NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
ZUÏD-IOLLANDSCHE EN ZEEOWSCIEEILANDEN.
hee
am
BOER
ipayme
NI?
Steenhouwerij
INSSTRAAT 111,
ERDAM.
,75 en
3,40.
ge en prijzen,
compagnie.
zien van naam,
KOOMEN.
E. A. POOTS.
v.BALLEGOOIJ
T. ZAAIJER.
iUIDIJK
E f 1.30 de 5 ons
EERHUIS."
;RDAM.
jIJKE prijzen.
MULDER.
trole van het
terdan,
neerd,
Ir in water, ter
epap Onont-
Warmoeziers
Aardappelen,
Tulpen.
van Fruit, Sïer-
i, de koolwortel-
arven maden en
htischer en doel-
snd preparaat-
ltaten garandeert
eschadiging door
)veol schadelijke
i den weg staan,
en prospectus
Bsc MEN, Café,
Bierman, Acht-
■OOT, Schilder
childer, Den
Timmerman,
•ingvliet.
irdigd, worden
,ndel
ONZE EILA1BÜ
voor de
Dit Blad verschijnt eiken Zaterdagmorgen.
Prijs per kwartaalf 0,50
Afzonderlijke nummers- 0,05
No. 39 Zaterdag 22 Augustus 1908 15E Jaargang
Alle voor de Redactie en Administratie bestemde stukken en Adverténtiën worden uiterlijk
Vrijdagmorgen ingewacht bij de Administratie te Middelharnis.
Prijs per ad verten tien van '15 regels f 0,50
Iedere regel meer- 0,10
Groote letters naar plaatsruimte.
Buitenlaiidsch Overzicht.
De Turksche regoering gaat steeds voort
met het invoeren van kerkhervormingen.
Men ervaart thans eigenlijk pas recht, hoe
treurig het er in dat Turksche rijk heeft
uitgezien en hoe noodig verandering is.
"Vrijheid van spreken heeft nooit bestaan.
Het postgeheim was iets onbekends. Ieder
wist, dat hij kans had, dat zijn brieven aan
de postkantoren werden geopend en wee,
zoo de politiespionnen er 6en enkele
lettergreep tegen de regeering uit konden
opvisscheu. De Correspondenten van buiten-
landsche bladen wisten dit ook wel en
durfden niet alles zeggen uit vrees, dat zij uit
het land gezet zouden worden. De sultan
leefde net als vadertje „Czaar" in voortdu
rende vrees voor aanslagen en samenzwe
ringen. Hij was omringd door een heel leger
van spionnen, die alles aanbrachten. Kwam
iemand wat veel in de gebouwen der buiten-
landsche gezandschappen, of in de straat,
waar die gebouwen staan, dan was dat zeer
verdacht. Had hij de vermetelheid een
buitenlandsch blad te lezen, dan stond hij
reeds daarom met een zwarte kool aange
teekend.
Toonde een Turk wat vrijzinnige denk
beelden, hy kon er zeker van zijn als verrader
te boek te staan en den één of anderen dag
moest hij vour zy'n misdrijven, die elk
Nederlander heel gewone dingen vindt,
boeten. Een correspondent vertelt zelfs,
dat een Turk een sterk licht op zijn fiets
had staan.
Hy werd voor den rechter gebracht, want
de spionnen verklaarden, dat dit licht wel
een sein kon zijn om andere slecht bekend
staande personen tot sein te dienen. Dat
zoo'n toestand het leven in KoDstantinopel
ondraaglijk maakte, is licht te bogrijpen.
Turken, die het met hun land werkelijk
goed meenden, maakten zich als voorjaren
over den toe9tand ongerust. Leger en vloot
werden geheel verwaarloosd. De uitgetrok
ken gelden verdwenen in den zak van hoog
geplaatste ambtenaren. Soldaten en officie
ren kregen vaak in maanden geen soldij
en alleen door het verwekken van een op
roer gelukte het den soldaten wat van den
Sultan los te maken. En soldaat was men
waarlijk niet voor zijn plezier. Of er moest
gevochtenworden tegen benden in Macedonia
waar menig soldaat door sluipmoord viel,
óf aan de Turksch-Perzische grens. De of
ficieren zijn over het algemeen vrij goed ont
wikkeld, doch de regeering plantte door die
betere opleiding zelf de kiemen der revo
lutie. Juist door huu meerdere ontwikkeling
gingen talrijke officieren over tot de Jong-
Turken, omdat zy de gruwelen van het
oude wanbestuur het best leerden kennen
door eigen ervaring.
In dat feit moet dan ook ongetwijfeld
wel de reden gezocht worden, dat de sul
tan toen de revolutie uitbrak geen beroep
op het leger deed, dat in Rusland bv. nog
FEUILLETON.
Uit het leven mijner oude
vriendin.
XVII.
Ik ben geen vrouw die my met wat
overgeschoten brokken laat afschepen, en
daarom schenk ik je je vrijheid terug en
tegelijkertijd het verlof, om de inspraak
van je hart geheel en al te volgenEn
terwijl ze met over de borst gekruiste ar
men voor haar man staan bleef, barstte ze
weGr in een luiden schaterlach uit.
By deze woorden trok ik mij haastig
terug, en wilde de deur openenvoor niets
ter wereld had ik deze ontknooping willen
bywonen.
„Halt!" riep nu de schoone vrouw, en
stond met één enkelen sprong naast mij.
„Niet wegloopen, myn hartjeJ ij bent het
immers, naar wier bezit bij met alle toe
wijding van een schuchteren jongeling
smacht 1 Hier gebleven! Aan jou heb ik
dien geheelen walgelijken tijd, dien ik thans
doorleven moet, te danken j y alleen hebt
zijn hart afkeerig van mij gemaakt; ver-
steeds zoo'n gewillig werktuig in handen
der reactie is. De sultan wist wel, dat zijn
leger op de hand der Jong-Turken was.
Vandaar, dat hy de wijste partij heeft ge
kozen eD zich tot een partemeDtaire regee
ring bereid heeft verklaard. Dat strekt Ab
doel Hamid meer tot eer dan dat hij zooals
„vadertje" Czaar duizenden laat ophangen
mishandelen en verbannen. Wanneer het
de Jong-Tursche party gelukt de gematigd
heid te blijven betrachten, waarmede ze
momenteel te werk gaat, is er alle kans
dat de onwenteling Turkije zal opheffen
uit den staat van verval en vernedering
waarin het sinds een eeuw byna verkeert.
De reactie zal wel niet nalaten het hoofd
op te steken. Het is daarom de groote vraag
of de Sultan tegen dien invloed gekant zal
bly'ven, Voor Turkije is dat wel te hopen.
Sinds de laatste Rijksdagverkiezingen re
geert von Bulow met het zoogenaamde
„bloc", de samengang van een allegaartje1
van conservatieven en liberalen tegen de
katholieken en socialisten. Reeds van den
begiDne af aan werd voorspeld, dat het
„bloc" het onmogelijk lang zou kunnen hou
den, daar de samengang tusschen conser
vatieven en liberalen onmogelijk zou zyn.
Al dreigde meermalen een scheuring, de
handigheid van Von Biilow. die het grootste
belang er bü heeft het bloc in stand te hou
den, omdat zijn regeering er mee staat of
valt, heeft echter telkens de klove nog weten
te dempen. Het staat er nu wel na, dat het
tot een scheuring zal komen. In Sleeswijk
Holstein is dr.Schuching burgemeester van
het stadje Husum. Bij de verkiezingen
heeft hy zich in zeer liberalen zin uitgelaten
en later in een vrijzinnig blad een paar ar
tikelen geschreven, waarin hij sommige
maatregelen afkeurde. Dat is hem zeer kwa
lijk genomen en de regeering heeft hem te
kennen gegeven dat het voor een ambtenaar
niet te pas komt regeeringsdaden te beoor-
deelen en er een politieke meening op na
te houden die anders is dan die zijner su
perieuren. Het slot is, dat zyn dagen als
burgemeester zyn geteld. Geen wonder dat
de vrijzinnige pers verontwaardigd is De
vervolging schijnt uitgegaan te zijn van den
Pruisischen minister van binnenlandsche
Zaken. Zeer terecht wordt in de Duitsche
pers gevraagd hoe het mogelijk zal zyn het
bloc bijeen te houden als regeeringsambte-
naren en ministers te keer gaan tegen libe
ralen die tot het bloc behooren. Hoe kunnen
de liberalen zoo'n regeering steunen? Von
Biilow zal dit vieze zaakje in ordetebren
gen hebben, want zooals wij zeiden, het
raakt zijn positie. Valt het bloc uiteen, dan
kan hy niet aan 't hooid der regeering
blijven. Hy heeft indertijd op zoo krasse
wijze met de Centrumpartij grbroken, dat
het een te groote vernedering zou zijn thans
by die partij aa" te kloppen.
Uit Belgis wordt een schandaalzaak ge
meld, die een verbazende opschudding in
het land teweeg heeft gebracht. Bij de
antwoord je nu, zoo je kunt, jy trotsche
prinses, jy Ze had mij tot in 't midden
der kamer gesleept en slingerde mijn hand
van zich af, alsof ik vergif aan mijne vin
gers had.
Ik was zóó verbijsterd, dal ik geen woord
kon uitbrengen; als om hulp smeekend
dwaalde myn oog in 'trond, en staarde in
het verwrongen gelaat van vrouwe v. Ben-
deleben.
„Mij kun je belasteren, Ruth, zooveel je
wilt," klonk plotseling de stem van Eber-
hardt, „betrek echter geen onschuldige
menscben in deze treurige geschiedenis."
„Onschuldig?" riep Ruth. „Dan heeft ze
je zeker in haar droom brieven geschreven,
nietwaar? En in haar droom heeft zy je haar
portret geschonken Ziedaar, moeder hebt
ge de geheele onschuld!" schreeuwde zy,
en wierp een pakje brieven voor de barones
op tafel. „Ziedaar, diit vond ik, toen hy
gister vergat den sleutel uit zijn schrijftafel
te nemenen hier is haar portret, dat ik
uit zijn lessenaar nam, en dat mij het bewijs
gaf van zijn ontrouwen nu zult ge mijn
ongelukkig leven als zyn wettige vrouw
kunnen begrijpen
„Gretha gilde vrouwe v. Bendeleben
zóó luid en verwijtend, dat het mij als een
jammerklacht door de ziel sneed. Nog altijd
staarde ik als zinneloos op de brieven, die
de barones achtereenvolgens in de hand
hoofstad Brussel ligt als voorstad Schaar
beek. In een zich voortdurend uitbreidend
centrum zooals Brussel is, moeten voort
durend groote werken worden uitgevoerd.
De burgemeester van het stadje, ingeniers
enz. hebben daarbij knoeierijen op reusach
tige schaal bedreven.
Het gelukte b.v. een persoon zyn eigendom
tot driemaal toe te doen onteigenen en
steeds werd het bedrag der schadeloosstel
ling hooger. Was een nieuwgebouw voltooid,
dan zag men, dat het niet in de gewenschte
richting stond en de zaak was ge
zond. Zooiets kon natuurlijk alleen gebeuren
met medewerking van het gezag, anders
kon zoo'n feit zich niet voordoen. Het
Handelsblad van Antwerpen zegt, dat, als
het gerecht zyn onderzoekingen in de om
geving der hoofdstad voortzetten nog wel
andere ontdekkingen zal doen en de zaak
een ontzaglijke uitbreiding zal krijgen.
Het is nog niet zoolang geledeD, dat bij
het Belgische leger groote knoeierijen bij de
leveranties van vleesch aan het leger wer
den ontdekt. Eveneens zyn voor eenigen
tyd in do nationale fabriek van verduur
zaamde eetwaren te Antwerpen schande
lijke diDgen aan het licht gekomen. Thans
blijkt dat een geheel gemeentebestuur voor
duizenden en duizenden heeft weten te
stelen. Het schijnt, dat er nog heel wat
meer te vinden zal zijn. Althans het ge
noemde Handelsblad schrijf: „Niet alleen
in Schaerbeek maar ook elders, niet alleen
in gemeente diensten, ook in staatsonder
nemingen dient gemoffeld om te achter
halen waar er geknoeid en gekonkeld wordt.
Men zoeke van hoog tot laag en van laag
tot hoog." Dat laatste is heel mooi gezegd,
maar zou het niet net gaan. als in de be
ruchte Panama-affaire in Frankrijk?
Toen waren zooveel „hoogen" er in be
trokken dat men de zaak maar in den
dofpot stopte! 't Kon in Belgie wel eens
net zoo gaan
De Engelsche minister Churchill heeft een
goed werk gedaan. Tusschen Engeland en
Duitschland heerscht een gespannen ver
houding en vele staatslieden hebben zich
bezorgd afgevraagd of de Russisch-Engel-
sche entente (samengang) niet een conflict
tusschen Duitschers en Engelsclien te voor
schijn zou roepen. In een prachtige rede
heeft minister Churchill een krachtig pro
test laten hooren tegen het dry ven van hen
die de Engelschen tegen de Duitschers op
hitsen en steeds spreken van een dreigend
oorlogsgevaar dat als onafwendbaar wordt
vooi gesteld.
Minister Churchill sprak deze rede uit in
een mijnwerkersbijeenkomst te Swansea.
Waarom zei Churchill, zou men eigen
lijk oorlog voeren? Voor vrees, dat Duitsch
land Engeland overvleugelt is geen reden.
En nergens ter wereld komen Engelsche
eu Duitsche belangen van den eersten rang
met elkaar in botsing. Integendeel, de Duit
schers behooren tot Bngelands beste klanten
en Churchill zou niet weten waar een gelyk-
nam. „Uwe Margaretha", las zy de onder -
teekeningen, en opnieuw klonk het op hart-
verscheurenden toon: „Gretha, hebben we
dat aan je verdiend
„Neen, mama," zoo verbrak Eberhardt de
stilte, die daarop gevolgd was, „oordeel niet
te schielijk! Hoor my eerst aan; ook gij,
papa, kyk Margaretha niet zoo toornig aan
de zaak is geheel anders, dan ze u wordt
voorgesteld. Deze brieven en dat portret
bewyzen geen ontrouw, want ze zyn
schreven, nog eer Ruth als weduwe tot u
terugkeerde, en dat weet Ruth maar hl te
goed. Dat zij thans een aanleiding wil zoe
ken, om met zooveel mogelijk éclat een
scheiding van my ten tooneele te voeren,
wil ik haar niet ten kwade duiden ook ik
zie er reikhalzend naar uit, dat er een eind
aan komt; maar dat zy d e z e reden bedenkt,
dat is een laagheid, waartoe ik de moeder
van myn kind niet in staat had geacht!"
„Neen 1" riep Ruth, „G'ioof het niet,
mama; dag en nacht heeft hij aan haar
gedacht, haar portret heeft hy alty'd op zyn
hart gedragen, en jegens mij was hij altijd
terugstootend en onvriendelijk is dat
nog geen ontrouw
„Ruth, ik wil mij in tegenwooidigheid
van dit meisje niet met alle middelen
verdedigen, die my ten dienste staan," viel
Eberhardt haar in de rede. „By God, ik
waarschuw je, mij niet te tartendenk er
waardige markt te vinden, wanneer er
Duitschtand iets overkwam. En waar zou
zoo'n vreeselyke oorlog goed voor kunnen
wezen? Voor den handel, zeggen er Het
loont nooit, zei Churchill, om voor handel
te vechten. In een maand oorlog vermeit
gy meer dan vyf jaar voordeelige handel
kan voortbrengen, als alleman twaalf uur
daags werkt en het geld uitgeeft.
Men zegtom koloniën te winnen. Maar
niets zal de bestemming van groote landen
als Canada, Australië, Zuid-Afrika en Indie
wijzigen. Zij gaan voort op hun eigen baan
en vervullen hun eigen bestemming eri
mijns inziens zal geen oorlog tusschen Euro-
peesche staten dat lot veranderen. Zoo bly'
ven er als prijs voor een oorlog slechts
tropische plantages en kleine kolenstations
over de wereld verspreid.
Neen Engeland en Duitschland hebben
geen reden om met elkaar te vechten, geen
prijs om er om te vechten en geen plaats
om te kunnen vechten.
En mogen er eenige duizenden in Enge
land en Duitschland zijn die een oorlog
willen, uitvloedryke menschen mogen er
onder wezen, maar., zyn er geen invloed
rijker op den kant van den vrede Koning
Eduard bv.
Maar al waren die duizenden, die in de
twee landen naar een oorlog haken, nog
zoo invloedrijk zijn er dan niet een hon
derd millioen anderen die geen oorlog willen.
Zyn wy dan zulke schapen, vroeg Churchill.
Is de democratie in de 20e eeuw zoo mach
teloos? Ik heb zoo besloot de minister
een groot vertrouwen in de wezenlijke
goedheid van een groot volk. Ik geloof, zij
gemeenschappelijke en geen tegendrijvige
belangen hebben. Ik geloof dat de zooge
naamde internationale solidariteit van den
arbeid, een groote tegenover alle menschen
kan brengen. Deze redevoering wordt door
de Duitsche pers met groote ingenomenheid
begroet.
De goede verstandhouding tusschen de
twee volkeren zal zeker er op verbeteren
door het bezoek dat binnenkort Koning
Eduai'd officiéél aan zyn Duitschen Keizer-
neef zal brengen. Ieder vriend van den
vrede zal zich verblijden over de te wach
ten toenadering.
Binnenland.
De N. Ct. deelt mede, dat te Apeldoorn
het gerucht, als zoude H. M. de Koningin
een blijde gebeurtenis verwachten, algemeen
geacht wordt waarheid te bevatten.
De gelukkige gebeurtenis zou tegen Fe
bruari—Maart mogen worden tegemoet ge
zien.
Het Hof zou behoudens bijzondere
omstandigheden den winter opHetLoo
doorbrengen.
Men schrijft ons uit Apeldoorn
In de laatste dagen wyze verschillende
omstandigheden op bijzondere voorzich-
om, hoe je my het leven op elke wyze tot
een hel hebt gemaaktwat plichtverzakende
moeder je voor je kind zijt geweestGod
weet, dat ik al het mogelijke heb gedaan
om den vrede te bewaren, 't ging vaak
myne krachten te boven."
„Margaretha!" riep nu de baron op bar-
schen toon. „Margaretha, heb jy werkelijk
deze brieven geschreven
„Ja, dat heb ik gedaan," antwoordde ik
snikkend.
„Zeg eens kind." riep by driftig, wat dacht
je dan wel daarby Hoe kom jy, die ik
voor een verstandig, zedig meisje hield, er
toe, briefwisseling met luitenant Von Eber
hardt te houden
Ik zweeg; 'tzou my onmogelijk zyn ge
weest, hèm door de waarheid te spreken,
van trouwbreuk te beschuldigen. Vrouwe
v. Bendeleben stond op, eD terwyl ze mjj
een koelen verachtelyken blik toewierp,
verliet zij het vertrek.
't Doet mij innig leed, Gretha, dat ik
zulke zaken van je moet vernemen," hernam
de baron. „Thans wordt mij zeer veel dui
delijk; je afkeer van dominee Renner, je
verdrietelijk voorkomen toen Ruth zich
verloofde 'Lis slecht, dal Eberhardt ver
gat, hoezeer ik je geDegen was, en je als
een mooi kamermeisje zaken in 't hoofd
bracht, die voor de vriendin mijner dochter
niet passend zijn. Dat was niet gehandeld
tigheid van H. M. de Koningin, zooals
men zich herinnert, is de hofrouw zon
der noodzakelijkheid verlengd, zoodat bij
zondere festiviteiten vermeden konden wor
den. Voorts viel het op, dat H. M. den
Prins niet naar Mecklenburg vergezelde,
zooals andere jaren. Eveneens bleef het be
zoek aan Soestdyk achterwege. Ook zal de
Koningin verschillende tentoonstellingen
niet bezoeken, o. a. de landbouwtentoonstel
ling te Apeldoorn waarvan H. M. Bescherm
vrouwe is.
H. M. zal ook, naar gezegd wordt, de
feestelijkheden ter eere Harer verjaring op
31 Augustus te Apeldoorn waarschijnlijk
niet bijwonen.
Wegens den hofrouw zal, gelijk gemeld,
op Koningin's geboortedag ook het gebrui
kelijk gala-diner ten Paleize Het Loo dit
jaar niet plaats hebben. L .D.
Het tramverkeer op het Damrak te Am
sterdam heeft Donderdagmiddag ongeveer
een half uur stoornis ondervonden, doordat
een bijwagen bij het station onspoorde. Het
kostte heel wat moeite het voertuig weer
op de rail3 te brengen, daar men op die
plaats juist bezig is de rails te herstellen.
Te Rozendaal is gisternacht ingebroken
in het kantoor der registratie en domeinen.
Eerst heeft men getracht de deur te for-
ceeren, wat niet gelukt is. Daarna heeft
men een ruit ingedrukt en zoo de sluiting
van een raam opengemaakt. Op het kantoor
zyn alle laden doorzocht en uit een lade een
bedrag van f 30 gestolen. In een andere lade
is het geld niet opgemerkt. De brandkast, die
een groot bedrag bevatte, heeft men onaan
geroerd gelaten. De daders zyn vermoedelijk
drie personen uit het nuburige Heike, wien
reeds meerdere diefstallen werden ten laste
gelegd. Deze personen zyn des avonds ook
iu de plaats gezien.
Een fietsrijder te Gouda, gezeten op een
„huurkar", had gisteren een slechten dag.
Hij kwam in den namiddag opdeWestba
ven aldaar in zoodanige aanraking met een
automobiel no. H. 701, dat van zyn gehuurd
rijwiel niet veel overbleef. Niettegenstaande
zijn onbedrevenheid in het wielrijden, wist
hy toch bijtijds te ontsnappen aan hetgevaar
van zelf aangereden te worden. Blijkens
ingesteld onderzoek ligt de schuld geheel
aan den wielrijder.
Men meldt aan de O. H. Crt. uit Haar
lemmermeer
In onze vorige correspondentie schreven
we het een en ander over zieke varkens
en nog wat. We schetsten daaain hoe men
zieke of soms gestorven varkens toch nog
een weg weet te doen vinden naar de ta
fel van den stedeling, al mogen we niet
verzwijgen, dat het vleesch van den „knors"
ook wel gegeten wordt door de aimere be
volking te plattenlande als is het dan
ook lang niet in die mate.
Doch al is 't vleesch zóó onbetrouwbaar
dat de arme drommel buiten er niet aan-
als man van eer. Je ziet, wat treurige ge
volgen dat nu heeft gehad."
„Vergeef my, papa," zei Eberhardt, „gij
staat op hét punt een zeer streng oordeel
uit te spreken. Ik heb aan mejuffrouw
Siegismund geen enkel oogenblik in dien
geest gedacht, zooals u 't schijnt op te
vatten- Margaretha was myne bruid"
zyn stem trilde „en ik zou haar zoo zeker
tot my'ne vrouw genomen hebben, als ik
nu Ruth gehuwd heb, indien men mij niet
zaken verteld had, die ik de zwakheid had
te gelooven, en die mij een verbintenis
deden afbreken, die mijner onwaardig scheen
te zijn."
„Je bruid?" vroeg de baron, alsof hij dat
zoo kalm uitgesproken woord niet begrij
pen kon.
„Zooals ik zeide," herhaalde hy. „Zij was
mijne bruid, en deze brieven zijn dus
gewettigd."
„Ziet u nu wel papaatje: z ij n bruid?"
lachte Ruth, zich voor haar verbaasden
vader plaatsend, terwyl ik my, over myn
gansche lichaam sidderend, krampachtig
aan de leuning van een stoel staande hield.
Niettegenstaande de mij hier aangedane
smaad, was bet, of de lentein mijn gemoed
ontwaakte.
„Ziet u nu wel, hoe jammer het is, dat
deze party niet tot stand kwam Dan hadt
ge uw vrienden uwe nicht vrouwe v. Eber-