T.
DING.
3
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
ZU1D-HQLLANDSCHI EN ZEEUWSCHE EILANDEN.
I 32,-.
in Uw
3EEKBANK
IAUSS
Juffertje Onnut.
1 50
M
rechtsche
RDFUEOHT.
Ir. P. N. SICKENGA.
i. PHIL1PSE.
at Geld onder eerste
rband tegen billjjke
geeft i pCt. Pand-
i f 1000, van f 500,
n f 50.
irden verstrekt door de
heer
I, Notaris, ÏIDDELH&BNIS.
TTERDAM
jkende inrichting
AFLEVERING
ƒ1,20
ƒ2,90
gen Telefoon 6161
jezonden.
ONZE EILANDEN
voor de
Dit Blad verschijnt eiken Zaterdagmorgen.
Prijs per kwartaalf 0,50
Afzonderlijke nummers- 0,05
No. 21
Zaterdag 15 April 1911 18E Jaargang
Alle voor de Redactie en Administratie bestemde stukken en Advertentiën worden uiterlijk
Vrijdagmorgen ingewacht bij de Administratie te Middelharnis.
Prijs per adv >rtentiën van 15 regels f 0,50
Iedere regel meer- 0,10
Groote le'iters naar plaatsruimte.
BuUenlandsch Overzicht.
De lezer die zich de verontwaardiging
herinnert welke indertyd de veroordeeling
en de terdoodbrenging van Ferrer door heel
de beschaafde wereld hebben verwekt, zal
wellicht meteenige verwondering de jongste
telegrammen over de behandeling der Per-
rer-zaak in het Spaansche parlement gelezen
hebben. Vooral zal hij er zich over verbaasd
hebben, dat de liberale regeering die op
ander gebied zoo bijster vooruitstrevend
is zich geroepen gevoelt de wyze waar
op het proces-Ferrer gevoerd is, zooal
niet te verdedigen, dan toch zeker te ver
goelijken. Men vergete echter niet, dat hierbij
de politiek in het spel is. Canalejas wil
aanblijven om zyn programma, met al zijn
voor Spanje heilzame maatregelen, af te
werkenen hij kan dat niet, wanneer de
conservatieven hem den krijg op leven en
dood verklaren. Dat zou echter het nood
zakelijk gevolg zijn, wanneer Canalejas in
het Ferrer-debat ronduit het proces een
grove fout, een onwettigheid, een gerech-
telvjken moord noemde.
Die meening wordt in de Cortez slechts
verdedigd door de radicalen en de repu
blikeinen, en mogen wy den berichtgever
van het Berliner Tageblatt gelooven, dan
heeft de republikein Alvarez dat op zulk
een voortreffelijke wyze gedaan, dat ook
zy, die Ferrer allerminst guustig gezind
zijn, zullen moeten erkennen, dat hy niet
is berecht gelyk het behoort. Op vage mede-
deelingen van ontrouwbare getuigen zegt
Alvarez is Ferrer veroordeeld. Zoo getuigt
er een, dat hy Ferrerinde „bloedige week"
te Barcelona gezien heeft, maar hij moet
toegeven dat hij Ferrer slechts van photo-
graphien kende. Tweecavalarie-soldatenbe
'u weien in hem zonder baard od in heel
andere kieedy een man te herkennen,
die. toen de ruiterij een plein schoonveegde,
hun was opgevallen, terwijl hy een revo
lutionair plakkaat stond te lezen. Dan was
er een getuige die ernstige dingen vertelde:
een barbier die in dezelfde week met Ferrer
op de Redactie van een revolutionair blad
was geweest. Maar toen men eens wilde
gaan informeeren of dit een betrouwbare
getuige was, toen bleek hy met eens
anders geld naar Amerika gevlucht te zijn.
En daarop komt een getuige, die indertijd
verklaard heeft dat hy Ferrer in gezelschap
van dien barbier in Barcelona gezien heeft,
meededeelen, dat hy dit onder dwang
heeft verklaard.
Verder: medegevangenen die tegen
Ferrer getuigen, worden terstond op vrye
voeten gesteld en hun proces wordt gestaakt.
Waar.de militairen geen bezwarend mate
riaal meer kunnen vinden, komt de politie
ter hulp. En niettegenstaande dat alles,
komt men niet verder dan tot een bewijs
door aanwijzingenEr bestaat geen enkele
getuige, die verklaren kan dat Ferrer aan
den opstand heeft deelgenomen, en toch
PEVILLBTO 3ST.
18
„Ik gun 't je, Mina." zeide tante Riekje
zacht. „Ik gun 't je van harte!"
Juffertje Onnut ging niet naar binnen,
maar keerde naar haar eigen kamer terug,
't Bleef hier doodstil, slechts ééns een zucht,
een zucht als van verademing en voor
de eerste maal sliep zy dien nacht weer.
Nu had ze zekerheid, en kalmte kwam
over haar de kalmte der berusting.
Met een vasten wil kan men veel ook
gezond woraen, en Julia wilde gezond
worden. Voor geen geld van de wereld zou
ze het huwelijk willen bijwonenvóór dien
tüd moest zij het huis verlaten hebben.
Niemand verzette zich tegen haar besluit
om haar eigen weg te zoeken't was een
gevolg van de omstandigheden, dat zy thans
beter dan ooit gemist kon worden.
Therese's wensch om het geheele huis
alléén te bewonen, zou niet vervuld worden.
Nog eer mijnheer Krautner juffrouw Riekje
Trautman huis en tuin kon afkoopen,
hadden deze in alle stilte een anderen
werd hy als aanvoerder van dien opstand
.doodgeschoten. De krijgsraad velt in
nauwelijks acht uur het doodvonnis, hoewel
het dossier 1200 bladzijden beslaat.
De voornaamste schuld van dat alles
draagt volgens Alvarez de militaire proce
dure. Naar zyn meening staat die gelijk
met de Inquisitie. Men liet Ferrer tot vlak
voor de zitting in onzekerheid waarvoor
hy terecht stond. Toen las men hem de
akte van beschuldiging voor, hetgeen tien
uren duurde, en eischte daarna van hem
dat hy terstond zijn onschuld zou bewijzen,
Maar zijn getuigen, die wilden verklaren
waar hy zich bevonden heeft tijdens de
revolutie in Barcelona, wilde men niet
hooien, omdat hun mededeeling, wegens
een verzuim, enkele uren na het sluiten van
het vooronderzoek aankwam
Aldus is Ferrer ter dood veroordeeld en
terechtgesteld
De Westminster Gazette wijdt een be
langwekkend hoofdartikel aan het handels
verdrag tusschen Engeland en Japan, dat
door het blad als een triomf van den vrij
handel over protectie wordt beschouwd, en
welks geschiedenis als volgt in bedoelden
leader uiteengezet wordt.
Nadat Japan erin geslaagd was, zich als
gioote, onafhankelijke mogendheid te doen
erkennen, greep het verleden jaar de eerste
de beste gelegenheid aan, om de handels
verdragen, die tot de oude orde van zaken
behoorden, aan een scherpe kritiek te onder
werpen en zyn rechtóm een algemeen tarief
te maken te doen gelden. Dit werd samen
gesteld op protectionistische grondslagen,
die zeer zeker niet in den smaak van de
Engelsche vrijhandelaars vielen, en de lasten
van den Britschen uitvoer aanzienlijk ver
hoogden.
Maar een algemeen tarief kan onderhevig
zyn aan allerlei wijzigingen door overeen
komsten met verschillende landen en daarom
toog de Engelsche regeering onmiddellijk
aan het werk, ten einde een bijzondere
overeenkomst tusschen Japan en Groot
Britannie te treffen. Het resultaat van
deze poging is in groote trekken, dat de
katoenen en wollen stoffen, waarin de
Britsche fabrikanten bovenal geïnteresseerd
zijn, verlagingen van het tarief genieten,
wisselend tusschen een derde en een vijfde,
en dat ijzeren en stalen platen, alsmede
tin platen, teruggebracht worden tot de be
trekkelijk gunstigevpositie, die zij vóór het
nieuwe tarief innamen. Dit zyn ongetwijfeld
belangrijke voordeelen, die in sommige ge
vallen het eerst mogelijk maken om met
winst handel te drijven.
In antwoord op het verwijt der Engelsche
tarièfbervormers, dat de regeering haar
beginselen van vrijhandel heeft laten varen
door met Japan in onderhandeling over het
tarief te treden, schrijft de Westm. Gaz.,
dat de regeering daarbij geen harer prin
cipes heeft prijsgegeven. De leer van den
vrijhandelaar is niet, dat het verkeerd is
met een protectionistische mogendheid te
kooper gevonden en wel mijnheer Roetger
zelf. Maar Frits was niet te bewegen, hoeveel
hy ook van zijne aanstaande hield, moeder
en tante uit het ouderlijk huis te verdrijven.
„Mijn beste kind," zeide hij ernstig tot
Therese, „moeder en tante zullen samen
beneden wonen, moeder in haar oude ver
trekken, tante in de drie kamers, die naast
mijn wacht- en spreekkamer liggen. De
verbindingsdeur laat ik dichtmetselen. Zóó
heeft tante haar eigen rijk, enikhetmyne
daarnaast. Boven in die gezellige kamer zal
het geluk heel alleen met ons huizen. Dóór
moogt gij als een koningin onbeperkt
heerschen en alles naar je eigen smaak
inrichten. Beneden blijft 't zooals 't ge
weest is.
Geen smeeken, geen vleien, geen pruilen
baatte en Therese stelde haar zegepraal tot
na het huwelijk uit. Ddn zou ze haar zin
wel doordrijven, meende zij.
De twee zusters zouden voortaan samen
één huishouden voeren. In April beproefde
Julia haar ternauwernood teruggekeerde
krachten voor het eerst by de inrichting
der benedenkamers, want boven werden
metselaars, timmerlieden en behangers ver
wacht om de woning van de toekomstige
jonge mevrouw Roettger in te richten.
Niemand vroeg Onnutje, of zy zich niet
te veel vermoeidealleen Flits Bad haar,
terwijl hy een bouquet in de hand droeg,
onderhandelen om verlaging van invoer
rechten te verkrijgen, maar dat er geen
sprake van kan zyn, dat het standpunt van
vrijhandel, dat hij inneemt, bij de overeen
komst door hem wordt verlaten. Het ge
sloten verdrag bewijst, dat een regeering,
die voor vrijhandel is, niet noodzakelijk
zoo hulpeloos behoeft te zijn als de protec-
tionisten beweren, en dat een handels
overeenkomst ook op een andere basis, dan
wederzydsche verlaging van tarieven, kan
worden gesloten.
Maar hier komt de tariefhervormer met
een nieuw argument voor den dag. „Ge
hebt ditmaal succes gehad, zegt hij, omdat
wy, tarief hervormers, den Japanners de
vrees voor represaillemaatregelen hebben
ingeboezemd". De Westminster Gaz. wil dit
niet ontkennen. Wanneer de tariefhervor-
raers, zoo schrijft het blad, verkiezen te
beweren, dat de angst voor een mogelijke
herleving van protectie in Engeland een
factor in het Japansch verdrag is geweest,
zullen wy ons niet de moeite geven, dit
tegen te spreken. Het is mogelijk, en als
protectionistische vreemde landen, van
oordeel zyn, dat een scherpe toepassing
van protectionistische maatregelen opGroot-
Britanniö de protectionistische partij in de
hand speelt, zullen de vrijhandelaars zich
gewis niet gaan inspannen,om deze meening
uit den weg te ruimen.
Vrijdagavond is door de Free Trade Union
in de Queens Hall te Londen de laatste van
een reeks bijeenkomsten georganiseerd, waar
de Engelsche minister van Buitenlandsche
Zaken, de heer Winston Churchill, een be
langrijke rede heeft gehouden over het,
voor ons land nog meer dan voor Engeland
actueele vraagstuk van den vrijhandel. Ook
het parlementslid sir Alfred Mond liet zich
hooren, en verschillende personen van naam
zaten mede op de verhoogingaan,ook dames.
Graaf Beauchamp presideerde.
De heer Winston Churchill, de voornaam
ste spreker van den avond,steldede volgende
motie voor, die onder groote geestdrift met
algemeene stemmen werd aangenomen:
„Deze bijeenkomst spreekt haar on
wankelbaar vertronwen uit in den vrij
handel als de hoofdoorzaak van den
steeds aangroeienden handel van Groot-
Brittanniö, en zy verwerpt de politiek
der iariefhervorming, nu reeds drie
malen veroordeeld door de natie, als
een ernstige bedreiging voor alle
arbeidsgelegenheid en voor de volks
welvaart, als een onmiddellijke aanval
op de armste belastingbetalers van dit
land, en als een onverantwoordelijke
inmenging in de vrijheid der koloniën."
De Engelsche minister heeft in een rede,
die door de Engelsche liberale bladen zeer
wordt geprezen, o. m. gezegd:
Ons vertrouwen is nooit geschokt geweest,
en na de aanvallen van acht jaren in een
oorlog van argumenten en onophoudelijke
discussie, met de feiten voor ons, kunnen
wy ons oog veilig laten gaan over al de
die hij voor zyn verloofde medebracht,
terloops toegevoegd, dat zij zich niet te veel
moest vermoeien en haar op het hart ge-
diukt, getrouw haar staalwyn te blijven
gebruiken.
Zy knikte verstrooid - toen ging hy heen.
Ieder vrij oogenblikje bracht Frits op de
villa door. Hij vermeed het, met zijn ver
loofde Julia onder de oogen te komen en
was, in het bewustzijn van de smart, die
hij haar had aangedaan, nog omzichtiger
in den omgang met haar dan anders
maar Julia deed juist die omzichtigheid pijn
haar trots kwam daartegen in opstand.
Temidden van de verhuizing kwam Kraut
ner binnen en zette zich ondanks den war
boel naast tante Rika neder, terwijl hy er
op lette, hoe druk dat bleeke meisje in de
weer was, om het haar oude pleegmoeder
in de nieuwe omgeving zoo gemakkelijk
mogelijk te maken.
- Zeg eens, lieve tante Rika," vroeg hij,
„is 't waar dat Juultje naar een betrekking
omziet?
- Ja, mijnbeer Krautner," antwoordde
Onnutje zelf.
- Zoo, dan behoef je niet ver te zoeken
kom bij mij, je zult 'tzoo goed by my
hebben als was je m'n eigen kind. Het
zou te leeg voor mij worden hiernaast, als
mijn Reetje getrouwd is Hoe is't Juultje,
wil je bij mij komen
borstweringen van den vrijhandel, zon
der bres en nergens doorbroken staan zij
daar nog overeindGedurende de laatste
zeven jaren is de uitvoer van de fabrikaten
van Duitschland toegenomen met 83 mil-
lioen, van Frankrijk met 40,5 miilioen, en
van de "Vereenigde Staten met 60,5 miilioen,
terwijl die van Groot-Britannië, onder „het
verouderde, versletene, dwaas economische
stelsel, ingevoerd door Cobden en Bright",
vermeerderd is met 110 miilioen. Met de
cijfers van de Board of Trade kan het vol
ledig bewijs worden geleverd, dat Groot-
Brittannié zonder het bestaan van differen
tieels rechten in staat is geweest al haar
in te voeren fabrikaten even goede en in
vele gevallen zelfs betere voorwaarden te
verzekeren dan eenig ander land met de
vindingrijkheden der protectie.
Ons tarief, dat het kleinst mogelijk getal
artikelen belast, brengt ons meer dan in de
op 't oogenblik bestaande beschermende
tarieven van eenig ander land.
De spreker wees dan op de hooge prijzen
der voedingsmiddelen in Duitschland, Oos
tenrijk, Italië en de Vereenigde Staten. In
Engeland heeft men daarover gelukkig niet
(e treuren. Geen oneenigheid, geen onte
vredenheid, geen strijd van belangen vindt
men erook zyn door de onderhandelingen
over een verdrag tusschen Canada en de
Vereenigde Staten geen gespannen Deireü-
kingen tusschen Engeland en Canada ont
staan met betrekking tot de Britsche rijks
unie.
Maar de grootste dienst, dien sir Edward
Grey aan de zaak van den vrijhandel be
wezen heeft, aldus ging Winston Churchill
voort, is de dienst, dien hy de vredestaat
bewees. Vrede en vrijhandel hangen met
elkaar samen. Zij komen voort uit dezelfde
edelmoedige en verlichte gedachte van den
menschelyken geest, en zy steunden elkan
der. Oorlog en tariefhervorming behooren
eveneens tot hetzelfde gezin. Zij komen
voort uit een zelfde gevoel van vijandschap,
verwarring, naijver, onwetendheid en vrees.
Het fundamenteele denkbeeld der protectie
is afsluiting en afzondering; dat van den
vrijhandel is eenheid en onafhankelijkheid.
De wereldorde, die de vrijhandelaars be
oogen, is een samenwerkend statengeheel,
een groot verbond van alle volkeren van
Europa en de Christenheid, en eindelijk van
de geheele wereld, zoodat hun aangelegen
heden en belangen onderling zoo onontwar
baar vervlochten zullen zijn, dat zij niet
meer van elkander kunnen worden ge
scheurd en allen in de federatie van elkaar
zullen afhangen. Als vrijhandelaars moeten
wy ons verheugen over het feit, dat de
handhaving onzer beginselen niet zonder
uitwerking zal zyn op de vreedzame ont
wikkeling der menschheid.
Wij beweren niet, aldus besloot de minister,
dat de vrijhandel een souverein genees
middel is tegen alle kwalen, smarten en
kwellingen, die nu eenmaal des vleesches
zyn. Maar wij gelooven, dat het beginsel
zekere groote, centrale waarheden in zich
Tante Rika koek hem met een dankbaren
blik aan en wilde reeds antwoorden, toen
Julia haar vóór was.
Dank u hartelijk voor uwe goede
bedoeling, maar bij u zou ik te veel verwend
worden. Ik moet op eigen beenen leeren
staan. Ik ga bij vreemde menschen ver,
heel ver weg
Verwend? Ik verwen niemand. Ik wil
u ook niet tijdelijk bij mij in huis nemen,
maar zoo lang, tot iemand u by mij komt
weghalen, die meer rechten op u kan laten
gelden of totdat ik voor altijd de oogen
sluit en ik vergeet de menschen, die goed
voor mij waren, ook in den dood niet
Ik dank u," antwoordde zy aangedaan.
„Ik kan echter uw aanbod niet aan vaarden
ik heb gisteren reeds een betrekking aan
genomen."
Wat?" riep Rika uit, en daar weet ik
niets van
Ik zou 't u juist vandaag meegedeeld
hebben, tante.
Waar Als wat
Ik heb my voorloopig aangemeld als
leerlinge bij den cursus voorziekenverpleging
te Keulen.
Ziekenverpleegster., jyEn je hebt
niet eens je eigen man willen verplegen
Julia beet zich op de lippen. „Den zieke
heb ik niet geschuwd. Had zijn moeder mij
gevraagd, als verpleegster bij hem te komen,
houdt, zoowel op economisch als op sociaal
gebied, zonder welke de hoogere organisatie
van Groot Brittannie, en indeidaad ook van
de geheele wereld, nooit tot stand zal komen.
Wij gelooven, dat het den staat tegen
corruptie vry waart. Wy gelooven, dat. het de
monopolies weert. Wy zijn er zeker van, dat
het den vrede dienen zal.
Haay8che Brieven.
CXXI.
Burgemeester Sweerts heeft Maandag zyn
afscheidsrede in den Raad gehoudeH. Van
verschillende kanten werd hem daarop
hulde gebracht voor zijn onpartijdige leiding,
ook door de socialisten, by monde van den
heer Ter Laan. Deze voegde er echter een
„maar" bij. Hij meende dat de burgemees
ter zijn loopbaan niet eervoller kon beslui
ten dan door de politiekwestie tot een goed
einde te brengen. De lezer moet n 1. weten,
dat er voor eenige maanden harde noten
over ons politiekorps zyn gekraakt. Een
soort familieregeering beschikt vaak over
de baantjes. Merkwaardige elementen, die
zelfs niet tegen chantage opzien, kwamen
onder de dienaren van den heiligen Herman
dad voor, zoodat onze waarnemende burge
meester, de heer JanseD, destijds uitriep dat.
het oy as pontie een janDoei wasiue our-
gemeester, als hoofd der politie, stond hier
voor een zware taak en het zou zeker een
waardig besluit van zijn eervolle loopbaan
zyn geweest, als hy de politiekwestie tot
een goede oplossing had gebracht. Nu was
het oogenblik, waarop de heer Ter Laan
deze kwestie ter sprake bracht, zeker niet
het gelukkigste. Zoo'n afscheidsplechtigheid
is nu eenmaal zoo ongeveer het zelfde als
de toosten aan een feestmaal. Dan strooi je
lof en hulde uit als uit een hoorn des over-
vloeds en cretiek wordt niet geoefend, 't
Was niet handig, dat de heer Ter Laan met
deze tradite brak. Maar evenmin is het
billijk, dat heel de Haagsche pers de fiolen
van baar residenteelen toorn over het hoofd
van hetsoc. democratische ïaadslid uitstort.
Waarom sprak de heer Ter Laan over de
politie? Men mag aannemen: om het alge
meen belang. Een blad als Land en Volk
mag nu schimpen op den veelprater Ter
Laan, dat neemt niet weg, dat hij in den
Raad een figuur is, die men er niet gaarne
zou missen, 'tls waar, hij praat wat heel
veel en is wat erg lang van stof, vervelend
vaak om aan te hooren. Maar hij is een
werker, als er weinigen zijn. Spreekt hij over
een kwestie, tien tegen één dat hij goed
beslagen ten ys komt en de vrijzinnig de
mocratische bedillers mochten wel eens be
denken, hoe Ter Laan vaak een laak vervult,
die zij verwaarloozen. Hoe torenhoogstaat
b.v. Ter Laan'8 houding by de bekende motie
Lisman-Treub boven dien van den vryz.
democratischen leider. Terwijl het orgaan
van de Haagsche afdeeling van den onder
wijzersbond aantoonde, dat de heer Treub
totaal verkeerde voorstellingen had gegeven,
dan zou ik dadelijk gegaan zyn. Maar ik
gruwde ervan aan hem geketend te worden,
door banden, die slechts de liefde"— nu
werd het bleeke gelaat door een rooden
gloed bedekt „kan hechten. Ik was
liever gestorven, dan dat ik naast zijn
rolstoel voor het altaar ware getreden."
Bravo 1" riep Krautner uit. „Zij heeft
gelijk, al zouden honderd andere meisjes
hun hart aan den geldzak hebben opgeof
ferd. Maar als ziekenverpleegster wacht je
een zware taak. Heb je dat alles wel goed
overlegd?
Ja, en ik ben mij bewust, aan het
ziekbed veel goed te kunnen uitrichten.
Frits was dit met mij eens, toen ik hem
nog behulpzaam was bij zijne patiënten.
Rika liet geen tegenwerping meer hooren.
Zij wist niet, hoe het kwam, maar er klonk
iets in de stem van het jonge meisje, dat
haar trof, nu voor 'teerst, en dat haar aan
Julia's vader herinnerde.
Nu," verklaarde Krautner, terwijl hff
opstond. „Ik heb alle achting voor je besluit.
Blijkt achteraf de last echter te zwaar voor
je teeder gestel, vergeet dan den ouden
buurman nietGeef mij de hand daarop
En, mocht ik eenmaal ziek worden, dan
wil ik door geen ander worden opgepast
Komaan dus ben ik voor niemendal hier
komen bedelen. Gegroet I
(Wordt vervolgd.)