5S?
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
ZUID-HOLIANDSCIE II ZEEUWSCHE EILANDEN.
i Trouw.
Lederwalsen
iËRHUÏS:
EHWERK.
terda.m.
Bericht
mmm
"1
of Strijkgoed
Machinale
htiug
troom",
aland?
an eens Prijs-
verzekerd van
Isch en keurig
UIJTELAAR.
ier dato 5 Februari
in Friesland als:
i Kouduni,
Idem,
Wieuwerd,
liekend is, ieder
rklaren:
nzaadkoekjes met
q en om gevoederd
ke waarde) puike
-el allen met bet-
de Bertels' L\jn-
behaalden en meer
uike murwe Lijn-
ze aanmerkelijk in
ven weer als voor
met meer graagte
Ze onderscheiden
i Vetgehalte en laag
s oontröle der Rijks
ordt gegarandeerd
aii er Lijnzaad met
e Melkopbrengst en
peteren.
en beproeve
Izijn geheel zonder
rnvea gevoederd te
lorna op de groots
RNIS.
DAM,
lert v. Nesstr. 8.
r
JlSSCHAkT,
ICHAAP).
Ivoor- en achter-
concurreereude
ik op termijnbetaling.
IDAM.
jke prijzen.
MULDER.
srolie.
en kleuren
iARTE CHAGRIN
ARTE CHAGRIN
1ES MOLLIERES
f 3,-. KALFS-
1ES f 3,25. Prima
I in alle modellen
choenen.
Let op No. 3.
IfBECHf I8?é.
meldlij»
i Door duliCTKÜïa
al 26 jaargebns
per flacon,
per flacon.
Iddolbaniis.
•nat*** U .4rcwese^
yccrgskomea m*4 a&j
ONZE EILANDEN
VOOR DE
Dit Blad verschijnt eiken Zaterdagmorgen.
Prijs per kwartaalf 0,53
Afzonderlijke nummers- 0,05
No. 25
ZATERDAG 16 MEI 1908
15 E Jaargang
Alle voor de Redactie en Administratie bestemde stukken en Advertentiën worden uiterlijk
Vrijdagmorgen ingewacht hij de Administratie te Middelharnis.
Prijs per advertentiën van '15 regels f 0,50
Iedere regel meer- 0,10
Groote letters naar plaatsruimte.
De lezers van „Vooruitontvan
gen het blad geregeld, hetwelk hun
GRATIS zal worden toegezonden.
De Administratie van
ONZE EILANDEN.
Kameroverzicht.
De Kamer heeft deze week hare beschou
wingen over de visscherywet ten einde
gebracht. Na de langdurige discussies over
het bekende amendement- Duijmaer van
Twist betreffende den wonderkuil was er
niet veel gewichtigs meer aan de orde. De
heer Borgesius, wy meldden het de vorige
maal reeds, had nog een amendement in-
gediend om in de wet te bepalen, wat er
in den algemeenen maatregel van bestuur
omtrent de kustvisschery zou moeten staan.
Hy wilde bv. bepaald zien, welke vischtui-
gen geheel of gedeeltelijk, gedurende zeke
ren tijd van het jaar op bepaalde plaatsen
verboden zouden zijn. De minister meende,
dat dit nu eigenlijk precies datgene was,
wat de Kamer in de kuilquestie niet had
gewild. De Kamer vereenigde zic-b met die
opvatting en verwierp het amendement met
groote meerderheid. Het desbetreffende arti
kel laat dus, zooals de regeering het wilde,
alles over aan een bestuursmaatregel. Het
zonderlinge van deze wet is juist, dat zelfs
de hoofdlijnen der wetgeving nog moeten
worden vastgesteld door ministerieele be
sluiten.
Het is feitelijk een wetgeving zonder
inhoud, dus van een soort, die zeker geen
aanbeveling verdient. Veel tongen werden
voorts in beweging gebracht door de questie
van de hengelakte. In het ontwerp was
voorgesteld, dat ieder die in de binnen
wateren wilde viaschen, een groote of kleine
vischakte of hengelakte moest hebben. Deze
zou verkrijgbaar zijn by den commissaris dei-
Koningin tegen betaling van f 2,50, fl,en
f 0,50. Aan kinderen beneden 14 jaar zou
alleen toegestaan worden zonder akte te
visschen. Tegen die betaling verzetten zich
verschillende leden o.a. de H.H. Nerf, Scha
per, Lieftinck en v. d. Zwaag. Zij noemden
het hengelen in Staatswater een eeuwen
oud recht der Hollanders, een onschuldig
vermaak en een gezonde sport. De hengel-
bepalingen zouden een reeks van processen
na zich sleepen zonder eenig tastbaar resul
taat.
Daar kwam, wonder boven wonder, de
heer Tydeman tegen op. Terwyl men van
een oudliberaal als deze afgevaardigde ge
woonlijk verneemt dat hy van staatsdwang
niets wil weten, wilde de heer Tydeman
de hengelbepalingen handhaven, omdat het
volk er maar op los hengelde. Minister
Talma verdedigde ze omdat de politie dan
gemakkelijker in staat zou zyn overtredin-
FEZJ1LLETO KT.
Uit het leven mijner oude
vriendin.
nr.
Maar, wat wou je mij vertellen
„O, alleen dat Ruth verloofd is; haar
bruidegom is hier, en omdat Hannah later
alleen is, kan ik nu voor goed op 't kasteel
bly'ven, en"— ik wilde zeggen: „dadrom
ben ik zoo blij," maar ik zweeg toen de
jonge geestelijke mij weër zoo verbaasd
aankeek.
Myn vader knikte met het hoofd. „Zoo?
Ja," prevelde hij verstrooid.Zou je niet even
aan Katrien willen zeggen, dat ze een flesch
wijn boven brengt Ik ging, in de over
tuiging dat de jonge dominee mij wel als
een zeer zonderling wezen moest beschou
wen; de fraaie rijzweep verborg ik zooveel
mogelyk in de plooien van mijn kleed. De
oude Katrien was zichtbaar slecht geluimd.
„Hoe ziet ge er nu weer uit riep ze. „Als
'n tooneelspeelster, doch niet als een ver
standig burgermeisjeWat moet de jonge
dominee wel van je denken? Je hebt zeker
weer te paard gezeten I 't Is zonde en
schande, dat die lui op 't kasteel je als'n
gen te constateeren. Verder zou volgens zijn
Excellentie de vischstand er door beschermd
worden. Dat argument was blijkbaar niet
ernstig bedoeld, want de minister ging uit
zich zelf den pry's der akten verlagen tot
een kwartje. Hij had er geen bezwaar tegen
den leeftyd waar beneden wy geeD akte
zou noodig hebben te verhoogen en wilde
bovendien het verkrijgen der akte verge
makkelijken. Een amendement Schaper
heeft de verplichte akte voor het visschen
met één hengel uit de wet doen verdwijnen.
Wij zeggen gelukkig, want we kunnen niet
inzien, waarom het nu noodig was die
onschuldige hengelliefhebberij bezwarend te
maken.
Daarna kwam een andere questie nl. of
het hengelen met één hengel in alle open
bare wateren geoorloofd zou bly'ven zooals
tot nu toe, dan wel of de regeering bij alge
meenen maatregel van bestuur daarvoor
wateren zou kunnen aanwijzen. Daar kwam
de liberale heer Reyne op de proppen. Terwyl
de heer Schaper voorstelde de staatswateren
vry te laten, stelde de heer Reyne voor, dat
hoewel als regel de rijkswateren voor hen
gelaars open behooren te staan, de regeering
bij uitzondering verbod kon uitvaardigen.
De minister vond dit amendement zoo mooi
dat hij het overnam. Weer kwamen zwaar
wichtige betoogen over 't belang van den
vischstand aan de orde en 't gevolg was dat
het amendement Schaper werd verworpen
en daarmede aan de aloude hengelvryheid
een einde werd gemaakt. De heer Reijne
geniet de eer daartoe bet zijne te hebben
bijgedragen.
"Vatten wij het resultaat der besprekingen
samen, dan vinden wij
le) de liefhebberij hengelaars zullen geen
hengelakte behoeven aan te schaffeD.
2e) zij mogen visschen in alle openbare
wateren, behalve degene, die daarvan
voor den bestuursmaatregel worden uitge
zonderd.
3e) Om te hengelen in particulier visch-
water hebben zy een schriftelijke verklaring
noodig.
ie) Visschen zy mee één hengel willens
en wetens zonder vergunning in eens anders
vischwater dan kunnen zij met hechtenis
gestraft worden.
De Delfsche afgevaardigde v. d. Velde
wilde de Zondagshengelaars in hun lief
hebberij beperken. Hy wilde blijkbaar zoo'n
soort schijnvroomheid als men opplakkee
thans wil. In de Kamer was men echter
wy'zer en verwierp het dwaze amendement.
De strafbepalingen zijn by deze visscherij-
wet aanmerkelijk verzwaard. Vischstrooperij
kan gestraft worden met een gevangenis
straf van hoogstens 0 weken of geldboete
van ten hoogste f60. Het oorspronkelijke
ontwerp stelde de straf zelfs op 6 maanden,
doch dit was de kamer te kras. De heer
Sasse van IJselt beproefde het gansche
misdrijf van „vischstrooperij" uit de wet te
lichten doch dit mislukte. Een amendement
de Geer wist te bepalen dat overtredingen
met het visschen met een hengel gepleegd
prinses groot brengen, en je vader kan 't
óók niet verantwoorden, dat hy je daar laat
blijven Onthoud wat de oude Katrien zegt
als ze je op 'tkasteel niet meer als juf
frouw van gezelscha p voor de freule
noodig hebben, dan kom je weer hier naar
huis, en dan zal de verwende juffer 't ner
gens meer kunnen aarden Ik heb altyd
gezegddaar komt 'n ongeluk van
Plotseling trad een lakei van 't kasteel
binnen; „Of juffrouw Gretha terstond wil
komen, men wacht met het souper."
Ik wilde Katrien de hand reiken, doch zy
wierp driftig de deur van de keuken dicht,
waarop ik diep gekrenkt het huis verliet.
Toen ik een poosje later aan de ryk ge
serveerde tafel zat, vernam ik de geheele
verlovings-geschiedenis. De jonge graaf was
tot over de ooren verliefd geraakt op de
beeldschoone freule v. Bendeleben, en kwam
nu de toestemming harer ouders vragen, die
hij reeds in kennis had gesteld, dat hy over
zes weken in 't huwelijk wenschte te treden.
Daar de moeder van den graaf ziekelijk
was, zou Ruth niet terugkomen, maar de
bruiloft in het paleis van den bruidegom
gevierd worden, waarna het jonge paar naar
de goederen der Satewski's in Hongarije zou
vertrekken.
Terwijl de heeren dit thema behandel
den vertelde ik aan de barones, dat ik
den nieuwen dominee gezien had, en
hoogstens met hechtenis kunnen worden
gestraft.
Da visscherywet wacht nu slechts op de
eindstemming om in het (Staatsblad)
natuurlijk na de goedkeuring onzer ge
wichtige!?) Eerste Kamer) te verschijnen.
Of de vischstand en de visschersstand van
de nieuwe wet profijt zal hebben,zalgroo-
tendeels afhangen van de bestuursmaatre
gelen. De kamer zal thans eenigen tyd gaan
genieten van de bekende motie Bos over
de Staatsexploitatie der Spoorwegen. Daai
zal genoeg over gepraat worden om eenige
dagen te vullen.
Of het iets zal uitwerken?
bestaat uit conservatieven, het minesterie
is liberaal, dus koos men party tegen
een wet, die het alcoholisme wil bestrij
den!!
Natuurlijk zullen de Lords van hetHoo-
ger huis, dat oerconservatieve onding van
kapitalisten, daarin een gereede aanleiding
vinden om nog feller tegen de wet te
ageeren.
Buitenlandsch Overzicht.
In Frankrijk hebben de vorige week in
de gemeenten stemmingen voor den Raad
plaats gehad. De uitslag daarvan is een
groote nederlaag voor de socialistische party.
Bij de eerste stemmingen scheen het of de
verhoudingen in de gemeenteraden onge
veer dezelfde zouden blijven, doch bij de
herstemmingen zijn die bepaald ongunstig
voor de roode partij uitgevallen. Dat is
vooral gebleken in de provincies. In de
hoofdplaatsen zooals Nantes, Toulouse, Brest,
Ryssel, waar de socialisten tot nu toe de
meerderheid hadden, zijn ze totaal versla
gen, terwijl in Lyon, de socialistische ves
ting by uitnemendheid, die partij sterk ach
teruit ging. In Toulouse zegevierde de
Fransche vrijzinnig democratische partij
met groote meerderheid. Door deze stembus
uitspraak hebben de kiezers onomwonden
te kennen gegeven dat zy het met de poli
tiek van Clemenceau eens zijn. De zege is
voor de republikeinsche politiek. De conser
vatieven, in Frankrijk nationalisten gehee-
ten, hebben evenals de socialisten van de
middenpartijen nog al wat zetels moeten
afstaan. Het Fransche volk wil blijkbaar
noch van reactie noch van socialistische
sprongen weten, doch vereenigt zich met
de party, die een constanten doch bezadig-
den vooruitgang voorstaat. De overweldi
gende meerderheid, die aan deze politiek
voor de verkiezingen werd geschonken,
bewijst dit genoeg.
Zooals te verwachten was, heeft de
Engelsche minister Churchill bij de verkie
zing in het district Dundee de overwinning
behaald. Niet weinig heeft daartoe het ont
werp tot pensioneering op den ouden dag
van minister Asquith meegewerkt. Hoe
zoo'n verkiezing door bijkomende invloeden
vertroebeld wordt, blijkt het best uit het
volgende staaltje.
Minister Asquith heeft een drankverkoop-
ontwerp voorgesteld. Daartegen wordt door
de belanghebbende drankverkoopers enz.
geducht geageerd. Nu werd de raadsverga
dering van de Britsche kerk onlangs byeen
geroepen om een motie goed te keuren ten
gunste van het wetsontwerp. De motie werd
afgestemd! Waarom? Wel die kerkeraad
hem een indrukwekkend persoon vond.
„Gretha, Gretha!" riep de baron, „pasop
je hartjewat dunkt je ervan, als jy hier
eens mevrouw van den dominee werd
Een hartelijke lach van den graaf volgde
op deze vraag.
„Die schoone, moedige amazone een do-
minee's vrouw Dat zou waarlijk jammer
zijn! 'tls bier zeker nog geen mode, om te
paard naar de kerk te rijden! Gij moet met
'n flink officier trouwen, juffrouw Gretha,
dat past u beter
Allen lachten, behalve ik, die anders zoo
gaarne geplaagd werd. Ik voelde dat ik
bloosde, en zweeg. Ik herinnerde my de
verbaasde blikken van den geestelijke en
de harde woorden van Katrien, en 't scheen
mij plotseling, als ware ik in deze omgeving
niet meer op myne plaats, en dit stemde
mij nóg wreveliger.
Daar het gesprek nu van meerintiemen
aard werd, nam ik de eerste geschikte
gelegenheid te baat, om mij naar de kamer
te begevendie door mij en Hannah be
woond werd, waar ik alles, wat mij heden
gebeurd was overdacht, en ten slotte moö
van 't schreien insliep.—
In de nu volgende dagen, gaf het in ge
reedheid brengen van Ruth's uitzet, ons
allen zóó veel werk, dat ik geen tyd had,
om over het tegenwoordige, en rnyne daar
mede in verband staande toekomst, na te
Voor onze Amsterdamsche Diamantwer
kers komen uit Zuid-Afrika minder prettige
berichten. Het monopolie der slijperij is te
Amsterdam gevestigd en nog steeds zijn
onze diamantwerkers in die vaardigheid
onovertroffen. Dat b.v. de beroemde
diamant, de „Cullinan", het geschenk der
Boeren aan Koning Eduard in onze hoofd
stad moet worden geslepen, bewijst vol
doende hoezeer de Amsterdammers in dit
bedrijf uitmunten.
Een Afrikaner, een zekere heer Judelin,
die vele jaren verbonden was aan diamant
slijperijen te Parijs, heeft aan het Transvaal-
sche gouvernement voorgesteld een school
in die kolonie te stichten met het doel de
diamantslijperij in Zuid-Afrika te vestigen.
Die school zal alleen dienen tot opleiding
van Transvaalschejongens. Binnen vijfjaar
zullen een duizendtal geoefende diamants
slijpers verkregen zyn, waardoor Transvaal
zelf het geld zou verdienen, dat thaDs voor
het slijpen buitenslands wordt uitgegeven.
Het behoeft geen betoog, dat de verwezen
lijking van dit plan in de toekomst de dood
steek zou zyn voor de Amsterdamsche in
dustrie.
De Boeren, die de Hollanders in hun kamp
tegen de Engelschen zoo krachtdadig steun
den, schijnen voor hun taal al bitter weinig
te gevoelen. De stralenkrans, die hen omgaf
in dien vrijheidskamp, schijnt al bitter wei
nig verdiend te zyn. De Hollandsche bladen
die in Transvaal verschijnen hebben een
harden dobber tegen de Engelsche con-
currrenten en het blad de Transvaler schrijft
daarover lang niet malsch:
„Wat scheelt er aan ons volk dat er zoo
weinig ernst in daden en zoo veel ernst in
woorden is? Van waar erft de Afrikaner
deze onoprechtheid? Waar ligt de bron van
de geveinsdheid die gedurig den mond vol
heeft van „taal, godsdienst, traditie, natio
naliteit, eendracht" en al die schoonklin
kende woorden, terwyl inderdaad de taal
wordt vervangen door 'tEngelsch, de gods
dienst een vorm wordt, de traditie schan
delijk wordt nageleefd en by'na geheel
verloochend, de nationaliteit verbastert en
verwatert?"
Zoo'n oordeel geeft geen hoogen dunk van
de liefde onzer stamgenooten voor het be
houd van de moedertaal, dat eerst noodige,
om de nationaliteit te handhaven!
In de Doemazittingen, de komedie, die
Russische volksvertegenwoordiging heet, is
weer eens duidelijk uitgekomen hoe de zoo
genaamde ware Russische mannen, dat wil
zeggen de meest reactionaire bende ter
denken. Dagelijks reden wy naar stad, be
zochten er alle magazijnen en winkels, en
keerden des avonds met een met groote
pakken en kisten beladen rijtuig achter ons,
terug. En wy, Hannah en ik, wy naaiden
en boTüuurüen, alsof hetvoor ons zelve
was
En eindelijk op een heerlijken morgen in
Mei, stond ik op het terras en zwaaide met
den witten doek, en werd myn „vaartwel
uit het met vier paarden bespannen rytuig
op dezelfde wyze beantwoord.- De ouders
en zusters begaven zich naar het huwelijks
feest van de trotsche jonkvrouw, wier ko
ketterie en zeldzame schoonheid haar de
gravenkroon veischaft bad Toen de
équipage uit het gezicht verdwenen was,
droogde ik de tranen, die my 't afscheid van
mijne Hannah gekost hadden, en besloot,
de eenzaamheid waarin ik mij thans bevond
te ontvlieden, en weder eens een bezoek
aan vader,— dien ik sedert eenigen tyd niet
gezien had, te brengen.
De eigenlijke pastorie stond tegenover ons
woonhuisik was werkelijk verbaasd, toen
ik haar heden weêrzag. 't Kleine gebouw
was op nieuw geschilderd, en de nieuwe
heldere ruiten, waarachter sneeuw-witte
gordynen hingen en een rek met versche
bloemen stond, schitterden in den zonne
schijn, en onder den ouden lindeboom voor
de woning, stond een wit geverfde tafel en
wereld, denkt over de Joden en de Joden
kwestie. Bij de behandeling van een wet tot
vaststelling van 't aantal miliciens, dat jaar
lijks in dienst moet komen, verklaarde een
afgevaardigde, (de kerel heet Samyszolows-
ky) dat hij de Joden ongeschikt achtte voor
den krijgsdienst. Een zijner partijgenooten
ging nog verder en diende een voorstel in
om de Joden wegens hun geloof zoowel als
omdat zij een gevaarlijk element oplever
den, uit het leger te verwijderen. Zy zouden
10 roebel per dienstplichtige moeten betalen,
wat aan de Russische schatkist (lees in de
zakken van hooggeplaatste adellijke ambte
naren) li/a millioeu roebel per jaar zou op
brengen. Een derde lid derzelfde kliek stelde
voor den minister van oorlog te verzoeken
alle Joden uit het leger te verwijderen. Men
zou dit lezende waarlijk denken in de vroeg
ste tijden der Middeleeuwen verplaatst te
zyn! Een ander Doemalid bleek een flinker
en verstandiger man te zijn. Hy haalde het
woord van Bisinark aan: „hetantisemitisme
is het socialisme der dommen." Geef den
Joden rechten, zoo sprak hy, en zy zullen
hun plichten even goed vervullen als ieder
ander burger. Alleen langs den weg van
recht en gerechtigheid is er een krachtig
Rusland met een machtig en betrouwbaar
leger te verwachten!"
Na dezen spreker moesten nog 25 Doema-
leden het woord voeren. Helaas zullen voor
vadertje Czaar deze flinke woorden wel het
eene oor in en het andere uitgaan. Arm
Rusland!
Binnenland.
Toestand van den veestapel in April 1908.
Volgens mededeeling van de directie van
den landbouw, komen alleen nog in de
provinciën Noord- en Zuid-Holland, Over
ijssel, Utrecht en Gelderland gevallen van
mond en klauwzeer voor, nl. respectievelijk
79, 6, 18 en 1 aangetaste dieren. Van de
andere besmettelijke ziekten wordt alleen
't miltvuur in alle provinciën, gezamenlijk
56 gevallen, aangetroffenterwijl de overige
ziekten in niet noemenswaardig aantal in
enkele gewesten nog geconstateerd woi den.
Met goede medewerking van allen die het
aangaat met de regeeringsmaatregelen be
staat er alle kans, werdra ziektevrij te
komen.
De heer R. Slot, groentenhandelaar te
Broek-op-Langendyk, heeft dezer dagen zyn
ISOOsten wagen groente gedurende dit sei
zoen verzonden van het station aldaar.
Dit getal was tot dusver nog door geen
enkelen Langendjjker handelaar bereikt.
In „abnormale tyden"
Een lezer van het Volk schrijft
Nu men eiken dag in de couranten leest
van het „abnormaal" ministerie, kom iku
vragen, of gij het niet erg abnormaal vindt,
dat mevrouw Heemskerk, de echtgenoote
van den voorzitter van den ministerraad,
daarnaast een bank. En van achter de
bloemen voor het venster, ontmoetten mijne
oogen den vriendelijken goedhartigen blik
eener oude vrouw.
Toen ik my naar ons huis begaf, kwam
mij dit dubbel hartelijk voor. Alles was er
kleurloos en onverzorgd.
„Kom hier niet binnen," riep Katrien my
toe, toen ik voor de woonkamer stond, waar
zij den vloer aan 't boenen was, „anders
helpt mijn werken nietDominee's moeder
mocht eens hier komen, en ik wil niet, dat
ze mij voor 'n onzindelijke huishoudster
aanziet."
„Is die oude dame zijne moeder" vroeg ik.
„Ja, Gretha, en 't is een model huisvrouw,
dat kan ik je verzekeren. Ze heeft mij ver
zocht, je te vragen of je haar eens komt
bezoeken. Is 't waar," vervolgde zy, „dat
ze van 't kasteel naar de bruiloft te Weenen
zyn Dan kom je nu zeker zoo lang by
ons, Gretha?" en de goede oude keek mij
met van blijdschap stralende oogen aan
„Neen Katrien," antwoordde ik zoo vrien
delijk mogelijk, dat kan ik niet; ik moet
nu het huishouden op 't kasteel bestieren.
De barones heeft my al de sleutels gegeven."
In plaats van eenig antwoord, begon Ka
trien zóó heftig te boenen, dat het zeep
water op myn lichtblauw zijden kleed spatte.
Ik verwijderde mij, en begaf mij naar vaders
studeerkamer.