LSDIJK.
ZUID-HOLLANDSCM EN ZEEUWSCHE EILANDEN.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
IEUX
is
en Papierhandel
iTRANDEN
•TPAPIER
Ie Goederen, enz.
Juffertje Onnut.
en £?aag.
Utvectjt.
Seiben.
puwarben.
Breba.
iisselborf.
1©
ïllen.
•oat
Telef. 6474
EM.
-magazijnen.
or ten.
naar maat.
a billijk.
CDERLAND.
DVERTENTIE-BUREAU
280, MIODELHARNIS
iNMAAK "*S
voor ieder keus.
}ek. Lage prijzen.
waliteit
ZILVERBRONS
en van Lampen, Beelden
i andere artikelen.
;n die hiermede verguld
nmiddellijk in gebruik
wwww
iiiidiüiüiüiüiiliib
ONZE EILANDEN
voor de
Dit Blad verschijnt eiken Zaterdagmorgen.
Prijs per kwartaalf 0,51)
Afzonderlijke nummers- 0,05
No. 27
Zaterdag 27 Mei 1911
18E Jaargang
Alle voor de Redactie en Administratie bestemde stukken en Advertentiën worden uiterlijk
Vrijdagmorgen ingewacht bij de Administratie te Middelharnis.
Prijs per advertentiën van 15 regels f 0,50
Iedere regel meer- 0,40
Groote Ieders naar plaatsruimte.
Officieele Mededeelingen.
BEKENDMAKING.
De Burgemeester van Mlddelliaruia brengt ter ken-
is, dat de Brandmeester Generaal de beproeving
der brandspuiten beeft bepaald.
Voor de spuiten 1 en 3 op Dinsdag 30 Mei 1911
's avonds O1/: ure.
Voor de spuiten 2, 4 en 5 op Dinsdag 30 Mei 1911
's avonds 6'/s ure.
Worden de wijders^ bekend gemaakt, dat bet
brandpiket, de toortsdragers, klokluiders en bewaar
ders der slangen niet behoeven op te komen
dat de spuitgasten met voorkennis van bun brand
meester zich kunnen doen vervangen
dat zij, welke door wettige redenen verhinderd
mochten zijn deze beproeving bij te wonen,hiervan
vóór de beproeving aan hun brandmeester kennis
moeten geven
dat zij, voorzien van hunne onderscheidiugsteekens,
vóór den aanvang der beproeving op het bepaalde
uur bij het oplezen hunner namen bij de bergplaats
der spuit moeten tegenwoordig zijn en de plichten
ervuflen, waarvoor zij worden geroepen
dat bij, die niet vóór den aauvaug bij de bergplaats
der spuiten, waar heel nauwkeurig appél zal worden
gehouden, tegenwoordig is, geacht wordt afwezig te
zijn
dat plaatsvervangers beneden 20 jaren niet worden
aangenomen en dat zonder kennisgeving aangestelde
plaatsvervangers niet zullen worden uitbetaald.
Zij die hun onderscbeidingsteeken niet zichtbaar
dragen, zullen hunne bclooning verbeuren.
En is hiervan afkondiging geschiedt waar bet be
hoort den 24 Mei 1911.
De Burgemeester,
L. KORVINK, LB.
Buitenlandscli Overzicht.
Onverdroten werkt Canalejas, de Spaan-
sche ministerpresident voort aan Spanjes's
opheffing uit zyn toestand van geestelijk
en economisch verval. Eerst heeft hy de
godsdienstvrijheid herstelt en alle gezindten
de vrije uitoefening van haar godsdienstritus
gewaarborgd door een wet die een einde zal
maken aan een onduldbare bevoorrechting
van een bepaalden stand, don clerus. Het
kabinet Canalejas heeft zijn arbeid echter
niet alleen gericht op deze geestelijke be
vrijding. Ook op de economische opheffing
van het Spaansche volk, waardoor dit, zooal
niet [zyn glorieuzen rang van voorheen in
de ry [der mogendheden weer zal kunnen
innemen, dan toch in alle geval tot grootere
en breedere ontwikkeling zal kunnen bren
gen de ongebruikte krachten, die ongetwij
feld thans, nog even goed als eeuwen geleden
in de natie aanwezig zyn alleen verstompt
door een lange heerschappij van het cleri-
calisme een monarchaal regime, dat, mede
onder den invloed van clericale factoren,
zich voor de belangen en de ontwikkeling
van het volk steeds onverschilliger is gaan
betoonen.
Het grootsóhe plan eenigen tijd geleden
door den minister van Openbare Werken,
Gasset, in de Cortes ontvouwd en dezer
dagen in dit lichaam in behandeling ge
komen, is er een duidelijk en verblijdend
bewijs van.
Het is inderdaad een grootsch plan, waar-
PEUILLETON.
24t
Verstrooid zag Onnutje het vertrek rond,
keek naar de oléografiën van het Keizers-
paar en naar de schreeuwende kleuren van
het behang. Ofschoon haar plicht haar bij
tante Rika riep, gevoelde zy zich als met
ketenen vastgeklonken aan de plaats, waar
zij nu was: zij wilde die beiden niet alleen
laten werd zij heden voor zichzelf be
waard, dan zou wellicht morgen, bij het
klare daglicht, de zwijmelkoorts van haar
geheel geweken zyn.
Eindelijk kwam Frits terug.
Neem mij niet kwalyk," zeide Julia
terwijl zij opstond, „maar ik moet weg!
Ik mag tante niet alleen laten.
Reeds was zij bij de deur, doch de dokter
volgde haar. Zy evenwel vloog met een „wat
ik je bidden mag, Frits, blijf!" de trap af
en in 't volgend oogenblik had zy „de
Druif" reeds verlaten.
Eensklaps voelde zij, dat iemand haar
tegenhield.
Als je dan absoluut wilt, zal ik je
thuisbrengen," zeide de dokter't Is heel
ver en te eenzaam op dit uur voor 'n meisje
alleen."
van een korte uiteenzetting voorzeker be
langwekkend genoeg is.
In zyn toelichting vergeleek Gasset Spanje
met een dierlijk organisme, dat vele grooté
slagaderen en aderen bezit, doch waarvan
de ledematen toch afsterven, omdat er geen
kleine bloedvaten zijn, om het bloed overal
heen te voeren. Waarmede Gasset dit be
doelde Spanje beschikt wel is waar over
een net straatwegen van 43,000 K.M. ge
zamenlyke lengte - d. i. 6000 K.M. meer
dan Frankrijk - maar dit reusachtig straat
wegennet vereischt voor onderhoud uit
gaven, die boven de financieele krachten
van het land gaan, en die bovendien door
het geringe verkeer niet gerechtvaardigd
worden of liever zouden worden; want,
vooral met het oog op deze hooge kosten,
is er reeds jaren aan het onderhoud dier
straatwegen over 't algemeen bitter weinig
gedaan, zoodat zij dan ook in een treurig
slechten toestand verkeeren. Hierin nu wil
Gasset, blijkens zijn ontwerp, verandering
brengen door 7000 K.M. groote straatwegen
inderdaad goed te doen onderhouden en
daarnaast op ruime schaal landwegen te
laton aanleggen waarvan Frankrijk er
600.000 K.M. heeft die méér noodig zijn
dan de groote straatwegen: zij zyn de
kleine bloedvaten, waarop Gasset hierboven
doelae. De aanleg dezer landwegen zou door
provinciale- en gemeentebesturen en parti
culiere maatschappijen ter hand worden
genomen, terwijl de Staat de helft der
onkosten voor zyn rekeniDg zou nemen.
Het tweede, en zeker niot minder belang
rijke deel van Gasset's programma beoogt
een bevordering der Sjjaansche landbouw-
cultuur op inderdaad grootsche schaal. Het
beeft den naam gekregen van „Gasset's
hydraulisch stelsel" en beoogt 300,000 H. A
grond, die thans wegens droogte onbewerkt
blijft, te irrigeeren, en daardoor die vrucht
baarheid te geven, welke voor een loonende
bewerking onmisbaar is. Volgens Gasset's
berekening zouden in 5 a 6 jaar zeker
honderdduizend gezinnen op het aldus ge
worven land kunnen leven, waardoor aan
het steeds dreigender wordende emigratie
euvel, dat langzamerhand geheel Spanje
dreigt te ontvolken, paal en perk zou wor-
deD gesteld.
Deze beide hoofdplannen worden aange
vuld door allerlei voorstellen tot verbetering
van het kanalen-net, tot onteigening van
den grond, -noodig voor de nieuwe wegen
en kanalen, voor verbetering der havens
en hec maken van aanlegplaatsen voor
schepen, welke in de meeste kustplaatsen
ontbreken, voor kustverlichting en om ge
durende de eerstvolgende 10 jaar verschil
lende deelen van Spanje te bebosschen.
Aldus in hoofdtrekken het grootsche
schema der Spaansche regeering, waarmede
mén den economischen nood van het Spaan
sche volk hoopt te kunnen lenigen, de ge-
heele natie economisch op hooger peil te
brengen. Natuurlyk zyn de kosten daaraan
verbonden niet geringeen leening van
320 millioen pesetas (ongeveer 150 millioen
Toe Frits, ga terugJe schoonvader
verlangt, dat jelui aan tafel komt," smeekte
zy ongeduldig.
Papa, zit nog aan z'n Mtlnchener en
heeft het druk met dokter Kartum 'n paar
minuten komt het er niet op aan.
Maar ik wil niet, datje my begeleidt!"
riep zy stampvoetend uit. „Ik wil het niet
Zij keerde hem den rug toe en liep haastig
voort.
Hy haalde zijn schouders op en keerde
terug, 'tls vreemd dacht hy, „zelfs niet de
kleinste attentie neemt zy aan Mijn moeder
zou het bedelaarstrots noemen of zit er
iets anders achter? Gewoonlijk is zy er
toch bepaald op tegen om 's avonds alleen
langs de straat te gaan."
In de gelagkamer nam hij zijn schoon
vader mede naar boven. Toen zij binnen
kwamen, stond de jonge vrouw bij den
haard: de vlammengloed speelde om haar
heen. Free kwam juist van het venster terug.
Eindelijk I" pruilde Therese. „Een
eeuwigheid liet je ons wachten!"
Frits geleidde haar naar tafel.
Wat gloei je, kindlief. Watdoeje ook
zoo dicht bij het yuur.
Zij huiverde.
Ik had het zoo koudfluisterde
zij.
gulden) zal er voor moeten afgesloten wor
den. Doch. deze hebben de regeering niet
afgeschrikt: zy erkent ze niet alleen als
noodzakelijk doch volgens haar zal 't óók
mogelijk blijken deze millioenen door het
land zelve te laten byeen brengen. Het zal
een zuiver binnenlandsche leening worden.
Het is voor Spanje ongetwijfeld een heu
gelijk teeken, dat ook de Cortes èu de
grootschbeid van het doel èn de mogelijk
heid van bereiking daarvan schijnt te waar-
deeren en te erkennen. Gisteren beeft al
thans dit lichaam, de eigenlijke volksver
tegenwoordiging, het eerste deel van het
regeeringsvoorstel aangenomen, betreffende
het onderhoud gan 7000 K.M. straatwegen
en den aanleg van landwegen, waardoor
niet minder dan 4000 gemeenten voor het
verkeer zullen worden ontslotenen koning
Alfonso heeft onmiddellijk daarop het be
sluit onderteekend, dat machtigt tot het
plaatsen eener binnenlandsche leening van
25 millioen gulden, noodig voor do uitvoe
ring van dit eerste deel van minister Gas
set's plan.
De Belgische politiek zal den eerstkomen-
den tijd staan in het leeken van eenaller-
verwoedsten en feilen kultuurstryd. De
tooneelen, die zich verleden week Dinsdag
en Woensdag in de Belgische Kamer hebben
afgespeeld, zijn er de onmiskenbare aan
wijzing van.
Men weet, dat de clericale regeering in
België in deze volksvertegenwoordiging be
schikt over een meerderheid van slechts 6
stemmen. Een verhouding, die echter onge
twijfeld geen zuivere weerspiegeling is van
den volkswil: wy hebben nog onlangs erop
gewezen hoe een nieuwe algemeene ver
kiezing, thans gehouden, naar den maatstaf
der jongste volkstelling, volgens welke het
aantal volksvertegenwoordigers niet onbe
langrijk zou vermeerderd moeten worden,
een gansch andere verhouding zou aangeven
Vandaar dat in de oppositie-pers het kabinet
Schollaert niet ten onrechte een minder
heids regeering wordt genoemd. Dit belet
deze regeering echter niet om met alle
kracht aan te sturen op de doordrijving van
de door haar ingediende Schoolwet, die
eenerzyds geen school plicht vaststelt,ander
zijds een zuiver clericale wet is, waardoor
de kerkelyk-bizondere scholen op onduld
bare wyze tegenover het neutrale onderwijs
worden bevoorrecht. Het kabinet-Schollaert
wil haar dóórdrijveD, vóór zyn levensdraad
wellicht voor altijd wordt afgesneden. Het
geweldig protest, dat uit de geheele natie
tegen 0e wet opgaat, laat haar koud.
Tegenover deze taktiek hebben |de libera
len en de socialisten, het kartel, dat in
België en vooral in deze zaak zoo broeder
lyk samengaat, geen ander verweermiddel
gezieD, dan obstructie in de Kamer. De
begrootingen der dertien departementen
wilden zy door duurredevoeringen en andere
overigens volkomen binnen het reglement
van orde liggende, oppositie-middelen zóó
lang rekken, dat de behandeling der school-
Frits," vroeg tante Rika den volgenden
dag, „weet je bijgeval ook, of Free een
ongelukkige liefde in zich heeft omgedra
gen Hoe zei hij dat ook weer?
Hij wilde ouden wrok laten genezen in
nieuwe lucht, of zoo iets?"
De dokter lachte.
Dat komt niet van hemzelf, maar van
Paul Heyse I Zoo'n beetje reclame hoort er
bij, dat staat gekleed en maakt hem inte
ressant by het schoone geslacht. Trouwens
het is niet onmogelijk, dat bij een oude
vlam heeft, die hy wilde wijsmaken, dat
hy harentwil de wijde wereld inging. Wees
maar gerust, tante, uw Free is een spot
vogel
Ja, zoo denkt Julia er ook over,"
zuchtte tante, „maar hyzelf wil er niet met
my over spreken."
HOOFDSTUK XVIII.
Prins Karnaval had zyn intocht gehouden.
Bonte vroolijkheid heerschte aan de Rijn
oevers en vervulde de lucht met muziek
en zang.
Therese was merkbaar veranderd. Zoo
prikkelbaar en stil zy eerst was geweest,
zoo overmoedig was zij nu. „Het echte,
Rynlandsche meisjesbloed," meende de dok
ter lachend, toen zij in een kort maskera-
depakje van lichtblauwe zyde en een wit
wet maanden althans zou kunnen worden
verschoven en uitgesteld. Het is deze anti-
taktiek, die met name Woensdag in de
Kamer tot de tooneelen heeft geleid, waarop
wij hierboven doelden.
Het ging aldus. De liberale afgevaardigde
Hambursin, daartoe door het kartel aange
wezen, had zijn duunede gehouden, hij las
daarbij o.a. het nieuwe schoolwet-ontwerp
door de rechterzijde ingediend naar men
weet vrywel een copie van het regeerings-
ontwerp in zijn geheel voor en slaagde
er aldus in, bijgestaan door v. d. Velde, de
Kamer bezig te houden, zonder dat de voor
zitter een kans kreeg hem het woord te
ontnemen, tot kwart voor vijf. Volgens
usance vraagt na dezen tijd geen spreker
het woord meer. De clericale afgevaardigde
Verhaegen begon echter toch een nieuwe
rede, zonder dat hem de toestemming van
den voorzitter was gegeven. Toen waren
onmiddellijk de poppen aan het dansen. Er
ontstond een geweldig tumult. Verhaegen,
die zich onder het lawaai onmogelijk ver
staanbaar kon maken, stoof naar de tribune
der stenografen en wilde deze dwingen zijn
rede op te nemen, pit werd hem echter
belet door Troeclet, socialist, die op de
stenografen-tafel sprong. Tegelijkertijd
stormden de afgevaardigden van links en
rechts op de beide kemphanen los, en een
oogenblik scheen het of er een algemeene
vechtpartij in de Kamer zou ontstaan. Op
bevel van den voorzitter, die al den tijd als
een wanhopige met zijn presidentieels bel
zwaaide, doch vergeefs, werden echter de
zaaldienaren gehaald, die Verhaegen van de
sprekerstribune wegvoerden. Daarna nog
eenige minuten een helsch lawaai van den
kant der linkerzijde, die sluiting eischte
en niet eer keerde de rust weder dan toen
de president een schorsing der beraadsla
gingen voor een half uur had uitgesproken,
Aldus heeft het linksche kartel zyn
oppositie-taktiek ingeluid. Althans twee
dagen (ook Dinsdag had geen spreker van
rechts aan hét woord kunnen komen) waren
op Meze wijze gewonnen. Dat hierdoor het
parlementaire regime schade lijdt, wordt ook
door de liberale pers erkend. Maar, zoo
schrijft o.a. de Indép. Beige„de fout
ligt bij de regeering en bij de rechterzijde,
die het land een wet willen opdringen in
strijd met de constitutie. De brutaliteit der
afgeleefde en in discrediet gekomen katho
lieke partij rechtvaardigt elke soort oppo
sitie, en de linkerzijde vervult een elemen
taire plicht, wanneer zy de clericale ma
noeuvres verijdelt."
Intusschen de vreugde over het behaalde
succes blykt voorbarig geweest te zyn. Giste
ren is de heer Hambursin een nieuwe lange
rede begonnen over de schoolwet en over
nog veel andere zaken, doch niet over de
begrooting van binnenlandsche zaken, die
aan de orde was. Doch hij schynt het niet
de geheele zitting te hebben kunnen uit
houden. Er kwam althans een einde aan.
En daarvan heeft de katholieke afgevaardigde
Van Limburg-Stirum onmiddellijk gebruik
gepoederd kapsel door het salon liep en
„krijgertje" met hem wilde spelen.
Maar kom dan toch, schatjeBeneden
wacht het rijtuig. Kom, laat ik je den man
tel omhangen.
Maar zij vloog van den eenen hoek in
den anderen en eindelijk op de sofa, altijd
door lachend en zoo vreemd, als hij 'tnog
nooit van haar had gehoord. En toen hy ook
aan de grap meedeed en de tafel tegen de
sofa schoof om haar te vangen, sprong zy
op de tafel en nam hij haar met zooveel
verrukking in de armen, als hy 't zyn lieven
jongen dikwijls deed.
Toen zag zij eensklaps met koelen blik
van boven op hem neer.
Die oud-Dnitsche baret staat je afschu
welijk zeide zy.
Jij ziet er dus te mooier uit, Therese.
Laat my los, toe
Ja, onder één voorwaarde.
O, ik weet het al I
Zij boog zich tot hem neder en beet
hem zoo in zyn wang, dat de moet van
haar kleine tandjes donkerrood daarin ach
ter bleef. Toen sprong zy op den grond
en keek hem aan met een blik, waarin
afkeer en toorn waren vermengd. Hij be
merkte het echter niet.
Dat is de grap wel een beetje ver
gedreven!'' merkte hij kalm op, terwijl hij
zyn zakdoek over de pijnlijke plek wreef.
gemaakt om een voorstel in te dienen waarbij
de behandeling van het nieuwe schoolwet-
ontwerp op Woensdag a.8. werd bepaald.
De linkerzijde kon hier tegenover geen
ander verweer stellen, dan een voorstel tot
verdaging der behandeling tot den 31sten
dezer. Doch dit voorstel werd de rechter
zijde was in vollen getale opgekomen
met 83 tegen 70 stemmen verworpen. En
daarna werd het voorstel-Van Limburg
Stirum aangenomen. Zoodat dus
Woensdag 24 dezer de nieuwe Schoolwet,
die, zooals de Indép. Beige nog eens in
herinnering brengt, „een jaarlijksche gift van
20 millioen aan de kloosters beteekent", in
de Belgische Kamer aan de orde zal ko
men. Het valt te voorzien, dat de linker
zijde haar thans voorloopig mislukte
obstructie tegen deze wet dan zeker zal
voortzetten. Hoe het daarbij zal toegaan,
daar heeft de zitting van Woensdag een
voorproefje van gegeven.
De Duitsche keizer en de keizerin zijn
naar Londen vertrokken. De Duitsche kroon
prins en de kroonprinses gaan naar Peters
burg. Het Duitsche keizerpaar heeft te
Londen de onthulling bijgewoond van het
standbeeld der koningin Victoria. De kroon
prins en zyn gemalin, die zeer populair is
in Duitschland, zyn te Petersburg genoodigd
bij gelegenheid van de bekende samenkomst
te Postdam, waaraan de Franschen nooit
zonder ongerustheid kunnen denken.
Dat zyn familiebezoeken. De keizer is
zooals men weet nauw verwant aan het
Engelsche koningshuis en de Duitsche
kroonprinses heeft verwanten aan het Rus
sische hof, waaraan zij een deel van hare
jeugd doorbracht, daar waarschijnlijk even
gaarne gezien als zy het is in Duitschland.
De blp,den zeggen dat, hoewel men met
familiebezoeken te doen heeft, deze reizen
toch niet onverschillig zyn voor Europa.
Daaraan hebben zy gelyk. Als de grooten
dezer aarde persoonlijk bevriend zyn, kan
dat den altijd bedreigden vrede enkel goed
doen.
„Den altijd bedreigden vrede." Een Ber-
lynsch professor heeft dezer dagen eene
lezing gehouden, een hooge politieke lezing,
waarin hy beredeneerde dat de menschen,
die meenen dat wy in volkomen gerustheid
kunnen leven, ongelijk hebben, want dat
ieder oogenblik een oorlog kan ontstaan.
Dat is trouwens duidelijk. Want wy
hebben te veel gewapende mannen in
Europa, te veel quaesties en te veel ver
bonden. Die verbonden moeten gesloten zyn
volgens de officieele commentaren om den
vrede nog beter te bevestigen, maar het
ongeluk wil, dat zij tegenover elkanderstaan.
Eerst hadden wij hetDuitsch-Oostenryksche
Verbond, dat door Bismarck in 1887 is ge
publiceerd en goede diensten bewezen heeft,
vooral aan Oostenrijk. Italië sloot zich bij
dat verbond aan. Hoe en op welke wyze
weet men niet recht, want de stukken zyn
nooit openbaar gemaakt. In 1893 werd het
Fransch Russische Verbond gesloten, tot
Jij weet ook heel goed, dat ik die kin
derachtigheid niet verdragen kan," ant
woordde zij, en opeens begon zij te snikken.
„O, 'tis alles zoo saai hier, alles, alles! En
vandaag is 't nog wel karnaval
Hij schudde het hoofd.
Je zenuwen zyn weer erg in de war.
Ais ik je dokter was, zou je moeten
thuisblijven.
Toen werd juist het kind binnengedragen
om de moeder goedenavond te kussen. Maar
het werd bang voor het zwart fluweelen
masker en begon te huilen. Therese beval
heftig, den kleine de kamer uit te brengen.
Diep beleedigd verdween de oude Dora, al
pruttelend.
Een poosje daarna was 't in het oude
huis weer stil; het jonge paar en Mina
waren naar het balhet kind sliep boven
en Rika dommelde beneden. Alleen uit
Julia's venster schemerde nog lichtzij zat
daar met bezorgdheid vervhld voor 't geluk
van anderen, doch haar eigen rein gemoed
kantte zich tegen het gevoel van wantrou
wen, door dien blik opgewekt. En zij dacht
aan het lieve kind, dat boven op zijn bedje
lag. Die gedachte stelde haar gerust en bo
vendien, Free zou wel weer spoedig ver
trekken, dan zou Therese vanzelf wel tot
inkeer komen. Slecht is Therese immers
niet zy laat zich alleen maar gauw me
deslepen door alles, wat zy meent te moe-
