O
m.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
ZUID-HOLLANDSCHE EN ZEEUWSCHE EÜAIDE1.
KG
«VANGERS
«PAPIER.
Heer K. J.
3 gevolgen.
ij 397e
.ntigjes
pij.
loterij.
«i
erliandel,
i!n!ii!ii!ii!ii!il!ii!i
Goederen, enz.
lbl!llillillEllSllill2l
Liefde en Tirannie.
1911
- Grav e22 Ixage.
Entrée vrij.
ge.
10, No. 6.
Tel. Int. 4700.
rdeelen als 7ao i*1 de
Tonge.
hooge provisie, zich
ORHANDEN
i Boekhandel,
i - Middelharuis.
t f 1.- per rnind
ïlyk 1/20 Staatslot.
der 397e Staatsloterij.
G—2
iij H.H. AGENTEN.
imis bij L. Vroeg in de
d. Werf; te Dirksland
nsplaat bij A. N. Hobbel;
ie bij P. Struykte den
e Ouddorp bij B. Goede-
■i"i'
iLADISN.
r de Huiskamer, Met
s en 2 vervolg-romans,
9i* week.
9i* week.
abound is verzekerd
ervoer.
baai*.
n Prachtbanden voor
a-rnis.
AN DER SCHENK.
ONZE EILANDEN
VOOR DE
Dit Blad verschijnt eiken Zaterdagmorgen.
Prijs per kwartaalf 0,50
Afzonderlijke nummers- 0,05
No. 36
Zaterdag 29 Juli 1911
18E Jaargang
Alle voor de Redactie en Administratie bestemde stukken en Advertentiën worden uiterlijk
Vrijdagmorgen ingewacht bij de Administratie te Middelharnis.
Prijs per advertentiën van 15 regels f 0,50
Iedere regel meer- 0,10
Groote letters naar plaatsruimte.
Buitenlandse!» Overzicht.
Wij hebben indertijd ons oprecht gemeend
medegevoel uitgesproken met deEngelscke
Lords, die zich voor de droevige noodzake
lijkheid zagen gesteld hun eigen vonnis of
mede te onderteekenen en te sanctioneeren,
öf by onwilligheid daartoe, nog erger over
uit te boozen. De wetenschap dat het peers-
dom door eigen schuld dit noodlot over
zich had gebracht, kon dit medegevoel niet
temperen. En het is de laatste dagen, bij
het kennis nemen van den twijfel waardoor
by het naderen der beslissing in eerste
instantie, de overgroote meerderheid der
conservatieve Lords moeten zyn heen en
weer geslingerd, er waarlijk niet minder op
geworden.
De Lord, die zich uit zyn partij pers een
richtsnoer zocht te distilleeren voor zyn
stem over de mede door zyn toedoen ge
amendeerde, en althans voor zyn stand
eenigszins verbeterde veto-wet bij derde
lezing, moet daarby inderdaad wonderlijk
te moede zyn geweest. De Daily Telegraph
bewees hem, dat gezond verstand en con
stitutie van hem eischten dat hij den drink
beker tot op den bodem dronk en dat zoo
gelaten mogelijk deedm. a. w. dat hij
tegenstemde. Nam hij echter daarna zyn
Morning Post of Observer ter hand, dan
werd het hem duidelijk gemaakt dat het
beste voor hem zou zyn te wachten tot het
gif hem in de keel werd gegoten en dat hy
aldus met volle eer op het slagveld zou
kunnen sneven. Greep hy dan zyn Times,
om van dit blad misschien licht in de wan
hopige duisternis te ontvangen, dan las hij,
dat de regeering een schandelijke regeering
was maar dat wist hy ook zonder de
Times wol, en een practische oplossing van
het vraagstuk vóór hem vond hy daar niet in.
Trachte hy nu om zelf uit te vinden,
welk oordeel hy zicli vormen moest over
de beteekenis en waarde der mede door
hem in de veto-wet aangebrachte wijzi
gingen, dan vertelde bem de Daily Mail,
dat er feitelijk geen regel door was ver
anderd, terwijl Lord Landsdowne, hem toch
uitdrukkelijk had verzekerd, dat vrijwel alle
gif daarmede aan de wet was ontnomen
Terwijl ten slotte, wat betreft de creatie op
groote schaal van nieuwe peers standgenoo-
ten dua, het eene orgaan hem deze honderden
marionetten-lords als een beleediging van
zyn stand voorstelde, waarop de natie zou
reageeren door als één man de echte, oude
peers te hulp te snellen, terwyl het andere
orgaan betoogde, dat er geen andere weg
overbleef dan erin te berusten, omdat zoo
alleen bet Hoogerhuis zyn autoriteit als wet
gevend lichaam zou kunnen behouden
Zoo werden de betreurenswaardige Lords
opgewekt tot verzet en tot berusting: men
weet aan welke stem zy aan het eind hebben
gehoor gegeven met algemeene stemmen
hebben zij den verzoenenden raad van hun
leider Landsdowne gevolgd en in derde lezing
vóór het gewijzigd ontwerp gestomd.
FBUILLBTOIT.
6
Het stuk liep ten einde. Door de edel
moedigheid en de teedere liefde van haar
echtgenootOYerwonnen, laat Elisabeth haar
besluit, hem te verlaten, zinken, en blyft,
met de woorden
- My is het, als zie ik u heden voor de
eerste maal." Een donderend applaus da
verde door de uitgestrekte zaal eu de me
nigte verlangde herhaaldelijk de artisten
nogmaals ts begroeten. Herbert en Thea
zaten nog immer onbeweeglijk.
Hij hield haar hand, die zich plotseling
wilde terugtrekken, vast omklemd. „Thea,
gelooft gij, dat die beiden daarna met el
kander gelukkig zijn geworden gelooft gij
dat?" vroeg hy met onweerstaanbaren
aandrang.
Zy schudde stilzwijgend en treurig het
hoofd. Hij drukte haar hand, alsof hij deze
wilde verpletteren, en stond op.
De ouvreuse opende de deur der loge;
Herbert hielp Thea haar mantel omhangen
en hulde haar in deD warmen capuchon,
waarbij zyne handen licht beefden.
- Heeft mevrouw haar ry tuig bevolen?"
Helaas de ty'd van twijfel is Yoor de
wankelmoedigen onder de Lords hiermede
nog niet geëindigd. De beslissing van eer
gisteren is nog slechts een voorloopige
beslissing geweest. Maandag komt de ge
amendeerde veto-wet opnieuw naar het
Lagerhuis en het lijdt geen twijfel of dit
zal alle wijzigingen op verzoek de regeering
onmiddellijk weer schrappen. En dan gaat
het - oorspronkelijke ontwerp weer
naar het Hoogerhuis. Doch ditmaal met
het besuste consigne en geen andere moge
lijkheid danaannemen of verwerpen. Zon
der meer. En daarmede staan de Lords op
nieuw voor denzelfden twijfel: zullen zij op
het veld van eer sneuvelen of door berusting
althans liet allerergste voorkomen
Immers dit is duidelijkeen met eenige
honderden nieuwe liberale peers versterkt
Hoogerhuis zal zonder eenige moeite in een
ommezien al die gevreesde wetten als daar
zijn Home Rule, Staatskerk in Wales en nog
zooveel meer er doorjagen. Terwijl berusten
de Lords, en nemen zy de Yetowet aan, het
Hoogerhuis in zyn tegenwoordige constella
tie nog twee, driejaar die wetten zal kunnen
tegenhouden
Daarbij is hun nu juist gisteren een laat
ste hoop, waaraan velen zich nog vastklam
pen. ontvallen. Was dat gevaar van die
pers-benoeming wel inderdaad zoo dreigend
Zou de Koning inderdaad bereid zyn daartoe
over te gaan zoo vroegen optimistische
Lords. En er waren er die deze vragen
ontkennend beantwoordden.
Helaas ook deze stroohalm is gisteren
wreedelyk doorgesneden. De Engelsche mi
nister-president, Asquith is een beleefd en
hoffelijk man, en hij heeft een zeer beleefden
en hartelyken brief geschreven aan Balfour,
zijn politieken antogonist. En in dien brief
deelt Asbuith den leider der conservatieven
mede, niet alleen dat hij den koning zal
vragen gebruik te maken van zyn preroga
tief (van peersbenoeming) om aldus te zorgen
dat de veto-bill wet wordt, maar ook dat de
koning hem reeds te kennen heeft gegeven,
dat hij het als zyn plicht beschouwt volgens
dezen raad te handelen.
Deze brief is gisteren door Lord Lansdow-
ne voorgelezen op een vergadering van op-
positie-peers. Van den indruk dien hij heeft
gewekt, maakt het telegram, dat wy hier
over nog alleen tot onze beschikking heb
ben, geen melding. Alleen lezen wy dat de
vergadering „zonder tot een beslissing te zijn
gekomen is uiteengegaan".
Wat de uitwerking van deze mededeeling
zal zyn op de onverzoenlyken onder de Lords
de strijders „tot het bittere eind", valt nog
niet met zekerheid aan te geven. Het is
mogelijk dat enkelen van hen, onder leiding
van mannen als Lord Halsbury enLord
Willoughby de Brake straks, wanneer de
Veto-bill opnieuw in het hoogerhuis komt,
het op een verwerping aansturen. Doch dat
zij daarin slagen zullen, lijkt allerminst
waarschijnlijk. De meerderheid der Lords
blijkt meer en meer te gaan gevoelen voor
een „eervolle overgave".
Jawel 1 dank u!" Zy reik'e hem ten
afscheid de hand, die hij weder zwijgend
vatte, en een oogenblik drukte. Nog een
maal vlamden hun blikken in elkander,
daarna wendde zij zich om en Herbert zag
haar gestalte voor zich uitgaan en verdwij
nen tusschen de menigte der schouwburg
bezoekers. Herbert haastte zich de garde
robe aaD de andere zyde van de zaal te
bereiken, waar hy snel zyn mantel om de
schouders wierp, en zijn muts opzette. Hy
moest de vrije lucht in om te herademen.
Allerlei gedachten dwarrelden hem door de
hersenen, zyn hoofd gloeide, zijn bloed joeg
onstuimig door zyn aderen, iedere atoom
in hem was door de heftigste opgewonden
heid aangegrepen.
Hij schreed haastig voort, om buiten de
verbazende menschenmassa te komen. Hij
gevoelde behoefte, uitsluitend met zichzelf
alleen te zyn, om weder tot volkomen rust
te geraken. Wat was er met hem gebeurd
Hy, die de kleine Thea, dat lieftallig kind,
gaarne voor alles zou beschermd en gevrij
waard hebben, hy zelf had een tweestrijd
in haar onschuldig gemoed in het leven
geroepen 1 Maar hoe hij hiertoe was gekomen
wist hy eigenlijk zelf niet. Oh I dat hy zich
niet meer beheerscht bad! nu zou zij lijden
en smarten doorstaan,en zy zou recht hebben,
hem van dit alles te beschuldigen van een
onwetende had hy een wetende gemaakt 1
Overeenkomstig het advies van hun leider
Lansdowne en Balfour, waarvan de laatste
over eenige dagen naar het buitenland
vertrekt en juist daarmede tegelijk op de
hem eigen diplomatieke, doch tegelijk be-
teekenisvolle wijze aan de beslissende eind
stemming onttrekt.
Intusschenhoe ook de beslissing moge
vallen het eind van den strijd is nabij
Of de Lords toegeven of niet verliezende
party zyn zy. Het moge dan wezen met of
zonder hulp van eenige honderden nieuwe
liberale peers.
Daarmede zal de democratie in Engeland
een overwinning van niet te overschatten
beteekenis hebben behaald op het conser
vatisme; dat in de Lords en hun Hooger
huis zoo lang zyn onwrikbaar en betrouw
baar bolwerk vond.
De buitenlandsche groote bladen borduren
nog altijd lustig voort op hot thema der
zg. hooge vergoedings-eischen vanDuitsch-
land in zake Marokko. Zoo heeft nu weel
de Temps van gisteren een aller heftigst
artikel tegen Duitschland, waarin het o.a.
heet: „Hoe is het mogelijk, dat men te
Berly'n niet inziet, dat een volk hetwelk
nog niet op de laatste trap van zijn onder
gang is gekomen, noodzakelijk weigeren
moet bepaalde eischen te dulden, laat staan
ze te bespreken?" En verder„Nederlagen
in den oorlog zijn pijnlijk, maar eervol.
Maar overgeven zonder strijd isbeschamend,
en toch wil men dit van ons, evenals in
1905".
Het blad herinnert er dan aan, wat
Frankrijk door op zyn stuk te blijven staan,
in 1905 en 1908 heeft verkregen en schrijft
vervolgens: „Het is een prachtige positie,
in Europa de laatste overwinnaar te zyn,
en een oorlogsoverwinning van een halve
eeuw geleden diplomatiek uit te meten
maar deze positie heeft haar gevaarlijke
zyde. Zy brengt physiologische vergissingen
met zich. Duitschland heeft er zooeven een
begaan, die Frankrijk heeft geprikkeld en
in Europa aanstoot heeft gegeven, wij
hebben de begonnen onderhandelingen niet
van noode. Wanneer blijkt dat er niets
mede bereikt wordt, is het voor ons gemak
kelijk genoeg ervan af te zien."
Aldus de Temps men voelt er het
oorlogsgedreig in. En tegelijkertijd komt de
Duitsche National Zeitung, die nog wel als
eenigszins officieus geldt, in een krachtig
gesteld artikel betoogen, dat Duitschland
nooit met eenige vergoeding buiten Marokko
geheel genoegen kan nemen om daarvoor
Frankrijk in Marokko de volkomen vrye
hand te laten.
Zoo stookt de groote buitenlansche pers
gestadig het oorlogsvuurtje aan, op grond
van kranten-berichten, over Duitsche com
pensatie eischen, waarvan een officieele
nota nog gisteren weer is gekomen ver
klaren, dat zy op geen enkele officieele
mededeeling berusten en dat de verant
woording daarvoor alleen berust by hen
die ze in de wereld brachten
En, zou dit wel weder goed to maken
zyn! Kon hij haar nu weder de rust terug
geven! Misschien door nooit meer inbaar
tegenwoordigheid te verschijnen I Alszy hem
nooit meer terug zag, zou zij wellicht dezen
kortstondigen droom weder vergeten, want
helder bewust van hare liefde was zij zich
in ieder geval nog niet.
Herbert bereikte zijn woning; hij ging bin
nen, en vleide zich neder, steeds met de
zelfde gedachten zijne heisenen pijnigend,
Ja, ik moest toch maar een groote
reis gaan maken, een vol jaar achtereen.
Dat zou het beste zijn ook voor my!"
Maar steeds keerde by hem de gedachte
terug: „Moet ik er dan geheel van afzien?
Kan ik dan geen pogingen in het werk
stellen, haar geheel voor my te winnen?
Ontneem ik dan haar echtgenoot zyn eigen
dom, als zij hem innerlijk toch nooit be
hoord heeft Maar, zal zij tot zulk een
stry'd in staat zyn. Zal haar liefde groot
genoe'g, krachtig genoeg zyn
Hij was half ingesluimerd en werd dooi
de zoetste droomen gewiegd, maar dezen
wisselden met de verschrikkelijkste en bui-
veringwekkenste voorstellingen af. Duidelijk
zag hy het lijk van het meisje, waarvan
het schouwspel bij zyn eerste bezoek aan
Thea hem zoo aangegrepen hadnu droeg
zy Thea's gelaatstrekken
Met een angstkreet sprong hy op, om
Nauwlyks is het incident-Boisset tus
schen Spanje en Frankrijk op bevredigende
wyze bijgelegd, of er komt bericht uit
Elkasar van een nieuwen streek, dien de
Spaansche soldaten, daar tegen een Fransch
onderdaan, ditmaal nog wel een officier,
hebben uitgehaald en dat indien het wordt
bevestigd, ongetwijfelt opnieuw totFransch-
Spaansche verwikkelingen en zeker tot een
heropening der venijnige anti-Spaansche
campagne in de Fransche pers aanleiding
zal geven.
Volgens dit bericht is toch den Franschen
luitenant, Ahirier, instructeur van de Marok-
kaanschö troepen, die te Doermal gelegerd
zijn, het volgende overkomenAhirier be
gaf zich naar de stad om te spreken over
een chèque, die noodig was voor de betaling
van de troepen. Hy werd 9chter bij Gue
Loekdoes tegengehouden door een Spaan-
schen post, die hem wilde dwingen van zyn
paard te stygen.
Toen hy weigerde, werd hij omringd door
een piket cavalerie een sectie infanterie,
die hem m6thet plat van den sabel sloegen.
Ook werden geweren op hem aangelegd.
Daarna werd hij naar het Spaansche karnp
gebracht, waar hy een uur werd opgehou
den en, na door kolonel Sylvestre beleedigd
te zyn, werd hy in vrij hied gesteld.
De Fransche bewoners van Alkassar
zoo het verder in dit bericht durven niet
meer uit te gaan in de stad.
Zoo luidt de Fransche lezing. Natuurlijk
dient afgewacht of van Spaansche zijde
op afdoende wyze wellicht de onjuistheid
of overdrevenheid ervan kan worden aan
getoond. Mocht dit niet het geval zyn, dan
heeft men hier natuurlijk met een, bij de
wederzydsche bestaande prikkelbaarheid,
zeer bedenkelijke gebeurtenis te doen.
Men weet, dat de Oostenryksche regee
ring, gedwongen door de Oostenryksche
zoowel als de Hongaarsche agrariërs, welker
belangen daardoor geschaad werden, ver
deren invoer van Argentynsch bevroren
vleesch heeft verboden, en hoe hiertegen
weer betoogingen uit verschillende maat
schappelijke klasse en beroepen, die door
het aldus duur gehouden vleesch hun be
langen geschaad achtten, beraamd worden.
Ter kenschetsing van den toon, die in hun
clericaal-conservatief geregeerd orgaan nog
altijd de agrarische grooten durven aan
slaan, is nu teekenend wat de Oostenryk
sche agrariër, ridder Von Hohenblum
volgens een bericht aan de Voss. Ztg. uit
Weenen, over het verbod van invoer van
Argentynsch vleesch in het openbaar heeft
gezegd
„Men kan op zyn hoofd gaan staan, be
toogingen organiseeren zooveel men wil,
desnoods met stroppen om den hals naar
de Ringstrasse kruipen, Argentynsch vleesch
krijgt men in Weenen toch niet meer. De
Hongaarsche regeering zou haar hoofd op
het spel zetten, als zij den invoer van vleesch
wilde toestaan, want in deze kwestie zyn wy
met de Hongaarsche agrariërs eensgezind".
badende in zijn zweet en afgemat zyn leger
stede te verlaten.
Den volgenden morgen was Thea nog
ongesteld van ontroering en gemoedsbewe
ging. De hartstochtelijkheid van dien man
was iets nieuws in haar eentonig leven
Opnieuw doorleefde zij in den geest de ge
beurtenissen van den vorigen avond, zij
herdacht bij zichzelf ieder woord dat hij
gesproken had, iedoren blik van die pracht
volle oogen, die stomme en toch zoo mach:
tige taal der hartstocht!
Zij had maar weinig geslapen. Den ge-
heelen nacht droomde zy door Herbert
Selchow bemind te worden. Hoe zou het
zijn. als zij eens zyne vrouw was 1 Met
stille vreugde stelde zy zich voor, hoe zij
hem gelukkig zou maken, en zelf geheel
opgaan in dat geluk. Daarna gevoelde zy
weder schaamte over haar eigen gedachten,
en streed met haar eigen gevoelens.
Nog nooit in haar leven had een man
een dusdanigen gemoedstoestand, een der
gelijk gevoel bij haar in het leven geroepen
Nog nooit had zy iemand ontmoet, die het
zoo goed verstond, haar zyn wil op te
dringen. Herbert von Selchow boezemde
baar ontzag en hoogachting in. Zijn ge
waagdheid, ja zijn roekeloosheid overwel
Zoo sprak ridder Von Hohenblum. Com
mentaar behoeft op zyn woorden zeker
niet gegeven te worden.
Er is in den strijd tusschen Hoogerhuis
en regeering, die thans in Engeland zyn
einde nadert, veel sprake geweest van een
vermeerdering van het aantal der Lords.
Echter alleen als een noodzakelijk kwaad,
eenigst middel om door de kunstmatige
creatie van een meer of minder groot aan
tal liberale „poppen-peers" de conservatieve
Lords te overstemmen en aldus het veto-
ontwerp tot wet te maken.
Tot nu toe hebben wy echter nog in
geen Engelsch blad een pleidooi gevonden
ten betooge van een vermeerdering van het
aantal Lords: bm de verdienstelijkheid
dezer heeren zelve en het profijt, dat dan
het ryk van zoodanige vermeerdering zou
trekken.
In do Mail is echter thans iemand aan
het wooid, die dit stoute stuk heeft durven
bestaan. Zoowel de wijze waarop hy het
doet, als het feit op zichzelfs is genoeg
merkwaardig om, nu wy het gelezen heb
ben, er ook onze lezers mede in kennis te
stellen.
Het artikel draagt tot opschrift „are we
underpeered" hebben we te weinig peers
en de schrijver teekend zich „iemand,
die van evenredigheid houdt". Hij betoogt
dat Engeland in de laatste honderd en vijf
tig jaar aan rijkdom, bevolking, gebied,
handel, alles kortom, geweldig is toegeno
men, maai dat alleen het aantal peers
dienzelfden groei niet heeft medegemaakt.
Of het Engelsche volk van het nut der
peers zoo overtuigd zal zijn, is een andere
vraag.
Haaysche Brieven.
cxxxv.
't Begint er nu toch voor een Haagsch
briefschrijver wanhopig uit te zien. Geen
nieuws op eenig gebied. De kamerleden
zitten al lang voor minstens 50 in het
buitenland en peinzen er wellicht over de
beste middelen om in de nieuwe zitting de
sluizen hunner welsprekendheid zoo ver
mogelijk open te kunnen zetten. Zelfs de
Gemeenteraad geeft geen stof tot schrijven.
Wethouder Jansen gaat met pryzenswaar-
digen ijver voortraadszittingen te beleggen;
doch de raadsleden geven er den brui van.
De laatste zitting kon niet doorgaan, omdat
te weinig leden aanwezig waren, 'tls dan
ook waarlyk geen wonder bij de tropische
hitte der laatste dagen. By zulk weer te gaan
zitten puffen in een stinkhok als onze Raads
zaal op de Groenmarkt is, is het boven-
menschelyke gevergd van onze vroedschap.
De verslaggevers zyn er nog het ergst aan
toe. Die zitten by een raadszitting opgesloten
in een soort van bedsteê, waar ze alle kans
loopen bewusteloos te worden door de meer
dan bedompte atmosfeer. Regelmatig ver
schijnt dan ook onder de raadszittingen de
digde haar: de brutale energie van geheel
zyn wezen gaf haar het gevoel van zyn
overwicht.
Juist dat brutaledat „buigen of breken"
oefende eene verblindende, eene verwar
rende en verrukkende betoovering op haar
uit, zooals zulks geschiedt bij alle opper
vlakkige vrouwen. Zy was geheel „gevoels-
mensch", en gaf zich, aan handen on voeten
geboeid, over aan de allereerste indrukken,
zonder helder na te denken, zonder rijpe
beraadslaging, zonder oordeel. Van de we
reld kende zy zoo goed als niets.
Droomerig zat zij aan de ontbijttafel te
genover haar echtgenoot.
Wel, hoe vondt gy het stuk, gisteren
avond, lief kind I is het u bevallen met
deze woorden deed haar man haar uit die
ziellooze houding opschrikken.
Prachtig! o, prachtig! Er lag een
hartstocht inI"
Hellwig lachte vergenoegd.
Jammer, dat gij het stuk niet kent,
dat gij er niet bij tegenwoordig zyt geweest!"
vervolgde zij. „Maar zou er inderdaad zulke
liefde op de wereld bestaan
In het leven verandert dit alles geheel en
verschilt hemelsbreed van de liefde op 't too.
neel. Prop nuuw hoofdje maar niet met zulke
zaken op, Thea!" En met leedere hand streek
hy over haar prachtige lokken, waai op de
zonnevonken als gouden lichtjes dansten.
