ZUID-HOLLANDSCHE EN ZEEUWSGHE EILANDEN.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
Anton's Erfgenamen.
ONZE EILANDEN
voor de
Dit Blad verschijnt eiken Zaterdagmorgen.
Prijs per kwartaalf 0,5U
Afzonderlijke nummers- 0,05
No. 1
Zaterdag 26 November 1910 18E Jaargang
Alle voor de Redactie en Administratie bestemde stukken en Advertentiên worden uiterlijk
Vrijdagmorgen ingewacht bij de Administratie te Middelharnis.
Prijs per adv :r ten tien van 45 regels f 0,50
Iedere regel meer- 0,10
Groote le Iters naar plaatsruimte.
Buitenlaudscli Overzicht.
De Duitsche Rijksdag heeft zyn zitting ge
sloten. Yeel belangrijks is er niet behandeld.
In het begin van December komt dit wet
gevend lichaam weer bijeen om de begroo
ting te behandelen. Daarna komt de Kerst-
vacantie en de sluiting van de zitting zal
dan tevens beteekenen de ontbinding. Het
volgend jaar toch moeten de algemeeue
verkiezingen plaats hebben. De Duitsche
bladen melden, dat de regeering die ver
kiezingen met groote bezorgdheid tegemoet
ziet. Het is waarlijk geen wonder. Het
allertreurigste conservatisme, waarvan de
reactionaire Duitsche regeering voortdurend
heelt blijk gegeven, heeft groote ontevre
denheid onder het volk gewekt. De schan
delijke bevoorrechting der Duitsche land
jonkers, de ontzettende druk, dien de
invoerrechten op de bevolking hebben ge
legd, zijn wel de voornaamste oorzaken
geweest van de successen, die de socialisten
bij de tusschentijdsche verkiezingen voor
den Rijksdag hebben behaald.
Overal waar een diepe ontevredenheid en
verbittering wortel schiet, wordt uitredding
gezocht daar waar men de felste oppostie
tegen de oorzaken ervan denkt te zullen
vinden. Vandaar dat de Duitsch socialis
tische wagen nog nimmer zooveel byloopers
heeft gehad als in dezen tijd. En naar alle
waarschijnlijkheid zal deze er bij de komen
de Rijksdagverkiezingen nog wel veel meer
krijgen.
Een factor vooral voert aan deze onte
vredenheid en verbittering overvloedig ma
teriaal toede economisch agrarische
politiek der regeering, die ter wille van
enkele weinige belanghebbenden een duurte-
toestand van alle eerste levensmiddelen
laat voortbestaan, waaronder het geheele
volk lydt. Met name die van het vleesch.
Om het den grootgrondbezitters toch maar
mogelijk te maken zoo hoog mogelijke
prijzen te vragen en te krijgen voor hun
slachtvee wordt elke maatregel, die goed-
kooper vleesch tengevolge zou kunnen
hebben, met beslistheid geweigerd.
In geheel Zuid-Duitschland, in Beieren,
Saksen, Hessen, Baden, Elzas-Lotharingen,
hebben de regeeringen, door den krachtigen
drang uit het volk daartoe genoodzaakt,
eindelijk van de Rykregeering den invoer
van een bepaald aantal stuks slachtvee
ingewilligd gekregen. Doch het is duidelijk
dat dit niet veel meer dan een lapmiddel
kan zyn. Immers, de vleeschpryzen zijn ook
in Frankrijk abnormaal hoog en een
verzoek om een ruimere openstelling der
Zuid Duitsche landen ook voor Deensch
vee, dat goedkooper is, werd van de hand
gewezen! En ook deze zou by slot van
rekening nog maar bitter weinig de vleesch-
duurte verminderen, gegeven de hooge
invoerrechten, die van levend vee aan de
Duitsche grenzen geheven worden. Hoog
stens zou de vleeschn o o d er iets door
FEUILLETON.
24
Hy weet nu, dat op de vierde verdieping
een driejarig meisje is gestorven. Opeens
hoort hij achter zich een kreet van schrik,
en als hij omziet, staat onder aan de trap
een groote vrouw, die angstig den man met
zijn treurige vracht nastaart.
Mevrouw Mohrmann I" .Neen, dat
is niet voor ons, totnogtoe zijn zy gezond.
Maar myn vrouw is ziek. Ga naar boven,
ik begrijp, waarom u hier komt."
Om de kinderen 1 Wil u ze my toe
vertrouwen
Goddank! Gaarne!"
Nauwelijks drie kwartier later rydt de
vigilante met Chrisje en de drie kinderen
naar het station, twee kruiers dragen de
meisjes, zijzelf neemt Lotharius by de hand
en weldra zit het gezelschap in een coupé
derde klasse. Gedurende den rit staat de
jongen by "iet raampje en kykt belang
stellend naar-builen, terwijl de kleintjes
slapen, ééne er van op Chrisje's seho t Zij.
durft zich nauwelijks verroeren, n hef"
gelenigd worden. En daaraan denkeD noch
de zwart blauwe meerderheid in don Rijks
dag, noch de agrarisch voelende Pruisische
regeering, die grondwettelijk het recht heeft
over elke verlaging van invoerrechten
haar veto uit te spreken.
Het antwoord door deze laatste nog on
langs gegeven op het request een dei-
zéér vele van de gemeentelijke levens
middelen commissie te München, laat hier
moeilijk twijfel meer mogelijk.
In Pruisen zelf weigert de regeering beslist
alle tegemoetkoming. Zelfs den ruimeren
invoer Yan vee.
Het motief van deze weigering is inder
daad merkwaardig: op den duur, heet het,
zal alleen de opbeuring der Duitsche vee
teelt den nood kunnen verhelpen
In de eerste plaats dient hiertegenover
opgemerkt, dat deze opbeuring aan de
vleeschduurte al bitter weinig ten goede
zou komen, zoolang de altijd maar weer
hooger opgedreven invoerrechten op graan
en ander veevoeder gehandhaafd bly'ven.
In de tweede plaats, dat deze oplossing,
gesteld zij ware mogelijk, toch zeker een
kwestie van zeer langen tijd zou zyn en
dat het dus thans regeeringszaak is maat
regelen te nemen, die de vleeschpryzen op
de normale hoogte terugbrengen, totdat de
Duitsche veeteelt inderdaad blijkt in de
vleeschbehoeften van het Rijk te kuDnen
voorzien. Dat zij op dit oogenblik daartoe
allerminst in staat is, wordt doorniemand
ontkend. De feiten spreken daartoe trouwens
te duidelijk.
En in verband hiermede kan men een
andere vraag stellen. Deze: waarom, indien
de regeering dan per se de Duitsche veeteelt
wil „beschermen", laat zy Diet, naar Oosten-
ryksch voorbeeld, den invoer van bevroren
vleesch op grooter schaal, toe? Waarom
bevordert zy d e z e n invoer niet, door ophef
fing van belemmerende invoerbepalingen
De agrariërs beweren, dat het Duitsche volk
er in zyn gezondheid nadeelige gevolgen
door zou ondervinden, omdat het vleesch
door het bevriezen zooveel slechter wordt
en zijn smaak verliestDoch de Engelsche
en Oostenrijksche regeeringen schijnen, na
lange proefnemingen,totandere resultaten te
zyn gekomen! En bovendien: laten ook niet
de grootgrondbezitters, het wild dat zy, te
veel voor oogenblikkelyke consumptie, heb
ben geschoten, bevriezen en bewaren tot
den tyd dat de hazen en patrijzen en de
herten schaarsch zyn? En nog nimmer is
uit agrarischen mond vernomen, dat dit
bevroren wild zooveel slechter was dan het
onmiddellijk geslachte en bereide, zyn smaak
had verloren
De opbeuring der Duitsche veeteelt is dan
ook natuurlijk niet anders dan een uitvlucht
van de regeering. Er mag niets worden
gedaan, dat de vleeschpryzen zou doen
dalen en den agrarischen vrienden dus
verlies zou berokkenen. Daarmede bewijst
deze regeering opnieuw hoezeer zij, hoewel
officieel verklarend boven de partyen te
staan, in waarheid de belangen van slechts
kind niet wakker te maken, en voelt zich
weemoedig gelukkig.
Zy is met Heine overeengekomen, dat
Mohrmann van alles onkundig zal blijven.
Zij weet nu ook, waar deze zich ophoudt
Met een koopman uit Berlijn, een speculant
in vaste goederen, is hij in de provincie
Posen, om daar het bestuur van een land
goed op zich te nemen, dat de rijke man
heeft gekocht en niet alleen kan bestieren.
Een zware betrekking, die veel ergenis en
weinig verdienste afwerpt - maar ook veel
arbeid, die vergeten leert.
Chrisje zucht. Zy kan zich dien Hinken,
onafhankelyken man nauwelijks voorstellen
als ondergeschikte.
Lotharius stoort haar in haar overpein
zingen.
Gaan wij naar paatj6?"
Neen, lieve," antwoordt zy aarzelend,
„maar misschien zal hij wel eens komen
we zullen 't hem eens vragen."
Bjj een der tusschenstations stapt haar
zwager Wendtlandt in. Hy schijnt min of
meer met zijn houding verlegen, als hy haar
met het kleine troepje ziet zitten. Louise
heeft hem den geheelen dag over Chrisje's
dwaasheid onderhouden, maar hy keurt
innerlijk het plan goed en dacht aan het
blauwtje, dat zij hem indertijd heeft laten
Iqojten. Dat de: eene zuster zooveel van de
andere kan 'Verschillen 1
één party in absolute afhankelijkheid wil
dienende party van het groot-grondbezit.
Dat hebben de Duitsche kiezers ook lee-
ren inzien. De jongste socialistische suc
cessen zyn niet anders dan een uiting van
de hieruit geboren ontevredenheid. Eu het
is zeker geen gewaagde voorspelling nu
reeds neer te schrijven, dat deze ontevre
denheid by de a.s. Rijksdagverkiezingen
een omvang zal blijken te hebben aange
nomen, die allicht de regeering zich zal
doen afvragen of de politiek, die zij heeft
gevolgd, wel inderdaad zoo „Staatserbal-
tend" is als haar vrienden het haar hebben
willen doen gelooven.
Het lydt geen twijfel of de strijd tusschen
Hooger- en Lagerhuis in Engeland zal uit
gevochten worden door de stembus. De veto-
conferentie, waarvan wy in ons vorig num
mer melding maakten, mislukte. Voor de
regeering bleven toen slechts deze uitwegen
over: ontbinding van het parlement of ont
binding van het Lagerhuis.
Asquith heeft als eerste minister dezer
dagen de verklaring afgelegd, dat de koning
de regeering heeft geraden het parlement
te ontbinden, zoodra verschillende noodza
kelijke wetgevende maatregelen waren goed
gekeurd. De ontbinding zal waarschijnlijk
op 28 dezer, zooals reeds vroeger gemeld
is, plaats hebben. De verklaring van Asquith
komt in hoofdzaak op het volgende neer.
De regeering is van oordeel, dat het Hoo-
gerhuis, in zijn tegenwoordige samenstelling,
niet anders dan een afwijzend oordael over
de veto resoluties, door het Lagerhuis aan
genomen, kan uitspreken. Een breedvoerige
behandeling toe te staan van de hervor
mingeplannen, zooals die bjj monde van
Rosebery in het Huis zelf aanhangig
waren gemaakt, had geen zin, omdat deze
niet overeenkomstig den uitgesproken wil
waren der door de natie gekozen volksver
tegenwoordiging. Om echter niet het verwjjt
op zich te laden, door een onmiddellijke
ontbinding van het parlement, dat zy aan
het Hoogerhuis de mogelijkheid heeft ont
nomen zich uit te spreken over dien wil,
staat de regeering den Lords een termyn
van behandeling der bedoelde veto reso
luties toe van een week.
Amendementen erop zal zjj echter niet
toelaten. In die week zal het Lagerhuis
het belangrijkste gedeelte der begrooting
afhandelen. Op den eersten dag der daarop
volgende week zal dan, aangezien het vast
staat, dat het Hoogerhuis de veto-resoluties
yerwerpen zal, het parlement ontbonden
worden. Van deze verwerping overtuigd,
had Asquith van zyn grondwettelijk recht
gebruik gemaakt en den Koning den raad
van parlementsontbinding gegeven.
Wanneer wjj nu nog uit Asquith's ver
klaring aanstippen, dat hjj met leedwezen
van de mislukking der conferentie gewaagde
doch daarmede tevens zyn overtuiging moti
veerde dat, waar acht bezadigde maDnen
in rustig overleg niet tot oplossing der bran
dende kwestie konden geraken, deze zeker
Bjj haalt een zakje bonbons voor den
dag, dat hij voor zijn eigen kinderen heeft
gekocht, en houdt dit Lotharius voor, maar
de kleine man wil er niets van weten
Ik houd niet van bonbons, papa eet
ze ook niet," zegt hy minachtend.
Chrisje kaD een glimlach niet weerhouden.
Het ventje gelijkt uiterlijk sprekend op zyn
moeder, maar is in doen en laten van top
tot teen zyn vader.
Bjj de aankomst helpt Wendtlandt Chrisje
in haar rijtuig en steekt haar trouwhartig
de hand toe. Daarop bestijgt hy zjjn break.
Chrisje is met haar kleine logees op weg
naar den Rödershof.
Hoe vroolyk gaat 't toe in de kinderka
mer van den RödershofNa 'n paar dagen
zjjn de kleuters al zóó aan Chris gehecht,
alsof ze haar altyd gekend hebbeD. „De
erfgenamenzooals Louise tegenover vreem
den smalend haar zusters pleegkinderen
noemt, liggen de vrouw van den Rödershof
weldra zoo nauw aan het hart, dat zy er
niet aan denken kqn, dat zij zich weer van
hen moet losrukken» wat vroeg of laat toch
moet gebeuren.
Na een maand krijgt zy
Heine, waarin deze meldt, dat zyn vroïT
aan de beterhand is en hy wel kans ziet,
niet te verwachten was in het geraas en
de felle drukte van den partijstrijd en dat
nu eindelijk de tyd gekomen was om een
geschil, waarover twee opeen volgende Volks
vertegenwoordigingen zich in dezelfden zin
hadden uitgesproken en dat den geheelen
weg eener vooruitstrevende wetgeving bljjft
belemmeren, te onderwerpen aan de beslis
sende uitspraak van de groote nationale
rechtbank dan is daarmede de hoofd
inhoud van Asquith's verklaringaangegeven.
Zjj is ongetwijfeld duidelijk genoeg.
Asquith, de draler, heeft begrepen, dat
langer talmen geen zin had, noodlottig voor
de regeering en haar plannen moest wor
den. „Het resultaat is, dat wij tot den
oorlogstoestand terugkeeren", sprak hjj, na
van de mislukking der conferentie te heb
ben gewaagd. Dat is dan ook inderdaad
de groote beteekenis van zyn verklaring:
de stryd is thans on vermydelyk geworden.
De strijd tusschen liberalisme en behoud
zucht, de strijd over de vraag of metterdaad
een conservatief, erfelyk Huis de eindbe
slissing in alle wetgeving zal in handen
hebben, dan wel of beide politieke partyen
gely ke rechten zulleD hebben door de
mogelykheid van een Hoogerhuis, waarin
ook een vooruitstrevende volksmeerderheid
tot uitdrukking kan komen.
De vraag of de koning al dan niet de
gevraagde „waarborgen" de benoeming
van zooveel liberale peers in geval van een
liberale overwinning, dathetHoogerhnisde
veto-resoluties kan aannemen heeft gege
ven, schijnt hierbij van zeer ondergeschikt
belang. Het schynt, dat Asquith deze nog
niet positief heeft kunnen verkrijgen. Uit
zyn zwijgen en ontwijking van een beslist
antwoord op een betreffende vraag zou men
geneigd zyn dit op te maken. Doch. als
gezegdhet doet er ook weinig toe. Wan
neer inderdaad de komende verkiezings
strijd de regeeringsmeerderheid versterkt,
zooals de algemeene verwachting is, zal
er voor den koning, wil hij grondwettelijk
blijven, wel niet anders overblijven dan
den duidelijk uitgesproken volkswilsancti-
onneeren door de gevraagde peersbenoe
ming. Terwijl bovendien het Hoogerhuis
zelf zich in dat geval ook wel niettegen
dien wil zal durven blijven verzetten. Ook
Lloyd George's begrooting is door de Lords
verworpen doch nadat het volk onmis
kenbaar duidelijk gesproken had, aange
nomen.
Uit de verklaring van Asquith zyn voorts
de volgende mededeelingen van belang.
Allereerst de mededeeling, dat de regee
ring onmiddellijk een voorloopige aanvul
lende begrooting wil indienen, waardoor
ook die personen, welke tot'"hu toe wegens
armlastigheid van het ouderdomspensioen
waren uitgeslot<^, daaraan deel zullen krij
gen. De kosten worden op 6 millioen ge
raamd.
Verder maakte Asquith bekend, dat de
regeering het volgend jaar bezoldiging der
parlementsleden zal voorstellen. De arbei
derafgevaardigde Barnes verklaarde zich
over veertien dagen de kinderen weder tot
zich te nemen.
Chrisje barst in tranen uit, alszy dit leest.
Zy voelt iets als een getergde leeuwin, wie
men haar welpen wil ontnemen maar de
vader heeft hen immers aan Heine toever
trouwd.
Zy is buiten zicnzelve van verdriet. „Mis
schien wil hy ze wel verkoopen," zegt
veertien dagen later Louise, die te nieuws
gierig is geweest om lang weg te blijven.
„Nu hy töch niets meer bezit, zyn erfge
namen overbodige weelde, en jy hebt zeker
genoeg om door vreemden te laten
vermorsen."
Chrisje antwoordt niet, want juist brengt
Marie een brief binnen. Zij draait het cou
vert heen en weer in de hand en ziet er
tegen op het te openen, daar het immers
niet anders zal bevatten dan het bericht,
dat Heine op weg is om haar lievelingen
te halen. Eindelyk, terwyl Louise's bespie
dende oogen steeds op haar gevestigd zijn,
opent zy den brief en zit een seconde later
op den grond naast de meisjes en kust deze,
beurtelings lachend en schreiend. Zy is zóó
buiten zichzelf van blijdschap, dat Louise
vraagt: „Ben je soms gek geworden?"
Lotharius," zegt Chris, „je blijft bij
mij, nog heel lang
Is 't dat?" merkt J^ouise met haar
hatelyken gfimlach op, nu, dan feliciteer,
hierover zeer tevreden, doch bleef vernieti
ging van het Osbarne vonnis eischen. As
quith verklaarde echter dat hy de plannen
der regeering dienaangaande eerst zou kun
nen mededeelen; nadat door hem óók een
deputatie van Osborne c. s. was ontvangen.
Van deze plannen zal het, naar men weet,
in hoofdzaak afhangen of de Arbeiderspartij
haar onverdeelden steun aan de liberale
candidaten by de a.s. verkiezingen zal
geven.
Ten slotte zy nog melding gemaakt van
een brief door Asquith aan Lord Lytton
geschreven. De premier deelt daarin mede,
dat de tijd, waarover de regeering beschikt,
niet toelaat, dat dit jaar wordt voortgegaan
met de behandeling van de wet op het
vrouwenkiesrecht. Voor het volgend jaar
kan de eerste minister nu nog geen toe
zeggingen doen, maar by hoopt toch binnen
afzienbaren tyd een verklaring over deze
kwestie te kunnen afleggen.
Hetzelfde dus ongeveer als wat dezer
dagen minister Grey aan een deputatie van
voorstandsters van vrouwenkiesrecht heeft
geantwoord
Voor de Engelsche iegeering is van groot
belang, welke houding de Ieren zullen aan
nemen. Sinds jaar en dag hebben deleren
aangedrongen op zelfbestuur en van de
liberale regeering kon zij verwachten, dat
Home Rule [zelfbestuur] hun zou worden
gegeven. Juist die verwachting heeft hen
er toegebracht, by de vorige verkiezingen
de Engelsche liberalen te steunen. Men zou
wellicht meenen, dat alle Ieren voorstan
ders van Home Rule zyn. Toch is dit niet
zoo.
Er is een, zij het niet al te sterke, party
in Ierland, die van een grootere mate van
onafhankelijkheid ten opzichte van Enge
land en de rijksregeering niets wil weten.
Zy noemt zich dan ook de Iersche unio
nistische party. Wat deze Ieische unionisten
willen, en op welke gronden, verneemt men
nog eens uit een brief, dien de oud-minister
Carson, voorzitter dier party, aan de „Libe
raal-Unionistische Vereeniging" te Ulster
heeft geschreven.
De Iersche unionisten, zoo schrijft hy
ongeveer, zyn zoo fel tegen Home Rule ge
kant als ooit. Zy willen niets van hun voor
rechten als burgers van het Vereenigde
Koninkrijk prys geven. Zij willlen hun bur
gerlijke en godsdienstige vrijheid on vei kort
behouden, „Wij weten te goed, zegt hij,
wat de nationalisten in het schild voeren,
die in hun eigen kring nooit aarzelen hun
onsterfelyken afkeer van den band met
Groot-Brittanje te betuigen, om ons te laten
misleiden door hun mooipratery als zy dol
lars voor hun zaak noodig hebben".
Ook op praktische gionden zyn de Iersche
unionisten, volgens Carson, tegen een zelf
standig Ierland. Er is eenige jaren geleden
plaatselijk zelfbesluur ingevoerd, waaraan
een toelage van 750,000 in het jaar ver
bonden is, hetgeen overeenkomt met een
kapitaal van 26,000,000. Voor de lands-
ik je wel. Gisteravond zei ik nog tot mijn
man, dat de Heine's wel dom zouden zijn
als ze dien last weer op-zich namen
En wanneer komt nu de papa?"
Chrisje stoort zich niet aan deze hatelijke
opmerkingen. Voorloopig behoudt zy de
kinderen dat is haar genoeg.
Ik ga maar heen," zegt Louise, „je
hebt nu toch geen tijd voor my."
Chrisje leest Dog eens den btief over,
waarin Heine haar mededeelt, dat hy een
betrekking heeft aangenomen in Oost-
Pruisen en onverwyld vertrekt. Zyn vrouw
zal hem zoo spoedig mogelijk volgen. Onder
deze omstandigheden verzoekt hy haar
vriendelijk de kinderen nog een poos bij zich
te houden, totdat hy „op orde" is en Mohr
mann had gesproken, dien hy van plan is
te bezoeken.
Chrisje voelt zich de wereld te ryk, tot
dat eensklaps de vraag zich bij haar op
dringt: „Wat zal Anton zeggen, als Heine
hem vertelt, bij wie zyn kindereu zyn
En opnieuw wordt zy door angst en schrik
gefolterd. Als Heine nu eens schrijft:
„Mynheer Mohrmann is er zeer tegen in
genomen, hy wil de kinderen nu zelf tot
zich nemen" of iets van dien aard?
Zy denkt even na, en stelt zich hem voor,
zooals zy hem jarenlang heeft gekend, in
trouwe gemeenschap met haar samenleefde.
Hy was nooit kleingeestig. Neen, dit zal
