Tweede Blad
NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT
VON HINDENBURG
feuilleton
's Levens loop.
ONTSPANNINGSLECTUUR
i De veldmlaiarselialÜ en staatsman*
De aMe figuur uit den mvlog.
Een leven van i&pjo'l'JJering voor het
yaiderlaud*
Een populaire .Volkspresidi'ul.
Geboren te Posen, pp 2 October 1847
uit het oiud-adellijk geslaicht yom Bene-
ek'emdorf uiid vo» Hindeabrug, -w'erd Paul
i.ud'w'ig Hans Antloinj o,pi 1 April 1859 ca
det te Wahlst-aitt, (jSjclxlez'i'ëii) j
In 186b biji het uitbreken van den
rfltorllog tusöche-n Prul-s-eu en Oostenrijk),
Werd hiji benmelm'd bo,t olflf'ieier, nai alvorens
de functie van tw'eede-luitenant bijl 'liet
derde ga.rderegilm.fant te heibbem venvuld.
,Von Hindenburg onderscheidde zich in
den Pruisisch-Oiasteni'ijtochem qo;i'lag, en
evenals in den EoansCh-ptuitdohen van
(1870—1871. In den sla© bij: 'König'sgrat'Z
'werd' hij' gewtoayl .en (jegens betoonden
mioied (hij» veroverde met zijn. manschap
pen, drie stukken geschut) gedeaopeierd
met de Klwioniprde Vierde 'klasse met de
zlwlaai'den. V;an 18731876 werd vioin Hin
denburg gedetacheerd aan de Kjriejgsakja,-
deimie en -wlasl van 1903»1911 ICototoJan-
dant van het Vierde Pruisische leger
korps. Het 'wlasi in laatstgenoemd' jaar,,
diat yom. Hindenburg ontslag vroeg nis
commandant en .zich als: rustend burger
te Hjtnnower vestigde. 'Die,zie rust duurde
evenjWel niet lang.
Bij: het uitbreken, van den grppten we
reldoorlog stelde va» Hindenburg izich
opnieuw in dienst van zijn vaderland en
het is in die mioieiilijk'e jaren geweest, dat
Vion Hindenburg, izich een gepote bekend
heid wist te verwerven), vooral in het
buitenland!', door Zijp) moedig strijden en
dapper optreden. 0:p, 23 Augu-slus va»! het
eerste oorlogsjaar, na de eansltie! tegen
slagen der Duitsöhensl in 0-ost-P;ruis:ei(.
!w»erd Vioni Hindenburg tot ppperb'evel-
jhebber van het ophitste leger gefc'qztóin;.
In het Oosten van Duitsehlandl versloeg
hij de Blussen, ioi,a. b'ij! (Bannenberg en bij
de Maso-eris'che Meren. Die Duits'cbe re
geering z!a»g ini hem1 een ma,n, een dapper
man, waarop het land macht steunen en
in den zloim'er. van 1916 werd Vpn Hinden
burg aangesteld tot veldmaarschalk en
■als zoodanig belast met het opperbevel
over het geheele Diuitscth/r" Oostfront.
Eenige weken daarna werd hij1 chel'l van
den Generalen, SSj'af van het Duitsöh-e le
ger, hetgeen feitelijk pppprbevelhlebber
van alle legers te velde beteiekjunt, hoiewiel
in naam' de keizier belast ,wias m'et het
opperbevelhehbers'chajpi. Als eerste ©ene-
X[aal-kjwartiefmeeste|r, Was 'nam V,om Hin
denburg Ludendioirf! toegewezen. V,on Hin
denburg en Dudendoirf' Wlerden llrpiuwe
strijders en arbeidden s-clioudnr aan schou
der .om bet land ?.'o,oi spoedig m'o.gel ijk' te
bevrijden uit de. oorlogsellende, di,e voor
al het beproefde Duitstohkmd heeft ge
kend. Tot het einde van den Wereldoorlog
hebben dezle m'annen krachtig samfange-
werkt. Ludendoirf's invloed ,op Von Hin
denburg 'was .zeer groot. Hiet wa.s in het
derde der piorljplgsjauen, n.l. in 1917, dat
Von Hindenburg en Dudenldloiifl een groote
rol speelden in' de binnenlamdSChe politiek
van het DuitsChe rijk'.
H,o,e gaarne had Von „Hindenburg Zijn
mbeiiziamen larbeidi tijdens de oorlogsjaren
beloond gezien met een zegevierend eindje
voor $jin .vaderlandHet DuitsChe v;olk
is von Hindenburg iimlm'er troiulwl geble
ven; het heeft niimtaer vergeten, Jijctgeen
de krasse grijsaard vqolr1 het volk' gedaan
heeft. Na do debacle leidde 'Von Hinden
burg, |h' et leger', maar DliiiitsOhland telruig en
ontwikkelde hierbijl groote tak'tische» ga
ven. Indie na-oorljojgisiohe jojresn is: de ©rotate
figuur van Von .Hindenburg op den ach
tergrond gerankt, hoeiwol hij' aicih| .hoig
lang geen rust gunde.,
tVom Hindenburg arbeidde vo;ort -aan het
Iw'dz'ijn des lands en zijn hoogste ideaal
twlas; het in den oorlog zoo geleden;
Diuits'chla.nd er 'wiear bovenop te brengen.
Von Hindenburg heeft izich c[ok een 'groote
sympathie bijl den ex-keizer v-ebwlorwe»,
die vóór -zijin, vlucht uit Duitsehland »een
'groote steun had aia,n v.on Hindenburg en
zich immer op helul kon verlaten.
Bij het uitbreken van den Wereldoorlog
vooral hqeft de keizer laten, 'blijken, hiae
graat zijn vert.r.orijweii in den veldmlaatr-
sclialk was. Piensoioirilijlkl vr„oieg de ex-kei-
2er aan Von; Hindenburg zich ter 'be
schikking te stellen van het land en Von
Hindenburg, die meende, dat '.men oe;n
oud man ,als hem1 niet snleer kon gebrui
ken, voldeed aan het verztoek ten st-omd liet
volgend o,ogenblik gereed om! met de. dui
zenden landgenooten te strijden ;oim' het
behoud van zijn vaderland.
(Von .Hindenburg Was een populaire Ifi-
18
„Op dit looganblik echter kómt het niet
te pas, geloof me; dia,t zfaui, lalsl je het zei,
den schijn hehbeln van «mwaofheid! mis
schien niet voor je Vrietnidini, maar stellig
voor haiar miaim-a -en Zuster. Je weet niet,
Dotje, hoe fijngevoelig en prikkelbaar miejni
wordt, al'Si ,apderen Werkelijk het reoht
hebben iets »o,p .onlsl te zegge»."
„Nu, dam „familie" tont oo»rt."
,,'Maiar daarom moet je den moed niet
laten za,klken. Je valder zal ongelukkig
geweest zijfo, en diaiar liij den moed niet
bezat, je aller verdriet te zien», is hij
zeker gevlucht."
„Ook een praatje," zoo viel Willem
zichzelf in de rede; „daar »hïj| blamg was
voor »de gevangefnisl .poetste die heer de
plaat, maiar dat gaat Dotje niet aam.
ochrijf dan maar vpo-rt."
„Je plicht is het thans, je moeder en
zusters tot steun te z'ijln, daarom mloet'
je sterk zijin, lievehoe heet ze o»ok
guur onder de militaire tlrioepen, ;o,ver ;wliio
bijl het bevel voerde. Hij' ging kameraad
schappelijk met zijn ondergeschikten om
en 'wlon hierdoor de algem'eiePe sympathiie1,
niet alleen van .zijn soldaten., m!a,ar van
het gankche volk. I VI
iKleiz'er Wilhelm' nam de vlucht maar
Holland; Dudemdorf', Hindtenburgi's» trfluiwe
vriend, verliet het leger, imaair de veld-
'mnarschall: .zelf' bleed;' pip zijn post en
strijdde »om! het dierbaar Diuitschland, dat
eenige .OiOigenblikiken z'oo 'beangstigd Was,
toen de Blussen] het O,asten bedreigden
En opnieu-wl zlocht Vpn Hindenburg, z'ijn
Welverdiende rust op' het einde Van 1918.
toien de demobilisatie v.oltnokkten Iwlas. Op
nieuw! ging hij; naar Hannoiver terug en
hoiopte er zijn laatste levensjaren in vrede
te mlogen doorbrengen.
iDloc'h het wm de1 liefde voor zijn vader
land en volklj die hem' biji. de verkiezingen
van 1925 opnieuwl een actief aandeel liet
nemen in de politieke verwikkelingen. En
h$t was opnieulw! een uiting v,an oprechte
volikssympathie, toen V.on Hindenburg in
dat jaar toet een, meerderheid' van stejnlm'en
werd gekazeni tot ^president van 't Diuit-
scbe Bsj'k. Als] oandidaat van dö rechtsdh,e
partijen oefende Von Hindenburg e -n groo
ten invloed uit ,op de Duitsche regeeirjngf,
in izooverre bijl een naar rechts' gekieiercJe
eo^litie begunstigde. V.on Hiiidenburg
heeft evenals' elk» candidaat te» strijden
gehad in den verkiezingstijd. De s'od\-
de'miecraten werkten hem tegen izloipweiel het
in hun m'acht lag. Er liepen zelfs' valselho
geruchten omtrent een ernstige audisjfs
domskwaal van, den grijzpn stafttsiman,.
Iw'elke aic'h uitte in kindsheid. Voin Hin
denburg, izlcu1, 'zlooi z'eide «nen, midden onder
de gesprekken met 'plolitiCi pllotseling in
slapen, en raiadselachtigej antwieorden geven
die men van een staatsman niet verwacht
te. Aan deze lasterlijke praatjes ,werd
.evenwel weinig geloof geschonken en vol
hoop in bet, kart hebben de go'edwillende
Dluitschers „hun" president gekoz'eii, en
hun vertrculwlen is nimmer besc'baiaim'd ge
worden] !i
Negen, jaren, laing stond Von Hinden-
buig .aam dei spits der Quits,Che! republiek],
maar in weeiiwil van dein vrede, en, 'de
talrijke vredesbij'eenlklom'sten ein -verdira-
gcn„ welke in. die negen jaren zijn ge
passeerd, heb'ben. Vo,n Hindemburg'iSi 'poli
tieke tegenstanders niet stilgezleten. Von
Hindenburg heeft het leed gedaan, dat
hijl in, lat.ei'e jia,ren evenals izlijh voor
ganger, de vurige socialist Elbert izb;o
eenztom' en alléén stond. Ziijln vroegere
vrienden, id!ie .naast heml hebben, gestreden
voor het weMj'm des lands, en' z'ij die door
hem werden» .geholpen, kenden h|am' niet
meer; dit heeft Von Hindenburg vaak
leed gedaan. In de jhren van zijin presi
dentschap heeft Von Hindenburg steeds
een strikte neutraliteit in acht genom'ein.
De eerste niaa.l, dat hij' tijldens die periad|a
zijin, meening ,o»ver een actueel onderwerp
omtrent de biunenlandsc'he politiek' formu
leerde, was hij' de referendum oveir! de
onteigening van de vorstelijke, eigendom-
toen.
In verband hiermede schreef! blij, aan
von Do,bell den befeendeln brief. Dpch von
Hindenbui© wist even gemakkelijk om
te gaan met lieden, die de, tegjenoivergestel-
ile politieke richting waren /toegedaan^
dan met zijn. parfcijigeuioioteu. D'it, bleeló wel
het duidelijkst, Ou,en liij, kort .na ziijjn
lOjverwinuing »op Marx zijn voormaligen
tegenc'andidaat benoiemde tot rijkskanse
lier. En dan denken, wij, aan de 'jaren,,
iwhiarin hij izlonder 'in conflict heetf'tl samen
gewerkt met Muller. Het iwtis eerst .in
'de laatste jaren,, dat v,o,u Hindenburg zich
'minder insChikjlrelijlk1 heeft getoond tegen
over de verwikkelingen der binnenland-
s'C'he politiek. Tioen er bij1 de propaganda
van het referendum telgen liet ,Y,oiung-
\plan gebruik Werd, gemaakt van, 'zijm naiatol,
heeft de president .zich biiea'tegfin verziet
en izlopdoende een niet onbelangrijk' aan
deel gehad in bet mislukken va,n 'hfet
plan. tiinds dit oogenblik is v.on Handen-
hurg's naiam' ,op den ViO,o,rgrond gebleven
in de D'uitsche politiek. Het is a,a,n den
giiopten ijver van v;o:n Hindenburg- te
vlankea, dat de nieuwe etaatsvonu' in
Diuitschland werd eik'ond, |wlel!kei 'hoofd
zakelijk inhield' een Zoo, groot möjgelijke
burgerlijke gnoepee(rling. i 1
Met leede oogen heeft v.on Hindenburg
de greiote politieke verstroioiklheid -gezien,
welke iai Dnitscbland is gegroeid, doch
hijl is dapper blijven arbeiden en strijden,
ondanks die groote verdeeldheid, die beur
Zon menigtoalal lieeft teleurgesteld. V.on
Hindenbuiig's veitroiuwen in het DnitsChe
volk is echter niet verloren gegaan. .Zij
is vast en onwrikbaar 'blijven staan. Hij
was er vast van, overtuigd, dat eenmaal
liet nationaal belang weer ,z|al uitgaan
boven de eerzucht; van partijen en organi
saties, die m'eenen een .jiieuW Dluitslchlamd
te kunnen doen) ophouwen, doch in, .werke
lijkheid het toidhj reeds hop verdeelde1 land
„Nu, Willem, ik danik je wel, mtu» Jsaln
ik1 voortik w'on alleen) maiar weten,
hae ik over haar vader moest stprek'en;
nul bleu ik' op den goeden weg."
„En ik wprdt afgedankt. Dlat meisje
schrijft een met handje. Wat zal zij moe
ten beginpen'é Onderwijzeres Wprdeh, ze
ker. Wat anders?. H,o,e oud is ze, Char
lotte?"
„Achttien jaarl"
„Twee jaar jonger ,dia,n ik. Beiden wie*
ten we niet, ho,e door de wlereld tei, kk>
men. 't Is een heele kiuinist om o.p ee|n
fatao,enlij]ke marnier oiaini zjjm graf te ko
men."
En met deze zwartgallige b;esahjO|U|win!g
verliet. Willem z'ijb zuster, die binineai
ongelooflijk korten, tij'd twee velletje®, vol
schreef, welke zijl ini de enveloppe) stak
om ze dadelijk te posten.
„W,at hebben we toeh beiden reedB
veel moeten ondervinden," zuchtte z'ij on
der bet Schrijven van 'het iadireis. „Armq
Mathilde! wie ha'd zoo iets kunnen den
ken."
XI.
Eenige dagen later, terwijl 'Oharlptte
nog verder afbreken, totdat een politieke
Catastrophe bet treurig einde- zal^ bljjken.
Vion Hindenburg hoopte en bleef hopen,
ondanks de wetenschap, dat iiij den <jag,
waarop het 'DuitsChe volle Zijin dlwlaling
aal iiiizie-ii, niet m'eer ziuiu beleven. Hlij
had een groot vertrouwen in de jeugd,
de to-ekiom'st van een land. Hij: Wees llxet
jonge geslacht den weg naar de, eenheid.
Von Hindenburg in de
laatste jaren.
1 Februari 1932 mloiest een nietkwa
president worden gekozen, pm'dat do
ambtsperiode van- Hindenburg was af'ge-
loiopen. Op de aan v.on Hindenburg ge
richte vragen, waarin Ward aangedron
gen -o-p een nieuwe candidatu-ur, publi
ceerde de Blij'kspreeident het v-olgend ant-
wloord: 1 t
Na ernstige, o-verweging heb ik in het
bewustzijn van mlij-n verantwluordelijkheid
vo-o-r het lot van ons 'vaderland', besloten
mij beschikbaar te stellen voor een even-
tueele herkiezing. -De omstandigheid, dat
het verzoek hier toe niet van één partij
doch uit breede la»gen van het volk (ot
mlijl js 'gekomen, do-el- m'ij' in mijln 'welwil
lendheid mlijn plicht, zien. Indien ik zal
Worden, gekioze-n, zó 1 jk ook in de t»o-e-
ko'm'st met al rnlijin, ikracliten het vaderland
trouw en naar* mijn Weten dienen om het
naar buiten toe te leiden tod; vrijheid en
igjelijkberecljtigheid e-n, naar e-en echten
éénheid en opgang. Indien ik niet. geikoiZen
wordt,, blijft 'mlij dan, het vebwlijit 'be
waard-, dat ik in den. mio-eilijik'steni rijd m|ij'n
pust eigenmachtig, heb verlaten. Vio;or m'ij
bestaat slechts één, waarachtig natioinaai
dool: aaneen-sluiting van, het volk in den
stójld om- het bestaap-,. volledige overgave
van eiken Dluitscher in den harden strijd
om het bestaan der natie". Hinde,nlburgs
Candida tuur w,as vqor Blijik'stldaniselier Bli'ii-
ning aanleiding de herkiezing te verkrij
gen lapgs parlem'entairen weg, w!a,arb/y'
Hindenburg dan -eenstemmig -auiu worden
herfcoiz'en. He talk'tiek! van de-n iR,ijiksk|a.use-
lier was goed', nlaiar hiji klom het tensfotte
niet winnen. Da nationale opppsitie, jw'elke
bestond uit nat.-soC. en Dluit5]clh-natiom,alein,
was het in iz|oio-vorre ae-ns, dat V,on Hin
denburg als toekomstige president werd
allgeweiz-en. 'Hitier toonde zich hierbij
meer partijtaan dan! staotdmlan', iiiulners luj-
offerde het belang va;n den staat, dat pn-
igetwijfeld gemeend iwias nïet een .hork'ie-
ting, als dluor Brüninig vporgesteld, ia;an
het belang van zijn. partij'. Hitier wilde nu
'eenmaal in geen enkel op-z'iclit tut den
weg gaan v-oor Brüninigj's regeepinjg, (De
soc.-dem. hadden zich principieel uereid
verklaard Birüiiiiigks vooirstel te verdedi
gen, zionder evenwél iopk' direct da»a,dlwlar-
Ikelijlk' hierto-e lover te ga,a,n. Andere) mo
tieven speelden ,in den strijid oim' bet pre
sidentschap een nol. De nati-,s|oc'ialisten
Zagen in Hindenburg cpk den mam*, die t.ot
het vorvlo-ekte „systeem" be-hpordie. „Do
Jpnlters" ziagen hem ook minder graag,
vooral sedert de .ouderteekening van hlet
'•Youngplan en de draistisc'he noodverorde-
nipgem.
De strijd' ontbrandde, fel en hevig. Do
tegencandÜda.at, w-aar liet om' ging, (wlas
Hitier, andere camdidaten waren Thalm-aina
(oomlmunist) en Diisterb-erg ((.DuitsiCh-Na
tionaal). Hindenburg 'behaalde ee-n groote
meerderheid van het aantal uitgebraakte
stemmen en was da,n oioik""gek|o]ziein.
Hindenburg werd Ibiji die gele-genihedd
pijnlijk getroffen door de veridatring van
den Duitschen kroonprins, dat dezle op
I-Iitler zou stem'm'en. Hindenburg, een der
trouwste dienaars der Hohenzpllelrn-dyna-
'stie, schreef eens aan Foic'h: „Als oudste
®oldla,a,t in dienstjaren en op het oogen
blik eerste militaire adviseur van mijn
kei-z^r en koning, beschouw ik het ais
mijn plic'ht, uit naam' van het -oude 'Dluit-
Sche leger, tot u als opperste, vertegpn-
woiordiger der legeirfe va.n de geallieerde
geassocieerde mbgemldheden, dle-ze regel-sl ie
richten, en u 'te verzbiek'e,nx tei bbiweritjelin
dat va;n den eisch tot lutlevering -van
Z. M. den kei-zier afstand Wordt gedaan!
Als- .opperste phef van bet leger, dla.t
gedurende eeuwen, de traditie va;n solda
ten-eer en ridderlijke gezindheid' -hieieft
hoog gehouden, moet gijl .deze opvatting»
naar waarde, wete-n te schatten. Tlenieiaildle
deze smadelijke vernedering vlam pnsi» volk
en o,nzeui naiam vér te ho.udan, ben jk
-bereid elk offer te brengen. Hjnplaiatq
van mijln keizerlijkein en koninklijken
krijgsheer stel ik mij ter beschikking
van de gaallieerde en /gieaésjoiei-eierda mop
gendheden. Jk 'b'ein overtuigd, da,t elk
anaer officier v;an, het oude leger bereid
is hetzelfde te doen".
Dr. Bi-üni-ng is het geweest, die V,on
Hindenburg het presidentschap- Weeft d,o,en
behouden. Wat er d'aarn-a gebeurd is?
Wie z-al het precies z-egqlen D|e geisfclhite-
denis Zal er o-ver tientallen jaren eani juist
oordeel over kunnen, vellen. Wo-lfce r.atad-
gever-s Von Hindonlb'urg imgefluisiterd heb-
mot ha-ar vader -alleen Ibïj! -d-e theetafel Zat,
z-eia'e -de kolonel pnvei-waohts
„Bioep Willem eens 1"
-Charlotte stond' op -en ging' naar de ka
mer van haar b-ro-er, om -hem d-en wenlsldb
van bun vader -over te blreaigen.
„Wat Zal dat nu, weer Zijin?" vroeg
Willem m,et een zucht; „we -hebben to-c!b
niets misdaan, zuis!"
„V-oor -zoover ik weet, .neen!" ant-
wlcordde -z»ij|.
De kolonel zap Willem, toen hijl bin
nenkwam, scherp -aan-, en -begon na een
poos: „Ilc héb' mijn 'beskuit voor je toe
komst genomen."
,,D;at doet m'ij, genoegjen. papa,," was
het antwoprd'.
„Eerst heb- ik geoorröslplondeerd m-et
een oud gediende vaar mij-, die op het kan
toor was v,am den vader vain 'Oharlotte's
vriendin, doeh, zópnl® je weet, -heeft zidh
zlijln patroon -,op -alles behalve eervolle
w-ijze vei'w'ijderd'. Dat -Was' duls' geen goe
ie leerschool vopr j-e geweeist. Nu -hielb- ik
een ander plam o-pgevat -en ook volvto-erd.
De volgende maand- vertrekt miijln- vriend
Heiner na,ar Iindië, waar hijl een koffielau-d
ben-, is niet duidelijik'. Het zij' ©etnaeg te
wijzen o-p den val vain' Briining, de Bijkls-
aa L»]0-iitbi-ndimp de korte periode van Votn
Sciileioher en de evenleiemR kiorte-n tijid v-an
liet kabinet V;ou' Papan. Het zijn gek'er
geen rageerinlgsdadtein gte'w-eeist, die Hindlem-
biirg's persoonlijke sympathie -hadden-, het
geen blijkt uit het feit, dat hij Van, Pa
pen met wien hijl z-eer bevriend' i-s, afz-e-tto
en Hitier to-t rijkskanselier benoemde, zij
het dan m-et uitdrukkelijke conditie, dat
v,on Papen iin- het kiajbinet w'erd opgenomen
als viee-kanselier. In hoeverre Voin Hin
denburg -sympathiek stond teg'enover -het
nat .socialisme, zlal eenieder, -die de» gebeur
tenissen ,op den voèt volgt,, .duidelijk' zijn.
Hjndeniblui'g kon) nu eenmaal niet mee
gaan Zoover Hitier het wilde. Hijl heeft
ook inderdaad zijn ministers nu. ein dan
raioeten remtoen, waarbij hij zeer krachtig
is1 opgetreden, hetjgeen is gleblekten b'ij
de recente gebeurtenissen vaal 30 Juni.
Iu hoeverre zijn ziekte vain invloed is
geweest op het ontslaan vain V-o-n Papen
als viee-kanselier, is niet ma te gaan; op
merkelijk is het in- ieder geval .w'el.
Bjj|z,o,n d erhed en omtrent
zijin p e r-sl,o,on.
Von Hindenburg .stond bekend als' gen
terughoudend persoiou. E,en man, die met
weinig woorden belamgrijik'e dingen iw'ist te
zeggen en niet hield van veel stprekten.
Hijl hield niet van interviews' en bet ,oin,t-
vangen vain een massia per®mlenischen en
legde zijn gevoelena niet gaarne -aan ieidler-
een b-loot. Men zag hem in- -het open-bara
leven slechts z-eld-en. Wanneer -hijl je,en
autotochtje ging maken, deed- -hij1 -dit in
'een gesloten auto en- in- de laatste jaren
wandelde hij! -het liefst in zijin' tuin. In
Berlijn z-ag men hem, weinig; hij Wild-e
liever ongezien blijven. Wanneer hij
zich „een men-s'c-h onder d-e m:en-slc|h-en"
wilde gevoelen, reiside hij' 'buiten dei stad,
liep de eenz'ame landwegen o-ver en
maakte een praatje met oen aanvoudigen
vooibijigang-er.
H'ij' was eenvoudig en- bes-chei-dear ,en
hoorde zichzelf pn-gaarne roemen. Hijl ge
voelde een -groot plichtsgevoel teglenoiver
zijn volk en vaderland en w-erkte gaarne
en geregeld iedei'en dia©- Von Hindenburg
was- niet een persoon, van w'ien men kloin
z-aggen, dat hij! een groote geesti©(heid
a-a» den da.g, legde, hoewel er vain -hem
vele anecdoten gaan, waaruit vlalt op ta
maken ,dat zij'n gesprekken, vaak niet van
humior ontbloot waren. Dn- den kleinen
familiekring verkeerde V-on Hindenburg
nog het liefst. Hij! hield zeer veel van
zijn, kleinkinderen, -die hem vaak pp zijn
landgoed léwiamen bezoeken. Op zijin- ver
jaardagen zag' hijl steeds een groote schare
familieleden e-n vrienden pjml zich -heen.
Een l-uitenlaindsch gast vroeg :eens aan
Von Hindenburg jlwoveel -ouderscheidint-
gen en ridderorden hemi in zijin leven
ten deel waren gevallen-, -waarop -de grijze
staatsman lachend' ontwioprd'de„Ik- ben
thans 84 jaar -oud en ben- in bezit van
even zooveel ridderorden. Alzoo ontving
ik bij iederen verjaardag een. ridderoirdie,!"
Inderdaad bezat Vom Hindenburg een
groote hoeveelheid1 belangrijke omdierse|hiei-
dingen uit binnen- en buitenland. Gatarne
vertelde hij' uit .vroeger jaren-, waarin
hij: nog cadet wa®. Zoo heeft hij meenmn,-
len verhaald ,van zijin groot,en eetlust in
zijn ©rooitijd. i
Wanneer zijin, to,u|dera ,en familieleden
hem vroegen, wat -hiji Ihet liefst Wilde heb'
ben met zijn verjaardag, dap antwoordde
hij steeds, dat -hij eetbare waren, wilde
hebben. Hij hield vam smo-ep-goed', even
goed als van een- hartig stu-k worst.
Von Hindembiur© scheein in zijjn jonge
jaren niet bepaald minsieaal te Zij|n ge
weest. In een brief' aain zijin ouders, toen
hij -op de militaire school studeerde, sdhreef
hij- een-s: „Bijzonder a,a|nige»nianm is -het mijl,
dat ik gee-n pianolessen meer behoof to
nemenzij' zijn Zoo duur en ik maak to-ch
geen vorderingen".
Teen Von Hindenburg in. 1917 zijin
70sten verjaardag herdacht, kreeg hij een
origineelen inval. Hijl dacht blijkbaar -aan
de jaren, waarin hijl z-elf iederen, dag een
groote eetlust aan den dag legde en «no
digde daarom drie ldei-ne -eaidetten' uit, die
hem, -op straat eerbiedig groetten. Hij
nam de jongens mee naar Zij'n paleis- en
zette heni de heerlijkste gereah-ten voor.
Natuurlijk' lieten de jongen]® zich dit goed
smaken en lang werd' het n-o© na,-verteld
op -de cadettenschool, hoe dez'e drie uitver
korenen eern-S een heerlijken, maaltijd had
den, mogen genieten b'ij Von Hindenburg".
Von Hindenburg bez-at een gixxote kbel-
Moedigheid, waar-over zijn- qollega.'s' en zijn
medestrijder® zich in den .oorlog reed-s. ver
wonderden. „Eens op- een nacht" zioo- ver
haalde Vo-n Hindenburg z-elf', sloop ,eem
inbreker zïjln woning binnen. Voin, Hin
denburg w'ist den dief' te verrassen-. Hij
greep den man met de eeno 'hand vo-st,
terwijl hij met do a-ndere het sdhielleitj'ei
zoclit, dat naar de bedien-denkiamer leidde,
heeft. Jij gaat met hem mee om k'uint
-daar wellicht gelegenheid vinidenl, goed te
maken, wiat je hier misdreven hdbt."
,,'t Is goed, vader, ik 'ben er bereid toe."
„Och, papa," riep Charlotte uit, „Irndië
i® zoo ver weg; mi-ste-ehien zien Iw'e -hem
nooit m-eer terug."
„D-aar Zal papa niet o-m Jreuren," zeid'e
Willem 'bitter, „en wat zo,u -da,t ook'?. ,Elr
i® niets ,aan mijl verloren-."
„Geen sehtimenteele praatjieis! D-i-e ko
on-en hier niet te pa® I Moxgani gaan'- jullie
'beiden n-aar Arnhem; Charlotte weet Waar
mijnheer en mevrouw Heiner Iwtaehi. Dan
kunt ge met mevrouw spreken over d-e
(uitrusting van Willem-, het tmoodige go-ed
kioopen, en dat verder hier ,afimakeni. Ja
heli nog omstreek!® vijf weken vfflor j-e,
-om alias in orde te brengelni."
D-e, kolonel n;am dijn -eoiu-raint op, het
gewone toeken, -d'at liij' het gesprek' pis
geëindigd beschouwde. Willem kWaim
echter een -stap nader.
„Vader," vroeg hij! met bevende „stem,
„weet mij-nheer Hein-er alles?"
De kolonel -sloeg 'd-e oogien op.
„Neen," antwioordide hiji', „etn ik ver-
De inbreker poogde .flp. Von, Hindeniburg
te schieten, dloöh spoedige hiulp k'o® v®r"
'ijldelen, dat de Schio-ten niet doodelijki wa
ren. Dater vertelde Von Hindenburg: „Da
kerel z-o-u waara-chtig op- mijl .geschoten
hebben, maar enfin, als- men- drie oorlogen
heeft meegemaakt, komt er dat zóóveel
niet meer op aan-
'Omdankis Von Hindenburg'® Imogen leef
tijd was hij nog jederen dag in- d-e Weer.
Dagelijks kwamen er :aan- zijto bureau on
geveer 700 brieven binnen, va» den mieiest
uiteenloopen'den- a-ard. TeZamen met .zïjln
secretaris Meissner z-ocht Von' Hinden
burg de stapel® door. De brieven, welke
hem- persoonlijk belang in kónden boe
zemen, legde men terzijde, terwijl de
staatssecretaris v,an de anderen; alleen een
kort verslag uitbracht. Persoonlijk beant
woordde V,on Hindenburg die masisas
brieven. Onder -de dagelijkwhe werkz-aaml-
heden van Voin Hindenburg behoorden
-0-. a. nog de beh-an-deling, yan verstoheidena
wetsvoorstellen, berichten- van gezanten,
benoemingsidoguirnenten en -de talrijke ver
zoeken om ra,ad ,en bijlstand in de meest
uiteenloopende politieke kwestie®, Welks
hem van uit ,alle deelen y,an het D'uitsdhe
rijk en zelfs! ,o,ok van daarbuiten, werden
gestuurd.
D-uitsohland heeft, aian het heengaan van
een figuur als de grijlze' staatsman een
man van groote plichtsbetrachting, en
toewijding verloren. Alle ijdelheid en- per
soonlijke bijbedoelingen in rijm politiek
streven waren Von Hindenburg vreemd.
Zijn -steeds weer o-pnieu|wl, .beschikbaar
stellen in een belangrijke politieke] functie
hadden geen enkele -anderei bedoeling, d,an
een uiting yarn ya-deiiaindeliefde en yen
groote genegenheid voor zijin: volk', .met
wie hij zi-ch immer één JwiMe gevoelen.
V.on Hindenburg, was! een ma» m-et een
Ijzeren, taaien wil, die -a,l heel Iw'ein-g last
had van Zijn zenuwen, -dit laatste b-ew'ees
hij wel gedurende de zeer moeilijk® oor
logsjaren, toen reeds z-oo-velen, om, hem
heen b-ego-nn-en te wanhopen aan een, her
stel van 'het vroeger zoo» machtige D'iüt-
sche rijk.
De Telephoonjuffrouw.
(E-en w-are gebeurtenis).
Drie -a-a.gen reeds w-o-edld'e de Föhn. Dik
ke. inktzwarte wolken joegen: langs het
grijze firmament, -dat -af' en toe een
lichtstreep doorliet. Waar de stroom uit
de gruenglazen gletsOherpoort in het hel
le daglicht sprong, simolt de sneeuw.
Del smeltwater gorgelde in tallooze
beekjes bergaf, stortte zi-dh in wits-cihu-i,-
mende wilde beken, deed diel rivieren
zwellen to-t overlolopen® .toe oni veran-der1-
clc den -storm in een monster, dat den he-e-
len omtrek met dood en yerderf dreigde'.
Beneden, waar de snelheid va» d-e»
stroom minder wordt en hij: in wijden boog
'n onoverzienbare vlakte vru'chtbnar maakt,
stond eenz-aam 'n- .bescheiden telefoon- en
telegraafkantoor, dat de alleenliggemid®
hoevan en dorp-je®, welke in de vlaktei ver
borgen lagten, bedienen moest.
Tliamsj n-u de stoim w'eer Wias begon
nen te woedeni, had de assistente, Christel
Bioo-ck-s levenlustige, fcaap-pe iblon-dine,
na-chtoienst Z'iji zat aa» de .telef-opn, lette
op het lichte» der elecrtiqcihe lampfles.,
bracht gevraagde verbinding .tot stand,
nam telegrammen en de dienstaiamiw'ijzi-
gin'gen in o-ntvangist en gaf ze door. Torn
haar tuSS-dhenkpimst 't liep tegen mid
dernacht -niet z'oo vaak meer geëis'cht
werd, bego» zijl de laatste voorschriften e»
bepalingen door te lezen. iMia,ar nauwe
lijks w<as- Zij- begonnen of de telefoon- riep
baar. i
„Hallo met wie?"
„Kanfon Mittelsfel-d. Waterstaat."
„Ben j'iji het Karli?"
„Ja-wel, maar eerst ter zake. De boven
loop der rivier is sterk beginnen te was
sen, 5 c.M. per uur. Telegram a,a,n het
-kantoor op-hangen- en- -doorgeven. N.ui -wiat
anders. Ontmoeten we elkander Zondag
in -de stad?"
„i'k heb twee kaartjes, voor de op-era
genomen. Aï-da wordt gegeven-.. Je zult
me to-ch niet teleurstellen?,"
„1-k k-oim! Waar ontmoeten we elkain-
"der?"
„Precies ,oim 7 uur ibliji het operagebouw,
Café Continental. Begrepen
„Je b'ent een praöhtkeler Karli!;"
„D'uis alles in -orde. Tot z-ien-s du-s! Wel
te ruisten."
Zij legde den hoorn meer en dacht na.
Ha,ar verloofde, -de h-oofdcpimtoies op het
telegraafbureau had -een gouden hart. Al
tijd kwam hij- met een verrassing, een at
tentie, waar-o-p zijl niet rekende. Hoe ver
heugde zij- zich -o-p den kblmeuidem Zondag1.
In haar gedachten istelde z'ijl zichi die»
aven-d va» kunstgenot reeds voor. Had
z'ij maar den tekst gehad' .opnl het verloop
wacht viari je, -dat het mijl nimtmer be
rouwen zal hem Je hebben misleid."
„-Misleid.?," -
„Ja- w|aj.vt hij meent, do,t je hier ner
gens- ©eslaiagld bent om jeuigdigie lichtzin
nigheid, en niet omdat jiiji een' eerlooizs
daaiü hebt gepleegd."
N,u volgde er «en- t'jjdpeik' Van groots
dr.ukto voor Charlotte; Ze jno,es|t bestel
len, knippen, naaien, ,aan alles denken,
en d-ie werkzaamheid deed- hiaar goed. Zij
yo-elde z-ioh nuttig, en hoezeer het aan
staande vertrek va» Willem haar leed
veroorzaakte, zijl wia®. blijde, „dat aan de
treurige verho-uding thuis een eind® klw-arn.
H'ij was- bovendien gelukkig, eindelijk te
-ontsnappen o-an zijns» va,der® strenge min-
aohtini©, en bpuwde vol hoop voor de toe
komst fraiaie ludhtkas-teelen.
Als de twee siame-n Iw'are»,, kómd-eni z-e
Roms recht vroolijlk zijn. Het wanen heer
lijke zomerdagen ze maakten tu®®ohenl-
t'ij'dSj da-a r papa, -er niet mieer zioo tegen
scheen, groote wandelingen, en slechts
de gedachte |aa,n Willem',s| nald-etrend ver
trek wierp -een -schaduw io,p hum genoegemj.
(Wordt vervolgd.j
