1SDUK.
LCAO
dieboeken
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
ZÜID-HOLLANDSCHE II ZEEÜWSCHE EILANDEN.
P'S
ode Goederen, enz.
de beste
ïn de bil-
uitsluitend
ilo f 0,42%
„0,18
ZONEN,
sche Boekhandel,
ff-en andere KerkbOl
en Schnj
Juffertje Onnut.
pEplpipspipiJIBpijIfp
liÈiiiÉiliÉÉikdiÉ
ris.
verkrijgbaar.
en op boeken wordeij
tegen Uitgeversprijzei|
•evelend,
W van der Schenk
RTENTIE BUREAU
B280, Middelharnis
le voorkomende
;te voor de Rijksnor-
ol.
•e levering en tegen
prijs.
rSTE DRUKKEN.
3nd,
7AN DER SCHENK.
r N. V. Onderl. Nederl.
Jank 3 Ideaal Polis,
ONZE EILANDEN
voor de
Dit Blad verschijnt eiken Zaterdagmorgen.
I Prijs per kwartaalf 0,50
I Afzonderlijke nummers- 0,05
No. 18
Zaterdag 25 Maart 1911 18E Jaargang
Alle voor de Redactie en Administratie bestemde stukken en Advertentiën worden uiterlijk
Vrijdagmorgen ingewacht bij de Administratie te Middelharnis.
Prijs per adv >rtentiën van '15 regels f 0,50
Iedere regel meer- 0,10
Groote letters naar plaatsruimte.
Buitenlandsch Overzicht.
B 280 Middelharnis!
adig een groote partij
n zonder overslag,
op elk gebied voor Jon-
ns en
en, Kinderspelen, Portret!
licht-, Zwartjesalbums en
n,
3nde soorten en prijzenj
soorten
gpapier, Kasboeken, fi
doozen Luxe peet, allijj
enz.
odigdheden voor de Am
Avondteekensohool. Ver-j
Dorten Bordpapier,
n alle soorten
i, Mode-, Dag- Week,J
i en Leerboeken,
in
Ivertentien
nen- en buitenlandse!^
Ier verhooging van prijs]
adres van alle soorter|
- en BINDWERK.
Ansicht-, Fantasie-
arten, enz. enz.
In het Engelsche Lagerhuis is een opzien-
I barende rede gehouden door mister Grey,
I betreffende Engeland's bereidwilligheid om,
I indien het voorstel mocht komen, een
I algemeen arbitrage-verdrag met de Vereenig-
1 de Staten aan te gaan. Sir Edward Grey
sprak als volgt
J „Ik kan mij slechts één ding denken
l waardoor wij werkelijk de ontzaglijke mili-
I taire en maritieme uitgaven zouden kunnen
beperken. Wij zullen daar niet toe gerakeD,
dan wanneerjde naties doen, watdeindivi
duen reeds lang gedaan hebbeneen beroep
I op de wet als de natuurlijke gang van
[zaken voor naties beschouwen, inplaats van
f een beroep op do wapenen. Ik zou de zaak
I niet aangeroerd hebben en den tijd van het
Huis hierover niet in beslag hebben geno-
L men, indien niet de President der Vereenig-
de Staten tot tweemaal toe een stap voor-
I uit in de zaak arbitrage had aangegeven,
I een stap, verder gaand en gewichtiger dan
f nog ooit een practisch staatsman in zijn
positie heeft durven aangeven. Zie hier de
twee uitlatingen
„Persoonlijk zie ik niet in, waarom zaken
van nationale eer niet evengoed voor hoven
van scheidsrechters behandeld zouden wor
den, als qeaesties van particulier of nati
onaal eigendom. Ik weet dat dit verder
gaat dan de meeste menschen willen gaan,
maar ik zie niet in waarom quaesties van
eer niet onderworpen zouden kunnen wor
den aan rechtbanken, bestaande uit mannen
van eer, die de quaesties begrijpen en ze
kunnen uitmaken door hun beslissing even
goed als andere zaken van geschil tusschen
naties?
En de tweede:
„Indien wij kunnen onderhandelen over
I en tot stand brengen afspraken met andere
naties, om elk geschil dat niet door onder
handelingen uit de w'ereld te ruimen is,
te laten beslechten door de uitspraak van
I een Internationaal Hof van Arbitrage, onver-
I schillig welk een zaak het betreft, of het
I eer, grondgebied of geld aangaat, dan zullen
wij een groote stap vooruit hebben gezet,
I door te bewijzen dat het mogelijk is althans
voor twee naties, om tusschen elkander
hetzelfde stelsel te laten gelden als dat
L wat uit kracht van de wet tusschen de
individuen geldt onder een regeeriDg I"
Dit zijn stoutmoedige woorden. Wij heb-
I ben daarmee nog geen voorstel voor ons,
en indien de publieke opinie het denkbeeld
niet opneemt en bespreekt, als het geen
groote beweging wordt in de meening der
wereld, dan kan het niet tot uitvoering
komen. Maar onderstellen wij, dat het ge
beurt. Laten wij aannemen dat twee van
de grootste naties ter wereld door zulk een
overeenkomst duidelijk aan demenschheid
laten zien, dat zy onder geen omstandig-
1 heden ten oorlog zullen gaan dan durf ik
zeggen dat de uitwerking van dat voorbeeld
PBUILLETO 3ST.
Enfin," zeide mevrouw Norban.
„Alphonse heeft haar lief; wat hy haar
Ikan aanbieden, is toch zeer veel. Een ver
ft mogen mocht hy haar als weduwe
achterlaten, dan zal haar een onafhankelijk
fortuin gewaarborgd blijven een voorname
positie en de innige, dankbare liefde van
een goed hart. Hy
Zij streek met de hand over de oogen en
f pinkte een traan weg.
Maar mevrouw," verzekerde Mina,
„welk meisje zou niet gelukkig zijn, als
mijnheer uw zoon En trouwen wil
i hij met haar," viel zij zichzelf met verbazing
i m de rede, „werkelijk trouwen?
Mevrouw Norban knikte even.
Daar ik persoonlijk met het aan-
k°m> meen ik toch, dat de zaak
duidelyk genoeg is. De pleegmoeder van
de jongedame ontvangt, naar ik hoor,
niemand, daarom meende ik mij tot u te
moeten wenden.
O Godl" riep Mina uit, alsof haar zelf
een fortuin in den schoot was gevallen,
op heel de wereld hoogst weldadig zou
zijn. 't Is waar, dat het nog mogelijk zou
zyn, dat de twee naties werden aangevallen
door een derde, buiten bet verdrag staande,
maar ik neem aan, dat hun verdrag zou
gevolgd worden door een tweede afspraak
dat zij elkaar zullen helpen, indien een
hunner in oorlog mocht komen met een
natie die weigert het geschil aan arbitrage
te onderwerpen.
Ik heb van dit alles gesproken, omdat ik
meen dat het woord van den President der
VereeDigde Staten niet zonder antwoord
mocht blijven. Kwam men inderdaad tot
zulk een overeenkomst, dan zou men wel
licht iets van zijn nationale trots moeten
opofferen. Doch wanneer er een voorstel van
die soort, zoo verstrekkend als het is, aan
ons werd gedaan, dan zouden wij er verrukt
over zijn. Ik zou echter voelen dat het zoo
iets gewichtigs en verreikends was, dat ik
niet zou willen volstaan met de ondertee-
kening door beide regeeringen, maar de
weloverwogen en stellige sanctie van het
parlement zou vragen, en ik geloof dat ik
die zou verkrijgen.
Ik weet, dat om zulke zaken tot stand
te brengen, de politieke opinie moet rijzen
tot een hooger peil dan waartoe zij in ge
wone tyden in staat is, hooger ook dan, naar
ik meen, sommige leden der oppositie den
ken dat zy kan rijzen. In gewone tyden
kan dat zoo zyn, maar de tyden zyn niet
gewoon met deze ontzaglijke kosten voor
de bewapening en zy zullen het nog minder
zyn, indien die kosten nog mochten stijgen."
In de wandelgangen van het parlement
echter was Grey's verklaring het groote
onderwerp van alle gesprekken, en algemeen
was men het er over eeDS, dat zy van een
zeer vergaande strekking is. Wanneer zulk
een verdrag gevolgd wordt door enkele der
gelijke zoo zeiden velen in het bij
zonder tusschen GrootBrittanie en Duilscb-
land, dan is daarmee de vrees voor een
grooten oorlog afgewend, en de wereldvrede
zoo goed als verzekerd. Zoo luidde de grond
toon van vele gesprekken.
De Duitsche bladen hebben de gelegen
held om eene welverdiende hulde te brengen
aan den Nestor der Duitsche vorsten niet
ongebruikt gelaten. De PrinsRegentLuitpold
van Beieren is in hooggestemde artikels
gevierd.
Hy heeft vijfentwintig jaar Beieren ge
regeerd. Hy heeft negentig jaar geleefd en
zijn leven is niet nutteloos voorbijgegaan.
Prins Luitpold is een merkwaardig man,
die de aandacht verdient ook buiten Duitscb
land.
Hij ia de derde zoon von Koning Ludwig
I, die voor de revolutie van 1848 moest
wijken. De Koning verkoos niet af te zien
van zijne absolutistische neigingen en zijne
verhouding tot de danseres die zich Lola
Montez noemde en door hem tot gravin
Lansberg was verheven, had een groot
schandaal gewekt. De oudste broeder van
den tegenwoordigen regent Maximiliaan,
„wat een geluk voor dat kind en yoor mijn
arme zuster I
Zoudt u my niet in c
willen stellen haar te zien?
Wat? Kent u Juultje nog niet?
Alleen uit de beschrijving van mijn
zoon.
Mina ijlde de kamer uit naar de keuken
en rood van opwinding nep zy Onnutje toe
Vlug, trek een andere japon aan er
is iemand beneden1" Zy hijgde naar
adem.„Vooruit, gauw eu hou
je heel goed en lief als je beneden komt.
Wat moet ik dan beneden doen tante
vroeg Julia bedaard,
Een dame is in onmacht gevallen,
breng gauw een glas water.
Mina vond dit uitvluchtje zelf heel dwaas,
maar er viel haar niets anders in.
Zy zat, nog altijd hygend, naast haar
bezoekster, toeD het jonge meisje binnen
kwam met een schoteltje, waarop een glas
frisch water stond. Zy had geen andere
japon aangetrokken, want volgens haar
meening was de kleeding maar bijzaak,
wanneer men een bewustelooze te hulp
snelt en zoo verscheen zy in haar eenvoudig
wollen kleedje en met een doorhethaard-
vuur rood gekleurd gezichtje.
Mevrouw Norban, die niet vermoedde,
dat zy voor een bewustelooze moest door-
gaaD, hield haar lorgnet voor de oogen en
volgde zyn vader op, de ander, Otto,
werd Koning van Griekenland. Prins Luit
pold intusschen studeerde en deed groote
reizen. Hij bezocht niet alleen Italië en
Griekenland, maar ook Spanje, Klein-Azie,
Egypte en zelfs Marokko, welke staat toen
minder dan thans in den gezichtskring lag
van het beschaafde Europa. Hy nam deel
aan den oorlog van 1866, en in het gevecht
by Helmstadt werd zyn zoon Ludwig aan
de zyde van zijnen vader ernstig gewond
hij kon niet verder dienen. Toen in 1870
Beieren voor de vraag gesteld werd of het
al dan niet met Pruisen zou meedoen, ver
klaarde prins Luitpold zich voor het bond
genootschap. Intusschen had zyn neef Lud
wig II, zoon van Maximiliaan, den troon
beklommen en deze zond zijn oom naar het
groote hoofdkwatier. De prins nam persoon
lijk deel aan de slagen om Metz en zag voor
zijne oogen op korten afstand het bloedige
drama van Sedan. Daar, terwijl hij op eene
hoogte het gevecht gadesloeg, reed de Prui
sische kroonprins, later keizer Friedrich, op
hem toe om hem geluk te wenschen met
de houding van zyne Beieren het is bekend
dat de Beiersche soldaten dikwijls vooraan
waren in de gevechten en dat de Fransche
hen vreesden. Prins Luitpold bracht Koning
Wilhelm het bericht, dat Napoleon gevan
gen was en ïeikte hem te Versailles het
schrijven over van zijnen koninklijken neef,
waariü by hem aangedrongen werd op het
aannemen vaD een keizertitel, waartegen
aanvankelijk de Koning bezwaar maakte.
Koning Ludwig van Beieren was, zooals
men weef, niet gehuwd. Zijn broeder Otto
zou, indien hij stierf de regeering moeten
aanvaarden. Maar Otto leed aan de ziels
ziekte, die in het Huis Wittelsbach meel
is voorgekomen. Hij werd krankzinnig.
Zoo moest prins Luitpold, die toen reeds
een man van leeftijd was, zich voorbereiden
om ingeval Koning Ludwig voor hem mocht
heengaan, de kroon te aanvaarden. Zeer
dikwijls werd hem opgedragen den KoniDg
te vertegenwoordigen. Het is bekend, dat
deze in menschenschuwheid en ten slotte
in volslagen krankzinnigheid verviel. Hy
trok zich terug by Chiemsee in het gebergte,
liet prachtige paleizen bouwen en beging
allerlei buitensporigheden. Zijn leven was
een romantische droom. Niettegenstaande
zyn vorstelijk inkomen, maakte hy schulden
en de regeeringszaken liepen in de war.
Eindelijk werd een deskundig onderzoek
van zijnen toestand noodig geacht. De art
sen bevestigden wat iedereen vermoedde
de Koning had o.a bevolen dat men zijne
ministers zou doodschieten en hij had zijne
bedienden tot ministers benoemd. Het drama
eindigde met den zelfmoord van de bekla-
genswaardigen vorst die in het Starnber-
germeer sprong.
Onder moeilijke omstandigheden a
vaardde prins Luitpold als regent voorden
nog altijd levenden Koning Otto het bestuur.
Hy beijverde zich om de verwarde zaken in
ordetebrengen.De Koninghad bijgedragen tot
de stichting van het Duitsche Ryk, maar zyn
zag met belangstelling naar die eigen
aardige bekoorlijke verschijning. Ja, nu
begreep zij alleszij kende den gloeienden
zin voor het schoone by haar zoonwant
zijzelf had dien bij hem opgewekt. En die
bloeiende, jeugdige schoonheid wilde hy voor
zich, die arme jongen
Zij liet haar lorgnet vallen en sloeg de
oogen neer voor die van Julia, die haar het
glas water aanbood.
Dank u, lief kind.
Mevrouw is alweer bedaard I" zeide
Mina.
Wil u niet een oogenblikje plaats
nemen ging mevrouw Norban voort, toen
Julia de kamer weder wilde verlaten. „Ik
zou u namelijk voor nog iets mijn dank
willen betuigen. My kent u niet, maai ik
ik ken u door myn zoon.
Zeker, mevrouw Norban, ik ken u wel,'
antwoordde Julia. „Mijnheer uwzoon heeft
my zeer veel van zyn mama- verteld."
O ja f" vroeg de weduwe met een kleur
van blijdschap. Hij is een goed mensch met
een edel karakter. U moet zyn verzen eens
lezen wilt u Ik zal ze u sturen, daaruit
zult u geheel zijn diep gemoed leeren kennen.
Het zal m(j byzouder aangenaam zyn,
mevrouw," antwoordde Julia verlegen, want
zij voelde, dat het iets bijzonders moest zijn,
dat die voorname dame zóó deed spreken.
En wilt u my eens komen bezoeken
trots kon niet verdragen, dat hij in dit Rijk
niet de eerste was en een Keizer uit het huis
der Hohenzollern te Berlijn resideerde. Hy
weigerde daarheen te gaan. Maar prins Luit
pold bracht zoo spoedig mogelijk een bezoek
aan Berlijn en herstelde de goede betrekkin
gen. De schulden van den ongelukkigen
Ludwig II werden betaald, de regent weiger
de het inkomen van de Kroon te aanvaarden,
zooals hy de Kroon geweigerd had. Er kwam
weer gang in de wetgeving. De verkeersmid
delen werden verbeterd en uitgebreid.
De prins was een waar bevorderaar en
beschermer van de kunst. Ook aan hem is bet
te danken dat München tot de kunststeden
van Europa behoort en zyne schilderschool
vermaard is. Prins Luitpold houdt zich daar
bij geenszins op een afstand van de kunste
naars; hy is een trouw atelierbezoeker en
men zegt dat zijn oordeel zeer op prys gesteld
wordt door de artisten.
Deze negentigjarige, die zooveel beleefd
heeft, wenscht nooit de aandacht te trekken.
Hij is een zeer eenvoudig man, die zyne
zaken doet en wiens grootste genoegen de
jacht is. Want hij is zeer krachtig en een
bergtocht vermoeit hem niet. Thans by zyn
jubeló, heeft hy in een korte toespraak, want
hij houdt niet van lange redevoeringen, o.a.
gezegd zeer verheugd te zijn dat men hem in
zijne jeugd had geharddaaraan meende hij
zijne goede gezondheid op hoogen leeftijd
te danken te hebben.
Daar de prins niet van drukte houdt, werd
zyn jubeló niet gekenmerkt door de pracht
van vroegere hoffeesten te München. Aan het
geld daaraan vroeger besteed werd een betere
bestemming gegeven. München was versierd,
maar de recepties onderscheidden zich door
eenvoud. De prins schijnt van den regel te
zyn dat deze het kenmerk is van echtheid.
In de Belgische Kamer heeft Dinsdag de
ministerpresident Schollaert, zooals we reeds
met een kort bericht hebben gemeld, het
wetsontwerp voor de hervorming der volks
school, dat sedert vele jaren verwacht werd,
ingediend. Tegelijkertijd heeft de premier
zijn partijgenooten van de rechterzijde in een
bijzondere zitting mededeelingen over den
inhoud van het| ontwerp gedaan. Daar; de
rechterzyde het voorstel heeft goedgekeurd,
is het niet onwaarschijnlijk, dat het wordt
aangenomen.
Iu het nieuwe ontwerp wordt de a"_
meene volksschoolplicht voorBelgie tot het
14e jaar indirect vastgesteld. De werkzaam
heid van kinderen beneden dezen leeftijd
grens in industrieele bedrijven wordt erin
verboden, terwijl het gezinshoofd, dat
zijn kinderen niet tot geregeld schoolbezoek
binnen den door de wet. voorgeschreven
leeftijdstermijn aanspoort, gestraft wordt.
Deze straf treft het gezinshoofd echter noch
in zyn bedrijf noch anderzins. Er zal
slechts een moreele pressie worden uitge
oefend. Verzuimen de gezinshoofden hun
kinderen naar school te sturen, dan is
hoogste straf, die zij daarvoor kunnen op-
loopen, een openbare bekendmaking van
hun nalatigheid.
Ja? Dat is lief van u. Misschien reeds
vanmidag
Het spyt mij zeer, mevrouw, maar
tante is vandaag juist zeer lijdend.
Och kom, dat is zoo erg nietl" viel
Mina in de rede. Je kunt gerust gaan, Ik
zal wel naar haar zien Je kunt toch
niet eeuwig bij haar blijven
Ge zijt een goed kind, zeide mevrouw
Norban, terwijl zy opstond. „Vandaag dus
niet, maar morgen reken ik er stellig op.
Ik zal u mijn rijtuig sturen En nu,
adieu tot ziens 1
Zii had de beide handen van Julia gevat
en liep toen meteen vriendelijk lachje naar
de deur. Onnutje bleef als vastgenageld
staan, maar Mina liep de vertrekkende na
en deed haar uitgeleide tot het ry tuig. Toen
zii terug kwam, ging Julia juist de trap op.
Maar kind, ben je dan heelemaal niet
nieuwsgierig Maar wacht dan toch, dat
tante zich niet al te erg schrikt 1
Schrikken Waarom vroeg Julia,
die verwonderd staan bleef.
Maar, onnoozele gans, begrijp je dan
niet, welk geluk je is ten deel gevallen
Zy nam haar by de hand en trok haar
naar Rika's kamer mede.
Rika, Rika I Kijk dat kind eens
goed aan NeeD, dat hadden wy beiden niet
kunnen denken Hemeltjelief, .ik moet
er bjj gaan «itten.
Men ziet hieruit, dat de clericale regee
ring een uitweg heeft opengelaten, om den
schoolplicht te ontduiken, daar een straf
middel als het bovenbedoelde moeilijk als
voldoende kan worden beschouwd, om tot
een stipte inachtneming van den school
plicht te dwingen.
De geldelijke lasten worden, volgens het
wetsontwerp, grootendeels nl. voor zes
tienden door den Staat gedrageD, terwijl
de gemeentebesturen drie tienden en de
provinciale besturen één tiende moeten be
talen. Tegelijk met de doorvoering dezer
hervorming van de volksschool zullen ook
de tractementen der onderwijzers verhoogd
worden.
Bjj de liberale pers heeft dit ontwerp
begrijpelijkerwijze geen instemming gevon
den. De clericalen, schrijft de Indópendance
beige, willen op deze wijze het doel, datzy
reeds zoolang najagen, bereiken, nl. de
gelijkheid der subsidies voor hun scholen en
de andere. De gemeenten zullen genood
zaakt zijn, naast de gemeentescholen,
clericale scholen te onderhouden, die haar
eigen onderwijs concurrentie aandoen. Nooit
zullen de liberalen hierin toestemmen, gaat
het blad voort, de openbare inkomsten
moeten besteed worden voor de openbare
school, en deze moet strikt neutraal biy ven.
Onlangs is de lange reeks feestelijkheden
begonnen, waarmede het jonge éénzjjnde
Italië den dag herdenkt, die de vele staten en
staatjes van het schiereiland vereenigde
tot een grooten eenheidsstaat. 14 Maart
1861 schonk het Turijnsche Parlement
aan Victor Emanuel II, koning van Sar
dinië, den titel van Koning van Italië en
27 Maart besloot het Parlement, dat Ro
me Italie's hoofdstad zou zyn een be
sluit, dat eerst negen jaar later na den
val van het tweede Keizerrijk werkelijkheid
zou worden. Aan het „bij de gratie Gods"
per grazia di Dio voegde Victor Ema
nuel het per volonth del popoio door den
wil van het volk toe, een betuiging van
democratische gezindheid, welke door de
sinds vijftig jaar gevolgde politiek tot iets
anders dan een phrase is gemaakt.
Groote moeilijkheden waren, naar on
langs een der buitenlandsche bladen op
merkte, te overwinnen. Sardinië was een
goed geordende staat met parlementairen
regeeringsvorm, en ook Milaan en Ve
netië waren, tot de verovering in de oor
logen van '59 en '66, door Oostenrijk ta
melijk goed bestuurd: Toskane, de Kerke
lijke Staat en het Koninkrijk Napels daar
entegen waren toonbeelden van achter
lijkheid, zoodat Massimo d'Azelio met
smarlelyk sarcasme kon zeggen„Ora che
1'Italia fatta, bisognamo fare gl'Italia-
ni"Nu Italië gemaakt is moeten wy Ita
lianen maken." 't Aan Frankrijk ontleen
de Piemonteesche bestuursstelsel werd,
omdat men er niets beters op wist te vin
den, lukraak in heel het nieuwe konink
rijk overgenomen. De grootste moeilijkheid
was wel, dat Italië ook de schulden der
Wat is er dan?" sprak zij met
moeiteterwijl haar oogen met ware
ontzetting naar hot meisje staarden, dat
thans 'n duister voorgevoel kreeg, dat er
iels gaande wasdat haar toekomst
gold.
Je hoeft niet te schrikken. Je bent
ineens van je zorgen bevryd, Rika! Denk
eens, wat 'n ongehoord geluk dat domme
gansje heeft. Een huwelijksaanzoek, dat
niet voor de poes isAlphonse Norban
wil met haar trouwen
Een lichte angstkreet weerklonk door het
vertrek toen werd alles stil.
De beide zusters hingen als 'tware met
haar blikken aan Onnutje, die nog doods
bleek op dezelfde plek stond. Slechts een
lichte huivering voer haar door de leden.
Dat is niet waarriep zy eindelijk
met bevende lippen uit.
Niet waar? Nu ja, moeilijk te begrijpen
is het, maar waar is het toch. Zyn moeder
heeft mij uitdrukkelijk opgedragen, er met
je tante over te spreken
Maar Mina, hij is hy is toch
Ga zoolang de kamer uit 1" wendde
Mina zich tot Julia En jy, Rika, zwijg
toch stil met dat sentimenteel gezanik 1 Ja,
hij is wel ziekelijk en gebrekkig maar
mag hij daarom niet trouwen?
Doch niet met my 1" klonk het uit den
mond van Julia, die niet was heengegaan