2
UNZE EILANDEN van 3 DECEMBER 1910.
Vrije Universiteit, welke te Bolsward rijwiel
hersteller is, tot burgemeester was benoemd,
motiveerde mr. Heemsberk dit door te zeg
gen, dat hÜ de eenige sollicitant was, die
ingezetene was. Die goede minister toch
Maar te Somraelsdijk solliciteerde een
ingezetene, die naar de meening der heele
gemeente geschikt was, voor wien een
deputatie bestaande uit een antirevolutio
nair, 'n katholiek en een liberaal op audiën
tie ging. Maar die sollicitant werd niet be
noemd Hü was ook liberaal, weet ge lezer,
en de brave fietsenreparateur van Bolsward
was Kuyperiaan. Dat heeft by minister
Heemskerk natuurlijk heelemaal geen ge
wicht in de schaal gelegdNatuurlyk niet I
De brave voorzitter van de jongelingsver-
eenining, die lid werd gemaakt van de
arbeidsinspectie en bij wien sollicitanten
met eindiploma H. B. S. door Excellentie
Talma werden achtergesteld, bezat natuur
lijk buitengewone kwaliteiten. Minister
Talma heeft natuurlyk heelemaal niot gelet
op z'n presidentschap van de jonchelingen I
't Is toch onbegrijpely'k dat er in de kamer
nog van die slechte- lui zijn die aan dit
kostelyk kabinet partydigheid durven ver-
wyten. Het benoemd enkel de knapsten.
Dat dit toevallig meerendeels coalitieman
nen zijn, is niets dan toeval, de ministers
zyn volkomen onpartijdig. De ministers
zeggen het en dan zal het gewisselyk-wel
waar zyn.
Al even valsch is de beschuldiging dat
het kabinet conservatief is. De arbeiders
zullen eens zien, hoe democratisch de cle-
ricale heeren zy'n. Zy' zullen niet zoo heel
lang hoeven te wachten of de coalitie zal
hun de zegeningen brengen van de protectie.
Voor alle mogelyke dingen zullen ze hooger
prijzen te betalen krygen. Maar dat kan
natuurlyk van hun loontje best af. Die
arbeiders zyn zulke rijkaards, dat de cleri-
cale heeren met hun hooge invoerrechten
ze wel wat dubbeltjes mogen afpersen.
Wie zou nu nog zeggen, dat dit kabinet
niet democratisch is. Verder krijgen we nog
meerdere millioenen op te brengen voor de
clericalb scholen en zal de Staatskas nog
milder worden voor monniken en nonnen,
zonder dat eenige waarborg wordt gegeven
voor goed underwys. Maar die domme
liberalen begrijpen niet, dat de verknoeiing
van het onderwijs, de splitsing in allerlei
sectescholen (zooals de liberalen dat noe
men) eigenlyk een deel is van de sociale
kwestie. Het is natuurlyk veel belangijker
voor de arbeiders als de clericale scholen
het staatsgeld wordt toegestopt dan dat er
verzekeringswetten komen, 'k Heb eens
gehoord, dat de salarisverhooging van de
dominee's van kerk A, B enz. ook een deel
van de sociale kwestie is.
Ja, die politiek gaat tegenwoordig boven
een gewoon menschenverstand. Dr. Kuyper
heeft nu by de antithese weer een nieuwe
reclame uitgevonden. Hy heeft de rnenschen
ingedeeld in autonome en heteronome.
'k Hoor dat 'er 'n prijsvraag zal worden
uitgeschreven over de beste methode ten
einde de ministers bij sollicitatiebezoeken
djrect in staat te stellen te weten of ze met
een autonoom of 'n heteronoom te doèu
hebben. Vergis ik me niet, dan ben je, als
je autonoom bent, nog heel wat erger en
gevaarlyker sujet dan de paganisten. Auto
nomen, dat moeten iesbaaiiyk verschrikke-
'Ijjke wezens zyn. Wat is zoo'n baron Lehman
toch 'n gelukkig mensch, want die is natuur
lyk heteronoom. Mathilde natuurlyk ook,
die moet de heteronomie zoo maar uit de
oogen stralen! Mr. Sybrandi en de jonche
lingen van de Ryksverzekeringbank zyn
aimee van de beste heteronomen, 'k Moet
toch eens te weten zien te komen, hoe dr.
Wuyper over den heer Vegtel denkt, of die
wel zuiver heteronoom op de graad is. Het
gerucht loopt hier, maar ik ;Sta voor de
waarheid niet in, dat mr. Heemskerk in het
geheim de psychiaters van Papendrecht 'n
onderzoek heeft laten instellen naar dt
heteronomie van dr. Kuyper zelve. Het
rapport moet zoo ongunstig zyn uitgevallen
dat mr. Heemskerk het direct by de geheim
ste stukken der staatsarchieven heeft laten
opbergen I
Ia, 'tis 'n gevaarlyke tyd te'genwoordig 1
Plaatselijk Nieuws.
M1DDELIIARNIS- Zaterdag werd door de
politie wegens dronkenschap in het arres
tantenlokaal gebracht een zwervend koop
man (landlooper), genaamd E. M. Tegen
hem zal proces-verbaal worden opgemaakt,
wegens dronkenschap en het opgeven van
een valschen naam.
DIRKSLAND- Donderdagavond te V/2 uur
belegt de 5,fd. Dirksland der Ned, Vereen.
tot afsch. v. alch. dr. een feestvergadering,
waar de heer A. Roetman als spreker zal
optreden. Tevens zal opgevoerd worden
„Z'n Eenige jongen", tooneelspél in 4 be
drijven. Als we hooren welken indruk dit
tooneelstuk te Middelharnis heeft gemaakt,
waar het tweemaal voor een volle zaal werd
opgevoerd, mogen we aannemen dat ook
hier de toeloop groot zal zyn. Daarom zal
het noodig zyn, om teleurstelling te voor
komen, zich ty'dig van toegangsbewyzen te
voorzien, die vanaf Dinsdag verkrijgbaar zijn
by den penningmeester S. Poortvliet en by
de heeren D. Poortvliet en J. Walraven.
UERKIiVGEN- Door den stalvisscher J.
Doornhein zyn den laatsten tyd veel pan
haring gevangen. Met een wagenvracht is
hy zelfs nog één keer te Dirksland geweest,
waar hy die visch voor 1 cent per stuk
verkocht.
Thans schynt de vangst weer niet te gaan.
De landbouwknecht H. Kievit kreeg
dezer dagen een zoodanigen klap van een
zyner paarden, dat hy de werkzaamheden
in den steek moest laten en huiswaarts
moest keeren. Het schynt echter nog
al niet van ernstigen aard te zyn.
Tot Hoofdonderwyzer aan de openbare
school alhier is benoemd deheerJ. M. Ver
boom, onderwyzer te Ouderkerk a. d. IJsel.
Tot diaken en ouderling by de Hed.
Herv. kerk zyn herkozen de heeren Joh.
Kalle en R. Bruggeman, die deze benoeming
aannemen.
VERSLAG van het verhandelde in de
openbare vergadering van de gemeen
teraad van Herkingen op Woensdag
SO November 1910 des nam. 31/:2 uur.
Tegenwoordig alle leden.
Voorzitter de Burgemeester.
Nadat de raadsleden, behalve de heer Mans,
vooraf met den Districts- en Arrondisse
mentsschoolopziener in de school de proef
les hadden bygewoond, ter benoeming van
een Hoofd aan de Openbare School en in de
vergaderzaal waren teruggekeerd opent de'
voorzitter omstreeks vier uur de vergadering.
Hy stelt voor de notulen der vorige ver
gadering niet te lezen en dit tot een volgende
vergadering uit te stellen, hetgeen algemeen
wordt goedgevonden.
De Voorzitter zegt, dat door B. en W. in
overleg met den Districts-Schoolopziener de
volgende alphabetische voordracht is opge
maakt van de sollicitanten, die proefles
hebben gegeven t. w. J. Dolk te Hoornaar,
J. M. Verboom te Ouderkerk a. d. IJsel en
H. Zoon te Rotterdam.
Tot stemming overgaande blykt, dat zyn
uitgebracht op den heer J. M. Verboom 5
stemmen en op den heer H. Zoon 1 stem.
terwyl 1 stem (met no. 2) van onwaarde
werd verklaard, zoodat de heer J. M. Ver
boom te Ouderkerk a. d. IJsel tot Hoofd dei-
Openbare School is benoemd.
Vervolgens woidt medegedeeld de inge
komen stukken
le, Eene missive van Ged. Staten dt.zer
provincie meldende de goedkeuring van het
raadsbesluit tot verhooging der wethouders
tractementen van f 32,— op f 80,
2e. Een dito, waarbij goedgekeurd terug
gezonden is een wyziging in de verordening
regelende de jaarwedden van hetonaerwy-
zend personeel aan de Openbare lagere
School.
Deelt de Voorzitter medo, dat door B. en
Weth. in overleg met den Arrondissements
Schoolopziener tot waarnemend Hoofd dei-
School is aangesteld de heer A. van Over-
beeke.
Namens B. en W. stelt de Voorzitter voor
de heer Van Overeeeke f 25,— per maand
subsidie te geven voor de tyc^elyke waar
neming van Hoofd der School.
De heer Keyzer „Is dit wel 't volle trak
tement van 't Hoofd der School."
Hij is er voor hem dit te geven, daar hy
toch tydelyk dezelfde functie van Hoofd
onderwyzer vervult.
De Voorzitter zegt dat' Van Overbeeke
zelfs nog iets meer zal verdienen, wanneer
hem f 25.— per maand wordt toegekend,
Het voorste] van B. en W. wordt daarna
zonder hoofdelyke stemming aangenomen.
Na de gebruikelyke vraag of een der
heeren nog iets heeft op te merken, sluit
de voorzitter de vergadering.
STELLENDAM. Tot leden van den Kerke-
raad dei Ned. Hervormde Kerk zyn Woens
dagavond' j.l. herkozen J. Human als
ouderling en C. van Driel Mz. als diaken.
Tot kerkmeester werd met algemeene
stemmen herkozen J. L. Bosschieter.
De oogstcollecte ten voordeele van de
Diakonie der Ned. Hervormde Gemeente
heeft opgebracht f 48,12, terwyl de extra
collecte voor de Kerk heeft bedragen f84,95.
- Woensdag a.s. 's avonds 7 uur zal de
„IJsclub Stellendam" haar jaarvergadering
holiden in het logement van den Heer
F. Troost.
Twee maanden in een Speelhuis
te Scheveningen.
(Stof.)
In de donkerte van de nachtstraat wa
ren intusscben de meer gewone vrouwen be
zig, oude en jonge lui naar 't speelhol te
tronen, waar zy coDtant bètaald werden
voor ieder afgeleverd stuk.
De bevolking van de sociëteit bestond
voomamelyk uit bankiers, groote firman
ten, hoogleeraren, groote aannemers, inge
nieurs, juweliers, artiesten, jockeys, veel
dames, waaronder vele speelsters van be
roep, en een groot aantal zeer fraai ge
kleeds demie-mondaines. Al deze lui ver
tegenwoordigden vreemde nationaliteiten
maar er waren vooral veel Hollanders on
der. Hun leeftyd varieerde tusscben 20 en
70 jaar. Een groot aantal oude dames
speelden geregeld
Als men de lyst inziet van de namen
der leden, is men droevig verbaasd, hoe-
vele eerbiedwaardige, bekende en klinken
de Hollandsche namen er op voorkomen.
Men kan zyn oogen byna niet gelooven.
En 't zyn namen van personen van alle
richtingen, die aan de roulet-tafel plaats
Demen, mannen van Rechts evengoed als
liberalen en paganisten.
De nachtelyke laat-komers zoo tus-
schen 1 en 2 uur waren doorgaans jonge
leden van den Hollandschen adel en rijke
jongelui uit den Haag, die in een vloek
en een zucht heele brokken van hun vaders
versterf er door joegen en dan nog wissel
tjes teekenden op toekomstige erfenissen.
Met krankzinnige losbolligheid storten der-
gelyke jongelui zich in 't verderf. Ze teeke
nen maar raak en denken er in hun harts-
"tocht en lichtzinnigheid niel aan, wat 'n
chantage er op 't geschikte oogenblik door
allerlei obscure individuen met die wissels
gepleegd zal worden.
Als de spelers binnen traden, gingen ze
naar het wisseltafeltje en kochten er fiches.
Geld mocht nooit op de tafel liggen, met
't oog op een immer mogelyken inval der
politie.
De roulet-tafel is een langwerpig vier
kant. In de tafel zelf zijn de roode en zwar
te cüfers en de verschillende vakken aan
gebracht. De wyzerplaat van de roulet
vormt een in de tafel ingediepte bak, een
soort wascbkom. Dit is van zeer groot ge
wicht, zooals straks blyken zal.
Aan twee zyden van die bak zitten op
hooge stoelen de croupiers met hun harken,
waarmee ze de verloren fiches naar zich
toe halen. Het roulet-spel duurde uiterlyk
tot 's nachts 12 uur.
De croupiers waren geld trekkende be
ambten van het huis. Maar dat wisten de
gewone spelers niet. Ze deden zich nl. voor
als gewoon lid. De bank werd quasi ver
pacht aan den hoogst-inschryvende. Na
tuurlyk was dat er altyd één, die by de
inrichting geïnteresseerd was. De bankhou
der had dan het recht, de croupiers te be
noemen.
Deze methode heeft een groot voordeel;
want door deze truc kunnen de croupiers
door de politie niet over de grenzen gezet
worden, omdat ze als gewoon lid zyn inge
schreven en „toevallig" door de „toeval
lige" bankhouders tot croupier werden aan
gesteld. Dezen maatregel pasten de exploi
tanten toe, omdat de politie dikwyls ge
probeerd heeft, om het spel in de „socië
teiten" onmogelyk te maken, door buiten-
landscbe croupiers te noodzaken, het land
te verlaten.
Het roulet-spel is daarom zoo verleide-
lyk, omdat de meeste spelers in den naieven
waan verkeeren, dat er met de roulet niet
valsch gespeeld kan worden en by dat
spel alles op het automatische toeval be
rust. Zeker, de roulet op zich-zelf berust
op louter toeval. Maarde ervaring
leert, dat er ook by het roulet-spel valsch
gedaan kan worden.
In de speelzaal zyn 's avonds alle geïnte-
resseerden-by-het-speelhuis vroegtydig pre
sent. Zy doen zich voor als gewone leden
zyn ook als zoodanig ingeschreven. Er zyn
er velende exploitanten, de agenten, de
gangmakers enz. Zy beschikken allemaal
vanwege het huis over ruime middelen.
Hun doel is, door groote inzetten de ove
rige spelers te lokken. Van dat zaakje win
nen er altyd een paar. Het huis kan daar-
by geen kwaad en het heeft het voordeel,
verdenking af te leiden. Die edelachtbare
schurken zitten op de beste plaatsen, het
dichtst by den ingediepten roulet-bak.
Daardoor wordt aan de overige spelers het
kyken in den bak belet en aan de croupiers
daardoor gelegenheid gegeven, om
naar believen valsch of ware nummers af
te lezen en zoodoende de winkansen op
schurkachtig willekeurige wijze aan de zijde
van de bank te houden.
Men zal zich afvragen, hoe dan die spe
lers zoo schaapachtig konden zyn, niet ook
zelf in den bak te kyken. Maar de spelers
en speelsters weten niet, dat die correcte
heeren, die om den bak zitten, belangheb
benden zyn by het bedrijf. Hun rustige
gezichten boezemen vertrouwen in en er
waren er immers onder, die „erg veel ver
loren" (l). Die lui zouden toch. wel zeggen,
als er valsch gespeeld werd 1 Ik geloof, dat
in den bol van de meesten de gedachte aan
mogelyk valsch spelen niet eens op kwam.
En dan die heeren waren allemaal zulke
hooge oomes; daar zat graaf X. en baron
Zoo en „Freiherr" Zus. Zulke deftige lui
valsch spelen! Onmogelyk 1 Maarondertus-
schen noteerden de croupiers met hun effen
gezichten valsche cijfers. Op de roulet is
bv. het cyfer 1 3 zwart en het cyfer 3 6
rood. Deze cyfers liggen vlak naast elkaar.
Viel het balletje nu ten-slotte op 1 3, dan
moest door de bank betaald worden. Maar
dan riep de croupier het valsch spelen
ging met een ongeëvenaard brutale plomp
heid eenvoudig 3 6, en de bank streek
dan kalm de winst van alle kanten op.
Zat er toevallig een niet-geïnteresseerde
op een plaats, die het inkijken in den bak
mogelyk maakte, dan wist men hem door
een of anderen streek er wel vandaan te
krygen. Eens op een avond kwamen vier
scbat.ryke kooplui binnen. Door byna on
merkbare teekens gaven de geïnteresseer
den elkaar het sein dat er een groote pluk-
kery, een slachting op groote schaal, dien
avond moest plaats hebben. Maar nu wilde
het geluk, voor 't speelhuis een ongeluk,
dat dien avond vlak naast den bak een
zeer oplettende en slimme man kwam te
zitten. Die moest natuurlijk, 't kostte wat
't wilde, daar vandaan. De „baroD" ge
bruikte 't volgende middel. Hij stuurde
iemand naar boven, om aan den bezoeker te
zeggen dat er beneden naar hem gevraagd
was en in een café iemand op hem wachtte.
De man, die huisvader was en in diep ge
heim het speelhol bezocht, schrok zich half
dood en wilde tot eiken prys weten, wie de
persoon was, die wist, dat hy, geöerd lid
van de maatschappy, speelhuizen bezocht.
Hy ging daarom naar 't aangewezen café.
Daar was natuurlyk niemand te vinden.
Toen hy Jerug kwam en zyn wedervaren
aan den baron vertelde, wat 'n koste-
lyke naieviteitl verklaarde deze met
een verbaasd gezicht, er niet3 van te be
grijpen. Ondertusschen was 's mans plaats
□aast den bak, door een der exploitanten
ingenomen. De list was gelukt. in en
kele uren tyds hadden de vier kooplui tien
duizenden verloren.
Bij het plukken van de spelers werd de
volgende methode toegepast. Degenen, die
geacht werden veel te zullen komen, wer
den niet dadelyk, maar geleidelijk uitge
kleed. Luidjes echter, van wie men dacht,
dat ze maar eenmaal zouden komen, wer
den dadelyk zonder genade kaal geplukt.
Dikwyls werden er wel klachten gehoord,
dat er byna nooit gewonnen werd. Som-
tyd8 leidde dit tot protesten Maar dat gaf
niet veel Een Franschman, die 't waagde
een beetje luid te protesteeren, werd zon
der vorm van procesals lid geroyeerd.
Typisch was het volgende geval;
Op aanbeveling van den portier van een
groot hotel kwam op een keer een Rus bin
nen gestapt. De man speelde al heel erg
onfortuinlyk. Op een gegeven moment riep
de één© croupier: „dix". „Dix-neuf"
maakte de andere croupier er snel van. De
Rus sprong op. Was het balletje op „dixu
gevallen, dan zou hy 35 maal zyn inzet
uitbetaald krygen, terwyl, wanneer het op
„dix-neuf" terecht gekomen was, hy zyn
inzet verloor. De Rus vloog naar den bak,
voor zyn oogen werd snel het balletje uit
de roulet gehaald. Dus wederom een staal
tje van brutaal-plompe falsificatie. De eene
croupier beweeide, nog niet uitgesproken te
hebben, toen hij „dix" gezegd had, en er
nog „neuf" te willen bijvoegen. De an
dere croupier had alleen maar sneller dan
hy „dix-neuf" gezegdDe omstanders, de
geïnteresseerden, verzekerden by hoog en
laag, dat de croupier geheel in zyn recht
was. De Rus constateerde opgewonden.dat
er gezwendeld werd. Er was ook werkelyk
gezwendeld. Een geïnteresseerde vertelde
het zelf aan iemand, die hij achtte in te
stemmen met de schandelyke prakrijken
eenigingen gebruik en misbruik gemaakt.
De electriciens hebben gestaakt, waardoor
de electrische trams, de veerponten over
den Taag, de liften enz. tot stilstand waren
gedoemd. Ook de trambeambten zelf hebben
bet werk neergelegd, doch den minister van
binnenlandsche zaken als scheidsrechter
aanvaard, waarmede hunne staking ten
einde was. Als curiositeit mag in onzen tyd
wel worden medegedeeld, dat althans deze
stakers zich zeer ordelyk hebben gedragen
en zelfs er voor gewaakt, dat geen schade
aan de trams werd veroorzaakt.
Gestaakt wordt nog in de modevakken,
de meelfabrieken de gaswerkers nemen j
eveneens een dreigende houding aan en men
vreest ook een spoorweg-staking.
Al deze stakingen veroorzaken zeer veel
last, te meer wijl ook de belangen van het
buitenland er in betrokken zyn. De voor-
loopige regeering doet door haar persorga
nen en door haar afgevaardigden een beroep
op de stakers, om de jonge republiek niet
in moeilykbeden te brengen, maar dezen
willen er niets van hooren. Zy verdedigen
hunne eischen met te zeggen, dat zy, die ze
heden tot zwygen willen brengen, de eersten
waren om ze uit te lokken en te steunen,
en wel twee maanden geleden, toen de
republikeinen tegen de regeering agiteerden
om aan het bewind te komen. Aldus weer
de correspondent van de Temps", die nog
mededeelt, dat de censuur alle berichten
schrapt, welke op de stakingen betrekking
hebben.
Haaysche Brieven.
cm.
Het voorstel van B. en W. om een aan
tal krotten te Scheveningen te vervangen
door van gemeentewege te bouwen een
voudige woningen is na uitvoerige bespre
kingen zonder hoofdelijke stemming aange
nomen. Dat succes was in hoofdzaak te
danken aan de verdediging van wethouder
Lely, die de bezwaren op overtuigende wyze
wist te weerleggen. Met dezen bouw wordt
de eerste stap gezet in de goede richting.
De woningtoestanden in onze badplaats
zyn voor de lagere volksklassen zoo buiten
gewoon slecht, dat verbetering allang had
moeten gebeuren. De nu te bouwen wonin
gen zyn slechts bestemd voor de allerarm
sten. Zeer waarschynlyk zal bet iD niet
te verre toekomst ook komen tot gemeen
telyken bouw van woningen voor gezeten
werklieden. Dat heeft een groote stad voor
boven een dorp, dat in den Raad by zulke
kwestie's de doorslag niet gegeven wordt
door de particuliere belangetjes van huisjes-
bezitters, die van den bouw van nieuwe
woningen door vereenigingen of door de
gemeente concurrentie duchten voor hun
eigen standje. Het personeel van zekere
inrichting heeft op een dorp, aan de lezers
niet onbekend, nog onlangs ondervonden,
hoe de goede bedoelingen der Woningwet
verijdeld kunnen worden door de oppositie
van particuliere bouwers of geldbeleggersin
werkmanswoningen I
In de Kamer is de stemming af en toe
zeer prikkelbaar. De clericale heeren zyn
altyd het meest gebeten op den heer Bor-
ge8ius. Zy zien en terecht in hem
hun krachtigsten tegenstander. Ook ditmaal
ging hy in een uitstekende rede de vooze
politiek van het antithesekabinet te lyf.
Toen hij er op wees, dat by benoemingen
en onderscheidingen wordt geïnformeerd
naar de politieke beginselen, ging protest
van de ministerbanken op, de regeering
had nooit geïnformeerd. Best mogelyk, zei
mr. Borgesius, doch dat lagere ambtenaren
informeeren, is een gevolg van uw stelsel.
Later is gebleken, dat mr. Borgesius wel
degelijk goed was ingelicht en een recher
cheur by den werkman, die een blikje zou
krygen, wel tot de mannen van positief
christelijke beginselen behoorde 1 Nu kan
één ding worden toegegevenhet is altyd
zeer moeilyk te bewyzen, dat benoemin
gen partydig geschieden. Het is natuurlyk
uitsluitend toeval, dat zoo overwegend deel
antirevolutionaire notarissen worden be
noemd. Evenmin is het opzet, dat by de
aanstelling van personeel by de post naar
de godsdienstige richting werd geïnformeerd.
Natuurlyk is het al even toevallig, dat te
genwoordig zoovele Saulussen plotseling
bekeerd worden tot Paulussen en yverige
sollicitanten naar allerlei baantjes zü'n. Dat
is heelemaal niet de schuld van het kabinet.
Hoe zou die naive Excellentie Heemskerk
of zyn collega Talma nu aan zulke dingen
kunnen denken. De Excellentie van Binnen
landsche zaken vertelde, dat hy bv. bü
burgemeestersbenoemingen een allerreinst
geweten had. Toen men er op wees, dat te
Bolsward een gesjeesde student van de
Chrisje staart somber voor zich uit. „Blyf,
by de kinderenbeveelt zy hot meisje,
terwyl zy een doek omslaat.
s— Vrouw," roept Marie haar bezorgd na,
„de baas en Wilhelm hebben ruzieWil
helm is dronken
Maar Chrisje is al met vlugge schreden
de trap af en naar den paardenstal, van
waar haar het vertier en de scheldwoorden
in de ooren dringen.
By haar binnentreden is baas Hoch bezig
den bloedenden poot van het paard te zwach
telen, terwyl de dronken stalknecht, als by
Chrisje ontwaart, haar met lodderige oogen
aanziet.
- Wat is er met het paard gebeurd
vraagt Chris.
Met de grootste verwoedheid varen beide
knechten nu tegen elkaar uit en beschul
digen elkaar van dievery. De baas vliegt
by het woord „dief" op den ander toe, wel
dra zyn ze aan 't vechten en gooit d9 knecht
den ouden man op den grond. Chrisje loopt
naar de staldeur en roept Karei, een goe-
digen, eerlyken reus, die Wilhelm achter
over by de haren drukt enden inhoud van
den stalemmer over hem uitgiet.
- Pak je boeltje 1" zegt Chrisje tot den
walgelijken kerel. „Je bent ontslagen."
Dat neem ik niet aan is het brutale
antwoord.
Dan werp ik je de deur uitl
Ik zou de vrouw wel eens willen zien,
die dkt aandurft 1 lacht de vent.
Chrisje keert hem den rug toe en onder
zoekt nu het gekwetste paard. Haar bedaard
heid en zelfvertrouwen zijn niet bestand
tegen zulk een brutaliteit.
De baas ia eindelyk ook opgekrabbeld en
wil het dier weer verbinden.
Laat maar," beveelt Chrisje barsch.
„Ik zal den smid roepen
De smid geldt in het dorp als een soort
veearts.
Nou, als ik hier niet noodig ben, dan
kan ik 'm ook wel smeren," zegt de baas,
die meent, dat hy onmisbaar is.
Ja, dat kun je ook wel."
De man raapt den emmer op, vloekende
op dat „weergasche vrouwvolk", en roept
haar nog toe; „Je moet ook maar weten,
waar je aardappels blyven, en je wortelen
en knollen, m y kan 't niet schelen
Nu is zy alleen in den donkeren stal. Zy
treedt op het mishandelde paard toe, klopt
't op den hals en streelt het, alsof zy' 't
vergiffenis wil vragen. „Bet is myn
schuld ik heb alles vergeten ter wille
van hem!"
Haar zwager komt binnen Marie heeft
hem laten roepen en schrikt van de
wanhopige, uitdrukking op haar anders zoo
vastberaden gelaat.
Hoe zal 'tgaan, WeDdtlandt? Ik heb,
den ploegbaas en Wilhelm moeten wegstu
ren de een drinkt en de ander besteelt mij."
Hy antwoordt niet en onderzoekt den
poot van het beest: de wond is zoo erg
niet als zij zich liet aanzien.
Op dit oogenblik steekt destalmeid haar
hoofd tusscben de deur. „Wordt er vandaag
niet gegeten, vrouw? In de keuken ruikt
alles aangebrand en Marie is nergens te
vinden."
Onwillekeurig drukt Chrisje haar hand
tegen de slapen.
Ik kom dadelyk," antwoordt zy. „Wees
zoo goed, Wendtlandt, en geef den ontsla
genen hun loon. Marie is by de kinderen;
ik moet baar aflossen. En wil je de ruiven
even vullen?"
Ga je gang maar zegt de brave man.
Wendtlandt opent de haverkist, en krabt
zich achter de ooren. De kist is leeg. Chrisje
staat onthutst te kyken. Gisteren heeft ze
pas voer gegeven en nu is alles op.
Wendlandt gaat naar den haverzolder.
„Hier ontbreekt de man!" mompelt hy.
Zuchtend keert zy zich om.
Hier on- breekt de man.Hy heeft gelyk!"
En zonder iets te zeggen, valt zy neer in den
leunstoel bij de kachel in de kinderkamer,
niet in staat om de verwijten der kinderen
te beantwoorden. „Is de tafel al gedekt?"
vraagt Lotharius. „Tata, honger 1" roept
kleine Toni, terwyl Joo'tje wakker is ge
worden en schreiend roept„Pijn I Pyn
Zy tracht het troepje tot bedaren te
brengen, en als Marie eindelijk het eten
brengt, bedient zy hen, maar ziet alles
zwaarder in dan ooit.
Hier ontbreekt de man! En meer nog;
zy ziet de arme kleinen aan en laat er
fluisterend op volgenHjer ontbreekt de
vaderT
Wat kan men met zyn tyd en moeite tot
stand brengen, als men zyn tyd verdeelt,
heer des huizes en moeder te gelyk moet
zyn Het blyft half werk - en het een
met het ander komt niet tot zijn recht.
Na een half uur klopt Wendtlandt by
haar aan.
- Zoo gaat 't niet langer, Chrisje! Je
besteedt te veel tyd aan de kinderen. Neem
een „juf" auders loopt 't mis met de boer-
dery en je waart al zoo mooi aan den gang.
Je bent daarvoor zoo uitstekend geschikt."
Zy heft het bedroefde gelaat tot hem op.
„Ja, als 't myn eigen kinderen waren,
maar zóó is de verantwoordelykbeid reeds
zoo groot. Ik zal een advertentie in de cou
ranten plaatsen voor een opzichter."
Dat zou ik je niet aanraden, het goed
is le kleinals je my soms noodig hebt,
laat my dan roepen."
Hiermede gaat hy heen en zit daarna
thuis aan tafel tegenover zijn knorrige
vrouw, die natuurlyk reeds alles weet wat
er op den Rödershof is voorgevallen, en
even natuurlyk zegt, dat alles Chrisje's
eigen schuld is.
Wie zich brandt moet op de blaren
zitten," zegt zy snibbig „Hy zal zich wel
niet laten zien en vertrekt vandaag of
morgen stil naar Amerika. En zy, zij komt
per slot van rekening nog te onzen laste
met de „erfgenamen" erby, want de boer-
dery gaat achteruit, dat valt ieder in het
oog. Nu boontje komt om zyn loontjeI.."
HOOFDSTUK XXX.
Uit de poort van het ziekenhuis in het half
Poolsche stadje treedt een lange man, wiens
blonde, reeds grijzende baard een gelaat
omlyst, dat getuigt van de afmatting eener
zware, eerst onlangs doorstane ziekte.
Het is Anton Mohrmann
Hy gaat de straat af en wendt zyn schre
den naar het logement, waar een kamer
voor hem is besteld. Hy verwacht Heine,
dien hy verzocht heeft hier te komen.
Wat zal hü beginnen Hy wil hem vragen
of hü voor tien dagen tegen betaling van
een klein kostgeld bü hem blüven mag;
het is hem niet gelukt een nieuwe betrek
king te krygen, nu Scorodowo is verkocht.
(Wordt vervolgd.)
