NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
ZUID-HOLLANDSCHE EN ZEEUWSCHE 1111111
ONZE EILANBÜ
voor de
Dit Blad verschijnt eiken Zaterdagmorgen.
Prijs per kwartaalf 0,50
Afzonderlijke nummers- 0,05
No. 40 Zaterdag 29 Augustus 1908 15E Jaargang
Alle voor de Redactie en Administratie bestemde stukken en Advertentiën worden uiterlijk
Vrijdagmorgen ingewacht bij de Administratie te Middelharnis.
Prijs per advertentiën van 1—5 regels 0,50
Iedere regel meer- 0,10
Groote letters naar plaatsruimte.
Buitenlaiidsch Overzicht.
De Marokkaansche kwestie, die reeds
zoo vaak een botsing heeft dreigen te weeg
te brengen tussschen de groote mogend
heden, die als buldoggen tegenover elkaar
staan, is onverwachts in een ander licht
gekomen. De lezer weet, hoe sultan Abdel-
Azis zijn troon bedreigd zag door zyn
broeder Mouley Hafid. De Marokkanen
zyn op hun wettigen heerscher zeer ver
toornd over zijn houding tegen de vreem
delingen. Men beschouwd Abdel in zijn land
vrijwel als een gewillig werktuig in handen
der vreemdelingen, voornamelijk van de
Franschen. De haat der Marokkanen tegen
de Europeanen is niet verwonderlijk. De
laatsten komen in deze landen uitsluitend
om zaken te doen, het is hun slechts te
doen om de dubbeltjes. In de middelen om
die te verkrijgen zyn ze gewoonlijk niet
kieskeurig. De Marokkanen snapten ook vry-
spoedig dat het de groote Mogols om niets
dan de heerschappij in het land te doen
was. De priesters deden waarschijnlijk het
hunne om de geloovige Mahomedanen op
te zetten tegen te Christenen.
De bodem was dus goed toebereid om
het verzet tegen Abdel-Azis welig te doen
tieren zoodra Mouley Hafid de vaan des
opstands hief en de leuze liet klinkenWeg
met de vreemdelingen, schaarden zich vele
woeste bergstammen aan zijn zijde. Met
den steun der Fransche wapenen scheen
het echter of de wettige sultan zich zou
kunnen handhaven. De laatste berichten
deden dit ook verwachten. Zijn beste troe
pen, de Sjeribiaansche geheeten, behaalden
de eene overwinning na de andere en reeds
waren ze tot op korten afstand van Marok-
ko's zuidelyke hoofdstad genaderd.
Maar Brederode zong reeds: 'tKan ver-
keeren. Abdel Azis heeft ondervonden, dat
het alle niet steeds bestendig van duur is.
In den nacht van 19 op 20 Augustus werd
zijn legerplaats plotseling door de troepen
van Mouley Hafid overvallen. Gevochten
werd er byna niet, de troepen van Abdel
lieten hem in den steek en Hepen nagenoeg
alle over tot den weerbarstigen broeder. De
sultan slaagde er met groote moeite in met
enkele getrouwen een Fransche militaire
post te hereiken vandaar schijnt hij van
plan te zyn naar de havenplaats Casa-
Blanca te trekken om zich daar onder de
Fransche vanen in veiligheid te stellen,
Na deze nederlaag is de zaak voor Mouley
Hafid gewonnen. Hij heeft reeds een procla
matie laten bekend maken waarin hij zijn
victorie vermeld. In nagenoeg alle plaatsen
kiezen de ambtenaren reeds zijn zijde. Yoor
Abdel-Azis is de eenige uitweg het land te
verlaten en zijn verdere levensdagen als
gebannen koning rustig te gaan slijten.
Zeer onaangenaam is deze loop der zaken
voor de Fransche regeering. Frankrijk heeft
zich al is het dan niet officieel, dan toch
door zyn daden, steeds aan de zijde van
FEUILLETON.
Uit liet leven mijner oude
vriendin.
XVIII.
Wat heb ik sedert dien avond veel ver
loren Doch wat was dat Daar stond
een slanke gedaante in de geopende deur,
ik kon niet meer onderscheiden wie het
was, doch ik gevoelde het, myn hart begon
hoorbaar te kloppen, en ik had de kracht
niet om my op te richten.
„Margaretha." klonk het zacht, „mag ik
binnen komen Zult ge my niet van uwen
drempel verjagen, nu ik smeekend tot u
kom
„Wilhelm 1" antwoordde ik,kom binnen 1"
Wy stonden tegenover elkander. 'tWas
donker in de kamer, en ik kon zijn gelaat
niet zienik voelde echter heete droppels
op mijne handen die hy aan zyne lippen
bracht, terwijl hy snikte: „Vergeef mij,
Gretha
„Alles, Wilhelm, alles 1 Ach, had ik je
gelukkiger mogen we&rzien 1"
„Gretha, ik wil je heden niet de geheele
den ontroonden sultan geschaard. Het is
voor dat land een bittere pil nu den op
roerling als wettigen sultan te zullen moe
ten erkennen, Toch zal het daartoe wel
moeten komen. In de Fransche pers is deze
wending reeds duidelijk melkbaar. De
Fransche bladen leggen er den nadruk op
dat die erkenning kan geschieden als Mou
ley de akte van Algeciras belooft na te
leven.
Dat die belofte zeer noodig is, behoeft
zeker wel geen betoog. Reeds zyn nieuwe
vijandelijkheden tegen Europeanen voorge
komen en Mouley zal zeker moeite genoeg
hebben orn dit te voorkomen. Een lichtpunt
voor de Fransche regeering is, dat de En-
gelsche pers, Frankryk's trouwe bondge
noot, eenstemmig by voorbaat alle te nemen
maatregelen der Fransche betreffende Ma
rokko goedkeurd.
De Belgische kamer heeft, voor zy met
vacantie ging, in eerste lezing het ontwerp
tot overname van den kongostaat. overge
nomen. In het heele land is over dit wets
ontwerp heel wat te doen geweest. Oorspron
kelijk wou koning Leopold zyn dierbaar
vaderland met de kolonie opschepen op
totaal onaannemelijke voorwaarden. Nood
gedwongen zyn daarin wijzigingen aange
bracht, doch lang niet allen zyn daarmede
tevreden. Velen meenen dat Belgis zich
onverantwoordelijk zware lasten op den
hals haalt met de overname op de gestelde
voorwaarden. Zoo schrijft onder anderede
Vlaamsche Gazet: „Wy staan nu tegenover-
die kolonie beladen met de zwaarste ver
plichtingen, die een beschaafd land ooit
heeft durven op zich nemen. De tijd der
hooge duizenden, het aardsch paradijs van
niets ontziende beheerders en aandeelhou
ders moet tot het verleden behooren.
De „openbare macht" kan in Congo niet
langer dienen om de belangen van maat
schappijen te vrijwaren. Congo mag en kan
aan Belgis niet buitensporig opbrengen.
Zooniet is een kolonie slechts een lustoord
van woeker, uitbuiting en onmenschelyk-
heid".
Dat is nu juist geen rooskleurig oordeel.
Een open vraag is het nog of de mogend
heden, die het verdrag van Berlijn onder
teekenden waarin bepaald wordt, hoe over
het lot van de kolonie eenmaal zal beslist
worden, met de overname door Belgie op
de voorwaarden door Leopold gesteld, ge
noegen zullen nemen. In Amerika nam een
machtige vereeniging, de Amerikaansehe
Congo Reform Association reeds een pro
testmotie aan tegen d6 overneming op zulke
voorwaarden en onder zoo weinig waarborg
voor een goed en menschelyk bestuur. Men
meldt dat de Britsche xegeering evenmin
van plan is zoo maar voetstoots haar toe
stemming te geven tot de overdracht. Zy
zou van plan zijn waarborgen te eischen
van de Belgische regeering, dat de kolonie
op geheel andere wyze dan tot dusverre zal
bestuurd worden.
Zy meent dat het bestuur tot nu toe ge
geschiedenis van myn misdaad verhalen,
sprak hij, nog altijd myn hand in de zyne
houdend. „Ik ben ellendiger geweest, dan
gy wellicht vermoed hebten ik wil alles
aan uwe voeten bekennen doch later,
thans kan ik het nog niet, de tyd daartoe
is nog niet gekomen; nu kom ik alleen om
je te smeekenGretha, neem je 't lot van mijn
kindje aan!"
„Je kindriep ik. „O, breng het mij
Wilhelm, ik bid je er om."
'tls buiten in myn rijtuig," zeide hy, en
ging de deur uit.
Met bevende handen stak ik licht aan
daar trad hij weêr binnen, een bekoorlijk
kindergezichtje loerde slaapdronken uit een
chaos van doeken en mantels, en zie, daar
lachte het rooskleurig mondje, en twee
armpjes strekten zich naar mij uit met
een kreet van verrukking nam ik het kind
in myne armenhalf schreiend, half lachend
kuste ik de donkere oogen, en het knaapje
kraaide en lachte me&, en greep met zijn
haDdjes in myne haren.
„Nu weet ik dat het liefderijk verzorgd
zal worden," zei Eberhardt met vochtige
oogen. „Ik moet voor eenigen tijd op com
mando, en z y is vertrokken, zonder zich
om het kind te bekommeren; ze denkt mis
schien, dat ik het evenals alty'd zou kun
nen verplegen, en dat zou ik ook gedaan
hebben, als ik niet te velde had gemoeten.
voerd is in strijd met alle nationale vriend
schapsbetrekkingen en met schending van
alle verdragen. Wie de onverkwikkelijke
letcuur over den Kongo heeft nagegaan,
weet dat zy daarin gelijk heeft. Het gaat
in Kongo nog een graadjej erger toe dan by
de Atjehsche bloedbaden of in de Engelsche
vrouwen- en kinderkampen in Transvaal.
Trouwens, koning Leopold zou baronesse
de Vaughan geen Kongosche millioenen
hebben kunnen schenken als alles in eer
en deugd was toegegaan.
Maar och, Izaak van den Dam zei reeds
dat het kwartje dat hij aan zijn oor hield
niets zei en de brave uitbuiters der Kongo-
negers voelden alleen bezwaar als de caout
chouc minder in prijs was of de produc
tie tegenviel.
Of Belgie tegen die uitbuiting waarborgen
op zal kunnen leveren, gelooft wel niemand.
De Indische legers op Sumatra werden ge
volgd door groote petroleumconcessie's, de
oorlog van Transvaal ontstond door den
Engelschen gouddorst, de kolonisatiezucht
van België zal wel geen edeler beweegreden
hebben. De Vlaamsche Gazet zegt een waar
woord: „De toekomst zal uitwijzen of Bel
gië voor een eerlijke zending is bestemd."
Zegt u dat wel, juffrouw Pieterse
Duitschland is het land der protectie by
uitnemendheid. Op nagenoeg alle producten
zyn verbazend hooge rechten gesteld. Het
aantal tegenstanders dier belasting op
magere beurzen neemt in Duitschland nood
wendig toe. Noodwendig, want het is van
de protectie een kenmerkende eigenschap
dat zy een kort tydperk van ongekenden
bloei te voorschijn roepen doch tevens tot
een overproductie leidt, die een crisis doet
intreden. In een verslag van een Duitsche
kamer van koophandel wordt de invloed
der protectie zeer juist geteekend. Daarin
toch wordt gezegd: „Twee omstandigheden
hebben er vooral toe bijgedragen dat de
invloed der beschermende politiek in het
geheele economische leven tot uiting kwam.
Ten eerste zijn de voorraden uitgeput, die
voor de invoering der protectionistische
tarieven waren opgelegd, Dit is vooral in
den graanhandel merkbaar. Zoolang nog
graan beschikbaar was waaraan de voor-
deelen van het oude tarief ten goede waren
gekomen, waren de uitwerkselen van de
Agrarische beschermende rechten bijna niet
te merken, maar nu de voorraden uitgeput
zyn toonen zy zich in al hare scherpte.
Daarbij komt nog, dat de graaninvoeren
naar Duitschland merkbaar afnamen tenge
volge van slechten oogstin het buitenland,
zoodat de graanprijzen in het land een on
gekende hoogte bereikten. De uitvoerhandel
wordt ontzettend bemoeilijkt. Voornamelijk
de machine-nyverheid lydt ernstig onder
de hooge rechten. De rechten versterkten
de industrie in het buitenland en maakten
haar in staat te concureeren, zoodat de bin-
nenlandsche iudustrie groote verliezen leed
by den exporthandel en in menig land een
verlies van afzetgebied moet betreuren."
In Turkije schijnt de hervorming werke
lijk op een solide basis te staan. Het Turk-
sche comité dat de omwenteling wist te
bewerkstellen heeft thans zyn regeerings-
program opgesteld. Daarin wordt verlangd,
dat een grondwet zal worden tot stand ge
bracht, waarin de vrijheid der politieke
vereenigingen op ondubbelzinnige wijze zal
worden vastgelegd. Alle Turksche onderda
nen van het mannelijk geslacht, die den
leeftyd van 21 jaar hebben bereikt, zullen
kiesgerechtigd zyn, hoe ook hun sociale
positie, hun rijkdom of hun grondbezit moge
zijn. Slechts zy, die de burgerrechten mis
sen zullen ervan uitgesloten zyn. Alle Otto-
manen, de algemeene naam voor de onder
danen van het Turksche rijk, zullen dezelfde
rechten hebben. Zy zullen voor de wet gelyk
zijn en kunnen al naar hun bekwaamheden
tot alle staatsambten worden benoemd. De
strijdkrachten te land en te water zullen
worden hervormd naar de behoeften en de
financiëele draagkracht van het land. Men
ziet dat dit comité de zaken met kracht
aanvat en volkomen doordrongen is van
de meening dat Turkije moet hervormd
worden naar het model van een We3terschen
staat.
Zelden zal wel een revolutie zoo bloede
loos tot stand zijn gekomen als in dit rijk.
Wellicht zullen de Turken het algemeen
kiesrecht nog eer hebben dan deNederlan
dersHet zou waarlijk fraai zyn
Het kindermeisje is weggeloopen, terwijl
zy verklaarde, dat zy in een buis, waar de
moeder nooit naar haar kind omkeek, niet
wilde blijven. Gretha, ik weet, dat gij
Hy reikte mij de hand. Wees onbezorgd
riep ik. ,,'t Zal myn heiligste plicht zyn
over 'tkind te waken 1"
„Leef welHij boog zich over het kind
en kuste de kleiDe handjes, toen snelde hy
luid snikkend de deur uit.
Ik was alleen neen, niet alleen, ik
hield immers zyn kind in mijne armen.
Myn hart sprong op van vreugde en geluk
ik liep Daar het licht, en keek in de lieve
oogjes en kuste den kleinen mond. „O, gij
lief, aanvallig wichtje, gij zult uwe moeder
niet missen fluisterde ik het toe, en toen
wiegde ik het weer in mijne armen, liep
de kamer op en neer, en begon schier
onbewust te zingen:
„Slaap kindjelief, slaap!"
Plotseling riep Katrien angstig uit de
zijkamer; „Maar, Greetje, kind, wat scheelt
je toch ?"De oude had my in zoo'n eeuwigen
tijd niet hooren zingen.
„O, Katrien, kyk toch eens!" riep ik en
hield het kindje voor haar gelaat, dat lachend
op myn arm zat. „Zie eens wat ik hier heb
Hij bracht mij zyn kind, 'tliefste wat hij
op aarde bezit! O, Katrien, nu wil ik weer
Wat deze 'Kanier van Koophandel hier
vermeld, valt trouwens in alle protectio
nistische landen te constateereD en wel in
veel grooter mate dan in vryhandellanden.
Geen land wordt door de gevolgen der over
productie zoozeer geteisterd als Amerika.
Ook daar groeit de strooming tot verlaging
der onzinnig opgedreven invoerrechten
voortdurend. Vooral onder de arbeidende
bevolking wordt het besef levendiger dat
zy de wrange vruchten der gehate protectie
plukt.
Binnenland.
Limburgsche gruwelen
Zaterdagavond 7 uur werd zekere N.
Leenderts op de Maasbrug te Maastricht
onverhoeds door een persoon aangevallen,
die hem een diepen messteek in de rechter
zijde onder de borst toebracht. Leenders
meldde zichzelf op het politiebureau, waar
hij voorgaf niet den man te kennen, die
hem had verwond. Hij werd vervolgens
naar Calvariënberg overgebracht, waar ge
constateerd werd dat hij levensgevaarlijk
was verwond: de steek moet tot aan de lever
zyn doorgedrongen.
Later heeft L. bekend, wie hem den mes
steek heeft toegebracht, uit vrees voor zijn
aanrander heeft hij diens naam eerst niet
durven noemen. De dader, M. genaamd, een
berucht individu, is nog niet aangehouden.
Zyn signalement is verspreid.
vroolyk en prettig zyn, en zingen I"
Marie, die óók binnen gekomen was, moest
de lamp brengen, opdat Katrien het lieve
schepsel goed zou kunnen zien. De lippen
der oude trilden toen de groote, donkere
kinderoogen verwonderd op haar neerkeken,
en Marie riep voortdurend„O, wat 'n lief,
mooi kereltje
Al mijn droefheid was verdwenen; in
onheuglyken tijd had mijn hart niet zoo
blij geklopt als heden. Ik danste door de
kamer, de wieg moest van de vliering ge
haald worden, er werd melk gekookt, en
daarna zat ik aan de wieg, waarin reeds
mijne moeder en ook ik gelegen hadden,
en zong met zachte stem oude wiege-liede-
ren, die Katrien my als kind geleerd had.
En toen de lange wimpers van '1 knaapje
de oogleden bedekten, zonk ik op mijne
knieën, en er steeg een innig dankgebed
uit myn hart ten hemel.
Een gelukkig tydperk brak nu voor mij
aanik bekommerde mij om niemand,
alleen het kind - zyn kind was mijn eenige
zorg. Ik dacht er zelfs niet aan, dat ik het
niet a 11 y d bij mij zou knnnen houden
ik droeg het in den tuin rond als de zon
scheen, ik leerde het loopen,en was buiten
mij zelve van vreugde, toen ik na eindeloos
Zyn meisje had met andere jongens ge
praat
De huzaar J., die Zondagavond omstreeks
11 uur zyn meisje C. A. aantrof, pratende
met eenige burgerjongens, geraakte daar
door zoo in drift, dat hij de sabel trok en
daarmee zyn meisje ergerlijk mishandelde.
Zij bekwam twee wonden aan 't hoofd
en moest in het ziekenhuis verbonden
worden
De dader werd door de politie gearres
teerd en aan de militaire autoriteiten over
gegeven. Zw. Ct.
Ook een vreemde gewaarwording!
Groningers, die Zondagmiddag met de
Zuidlaarder tram van 5 uur naar huis kwa
men, hebben een minder prettig avontuur
gehad. Plotseling werd een gekraak gehoord
en even later stonden de trampassagiers in
het zand tusschen de rails.
De trambodem had den last niet kunnen
dragen 1
Gelukkig bleven persoonlijke ongelukken
achterwege.
Te Eist, bij Rhenen, kwam gisteravond
de landbouwer De Greef, uit Prattenburg,
met zijn dogcart de Oosterstoomtram tegen,
welke uit de richting Driebergen kwam.
Door het schrikken van het. naard kwam
het voertuig in aanraking met de machine,
waardoor de G. viel en er onder geraakte.
De ongelukkige werd deerlijk gewond op
genomen en gaf weldra deri geest. Hij laat
een vrouw na met drie jonge kinderen.
Maandagavond had te Brandwijk een
allerdroevigst ongeval plaats.
Twee kinderen van den heer P, Conjongh
te Rotterdam waren bij hun grootoudera en
tante gelogeerd. Al spelende schijnen zij in
den diepen Graafstroom geraakt en verdron
ken te zyn. Men vond beider klompjes drij
vende.
Door dr. Planten werden nog pogingen
aangewend om de levensgeesten op te wek
ken, doch 't was vruchteloos. De deelneming
is zeer groot. (N. Ct.)
Hedenmiddag omstreeks 12 uur ging het
10-jarige zoontje van den heer P. S., wo
nende aan deD Nieuwen Haagdyk te Breda
met twee makkertjes zwemmen aan 't Ver
laat. Het jongetje verdween, vermoedelijk
door kramp bevangen, in de diepte en kwam
niet meer boven. (Dgbl. v. Nbr.)
Een angstig oogenblik. Tijdens een hevig
onweder, dat dezer dagen vlak boven Am
sterdam woedde, was een der abonnés van
„De Tel." die zich op het kantoor bevond
van de cacaofabriek „Deli", aan de Sloter-
Btvaatweg, ooggetuige van de machtige wer
king van het hemelvuur. Juist op het
oogenblik, dat hij zich voor de telefoon
plaatste, werd deze plotseling door den
bliksem getroffen, zoodat een verblindend
licht daaruit te voorschijn kwam. Een
gloeiend blauwe vlam verlichtte een oogen
blik het gansche vertrek en spatte daarop
voorzeggen, uit het onverstaanbaar stame
len, het eerste duidelijke „Papa" vernam
dat zou immers EbeTharót's welkomstgroet
zijn, als hy zijn kind kwam bezoeken.
Zoo verliepen dagen en weken. Van 't
kasteel vernam ik alleen,dat dedamesnog
altijd in Zwitserland vertoefden. Eberhardt
was niet weêr hier geweest, maar zijn op
passer was van tyd tot tijd naar 'tkind
komen informeeren, en zijne groeten over
brengen.
Eindelijk op een zwoelen zomerdag, toen
ik met den kleine in 't schaduwrijke zomer
huisje van onzen tuin zat, en gekleurde
steentjes op de tafel gelegd had, die hij er
voortdurend met zyne vlugge handjes weêr
afwierp, vertelde mij mevrouw Renner, die
mij met haar breiwerk gezelschap was
komen houden, dat de beide dames gister
avond ook weer terug waren gekomen, en
dat vrouwe Von Eberhardt heden morgen
reeds vroeg naar stad gereden was waar
schijnlijk om wegens de echtscheiding voor
het gerecht te verschijnen. „Een trotsche,
plichtvergeten vrouw," voegde zij er met
verontwaardiging by, terwijl ze op het spe
lend kindje wees. „'tls zonde en schande;
zoo iets kan God niet gedoogen!"
„Ik ben nieuwsgierig," vervolgde zij na
een poos, „aan wie het kind zal worden
toegewezen, aan hem of haar?"
„Aan hadr?" herhaalde ik, „Is dat dan
Ük
stel
om
leid
