NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GEHEEL ZEELAND
DEKLEINEBAZAR
Vischmeel
nhandei „JOPRO"
che Courant
Kruiden
Pillen.
DIT BLAD VERSCHIJNT: DES DINSDAGS
DES DONDERDAGS EN DES ZATERDAGS
LIJSTEN, goedkoop!
HE COURANT
DINSDAG 3 APRIL 1934
EN BLAD
OES
It
Wortelboer.
Kapitalisten-Leugens.
FEUILLETON
Het verborgen rijk.
f| BINNENLAND
erstamd) „zouden aan-
it dierhalve, na;ar een.
n de resolutie, doteer
ikte, niet aan 'die „diap-
iheid" zopials het
t der partij eens door
band» met een gevl-eu-
rd' Was gekensdhetst
NUMMER 40
30st® MARGANG
„Extra".
Cl Jlamiin te Rotterdam
et eerste mummier va®
ixtra" diat zij voortaan
le bes«fci(kib|a,ar. stelt,
.s tellend bJia,d' de opval-
en bevat behjalvte pnt<
diverse rubrieken voor
vendie® mop een. afdee-
verlevendiglein deal tekst
prijiken in fraaie® klem-:
AlSLOThHlJ
ig| vanl 3 April.
le lijst.
I
3786
1705
"470
764 2165 6561 770Q>
272
van 4 April.
2de lijst.
937 20960
135
072
1628 4463 5366 8637
1011 18065
RKOOPINGEN, ENZ.
lag werf allhier «foor No»
ulbliek veïklqdhit het wtoon-
nans aan demJOlosfedmlgfel
(heer Dinigienis
Woensdag werd alhier
nkers publiek,- verkocht
de gemeente Klo|eti®ga
venpolderschien straatwegl..
n, aian den heer Adr. die:
»es, yoo-r 3570; 21, een
toomglaard aldaar, pr.oot
ewtiarem, aan den heer Cor-
Kraker Deentdertszoto® te
02 3, bouwland) in de ge-
gie aam den Breeiwiep, glróot-
aan den heer P. O. Oele
;e, viopr 1(2336,92; 4,bio]uW-
Mot 1.49.20 BA., aan de®
pe Burger te Kloetinge,
EN EN VERPACHTINGEN*
afbraak, P. de Wilde,
r K.G. vischmeel,
geeft veel vleesch en.
snd tegen infectie.
Noordvest 44
en Handelsdrukkerij
anten
u's, Wissels
Tabelwerken
Dankbetuigingen
ng, Reclamekaarten
aarten, Convocaties
n Enveloppes
Servetten
ukken
en
erend
mde Drukwerken zijn
ms gaarne aanbevolen
ontlasting, slechte spijs-
koude, influenza, luste-
lofdpijn. enz., de
an er niet.
Ian" f 2,—
Zalf 75 cent.
85 cent.
CJ verkrijgbaar, dan ge-
angst van het bedrag door
Pekela. 553-60
NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT
Bureaux van Redactie en Administratie: Westsingel 75, GOES;
Telefoon Interlocaal No. 207, voor Redactie en Administratie.
Bijkantoor MIDDELBURG, Markt! en 2; Telefoon No. 474.
Abonnementsprijs f 1.90 per drie maanden, bij vooruitbetaling;
Advertentiën van 1 tot 6 regels f 0.90, elke regel meer f 0.15;
Contractregelprijs, te beginnen bij 500 regels, beduidend lager
GROOTE WAARDE
VAN PUBLICITEIT
WORDT GELEZEN
IN ALLE KRINGEN
Wanneer de niet-roode pers, na het in
winnen van de beste informaties over
de toestanden in. Rusland, de vreeseiijfc-
ste berichten niioet geven over de wan
toestanden aldaar, dan schreeuwt de com
munistische (bolsjewistische) pers, terstond
„K'apit alisten-leugens:.'
Toch zullen we geduldig doorgaan om
de Rolschewistische idealen en praktijken
ruchtbaar te maken en dez'e keer uit
de getuigenis van de Bplschetvisten zelf.
In. Amsterdam is gevestigd bet Inter
nationale Biureau van de Vrienden van
Sjovjet-Riuslandl Dit Bureau geeft een
tijdschrift uit getiteld; „Pelten .over de
Spvjet-Unie" Op blzt 4—5 van het Jan.s
nummer staat een artikel: „De Kerk' en
(Hongersnood in Ruslandf'
Pet begint met een schimpscheut op
(kardinaal Innitzer, Aartsbisschop van
Weenen en gaat ongeveer verder als volgt
„De Paus hoppte hij|zbndere invloed
te kunnen uitoefenen, om' President Roose
velt te kunnen weerhouden van de er
kenning v.an de Spvjet-Unie. Hij is niet
geslaagd, want de bewering, door de ge
zanten van den Paus gedaa®, als zou
•er geen .godsdienstvrijheid zijn in Rusland,
werd door Litwinof'i! pis lengen aange
toond.
Iedere Sovjet-burger en iedenei vreem
deling in de Sovjet-Unie wordt niet ge
hinderd in de uitoefening varn zij® gods
dienst. De spvjet-unie staat in scherp
contrast met het tsaristisch. Riulsland, dat
de Katholieke Kerk vervolgde pn veer
schillende godsdienstige secten, terwijl 't
eerste de vrij® uitoefening van alle gods
diensten heeft toegestaan. Iedereen met
een godsdienstig geloof' mag bidden tot
zijn Gio.d en mag den verkondiger van zijn
geloof helpen ondersteunen. De .Staat
neemt geen notitie van hem. Hüjj mag
preek-en, zooveel hij; wil, hij mag doopen,
trouwen en begraven, als de menschen dit
verlangen. Maar rij® handelingen hebben
geen ,w;etteli]1ke kracht. Hij mag bekeerin
gen maken pnder de volwassenen, maar
niet onder de kinderen. De opvoeding der
'(kinderen is anti-go,dfdienstig. D'e Spvjet-
Unie bestrijdt den. godsdienst als instel
ling en tracht dezen te overwinnen, maar
zij laat het aan ieder persoonlijk!' over pi
hij' een God dfl een Kerk n-oodig heefti of
niet. Daarom' is de geestelijke werkzaam
heid geheel overbodig, want wanneer zij
niet langer de beschermende hand van
den Staat voelt verliest zijl haar invloed
bij de massa".
Aldus schrijven de Vrienden van de
Spvjet Unie.
Lpten we nu dit geval op een vohnaajkt
eerlijpte wijze toepassen. Stellen we ons
een Hollandsche arbeider voor met vrouw1
en kinderen en laten we veronderstellen,
dat Holland bolsjewistisch geworden is.
Den niet-bolschewistisfehen landen wordt
plechtig verzekerd, da.t het „een leugen"
is, als ze zeggen, dat de Hiolla-ndschej Chris
tenen „worden gehinderd in de uitvoering
van hun godsdienst." Maar Jan J.ansen
pn-Ze Katholieke Nederlandsche arbeider,
ondervindt spoedig wie de leugenaars
zajn. De Kerk, w]a:ar hij: werd gedcplpt en
gevormd, is in een clubgeboluw: veranderd,
zionder voor de kerk een cent schadeloos
stelling te geven, noch voor de pastorie
en de vereenigingsgeblauw'en. De Kjerlr,
waar hij getrouwd is, is veranderd in! een
anti-Godmuseunr, w,aar de priesters en de
kerkelijke diensten bespottelijk 'wiorden
vicprgesteld. De andere kerken en kapellen
van de stad dienen als bioscoop ëtc'. etCj-
plleen de kamer. Vaar de arme pastoor
wicpnt is open voor de Katholiekenmaar
onder zulke strenge en 'wreed® voor
schriften mag men er binnengaan, dat men
ze bijna onmogelijk Van onderhouden.
iZooals de Vrienden te Amsterdam! zeg
gen, „mag "'an Jansen den verkondiger
van ztijm geloot' helpen ondersteunen/',
maar er is een broodkaartensysteelm', we/ar
28
Op dat oogenblik' waren wij genaderd
tot het midden van de open pia;ats, waar
eenige .stoelen waren geplaatst ie® wij za
gen andere personen naderen uit de rich
ting van de koninklijke hut. Het is
koning Twala, Seragga zijn zoom en Ga-
gool de oude en zie. met hen zijn de moor
denaars,zei Infa.do.ois en hij wees; op een
■groepje van. ongeveer een dozijn reus
achtige en wild uitziende mannen, gewa
pend met een speer in de een® hand .e®
een stevige en zware khopkerrie in de
andere.
De koning ging zitten Oip zijn stoel.
Gagonl kroop aan zijn v,oeten en de an
deren stonden achter hem. „Weeist
gegroet, blanke heeren!" schreeuwde Twa
la toen wij versahenen, „gaat zitten, ver
liest niet den ktetharen tijd de nacht
is al te kort voior de daden, welke moeten
worden verricht. Gij1 komt op .een gbed
■ut1 e® zult een schitterend! efchloiuwspel
zien. Kijkt rond, blanke heeren, 'kijkt
rond!" en zijn eene oog rolde van regi-
van de priesters izlijn uitgeslotende pas
toor kan alleen onderhouden worden van
de kruimels, die bij 'Jan Jansen en do
overige Katholieke huisgezinnen over-
jbjlïjlgêml
Ondertusschen (Zco®]s Amsterdam' toe
geeft) is de „opvoeding der kinderen anti
godsdienstig." (Wanneer Jan Jansen en
andere Katholieke huisgezinnen het klaar
spelen dat hun spruiten eens in de week
les krijgen v.an den pastoor, om1 hen to
leeren, dat er een Schepper is, dat de
mensch oen .ziel heeft, dat er «en (Verlos
ser is, dan wiorden Jan Jansen eai'Üe pas
toor midden in den wintel- bijna, zonder
kleeren naar een concentratiekamp ge
stuurd, waar ,ze rich hunnen wannen en
voeden met het „feit", ssooals Amsterdam
zegt, dat „geen enkele burger gehinderd
Wordt in de uitoefening van zijn geloof"
en dat de gezanten van den Paus' „leuge
naars" ziijin.
N,u zal men iz'eggen dat de Russische
ideeën hier in Holland piet slaafsch na
gevolgd zullen worden.
Alsof we niet beter wisten!
Waarom die aanvallen in pers en ver
gaderingen cp de priesters en het geloof;
waarom lezen "we, dat dopr de Moshau-
•sche bonzen ciomimiunisten uit de partij
gezet worden „om'dat ze broederlijk1 om
gingen met professioneel;' verzorgers' van
den godsdienst, die opium js voor het
vplkl?"
De vrijheid van godsdienst, die de Vrien
den va-n Rusland ons voorspiegelen, is
slechts een bespotting.
Het ovcrlisjleii van Koningin Emma,
Radio-toespraak va,n de
JCjon i n g i n.
Zaterdagmiddag te één u-ur heeft de
RjDningin de volgende radio-rede gehou
den over de beide Nederlandstilre zfenders,
die opk na,ar de NederlandsChe overz'esschle
gewesten is uitgezonden
Mijin gedachten gaan na,ar U allen pit
in deze droeve dagen en Ik w'ensch IJl door
dit gesprek 'dopr de radio een 'blijk' te
geven van mijn innig medeleven in het
geen voor U pllen een droeihis bleek
te zijn.
Zijl, die V.0I01- ons allen een Moeder is
geweest, is tot Gods heerlijkheid ingegaan.
Haar liefhebbende hart heeft U allen
iotava,t. .Zij .wist zich iu te denken in de
nooden en behoeften v,a.n geheel ons Vplk,
,2jO,owel hier te lande als in de piverz'eeschla
gewiesten. Zij) heeft steeds .alles gedaan,
wiat in haar vermioigen w,as, om deze te
verzachten en te lenigen. Zijl verstond
het ook blijde te rijn met de blijden en
in hun vreugde te cleelen.
Als Volk in gedachten samen te staan
.om dit sterfbed, doet een heel bjjizpaderg
en hechte onderlinge band ontstaan en
verlevendigt op Zoo. bijzondere wijze ons
aller saamhoorigheidsgevoel. Diep ontrperd
dank ik u daarvoor, en vopr niwi liefde
en trouw, 'haar gedurende Haar lange
en zegenrijke leven b'etoond. Vopr het
geluk en de izjopneschijn, die Gij! daarin
hebt gebracht, voor iiw( warme belang-
stelling en medeleven tijdens Haar ziek
bed en voor de laatste hulde, kooi in bloe
men als op .andere w'ijlz'e tot uiting ge
bracht. De ontroerende bewüjlz'eu van aan
hankelijkheid .aan Hapr baar en bijl de
ter aarde bestelling van haar stoffelijk
overschot betoond, hebben Mij diep ge
troffen. Gijl hebt daarmede de schoonstq
Jiiiopn op haar leven gezet.
Innig dank' ik' U plok' namens de Mijten
voor Uw hartelijk1 m'edeleven en voor de
ontelbare blijken van deelneming, van U
ontvangen. Bij allen weemoed welke door
het hart gaat van het kind, da.t Ihlaiair
'miaeder moest afstaan is het onvergetelijk'
heerlijk te ervaren de liefdevolle hand
van God, die alles zooi beschikt heeft.
ment tot regiment. „Kunnen de steri'em
u een gezicht bieden als ditji Ziet, hoe ze
sidderen in hun boosaardigheid, al degle-
nen. die kwaad hebben iu hun hart en
het oordeel vreezen van den hiemel daar
boven!" „Begint! begint" piepte Ga-
gool met haar schelle stem, „de hyena's
zijn hongerig1, ze huilen ,om voedsel! Be
gint! Begint!"
Daarna, was er een djepe stilte, ver-
scnrikkelijlk! gemaakt door een voorge
voelen van wat komen to|U-
De koning lichtte zijn speer op en ploft
seling werden twintigduizend voeten op
geheven, alsof ze behoorden ,a,an één man
en neergezet met pen trap op de aard(e.
Dit werd driemalen herhaald en d'e stevigb
grond dreunde en beefde er,onder. Daarna
begon van een ver punt een enkele stam
een klaaglied te ringlen, waarvan het re
frein ongeveer luidde„W,a.t is het lot van
deu man en de vrouKv?" Het antwlolord
werd gegeyen door alle stemmen: „Dopldl"
Xiangizamefhand werd 'het glezang over
genomen van oompaghie tot compagnie, tot
het geheele legler zong. Dte woorden waren
niet goed te volgen, maar ze schenen be
trekking te hebben op verschillende] m'en-
schelike gevoelens, vrees en vreugde. Nu
eens scheen het een liefdeslied, dan Weier
Zij heeft niet beseft, dat Haar krach
ten de hopge, sloppende kjoprtsen niet
zlouden k'unnen weerstaan. Zij! is in do
ai-men van haar Heiland ingeslapen, zpm-
der ,het naamlonze lijden van aftdieid
nemen te hebben inbeten ondergaan, zich
ook in de laatste dagen van Haar leven
omringd wetend v.an ben, die Haar het
liefste w'aren. Thans, waar 'wijl haar inbe
ten missen, 'zjoipals 'wijl Haar steeds zbo
•gaarne bdjjons en om1 ons 2aigen, blijft
het belangrijkste, Zij en Haar lief'de ons
omringen.
Zijl trachtte steeds een Zegen te zijn
vaar ons allen. Ik besluit imet denl wenscli,
dat deze zegen zich voor U en vopr Mij
moge uitstrekken tot ver over hare
■groeve.
Congres van den Ned. R|.-K- Boud
vo,or .groote gezinnen.
Gisteren is te 's-Hertogenbbsch in „Ca
sino" het gezinscongres van den Nederl,
Ri.-E. 'Bond voor gropte gezinnen" ge'
blowden.
Congres-voorzitter was 't hoofdbestuurs
lid de heer H C. M. Wiijflfels
Om half el'fl 'wiaonden de congressisten
in de kathedrale basiliek' van St. Jan ge-
ziataenlijjk een H. Mis bij'.
Op de vergadering, die Zeer druk werd
'bez|ocht, sptajk allereerst pater dr. F.
iSich'weigman O.Pl, prof1, .aan het Albei'ti-
rum' te Nijlm'egen, over; „Het gezin, be-
kchtou'wd in het stelsel van het indivi
dualisme en van het c'Mleetivisite.,''
Prof. Heynieyer lSi.J. sprak' over „Kin
derzegen", terwijl tenslotte de bondsvoor
zitter de heer J,. van Meegeren «en rede
hield ever „Moeilijkheden van het gezin
in de huidige m.aatschappijj en tafddelen tot
oplossing."
Het cbngres nam een resolutie aan,
w,a,arin de volgende wenschen Werden ken
baar gemaakt:
„Het neiten van maatregelen ter be
teugeling van 'zedenverwildering, vooral
door de gemeentebesturen,
Geen verdere .opdrijlving v,a,n belastin
gen en drek door crisis-ma,atragelen, al
vorens een vrijlgezellen-belasting is ingei-
vloerd-
Vooral de beteeïte-facfor mee te laten
spreken vopr groote gezinnena,. bij steun-
verleening en !w.er.kverschaffïngfa. bij
het distribueeren van goedkfao-pe levens
middelen. i t
Herziening van d'è riekte- en invalidi
teitswet ten gunste van het gezin,.
Bevordering van een algemeene huur-
verlaging. Doorvoering van een billijke
schoolgeldregeling berustend op progres
sie naar het inkomen en degressie naaï
het aantal kinderen,.
.Verleening van reductie op gas, water
en electrreiteit,,
Bevordering van de toekenning van kin
dertoeslagen door subsidie vopr de be
staande fondsen en voor do nieulw' te stich
ten fondsen,"
Hel Piaaschcongres van de SsD.A.P,
Zaterdagtoiddag is te Utrec'ht het
Paascheongres van de Bt'DcA.P. beganneni,
.Voorzitter Ojidegeest sprajk! het openings
woord, Bij de behandeling der kwestie
Duys verliet deze, wijl hete het woord
werd geweigerd, de bijieenkomist, Over de
partijleiding en de houding van het be-
sfunr inzake de anti-.oprlogslig'a gaven
zich 30 sprekers op. Mevr. De Vries-
Bruins pleitte tegen verslechtering d'ei-
positie van de vrouw', 0,ok' de Duitsche
boycott k'wiain! ter sprake en de houding
der S|. II. raadsfracties bijl voorstellen tot
INZETTEN GRATIS
NETJES AFGEPLAKT
GOES
een majestueuze krijgszang en ten slotte
eeu lijk'zang, welke eindjglde in een hart
verscheurende klacht.
"Weder 'was het stil op 'het plein en 'we
der werd de stilte verbleken diopr een
■handbeweging van deu klouing. Onmiddel
lijk werd er een gesahiuifel van voeten
vernomen en uit de massa krijgers] kwa,
mem vreemde figuren op ons toeloopen.
Toen ze iu onze nabijheid kwamen, zia.gen
wij dat het vrouwen w'arende moesten
van h!a.ar 'waren reeds bejapfd en hadden
wit haar, de gezichte® waren geverfd,
geel en wit gestreept, op haar rug hing
een slangenvel -en om haar middel droie|g|en
zij een band, gevormd doio-r menscikelijke
beenderen; ieder hield een tooMeTroeide in
de verschrompelde hand. Er waren er tien
in het geheel. Toen ze vopr on-s waren
hielden ze op en een va,n ha,ar, met de
roede naar de kruipende figuiur van G.a-
gp.0'1 wijzende, riep: „Moeder, oude moe
der, wij zijln hier!" „Goed, goed! gloed.'!"
antwoordde de oude, „rijn je ,c,ogen scherp,
Isiuiusiï, kan je zien op donkere plaat
sen?" „Moeder ze zijn scherp."
„Goed, gfied g|o.ed! Zijn je poren open,
Isanusisi, g|ij die woorden hioprt, welke niet
over den tong komen?," „Moeder, ze
zijn open." „Go-ed, gped, goed! Zij® je
loonsverlaging van overheidspersoneel, l'r.
Albarda verklaarde dat de -anti O. L. op
militairen leest 'was geschoeiden bereid
illegale wegen te volgen.- Zpudagiochtend
lichtte dez'elfde spreker de üouelusïös van
het herzieuingsrapport toe en verklaard»
dat de iSjD-jA-P. bereid is iedere rage®-
ring te steunen, die de democratie be
schermt en het i'aecisine bestrijdt. Spreker
beoogt, dftt wijziging van het partijstand
punt geboden is t.o.y. de nationale ont
wapening, welke actie zal moeten plaats
m»ken voor een ten behoeve van intef-'
nationale ontwapening).
Tat partiji-vaorzitter werd geko'zen Kppa
.Viorrinkherkozen 'werden tot secr.-penmii
O,. Woudenberg en tot secretaresse iji'eji
nu. Ribbins Peletier.
Uit het ronde kamp.
In de avondvergadering van het Paiasch-
omgres der Si-Di/A.P, heeft ir. Albarda.
Z.aterdag een ,oiprienbaiende verklaring af
gelegd over de eenigsrins 'zondea'lirig|a hou-
derlmge houding van de Partijl tegenover
de anti-oorlogsliga.
.Verschillende sprekers hadden in scher
pe bewoordingen de hopding gelaakt,
w'a,arbSj! aanvankelijk de Liga, van partlj-
.bestuursw'ege moest werden gepropagaeird,
terwijl nu voor kprt op de meest abrupte
wijze alle contact werd verbroken en
aan de partijlgenootea werd verboden.
Zeer tot verbazing van honderden aan
wezigen heeft ir. Albarda aan de hand
van een in rijk bezit geraakt rapport ver
klaard, waarom' de S'.D,;A.P. niet langer
met de Liga in Bee kpn gaan. .Wjant meer
verregaand dan Mnsserts plannen, meer
uitgewerkt dan diens o,p schrift vastge
legd systeem v,an marscheolonnes, strijid-
i'ormaties, alarteeeringstelsels en In-aer dier
gelijke instituten, die er op zijn gerjcht
langs illegalen weg naar de mhicht to
grijpen, was .het rapport, van de Liga.
Noemde Mussert wijfeelijlk' niet de doel
stelling van dit alles, het Liga-rapport
■schroomde niet zplkb ppenlijk' te doen.
Als dit stuk, .aldus Albarda, in handen
Was gekomen van de regeering, zou niet
alleen de Liga, maar pok de Sj.D.|A.P[.,
die nu eenmaal .zekere banden m|ef die
Lig» niet ontkennen kam rijjn o.pgeheve®|.
Niet verboden ,alleen, maar door den rech
ter ontbonden, .als zijnde gevaarlijk voor
de orde.
Typeerend wa,s, dat op denzelfden dag,
Waarop het Partijbestuur het contact met
de Liga verbrak, de jxditie opdracht heeft
gekregen een onderzoek in te stlellen naar
de gedragingen van de Ligia.
Het was nok de Liga, die hier en daar
opzettelijk vechtpartijen is ,g:aan uitlokken
met de fascisten en 'wat het partijbestuur
van dit alles het pijnlijkst heeft getrof
fen, was, dat noch de gedelegeerden van
de Si.DüA.P. in het Ligabestuur, nocii het
partijbestuiu' o,p de hoogte is gesteld van
deze doelstelling.
Dé Nederlandsc'lie ii'evil'king in 1933.
Het z:al wel geen betoog behoeve®, dat
de ontwikkeling van onze bevolking, too-
wel op zich zelve als vooral in verband
met de .abnormale tdjldspmftandigheden e®
de daarmede samenhangende toenieln|eu.de
rationalisatie v.an het bedrijfsleven, in
hopge rnafe de aandacht verdient. Z.ulks
te meer, omdat in deze ontwikkeling in de
latere jaren een grondige verandering is
ingetreden, rij het da,t dez'e uiteraard
haar uitwerking eerst geleidelijk kan
«openbaren. Ter'wlijl in alle voorafgaande
eeuwen de bevolking van ons land blij( den
aanvang der vorige eeu'w! tot ongeveer
2.5 millioen was aangegroeid, js :rijj sedert
tot de volkstelling van 1930 gestegen tot
7.9 millioen, dus ruim verdriedubbeld en
nader tat 1 -Januari 1934 tot 8.3 millioen»
Echter is het tempoi van toeneming, dat
sedert hét midden der vorige esu'w' tot len
met het eerste decennium' der tegenwoor
dige van volkstelling tot volkstelling toe
nam, sedert in dalende richting' omgebo
gen. De 'Zeer aanzienlijke teruggang' der
zinnen wakker, Isanuisis', 'kjajn je bloed
ruiken, kan je ihet land zuiveren va® de
booizen, die kwaad in den zin öne'bben tegle®
den koning en tegie® hupte naburen Zijt
gij gereed ,om rechtvaardigheid te dqea
van den hamel daarboven, g,ij, die ik heb1
opgevoed, die gegeten heibt van het brooid
van mijn wijsheid en gedronken van, het
water van mijn tooiverkunst „D,a,t
kunnen wij, moeder," „Gaat da®, gij
gieren, ziet, de mannen- die dooiden maken
hun speren söherp; de witmensrihen va®
verre zijn begeerigl om te zien. Gaat!"
Met een wilden kreet verspreidde® zichl
de vrouwen in alle ridhtinge®', 'de .uitgk-
droogde beenderen rammelden om haar
middel als zij' liepen en ze gingen ®a,ar
verschillende punten van de saanengepakte
menschenmassa. We konden h,a,ar niet
allen met onze opgen volg® en richtte®
dus onze blikken op Isanujsi, die het
didhtst bij ons was'. T,o.en Zij! nog maar een
paar pa,ssen van de krijgslieden verwij
derd was, hield ze stil en begon wild te
dansen, al ronddraaiende met een angeloiof-
lijke snelheid en zinnenuitroepemd. als;
„Ik ruile hem, den kwaaddoener!.Hij-
is nabij', hij' die zij'n moeder vergiftiglde
Ik hoor de gedachten van lien, die kwaad
denken van den koning!"
sterfte vindt laatstelijk een nog verder
gaande daling cler nataliteit tegenover
rich, welke naar een stabilisatie v.an het
bevolkingsOijf'er heen-wijst. Voorshands ia
dez'e echter nog niet bereikt, In liet a.%e-
loopen jaar is, mede door vestiging boven
vertrek van 8108. personen, het bevol
kingscijfer w'edei' met 107.302 zielen toe
genomen, een toeneming die zelfs wieder
grpoter w,as dan die in 1932, welke
105.499 zielen bedroeg, en dan die in 1931
met 100..339 zielen. Maar, z'oo.als hier
onder nader z!al wiorden toegelicht, is rede-
liijikerwij'ze te verw®c'hten, dat dit accres
eerlang kleiner omvang z|al gaan aan
nemen. De temglgjang in de daling der
sterltevcrhoudingende ingetreden .ver
andering i® den leeftijidspphouiwi der be
volking, welke het aandeel der jonge lepf-
(Jijdsklassen inperkt, en dat der ouderen
vergroot, en de tot nadenken stemmende
onafgebroken daling van het geboorte
cijfer wettigen in ouderlingen samenhang
delze conclusie).,
Th,ans overgaande tot nadere korte be
schouwing v,a® de voornaamste cijfers be
treffende den loop der bevolking in het
afgeloopen jaar, ;ri»o,als deze onlangs door
het Centraal Bureau voor de Statistiek
zij|n .openb,aar gemaakt, in vergelijking met
die der laatste viijjf! jaren in hét Rijk
en de groep va.n de gemeenten m|et bij
de laatste volkstelling meer dan 100.000
zielen (welke groep voor da laatste drie
jaren ook de gemeenten Haarlem e® Gro
ningen .omvat), geven wij .eerst de cijfers
voor geboorte en sterfte per 1000 zielen-
Daarbij: wiorde -aangeteekend, dat de kin
deren die tusschen het fij|d'stip der ge
boorte en d®t der geboorte-aangifte zlijln
gestorven, in het totaal der geborenen
Zoowel als in dpt der gestorvenen zij:n
medegeteld-
Geboren Gestorven
per 1000 zielen op 1 Jfmi vanï elk' jaar
Rlijlfc ;gr. gem'. Rijk gr. gerat
1929 22-8 18.4 10.7 9.9
1930 23.1 18^5 9,1 9.2
1931 22,. 21 17.6 9.6 9,0
1932 22,0 17Jt 9-0 8.5
1933 20.8 16.2 8.8. 8.5'
Het .algemeen geboortecijfer, dat in zoo
verre een hiet volkomen betrouwbaar
beeld van de werk'elijjkheid geeft, als
daarbij wordt uitgegaan v.an de veronder
stelling, dat in de verhouding v.an het
aantal vrou'wen in de vruchtbare leeftijds
klasse tot de geheele bevolking gepn ver
andering k'wlam', is zlooals bekend
bïj| ons sedert 1877, toen het met 37,1
ziijfh. hoogste punt bereikte, met kleine
Schommelingen teruggeloopen -en heeft in
1933 weder een laagte-reCord bereikt,
Zöpals wiij[ te dezer plaatse reeds vroe
ger hebben opgemerkt, kan men van de
beteekenis van dezen teruggang zich Wel
licht het best rekenschap geven, door
na. te gaan wélk' aantal geborenen pr.
zioude rijn ingeboekt, als het zich op
het genoemde peil had gehand'hhiaafd. Er
zouden dan in 1933 305.228 kinderen zij®
geboren in plaats van 171.287 die werke
lijk werden ingeschreven, of 133.941
meer.
Het gehoortequptient o.ver 1880'84
is 100 gesteld, was- in
1885—'89 96.4 1920—'24 75.7
1890—'94 94.3 1925—'29 66.9 1
1895—'99 92.8 1930 66,Q
1900—'04 90.6 1-931 63.;4'
1905—'09 85.7 193(2 1 62(4
1910—'14 SQ.6 1933 59.,4
1915—'19 72.19
Het tem'po. der daling is 4®s' da
laatste jaren sterk toegenomen en voor
de jaren na 1924 is de daling zelfs! nog
greater geweest dan* uit de dijlfers' spreekt
om'dat jn de sedert verloopen jaren de
tusschen geboorte en aangifte gestorven
kinderen bij' de levendgeborene® wierf®1»
medegeteld. In het absoluut cijfer kwam
iu het afgelonpen jaar eveneens daling;
het bedroeg 7;238 minder dan in 1932.
Sneller en 'seller danste z'ij, tot ze in
Zulk een staat van wiaamzin wiais| gekomen,
dat het schuim liaa-r op den m(o.n,d kwam
en men haar geheele lichaam Zagl trillen.
Plotseling hield ze pp, viel o-p den drond
en kroop als een hond. Met -een gil sprong
zo weer op en wees met haar t,o|o.Ver-
roede een grppten krijglsman a,a®. Onmid
dellijk grepen twee van zij® kameraden-,
die naast hem stonden, -deu veroordeelde®
man bij den arm en liepen met hem in da
richting van den koning'. Hij bond geen
weerstand, maar Wij' zagen, da,t hij! zijn
beenen voortsleepte alsof ze verlamd wa
ren en dat zijn handen, waaruit d'e speer
wa® gevallen, slap warem Twtee of drie
van de leelijlfe beulen traden op hem toie
en keken naar den k|oning, als wachtte®
zij op zij® orders. „Doiodt hem!" zei
de koning. „Doodt hem!" galmde Ga-
gool, „Dopdt hem!" zei als een eöh|0(
Scragigla.
Nog, bijna voordat de wloprfen uitge
sproken w.aren ,was de verschrikkelijke
daad volbracht. Een man hiad zijn speer
'gedreven in het hart van het slachtoffer
en om dubbele zekerheid .te heRblen, had
d'e andere hem met een zwaren, slagf dje
hersens ingeslagen.
(Wordt vervolgd.).
