SDIJK.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
ZUID-HOLLANDSCIE IN ZEIfJWSCHE EILANDEN.
'eerhuis
wT
Goederen, enz.
iÉÉiyÉÉansiih
e Boekhandel,
nandereKerkboeken
ILLANDSCR
JWCREDIET.
Juffertje Onnut.
;evestigd sedert 1870) zendt
tie stalen van Bukskins,
9ctie voor de provincie,
reerende prijzen, vlugge en
ermakers, enz. 33
tterdam.
iLIJKS PRIJZEN.
M. MULDER.
emmerolie.
!80 Middelharnis.
een groote partij
onder overslag,
elk gebied voor Jon-
Kinderspelen, Portret-
t-, Zwartjesalbums en
p soorten en prijzen,
rten
pier, Kasboeken, Mu
zen Luxe post, alle
?dheden voor de Am-
ndteekenschool. Ver
en Bordpapier.
,11e soorten
Mode-, Dag- Week-,
i Leerboeken.
3rtentien
- en buitenlandsche
verhooging van prijs.
Ires van alle soorten
n BINDWERK,
sicht-, Fantasie- en
jn, enz. enz.
op boeken worden
gen Uitgeversprijzen
Hónd,
van der Schenk.
OOR ALKMAAR.
ÏDAM C 11.
'SCHAPPEN:
ENKHUIZEN,
Westerstraat 6.
's-GRAYENHAGE,
Molenstraat 45.
ROTTERDAM,
Leuvehaven 107.
ee Mülloen Gulden
laatst en volgestort
.500.000.
'SCHAP verleent Cre-
ilden in deposito, belast
aan- en verkoop van
•ons, sluit beleeningen
en verricht verder alle
tot het Kassiersvak
o rente 3°/o.
11 December 1910.
fen f 5.332.389.35
- 1.763.059.9072
- 217.853,92
1EEST, J.F.MOENS,
■nissaris. Directeur.
voor Middelharnis en
)ER KOOGH
DELIIAMI9.
ONZE EILANDEN
VOOR DE
Dit Blad verschijnt eiken Zaterdagmorgen.
Prijs per kwartaalf 0,50
Afzonderlijke nummers- 0,05
No. 17
Zaterdag 18 Maart 1911 18E Jaargang
Alle voor de Redactie en Administratie bestemde stukken en Advertentiên worden uiterlijk
Vrijdagmorgen ingewacht bij de Administratie te Middelharnis.
Prijs per advortentiën van 4—5 regels f 0,50
Iedere regel meer- 0,40
Groote le Iters naar plaatsruimte.
Buitenlandsch Overzicht.
In de Duitsche bladen ontmoet men
tegenwoordig telkens het opschrift: Voor
bereiding voor de verkiezingen." Daaronder
is dan sprake van besluiten door vergade
ringen van kiezers genomen, van oproepin
gen door candidaten tot hunne monschen
gericht en dikwijls ook vindt men in deze
rubriek artikels, waarin het blad dat men
juist leest, strijd voert tegen een van andere
richting. Het is alsof de Rijksdag reeds ia
ontbonden en nieuwe verkiezingen uitge
schreven z\jn, wat toch geenszins het geval
is; zelfs weet niemand wanneer de verkie
zingen moeten plaats hebben. Maar men
bereidt zich daarop voor omdat er ernstige
belangen op het spel staan. Ook in den
Rijksdag. Eeh niet gering deel van de daar
gehouden redevoeringen is niet tot de
leden maar tot de kiezers gericht. Zoo had
men voor een paar dagen een rede van
dr. Halm. een goed conservatief, die dui
delijk de blijken droeg van uitsluitend voor
de kiezers van den middenstand te zijn
bewerkt. De conservatieven gevoelen dat
hunne clièutele vermindert. De onderwij
zers die een tijdlang met de conservatieven
meegingen hebben hen sinds lang verlaten.
Vele lagere ambtenaren zeggen niets, maar
stemmen voor den liberaal of zelfs den
socialist. De middenstand over 't geheel
begint zich van hen af te wenden. Dr.
Hahn nu deed zijn best om aan den daar
toe behoorenden burger duidelijk te maken,
dat zijn hei! berust in het trouw opvolgen
van de conservatieve leeringen. Maar
waarschijnlijk heeft hem dat Diet veel
geholpen en de liberale bladen nemen een
loopje met zijn betoog.
Het zal bij de verkiezingen gaan tegen
de rechterzijde, de conservatieven en hunne
bondgenooten, Vrijzinnige sprekers en
schrijvers trachten de kiezers te overtuigen,
dat die strijd met alle scherpte moet wor
den gevoerd.
Maar nu staat men voor een moeily'k-
heid. Voor vier jaren hebben in sommige
districten kiezers, tot de centrumpartij
behoorende, wel voor de socialisten
gestemdhet feit wordt nog eens weer
met officieuss documenten geconstateerd.
Maar over 't geheel kost het moeite iemand,
die tot eene burgerlijke partij behoort, aan
't verstand te brengen, dat hij den socialist
moet stemmen als zijn eigen candidaat
geen kans heeft en bij anders voor een
man van de rechterzijde stemmen zou. Hij
doet dat echter liever niet. De nationaal-
liberalen vooral zijn nog altijd meer
geneigd den conservatief te steunen dan
den socialist. Immers i3 de laatste een
revolutionnair. Het is dezer dagen gebeurd
dat eene vereeniging van deze party
trachtte het eens te worden met eene
agrarische vereeniging over het gemeen
schappelijk stellen van candidateD. De pers
der linkerzijde keurt dat in scherpe bewoor-
PEriLLETON1,
14
Voor het portierraampje van zijn spoor
wegcoupé keek hij nog eenmaal op het
i stadje neer en zocht naar het spitse torentje
van de villa der Krautner's.
O, dat meisje!" mompelde hij,terwijl
hy' de vuist balde.
Hij had zich toch werkelijk in die blonde
fee verliefd en nu liep 't zóó af.
Op den koop toe moest hij nog weldaden
van dien ouden sentimenteelen dwaas aan
nemen, want een andere uitweg was er niet.
Hij stak een sigaar op en bij de kronke-
lende rookwolkjes bedaarde zoo alle ver
bittering. Zijn schulden te hebben betaald,
weer geheel vrij man te zijn, dat is toch
ook met mis. Waarom dan zich nog te er
geren over dingen, waaraan toch niets meer
te veranderen valt?
Den volgenden middag zat hij in een zeer
opgewekte stemming in de offlciers-societeit
en twee dagen daarna diende hij, tegelijk
met zyn ontslagaanvrage, een request in
om als officier geplaatst te worden bij het
Duitsche expeditiekorps in Oost-Afrika.
diDgen af. Juist tegen de argrariörs in de
eerste plaats is de strijd gericht. Het gaat
om de vraag of de jonker, in den regel
een groot grondeigenaar en die steeds tracht
zijn bezit te vermeerderen door allerlei
middelen, de eerste persoon zal blijven in
Duitschland en met name in de Pruisische
monarchie.
De vrijzinnigen zijn gereed. Voor hen is
de vraag of men in geval hun candidaat
er niet komen kan een socialist moet steu
nen geen vraag meer. Ze willen met de
socialisten medewerken en verkondigen
telkens in hunne bladen, dat het gevaar
niet komt van de uiterste linker maar van
de uiterste rechterzijde. Inderdaad kan het
nog lang duren eer de socialisten met eenige
kans van welslagen eene poging zullen
kunnen beproeven om de maatschappij in
te richten naar hun inzicht en hunne leer.
Waarschijnlijk zal die kans zich nooit voor
doen, want de teekenen der tijden zijn het
dogmatisch socialisme niet gunstig. Maar
de heerschappij der rechterzijde doet
Duitschland veei kwaad. Z(j bezorgt aan het
Duitsche volk zware belastingen en allerlei
onaangenaamheden. Indien de jonker kon,
zou h\j er niet tegen hebben het Rijk de
gevaren van eenen oorlog te doen loopen,
indien zijne voorrechten gevaar liepen te
verdwijnen.
Zoo komen alle artikels van de vrijzin
nige pers neer op den strijdkreet: „Weg
met den Jonker!" met den argrariér, met
den conservatief en wie hen steunen. Men
doet zijn best om de vreesachtige nationaal
liberalen te overtuigen, dat de socialisten
minder te duchten zijn dan de conserva
tieven. Deze hebben in Duitschland en
overal de gewoonte het liberalisme voor te
stellen als de moeder van het socialisme.
Het baat niet of men er op wyst, dat de
beginselen hemelsbreed verschillen; men
blijft bij zijne meening, te liever, omdat
men door op de aangenomen familiebe
trekking tusschen liberalen en socialisten
te wijzen, de beschroomde kiezers die ge-
looven, aan de algemeene verdeeling bang
kan maken.
Maar de vrijzinnige bladen wijzen erop,
dat mannen, die volstrekt geen omverwer
pers zijn, op het oogenblik toch de samen
werking tusschon alle partijen van de lin
kerzijde aanbevelen. Een blad beroept zich
op niemand minder dan Mommsen. De
groote geschiedschrijver betoogt, dat het
niet aankomt waar men in de politiek met
eene andere party dan de zijne medegaat
op bet einddoel maar op het naastliggende
doel. Hy vindt dat een vrijzinnige zijn stem
in geen geval mag geven aan eene reaction-
nair, maar wel onder omstandigheden aan
eene socialist.
Het schijnt dat die meening ingang vindt.
Maar als dat het geval is en het by de
verkiezingen blijkt, gaat Duitschland een
nieuwen tyd tegemoet. Daarop bereidt men
zich voor.
Dat de reactionoine meerderheid, waarvan
de Duitsche regeering thans de ootmoedige
Wat nu?" vroegen zyn kameraden.
„Wy meenden, dat je trouwplannen hadt.
Hy streek zyn blonden knevel op en ant
woordde droogjes:
Ik ben niet geschikt voor 't leven als
getrouwd man, zoo'n geluk komt altyd
vroeg genoeg.
Toen dronk hy zyn glaasje port uit en
vertelde, dat hy naar 't station moest om
een ouden oom af te halen, die met alle
geweld de bezienswaardigheden van de
hoofdstad wilde bewonderen. Daarom zou
hy ook van avond niet op de soos komen.
En die oude oom was mijnheer Krautner,
die den luitenant kwam helpen zyn zaken
in orde brengen.
NEGENDE HOOFDSTUK.
De luitenant kon nauwelijks de woning
der Krautner's verlaten hebben, toen heel
voorzichtig uit het naburige huis de slanke
gestalte van Julia kwam aangeloopen met
een schaaltje met gebak en 'n glaasje crème
in do hand, dat zy, met de hartelykste
wenschen voor 'n spoedig herstel, namens de
gastvrouw aan Therese moest overbrengen.
Door het tuinhek kwam zy op het erf, waar
in de sneeuw nog de sporen van haar
broeders tred zichtbaar waren, zonder dat
zy er natuurlijk het flauwste vermoeden
van had, dat hy hier was geweest en dat
dienaresse is, reden tot ongerustheid heeft,
blijkt by elke tusschentijdsche verkiezing
voor den Ryksdag. Ongeveer alle zetels,
door de reactionairen bezet, gaan over aan
liberalen, doch meestentijds aan sociaal
democraten.
By de herstemming voor den Ryksdag in
het district Immenstadt, tot dusverre ver
tegenwoordigd door een lid van het centrum,
werden 14,286 stemmen uitgebracht op dr.
Thoma, liberaal en 12,774 op Emmingen
van het centrum, zoodat Thoma gekozen is.
Het is geen wonder, dat de regeering de
Ryksdagverkiezingen zoo lang mogelijk uit
stelt
De Pruisische Kamer behandelde verleden
week de begrooting van eeredienst.
De afgevaardigde Heydebrand verklaarde,
dat de quaestie van den modernisteneed wel
in d6 eerste plaats het gebied van den gods
dienst raakt, maar toch ook het staats
belang. Hy betuigde, namens zyn party-
genooten, zijn ingenomenheid met de af
wachtende houding van den minister, en
verklaarde, dat ook zy de belangen, die
door den Staat beschermd moeten worden,
met dezelfde kalmte, zonder scherpte, maar
ook zonder zwakheid wenschen voor te
staan en dat men volgens hunne meening
te ver gaat door den eisch te stellen, dat
leeraren, die den modernisteneed hebben
afgelegd, niet toegelaten zullen worden tot
het onderwijs in de Duitsche geschiedenis.
De minister-president v. Bethmann Holl-
weg antwoordde daarop„De jongste
dekreten van de Kurie hebben diepgaande
beweging gewekt in Duitschland en den
modernisteneed wel het meest.
De staat mag zich niet blind betoonen
voor de gevolgen, die daaruit voor den vrede
tusschen de gezindten onderling kunnen
voortvloeien. De minister van eeredienst
heeft reeds in de commissie gezegd, dat de
katholieko faculteiten door den modernisten
eed op bedenkelijke wyze in waarde zijn
verminderd, onjuist is echter, dat die eed
indruischt tegen de beginselen der grond
wet. Toch zouden by uitvoering van het
dekreet conflicten kunnen ontstaan.
De brief van den Paus aan kardinaal
Fischer gaf helaas aanleiding tot vermeer
dering van de reeds bestaande opgewonden
heid. Ik liet daarom aan de Kurie door don
gezant mededeelen, dat op haar alleen de
verantwoordelijkheid zou rusten voor con
flicten, die mochten ontstaan.
De minister president deelt het optimisme
van de Kurie niet. Mochten de verklaringen
van de Vaticaansche bladen voor het niet
bestaan van een samenhang tusschen de
opmerkingen vau den Duitschen gezanten
den brief van den kardinaal-staatssecretaris
aan kardinaal Kopp .uitloopen op het bewijs,
dat opmerkingen van Duitsche zijde by de
Kurie geen succes konden hebben, dan zou
zulks van geen gunstigen invloed zyn op
de normale (politieke) verhoudingen. (Leven
dige toejuichingen.)
Wat de quaestie van tegenmaatregelen
er een tooneel was afgespeeld, dat een
keerpunt zou worden in zyn leven.
In het portaal klopte zij aan de deur -
geen antwoord. Toen maakte zy zelf de
deur open en stak 't hoofdje door de kier.
Mag ik binnenkomen klonk het
vriendelijk in de ooren van Therese, die,
in een laag stoeltje by den haard gezeten,
haar rug naar de deur hield toegekeerd.
Therese sprong op en nu zag Julia een
doodsbleek gelaat, waarvan de oogen haar
byna boosaardig aankeken.
Wat wil je? vroeg Therese barsch,
niet in staat om haar opwinding te verber
gen. „Ik ben doodmoe en verlang naar bed."
Wat zie j© er uitl" zei Julia, die 't
haar niet kwalijk nam, daar zij 't toeschreef
aan koorts, door de wond ontstaan. „Heb
je nog zoo'n pijn
Ja
Onnutje zette het schaaltje op de tafel
neer en wendde zich naar de deur.
Wacht even, Keetje, ik zal den dokter
roepen.
Ik wil hem niet hebben Om gods
wil, blijf!" schreeuwde Therese haar na,
terwijl zij haar vriendin met zulk een geweld
by haar japon terughield, dat de plooien
scheurden.
Neem my niet kwalyk," stamelde zy,
Maar wat scheelt je dan toch, Ree
Je bent zoo vreeselyk opgewonden
aangaat, verklaarde de minister-president
dat. niemand een „Kultuurkampf" terug
verlangt. „Ik ben vast overtuigd" zoo zeide
hij, dat ook de Paus handhaving van den
vrede tusschen staat en kerk wenscht."
De vervulling van dien wensch wordtechter
belemmerd door uitvaardiging van stukken
als de Borromaüs encycliek en andere dq^
kreten.
De ontvangst, die aan de regeeringsver-
klaring van het nieuwe Kabinet in de
Fransche pers ten deel valt is, en dat was
ook moeielyk ander te verwachten, niet
bepaald gunstig. „Wij zien, aldus de anti-
clericale Lanterne, in dit alles niets dan de
stelselmatige vaagheid van opzettelijk holle
woorden. Onze vrees is bewaarheid, ons
wantrouwen blijft", „MoDis staat rechts van
Briand, wat het sociale,flscalo en laicistische
programma betreft betoogt de Action".
En de République fran<;aise oordeelt, dat
g6zegd kan worden, „dat het nieuwe mini
sterie erin geslaagd is by de eerste de beste
gelegenheid iedereen ontevreden te maken."
Het merkwaardigst is, in de gegeven
omstandigheden, het oordeel van Humanité,
het blad van Jaures, die de nieuwe regeering
zoo enthousiast welkom had geheeten.
Jaurez blykt deerlyk ontgoocheld. Yaneen
lofrede is geen sprake meer: „de leden der
uiterste linkerzijde hebben hun vertrouwon
niet kunnen schenken aan een regeering
met een vagen en weifelenden gedachten-
gang die op het kardinale punt van het
weder in dienst stellen van de ontslagen
arbeiders geen enkele vaste verzekering
heeft gegeven".
Daarom hebben alle aanwezige partyge-
nooten van Jaurez, 70 getlnifieerde socialis
ten, zich van stemming onthouden bij de
motie van vertrouwen. Zelfs de bevredigende
verklaring in zake de hervorming van het
kiesstelsel en die betreffende bet stakings
recht, dat voor de spoorwegarbeiders zal
erkend worden, hebben deze socialisten niet
tot een vriendelijke houding kunnen be
wegen. Ten slotte nog een korte recapitulatie
van de stemmen verhouding by de motie
van vertrouwen, waarvan wy gisteren de
aanneming hebben gemeld. De 309 voor
stemmers waren: 139 radicale socialisten
(deze groep telt in het geheel 147 leden),
92 radicalen (114 leden), 31 republikeinsch
(onafhankelijke) socialisten (34 leden), 44
leden der democratische linkerzijde (74 in
het geheel en 1 progressist.
De 114 tegenstemmers waren: 57 pro
gressisten (gematigde republikeinen). 26
leden der Action Libérale (clericalen), 18
leden der rechterzijde, 1 radicale socialist,
1 lid der democratische linkerzijde, 1 onaf
hankelijk socialist en 10 „wilden".
Van stemming onthielden zich: 10 ge-
ünifeerde socialisten, 1 radicale socialist,
21 leden van de democratische linkerzijde,
12 radicalen, 15 progressisten, 2 leden van
de Action Libérale, 5 wilden en 1 onaf
hankelijk socialist.
Hieruit blijkt dus dat de regeeriDg haar
Roep papa. Verzoek hem by mij te
komen,
Julia ging heen en vond den ouden heer
op zyn kamer. Hy zat by het venster en
staarde droefgeestig naar bulten.
Wat is er, Juultje vroeg hij met
een stem, die geheel anders klonk dan
gewoonlijk.
Julia deelde hem het verzoek zijner doch
ter mede.
De oude man zweeg eerst 'n poosje stil.
„Zeg haar," zeide hij toen, dat zy, als zij
my wil spreken, wel weet, waar zy mij
vinden kan." Het kind moet by den vader
komen, niet omgekeerd. Ik heb, helaas,
verzuimd het haar te leeren toen het nog
tijd was. Van nu af zal het echter anders
worden Zij heeft te vroeg 'n moeder
gemisTt, kind
Wilt u dan niet tot haar gaan, mijn
heer Krautner?
Neen, ik kan niet, ik m a g niet," zeide
hij na eenig. nadenken.
Treesje," zeide Julia tot haar vriendiD,
toen zy weer naar boven was gegaan, „ik
weet niet, wat er tusschen jou eu je vader
is voorgevallen, maar je bent zyn kind: ga
tot hem en geef hem de hand.
In plaats van te antwoorden begon The
rese hevig te snikken.
Niemand wil mij begrijpen Zelfs
terwijl ik ziek ben en hulpeloos, word ik
meerderheid uitsluitend uit de radicale
partijen heeft gerecruteerd. Conclusies voor
de toekomst hieruit te trekken, ware echter
zeker voorbarigeerst wanneer de werke
lijke regeeringsvoorstellen aan de orde
komen, zal kunnen blijken of deze meer
derheid het kabinet-Monis trouw zal blijven,
dan wel of deze haar elders, hetzij' meer
rechts of links zal moeten zoekende
vraag van het vinden daargelaten.
De zitting van de Belgische Kamer van
Dinsdag der vorige week heeft zich geken-
meikt door een buitengewone onstuimigheid
en een hoogst merkwaardig verloop.
Aan de orde was een interpellatie van
den socialist Vandervelde, die de regeering
over de vervolging ondervroeg, welke een
voormalige schoolzuster van de clericalen
in het dorp Muysen (Brabant) te lyden had,
omdat zij uit haar orde getreden was en als
zelfstandige onderwijzeres der gemeente-
schooi voortging met les geven.
De minister-president Schollaert trachtte
het betreurenswaardig incident te veront
schuldigen door te wyzen op de opwinding,
die onder de bevolking was ontstaan, toen
de zuster haar orde verliet. Hy deelde verder
mede, dat de pastoor van Muysen, die eige
naar was van het ameublement der school,
't welk hy ter beschikking der gemeente had
gesteld, gemeend had, baar den toegang tot
de door hem gemeubileerde lokalen te ont
zeggen, toen zy zich in burgerlijk gewaad
in de school begeven wilde.
Toen daarop de Katholieke afgevaardigde
Wauwermans zich de opmerking veroor
loofde, dat nonnen uit haar orde treden,
omdat de belofte van kuischheid haar te
zwaar valt, biak er van buiten een storm van
verontwaardiging los. De socialistische afge
vaardigde Hubiu sfoad, in het wilde rumoer
van zyn zitplaats op, liep naar Wauwer
mans toe, en spuwde hem in het ge
zicht Ondanks deze beleediging, trachtte
de Katholieke afgevaardigde zijn rede voort
te zetten. Het tumult werd echter hoe
langer hoe heviger. „Ge zyt een beleediger
van vrouwen, een verachtelijke Jezuïet",
werd er geschreeuwd, en een der Kamer
leden riep „ge zyt een kwispedoorHubin
trachtte voor de tweede maal om Wauwer
mans te nadereD, werd daarin evenwel door
de zaaldienaren verhinderd.
De afgevaardigde Woeste eiscbte ver
volgens de tijdelijke uitsluiting van Hubin.
Deze erkende, dat zijn handelwijze in parle
mentair opzicht niet aannemelijk was. Maar
wat moet er van ons worden, wanneer een
gedrag als dat van den heer Wauwermans
wordt getolereerd. Hy verontschuldigde
zich voor de Kamer, en verzocht haar met
rechtvaardigheid te oordeelen. Waarop
Vandervelde verklaarde, niet voor de uit
sluiting te zullen stemmen. Hij noemde hat
door Wauwermans gezegde een venijnige
insinuatie tegen een vrouw, die zich niet
verdedigen kon.
De president Neroux, die zich niet meester
van de situatie voelde, greep niet in, daar
geminacht. Ik ga niet naar hem toe. Hij
heeft mij behandeld als ware ik een mis
dadigster. Liever zou ik het huis uitloopen
om nooit weer terug te komen.
Zij begon nog heviger te snikken en ge
laakte in zulk een toestand van overspan
ning, dat Onnutje, ten einde raad, nogmaals
naar den ouden heer liep om hem te smee-
ken, toch dadelijk boven te komen, daar
zyn dochter ernstig ziek scheen te zyn.
Toen kwam hy en naderde het bleeke,
sidderende schepseltje, dat op de sofa lag
vol bezorgdheid spreidde hy een wollen doek
over haar uit en zijn goedig gezicht ver
toonde een uitdrukking van liefdevolle tee-
derheid.
Kom, ween niet langer, alsof je het
grootste onrecht is aangedaan. Laat het
gebeurde je een les zijn Houd toch op
met dat beven en snikken, je maakt je nog
ziek. Het zou toch maar 't beate zyn, dat
wy den dokter Toen sprong zij op
„Neen, niet den dokter halen, neen I"
Nu goed," suste de oude man, „dan
halen wy hem niet. Drink wat suikerwater
en ga naar bed Ik kom bij je zitten, tot
je in slaap valt. Juultje zal je wel helpen
uitkleeden. Het is beter, dat je kamermeisje
je niet in dien toestand ziet.
Julia bracht het nog altyd snikkende
meisje naar bed, toen kwam de oude man
weer boven, zette zich naast zyn lieveling
