m
EN,
ZUID-HOLLANDSCHE EN ZEEUWSGHI EILANDEN.
ps!
'S'
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
ES.
pppppjpspp
Goederen, enz.
yd)ÈÈAÉi!»!i
r eens
mar-
n prijs
lond.
U ver-
boter
eu
1ST.
Juffertje Onnut.
au.
6—2
met suiker thans
yacht op 27 Liter
scherp 10 weken
verkregen; ik heb
Melkkoeien, hoeveel
chtend
'RGMA.NS.
li.
daaruit gaarne
3t onze
urij 40.000 Kilo
n. Wij vergrooten
m op ÏOO-OQO
ig wederom af ge
it bij hem thans
^rantsoenen voor
10, 15, 20, 25
rs in Uw streek,
name toesenden.
„De Hinde"
''ELS.
ONZE EILANDEN
voor de
Dit Blad verschijnt eiken Zaterdagmorgen.
Prijs per kwartaalf 0,50
Afzonderlijke nummers- 0,05
No. 14
Zaterdag 25 Februari 1911 18E Jaargang
Alle voor de Redactie en Administratie bestemde stukken en Advertentiën worden uiterlijk
Vrijdagmorgen ingewacht bij de Administratie te Middelharnis.
Prijs per advortentiën van 15 regels f 0,50
Iedere regel meer- 0,10
Groote le Iters naar plaatsruimte.
Buitenlandsch Overzicht.
De liberale bladen in Duitschland klagen
over de houding, die de Duitsclie regeë-
ring in den laatsten tijd tegenover het
parlement aanneemt. Zü dient een voor
stel in, maar wordt er gedurende de
bespreking daarvan een belangrijke wijzi
ging aangebracht, dan is zij terstond klaar
met te zeggen dat het ontwerp daardoor
voor haar onaannemelijk is geworden
tenzij, natuurlijk, de verandermg aange
bracht mocht zijn door de conservatief-
clericale meerderheid, wier gehoorzame
dienaresse de regeering is. Het is alsof de
regeering de voorstellen die zij indient,
beschouwt als een goedgunstigheid harer
zijds, die de rijksdag heeft te aanvaarden
of niet, maar die zij terugtrekt zoodia het
parlement ze anders wil dan de regeering
ze verlangde te geven. Zoo is het gegaan
met het wetsontwerp tot verleening van
een grondwet aan het rijksland, dat de
regeering onaannemelijk verklaarde toen
de commissie uit den rijksdag een amen
dement aannam dat Elzas-Lotharingen
tot een bondsstaat moeBt maken, en zoo
ia het ook weer geschied met do voorstellen
tot hervorming van het strafprocesde
rijksdag heeft een artikel aangenomen,
waardoor in de hoven van hooger beroep
in strafzaken leekenrechters zullen plaats
nemen, evenals dat in eerste instantie ge
schiedt, en terstond verklaart de regeering,
dat indien dit in derde lezing onveranderd
mocht blijven, de regeering de strafproces
hervorming zal intrekken en alles bij het
oude laten.
Inderdaad is dit een zonderlinge houding
voor een regeering in een parlementairen
staat, maar in Duitschland heeft het rijks
bewind zy'n positie nu eenmaal altijd
anders opgevat dan de regeering in andere
landen. Mocht bij de aanstaande verkie
zingen (Januari 1912) de conservatief-
clericale meerderheid vernietigd worden,
betgeen geenzins onwaarschijnlijk is, dan
zal de vijandige houding van de regeering
jegens het parlement zeker nog verer
geren.
Niettemin begint men in vrijzinnige
kringen nu reeds sterk te werken voor
de verkiezingen van het volgende jaar. Er
verschijnen in de bladen oproepingen aan
de lauwe liberalen. En van verschillende
kanten wordt weer aangedrongen op een
bondgenootschap tusschen de linkerzijde
en de sociaal democraten, het zoogenaamde
„Gros block". Ook in de socialistische
gelederen zijn er die hiervoor voelen, hoe
wel natuurlijk niet de radicalen, die in de
meerderheid zijn. Maar de zoogenaamde
revisionisten, in 't bijzonder de socialistische
leidors in ZuidDuitschland, bepleiten het
samengaan van hun party met den linker
vleugel van bet liberalisme zeer sterk. Zij
geven daarvoor goede gronden opal
winnen de sociaaldemocraten zoo zeg-
PEUILLETO 2ST.
11
"Wil hij mij betalen? vroeg zij met
onvaste stem.
Zeker, en goed ook.
Maar dat wil ik nietl riep Julia drif
tig uit.
Waarom niet? Heb jy iets weg te
geven? Of de dokter, die in de mode is
gekomen en jou als ontvangdame engageert.
Frits of een wildvreemde, dat moet jou
immers geheel en al onverschillig zyn|°
Neemt u dan aan, wat ik by hem
verdien," sprak zy op harden, bitteren
toon, „en vertel mij nooit, wanneer hij u
't geld geeft en hoeveel ik wil 't niet
hooren.
Zy liep de kamer uit. Zy - een loon
trekkende van hemD&t zou hy haar niet
hebben durven aanbieden, als hy haar
werkelijk liefhad.
Zoo zat zij handenwringend op haar
kamertje, het grootste gedeelte van den
nacht, zonder dat zij er op lette hoe de
koude haar deed klappertanden.ffntusschen
gen zy by de aanstaande verkiezingen
zooveel zetels dat zij hun groep in den
rijksdag op honderd brengen, dan hebben
zy" daar practisch nog niets aan wanneer
niet het blauw-zwarte blok zyn meerderheid
verliest. Daarom moet 't doel zyn van alle
vooruitstrevenden in Duitschland, deze
meerderheid te vernietigen en daarvoor is
de aaneensluiting van sociaal-democraten
en vooruitstrevende vrijzinnigen een uit
muntend middel.
De dood van Singer, den bekenden soci-
aaldemocratischen leider, zoo meenen velen,
zal den invloed der orthodoxe Marxisten
zeer verzwakken. Singer behoorde tot de
richting, die geen afwijking van het party
dogma wil dulden. De revisionisten daaren
tegen trachten de party te vervormen min
of meer tot eene radicale arbeidersparty,
staande op den vasten bodem van de ge
worden toestanden, die langzamerhand en
zonder omwenteling moeten gewijzigd wor
den. Als men afziet van revolutionaire nei
gingen en leeringen is er niet tegen om
samen te gaan met de burgerlijke partijen,
die ook naar hervorming streven. Maar
daarvan willen de radicalen niet weten.
Volgens hun zyn, hunne proletariërs eene
gesloten schare, staande tegenover dereac
tionnaire massa, tot welke alle overige par
tijen behooren.
Singer was van die leer. Hy behoorde
tot het geslacht dat heengaat. Hij en de
anderen stonden nog onder den onmiddel-
lyken invloed van Marx, die in hunne oogen
de groote man was en het licht der eeuwen.
Zij konden niet uitstaan, dat op leemten of
op onjuistheden in de leer werd gewezen of
beweerd, dat de dingen zich anders hadden
ontwikkeld dan de groote leeraar zich had
voorgesteld. Op het oogenblik nog handhaaft
Bebel de orthodoxe leer en is hy meer
populair dan Singer was, maar kon niet
alles. En voor en na dunnen de gelederen
der oud strijders.
De revisionisten hebben nooit gezwegen,
al werden zij op de partycongressen over
schreeuwd en in den ban gedaan. Thans,
nu Duitschland eerlang voor eene groote
beslissing, voor Ryksdagverkiezingen staat,
doen zij zich krachtig hooren.
"Willen zij echter dat de vrijzinnigen ook
de socialistische candidaten steunen, dan
moeten zy afzien van de catastrophenthe-
orie, niet altijd galmen van de revolutie en
den weg der geleidelijke hervorming opgaan.
De tegenwoordigeraaatschappelykeordening
met geweld te bestrijden, leidt tot niets.
Het is eene illusie te meenen, dat in afzien-
baren tijd de sociaal-democraten, de poli
tieke maebt in handen zullen krygen. En
gesteld dat dit gebeurde, dat zij de meer
derheid hadden in den Rijksdag, wat zouden
zy dan nog?
Zoo dringt men dan aan van revisionis
tische zijde op samenwerking met de bur
gerlijke partyen, die ook de reactie bestrijden.
Met Singer en Bebel hebben deBerlijnsche
partygenooten zich daartegen steeds verzet,
maar hunne tegenstanders groeien met
meende zy vanuit de verte dansmuziek te
hooren, met zilver doorweven kleedjes te
zien en goudblond haar, waarin'n juweelen
sterretje schitterde.
Alles moet zij hebben, wat mode is I"
had de oude Krautner verklaard. Welnu,
dokter Roettger was immers in de mode
gekomen, zooals tante had gezegd.
Goede, kleine Onnut I" klonk het haar
op de maat van een wals in de ooien. Zijn
vriendelijke oogen keken haar door het
gewoel der dansende paren aan. „Je weet
immers, Onnutje, dat ik 't goed met je
meen."
Ja," fluisterde zy. „ik weet het I Tot-
nutoe ben je de eenige geweest, die goed
voor my was en daarom blijf ik met hart
en ziel aan je gehecht. Doch krenk my niet,
by God, dat zou myn dood zyn I Ik kan
my niet voorstellen, datje mij niet liefhadt.
O God, myn God, geef hem liefde voor my
in 't hart hij moet mij liefhebben, ik
kan anders niet leven I"
En in de schitterend verlichtte danszaal
prijkte op datzelfde uur een tal van cotil-
lon-orden op den zwarten rok van den
dokter. Ja, hy' was verbazend in de mode
gekomen l En op 't laatst zweefde een
blonde fee naar hem toe en bracht hem
met een liefkozend gelaat de laatste orde.
Hy sloeg zyn arm om haar leest en vloog
met haar over den gladden parketvloer.
kracht en zy verzwakken de leiders ver
dwijnen.
Prins Heinrich van Pruisen, de broeder
des keizers, heeft Zondagavond op een
feest van officieren van het 35e regiment
infanterie een rede gehouden, die in
Duitschland sterk de aandacht heeft ge
trokken. Hy verklaarde n.l. dat Duitsch
land een buitenlandschen vyand niet meer
behoeft te duchten, dat echter waakzaam
heid is geboden tegenover den binnenland-
schen. „Oude en jonge soldaten", zeide de
prins, „moeten zich daarom scharen om
onzen keizer en oppersten bevelhebber in
den strijd tegen den steeds dreigender
wordenden binnenlandschen vijand."
„Het is verre van ons", zoo vervolgde
hy, „iemand zyn politieke overtuiging
kwalijk te nemen of het hem euvel te
duiden, wanneer by daarover op wettelijke
wijze blijk geeft. Waar echter de bodem
van de wet verlaten wordt, rust op elk
van ons de plicht de overheid te onder
steunen en er voor te zorgen, dat recht en
orde niet in de verdrukking komen.
Zooals wy allen weten zal in het komen
de jaar, binnen niet te langen tyd gelegen
heid zyn bewijzen te geven van trouw aan
koning en rijk bij alle overig verschil van
meening. De hechtste steun van den Staat
is en blijft echter het leger."
Zooals de „Kölnische Zeitung" reeds
voorspelde, heeft deze rede nogal opzien
gebaard en den sociaal-democratischen
afgevaardigde Ledebour aanleiding gegeven
in den Rijksdag, bij gelegenheid van de
behandeling der marinebegrooting, den mini
ster van marine daarover te interpelleeren.
Hy vroeg dan wat de minister wel te
zeggen had van deze verkiezingsrede van
een admiraal in actieven dienst.
De minister van marine Von Tirpitz
verklaarde, te moeten protesteeren tegen
de voorstelling, die van de rede van prins
Heinrich was gegeven. Hij meende, dat in
die rede niets voorkwam, wat de prins niet
had mogen zeggen. Overigens was het ook
geen verkiezingsrede geweest, maar eene
toespraak in een besloten kring van kame
raden. Verder had de afgevaardigde
Ledebour, volgens den minister het recht
niet ais belastingbetaler over den prins te
spreken gelijk hij deed, daar deze van de
marine noch pensioen, noch traktement
ontvangt.
De „Frankfurter Zeitung" meent echter,
dat met de „gelegenheid", waarvan prins
Heinrich gewaagde, wel de verkiezingen
zyn bedoeld en dus de toespraak als eene
verkiezingsrede moet worden opgevat, die
wel buiten de taak ligt, welke voor een
Duitschen prins is weggelegd.
Het blad meent, dat prins Heinrich
voorzichtiger had moeten zijn na reeds een
maal minder goede ervaringen te hebben
opgedaan by eene politieke redevoering.
Ten overvloede teekende het blad aan,
dat er niets van bekend is, dat de „bin-
nenlandsche vijand" voornemens zoude zyn,
buiten de perken der wet te gaan.
Naast Mina, die vol trots het paar naoogde,
zat Krautner en hy sloeg zich lachend met
de hand op de knie.
'n Mooi paai, buurvrouw, 'n mooi paar 1
Uit de kluiten gewassen als 'n paar popu
lieren Boem, daar geeft de muziek het
sein, haak in, mevrouw. Mag ik de eer
hebben uw buurman aan 't souper te zijn
Vol waardighejd legde de weduwe de
hand op den haar aangeboden arm.
Middernacht was reeds lang voorbij toen
Frits met zyn moeder thuiskwam. Op zyn
kamer gekomen wierp hy al de sterren en
kruizen in de prullemand, slechts een enkel
sterretje lag den volgenden morgen nog op
zijn schrijftafel.
Op dat sterretje vestigde Onnutje haar
blikken, toen zy' met fier opgericht hoofd
haar instructies aanhoorde als „ontvang
dame."
En nu vooruit!" besloot hy op vroo-
lijken toon zijn aanwijzingen, „thans begint
onze arbeid, kleine kameraad
ZEVENDE HOOFDSTUK.
Heusch, Onnutje, je bent voor je ambt
in de wieg gelegd," sprak eenige weken
later de jonge arts, toen het Julia gelukt
was een schreiend knaapje zoo tot bedaren
te brengen, dathy zich moedig een splinter
uit zyn vinger liet trekken. „Door jong en
oud hoor ik je lof verkondigen en als ik
Intusschen vernam de Vossische Zeitung
van lieden, die zeiven de rede van den
prins hadden aangehoord, dat hetgeen om
trent diens toespraak wa3 medegedeeld,
niet met de werkelijkheid overeenkwam.
Zoo moet. de prins zelfs in het geheel niet
hebben gesproken van een steeds dreigen
der optredenden binnenlandschen vyand.
De Spaansche minister-presidentCanalejas
was in het begin dezer maand een jaar in
dat ambt werkzaam. Een terugblik op zyn
verrichten arbeid doet zieD, hoeveel hy, spijt
de clericaal-reactionaire tegenwerking reeds
tot stand heeft weten te brengen. Zyn plan
van een algemeene inkomstenbelasting,
waardoor op de schouders der draagkrach-
tigen een zwaarder, op die der minder ge
goeden een lichter belastingdruk gelegd zou
worden met name door opheffingen ver
mindering der rechten op verbruiksartikelen
schipbreuk zien lijden op den tegenstand
van den conservatieven en grootendeels uit
vertegenwoordigers der „bezittende" klassen
samengestelden Senaat. Niettemin heeft hy'
toch een deel van zyn hervorming erdoor
weten te dry ven van aandeelen-maatschap-
pyen, mijnen, erfenissen en overdracht van
onroerende goederen zal in de toekomsteen
grooter en rechtvaardiger bijdrage in de
algemeene staatslasten gevraagd worden.
In de nieuwe successiebelasting is Cana-
lejas er zelfs in geslaagd het democratisch be
ginsel van progressiviteit, vrij sterk tot
uitdrukking te brengen. Gold hiervoor lot
nu alleen de graad van verwantschap,
die de hoogte van het te betalen successie
recht vaststelde (van U/io tot 2J procent),
voortaan geldt èn de graad van verwant
schap èn de grootte van het geerfde bedrag,
met een progressiviteit van 2 tot 20 procent.
Terwijl bovendien van legaten en erfenissen
ten bate der Kerk, voor zielmissen, enz.,
voortaan 14 procent voor de schatkist zal
gevraagd worden in plaats van 1.4 procent.
Van het overige door Canalejas volbracht
hervormingswerk, noemen wy nog de rege
ling van den myn arbeid en het verbod van
nachtarbeid voor vrouwen en kinderen. Een
ander deel van zyn socialen arbeid, het
wetsontwerp op de vereenigingen, is naar
men weet nog niet ten einde gebracht:
het staat echter nu wel reeds vast, dat dit
de geweldige concurrentie door „hetdoode
kapitaal" aan de Spaansche volksnyverheid
aangedaan, tot zeer geringe perken zal
terugbrengen en aan de economische over
macht van dit doode kapitaal op de volks
macht vrijwel een einde zal maken. Wat
aan de ontwikkeling der Spaansche nijver
heid en volksenergie natuurlijk niet anders
dan ten goede kan komen,
Canalejas vindt echter by zyn hervor
mingsplannen een macht tegenover zich,
waarop deze alle schipbreuk dreigen te
lijden. Hetzelfde lichaam, dat ook elders
zyn reactionairen, remmenden invloed op
de sociale ontwikkeling nog maar al te zeer
doet gevoelenden Senaat, het Spaansche
Hoogerhuis. De Cortes, de Tweede Kamer,
iets op je aan te merken heb, dan is het
alleen dit, dat, jy' wel anderen kunt opbeuren,
doch dit by jezelf niet kunt tot stand
brengen.
Moet ik dan met mijzelf praten
vroeg zy -glimlachend.
Soms doe je dat wel eens en dat is
het teeken van een verbitterd gemoed. Je
zondert je te veel af, je moet eruit, onder
de lachende jeugd.
Zy sloeg de lange wimpers op en zag
hem met zulk een weemoedigen blik aan,
dat 't hem droevig stemde.
Onnutje," vroeg hij. „Waarom ga je
niet meer naar Therese? Vroeger waart
jelui zoo dikwijls samen.
Wat zou ik met haar praten? Wy
hebben zoo weinig gemeenhet eenigste,
dat wy hadden
Zy brak den zin af.
Maar kom dan des avonds eens by ons
zitten.
Ik weet niet, of ik mag.
Wel kind, wees niet zoo onnoozel I"
antwoordde hij geörgerd.
Het is misschien wel onnoozel van
my, Frits, maar sinds ik weet dat je my
betaalt voor mijn hulp, zit me een prop
in de keel en is 't my, alsof er een on-
dempbare kloof tusschen ons gaapt.
Bleek en met saamgetrokken lippen stond
zy voor hem.
de gekozen volksvertegenwoordiging, moge
hem al haar volle sanctie geven op zyn
plannen, de Senaat vernietigd of verminkt
ze zonder uitzondering. Het lot, hierboven
medegedeeld, dat aan Canalejas' belasting
hervormingen ten deel viel, is er een der
vele bewijzen van.
De Spaansche Senaat is, krachtens haar
samenstelling, reactionair. In dit lichaam
toch hebben zitting de meerderjarige zoons
vau den koning, de troonopvolger, de
„grandes" met minstens 300,000 gulden jaar
inkomen aan rente, de aartsbisschoppen, de
hoogste officieren van leger en vloot, een
aantal hoogwaardigheidsbekleeders en eeni
ge door den koning te benoemen leden
gekozen wordt er slechts een betrekkelijk
zeer gering aantal leden en wel door de
gemeentelijke en provinciale lichamen, de
universiteiten en de hoogstaangeslagenen.
In het geheel mogen er niet meer dan 360
Senatoren zijn.
Het is duidelijk dat by zulk een samen
stelling de Spaansche Senaat niet anders
dan reactionair en conservatief kan zijn.
De niet gekozenen zyn het uit den aard van
hun recht, en van de wél-gekozenen is dit,
met het oog op de verkiezende elementen,
in overgroote meerderheid te verwachten.
Canalejas heeft nu blijkbaar begrepen,
dat, wilde hy inderdaad eenigen hervor-
mingsarbeid van beteekenis tot stand bren
gen, hervorming van dit Hoogerhuis aller
eerste eisch was. De Spaansche bladen weten
mede te deelen, dat er in de samenstelling
en de bevoegdheid van dit Huis een aan
merkelijke wijziging gebracht zal worden.
Hoe deze hervorming precies tot stand zal
zjjn, is nog niet bekend, doch wel schy'nt
vast te staan, dat de regeering het aantal
Senatoren der eerste groep (de niet-gekoze-
nen) aanzienlijk zal verminderen, om naar
verhouding dat der eerste groep te vermeer
deren. Daarmede zou dan althans de moge
lijkheid op een niet-conservatieven Senaat
geschapen zyn, de mogelijkheid op een Huis
dat, door zyn samenstelling, niet per se
vijandig staat tegenover Canalejas' demo
cratische hervormingsplannen.
Van de medewerking des koningsin deze
schijnt de premier zich verzekerd te mogen
houden. Indien koning Alfonso zijn eigen
belang blijft inzien, zal hy het daaraan on-
getwyfeid niet laten ontbreken. Hij schijnt
reeds begrepen te hebben, dat een sociale
hervorming zyn troon beter beschermt dan
de machts politiek der conservatieven.
Daarmede wordt dan in het derde groote
grondwettelijke ryk van Europa de stry'd
tegen een erfelijk Hoogerhuis, met al de
verderfelijke en remmende macht van zulk
een niet-vertegenwoordigende instelling aan
gebonden.
In Italië en vooral in Engeland is de demo
cratische zege in dezen stryd reeds zoo goed
als bevochten. Zal ook Spanje weldra zoo
gelukkig zyn
De pest is thans, naar de Times bericht,
in Astrakan (Europa) aan de monding van
de "Wolga in de Kaspische Zee opgetreden,
Julia," sprak hy ontroerd, terwijl hy
haar beide handen vatte „Ja, hoe zal ik-
je dat nu ophelderen. Kom, zie my eens
in de oogen geloof je, dat ik je heb
willen krenken Ken je my' daarvoor niet
beter? Ik wilde je tante een weinig onder
steunen en dat zonder haar trots te grieven.
Op jou behoeft dat niet van invloed te zyn,
want dat ik je hulp niet betalen kan, weet
je zelf zeer goed, Wie zou mij zoo kunnen
ter zyde staan als jy' Gerust, Onnutje, je
haalt je muizenissen in je hoofd. Wees
overtuigd, dat je zoogenaamd salaris een
leugentje om bestwil is, dat je my alleen
maar helpt, die arme, doch hooghartige
vrouw een weinig te bedriegen. Op de eene
of andere wijze zou ik haar toch onder
steund hebben.
Is 't waar is 't inderdaad waar
Ben ik je werkelijk van nut, zou geen ander
het zóó kunnen
Heb ik je ooit voorgelogen, Onnutje
Hy drukte haar de handen, die nu werden
teruggetrokken, om voor een oogenblik
daarachter het gloeiend gelaat te verbergen.
Dan is 't goed. Dan
Het andere verstond hy niet.
Dwaas, wonderlijk kindl" sprak hij.
„Maar spreek er niet met moeder over
Dag Onnutje, niet meer pruilen, hoor!
Neen, ik wil niet meer peinzen, maar
liever alles gelooven.
