis.
Prijs per adv ,-rtentiën van 1—5 regels 0,50
Iedere regel meer- 0,10
Groote letters naar plaatsruimte.
Buitenlaiidscli Overzicht.
Het optimisme in zake de Marokkaansche
affaire blijft aanhouden. Frausche, Engel-
sche en Duitsche bladen verkondigen om
strijd, dat een minnelijke afwikkeling dezer
netelige kwestie zoo goed als zeker is.
Volgens de Lokal Anzeiger, het officieus-
getinte Berlijusche blad, zou de Duitsche
regeering zelfs reeds officieel aan haar ver
tegenwoordigers bij de andere regeeringen
daarvan mededeeling hebben gedaan; en
volgens de eveneens vaak uitnemend inge
lichte Wiener Algemeine Zeitung zou Von
Schön, de Duitsche gezant te Parijs, den
Franschen minister van Buitenlandsche
Zaken, De Selves, hebben verklaard, dat
de voorwaarden vau het Fransche protokol
waarbij Duitschlaud van alle politieke rech
ten in Marokko afstand doet, niet onaan
nemelijk wareu. Dat klinkt al zéér hoopvol:
„want niet onaannemelijk" beteekent van de
diplomaten, in de gewone taal overgezet na
tuurlijk, dat men 't er best over eens zal
worden.
Hopen wij, dat het optimisme, wanneer
de uitslag der deze week te Berlijn te
hervatten onderhandelingen bekend wordt,
gerechtvaardigd blijkt.
Tot zoolang valt er over de Marokkaan
sche affaire zelf eigenlijk niet veel te ver
melden. Er zijn echter een tweetal punten,
indirect met deze affaire in verband staand,
of gebracht, die de aandacht verdienen.
In de eerste plaats de jongste rede van
keizer Wilhem te Hamburg, waarvan men
Maandag onder de telegrammen een kort
résumé heeft gevonden. Deze rede trekt om
verschillende redenen de algemeene aan
dacht en wordt zoowel in als buiten
Duitschland druk besproken en gecomen-
teerd. Waarbij zich liet wonderlijke geval
voordoet, dat (je liberale pers er haar hooge
ingenomenheid mede te kennen geeft, terwijl
de conservatieven daarentegen hun veront
rusting en verontwaardiging erover niet
onder stoelen en banken steken 1
De verklaring van dit merkwaardige feit
is niet moeielijk te vinden. In de eerste plaats
heeft de Keizer in een allergelukkigste
oratorische trouvaille hij sprak na afloop
van een wedren - den internationalen
economischen strijd der naties vergeleken
bij een werdren, waarbij wel het eigen paard
met zweep en spoor mocht aangehitst wor
den doch geen paard van den mededin
ger geweldadig mocht worden gehinderd.
Een pleidooi dus voor den vreedzamen
strijd der naties. En daarom de conserva
tieve en nationaal-liberale sabel-rinkellaars,
die in de gansche Marrokkaanscbe affaire
zoo stout en luid met „oorlog" hebben
gedreigd, allerminst naar den zin. Doch naar
het hart van allen, die van oordeel zijn, dat
eigenlijk geen enkele zaak ter wereld waard
is dat men er voor de verschrikkingen
van een internationalen oorlog over Europa
brengt, doch zeker de Marrok kaausche
affaire niet!
PEUILLETOIT,
11
Was dat jajoersheid geweest Die schrik
wekkende jaloersheid, die zij slechts uit
boeken had leeren kennen en zonder welke
geen liefde bestaan kan Maar dat was dan
wel iets verschrikkelijks, iets waarvan zij
gruwde
Onwillekeurig stond zij op. Haar hoofd
deed haar zeer. De Weenerin noodigde haar
uit, mede te gaan naar de muzieksalon
maar zij verontschuldigde zich, daar zij naar
vrije lucht snakte.
Buiten scheen de heldere maan en hulde
de strandpromenade in een bleek licht.
Thea verliet de eetzaal en begaf zich naar
het strand. De aangename zeekoelte woei
haar verfrissend tegen. Hoe verkoelde deze
haar brandende slapen 1 In gedachten ver
zonken wandelde zij op en neder en hield
de oogen op de schuimende en bruischende
zee gericht, die wilde muziek der natuur
bracht haar by na in geestverrukking! De
stralen der maan glinsterden op de met
schuim bedekte kruinen der golven die aan
kwamen rollen en in statige afwisseling
In de tweede plaats zijn de agrarieörs
in het bijzonder uog om een andere reden
verstoord. De Keizer heefto.a. ook gezegd:
„Voor een volk is het ademen even noodig
om televen als voor het menschelijk lichaam.
De adem van het staatslichaam geeft het
leven en kracht. En deze adem is de handel."
Deze woorden nemen de agrarieers den
Keizer zeer kwalijk. „De eigenlijke bron van
onze kracht spruit uit onze akkers. De
landbouw is en blijft hef fundament van
onze kracht" schrijft de Deutsche Tages-
zeitung in eeD bitter verwijt dat de Keizer
de ware steunpilaren van zijn troon zóó
heeft kunnen vergeten....
Natuurlijk heeft dit verwijt allerminst
zin. De Keizer sprak te Hamburg, de grootste,
souvereine handelsstad van het continentale
Europa, welker gast hy wassprak het dus
niet van zelf, dat hij in zijn toespraak nadruk
op de beteekenis van den handel zou leggen
Ook de industrie, thans nog meer dan de
landbouw de levensbron der Duitsche wel
vaart, is door den Keizer genoemd. Uit
nijverheidskringen verneemt men echter
geen klacht over die veronzachtzaming van
hun bedrijf: daar begrijpt men, dat de
Keizer te Hamburg moeilijk anders spreken
kon dan hij deed. Doch de verwende en
aanmatigende agrariërs zijn nu eenmaal
nooit tevreden
De klerikale betooging, die Zondag ter
eere van den oud-minister-pres. Schollaert
en in 't belang van de confessioneels school
in den zin van het schoolwetsontwerp van
dezen premier heeft plaats gevonden, heeft
volgens klerikale bladen 'n 160,000, volgens
de schatting van liberale bladen tusschen
de 30,000 en 40,000 menschen tot deelneming
gelokt. Gedurende den morgen werden
verschillende vergaderingen gehouden,
waarin clericale politici tot volharden in
den strijd om de school aanspoorde. Men
nam een motie aan, waarin men zich ver
klaarde voor de vorming van comités, die
de propaganda voor de klerikale school
levendig zouden houden.
Bijna bij iedere groep van den optocht,
die in den namiddag plaats had, waren
verschillende priesters. De heer Schollaert,
omgeven door vier ministers en talrijke
afgevaardigden, liet op het marktplein de
revue passeeren. Hij werd gevierd als een
volksheld.
Achteraf blijken er nog verschillende
botsingen te hebben plaats gehad. Betoogers
uit de provincie Luik beschimpten een
sociaal-democratischen afgevaardigde, die
naar den optocht keek. Hierop drong de
menigte tegen de manifestanten op en ont
rukte hun een vereenigingsvaandel. Het
kwam daarby tot ernstige baldadigheden,
zoodat bereden gendarmen tegen de meDigte
moesten optreden. Uit verschillende huizen
werden bierflesschen geworpen, waarbij
verscheidene personen gewond werden. Elf
arrestaties hadden plaats, waarvan er vier
gehandhaafd bleven. Te Brussel werden de
betoogers bij aankomst aan het station door
weder wegzonken. Zij was geheel in dit
schouwspel verdiept.
Ik heb u overal gezocht, mevrouw 1"
hoorde zij plotseling den Hongaatschen
Baron achter haar uitroepen. Deze trad
aan haar zijde en wilde haar op haar wan
deling over de pier vergezellen, zooals hij
des avonds wel meer placht te doen.
Thea was zoo druk met haar gedachten
bezig, dat zij hem nauwelijks gewaar werd,
en ge6n aandacht aan zijn woorden schonk.
Hij scheen echter haar zwijgen als een in
stemming en een aanmoediging op te vatten,
en sloeg plotseling zijn arm om haar heen,
terwijl hij gloeiende liefdesverklaringen
uitte.
Dit bracht Thea tot zich zelve. Heftig
maakte zij zich los uit deze omhelzing, en
wilde haar verontwaardiging over deze
handelwijze lucht geven, toen een hooge
gestalte met een grooten bruinen maDtel
los om de schouders geslagen, langs haar
voorbij ging.
Thea kon van schrik geen woord uit
brengen, want zij herkende onmiddellijk
deze gestalte, die slechts een oogenblik de
oogen op haar sloeg met een uitdrukking,
die baar deed sidderen. Zij wilde roepen,
maar kon slechts een heesch gestenn
voortbrengen.
Daarna keerde zij naar huis terug. zoo
gebroken en vernietigd, dat de Baron ver-
de menigte met gefluit en gesis ontvangen,
onder het schreeuwen van
Weg met de geestelijkheid 1"
De tekst van het wetsvoorstel ter voor
koming van werkstaking, dat door W. Crooks
bij het Britsche Lagerhuis werd ingediend,
is thans openbaar gemaakt.
Daarin wordt bepaald dat by geschillen
tusscben werkgevers en werknemers, een
der partyen het ministerie van handel kan
verzoeken, een commissie van onderzoek en
verzoening te benoemen. Die commissie zal
bestaan uit drie leden, door het ministerie
te benoemeneen op aanbeveling van de
patroons, een op die der arbeiders en het
derde gekozen aoor de twee eerstaangewe
zen leden. Als door die commissie geen
schikking kan worden bereikt, dan zal een
werkstaking of uitsluiting geoorloofd zyn.
Op het veroorzaken van een uitsluiting voor
of gedurende het onderzoek der verzoenings
commissie worden boeten gesteld tot 200
per dag, op een staking in stryd met de
bepalingen der wet boeten van 2 tot 10
per dag, en personen die aanzetten tot een
uitsluiting of een staking worden gestraft
met boeten tusschen 10 en 200.
Verder wordt o. a. bepaald, dat werkge
vers en werknemers minstens 30 dagen te
voren kennis moeten geven van voorgeno
men veranderingen in loon of arbeidswaar
den.
De president der Portugeesche republiek
heeft een revue over de troepen gehouden,""
waarbij hy door een talrijke menigte met
gejuich werd begroet. Camacho zal, naar
gemeld wordt, in het nieuwe ministerie de
portefeuille van openbare werken over
nemenna de vorming van het nieuwe
Kabinet gaat het parlement op recés.
Het telegram waarmede Fallièies Arriaga
met zyn benoeming gelukwenschte, en welk
telegram tevens de erkenning door Frank
rijk van de Portugeesche republiek betee-
kende, luidde als volgt: „Op het oogenblik
dat Uwe Exellentie tot het hoogste Staats
ambt is benoemd, hecht ik er aan u myn
welgemeende gelukwenschen aan te bieden
met het Wijk van vertrouwen, hetwelk uwe
medeburgers u daarmede hebben gegeven,
en ik verzoek u met myn vriendschappelijke
gevoelens, de ernstige wenschen wel te
willen aanvaarden, welke ik koester voor
den voorspoed der Portugeesche Republiek."
De Wetgevende Vergadering heeft bij
acclamatie een voorstel van den voorzitter
goedgekeurd, waarby aan Frankrijk dank
wordt betuigd, voor de erkenning der repu
bliek Portugal.
In de wetgevende vergadering heeft dezer
dagen onder algemeene goedkeuring, de
afgevaardigde, Joao Menezes, de benoeming
voorgesteld van een parlementaire commis
sie, die het onderzoek zal leiden der in de
huizen van Jezwieten gevonden en in beslag
genomen papieren. Menezes deelde mede,
dat een voormalig Pauselijk Duntius in Lis
sabon aan den veltocht tegen de Portugee-
bluft voor haar bleef staan kijken. Zij wist
zelf nauwelyks, hoe zy op haar kamer was
gekomen 1 Een ontzettende, zinneloozeangst
folterde haar en .maakte haar ten speelbal
aan onbeschrijfelijke zielesmarten. In haar
hersenen dwarrelde alles door elkander.
Was het niet een gril van het noodlot,
dat Herbert haar juist op dit oogenblik
moest zien, zich nu van haar af zou wenden
en een scheiding zou vergemakkelijken
Maar zou zy dan nog kunnen leven zonder
dien man Zy sloeg beide handen voor baar
verhit gelaat, en koortsachtige rillingen
liepen over baar leden.
Nu zy Herbert ging verliezen, kwam haar
naar geluk hongerende ziel weder in op
stand; dit zoo laat ontwaakte hartstochte
lijke temperament werd tot Herbert ge
trokken met een geweld dat de arme vrouw
Yoor zich zelf deed beven; zij haatte en
verafschuwde zichzelf, en toch behield deze
grenzelooze hartstocht de overhand. De
meest verschillende opwellingen ontstelden
dit zwak karakterzij wist niet wat te
doen: zy kwam zich zelf erbarmelijk, ja
verachtelijk voor 1
Zy schaamde zich over hetgeen Herbert
nu wel van haar denken moestmaar ook
scheen het haar zeer nuttig en wenschelyk
als hij nu eens zag, dat zij ook aan anderen
begeerenswaardig toescheen.
Met het instinct van do zwakkere ge-
sche republiek had deelgenomen en dat deze
thans zyn operaties van uit Rome en Milaan
voortzette.
Hij verklaarde verder, dat in de in beslag
genomen papieren het bewys te vinden was,
dat eenige der voornaamste leden van het
Huis Orleans een inval van Jezwieten in
Portugal georganiseerd hadden en een bedrag
van 200.000 frcs. voor een royalistische
campagne hadden verstrekt. De Minister van
Justitie teelde mede, dat het bewys was
gevonden onder de documenten iu quaestie,
dat een aantal personen, die in intiem
verkeer met de Koninklijke familie gestaan
hadden, verkapte Jezwieten geweest waren
Het vrouwenstemrecht is thans ook ver
dedigd in het Perzische parlement. Het
resultaat dat de dappere baanbrekerermede
bereikte was wel niet bepaald zóó als deze
het zich wellicht had voorgesteld, maar het
feit op zichzelf is toch merkwaardig genoeg
om de bijzonderheden die de Teheransche
berichtgever van de Times er in zyn blad
over mededeelt kort weer te geven.
Het parlement, zoo vertelt deze corres
pondent, was juist bezig met de voorbe
reiding der aanstaande hoofdverkiezingen
toen geheel onverwacht de afgevaardigde
van Hamason Hadschi Wakilel het woord
vroeg en een hartstochtelijk pleidooi voor
het vrouwenkiesrecht hield Een golf
van ontzetting giug door de ryen der wakke
re volksvertegenwoordigers, toen Hadschi
ronduit verklaarde, dat de vrouwen een ziel
bezaten, en rechten, en dat zy dus ook
moesten meespreken en meekiezen. En met
vurigen ijver wekte Hadschi de geestelijk
heid op om daartoe mede te werken
Maar daar bleek Hadschi, zooals trouwens
wel te denken was, aan het verkeerde
kantoor te zyn. De hoogste vertegenwoor
diger der Ulemas stond op en verklaarde,
dat zyn ooren nog nooit in zyn geheele
leven door zulke schaaratelooze woorden
beleedigd waren geworden. In groote op
gewondenheid verklaarde de Hohamme-
daansche Godsman, dat de vrouwen geen
ziel en ook geen rechten hadden, en dat
een leer als die van Hadschi het einde van
den Islam beteekende
Het eind was dat de voorzitter van het
parlement de secretarissen verzocht in hun
verslag van dit onwaardige intermezzo
geen melding te maken, opdat geen her
innering daaraan de roemvolle kroniek van
het Perzische parlement zou bezoedelen.
Met blijkbare opluchting begroetten de
afgevaardigden jubelend deze woorden van
den voorzitter en haastten zich daarna tot
een ander, minder gevaarlijk onderwerp
over te gaan.
Het merkwaardige in deze geschiedenis
is natuurlijk niet, dat de Perzische volks
vertegenwoordigers niets van het vrouwen
kiesrecht willen weten dat was, vooral ook
met 't oog op hun godsdienst, wel nog niet
anders te wachten. Maar dit is het merk
waardige: dat er althans reeds één onder
hen in, die aan de vrouw niet alleen een
voelde zy dat Herbert haar met een zekere
overheersching behandelde, met het bewust
zijn van een zekeren overwinnaar.
Maar daarna hernam de angst by haar
weder de boventoon, en zy besloot hem te
gaan opzoeken, hem alles te verklaren, hem
van haar liefde te overtuigen en zich aan
zijn voeten te werpen
Zoo viel zij van het eene uiterste in het
andere; maar de macht die deze man over
haar uitoefende behaalde ten slotte
overwinning, zy begaf zich haastig naar
beneden,! en bladerde in de badgasten lysten.
Daar stond het: „Herbert von Selchow.
Officier uit Berlijn, Kurhaus."
Op staanden voet begaf zy zich op weg.
Maar weldra hield zij weder besluiteloos
stil. Zou hy wel tehuis zyn Kon zij nu
het reeds zoo laat was, nog wel naar hem
vragen? Misschien. Maar neen, dat ging
toch niet, vooral nu men haar toch in het
Kurhaus kende. Zy moest dus haar geduld
oefenen tot den volgenden morgen, en keerde
zuchtend terug.
De opgestoken zeewind sloeg hare rokken
tegen elkander zoodat zy nauwelijks vooruit
kon komen.
Nog een lange eindelooze nacht I Zy
rilde van koude en zenuwachtige overspan
ning, en bereikte met moeite haar hótel.
Met kloppend hart liep zy nog uren lang
in haar kamer op en neder, wierp zich
ziel toekent, maar haar ook medezeggen
schap, als aan den man, in hetlandsbestuur
wil geven
Overigens klinkt het fraaie beroep van
den voorzitter op de „roemvolle kroniek"
van het Perzische parlement, nog al eigen
aardig, wanneer men bedenkt dat het
ditzelfde parlement was, dateen prijs
op het hoofd van den ex-Sjah steldeof,
zooals men 't ook kon uitdrukken: moor
denaars vroeg, „tegen hooge belooning" 1
De Turksche minister van buitenlandsche
zaken Rifaat-pasja is afgetreden en tot
gezant van Turkije te Parijs benoemd. Rifaat
heeft Woensdagmiddag by den grootvizier
zyn ontslag-aanvrage ingediend deze heeft
voorloopig het beheer van het departement
van buitenlandsche zaken overgenomen.
De grootvizier heeft in kleinen kring
gezegd, dat hij Rifaat-pasja om zyn benoe
ming tot gezant te Parijs benijdt. Hy is
nog genoodzaakt tot het begin der kamer
verkiezing grootvizier te blijven. Said-pasja
heeft geweigerd zyn opvolger te worden,
daar hij liever voorzitter van den Senaat
bly ft. De mogelijkheid, dat Dsjavid-pasja
grootvizier wordt, is niet groot. De eenige,
die Hakki-pasja zou kunnen opvolgen als
grootvizier is de oude Koetsjoek-Said-pasjaof
de generalissimus, Mahmoed Schefket-pasja.
Hakki-pasja is voornemens dadelijk na het
bijeenkomen der Kamers zijn ambt neer te
leggen en een reis naar Europa te maken.
In Konstantinopel wordt thans Mahmoed
Schefket pasja, de generalissimus en minis
ter van oorlog, als de beste candidaat voor
het grootviziraat genoemd. Schefket heeft
een benoeming niet geweigerd, maar in
beraad gehouden.
De gezant van Turkye te Weenen Hakki-
bev, wordt als opvolger van Rifaat-pasja, als
minister van buitenlandsche zaken genoemd;
maar hijzelf verklaarde het departement
slechts voorloopig te willen overnemen, daar
hy liever op zyn post te Weenen blijft.
Haaysche Brieven.
cxxxx.
Het leven is toch vol teleurstellingen
Vandaag alweer een bittere ontgoocheling,
'k kreeg daar juist de lyst van verdienstelijke
medeburgers onder oogen, diejop den verjaar
dag van Hare Majesteit met een snoezig pie-
zellintje of eenmooi blikje bedachtzyn.'k Ben
er weer niet bij. Weer zal een vol jaar lang een
ledig knoopsgat me een voortdurende erger
nis moeten zijn. Is het niet om dol te
worden Geen lintje, geen blikje en zelfs
niet eens beloond met de simpele onder
scheiding van lid eener Staatscommissie.
En dat terwijl zoowat half den Haag lid
van zoo'n Staatstooneelclub is gemaakt 1
't Gaat mijn verstand te boven. We hebben
nu voor zoowat alles Staatscommissie(s)
voor spoorwegzaken, voor electriciteit, voor
gemeentefinanciön, voor overzetting der
Nederlandsche wetten in goed Neder-
daarna op een sofa en verviel in droevige
overpeinzingen. Maar waartoe diende dit
allesHerbert was zoo ondoorgrondelijk I
Eindelijk begaf zy zich, meer door uitput
ting dan door slaap overmand, ter ruste.
Haar ledematen waren loodzwaar; al die
gemoedsbewegingen der laatste dagen deden
haar nadeeligen invloed sterk gevoelen.
Afgemat en bijna buiten adem zonk zy in
de kussens neder en kon toch haar slaap
niet vatten. De kwellende angsten lieten
haar niet tot rust komenwas dat een
nacht 1 zij gevoelde zich verpletterd!
XI.
Is mijnheer Von Selchow reeds ver
trokken
Neen, mevrouwmynheer heeft zijn ver
trek bepaald op negen uur." Thea herademde
van verlichting. Zy zag er verschrikkelijk
bleek uit toen zy den volgenden morgen voor
den portier van het Kurhaus stond. Diepe
blauwe kringen om haar oogen verrieden
een slapeloos doorgebrachten nacht.
Hy was dus nog niet vertrokken, maar
zou het spoedig zijnzij kende hem nu te
goed, om niet te begrijpen, dat datgene wat
hy gisteren avond gezien had, hem slechts
éénen weg openliet. Zy duizelde er van.
Nog meer uitgeput door haar nachtwaken,
liet zij zich in een badstoel nedervallen, en
