ZUID-HOLLANDSGHE EN ZEEUWSCHE EILANDEN.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
ONZE EILANDEN
voor de
Dit Blad verschijnt eiken Zaterdagmorgen.
Prijs per kwartaalf 0,5ü
Afzonderlijke nummers- 0,05
No. 18
Zaterdag 26 Maart 1910
17E Jaargang
voor de Redactie en Administratie bestemde stukken en Advertentiën worden uiterlijk
Vrijdagmorgen ingewacht bij de Administratie te Middelharnis.
Prijs per advertentiën van 15 regels f 0,50
Iedere regel meer- 0,40
Groote letters naar plaatsruimte.
Buiteulandsch Overzicht.
Zal de Pruisische regeering haar plannen
om tol te heffen op de Duitsche rivieren,
kunnen voortzetten Die tolheffing is op
den Ryn een ernstig nadeel voor onze
bloeiende scheepvaart van Rotterdam naar
Duitscbland. Precies betzelfde nadeel zullen
de Oostenrijkers ondervinden, als Pruisen
op de Elbe tol gaat heffen. Gelukkig bestaan
er tracraten, die op deze twee rivieren de
vrije vaart verzekeren voor de landen, door
welke deze stroomen gaan en zonder toe
stemming van Nederland en Oostenrijk kan
Pruisen de tolheffing niet invoeren. In som
mige Duitsche kringen bouwt men juist
daarop de hoop, dat er van de riviertollen
op Elbe en Rijn niets zal komen.
De Pruisische regeering zal aan den eisch
der Pruisische landjonkers niet kunnen vol
doen, omdat Oostenrijk en Nederland vol
houden aan den tolvrijdom.
Gothein, vrijzinnig Rijksdaglid, schrijft
ronduit in de „Frankf. Ztg." dat de Eibe-
en Rijntollen als van de baan te be
schouwen zijn. Aan het Duitsche ministerie
van Buitenlandsche Zaken verkeert men er
niet over in twijfel, dat de tegenstand van
Oostenrijk en Nederland niet te overwinnen
is en dat daarom de heele actie van Pruisen
als mislukt ie beschouwen is.
Wei houdt de legeering de zaak nog
gaande, om zich ijverig te betoonen. Daar
het kanaal van den Rijn tot aan de Leine
inmiddels-gegraven is, zit er niets anders
op, dan het ook te gebruiken en de bepa
ling van de Kanaalwet te schrappen, welke
de opening voor 't verkeer van de heffing
van tollen afhankelijk stelt.
Maar al zijn Rijn en Elbe veilig, de Oost-
duitsche rivieren, als Havol, Spree, Oder,
Warthe, Weichsel, zijn niet door traktaten
met het buitenland beveiligd. Op die rivie
ren kunnen wel tollen geheven worden.
Maar dat dienen de Duitschers onderling
uit te vechten.
De Duitsche rijkskanselier is op reis ge
i gaan naar Rome, zeker om uit te rusten
van den vermoeienden arbeid, die de ver
knoeiing van 't kiesrecht in Pruisen hem
heeft gekost. Hij is in Rome met alle eer
bewijzen ontvangen. De koning heeft hem
de Annunziata-orde verleend, die in 't alge
meen slechts aan vorsten of bijzonder ver
dienstelijke Italianen wordt geschonken.
Dat zoo'n blikje louter een speculatie op
de menschelijke ydelheid is, blijkt wel hier
uit, dat die orde het recht geeft op den
titel: „Neef van den Koning" en den be
zitter gelijk stelt in rang met de koninklijke
prinsen. De verleening dezer orde heeft waar
schijnlijk ten doel de hartelijke verstand
houding tusschen Duitschland en Italië of
ficiéel vast te stellen. Dat wil niet zeggen,
dat het volk in zijn geheel zoo Duitsch-
gezind is, want tegen het drievoudig
verbond tusschen Duitschland, Italië en
Oostenrijk zijn juist in Italië steeds meer
FEUILLETON.
Op wankelenden bodem.
Zoo sta ik dan weder in het lage kamer
tje van het logement „De Roode Forel," het
eerste „hotel" van het kleine Thuringsche
stadje, en kijk over de eenzame, welbe
kende straat met het hobbelige plaveisel en
de rij oude huisjes van één verdieping, die
ter eere van het Pinksterfeest met een frisch
- vertjei waren bestreken. Ik beschouw weer
eens de fontein met haar drie kristalheldere
waterstralen, die nog altijd trouw door
stroomen, en den kleinen ijzeren ridder op
kuil, die St. Martinus moet
wo« eü (len' ?-en sPec'alen beschermheilige
dftrrt 3tadje. Hij was niemendal veran-
«niS 6,venm]n ala i0ta om mij heen, en de
heden ®°r de d?ur va,n het logement had
alstoen£6r ?re?les z"lk? jonggroene bladen
den eerw^l u6D in de schaduw van
waeen v»»?ü boom voor h6t eerst uit den
voet te 7ftH!n6Itra P03tk'auterde>ommÜn
Aan beidfl w-v? Borndorfer grondgebied,
had ik. ta*n van de breede buisdeur
t0öQ meikransen zien hangen, met
stemmen opgegaan. De kanselier heeft ook
een bezoek gebracht aan den paus en met
hem een langdurig onderhoud gehad. De
mededeeling, dat de kanselier volledige over
eenstemming kreeg by de behandelde vraag
stukken weerspreekt het bericht, dat de reis
van den kanselier geen politieke strekking
De Engelsche regeering is de moeilijk
heden waarin zij verkeert, nog lang niet
te boven. Haar lastigste vrienden zijn
de Ieren en voor het verwezenlijken harer
plannen, dient de regeering met deze party
tot overeenstemming te komen. Is die
verkregen De parlementaire verslaggever
van de „Daily Chron." schryft dat de
onderhandelingen goed op weg zyn om tot
een overeenkomst te komen. Minister Lloyd
George en de hoofdwhip der liberale party
hebben in een lang gesprek met John Red
mond en Dillon den politieken toestand be
sproken.
Later had Redmond nog een afzonder
lijke bespreking met Lloyd George. Reuter
meldt dat er geen verandering in den toe
stand is gebracht. Dit zou dus beteekenen
dat de Ieren allesbehalve van plan zyn zich
door de liberalen op sleeptouw te laten ne
men om de oude begrooting er door te
jagen vóór de veto-kwestie is afgedaan.
De „Daily Chron.", het orgaan der ge
matigd liberalen, gelooft, dat nieuwe alge-
meene verkiezingen onvermijdelijk zijn zoo
dra het Hoogerhuis de veto-voorstellen van
Asquith afwijst. Maar het blad hoopt dat
de verkiezingen uitsluitend zullen loopen
over de kwestie der lords en meent, dat zy
overal op één dag gehouden moeten worden,
waarom het blad het daartoe strekkende
wetsvoorstel van Sherwell steunt. De „Chro
nicle" zegt er op te vertrouwen, dat ook
de regeering het voorstel flink zal steunen
of 'ttot een regeeringsontwerp zal maken.
Het Hoogerhuis heeft met 75 tegen 17
stemmen de motie van lord Rosebery aan
genomen, bepalende dat het erfelijke peer
schap niet langer op zich zelf den peer
recht zou geven van zitting en stemming in
het Huis.
Rosebery verklaarde dat hiermee eenige
beginselen, waar de hervorming van 't Hoo
gerhuis "op gebouwd zou kunnen worden,
vastgesteld zijn. Na Paschen zal hy met
definitieve voorstellen komen.
Rosebery's plan is de regeering met baar
hervormingswoede, de wind uit de zeilen te
In het Hongaarsche Parlement is het
verleden week nog erger toegegaan dan
anders. De relletjes, die de domperstaktiek
der clericale meerderheid verleden week. in
de Tweede Kamer veroorzaakte, zyn daar
nog niets by. Toen de minister Khuen en
Serenyi het woord voerden, wierpen oppo
sitie leden naar de ministers met alles wat
hun voor de hand kwam en verwondden
de ministers vry ernstig. Tengevolge dezer
schandalen werd de zitting gesloten. In de
roode linten versierd, en ook, precies als
nu, op de door den ouderdom bruin gewor
den kozijnen, roode aanplakbiljetten van een
schouwburg. Indien my niet, inplaats van
den stokouden waard, een flinke jonge man
met nieuwerwetsche hoteliers-vriendelijk
heid tegemoet ware getreden, dan zou ik
heusch gemeend hebben, dat nóg eens de
Pinksteravond van 'tjaar 1867 op de aarde
was neergedaald, een avond, die lang, o heel
lang vergeten is door de meeste raenschen,
alleen door my nieten misschien nog
minder door een andere.
Ik wendde het hoofd om, want het rood
wangige kamermeisje was juist binnenge
treden en vroeg, of mevrouw daarmede
bedoelde zij mij ook het een of ander
wenschte, koffie misschien. De taart was
ook zoo juist uit den oven gekomen.
Dank u. Ik zal er geen gebruik van
maken. Maar kunt u ook dat briefje naar
de pastorie bezorgen Liefst zoo spoedig
mogelijk. En zeg dan tegen mevrouw Stein-
kopf, dat z(j niet noodig heeft naar mij toe
te komen, maar dat ik flinker ter been ben
als zy en dat ik alleen nog maar een weinig
toilet wil maken om bij haar op bezoek te
komen. Ik heb haar het briefje alleen maar
geschreven om te voorkomen, dat zy niet
zou schrikken.
Het meisje met het aardige snoetje zag
my, terwyl zy my den brief uit de hand
voornaamste oppositiepartij naar haar lei
ders, de Kossuthparty genoemd, werd elke
betrekking met de aanvallers in de Kamer
verloochend.
De aanzienlijke clubs te Boedapest beslo
ten graaf Khuen een serenade te brengen
als pleister op de wond. In 't geheel
moeten er
twintig belhamels
zyn geweest, onder wie Zacharias, Beek,
Hoffmann en voorname leden van de Justh-
party.
Te Weenen is men diep verontwaardigd
over het ontwaardige gedrag van de radika-
len. De Oostenryksche ministers en politico
betuigden aan graaf Khuen hun deelneming.
Na de woelige Kamerzitting kwamen de
werklieden te Boedapest in 't geweer en
organiseerden 's avonds een kiesrechtbetoo-
ging. De politie joeg ze uiteen, waarbij 20
menschen gewond en velen gearresteerd
werden.
Alle bladen te Boedepest veroordeelen
streng 't optreden van de Justhmannen en
wijzen als den aanstichter van het vooraf
beraamde relletje aan den oud-Justitje-mi-
niscer Polonyi.
Vooral het orgaan der socialisten gaat
heftig te keer tegen de aanvallers wier
daad laag, onwaardig en lafhartig genoemd
wordt.
Aartshertog Jozef ging graaf Khuen een
bezoek brengen. De sluiting van denRijks-
dag werd door niemand van de Kossuth-
en Justhpartyen bijgewoond. De ministers
Khuen en Serenyi woonden met verbonden
gelaat de sluitingszitting bij.
Rusland trekt weer de aandacht in de
buitenlandsche pers ten eerste wegens
de Finsche kwestie.
Een aantal rechtsgeleerden: de professoren
Pollock. OxfordAnschütz, BerlynNys,
Brussel; Michoud, Grenoble; Westlake,
Cambridge; Bar, Göttingen, Lapradelle,
Parys, en van der Vlugt, Leiden, hebben
op een bijeenkomst te Londen de verhou
ding tusschen Finland en Rusland onder
zocht. Deze kenners van het volkenrecht
stelden een conclusie op, waarin Finland's
rechten op zijn Grondwet en zelfbestuur
volledig worden erkend.
Zooals bekend, streeft de Russische regee
ring naar volkomen onderdrukking van
Finland, en in regeeringskiingen te Peters
burg en hun pers is men daD ook zeer
ontsticht over de professorale inmenging in
Russische zaken".
Men weet alvast dat Europa Rusland's
optreden in Finland nanwlettend gadeslaat 1
Maar de reactionnairen wanen zich te sterk
dan dat zij zich belemmerd zouden gevoe
len. Zy leggen 'ter op toe ook de Doema
in opspraak te brengen.
De ontslagname van den voorzitter Chom-
jakoff had groote beteekenis. De geheele
rechterzijde voert 'n stelselmatige campagne
om door heftige ineidenten den voorzitter
het leven zuur te maken.
nam, alsof zy niet wist hoe zy het had.
„Bedoelt u mevrouw Steinkopt, de vrouw
van onzen dominee?
Natuuriyk- Maar geef my den brief
liever terug, ik heb een ander plan gevormd.
Breng maar eenvoudig de boodschap, dat
jongejuffrouw Martha 6ven by mij zal ko
men, als zy er tenminste tyd en gelegen
heid voor heeft.
Een jongejuffrouw?
Ja, jongejuffrouw Steinkopt.
Er is geen jongejuffrouw in de pastorie.
Hoe heb ik 't nou U bent zeker niet
hier van daan.
Neen, mevrouw, maar ik dien al sinds
een jaar hier in 't hotel en ken alle men
schen uit het stadje. NeeD, er is geen jon
gejuffrouw in de pastorie.
- Verzoek den hotelhouder maar eens
boven te komen, beval ik haar op tamelijk
misnoegden toon.
De overdreven vriendelijke jonge man, die
zijn vlasblond haar gefriseerd had als een
oberkellner uiteen Be v\\j nsch hotel van den
eersten rang, wat heelemaal niet paste in
het kader van het kleine „Forellenhotel,"
trad in de kamer binnen en vroeg, waar
mede hy mij van dienst kon zyn.
Ik kan het met uw kamermeisje maar
niet eens worden, zeide ik. Ik verzocht haar
een boodschap te brengen naar de pastorie
en uit mijn naam mejuffrouw Martha Stein-
Door heftige incidenten en voorzitters-
crisis uit de lokken, tracht de rechterzijde
de derde Doema tot een dergelyken war
winkel als het eerste Russische parlement
te maken. De spraakverwarring, die daar
heerschte, was oorzaak van zyn spoedig
verdwijnen. Het parlementarisme staat in re
actionaire kringen niet hoog aangeschreven.
„Wij hebben geen parlementarisme", ver
klaart de „Rossya". Het bestaat by ons
noch openlijk, noch in 't geheim. Daar
om kan van een invloed van de Doema op
de handelingen der regeering geen sprake
zijn."
't Lijdt geen twijfel, oordeelt de Frankf.
Ztg.'', dat deze meening ook in regeerings-
kringen overheerscht.
De regeering denkt er niet aan met de
wenschen der Doema rekening te houden,
van samenwerking is geen sprake, eerder
loopt 't uit op een conflict.
Maar nog bestaat de Doema. Zij koos
gisteren tot voorzitter Alexander Goetsjkoff,
een bekend Oktobrist. De kadetten en so
cialisten hielden zich buiten stemming, om
dat de voorzitter, naar zy beweerden, toe
laat, dat de tribune van de Doema tot een
uittartend wapen wordt gemaakt, met het
doel om de volksvertegenwoordiging van
Rusland in discrediet te brengen.
In de Vereenigde Staten uit de ontevre
denheid over de hooge invoerrechten en
de toenemende duurte der levensmiddelen
zich vooral tegen de party, die de regeering
in handen heeft, de Republikeinen. Dat bleek
bjj een verkiezing in het 14de district van
Massachusetts, destijds het sterkste repu-
blikeinsche bolwerk van Amerika. De repu
blikein kreeg er laatst nog een meerderheid
van 14000 stemmen. Nu had de democraat
er 8000 meer. In het zesde district van
Missouri zagen de democraten hun meerder
heid verdubbelen.
Er gaat een sterk democratische stroo
ming door Amerika en de New Yorksche
bladen erkennen, dat de jongste verkiezin
gen een slecht voorteeken zijn voor de con
gresverkiezingen in den herfst.
De democraten voeren een heftige cam
pagne tegen de dure levensmiddelen en
hun succes by de stembus wijst er op, dat
het volk de tyranniê van de protectie moede
wordt.
Haagsche Brieven.
LX VIII.
Het is wethouder de Wilde eindelijk ge
lukt den gemeentelijken ontsmettingsdienst
in behouden te haven brengen. De raad heeft
er heel wat uren over gedelibereerd. De te
genstand tegen de wijze, waarop B. en W.
zich de inrichting van den ontsmettings
dienst dachten, ging vooral uit van prof.
Treub, diein een uitstekend gedocumenteerde
rede de voorstellen van B. en W. bestreed.
Niettemin gelukte het, dank zy den steun
van een groep raadsleden den wethouder
kopf te verzoeken, zoo spoedig mogelijk bij
mij te komen.
Maar mevronw, dat bevel is helaas
onuitvoerbaar, want hm
Ia die jongedame bijgeval getrouwd
vroeg ik verbaasd.
Neem my niet kwalijk, mevrouw
hm ziet u, mevrouw u zyt misschien
familie van den dominee Neen Een
goed'kennis? hm
- Maar zeg dan toch wat erop staat!
riep ik toornig uit. „Is zy dood Neen
Nu, een mensch kan toch uit dit nest niet
spoorloos verdwijnen en door zigeuners
worden gestolen, trouwens dó-érvoor is zy
al te groot I
- Neem my niet kwalijk, mevrouw
Mejuffrouw Martha Steinkopf zy heette
echter niet zoo is met het zal onge
veer een jaar geleden zyn is er vandoor
gegaan, gewoon er vandoor gegaan
Ik wenkte hem toe, dat hy zyn mond
moest houden,
- Dank u. De rest zal ik op de pastorie
zelf wel gewaar werden.
- En mevrouw Steinkopf u staat toch
zoker toe, dat ik nog opmerk mevrouw
Steinkopf is, naar de menschen vertellen.
zenuwlydend geworden door dit
geval. Zy spreekt bijna geen woord meer
n
Dank u, herhaalde ik nogmaals, terwyl
zyn plannen te doen aannemen, al noemde
het Vaderland zyn stelsel de stelselloos
heid zelve! De heer de Wilde is in den Raad
niet onfortuinlijk. Zijn Noordsch stelsel van
verzekering tegen werkloosheid is een totale
mislukking gebleken, toch kreeg de heer de
Wilde gedaan, dat de mislukte proef zal
worden voortgezet. Het schandaal in de
Sophiastichting kon de positie des wethou
ders niet verzwakken. Zijn conflicten met
de werkliedenorganisatie's mogen door de
sociaaldemocraten worden uitgebuit, zyn
positie als wethouder liep er geen gevaar
door. Behalve aan den steun van een frac
tie al te gouvermenteele raadsleden, die
door dik en dun meegaan met alle voorstel
len van B. en W. dankt de beer de Wilde
zyn succes gedeeltelijk aan de handigheid,
waarmee deze autoriteit „Kir" in toepassing
brengt. W at dat is, Kir De uitdrukking is
afkomstig van den heer Hoeyenbos en is
in den Raad spreekwoordelijk geworden,
ze is een afkorting van iemand sturen met
een Aluitje in 't riet. In dat „Kir" is de
heer de Wilde bijzonder sterk, al zal hy ook
te zijner tyd wel ondervinden, dat Kir ten
slotte een gevaarlijke bank kan worden,
waarop een wethoudersscheepje gevaar
loopt te stranden.
"Wie denkt bjj die vergelijking niet dadelijk
aan onze Scheveningsche haven Van hon
derden handteekeningen voorzien is deze
week een smeekbede gericht tot de Regeering
om ingevolge de motie Thomson de haven
bruikbaar te maken voor de Scheveningsche
visschersvloot. De toestand is dan ook geheel
onhoudbaar. Terwijl millioenen zijn wegge
geven om de haven te doen graven, zyn de
schepen genoodzaakt naar Vlaardingen en
andere plaatsen te gaan en moeten de visch-
verkoopsters, die naar de haven gaan om
haar inkoopen te doen, onverrichterzake
terugkeeren.
Oorlog maakt tegen meerderen diepgang
geen bezwaar, als er een fort komt I Men
kan zeer goed een voorstander van lands
verdediging zyn en niettemin het als een
belachelijk argument beschouwen, dat daar
op de afdoende verbetering der haven rust.
Want die verbetering is een levenskwestie
voor het steeds meer in bloei toenemend
reedersbedrijf. De Staatscourant van heden
avond heeft het bericht gebracht, dat we
weer een Staatscommissie ryker zyn gewor
den. Wel ligt de arbeid, voor de staatscom
missie voor Grondwetsherziening door het
kabinet de Meester ingesteld, ter beschikking
der regeering, doch minister Heemskerk
heeft daaraan blijkbaar niet genoeg (of te
veel gehad. In de nieuwe commissie zitten
behalve de minister zelf de leiders der ver
schillende partyen, mr. Drucker van de
Vryzinnigdemocraten, Troelstra van de soci
alisten, dr. Kuyper van de anti-mannen, mr.
Tideman voor de oudliberalen, mr. Loeff van
de Katholieken, mr. Lohman van de christe-
lyk-Historischen, terwyl de Unieliberalen
vertegenwoordigd zyn door mr. Cord van
der Linden en jbr. Van Doorn.
'tKomt me vreemd voor, dat terwijl van
ik hem in de rede viel. „Breng my de koffie
boven1
Hy zag mij even tamelijk onwillig aan
en vertrok.
Uit het kleine kamertje was plotseling
alle zonneschijn geweken en de lucht was
er zwaar en duf geworden. Of leek mij dit
zoo maar toe
Een poos lang bleef ik in den leunstoel
zitten en tuurde naar het leelyke groene
vloerkleed; het was my onmogelijk myn
gedachten bijeen te houden. De portretten
van den vorst van het landje en van zyn
gemalin, die boven de kanapee hingen,
dansten mij voor de oogen, en dat van den
ouden keizer Wilhelm schudde het hoofd.
Lieve hemel, het wilde mij nog altijd niet
in het hoofd. Mijn Elisabeht een zenuw-
lijdsterDat zachte, stille schepseltje, die
goede vriendin uit myn meisjesjaren! En
het kind er vandoor I
II.
Sinds vier jaar had ik Elisabeth niet weer
gezien. Toen was zy aan onze kust in een
klein Holsteinsch badplaatsje geweest met
haar man en haar kind, en wat was dat
kind tot een lief deerntje opgegroeidIk
