MUI
ZUID-HOLLANDSGHE EN ZEEUWSCHE EILANDEN.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLA1.
illandscF
e Goederen, enz.
UiSiiSiibiiubibiSnii
27, Rotterdam.
JWGREDIET.
ie
;n andereKerkl)06keD
Anton's Erfgenamen.
I, 18 September 1910.
dat ik thans weder in
E HAARDOS, daar zich
KEL1NGSMIDDELEN
>n. IK HAD IN ZEIST
)MP, Siberi 6, Zeist.
chriftelijk.
OOR ALKMAAR.
ldam C 11.
'SCHAPPEN:
ENKHUIZEN,
Wester straat 6.
's-GRAVENHAGE,
Molenstraat 45.
ROTTERDAM,
Leuvehaven 107.
Be Millioen Gnldeu
laatst en volgestort
.500.000.
'SCHAP verleent Cre-
ilden in deposito, belast
aan- en verkoop van
tons, sluit beleeningeu
en verricht verder alle
tot het Kassiersvak
rente SPfo®/©.
j 30 Juni 1910.
ten f 5.348.635,31
- 1.132.539,81
- 217.853,92
IEEST, J. F. MOENS,
nissaris. Directeur.
voor Middelharnis en
JER KOOGH
HKl.HAllMH.
Ï80 Middelharnis.
C een groote party
onder overslag,
elk gebied voor Jon
en Meisjes.
Kinderspelen, Portret-
t-, Zwartjesalbums en
a soorten en prijzen,
•rten
pier, Kasboeken, Mu
zen Luxe poet, alle
gdheden voor de Ara-
ndteekenschool. Ver
en Bordpapier.
Rille soorten
Mode-, Dag- Week-,
i Leerboeken.
jrtentien
- en buitenlandsche
verhooging van prijs.
Ires van alle soorten
a BINDWERK.
Bicht-, Fantasie- en
in, enz. enz.
op boeken worden
jen Uitgeversprijzen
tiend,
van der Schenk.
ONZE EILANDEN
VOOR DE
Dit Blad verschijnt eiken Zaterdagmorgen.
Prijs per kwartaalf 0,50
Afzonderlijke nummers- 0,05
No. 48
Zaterdag 22 October 1910 17E Jaargang
voor de Redactie en Administratie bestemde stukken en Advertentiën worden uiterlijk
Vrijdagmorgen ingewacht bij de Administratie te Middelharnis.
Prijs per adv ^rtentiên van 1—5 regels 0,50
Iedere regel meer-0,10
Groote letters naar plaatsruimte.
Buitenlandsch Overzicht.
De groote spoorwegstaking in Frankrijk
ia geëindigd met een jammerlijk fiasco der
stakers. Dat. is voor het grootste deel het
gevolg van het krachtdadig optreden der
regeering. Met ijzeren hand is door Briand
ingegrepen.
Zonder vorm van proces werd hetgeheele
stakingscomité op het bureau van het beken
de sociaaldemocratische blad „de Humanité'
gevangen genomen en daardoor de actie
onmogelijk gemaakt, waar den stakers de
leiding werd ontnomen.
De spoorwegmaatschappijen, die precies
als in ons land door hun slechte arbeids
voorwaarden, hun weigering om grieven
te onderzoeken en hun houding tegenover
de vakorganisatie's, de schuld zijn van de
staking, hebben echter tevens kunnen onder
vinden, dat Briand niet om harentwille heeft
ingegrepen. Hij heeft reeds uitdrukkelijk te
kennen gegeven, dat hij zal zorgen, dat
geen spoorwegarbeider minder dan 8 francs
daags zal verdienen. Alleen het algemeen
belang heeft hun tot krachtig handelen
gebracht. Door de regeerings maatregelen
zagen ;de stakingscomité's wel in, dat zy
het spel zouden verliezen, waarop zij tot
opheffing der staking besloten. Het spoor
wegverkeer herneemt dan ook reeds zijn
drukken loop.
Sabotage en bom-aanslagen kenmerkten
de laatste stakingsdagen. Niet minder dan
13 eskadrons ruiterij bewaakten de stations,
om gewelddadigheden te voorkomen. Bij
Arras werd een schot gelost op den trein,
te Montlucon telegraafdraden doorgesneden.
Tusschen Modena en Maurienne sloeg de
sneltrein Rome—Parijs op holde rem raak
te defekt, vermoedelijk door kwaadwillig
heid. Doordien de trein op een vlakken weg
reed, kon hij zonder ongelukken tot staan
worden gebracht. Elders werden balken op
de rails gelegd.
Te Versailles werd boven van den tunnel
bij het werkplaatsenstation af, op den trein
naar Dreux een bom geworpen.
Het helsche werktuig was echter slecht
gericht en ontplofte links van den spoorweg.
De uitsluitend materieele schade schijnt
niet zeer belangrijk te zijn, de treinendienst
zal op normalen voet voortgezet worden.
Uit het onmiddellijk ingesteld onderzoek
blijkt, dat de soldaten drie personen heb
ben gezien.
Behalve deze anarchistische excessen
keert de rust gaandeweg terug. Gisteravond
werd de post op noorder- en oosterlynen
alweer per spoor vervoerd en de auto-
dienst opgeheven.
Nabij Tours zijn twee soldaten, die met
de bewaking van de lijn belast waren, door
een trein aangereden. Een van hen is over
leden.
De justitie heeft de handen vol met sta-
kingsmisdrjjven. Verschillende machinisten
to St. Denis kregen hechtenis van 2 dagen
FEUILLETON,
19
Mevrouw is onwel geworden zorg
voor haar." En zonder om te zien verlaat
hij het vertrek.
Dod volgenden dag is alles in rep en roer.
Het feest is uitgesteld, „door ongesteldheid
van mevrouw." Maar ook wie AntoD's gelaat
aanschouwen, schrikkeD en meenen, dat hij
zwaar ziek zal worden. Hij heeft in den
afgeloopen, slapeloozen nacht onophoudelijk
aan Chrisje gedacht. Iets dergelijks als hij
gisteren voelde, moet zy ondervonden heb
ben, toen zij dien ongeluksbrief vond. Hy
voelt 2ich diep rampzalig, zelfs de gedachte
aan zyn kinderen doet hem pijnlijk aan
kinderen, gewonnen in logen. Wat moet
er van hen worden Hebben zy het gif
van de huichelarij reeds ingezogen Hij,
van niets zoo afkeerig als van onwaarheid
en schijn, zal zich nooit oprecht in hen
kunnen verheugen, zal altijd zoeken en
vorschen, of de erfzonde zich niet in hun
gemoed openbaart.
In den ochtend krijgt hy de boodschap
van freule Josepha. of zij hem een oogen
tot 2 maanden. Te Ryssel werden 4 stakers
veroordeeld tot gevangenisstraffen van 4
dagen tot één maand.
De inhechtenisneming van stakingsleiders
duren voort, o.a. is Bidamant, een bestuurder
vaD den spoorwegbond, te Parijs gearresteerd.
Het besluit van het stakings comité staat
in de socialistische Humanité vlak boven een
artikel waarin Jaurès nog volhoudt dat de
staking te Parijs vuorduurt en in de provin
cie nog altijd toeneemt 1
De Fransche pers is, wanneer men de
socialistische uitzondert, algemeen vol lof
over hel optreden der regeering, die zoo
krachtig tot het herstel van verkeer, waar
van elke onderbreking de geheele natie een
onberekenbare schade toebrengt, heeft bijge
dragen en tevens de veiligheid daarvan en
de vrijheid van den arbeid heeft ge waar borgt.
Merkwaardig is ook een verklaring van de
Köln. Ztg., een Duitsch blad, dat by deze
staking is gebleken hoezeer de Fransche
regeering op het leger kan vertrouwen.
In Engeland verkeert de politiek in een
toestand van afwachting. Van afwachting
nl. op het resultaat der conferentie van
Acht, die zal trachten het „constitutioneele"
vraagstuk op te lossen, liberale conserva
tieven tot een regeling te brengen in zake
de Hoogerhuis-kwetsie, waardoor deze nete
lige kwetsie wordt opgelost zonder een
nieuwen inspanenden en kostbaren alge-
meenen verkiezingsstrijd. Met een merk
waardige eensgezindheid, die opnieuw een
helder licht werpt niet alleen op de tucht
onder de politieke partijen daar te lande,
doch ook op het hooge standpunt, waarop
deze, wat verantwoordelijkheidsgevoel be
treft, staan, onthouden de leiders zich van
alles wat den politieken stryd thans opnieuw
met felheid zou kunneu doen losbarsten,
vóór het resultaat der conferentie van de
voormannen uit de beide partijen tot. een
beslissing is gekomen.
Deze conferentie heeft, naar wy hebben
gemeld, onlangs haar zittingen hervat;
Zaterdag kwam zy voor 't laatst bijeen,
zonder dat een bepaalde datum voor de
volgende vergadering werd vastgesteld. Naar
alle waarschijnlijkheid zou zy echter in het
eind van deze week plaats hebben.
Natuurlijk is geheel Engeland benieuwd
naar het resultaat der tot nu gehouden
tiedag reeds genieten. Maar omdat sommige
winkeliers weigeren hieraan mede te doen,
wil de regeering dien vrijen namiddag by
de wet voorschrijven.
De gedwongen sluiting op Zondag wil
de wet toepassen op alle winkels, behalve
voor die, waar tabak, vruchten, melk, brood,
nieuwsbladen en benoodigdheden voor auto
mobielen en rijwielen worden verkocht.
Jn het Engelsche parlement zal weldra
een wetsontwerp aanhangig worden ge
maakt, dat ten doel heeft, de werktijden
van winkelpersoneel te beperken tot een
maximum van zestig uren per week en
dat voor de maaltydeD een rust van een
half tot anderhalf uur voorschrijft. De be
dienden mogen volgens het ontwerp op drie
dagen per week dienst doen tot acht uur
's avonds. Verder wordt voorgesteld, één
dag per week den dienst van het personeel
's middags om 2 uur te doen eindigen.
Vele Engelsche winkels sluiten reeds één
dag in de week des namiddags, zoodat een
groot aantal bedienden dien halven vacan
blik kan spreken. Zy ontvangt hem in
zelfde kamer, die zy voorheen bewoonde.
Wat is er van uw verlangen freule
vraagt Anton-
U kunt begrijpen," begint zij kortaf
en uit de hoogte, zooals zy gewoonlijk tot
hem spreekt, „dat er ten opzichte van Edith
nog veel te bespreken is, en, daar zy weigert
dit persoonlijk te doen en myn zuster on
gesteld is, ben ik de eenige, die
Ik weet niemand, met wie ik die treu
rige zaak liever afhandel, dan met u, freule,"
valt hy haar in de rede.
Hoezoo vraagt zy, verbaasd over zyn
weiwillenden toon.
Omdat 't altyd een weldaad is met
een openhartig mensch te doen te hebben."
't Spijt mij, dat een lid mijner familie u
een andere ondervinding heeft doen gewaar
worden."
Die ondervinding is mede myn eigen
schuld, freulethans moetik zwaar boeten,
maar geloof mij dit ééne, dat ik mij nooit
van een logen heb bediend, nooit komedie
heb gespeeld. Eens stond my een trouwe
vriendin ter zijde ik zag het meisje, dat
myn hartstochten deed ontwaken, maar niet
zonder strijd ben ik bezweken eu nooit zou
ik my van Chrisje gescheiden hebben, als
het noodlot haar niet een brief in handen
had gespeeld, waarin ik aan een vriend
mijn hart uitstortte. Chrisje ging heen,
In Lissabon is de kalmte onder het nieuwe
republikeinsche bewind spoedig terugge
keerd. Dat bleek bij de begrafenis van de
twee voorname republikeinsche leiders Boiu-
bardas en Candido dos Reis, die als slacht
offers der revolutie zijn gevallen.
Duizenden volgden de lijkkisten, die op
affuiten werden gereden. Overal, ook op de
consulaten, hingen de vlaggen halfstok. Op
de Rotunda was een beeld der republiek
opgericht. Aan de graven hielden enkele
ministers toespraken. Almeida zei, dat deze
dag de laatste revolutionaire dag was.
Hij spoorde de. burgers aan om alle twis
ten te vergeten en aanstonds weer aan
't werk te gaan.
De reusachtige deelname van de bevol
king was zóó voorbeeldig ordelijk, dat ner
gens de politie behoefde op te treden.
Algemeen oordeelt men dan ook, dat een
tegen omwenteling niet te vreezen is en dat
de republikeinen het volk goed gediscipli
neerd hebben.
Een firma te Frankfort ontving van een
Lissabonsch handelshuis een brief, waarin
o m gezegd wordt dat de republiek een
beschamenden toestand opruimde, waarin
het land door toedoen van eerloozen geraakt
was Het handelsverkeer zal zich verder
ontwikkelen, maar met grooter vertrouwen
onder het nieuwe bewind, want onder het
vorige werd een toestand bereikt, zoodat
zelfs de persoonlijke eigendom niet meer
gerespekteerd werd.
De Portugeesche koningsfamilie wordt
deze week op Wood Norton, de prachtige
buitenplaats van den hertog van Orleans
in Worcestershire verwacht. Zij zullen er
door het Engelsche koningspaar ontvangen
worden.
Ex koning Manuel had de vorige week
nog hoop, dat er nog een wending in
zaken te Lissabon zou komen
In Griekenland blijft de toestand nog
steeds even verward. De bekende Cretenzer
leider Veniselos is thans tot ministerpresi
dent benoemd en heeft het, naar gemeld
wordt, zoover gebracht, dat hy een kabinet
beeft weten te vormen. Of zijn regeeiing
van langen duur zal zijn, is, bij den schrikke
lyken waarboel in Griekenland, al zeer
twijfelachtig.
Zyn persoonlijke aanhang telt niet meer
dan 60 van de-200 Grieksche afgevaardigden
en juist doordat in Griekenland de partijen
zich geheel om personen scharen, nog een
beetje erger dan de goedige deputaatjes om
dr Kuyper, is een kabinet zeer onzeker van
zijn bestaan.
omdat zy my gelukkig wilde maken."
De oude freule luisterde aandachtig. Toen
hij uitgesproken had, ging zij tot het doel
van baar onderhoud over. „Ik wilde van u
vernemen, welke uw plannen wareD. Wat
ons betreft, kan ik u mededeelen, datEdith
Wartau wil verlaten."
Dit komt volkomen met mijn verwach
ting overeen," zegt hij kalm.
- Daar zy nog te jong is om alleen te
reizen," zegt Josepha verder, „had ik gaarne,
dat Tonette haar vergezelde. Ofschoon zy
gedreven werd door de begeerte, Edith en
zichzelve een goede positie te verzekeren,
zal zy toch een goede verzorgster zyn voor
de jonge vrouw, wier eer immers ook de
hare is. De kinderen klein als zy zyn
moeten natuurlijk hier blijven. Ze zijn hier
onder goed toezicht."
De tranen komen hem weer in deoogen.
Ik stem in alles toe en zal met dubbele
liefde over myn kinderen waken."
En de financieele kwestie vraagt
Josepha, terwijl het haar is aan tezien, hoe
moeilijk 't haar valt dit onderwerp op het
tapy't te brengen.
Hij staat op.
„Mijn vrouw is een weelderig leven ge
wend, en, ondanks myn waai schuwingen,
is zy in dit opzicht veel ie ver gegaan. 't Is
thans te laat haar hierin te doen verandere-
rende som, die zy noodig heeft, ligt by
Wel is waar heeft Veniselos den voor-
waardelyken steun van Theotokos' groep
(ongeveer honderd leden) toegezegd gekre
gen, doch Rhallis, met zyn ongeveer 76
volgelingen staat beslist vijandig tegenover
hen, terwyl ook Madromichalis met zijn
50 man, en Jaïmis met zyn 15 man niet
al te sympathiek tegenover de nieuwe regee
ring schijnen te staan
Aldus dient afgewacht of Veniselos be
halve den wil ook de macht zal hebben
om als de redder en hervormer van Grie
kenland op te treden, die dit land thans
meer dan ooit noodig heeft.
Naar verluidt heeft Veniselos van den
koning de volmacht gekregen, indien hy
dit noodig acht, tot ontbinding van de
Nationale Vergadering over te gaan. Wat
beter dan iets anders de ontzettende ver
warring in Griekenland teekent: immers
deze vergadering was juist bijeengeroepen
om uit den chaos eindelijk orde en een
vast regeeringsbeleid in het leven te roepen I
Intusschen zal Veniselos' premierschap
niet tot een verbetering der Turksch-Griek-
sche betrekkingen by dragen. De Porte ziet
in hem, hoewel hy het Grieksch burgerrecht
bezit en er dus, evenmin als tegen verkiezing
tot lid der Nationale Vergadering, tegen
zyn minister-presidentschap geprotesteerd
kan worden, nog altyd den Turkschen
onderdaan. Én het feit, dat Veniselos zelf
de portefeuille van Oorlog en Marine heeft
overgenomen, zal er niet toe bijdragen deze
ontstemming te verminderen. Dit wysi er
toch op, dat de nieuwe premier vóór alles
aan de Grieksche weermacht zijn aandacht
wil besteden wat voor Turkije natuur
lijk een indirecte bedreiging is.
De Turksche ministerraad heeft dan ook
reeds besloten den Turkschen gezant te
Athene „onbepaald verlof" te geven. Wat
in de gegeven omstandigheden zeker een
niet onbedenkelijk feit te achten is.
In het verre Oosten dreigen weder ver
wikkelingen. In Perzie heerscht sinds den
grooten opstand tegen den Sjah groote ver
warring. Om den Sjah te redden heeft
Rusland in Noord-Perziö troepen gestation
neerd en het schijnt wel, dat dit een blijvende
bezetting van Noord-Perzié zal worden.
Engeland ziet dat met leede oogen. Nu
heeft Perzie geld noodig voor hervormingen
en Engeland en Rusland willen wel leenen,
maar eischen de noodige waarborgen.
De „Times" meent nu te weten dat
eenige waarborg voor een leening is
verdeeling van Perzie.
De noordelijke helft zal door Rusland, de
zuidelyke door Engeland worden ingepalmd.
Die verdeeling schijnt niet zoo ver af.
De Engelsche handel ondervindt schade by
den onrustigen toestand in het zuiden, aan
de Perzische Golf, en dus zond de regeering
te Londen aan die te Teheran bericht dat
ernstige gevolgen waren te wachten,
indien aan die wanorde geen eind werd
gemaakt.
Onlusten, waarbij dooden en gewonden
mijn bankier te harer beschikking.
Josepha ia eenigszins vernederd door
zooveel edelmoedigheid. „Edith wil, als To-
nette's toestand het toelaat, reeds heden
avond vertrekken," zegt zij. „Emma gaat
na de doopplechtigheid, en ik zy blijft
even steken ik dat wil zeggen, als u,
mijnheer Mohrmann 't goedvindt, en als ik
en uwen kinderen ten nntte kan zijn
dan zou ik voor een poosje uw gastvrij
heid
Hy brengt eerbiedig haar hand aan zyn
lippen. „U neemt mij een pak van het hart,
freule," zegt hy met erkentelijkheid.
Alleen tot Edith terugkomt. U ver
wacht haar natuurlijk terug, zoo al niet
met gehuichelde liefde, dan toch met
oprechte hoogachting voor uw karakter,
nietwaar
- Freule," zegt hij met nadruk, „voor
de moeder van myn kinderen staat myn
huis altyd open Hebt u nog iets te zeg
gen, freule?"
Bedroefd schudt zy het hoofd en verlaat
diep zuchtend het vertrek.
HOOFDSTUK XXII
Nu de doopplechtigheid, waarbij de moe
der niet tegenwoordig was, en die in haar
vielen, kwamen voor te Jesd, Kasjan en
Ispahan.
Hoe voorzichtig men moet zijn met de
jeremiades van de conservatieven en de
kapitalisten, als nieuwe belastingen wat
meer uit hun volle buidels willen halen,
blijkt uit een openhartige bekentenis van
een Engelschen Lord. Men weet, dat dfe
heeren moord en brand geschreeuwd hebben
over den druk van de rechtvaardige en
billijke grondbelasting, die een deel van de
ontzag'lyke waardevermeerdering van den
bodem in de schatkist brengt. Wij lezen nu
in een Engelsch blad
'n Openhartige lord, Tijdens de
aanvallen der lords op de vorige begrooting
van Lloyd George was er een, die zich de
weelde vaD een eigen opinie veroorloofd.
Dit was graaf De la Warr. Hij komt nu weer
met een bewijs van onafhankelijkheid voor
den dag. M6n weet, dat de conservatieven
met groot genot hebben gewezen op den
verkoop van groote landgoederen ze zagen
daar een bewijs in van den onduldbaren druk
der nieuwe belastingen. Maar nu komt graaf
De la Warr verteilen, dat de nieuwe land-
belastingen bouwland niet treffen (een
feit dat ieder bekend is, maar door de
unionisten altyd genegeerd wordt)en dan
zegt hy: „De voornaamste reden, waarom ik
thans land verkoop en ik denk dat andere
landeigenaars eenzelfde reden hebben gehad,
is dat tengevolge van de verbeterde voor
uitzichten voor den landbouw de vraag naar
boerderijen is vermeerderd, wat natuurlijk
tot prijsverhooging heeft geleid, en er is nu
misschien een gelegenheid om te verkoopen
die er sinds lange jaren niet geweest is."
Voor de conservatieven 'n lastige vriend
die loslippige graaf,
Hoe vreeselyk het verschrikkelijke mili
tairisme knaagt aan de welvaart der vol
keren blijkt weer eens uit de volgende
ontzettende cijfers.
Een Engelsch parlementair stuk geeft
een vergelijking van wat de groote zee
mogendheden voor haar vloot uitgeven.
Voor 'tdienstjaat 1910/11 worden deze
geschat: voor Engeland op f487,244,400,
Frankrijk f 180,276,228, Rusl. f 116,682,888,
Duitschland f254,820,000, Italië f88,197,192,
de Vereenigde Staten f329,693,448 en Japan
f91,084,344.
Dat maakt voor zeven staten in één jaar
een bedrag van zestienhonderd millioen gui
ten. Maargeld voor staatspensioneering
is er niet! Wanneer zullen de oogen van
het volk opengaan
Haagsche Brieven.
XCVII.
De heele week heeft ons Haagje gestaan
in het teeken van Olieslagers, 't Was waar
achtig of er nou eigenlijk op de heele wereld
niets anders bestond dan die Antwerpsche
vliegduivel. Olieslagers voor en Olieslagers
eenvoud een groote tegenstelling opleverde
met de fraai gedecoreerde zaal, bestijgt
Anton zyn paard en rijdt ondanks het som
bere weer naar de verst afgelegen boerderij.
Edith is vertrokken met denzelfden trein
als Emma. Alles is onderstboven by het
inpakken zy zelve is zeer zenuwachtig, al
doet zy alle mogelijke moeite om een on
bezorgd gezicht te zetten. Zy heeft het plan
opgevat, allereerst naar Venetié te gaaD.
Innerlijk gelooft zy niet, dat zy lang behoeft
weg te blijven vier weken hoogstens. Dan
zal ze een brief vol verlangen ontvangen
met het traditioneele„Kom terug! Alles
is vergeven en vergeten 1" Maar ze zal hem
'n poosje laten blauwbekken tot straf I
Het afscheid van de kinderen valt haar
niet moeilijk. Lotharius heeft gehuild, om
dat by niet mee uit ryden mocht, en de
tweelingen sliepen één kus op ieder
voorhoofd
Josepha is de eenige, die haar bedaard
heid bewaart; Edith wil geen afscheid van
haar nemen, zy is vertoornd opderustver-
stoorster, die zy als de aanleiding tot dien
„nonsens" beschouwt Nu 'n reisje van
'n maand is wèl 'n prettige straf.
Josepha ontwaakt eerst uit haar gepeins,
als 't doodstil in huis is geworden. Zy staat
op en sluit voorloopig alle deuren morgen
zal zij Mohrmann de sleutels vragen en al
de kostbare dingen, die in Edith's kamer
