2
ONZE
EILANDEN van 15 OCTOBER 1910.
Haaysche Brieven.
XCVI.
Dat hebben we er de vorige week toch
maar beet afgebracht, met groote meerder
heid ia de heer Deen al bij eerste stemming
gekozen. Die prachtige uitslag is in de eerste
plaats te danken aan de krachtige actie,
die we hebben gevoerd. De krachten werden
voornamelijk samengetrokken op district!,
het roode district, zooals men het betitelt.
Die naam is thans onjuist gebleken. Dank
zij de onvermoeide propaganda is op Deen
een veel grooter aantal stemmen uitgebracht
dan op Ter Laan. Voor de Kamerverkiezing
van 1913 geeft dat voor de vrijzinnigen goede
boop, als zij tenminste gaan inzien, dat al
leen door krachtige propaganda de sociaal
democraten te bestrijden zijn. Juist het
drukke huisbezoek, dat die party steeds
beeft gedaan, beeft goeddeels tot haar over
winningen meege erkt. Dat bewijst niet
alleen den Haag, doch ook Amsterdam.
Sinds de vrijzinnigdemocraten in de hoofd
stad krachtige actie voeren met de wapenen,
die de tegenstanders hanteerden, is het
succes voor hun partij niet uitgebleven. De
Haagsche verkiezing is een gevoelige les
voor de Nieuwe-Couranters. Dit oudliberale
blad heeft zich onsterfelijk geblameerd door
zijn steun aan den nationaalhistoricus, de
vleeschwording van het starste conserva
tisme, dat er te vinden is. Het onbeduidend
clubje oude heeren, dat deze candidaat
stelde, is het restje van de vroeger machtige
conservatieve party. Het is een teekenend
feit, dat de oudliberalen openlijk de party
dezer uitstervende generatie hebben gekozen.
Die houding is te dommer, omdat de ge
houden verkiezing uitwijst, dat de Unie
liberalen met de vrijzinnigdemocraten samen
sterk genoeg zijn om de overwinning te
kunnen behalen. Het gebeurde is intusschen
een veeg teeken voor de samenwerking dei-
drie linkergroepen tegen 1913. Het gemeen
schappelijk program, waarvan sommigen
nog droomen, zal wel meer en meer een
vrome wensch blijken. De meeningen loopen
te veel uiteen. Wie de Nieuwe Courant
leest, vindt daarin een voortdurende actie
tegen sociale bemoeiingen van den wetgever
en juist Unie en V. D. Bond wenschen dat
de wetgever krachtig zal ingrijpen.
Een typisch staaltje van soc.-democrati
sche theorie en praktijk mag'k niet achter
wege laten. Die heeren praten altijd vaD
goede arbeidsvoorwaarden enz. Toen voor
de verkiezing van Ter Laan manifesten
gedrukt moesten worden, vroeg een soc.
dein. drukkerij, waar de loonstandaard der
Typografen geldt, f 60 voor het drukken.
Dat was een volstrekt niet te hooge prijs.
Een anarchistische drukkerij bood aan het
voor f 45 te doen, en het soc. dem. partij
bestuur maakte gretig van die aanbieding
gebruik. Die praktyk vloekt al heel leelijk
met de mooie theorieën en het is dus geen
wonder, dat de tegenstanders handig van
dit feit gebruik hebben gemaakt. De soc.
democraten zijn daar woedend over. Jawel,
die heeren ontzien geen middel om de vrij
zinnigen zwart te maken en dan zouden
ze nog captie maken over het uitbrengen
van hun eigen feilen I
Het gaat het kabinet Heemskerk met zyn
doorjagery van de 40 millioen niet zoo ge
makkelijk. De Kamer bleek zeer ontstemd
over de geheimdoenery van de regeering
met militaire rapporten, die de oorlogsmi
nister niet eens in voldoende hoeveelheid
beschikbaar stelt voor de Kamerleden om
ze te bestudeeren. Het verzoek van den
Kamervoorzitter om meer licht, werd afge
wezen, waarna zonder hoofdelijke stemming
het voorstel Eland om de beruchte 40 mil
lioen niet dadelyk in behandeling te nemen
werd aangenomen 't Ging er Dinsdag in de
Kamer nog al rumoerig toe. De militaire
chef van de Kuyperparty', deheerDuymaer
van Twist was in volle actie. Hi)' wil er
met alle geweld de 40 millioen doorjagen.
Of de kleine luyden er het loodje bij leggen
en de uitgave volstrekt niet gemotiveerd
wordt als noodzakelijk, doet 6r niet toe.
De door dik-en-dun getrouwe coalitieman en
ultra-militairist zou de clericalen steunen
al kwamen ze om het vijfdubbele bedrag.
Maar hy kreeg zy'n zin niet. Hij bad al een
zeer ongelukkig oogenblik toen hy zei, dat
het niet de bedoeling was de 40 millioen
er door te jagen zooals de snelvuur-
kaDnonnen. Geen wonder dat de heele ka
mer lachte. Toch onbegrijpelijk dat de kie
zers van Steenwijk zoo verblind kunnen
zijn zoo'n militairist naar de Kamer te
sturen! Enfin het kabinet Heemskerk zal
ze de rekening wel thuis sturen, en dan
zullen ze wel wijzer worden!
We gaan deze week weer aan het vlie
gen, Olieslagers begon Donderdag zyn de-
monstratie's op Houtrust. Als het weer nu
maar wat meewerkt, zal het er wel stamp
vol zyn, want de Antwerpsche „duivel" is
zelfs bij iederen straatjongen bekend, 'k Ben
benieuwd of de minister vau oorlog Zondag
weer op het terrein zal zyn net als in
Rotterdam. De antirevolutionaire Rotter
dammer is daar erg boos om geweest en
heeft den oorlogsexcellentie een leelijk
standje geschopt. Hij is toch nog niet wasch-
echt coalitie-man hoor. Misschien is hij wel
zoo geschrokken van de uitbrander in die
antirevolutionnaire krant, dat hij Zondag
wegblijft 1 't Komt dan ook niet te pas van
een clericaal minister. Van een gewezen
liberaal als de MariQeminister, die doodleuk
op zijn zetel bleef zitten, toen het kabinet
de Meester tuimelde, kan men zoo'n gedrag
nog verklaren, zoo'n man is nog niet heele-
maal vrij van paganistische smetten en
die boosdoeners durven nu eenmaal van
alles te doen. 'k Heb laatst wel van een
Friesche dominee gelezen, dat er daar heel
slechte clericalen moeten zyn, maar dat
zyn natuurlijk uitzonderingen.
'k Herinner me hoe-ik op Flakkee eens
een orthodox man, die een paganistiachen
kuitenflikker had gemaakt, hoorde ver
dedigen met de merkwaardige ontboeze
ming.- „Uut een vale goote, kan toch wel
zuver wèter komme." Zoo zal 't met die
Friesche Kuypermannetjes, denk ik, ook
zyn. Op Flakkee hoor je al die slechtighedens
enkel van de paganisten, dat weten we
allemaal.
Onze Raad heeft nog heel wat voor den
boeg. De schouwburgkwestie is nog lang
niet van de baan. 't Zal deze week misschien
wel tot een bespreking van de politietoe-
standen komen. Op de agenda staat een
„geheime" vergadering en zooiets voorspelt
meestal weinig goeds. Of alles werkelijk
geheim blijft, is een andere zaak. De voor
zitter van de Tweede Kamer klaagde van
de week ook al, dat er geklapt wordt uit
geheime stukken. Hoogst waarschijnlijk
doelde hy op een reeks artikelen, die in de
Avondpost zyn verschenen en waarin heel
wat onthullingen staan over militaire zwen-
delaryen. Het woord is niet. te hard gekozen.
Wie de artikelen heeft gelezen, zal erkennen,
dat het een goeden invloed moet hebben,
als de macbinatie's van het militairisme
eens onthuld wordeD.
Als voor hetgeen in die artikelen staat,
geheimhouding noodigis, dan gaat men over
de militaire departementen onwillekeurig
denben als aan odeurfabrieken met kwaden
reukl
Er is waarlyk al te vee! reden voor!
zal eerst voor de vierschaar worden geroe
pen en allerlei boetpredikaties te slikken
krijgen - een flinke scène en dan is alles
by het oude. Ik zit er volstrekt niet over in."
Maar ondanks haar moed blijft zij by
Emma in de donkere kamer en luistert, of
zy den hoefslag van zyn paard nog niet
hoort. Tonette is opgestaan en sluipt door
het huis, hier en daar op gedrukten toon
bevelen gevend aan het peisoneel.
Allengs wordt het rustig en stilde dienst
boden behalve Anton's knecht zijn naar bed
gegaan, evenals Tonette. Het slaat elf uur.
Goedennacht," zegt Edith tot Emma,
die tot hiertoe trouw met haar beeft zitten
wachten. „Ik ga ook naar bed. Hoe langer
hij daarbuiten in zyn eentje uitraast, hoe
beter."
O, Edith," zegt Emma, „ik ben zoo
ongerust, dat hij je niet zal vergeven. Het
is ook zoo 'vreeselijk, dht te moeten hooren
uit den mond van de vrouw, die men zóó
lief heeft I"
Wees maar zacht en toegevend. Die
zaak met Edi kan je gerust op m ij schuiven.
Ik heb dat wel voor je over; mijn man
kan ik de waarheid wel mededeelen."
Dankje wel. Ik zal er aan denken.
Goedennacht."
De deur valt achter Edith dicht. Zy blijft
voor de deur der kinderkamer staan. Zal
zij Lotharius mee naar beneden nemen en
Uit de Pers.
Onwelkome gasten.
De Nieuwe Grt. schrijft:
Een Reuter-telegram uit Rome meldde
hedennacht, dat de Italiaansche regeering
maatregelen heeft genomen om te beletten
dat de geestelijke orden die uit Portugal
worden verdreven, zich in Italië zouden
vestigen.
Naar aanleiding daarvan schijnt het van
pas te doen opmerken, dat ook Nederland
met de vestiging van de uit Portugal ver
dreven kloosterlingen, heden naar't schijnt
van zeer ongunstig allooi, niet oepaald zou
zyn gebaat.
Reeds liepen er geruchten, dat uit Portugal
gezette congregaties het oog zouden hebben
geslagen op landerijen in het Zuiden van
ons land, ja over den aankoop onderhande
lingen zouden hebben aangeknoopt. Dat zal
wel voorbarig zijn maar de omstandigheid
dat, naar men beweert, na de strenge in
voering der Bcheidingswetten een groot
aantal Fransche orde-geestelyken zich in
onze zuidelijke provinciën hebben neergezet
na daar aankoopen van land te hebben
gedaan, maakt het geenszins onwaarschijn
lijk dat men ook de uit Portugal verdreven
monniken en nonnen voor een deel hierheen
zal zien stroomen.
Indien dit ertoe kon bijdragen de welyaart
of de ontwikkeling onzer nijvere bevolking
te verhoogen en nieuw bloed te brengen in
streken waar de volkskracht aan 't domme
len is, er zou geen reden zijn om zulk een
trek van elders verdrevenen met ongunstig
oog aan te zien. Maar nederzettingen van
vreemde religieuse orde-broeders en -zusters
kunnen voor een land in geen enkel opzicht
ooit voordeelig zijn assimileeren zich niet,
zij dragen niet tot 'a lands welvaart bij ed
de geest die van hen uitgaat is aan vrijheid
en cultuur vijandig.
De heer Van Doom heeft er verleden jaar
de aandacht op gevestigd, dat de toeneming
van het kapitaal in de doode hand tusschen
1892 en 1909 in Nederland ongeveer 53
millioen bedraagt. „Thans heeft Nederland
behoefte aan belastingbetalers",] schrijft ons
ter snede een onzer lezers.
Anton met het kind op den schoot afwach
ten Neen, het theatrale ligt daar te
veel boven op.
Zy gaat naar Mobrmann's kamer, vlijt
zich op de sofa neer en wacht, Wat zy hem
zeggen zal, weet zy niet.' Natuurlijk zal hy
woedend zyn en 2ij rilt by die gedachte.
Zy heeft hem gezien, toen hy zich aan den
stalknecht vergreep, daadwerkelijk vergreep,
omdat deze in plaats van terstond den dok
ter voor den ziek geworden Lotharius te
halen, eerst kalm by zyn meisje was aan-
geloopen. 't Staat haar duidelijk voor den
geest, hoe Anton op hem aanvloog, heen
en weer schudde en daarop de deur uit
trapte. Zy ziet nbg de gezwollen aderen op
zijn voorhoofd en klappertandt van angst.
Maar hy zal zich toch niet aan hddr ver
grijpen, aan de moeder van zyn kinderen.
Wel neen, hy zal weken lang blijven pruilen
en ten slotte zal 't wel losloopen.
Het slaat middernacht Daar komt hy.
Zij hoort, dat hij den knecht roept en dezen
beveelt het dier zorgvuldig af te wry ven,
daarop zyn voetstappen op het bordes, in
de gang nu staat hy in de kamer.
By het zwakke licht van het nachtlampje
is Edith's gelaat flauw zichtbaar, half ver
wrongen door den glimlach, waarachter zij
haar onrust tracht te verbergen. Zy ziet
doodsbleek.
Jy hier?" vraagt hy onverschillig.
Met groote belangstelling zal dan ook
ongetwijfeld hier te lande worden waarge
nomen, welke maatregelen de zeer liberale
Italiaansche regeericg meent te kunnen
nemen en heeft genomen om de daar even
zeer als hier onwelkome gasten uit Portugal
de vestiging in baar land te beletten. Voor
zoover die maatregelen ook maar eenigszins
overeen te brengen zijn met de goede tra
ditie die Nederland als toevlucht van van
elders om geloofswille verdrevenen heeft te
bewaren, zal te overwegen zijn of ook niet
hier te lande iets tegen een dergelijke invasie
ware te doen. Want deze stelt andere, niet
minder heilige tradities van Nederland aan
toenemend gevaar bloot.
Het is natuuriyk best mogelijk, dat de
Portugeesche orden er niet aan denken zoo
ver van honk en naar het Noorden te trek
ken; het Zuiden is hun aangewezen sfeer
en Afrika ligt dichter bij Portugal dan
Nederland. Maar het kan toch geen kwaad
bijtijds tegen de mogelijkheid gewaarschuwd
en erop bedacht te zijn.
In „Het Vaderland" van Woensdag 28
September 1910 lezen we:
Burgemeesters ingezetenen en niet-
ingezetenen.
By de begrooting van Binnenl. Zaken is
als bijlage een opgave gevoegd van de
sedert 1885 benoemde burgemeesters, ver
deeld in ingezetenen en niet-ingezetenen.
Aangezien van rechts, en in het bijzonder
door bladen van antirevolutionnaire rich
ting nog al eens wordt beweerd, dat de lei
dende gedachte der rechtsche ministeries
was, ingezetenen tot burgemeester te be
noemen, terwyl ministeries van links de
voorkeur gaven aan niet-ingezetenen, waar
bij het eerste dan als een a.-r. beginsel
wordt voorgesteld, hebben wy de moeite ge
daan, de opgaven van dat lijstje na te gaan
naar gelang van de kleur der ministeries,
en wel sedert 1888, toen voor het eerst na
de Grondwetsherziening van 1887 een
rechtsch ministerie aan het bewind kwam.
Aangezien deze opgaven loopen van Juli
tot Juli, terwijl het op- en aftreden dei-
ministeries niet altijd, ofschoon wel door
gaans, met die maand samenvalt, worden
de opgaven niet volkomen, maar toch wel
grootendeels gedekt door de kleur der kabi
netten; de verschillen, voor zoover zy be
staan, kunnen in ieder geval slechts gering
zijn.
Ziehier het resultaat.
Niet-inge-
Ministerie. Kleur, zetenen. Ingezetenen.
1888-1891 - rechts - 96 - 66 of 41%»)
1891-1894 - links - 143 - 84 of 87
1894—1S97 - links - 184 - 87 of 39%
1897-1901 - links - 188 - 96 of 34%
1901-1905 - rechts - 145 - 87 of 38%
1905-1908 - links - 152 - 54 of 26
1908-1910 - rechts - 91-32 of 26
Hieruit blijkt dat het grootste percentage
ingezetenen (41) tot burgemeester is benoemd
onder het rechtsche Kabinet-Mackay, waai-
op volgt het linksche Kabinet-Van Houten-
Röell met 39. Daarna komt het rechtsche
ministerie-Kuyper met 38, vervolgans het
linksche Ministerie-Tak met 37, daarna het
linksche Kabinet-Pierson-Borgesius met 34,
en ten slotte het linksche Kabinet-De Mees
ter en het rechtsche Heemskerk met een
gelijk getal van 26.
Voor zoover het bekleeden van ingezete
nen met de burgemeesterlyke waardigheid
een „echt anti-rev, beginsel" is, kan men
niet anders zeggen, dan dat hetsomsmaar
zeer schuchter tot uiting is gekomen.
Het ministerie dat het grootste per
centage ingezetenen benoemde, was van
rechts, maar ook een van de ministeries die
het kleinste aantal ingezetenen die eere
waardig keurde. Het Kabinet-Kuyper
(1901—1905) staat, hoewel de a.-r. pers, met
De Standaard vooraan, ook op dit punt
de beginselvaan het breedst liet uitwappe
ren, volstrekt niet vooraan. Het blyft in dit
opzicht zoowel bij een kabinet van rechts
als bij een kabinet van links ten achter.
Opvallend is verder ook, dat het rechtsche
Ministerie-Heemskerk tot de Kabinetten be
hoort, die het allerminste getal ingezetenen
benoemden.
Blijkt er dus van de toepassing van dit
„echt anti-rev. beginsel" in de praktyk der
anti-revolutionnaire ministers van Binnen-
landsche Zaken niet zóó veel te zyn over
gebleven, dat er in dit opzicht van een in
derdaad eenigszins beteekenend verschil
tusschen rechts en links sprake kan zynten
aanzien van iets anders blykt wèl verschil.
Er is nl. meer een wijziging van inzicht
te constateeren naarmate de tijd verloopt
1) De percentages zyn tot in halve percenten
nauwkeurig.
Zij gaat met uitgestoken hand op hem
toe en wil zeggen, dat ze zich erg ongerust
over hem begon te maken, maar laat de
armen zinken. Hij staat vóór haar en ziet
haar koel aan.
Waarom dat?" vraagt hij.
Zij keert zich om en wendt zich naar de
deur
Nu, dan niet," zegt zij. „Goedennacht I"
Goedennachtl" zegt hij ookuiterst
kalm.
Opeens staat zy weer voor hem.
Zul je morgen ook zoo'n humeur heb
ben Prettig voor onze gasten
Ze zullen er geen last van hebben,"
antwoordt hy, een sigaar opstekend.
Wat bedoel je daarmee 1"
Zyn blijkbaar gedwongen kalmte brengt
haar géheel van stuk.
Dat ik al de gasten behalve den gees
telijke, afgetelegrafeerd heb."
Ben je krankzinnig? Heb je dat
ged
Ja, dat heb i k gedurfd, om je de moeite
uit te winnen voor een groot publiek ko
medie te moeten spelen."
Edith is een bezwijmingnaby. Isd&tdie
teedere, meegaande man, die totnutoe
slechts liefdevolle woordjes voor haar had,
die bereid was geweest de sterren voor haar
uit de lucht te halen. Was die man plot
seling veranderd in dit spottende, koele
en men dichter tot het tegenwoordige
nadert, dan naar gelang een andere lich
ting aan het roer is. Dit veranderd inzicht
is in het nadeel van benoeming van bur
gemeesters-ingezetenen, een byzondeiheid,
die te denken geeft.
Plaatselijk Nieuws.
MIDDELHARNIS- Dezer dagen kwam een
voor deze gemeente benoemd brievenbestel
ler in Jde gemeente om een woning te buren.
Na zelf eerst een geheelen tijd gezocht te
hebben, ging hij naar een familielid en ver
zocht deze met hem mee te gaan om een
onderdak voor hem en zijn familie te zoeken.
Na weer zeer lang gezocht te hebben, ble
ken de pogingen vruchteloos te zijn. Het
familielid kwam ten onzen kant ore en vroeg
of wjj geen woning voor dien beambte
wisten, we verwezen hem naar het lid van
den gemeenteraad, den heer Schilperoord,
die in den gemeenteraad, toen het ter sprake
kwam, om een bouwvereeniging te steunen,
mededeelde, dat in Middelharnis geen gebrek
aan goede woningen is, dat er vele zeer
goede leeg staan.
Wij vragen echter thans: „Waar is een
eenigszins geschikte en goede woning voor
den man te huur Gaarne willen we den
man de brieven zenden, die mochten in
komen.
Woensdagavond werd ter eere van
het 65-jarig huwelijksfeest, bij de familie
J. Sala en echtgenoote door het muziekge
zelschap Sempre Crescendo een serenade
gebracht, wat voor dat oogenblik veel volk
op de been bracht.
Vrijdag voormiddag kon de stoomboot
Middelharnis wegens de buitengewoon lage
waterstand niet voor ruim 10 ure worden
geschut. De stoomnoot Onderneming moest
voor diezelfde gelegenheid dadelyk na aan
komst zyn goederen lossen en naar de
buitenhaven terugvaren.
De begrooting dienst 1911 der
Gemeente Sommelsdijk.
Gevolg gevende aan het onderschrift
onder het raadsverslag der gemeente Som
melsdijk van 28 September 1910, maken
we onderstaand eenige kantteekingen op
de bovengenoemde begrooüing.
Over de wijze van behandeling, zullen
we thans alleen dit zeggen, dat het niet
is te verwonderen, dat de voorzitter de
heer J. Timmerman, geen inlichtingen of
opheldering wist te geven omtrent vele
posten en ook de heer Nijgh alles behalve
duidelijk was in zijn antwoorden. Immers
nu we een afschrift der begrooting wat
nauwkeuriger hebben bekeken zijn vele
posten niet te verdedigen.
Wanneer we de begrooting zoo opper
vlakkig beschouwen, dan ziet zij er niet
slecht uit. Zonder de belasting te verhoogen
is zy immers sluitend gemaakt. Of de finan-
cieele toestand der gemeente zoo fraai is?
Wij betwijfelen het, zooals uit onderstaand
volgt.
Zooals algemeen bekend is, zal Sommels
dijk zyn school hebben te verbouwen, waar
door uitbreiding van onderwijspersoneel het
noodzakelijk gevolg zal zyn. Men heeft nu
bij de samenstelling der begrooting daar
geen rekening mee gehouden. Wy willen
niet aannemen, dat dit met opzet is ge
beurd, omdat men weinig voor het open
baar onderwijs voelt. Ook bij de schatting
der Rijksbijdragen had men daar rekening
mee te honden, te meer daar een onderwijzer
met hoofdakte meer zal moeten worden
Op die begrooting komt onder nummer
17 voor dat de gasfabriek aan die gemeente
over 1909 heeft uitgekeerd f 1710,— en zal
uitkeeren over 1910 f 3500,— en over 1911
f 4000,-. Wat zeggen de opposanten tegen
de overname der gasfabriek door de beide
gemeenten daarvan In drie jaren tijd de
winsten meer dan verdubbeld I en dat niet
tegenstaande de zeer ongunstige omstan
digheden waaronder die gasfabriek heeft
gewerkt door verbouwing en niettegenstaande
er een kwart ton gouds te veel voor is gegeven.
Hebben de heeren van het dagelyksch be
stuur, toen zy de begrooting samenstelden,
werkelijk gemeend, dat die winst zoo groot
zou zijn? Volgens onze becijfering zal de
gemeente Sommelsdijk voor het ten behoeve
der gasfabriek geleende geld over 1911
f 2450,- rente hebben te betalen en geniet
deze gemeente dus f 1550,— zuivere winst,
waaruit f 1000,— aflossing betaald moet
worden. In het geheel ontvangt de gemeente
dus f 650,— meer van de gasfabriek dan
zij moet betalen. Doch er is nog meer. Vol
gens ons ter inzage gegeven balanzen der
wezen, wier blikken niets dan verachting
uitdrukken
Nu beseft zy eerst, hoe doodelyk zy' hem
beleedigd heeft.
Je overdrijft op een bespottelijke ma
nier," zegt zy, zoo bitter mogelyk, teneinde
hem te dwingen zijn bedaardheid te ver
liezen.
Werd hy toch maar driftig - kon hy toch
maar razen en tieren!
Zoo Vindt je V vraagt hy kalm. „Ik
denk er anders over. Als men gemeend
heeft een diamant te koopen, en later ont
dekt dat 'tSimïli is, dan is dat geen aan
gename gewaarwording, maar 't kost ook
geen moeite van dat waardelooze voorwerp
afstand te doen."
Dat Simili" slaat zeker op my
Dat laat ik aan je eigen acberpzin-
heid over."
Wil ik je eens wat zeggen, mannetje.
Je bent dol jaloersch!"
Op wien Op Waldenberg soms Och
neen, gisterochtend misschien nog maar
nu Och kom 1"
Tante Josepha had mi) zoo erg boos
gemaakt," zegt zij nu haastig. „En uit drift
laat men zich wel eens een en ander ont
vallen, dat men later niet verantwoorden
kan. Hoe kan je mij dit nu verwijten I Het is
je alleen maar te doen om die partij, waaraan
je zoo'n hekel hebt, onmogelijkte maken."
gasfabriek is er ieder jaar meer gegeven
dan betaald moest worden. Dat meerdere
mag echter den naam winst niet hebben,
maar is voor aflossing van het geleende
kapitaal verstrekt. De gemeente moest die
bedragen reserveeren om daar uit af te
lossen. Nemen _we alleen de balans over
1908 en 1909 dan blykt dat aan Sommels
dijk is betaald resp. f 1988,67 en f2300,-
waartegeno ver staat dat de gemeente slechts
had te betalen resp. f 1282.50 en f 1710, -
zoodat f 885,moest worden gereserveerd
en verantwoord onder buitengewone ont
vangsten, hetgeen men vindt onder num
mer 41.
Beschouwen we nu dat bedrag van f885
met het goed slot der buitengewone ont
vangsten ad f 656,89 mede in verband met
nummer 43 der begrooting „Kapitaalvorming
voor weegbruggen" f 60,— dan rijst onwil
lekeurig de vraag hoe zit dat Heeft men
die gelden gebruikt voor andere doeleinden
Een der raadsleden wil wellicht opheldering
vragen.
Men zal ons dus toegeven, dat de begroo
ting verre van duidelijk is en in gewone
ontvangsten en uilgaven niet sluiten kan
en zooals zij daar ligt besltst met een nadeelig
saldo sluiten moet
Nog andere posten komen er op voor,
waarover een en ander te zeggen zou zijn
o.a. over de kolossale post van f 10.— voor
het prachtige Sommelsdyksche petroleuin-
bewaarplaats pardon ziekenhuis, maar
genoeg voor deze keer.
HERRINGEN Tot onderwijzer belast met
het geven van herhalingsonderwys is be
noemd de heer J. C. van Loo alhier.
Naar de vacant komende betrekking
van hoofdonderwijzer hebben zich slechts
drie sollicitanten aangemeld.
Van L. den Boer brak een zyn er beste
ossen een poot in de weide, waardoor het
dier moest worden afgemaakt. Daar het
vleesch voor verminderden pry's werd ver
kocht, gelukte het den slager veel afnemers
te krijgen, wat zeker voor beiden een buiten
kansje was.
Die wist ook wat goed voor hem was?
Door den landbouwer R. Bruggeman werd
op den mestput een biggetje gehouden, dat
steeds het toegediende eten liet staan.
Niettegenstaande dit, groeide het diertje
als kool wat den eigenaar, hoewel voordeelig
toch onbegrijpelijk voorkwam. Dezer dagen
werd de puzzle echter opgelost, doordat het
beestje hing en zoogde aan den uier eener
koe en zoodoende zich voedde met de
noodige melk.
Dat B. hieraan een einde gemaakt heeft
door opsluiting van dezen slimmerd behoeft
wel geen nader betoog.
Verslag van het verhandelde in de open
bare vergaderingJ van clen Gemeente
raad van Herkingen op Woensdag 12
October 1910 des namiddags 3 uur.
Aanwezig alle leden. Voorzitter, de Bur
gemeester.
Na opening der Vergadering door den
Voorzitter, worden de notulen der vorige
vergadering gelezen en onveranderd goed
gekeurd.
Komt aan de orde:
le. Meded. ingekomen Stukken.
a. Eene missive van Ged. Staten dezer
Provincie, waarin zy mededeelen, dat door
hen de Gemeente rekening over het dienst
jaar 1909 is vastgesteld met een batig saldo
van f35l.89V2.
b. een procesverbaal van opname der boe
ken en kas van den Gemeente Ontvanger
over het 3e kwartaal van 1910, waaruit
blykt dat deze in orde zyn bevonden met
een batig saldo in kas van 16.76.
c. wordt medegedeeld dat tegelijkertijd
de armenkas is nagezien met een batig
saldo in kas van f 449.11%.
2e. Wijziging verordening jaarwedden
onderwijzend personeel.
De Voorzitter stelt voor in geheime zitting
over te gaan, tot het geven van eenige
inlichtingen, waartoe wordt overgegaan.
Na heropening der Vergadering deelt de
Voorzitter mede, dat wijziging dier veror
dening door B. en W. noodig wordt geacht
met)het oog op 't geringe aantal sollicitanten
naar de betrekking van Hoofdonderwijzer.
Zij stellen daarom voor, de jaarwedde van
het hoofd der school te houden zooals die
1) Hoe 18 men aan dat bedrag ad f 17X0,— geko
men VolgenB de staat van schulden had de ge
meente te betalen in 1909
41/« pCt. van f 22000,f 990,
41/. f 7500,— f 337,50
41/* f 8500,— f 361,25
Te zamen f 1683,75
Ook wanneer men de geleende kapitalen voor de
gasfabriek opteld en vergelijkt met het voorkomende
bedrag op de bnlons klopt dat niet.
Zonder hierop te antwoorden, gaat hij
voort: „Ik begrijp, dat't je hard zal vallen,
maar 't gesproken woord, al of niet in drift
geuit, valt niet te herroepen. Je hebt me
nooit liefgehad, houdt ook nög niet van
mij - dat heb je gezegd, nietwaar?"
Goed. Wil je de zaak tot het uiterste
drijven en niet bedenken, dat ik al de jaren,
dat ik je vrouw ben, my nooit aan iets heb
schuldig gemaakt, dan
Aan niets dan aan één enkele, dage
lijks herhaalde, afschuwelijke leugen
Dan zal ik je van myn tegenwoordig
heid bevrijden en heengaan. Maar ver
beeld je niet, dat je door zoo'n straf mijn
genegenheid kunt afdwingen."
Dat ligt ook volstrekt niet in myn
bedoeliDg
J© wilt dus dat ik heenga? Je wijst
mij de deur?"
Volstrekt niet. De moeder van myn
kinderen zal ik nooit de deur wijzen.—
Wil je in die hoedanigheid hier bly ven
Maar - als je vrouw, bedoel je
dan
Zich met gefronst voorhoofd naar het
vensier wendende, zegt hij met heesche
stem „Ik heb geen vrouw meer-"
Nu hoort hy achterzich een vrouwengil
Edith heeft 't op de zenuwen.
Hij schel! - de kamenier verschijnt.
(Wordt vervolgd.)
nu is, minimum
doch de akte Fran
Is de hoofdondt
akte of wordt die
dan de jaarwedde
Van der Velde
met 't voorstel va
vereenigen. Hy acht
dat er te Herkinger
in de Fransche taa
die voor de een af
wenscht te bekwar
heid om Fransche
ontbreken, wat hi
er voor de akte
stellen en dan daai
salaris te geven.
Keyzer zag lieve;
plichtend gesteld. I
dig op handelsgeb:
er ooit alhier per
worden, die dat ter
dat de mogelykheic
is, dat zich later ie
of andere wereldde
Engelach zeker de
De Voorzitter ze
1- 0. by de meeste b
heeft en Fransch o
wordt.
Tegen de meenin
voert de Voorzitter
B. en W aan beide
dat, wanneer geen
sollicitanten met a.
Raad vry blyft dan
die akte.
Tweedons als bli
en zonder akte Fran,
de Raad tot benoet
Fransch kan en z
dus volkomen vry
Zooals de heer
gebreke aan vol
ten met akte Frans
met b.v. f 50,- ve.
wat zeker op bezw
.Van der Velde
zyne bedoeling ligt.
B. en W. stellen
f 50,— te verhoog
onderwijzer in 't be
Hy acht het betei
verplichtend te stel
f 50,— daarvoor t
dit toch noodig is
Fransch benoemd v
De Voorzitter ze
zelfde blijft als 't
inhoudt met dit vei
genoegzaam aantal
Fransch, de Raad r
die akte te benoen
verplichtend, dan
dezelfde moeilijkhei
den zich sollicitante
de Raad k3n deze
benoemen, doch de
ruimer.
Van der Velde J;
voorstel van B. en V
Den Boer: „Ik vii
goed, maar hoofdza
goed en degelyk 0
geven wordt en di
onderwijzer moet w
naar by-akten." Het
wordt daarna zonde
aangenomen.
3e. Vaststelling ja'
wy'zer.
De Voorzitter stel
de jaarwedde van eec
tydelyken onderwyj
f 600,— 'sjaars. Mei
van hoofd-onderwy;
noodig blijken. Nie;
aldus besloten.
Alvorens verder t
zitter mede, dat 1
inwonend was by D.
thans weder in 'tl
St. Joris te Delft i
worden en deze kra
niet hersteld ontsla
voor rekening der G
komen; dit is tenmi
dentie, die op 'toogt
nog kan bewezen w
gelijk geval, waarl
Besluit is uitgemaak
Over deze zaak hee:
met zijne Excellent
Koningin op zyn bez<
die eenzelfde meenin
dat er wel geen twij
gemeente moet de ver/
Hij deelt dit den Ra
op bet bijzondere geva
4e. Behandeling i
grooting I9ii.
Wordt na voorlezl
vangsten en uitgavei
lichtingen op eiker
begrooting voor het
steld in Ontvangst ei
5e. Heinig St Eliz:
Een voorstel van 1
heining te plaatsen a.
welke kosten geraam
op f 98,— voor bet
f 11,— te zamen f 1
de |voorkeur aan ee
houten heining al is
goedkoopër," omdat
zamer is.
Keyzer: „Is de
zwaarte, als die bij d
De Voorzitter: „Zi
tram is de heining
kosten."
Keyzer had liever
heining als by den tr
voorgestelde
De Voorzitter zegt
met den smid deheic
Keyzer: „Hoe lang
De Voorzitter: „Aan
tot aan den beer 14,6
Keyzer acht de hei]
en stelt voor deze li
opdat het gevaar by h'
op den afrit worde w
Den Boer ducht het
de heining voldoende.