V
ONZE EILANDEN van 19 NOVEMBER 1910.
Wat vermogen enkele lichtpunten hier
en tiaar nog af te doen aan het vóórhaar
ongelukkige en allesbeheerschende resul
taat De Democraten heerschen in het Huis
van Afgevaardigden te Washington, dat is
hun glorie, zelfs in Iowa en Kansas, sterke
versterkingen van de „insurgenten," zyn
Democratische Congresleden gekozen. Zoo
zal hoogstwaarschijnlijk de tegenwoordige
leider der minderheid, Champ Clark, de
speaker van het Huis worden, en in verband
met deze waarschijnlijkheid wordt de ver
klaring van hem van belang, dat de eerste
actie van de nieuwe meerderheid zal zijn
den tegenwoordigen grondslag van het
hooge tarief tot een zuiver fiscalen terug te
brengen.
Om de bijloopende partijen niet te ver
geten, de socialisten behaalden overal goede
winsten. Alleen de partij van Hearst had
minder stemmen dan ooit.
Het tarief geslagen, en Roosevelt. Het
eerste moge zijn hooge rechten spoedig
verliezen, of de laatste zijn Waterloo ge
vonden heeft, valt zeer te betwijfelen daar
voor is de door hem nooit-versmade popu
lariteit nog te algemeen.
De ty'd van tegenspoed schijnt voor
Roosevelt aan te komen. Hij dient dien te
dragen als een man. Te meer omdat hij
niet zeggen kan dat hij onschuldig is aan
hetgeen hem weervaart. Hij heeft zijne
tegenstanders niet gespaard. Hij heeft het
land doorgereisd en veel te veel gesproken
en zeer bedenkelijke dingen gezegd. Hoe is
hij tekeer gegaan tegenover de autoriteiten
en zelfs in het Westen tegenover zijnen
dikken vriend Taft, in wien hij dan toch de
hoogste autoriteit had te eerbiedigen 1 Hy
kan nauwelijks klagen nu men hem met
gelyke munt betaalt.
Hen spreekt te New-York van allerlei
zakende verkiezing van den gouverneur,
de tariefwetten, den invloed van Tammany-
club. Maar in den grond draait alles om
de groote vraag of Roosevelt al dan niet
nogmaals president der Yereenigde Staten
zal worden. Nog kort geleden moest men
aannemen dat hij het worden zou, omdat
hij het wilde en de meerderheid van het
Amerikaanscbe volk aan zijne zyde had.
Maar thans ziet, volgens de berichten, de
zaak er minder voordeelïng voor hem uit.
En dat is, zegt men, zyn eigen schuld.
Het scheen dat hy de banierdrager zou
worden van eene nieuwe partij. Wel ont
kende hij dat bij het verband der oude par
tijen wilde verbreken, maar hij trad op
met een programma dat zeer gescbiktscheen
voor eene nieuwe partijvorming. Hoofdzaak
van dit program was, zooals men zich her
innert, meer centralisatie. Hy wilde grooter
gezag zien toegekend aan den president en
den Bondsraad en de gedeeltelijk aange
matigde rechten der plaatselijke besturen
besnoeien. Velen zyn het eens met dit denk
beeld. Maar ongelukkig vermengde hij daar
mede tal van quaesties die niets roet de
zaak te maken hebben. En het is nog onge
lukkiger voor hem, dat men hem betrappen
kon op wat men met veel goeden wil,
lichte inconsequenties en met den slechten
wil die vele bladen tegenover hem bezielt,
draaieryen en onwaarheid kan noemen.
In het Westen kwam hy braaf op tegen
de hooge tarieven, hy wist dat men er daar
veel tegen heeft. Maar in het programma
van de republikeinsche party te New-York,
door hem opgesteld, worden de tarieven
geprezen. In het Westen, waar president
Taft niet gezien is, sprak hij tegen hem
in het Oosten waar men anders over den
man denkt, vond by Taft nog zoo kwaad
niet.
Nu wil men gaarne laten gelden, wat hy
zegt, dat het er op aan kwam de republi-
kleinen aan eene overwinning te helpen.
Men ziet in Amerika niet zoo nauw by
dergelijke dingen, maar de tegenspraak
tusschen de redeneeringen van Rooseveld
op verschillende plaatsen en tyden gehou
den, schy'nt den Amerikanen toch te kras
te zijn. En vervolgens verwyt men hem
eene buitenspoorige eerzucht. In den laatsten
tijd heeft hy" sommige afgevaardigden en
senatoren luid geprezen en andere even
scherp veroordeeld. Nu treft het dat de
lieden, die h[j prees vry wel onbekenden
zyn terwijl de mannen die hy aanviel
misschien in aanmerking zouden kunnen
komen zelfs bij de presidentverkiezing Hij
zou hen hebben willen onschadelijk maken,
terwijl hy weet, dat de door hem geprezen
mannen onschadelijk zyn.
Voor hem hing veel, zoo niet alles af
van de verkiezing te New-York Indien hy
had overwonnen, zou hij een goede kans
op het presidentschap der Unie hebben
gehad.
Als de voorteekenen niet bedriegen, zal
daarvan voor Roosevelt in de eerste jaren
wel geen sprake zyn
Haaysche Brieven.
ci.
Het schy'nt er nu toch van te zullen
komen, dat we een spik splinternieuwe
schouwburg ryk zullen worden. Vlak tegen
over het Vredepaleis, dus aan het begin van
onzen mooien Scheveningschen weg heeft
een combinatie een villacomplex in voor
koop. Reeds is aan den Raad ontheffing
gevraagd van een servituut op deze terreinen
liggende, en waarbij wordt bepaald, dat het
genoemde terrein uitsluitend voor villa's
mag norden gebruikt. Gaat de koop en de
stichting door, dan hebben dus de toekom
stige vredesvrienden, die in het Vredespaleis
zullen komen pleiten voor ontwapeningen
dergelijke droombeelden, den weg maar over
te steken om van de Vredeskomedie in de
ontspanningskomedie te komen.
Als dat niet trekt, dan trekt er wel niets
mear. Wie weet of de tot-standkoming van
dien schouwburg ons niet tevens afhielp van
het lastige vraagstuk van den stadsschouw
burg. Maar, neen, dat gaat niet. Het uitgaand
publiek zou in de nieuwe Scheveningsche
schouwburg, die berekend zal zijn op 7 a 800
bezoekers, niet voldoende onderdak vinden
en bovendien hangen met den Stadsschouw
burg, zooveel belangen samen, dat we wel
niet aan de besteding van eenige tonnen
voor die instelling zullen ontkqj»|ri. Als
men zoo leest, wat ex in de toekomst voor
den aanleg van nieuwe verkeerswegen in
de binnenstad, voor het nieuwe stadhuis enz.
noodig is, dan moet ik erkennen, dat myn
optimisme in myn vorige brieven over onze
gemeentefinanciën leelykmispl..atst was. De
plannen van wethouder Lely zullen ons in
een ronde som maar eventjes 25 millioen
kosten l
Dat beteekent een uitgave aan rente en
aflossing van minstens een millioen pet-
jaar I Het grootste deel van dat bedrag zal
uit de belastingpenningen moeten komen,
en het ziet er dns volstrekt niet zoo roos
kleurig uit, als het batig slot der laatste
begrootingen zou doen denken. En toch, er
zit niet anders op, waar ons Haagje voor
bestemd schijnt om wereldstad te worden,
alles te doen om door uitmuntende verkeers
wegen en fraaien aanleg het vreemdelingen
verkeer te bevorderen, Lapmiddelen zyn in
dezen nog veel duurder. Aan allerlei ver
bouwingen en bergplaatsen voor mufte ar
chieven is al zooveel uitgegeven dat we er
haast een nieuw Stadhuis voor gehad zou
den hebben. Spy't alle uitgaven staan we
thans nog voor de stadhuiskwestie en zal
bet eenige zyn, dat voor een paar millioen
een passend en ruim raadhuis wordt ge
bouwd. Onze Raad gaat waarschynlyk nu
weer tijdelijk zijn tenten opslaan in het huis
in de Javastraat, dat de gemeente onlangs
kocht. In deze fraaie patriciërswoning, die
vroeger aan mr, de Beaufort behoorde, zal
de balzaal worden herschapen in een ver
gaderzaal voor onze vroede vaderen. Waar
vroeger aristocratische voetjes bevallig
zweefden over den parketvloer, zal thans
de heer Ter Laan zyn mokerslagen op ons
kapitalistisch stelsel beuken, de heer Vegtel
zyn fulminante speechen afsteken over de
zonde van het komediespul en den staf ge
broken worden over het beleid der patri
cische rogenten, wier kortzichtigheid de ge
meente al zooveel duizenden heeft gekost.
Och, och, wat zouden die stadsbestuurde
ren van een vyftig jaar vreemd opzien, als
ze zien konden, hoe de bemoeienis der over
heid met allerlei belangen haar taak gansch
gewijzigd heeft. Wie dacht er bv. een halve
eeuw geleden nog aan schoolvoeding en
schoolkleeding! Wie zou er een vijftien jaar
terug aan gedacht hebben, dat in 1910 de
gemeente den bouw van een groote school-
badinrichting zou aanbesteden 1 De kleine
proletariërs, waarvan er velen misschien
nooit een bad krygen, dan wanneer ze een
ongelukkige buiteliig in onze heerlijk geu
rende grachten maken, zullen voortaan
op bepaalde tijden gebaad worden.
Dat dit tot hun lichamelijk welzyn zeer zal
bijdragen, behoeft wel geen betoog. Een
conservatieve tegenstander kan nu wel ver
telden, dat die badery niet tot de taak der
gemeente behoort, doch we weten allen
wel, dat, als de gemeente het niet doet, er
toch niets van komt. Dat hooggeroemde
particuliere initiatief doet in de meeste ge
vallen niets. Er zyn in ons heelt* land wei
nig plaatsen te vinden, waar de woning
toestanden der mindere klassen zoo slecht
zijn als op Scheveningen. De tallooze krot
ten, die in allerlei steegjes, sloppen en hof
jes worden gevonden, voldoen totaal niet
aan de eisehen dei Woningwet. Het per
centage eenkamerswoningen is buitenge
woon hoog. De huisjesmelkers, die van deze
woonstallen een hooge huur trekken, den
ken niet aan verbetering.
Kerstmis gaat voorbij, evenals Nieuwjaar.
Aan het dak van den Rödershof hangen
prachtige glinsterende ijskegels, De „kleine
Anto", de gymnasiast, die nu by zyn oom,
deD man van Louise, de vacantie doorbrengt
en landbouwer wil worden, heeft allerlei
nieuwtjes verteld. Een zekere heer Sala-
monaky heeft Wartau gekocht, maar de
koopsom was nauwelijks voldoende om
Mohrmann's schulden te betalen. Heine is
Dog opzichter, maar wil er niet lang meer
blijven, en de nieuwe eigenaar heeft zich
laten ontvallen, dat 't „een slordige boel"
is, waaraan hij gaauw een eind hoopt te
maken.
En waar is Mohrmann nu vraagt
Louise.
Dat weet ik niet, tante. De een zegt
in Hongarije en de ander in Amerika. De
kinderen zyn, geloof ik, by Heine."
Och, 'tkan my niets schelen," zegt
Louise, «en andere menschen hebben er ook
niets mee te maken." voegt zij er met een
steelschen blik op Chrisje by.
Deze zit stil te naaien, met bleek gezicht,
en heeft roode oogen. Het, bijzijn van haar
zuster, met wie zy nooit heeft kunnen har
monieeren, is een dagelijksche ergenis voor
haar.
Louise bouwt geheele romans op Chrisje's
bijeengegaard fortuintje en zegt wrevelig
tot Anto„Jy verbeeldt je zeker, dat je
hier al de troonopvolger bent. Maar mijn
kleine Erich heeft evenveel recht op den
Rödershof als jij."
Verontwaardigd antwoordt Anto, dat geen
haar van zyn noofd zoover denkt, en draait
haar den rug toe.
Chrisje merkt weinig hiervan ze kan zich
in zulke intriges niet indenken.
Op een stormachtigen avond in het begin
van Februari komt Louise wederom met
een brief uit Wartau. Zy correspondeert
druk met het nichtje, dat nu de huishouding
in de pastorie bestuurtze kan haar nieuws
gierigheid hiet bedwingen, ze wil weten, hoe
't op Wartau gesteld en waar Mohrmann
gebleven is, of zijn kinderen nog altijd bij
Heine in huis zyn. Nu brengt zij een brief
vol nieuws mee. Terstond na het eten is
zij op weg getogen. „Nu moet je eens hooren,
Chrisje!" begint zy. „Heine is al vóór vier
weken uit Wartau vertrokken en woont nu
te Dresden. De kinderen van Mohrmann zija
nog altyd by hem. Nu schrijft hij aan Ro
bert, dat in de wyk, waar hij woont, de
roodvonk heerscbt. Nu weet hy niet, waar
hij met de kleinen heen moet. Luister eens,
wat hy schrijft: „Nu hebben wij, eerwaarde
heer, in onzen angst gedacht, of u zoo
menschlieveDd zoudt willen zijn,u over die
arme kinderen te ontfermen, totdat de be
smettelijke ziekte zal zijn geweken I"
Stel je voor! Robert, of liever zyn dochter
Dat kost geld en vermindert de rente,
wat voor zoo iemand de ergste nachtmerrie
is. Welnu, jarenlang heeft het particulier
initiatief gelegenheid gehad in demisstanden
verbetering te brengen ener is niets
gedaan In den Raad komt deze week de
motie Deen in behandeling om tot gemeen
telijken woningbouw aan het kolenwagen
slag, een buurt, waar de ergste krotten
staan, over te gaan. Zonder twijfel zal de
gemeenteraad tot dien bouwbesluiten,omdat
men wel weet, dat dit de eenige weg is om
tot verbetering te komen,
Doch keer ik tot de proletariërskin
deren terug. De gemeentelijke zorg zal
zich in de toekomst nog veel verder uit
breiden. De motie van het raadslid Kessler
noodigt B. en W. uit, over te gaan tot de
stichting vaD boschscholen. Daaronder ver
staat men gebouwen op een beschut terrein
buiten de stad, waar tuberculeuze en zwakke
kinderen den ganschen dag in de buiten
lucht kunnen doorbrengen, terwijl ze op
bepaalde tijden onderwijs ontvangen.
Dergelijke inrichtingen zullen voor de ge
zondheid dier kleinen van onberekenbaar
nut zijn. Al zal door de motie op het oogen-
blik misschien nog geen meerderheid in den
Raad te vinden zijn, het lijdt geen twijfel of
binnen niet te langen tijd zal den Haag
dergelijke scholen rijk worden.
Op het Binnenhof gaan de zaakjes kalm
hun gang. De behandeling der Indische be
grooting brengt dezelfde klachten, die elk
'aar vernomen worden
Alleen, onder dezen minister blyft alles
by het oude. Van krachtige pogingen tot
verbetering der Indische toestanden blijkt
niets, 't Gaat alles op zijn elf en der
tigst, Gouverneurgeneraal Idenburg zoekt
zjjD kracht in circulaires om ambtenaren te
verbieden op Zondag deel te nemen aan
vermakelijkheden en in zendbrieven over
de Indische passar's [markten] op Zondag,
welke hij weer moeten laten volgen door
nieuwe paperassen om verwikkelingen te
voorkomen.
De „Kerstening," die deze gouverneur zich
schijnt te hebben voorgenomen, komt er
eenvoudig op neer, dat dezelfde schijn
vroomheid wordt gekweekt, die we ook hier
als resultaat van de leugenachtige antithese
kennen. Om den wille van de smeer zullen
tal van Indische ambtenaren het den gou
verneur Idenburg wel gevallig standpunt
gaan innemen om hun draai te nemen, zoo
dra Excellentie met het hooge pensioen naar
Patria terugkeert!
De Nieuwe Courant schreef onlangs in
een geestig artikel over de Waal Malefijt,
dat zyn grafschrift kon luiden, dat hij nooit
iemand heeft kwaad gedaan. Van gouver
neur Idenburg zal eenmaal getuigd kunnen
worden, dat hij een berg circulaires papier
tot een papieren zwaard maakte om Indië
op te heffen
Zooals het met de Indische zaken gaat,
is het met de Nederlandsche al precies zoo.
Het Heemskerkiaansche kabinet zocht zyn
kracht in het nalaten van alle groote maat
regelen. Komt een kwestie als het Bakkers-
vraagstuk aan de orde, dan blijkt, boe de
Rooinsch-Dordsche coalitie alle kracht mist
om het vraagstuk op te lossen. Zoo zal het
telkens gaan. Het politiek bederf, dat de
gevloekte antithese in onze politielet ver
houdingen heeft gebracht, houdt alle krach
tige hervormingen tegen. Straks zal Kolk
man het arme volk door zijn tariefwet den
cijns aan het grootkapitalisme laten betalen,
zullen Trentholt en Cool onze natie 46
millioen afpersen tot verspilling aan nutte-
looze kustforten. En dan komt de Nederlan
der nog in zoetsappige taal de kiezers
vertellen, dat ze aan de Kamercandidaten
niets mogen vragen danstaat ge rechts of
links? Hoe lang zal die volksverleugening
nog duren?
Plaatselijk Nieuws.
MIDDELUARMS- Dinsdag j.l. herdachten
de beeren Gebr. J. en M. Dubbeld den dag,
waarop zy voor 35 jaar in dienst traden
van de firma P. L. Slis en Zoon, op den
kolenerf, aan den Visschersdyk alhier.
Woensdag voer de stoomboot de On
derneming, met zoo'n bracht tegen de sluis
deuren aan, dat "naar men zegt daaraan
een afwijking is waar te nemen.
- Woensdagavond deelde de heer Slager
aan zyn woning aan het Zandpadalsreclame
voor Vitello vele lampions en papieren pa
rasols aan de kinderen uit, gedurende dien
tyd was het aardig te zien hoeveel kinder
handen werden uitgestrekt naar betgeen,
dat door den heer Slager weid uitgereikt.
- Donderdag werd door een paard dat
Clara, zou zich belasten met de zorg van
de kinderen, van den man, die ons allen
zooveel verdriet heeft aangedaan, die jou
zijn huis heeft uitgejaagd."
Ik heb hem uil eigen beweging ver
laten
Nu ja, dat kennen we. Maar om op die
kleinen terug te komen. Clara heeft my
geschreven, dat haar vader 't zeker heel
goed gevonden zou hebben, maar by hen
zyn de twee jongens ook ongesteld aan
diphtheritus. Anders zou Robert zich dat
liefdewerk gaarne getroost hebben. Na
tuurlijk, zoo'n goeie sul is hij wel! 'tVer
wondert my, dat hij zich niet tot jou heeft
Chrisje zwy'gt en ziet voor zich uiteeD
eigenaardige uitdrukking vertoont zich op
haar gelaat.
Verontschuldig mij een oogenblikje,"
zegt zij, opstaande. Zy gaat naar de deur,
opent die en roept den knecht.
Karei, de bruinen voor de barouchet
over een half uur moet ik naar 'tstation."
Chrisje komt weer terug, gaat, zonder
notitie van haar zuster te nemen, door naar
haar slaapkamer en neemt eenig geld uit
het bureau.
Neem mij niet kwalyk, Louise," zegt zij.
„ik maak my gereed om op reis te gaan."
Wat Ben je gek genoeg om die
schreeuwleelykerds hier te halen?"
onder den man werd bereden, een glasruit
van de woning vanJ. Wittekoek ingedrukt.
SOMMELSDIJK- Donderdag werd de nieuw
benoemde burgemeester de heer Bouman
in deze gemeente geinstalleerd.
Openbare Vergadering van den Raad
der gemeente SOMMELSDIJK op
Donderdag 17 November 1910 des
voormiddags II'/2 ure-
De Voorzitter, de heer Timmerman, opent
de vergadering. Nevens hem zijn tegenwoor
dig de heeren van Dorsser, de Graaff.Born,
Pec-kstok, Joppe en de tydelyke secretaris
Nijgh.
De notulen der vorige vergadering worden
gelezen, goedgekeurd en geteekend. De Voor
zitter zegt, deze vergadering speciaal belegd
te hebben tot installatie van den heer J. Bou
man, als Burgemeester dezer gemeente
De heer Bouman wordt omstreeks half één
ure in de raadzaal binnengeleid door den wet
houder den heer van Beek; beide heeren ne
men plaats.
De heer Bouman overhandigt den heer
Timmerman twee stukken, welke door den
secretaris worden voorgelezen; het eene is
een afschrift van het Koninklijk Besluit,
waaruit de benoeming van den heer Bouman
tot Burgemeestei blijkt en het andere is een
afschrift eener akte, ten bewyze, dat de be
noemdein handen van den heer Commissaris
der Koningin de voor de aanvaarding zyner
betrekking vereischte eeöen beeft afgelegd.
De heer Timmerman wensebt den heer
Bouman geluk met het bewijs van vertrou-
wen, dat de regeering getoond heeft in hem
te stellen en spreekt de hoop en de verwach
ting uit, dat hü werkzaam zal zijn tot welzyn
der gemeente en overhandigt den heer Bou
man het onderscheidingsteeken van Voor
zitter.
Deze, dit aanvaard en daarmede het presi
dium overgenomen hebbende, spreekt zyn
dank uit jegens de Regeering voor het in hem
gestelde vertrouwen, dankt den heer Tim
merman voor de door dezen tot hem gespro
ken woorden, zegt dat het zijn streven zal
zyn om de belangen dezer gemeente te helpen
bevorderen en beveelt zich tot dat einde in de
medewerking van den Raad aan.
Daarna is de Vergadering door den Voor
zitter gesloten.
Twee maanden in een Speelhuis
te Scheveningen.
Reeds lang had ik het verlangen, te we
ten, hoe de zich als sociëteiten voordoende
speelholen gesticht worden en werken.
Het toeval was my gunstig. Ik hoorde,
dat een club speelhuis exploitanten, onder
leiding van een „baron" uit Nice, te Am
sterdam aangekomen was voor het oprich
ten van een „sociëteit" te Scheveningen.
„Wie es gemacht wird
De speelhuisondernemers de aanvoer
der wordt de bankier genoemd - po
gen zich in verbinding te stellen met Hol-
landsche „heeren", liefst met lui die om
een of andore reden schipbreuk hebben ge
leden in het maatschappelijk leven. Ande
ren zonden zich natuurlijk niet beschikbaar
stellen. De schakel tusschen de onderne
mers en de mannetjes, die ze noodig hebben,
vormt meestal de vrouw van losse zeden.
Deze dames hebben altyd genoeg van dat
soort lui onder haar clientèle, die de on
dernemers juist gebruiken kunnen.
In een groot restaurant in de Kalverstraat
troonde de chef van de op te richten on
derneming. Hü liet zich baron noemen en
was een Italiaan. De titel stond chic en was
vertrouwenwekkend Uiterlijk was 't na
tuurlijk een gentleman van top tot teen. De
kelner boog driedubbel voor 'm. Feitelyk
was dat heerschap een gevaar voor de
samenleving, een man, die honderdmaal
méér aanspraak had om in de gevangenis
te zitten, dan de arme drommel, die van
zijn medemenscben wat wegneemt om zyn
honger te stillen; een gapper in het groot,
maar een geëerde gapper.
By den baron voegden zicb nog eenige
andere eveD elegante individuen. Dan kwa
men er eenige Hollandsche jongelui, die
men aangeworven had om in dienst te tre
den van de speelclub-exploitanten.
De Italiaansche baron bleek uitmuntend
op de hoogte te zijn van de Nederlandsche
wetgeving op 't gebied van speelhuizen.
Met veel nonchalance behandelde hij colle
giaal even artt. 456 en 4ö7 van ons Wet
boek van Strafrecht n wees met veel hu
inor op de leemten daarin.
Met groote vroolijkheid wees h\j er de
jongelui op, dat de wet alleen sprak van
buizen, die voor bet publiek toe
1) Overgenomen uit de IlaagBche Courant.
- Heb je er iets tegen?" vraagt Chrisje
bedaard.
Nu - of! - En bovendien wil je
de besmetting naar hier overbrengen Dan
groet ik je, hoorl Ik zal er mijn kind niet
aan wagen."
- Dat kan ik je niet kwalyk nemen.
Goedendag. Louise."
Na twee uur sporens komt Chrisje te
Dresden aan en begeeit zich, ondanks het
late uur van den dag, naar Dr. Konring,
waar zij met hartelijkheid wordt ontvangen.
Wel, mevrouwtje," zegt Karl, als hij
onverwacht de slanke, krachtige gestalte
van de bezoekster vóór zich ziet, „onder
gaat u daar op den Rödershof een verjon
gingskuur? Zóó welvarend heb ik u zelfs
niet in den eersten tijd van uw huwelijk
gekend. En waaraan heb ik de eer te dan
ken?"
Chrisje vertelt alles. De dokter hoort haar
aan, doch valt haar spoedig in de rede.
„Maar, 't is een kwade epidemie .Doch
ik weet, dat u zich door niets laat afschrik
ken, wanneer ge uw goed hart wilt vol
gen Doe, wat dat hart u ingeeft, en
laat de wereld piaten."
Mevrouw Konring heeft gezwegen. Als
ij een half uur later Chrisje naar de lo-
gankelyk" zyn. Hy was immers voorne
mens, een „sociëteit" te stichten, streng
alléén voor leden toegankelijkOnder-
tusschen animeerde hy de jongelui, om op
zijn kosten te eten en te drinken, zocht
achteloos wat in een portefeuille, met
bankbiljetten volgepropt, en legde daarna
uit waarom hij een Hollandsch bestuur
aan het hoofd van de „sociëteit" wilde
plaatsen. Ongegeneerd vertelde hy, dat het
doelvan dien maatregel was, zekerheid te
hebben dat het bestuur niet over de gren
zen gezet zou worden. Vroeger had hy'een
Fransch bestuur gehad met een Holland-
schen president; maar ook dat vond mon
sieur de baron tegewaagd. Hy liet natuur
lijk niet na, er met overtuiging op te wij
zen, dat „les messieurs hollandais" abso
luut geen gevaar liepen. De éénige bedoe
ling met het Hollandsche bestuur bleef,
inmenging van de politie te voorkomen.
De edele man vergat er echter -by te
zeggen, dat het Hollandsche stroobestuur
ook uitnemend dienst kon doen om in geval
van onregelmatigheden en valsch spelen
het eigenlijke bestuur te dekken.
Meteen werd toen overgegaan tot vor
ming van het bestuur, dat uit een presi
dent, een vice-president, een secretaris en
een penningmeester bestaan moest. De
wedden werden als volgt vastgesteld pre
sident f 150, vice-president f 75, penning
meester f 75 en secretaris f 100, alles per
maand.
Deze betaling is belachelijk klein, als
meD éénerzyds de reusachtige winsten, die
de ondernemers uit de affaire trekken, in
aanmerking neemt en anderzijds de duurte
van het verblijf te Scheveningen tijdens
het zomerseizoen.
De baron beloofde echter gouden bergen
aan tantièmes en aanzienelijke aandeelen in
de winst, -natuurlijkby goeden gang
der zaak. Maar de baron zou, dat spreekt
van zelf, vaststellen, wat onder een „goede
gang" te verstaan is.
De aangeworven jongelui hebben later,
zooals men begrijpt, geen cent van die tan
tièmes en winstaandeelen ontvangen.
Nu kon de exploitatie beginnen.
Zondags daarop werd de sociëteit te Sche
veningen plechtig geconstitueerd. Ieder
aangeworven bestuurslid kreeg de opdracht,
drie of vier personen uit Amsterdam, op
kosten van den baron, naar Scheveningen
te brengen. Retourtjes 2de klasse dus niet
al te deftig weiden verstrekt. Twaalf
personen, allen van min of meer twijfel
achtig allooi, gaven aan deze invitatie ge
volg. Zij werden door den baron en meer
dere exploitanten in een weelderig inge
richte villa aan den Gevers-Deynootweg
ontvangen. De twaalf genoodigden waren,
als gezegd, allen Amsterdammers. Aan het
stroobestuur was verboden, om zeer be
grijpelijke redenen, - op het stichtings-
feest Hagenaars te introduceeren.
De exploitanten traden zélf 't eerst
als „lid" van de sociëteit toe. De twaalf
Amsterdammers werden ook als lid aange
nomen. Maar contributie behoefden ze niet
te betalen. Wel werd hun later een bewijs
vaa lidmaatschap toogoiondon Diroct ging
men over tot het kiezen van een bestuur;
dit verkiezen bestond daarin, dat de leden
stembriefjes onderteekenden, waarop de
namen der te verkiezen personen reeds, met
bun toekomstige functie, aangegeven waren.
Ter viering van den gelukkigen uitslag
der verkiezingen werden de leden in de zaal
[bar genoemd] op ververschingeu onthaald
en stroomde de champagne.
Daarna werd het reglement aan de leden
voorgelegd. De sociëteit werd daarin ge
noemd „een particuliere vereeaiging van
vermaak, ten doel hebbende aan haarleden
een vereenigingsplaats te verschaffen met
al haar vetmakel{jkheden en verstrooiingen,
en de betrekkingen tusschen sportliefheb
bers aan te moedigen" De leden moesten
21 jaar zijn. [Onder dien leeftijd werden
ze echter óók toegelaten]. Om de gezellig
heid te verhoogen, bepaalde art. 5, dat elke
politieke of godsdienstige discussie ten
strengste verboden was. Verder werd erin
de artikelen gezwendeld over bestuursduur
van drie jaren [het bestuur was voor drie
maanden gehuurd 1], algemeene en bestuurs
vergaderingen, die nooit gehouden werden,
het publiek-maken van de namen der can-
didaten twee dagen vóór de ballotage, enz-
Er ontbrak nog maar aan, dat de brave
lui hadden besloten, de koninklijke goed
keuring op de statuten aan te vragen.
Gememoreerd dient nog te worden, dat
iedereen zoovele introducés als hy wilde,
zou kunnen meebrengen en dat de „perma
nente leden der groote clubs, officieel in
Europa erkend," onmiddellijk zouden wor
den toegelaten, zonder aan de [trouwens
toch schijn-] formaliteit van ballotage on
derworpen te worden.
geerkamer brengt, zegt ze zacht: „Jehebt
hem nog altijd lief!"
Chris wendt schielijk het hoofd om en
vouwt de handen.
Neem mij niet kwalyk," herneemt de
jonge vrouw, „maar zou dat zoo onnatuur
lijk zyn Wat gy doet, doet alleen een
vrouw, die steeds in haar liefde is stand,
vastig gebleven. Goedennacht!"
Chrisje blaast het licht uit, alsof zy haar
eigen tranen niet wil zien. „Steeds in myn
liefde standvastig gebleven," fluistert zy met
een toestemmend hoofdknikje.
Chrisje komt bij de familie Heine op het
juiste oogenblik. Niet de kinderen maar
bet kleiDe vrouwtje zei! is ziek en hy let
terlijk wanhopig.
De patiënt is geïsoleerd; een piepjong
meisje, de dochter van den portier, past in
een achterkamer op de kleintjes, doch zy
is voor haar taak niet berekend. De jongen
schreeuwt jammerlijk om tante Heine, de
zusteis accompagneeren hem met alle
kracht, het meisje, ten einde raad, geeft
den jongen eeD tik op de wangen, waarop
natuurlijk een leven als een oordeel volgt.
Onderwijl is Heine naar de apotheek ge
gaan. By zyn terugkomst ziet hy' een kin
derdoodkistje naar boven dragen.
(Wordt vervolgd.)
Daarna werd
legd, waarbij d>
dat valsch
lyk was.
„Wat u zeg
verbluft tegen
Daarna werd
exploitanten at
diner aangebod
trokken de „led
de baron morn
stomme canaille
Lakoniek wat
bestuur meegeö
gaan en hun wel j
wanneer de za
diensten dus v.
echter alleen v<|
die in Schevenin
en gedurende d
moesten precen
de peningmeeste
komen, als hun!
werd. Hun lod
worden.
Half Juni wer
Opgeroepen, om
treden. Ze moet
maand met kost
[f 50 per maand
meebrengen. L
Op den Geve
deftige villa, het h
ongeluk aan te b
ting is van onze
In de deur van
van zijn luguber
dievenluikje aang
altyd zwaar gegn
Op zy van de
tariaat", waar d<
eerst vervoegen i
kaart was 't nie
binnen te treden,
handteekening in
ballotage werd n
contributie, van
gevallen maar vo
werd byna altyd
Later bleek, dat
nauw nam met d<
binnen wilde, kon
Boven kwam ra
na middernacht b
weelderig gemeubi;
licht. Over het ge
valsche voornaam
luxe. In 't midden
een groote groenet
len; in 't midden
voor de croupiers
zeer gewichtig uitt
In een hoek stond
zyn geld voor fiche
Uit deze zaal kw
alle verteering, tot
verstrekt werd.
Op de tweede
ingericht, met een
ling van kranten e
lezen werd er ech
hartstocht van het
er in dat hol niet, 1
rust of genoegen óc
Naast de leeskaD
de roulet stond. Ot
ingericht. Zware
grond; gemakkelijk
roulet-tafel geschaai
't midden, hoog de
In het huis wc
met hun dames
de stroosecretaris v
was open van 2 t<
"s avonds tot 's nac
waren. Vaak werd e
gens het hol geslote
In 't begin van 't
niet groot; maar hj
tot dag.
Direct na het open
de leden kwam er m
de politie, die de lok
de namen van het E
schreef en, na belee:
post voor de deur p
testeerde daartegen,
particuliere sociëteit
jectie werd niet aan v
en ook de post bui
trouwens den baroi
De klanten kwamen
waardige man begree
de deur buitendien ee
was, nam hy er gela
lachte achter in zyn
Vier malen deed dg
inval. Het ledenboek
identiteit van den een
de speeltafel aan eer
zoek onderworpen. Di
maal niets uitgeld
er werd om fiches g
bers der sport" deden
de exploitanten even
huichelgezichten droe
het feit, dat die goede
kwaad van hen dacht
vermaak was wel op 1
tanten, als de politie
trok, en in de manier
en beleefd uitlaten va
litie was, iets satanisc
rechercheurs aanzien,
inhouden, dat ze hun
voelden en dat ze lieve,
waren opgetreden.
Als de agent weg w
van bespotting over
baron grynsde van pre^
uit of hy zich voorn;-
slachtoffers nog méér
ders, ter viering van d|
op de machtelooze poli
De eerste bezigheden
dat er in buiten- en bil
de sociëteit aangeworvei
hartverheflende taak w
faktoren gebezigd-In de-
te men gebruik van we
hoofdzaak geruïneerde
bankiers, individuen, di<
met de politie op zee|
stonden. Door hun intcj
kenden ze enorm veel ac
gentlemanachtig optrede
