Tweede Blad
ZATERDAG 10 FEBRUARI 1934
NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT
Lessen uit het verleden.
FEUILLETON
Het verborgen rijk.
hoofdstuk m.
f| BINNENLAND
ONTSPANNINGSLECTUUR
SHE COURANT
|eli de daders verdwenen;
pre® geleden werd liel;
iigd door den desfrjicUt
[houwer Wings, in op-
Var iDjnnkfeï, den boufver
|g AkenM. Gladbarii.
rdigd uit gesteente! van
|roeve en wierd gieëxpo-
obe iWereldtantoionnstel-
beeld heeft 'n hoogte
[egt 7500 leg. Bat.,werd
btek'ropnd, doch vond
les keerde daarom naar
lug en Werd geplaatst
het station; later werd
aan m'assiéfl voetstuk!-
I gen naar Alsdorf en
1 gebouwd, moest
|>orde bejt standbeeld aan
Irwegau,, maar het vond
lieer in de pogen van de
Isi's.
overreden en gedornd.
Nabarro, pleegkind bij
|m te Zorgvliet, -en. leer-
ndere1 neutrale ji.l.®.-,
Ik', vertrekt dagelijks met
|20 naar zijn woonplaats,
ïeds plaats genomen in
■het vertrek bemerkte
rhoolta,seh"had vergeten-
IchuWingen sp-rong hij ex
taech te halen. Daarna
nog weer in te halen,
Ik gelukte juist baji dein
Elesvteenséhte® wieg. Hij
leid kwam ooider de tram
pver den buik reed, zoo-
pdellijk' "intrad.
staudigheid is, dat de
f.'ijftie® jaar zon worden.
Stroojilers a vont®»*.
|;e® wnreoi twlee rijksveld-
l'gen in de duinen onder
laan 't surveilleer©® toe®
[tdekte®. Aa® de somma-
I staan gav|e® zij' geen ger
il pp- de .-vlucht, sjichter-
lliond van ©e® der veldP
|net lossen van ©en schot
oplers den bond va® ziah
liaanop losten de politier
©bulwing ©lenige schoten,
1 zetten hun vlucht vlo>o,rt
Jtkomen. De hond wérd
|ui een s trooper gewond.
|rs hadden in de etroor
Herkend te Egmond
aen loop van den dag in
resteierd, waarbij ook' een
Ikomijnem in beslag werd
wethouder deed leelijlk.
br-w'ethipuder J- v. d. H-
lesvej.ha.al opgehaakt w<e-
van da erisiszuivelwlet
I ^etómei'en in de r,e'öhtmla-
1 van hun functie/ van 4
afwezigheid van den
lurgemeoster v*an Ameide
d. H. Zelf' hulp-officier
Een school failliet!
Schoolblad Onze V,aca-
de „Vier. tot vojortlztet-
luding van de bijiz1. school
litgabreid lager onder'wlijls
Arnhem'' in staat van
bilaard.
Wa ars c In; n iugeu
bp de reads in de dagjbla-
waarschuWingen tégen
IgenwOordigers van „Die
ha", Ibaotogande den ver-
le-aandeelen, vfestigt de
lint 'Kp,n. Mar. te Oir-
|ig. Piolitieblad'na,mlan3
Justitie te 's-Hertog,en-
J de aandacht öp de Zg.
feetenkan toren „Bje Hopp'i
le 'Orgaan", gevtestigd to
•kantore® echter blïjk-
biestaan. ViartegenWioordi-
[toren" verkappen Zooigte-
lande-elfen onder schijnbaar
loorwaai'deai, 'waaraan ekjj
Inen voldoen. Hot is daar-
I® 'premile-,aandoel©n niet
liént er tevens rekening
dat de ondernemers de
stollingen zoo noodig ver
nieuwen naain bijvoegen.
ata-tabriek in Nederland.
tijd geleden hebben wij
in het voornemen van do
in Nederland, bïj name
een eigen schoenfabriek
is ter oore, dat nog aan
volgende maand, waar
vóór Paschen,, da „Bata-
■gedeeltjelijk in werk z(al
terreinen heslaan een
:n totaal 160 H.A.daar-
>te hallen gebouwd, waar-
te werkzaamheden Zullen
Verder .bevinden zich
bn vijftal woningen voor
jl —r en dit laatste is
or ©en groot gelbou'w
is''- iz'al verrajizen, waarin
den wordt Voor het wo-
er 40 ongehuwde werk-
-n W'Orden mot 'n 300-tal
erklieden, die vijf dagen
stillen Verken; 's Zater-
irijf stilliggen'. D;ei capa-
.brieik' is berekend op 'n
>.000 p'aar schoenen p. w.
achter niet digest volop
l gesteld; langzamerhand
z|al de 'productie worden
Brandstichting.
ter plaatse door het Par-
b'ij'gestaa® door den J,us->
SM
Onder dezen titel publiceert dhr F. do
Koek in hot „Kath. Schoolbestuur" e«n
interessant-© historici, Welkle zJicli in 1863
afspeelde in de dorpjes Grontebroefc en
Dutjebroek (één gemeente) i&n uitvoerig
verhaald is in „De Klatholieik" van 1865.
(Tot good begrip dieme, dat beid® dorpe®
in groote meerderheid (80 tot 85 procieint)
Kntholiolk izijb.
Toch stomd er aan hob hoofd der ge-
ineen ta natuurlijk een liberale iburgoirueleisi-
tor, die gieruggestenrnd door nlte ander o.
liberale autoriteiten, dalpper m'eddecd met
het verdrukken van dei aan hem] toever
trouwde burgers.
Die iz'ucht tot oni'öcht-doiein OulmineerdB
in de geschiedenis Wetlkla Izich afspoelde
rond de benoeming van 'n nieipwen Bchool-
meestier te Lutjebmeik'. Dta vacature was
ontstaan door het overiiijldeai van den libe
ralen schoolmeester, die de. 'kinderen leer
de „dat de BSjlbel vol faibeltjés stond" en
de mansdhieii rangschikte onder „de twee
voetige iztoogdiierein". I i
De leden van den gemeenteraad waren
eenvoudige! huisvaders maar o'oikl koppige
N.-H. boeren als het er op aaJiklwiam' de
belangen dier gemeente te verdedigen; cn
vooral de twee Katholieke 'V-elthoiudiera
gaven bllijlk van helder inzicht en taaie
priinicipien, waarmee, iz'e openllij[k' vcor den
dag kwamen. 1
•Die Raad verlangde dus voor het Ixja,-
tholieke Lutjebroek! een Katholieke ander-
w(ij!zer. Die burgemeester daCht daar niet
aam en rip 'n goeden mtorgein lanen de
wetliouders tot hun Verbazing in „De
Oprechte Haarlemmer" ein in „Die Bij
dragen" oen riproeping vooi" sollicitanten.
Deze was geplaatst, iztoratar dat - aijl het
wisten, in twee niet-Katholielke organen.
Er kwamoni 22 sollicitaties binnien, Waar
onder drie vanKathoiitckienen het
waren alleen delzb dri,©, a,an Wiel de „zeor
liberale" hurgiemeester ipersotanlSjik' sdlirccf
(luiatuiui'lijk' met de bieiste bedoelingen) on
der de officieelo lOipraepjinig„D|aar echter
voor doze lavet izeer belanghijlka school zich
22 sollicitanten hebban aangemeld, waar
onder een aantal nit den onmiddelliijli^en
olmtrek, acht i!k het 'nieit emdoiellmaltig, iu,
als veralfwomende, en ruit aanmerking van
het lastige ion ktosthara der reis, voiotral
iml dit jaargetiijlde, daiaroip atten't ta m!a-
ken." 1
Die truc ging niet door: lon'z'e drie dap
peren naman deel aan den slag, met 1
mededingers, want twaalf niet mange-
spoorden" om' weg te bliijlven, ded'en dit
eigener beweging. Hiet Was „indruk'vvtk-
kend". De „liberal© schoolopziener" op
da vnrarzitterëstoel, dei „liberate buirgfelr-
vader" maast hem, een bevriend londar-
wSjzer .aan den anderen klapt, in de zlaal
de ledein van d'e.n raad', de wiethoudérs en
opi huin piaaitsen de tien „gladiatoren."
Precies 12 ,ti|ur duurde 'd© ^01084011111^,
desaviolnds pm tien uur vertrokken do
ai|getobde st^ij&ers, afwachtende) d'e kb,-
möude dingen.
Gee® der driei katlipiliekb mleldedingers
kwam, naar de overtuiging van burge
meester eri schoolopziener, in aanmerking
voor de ejer der ©aminatie. Wel had <Sr
ééini bijl izRjin benoeming elders tot hoioif'd-
rinldérwSjker elan meer da-n schitterend
examen afgelegd, ma,ar Kijl scheen «rg
achteruit te izttjfa igéiboeird. Intussehen
maakte de schoiolapzi'oner persoonlijk! edn
mWininatie klaa.r v,a,n drie man. De on'g-
waan der Wothoiuders slijfgt ieder ooglen-
blik! .Waajxnn] maar drie, terwijl dei wteï
(iijtdruikteKjfe 6 man toelaat? En wai-
ren de drie 'katholieken wlexkfeliljlk! wel
met het jnjst aaintal Ippnten bede|eilid?.
Hadden zie niet vlot geantwoord. Als
er nu een tooiitóna.tici, klolppfènd m|cit de, wet,
werd saamgesfeld, 'klwhim1 er ia iedfer ge
val één der klathüliekien oip te staan. B|a-
veindien was hun levensgedrag zóó pn-
besproken', dat de Ibteide Wiathoiuidjers met
Volle lavertuigingi hun steun aan cli'enl
eonlen konden gev]an, want hÈjf mioCht dan
al een: nietig ïpumtja voor natuiurkénlnw
minder hebben, ,aa.n menschenk^mnis had
h'ijl geen, gebrek'. ZSjl teiekfenden onder geen
voorwaarden de nominatie van drie man,
stelden als voorwaarden de medleplaat
sing van hun onbiHjijik 'bejegenden ge-
loo|lbgeboot. i
Als beschaafd mam probeerde de sc'hopl--
opziener de raaafcitranite wetlhoiuders te
overtuigen van longeülijkteen wel mlet een
beroep op de weit. Zlij! "bleven. Wteigeren,
gingen z'elfs verder en pischten als wet-
haiiders, oip grond van dezólfdo wat en
hetzelfde ariSkiel, waar de schoateplziie-
ner mee schermde, (een nominatie van 6
man., In aijp gezicht beweerden züjl, dat
6
Naai gelang yan gp0a(j weike er
gemaakt^ wordt bij het varen en vlam het
weer zijn vier oil vïjlf! dajgen inoiodigt om
v,an do Kaap naar Durban te |ga.an. Ge-
durendo dien tijd dacht ik na over het'
aanbod van sir Henry. Curtis. Een paar
dagen laps spraken wij niet verder ovlclr
dit onderwerp, hoewel ikl hun menige
jaehtgeschiedoms vertelde, a.Ue wlerkielijk
doorleellde ^.vonturon. Het is ^ti no,o,di«»i
om leugens te vertellen over jagen, want
een jager beleeft werkelijk .dikjwdjlskèler
vreemde histories. Ma,ar. ,om kort te vaan
wij naderden Durban en zaten mef ons'
drieëën in een van da prachtige nadhten
zooals men die in Zpid-A'frika, beleeft'
op het dek.
„Mijnheer Quiatermain," vroegj sir Hea-
'y. „hebt u over mij» vloorsfcel nagedacht
„Ja," liet kapitein Goad er als een
echo pp volgen, „wat denk'! u ©rVan?, Ik
hoop, dat ge ons het genoegen van nw
gezelschap', zult geven tot 'de mijniem v|an
koning Salomo. iof zjop ver .ald ijfa hieer
hun vertipnwen mee,r iuitging naar een
geiziaghebbemd lid der Tweede Kamér (Mr.
Meylink), als na,ar de willekeurige wiets-
intrepreiatie van den heer ddhoofopziieé
nier. Dlat was1 t.oCh een beetje ©rg, zbiul hij!
voor twee halsstarrige1 kleiboeren moeflen
capituleereni Kpn hfijj'h'en niet overtni!-
gen, dan moest bijl hen maar overbluffen,
en 1200 vinden we l'otterlij|k aangeteeklend,
dat de schoolopziener 'zlijjn haagje' ergernis
in deze weinig-pa-rlementaire uitdrukking
lucht gaf: „Wel do,n,....r! denlken juffia
dat ik hier als een kwajongen ben geko
men iom imlij! in tnSjta functie dotor hals-'
starrige boeren te laten belegdigen
De Schoioliapz'ienier ging been, zlondjer
■npg iets van iz'ich te laten haarein, zkxnder
eich te baklommeren, dat er een gamteienfe
L. bestoiiiid, wa.ar door zlijlh im'per,a,tlief op
treden. igven onderwlijfe werd geigevén. Dc
wotlioiuders waren vasthoudend, hadden
besloten, en dit opk aan den schoololpji-
ziener meegedeeld, liev©r een baj|zoind,cró
school op te richten, dan .te bukken vloor
éiijfn liberale autoriteit. E'em nieuw» 110,-
miniatie werd nu, door den gemeiante'raiaid
Opgesteld, dporgeziondem om edvies aian
deni verbolgen 'magistraat. Geen fmtwoiord!
Aandringen, magr weeg: gqen antwoord!
Maar wol eein schifijjven van den Minister
zlelf1, met oendringend veTzlodk1 om! de
Ote'sj»rnkclïj|k'o nominate van drie tc veiy
anderen in een van zles. H©t gabeurt,
niaar .nu, komt er tegenkanting van de
Gedeputeerde Staten, die, ingelicht dlaor
den schoolopziener voelen dat dia slag
een nederlaag dreigt tio worden vaior de
dictatuur der liberale amlbtena(rï|. Oiols
"doze Idip wordt doior d'ei Weithquders om-
'zéild, do Aak schlijlnt d'a oplossingnabij)
als plotaekng do burgemeester gaat de-
sortoerar. H;ijf ne&rt ontslag. Ean lastig
geval, maar niet nnaverkhmenlijk.
Na lang heen en weer geschrlijjf, Wfliairin.
angstvallig, rekening, werd gebanden met.
werkelijjk© oft vermeaude rechten, waarin
het gezlag van den .(schoolopziener, het
recht van den gem'e&nt|eraa.d, de ra,ad van
den minister, d» drang van Gedeputeerde
Staten moesten worden ontzien, nam d©
gemeenteraad ejeir kloek .besluit, en stuur
de een ppotiget missive aan Gedeputeer
den. D|e houding van den schoolopziener
werd scherp gelaakt, delz'e had het belang
der gemeente terwille van eigen prestige
op het spel gielz'ct. E)r werd verwondering
■geuit over dien druk' op den gemeente
raad uitgeoiéile.nd, dia eien aantasting was
van het zedeliijjki .en wettielïj]k recht pon een
vrlijja k'eu|zlft te doen. Diit konden burga-
meester en wethoudei"» zich niet laten
wéLgevalten. De z'aiak moest besllist w.'oi^
den, de burgerij) moest gevrlijlwaajd war
den voioir Verd&eldtiieid, .en burgemeiestpr
noch wethouders zioiudien dulden: „dat do
publieke opinie, die zich volor de z'aak
begiOin te interesse,et'en, z'ich in hatelijjlco
verdeeldheid tusschen burgers ppembaar-
de, er een. ,stiiij|dvïa,ag van ma,alkto waar
van de behandeling niet in het algemeien
belang was". Dó gemeenteraad zloiu izich
unaniem verzetten tegten dei verstoring
van„de hier zjoa, gjelukkig hcerscheudo
vm'draagzlarilmheid.t'
En da liberate heer schoolopziener werd
even kordaat aangleipakt met de bondige
mededeeling, dat, gezien del w©nsch der
Gedeputeerde Staten ,om zepi sptoeidig, mo-
gelli]|ki de hangende ibenoeJning op te, lios-
san, de raad binnen 14 dagen zwu over
gaan tot benoeming van ©en haofldoinder-
wlijjzter luit de door d«n raad ingpizjonden
nominatie. ,;Ziij|n Edelatchtlbate' zóu, even
als de benoemde, hiervan binnen de drie
maal 24 uur worden verwittigd.
D© raadsleden werden ©enige dagen
later plotseling, door den intuissc'hen be
noemden 'burgemeester, verzocht op het
raadhuis te willen klomen, omdat „de
klom'st van den gc'hoioioipzien'er was a(m-
gékqndigd'i'. Him'-self in alle ongenaak
bare autoriteit! iZlom het pp een groate
verzoendag pitloiapen?. 4jOU de „gewelde
naar"' zlijjn ain'ende honor,aiblei klaar heb
ben.?. Do schaoliapzieiner maendö voor allen
te heibben gevonden. „Hij'
deed namclfijPt! hat voorstel: pun door het
lat te laten beslissen'', hijj mankte, teir-
wille van 'zïjjn liberajb overtuiging, van
wat reiclht en billijk' w!aë ©en gakspelletljie.
Eiein der wethouders .da^nt er niet aver,
aan dit gokspelletje mleie te doen „hijj had
wel ooit zlijln geld, maar nognoodt züjin
recht in de loterdjf gewaagd''. iZiondej- hier
van veel noititi© te nemen, wieirp de speel
zieke schaO'löpzSelnier echter onverwachts
twéé briefjes met de. pannen der tlwieie
candidaten in zlijln hoed, nam!en trok
den Katholiek! Een „mïddeleeuwsch"
scheidsgerecht: door 'n verlichten libera
len schaal,opzienerDp Aak' was beslist:
,,'Zietdaar, .nou, hebt jelui immers toch
je 'zin!"
Neville is gegaan."
Ik stond opi en klapte mijn pijp pit, v,o|or
ik antwoordde. Eigenlijk' had' ik' hog gteen
besluit genomen en het oogeniblik van be
slissing was na gekomen. „Ja hleeren,"
antwoordde ik en ging w]eier zitten, „ik
wil meegaan ien zal met Uw' goedvinden
meedeelen waarom en op .'welke .voor
waarden.
,J'. U beta,alt alle kosten en wat' wij' aan
ivoor cl' andere waarde maken, z'al gelijk
waraen verdeeld tuiSsehen kapitein Goold
ein mij.
2. IJ geeft mij 500 p,.st. voor mijn
diensten op onz'en tocht, dit t© hetakn
vooii- wi.i vertrekken en ik verbind mijl .om
u trouw te dienen, tat u, de anderaaming
opgeeft, tot wij Jrómen te overlijden ioif
een of ander ongeval het ons «nmogelijk
maakt ons weak v.aort to zetten.
3. Gij verbindt :u. om, ingeylal ik' over
lijd ol! verminkt word, a,an mijln zoon
Harry, thans student in de medicijnen te
Dunden gedurende vijf jaren, uit te betalen
een soin van 200 per jaar."
„Ik neem. jiw voorstel dadelijk en
met genoegen aan en ben 'bereid ,u imieer
tfl loetalen, miat het oog. $>pl da huitlengla-
wone kennis Welke u ten dienste staat,,"
zei sir Henry,
„Het blijft bij hetgeen ik' heb' gezégd
't Is waar, O. L. Heer bepft' altijd naro
Kostgaugters gehad.
„Dé .Katholiek'' besluit dan met de
gerechtvaardigde: dpmieiking: „dat het ge-
ïmeentehpstuiur met de ontknooping vre
de kon hebben", de, overwinning w'as be
haald. De toekomst bewees daarenboven,
dat ondanks de vrees van den liberalen
minister, de liberale gedeputeerde staten,
den liberalen shcootapziener, cm den libe
ralen burgemeester, de getoe-enle L. alle
reden hedlt z'ich géiilk te wanscben met
de zelfstandige houding van het bestuur.
Want ziijf bezit eein alleszins waardigen
onderwijzer, geacht niet slechts door de
Katholieken, maar ook door alle1 welden
kende Protestanten."
Eein les uit het verleden. Inderdaad'!
En een van verbluffende, clnidekijtlrliead'
iMinister .Sloteinakér de Bruine ,ov»r de
werkloosheid.
Het Nederl. cOrreBpoindentie'ibureaiU in
Dé® Haag, mieldt:
I® het interview, dat hïj' delzér dagen
aa®, oen onz'er redacteuren toestond, heeft
de minister van sociale, Zaklen ook gewézen
op de enorm© stüjjging van de, Riij'kbuitga-
ve.n, welk© in t'wiee jaar van 13 millioen
tot 75 millioen zlijln öpgollospen. Hij: ver
wees ter verklaring hiervan naaa' onder
scheiden© oorzaken, io>.<a,. naar misstanden,
die bij" de toepassing va;n dei steunregeling
vlopfrkpinen.
In de Arbeiderspers heeft de heer v. d.
Walle, die 's ministers gegevens aa.n oen
nadere beschouwing onderwierp', niet ont
kend, dat er misstanden voorkomen, doch
hijj heeft h>et uitgesloten geachtt. dat
daaruit de stijging t2$ju kunnen worden
verklaard. Die heer v. d. Wjalle wees er
bovendien op, dat in de bedoelde twee
jaar het aaintal gemeenten, dat onder dé
iRlijjkssteumregeling kwam te vallen, zeer
sterk verm'eierderd is, waaruit Me bedoelde
stijging zich gereadwlijk laat verklaren.
Dé redacteur heeft Zich in verband
hiermee tot dén' .minister gewend en hém,
gevraagd, ol! hijf .ter Blake, oe® ojanerking
had te'maken1 pf een nadere verklaring had
to geven.
Dp minister was daartoie gaarne, bereid,
Dja getallen, die ikl genoemd heb, aldus
minister Slotemakca' da Bruïnc, zijln juist
en dat het voarklomen v,an misstandeit
een de,r oorzaken is van de Stljiging, is
zeker mlij|n> overtuiging. Maar ilt erken,
dat ik scherper dén nadruk had kunnen
en' gelijk nu blijkt, had moeten
leggen, op hét feit, dat ik) slechts van
de Rijks-uitgaven Sprak'. Ha,d ik 'aan
stond tevens dé luitgavem der gemeenten
vermeld, dan Kpn inderdaad het ontworpen
beeld juister geweest izlijfn. Gaarne breng
ik alsnog deze aanvulling a,an. 'Küjfc' eox
gemieemteai samen 'heibben voor werkver
schaffing en sleonvefleening uitgegeven
in
1931 r.o'nd 44 millioen,
1932 rond 103 millioen;
1933 rond 113 millioen
Weer vcrgelljlk! ik! dazé Cijfers, zto® ver
volgde de minister, met het werkloo'zten-
procent. Het beeld wordt dan aldus:
1931 44 millioen 15 procent
1932 103 millioen 27 procent
1933 113 millioen 28 procent
Ook .aldus, gelijk men Ziét, Zijn de kos
ten onevenredig gestegen, v0ige,leken m'°t
de werkloosheid; dei laatste is verdub
beld, de eersten izüjh Verdrievoudigd.','
In hetzelfde artikiel constateerde de heel'
Van der Walle, 'dat db dijjïtes der tewerk
gesteld©» in den la.atsten tijd niet meer
zïjin gepubliceerd. Hét vermoiedan werd
uitgesproken, dat hét aantal in den laat
ste® tljid met meer dan 10.000 zou. zijn
teruggeloop©®. Oiok hiernaar Vroegen Wij
den minister. Hïj( gaf ons daarop hét vol
gende staatje:
Januari 1933 47.690
Maart 1933 58.097
Dée. 1933 48.046
Er werd bijgevoegd, dat het cijfer van
Maart, 1933 het hoogst 'bereikte dijjfar is.
Dlat ik ppjk thans nog aan werkverschaf
fing verre dé voorkieiUr gééf boven steun-
verleeining, daarvan 'k'.unt lui overtuigd zljii,
aldus eindigde de minister.
Dp loop der bevaf'kiug.
I11 do statistiek van den looip der bevol
king .publiceert helt centraal bureau, voor
da statistiek wederom een aantal intere-
aante' gegevens op demograïiséhi gebied.
Van 1830 af wijze1): de cijfers der jaar-
lijksche toeneming in, het algemeen ©en
stijgend verloop, hoewel in de laatste jaren
mogelijk ©enige kenheringLjs te bespeuren
Toch blijft onze bevolking jnog steeds
en nu ik' mijn voorwaarde® heb gesteld,
wil ik ook meedeelen, 'wlat mijl „bfelwieiegb am
u ta vergezellen. Om' te beginnen, hlele-
ren. bjeb ik u 'beiden de laatste dage® goed
waargenomen en u zjult hot- n,iet, onbeschei
den van mij vinden1, indien, ik u, zeg, dat
ik van u houd en de Oivertuiging 'heb. .dat
wij het goed met elkaar Zullen vindon,.
Dit is een Zaak van grooite beteéke-nis,
wanneer men znlk een langen' tooht voor
zich heeft iate wij nu. hqbbén. E® wat
nu dien tocht zelf betreft, -gentel ik ju|
eerlijk dat ik het niét waarschijnlijk' acht,
dat wij bet er levend z'ullen afbrengen als
wij tenminste de; Sulnnaai's bergen iberei-i
ken. Wat was het lot van dein niude'U
da Silvestra. driehonderd! jaar geleden.?
W,a,t was bet lot' van zijn nakomeling,
twintig' jaar geleden?, Wat' is bet lot va.®
uw broer geweest Welnu, h'eeren, ik
moet u eerlijk bekennen, da;t ilf vreies
3a,t ons lot z'al zijn al® bet' huinne."
Hier hield ik ïien ongenblik op', om te
zien welke uitwerking mij'n Woorden had
den. Kapitein Go-od keek een beetje ver
drietig. maar de uitwerking van sir Hen
ry's,gelaat veranderde niet. „Wij: moe
ten een poging" wagen", zei 'hij. „Nai zal
heit u misschien verwonderen" ging „ik
voort „dat ik, wanneer ik' er zooi pver
denk toch den tocht met u aanvaard. Dat
jaarlijks met Jr 100.000 zielen toenemen,
Die toeneming is in hoofdzaak hét ge
volg va® meer geboorte da® sterfte (1,31
pet.)de vestiging overtrof het vertrek
met slechts 0,20 pot. Dit geboartecijfler ia
i'ufcussehe® relaltiieil sterk' vez-minderd. Per
1000 inwoners bedroeg het aantal levend
geborenen voor dé période®, 1840/49,
1880/89 en 1910/19 resp. 33.54 34.68 ©n
26.79; in 1931 was dit verhoudingsicijlfer
33.18. in 1932: 21.98 (volgens bet maand
schrift gia,f November 1933 zélfs hot cijfer
19 ta zien; het laagste gehoortecdj'ier, dait
ooit in ons land bereikit is). Verblijdend
is daarbij belt verschijnsel dat zbowel het
aantal doodgeborene® als hot aantal on
wettig geborenen per 100 geborenen, zich
in beft algemeen in afnemende ridbting
beweegt,.
Helt aantal meerling geboorten blijft in
ons land vrij wel constant d. >w'. z'. dat jaar
lijks nog .ruim. 2300 tweelingen geboren
worden en otngWéer 20 drielingen'; vier
lingen kbmein nieib elk j,aar voor. terwijl
vijlflingen zéér zeldzaam zlijn.; heit laatst
wera 'een vij'ilingi ,aan,gl0tro:flf.en in 1903.
Het sterfte cijfer is in den loopi der
jarén sterker gédaald dan bot gjaboarte*
cijfer; vandaar bot groot», bevolkings-
■aoDrée.
in de; drie hovengénoemdle périoden, stier
ven per 1000 inwoners, reap. 26.56', 21.27
en 13.40 personen; in 1931 is dit .cijfer
gédaald tot 9.63 jm i® P932 tot 8.99, oen
dér laagste sterftecijfers in de giehielelé
wereld. Op, den duur zal dit recordtijfleg
echter nie.t ve,el vierder kunne® dajén wn
z;al het eerder moeten stijigfen tem gievolgje
van de, toeneming van het aantal 'hoogt-
bejaarden in verhouding tot de ibeze,tting
oer andere leeftijidsgroeiplen.. Als iets
merkwaardigs' is hierbij' te vermelden, diat
volgens de uitkomsten der laatste drie
volkstellingen z'ejfs viaor de graepi bjoivien
du 80 jaar de levenskansen nog jij® ver
beterd. Stellen we de sterfte in 1909/i0
van deze groep: gelijk' 100, dan was! da
sterfte in 1920/21 95 en i® 1930/31 94.
Alleen voor de oudst© groepten n.l. die
noven de 89 jaar, is da omkeer reeidis ge
komen. Stellen we de stérfte in 1909/10
v,an de oudste groepen: de 89-91-jarigten
en de 'personen van 92 jaar ,en ouder gelijk
100, dan was de| sterfte' in elk dezer groe
pen van 'hdoigfiltbejaai'den in 1930/31 reap.
101 en 103.
De sterfte is in bet algemeen onder de
mannen grooiter dam onder te vrouwen,
hoewel het verschil in sterfte tusstbgn
del beide groepen! kleiner wiordt'. Onder
de rubriek ongehuwden is de sterfte groo-
ter dan onder dq gehuwden; bij .da man
nen spreekt dit verschil sterker dan bij',de
vrouwen.
Hoewel nog ^steeds ongeveer 105 jongens
tegen 100 meisjes geboren worden, bejeft
dei grootere sterfte onder de mannelijke
bevolking (en .gelvblge da;t er 'per slot meer
vrouwen ojvérblijven hoewel fpk! dit ver
schil geringer wordt. In 1830 k'wamem op
1000 mannen nog ,1045 vrouwen voor
heiden is dit aantal vrouwen sledhts 1012.
Het aantal huwelijken per 1000 der be
volking' schommelt sedert 1840 zónder eeme
duidelijke voor- of! achter,uitjgang fe ver-
toonen. Dei nvloed via-n de crisis der
latere jaren is nauwelijks' merkbaar.
TE LAAT.
Juist twee jaar geleden, op een zonnigen
najaarsmorgen, die als gekhipt was voor
het jacht,vermaak, kwam tegen fcw&alit u,ur
Mr. Macheieoiulle thuis met oen haas, t,wee
konijnen een patrijs eneen honger als
een wolft
Goed opgepast, zei zijn vrouw, als ze
da weitasch op haar handen woog. 't ls me
het vrachtje wel.
Ja. het is voorspoedig .gegaanmaar
is het ontbijt al klaar?,
- Het staat gereedalleen met de ome-
lette hebben wij gewacht toit je. kwiaim, jo
hebt dait wellis dikwijls genoeg gezegd! en
herhaald.
Uitstekend, ik wtaeht liever dan zooi®
uitgedroogde piannekoek fe mio©ten eten.
Nog vijfl minuten geduld.
Eienige oogenhlikken later z'etteni de ja
ger z,ijn vrouw en hun bedde dochters zidh
ahn tafel voor de geopende deur, die toe
gang verleent tot den tuin, waar de rij
pende appels tusschen het gebladerte 'biooe-
den. En Ciathiarin bracht een meesterwerk
va® een „omelette soufflé" binnen, luchtig
■gebruind, met een appetijtelijke® geur,
zoo-als alleen Catharina er een kon berei
den.
Met genot 'dompelde Mr. Mackec»®!©
zijn lepel in de dampende massa:
is om twee redenen. Tem eerste Sen ik
©en fatalist en ik geloof „dait als mijn tijd
bepaald is, die komen zal, geheel onaf-
hankéliiu van mijn eigen plannen en be
wegingen; moet ik' naar de Sulimani's ber
gen gaan om daar te sterven, welnu dan
zal het gebeuren. De almachtige God wéét
wat hij met mijl voor hééft en ik behoef
mij daarover niet te bekommeren. Ten
tweede ben ik een arme man. Nu onge
veer veertig .jaren lang heb ik .gejaaigd
en 'handel gedreven, maar ik heb nooit
meer verdiend da,n om te kunnen bestaan.
Ik weet niet, of! -het u bekend hg, dat men
een olifant,en-jager in het algemeen maar
vier of v'ijif jaar levens geeft?, Zooals u
ziet. heb ik' dien tijd :al Zeven maal
doorleefd, zoadat niijn uur in iéder ge
val wel spoedig, zal moeten sfaan. Indien
ér nu volgens, den gewonen gang vjain
zak©ti eens iets met mij gebeurde, dan zou
er. na,dat mijn schulden waren '"betaald1
mets overblijven vpor niïjh zioio® Harry.
Thans is hem voor vjijfl jaar ©en inkomen
verzekerd. En daarop ltomt eigenlljlkl ide
geheel© zaak aan."
„Mijnheer Qiiatermain", z'ei sir Henry,
die met de grootste bebwgstelling) had
toegeluisterd, „-alleen de tijd kan leeiien
of ge gelijk hebt elf .niet met uwt heschoiu-
wingen, maar ik z'al de zaak doorzetten
Ai. Waf ia dat warm!
Nadat aan de eersite eisohen van. den
honger wias voldaan, wreef de heer des
huizes zorgvuldig zijn snor en baard <0
apnak
Dat 'a waar o.ak, Valentine, vajunor-
8 en bij .de drijfjacht had dé oude C.oup-
sot zijn plaats naast mijl....
Wie is de oudé Cotussiofl?,
De wethouder; hijvr.oeg gnij, oil1 ik
geen burgemeester wilde worden v,a® de
gemeente. i
Mevrouw lachte ironisch en deed ©ieo
droog kuchje hooren.
Wat heb je op dat vereerend aanbod
geantwoord
Dat ik 'het in overweging ,zou he
men en allereerst mijn vrouw wilde raid-
plegen.
Dat wil zeggen, ol! ik mij piet ge
vleid zóu gevóelen mevrouw Burgemeester
te worden? Welnu, mijn waarde, die titel
lokt mij in het miinst niet aan en ik' hqpp.
dat je. er ook zo® over denkt.
Ach.... neen
J ei zegt zo® flauwtjes neen, laat je
je verleiden.?.
De meisjes lachten tersluik!?; mevrouw
gloorde van de pret en mijnheer keek ont
stemd naar de toldering.
Het opbrengen van een schotel gestoofde
paling stuitfei het gesprek'.
Mevrouw hervatte sjtoedig het; onder
werp:
Je zult, verwacht ik, den 'Wethouder
met een afdoend néén afeöhepepje Meed
nooit aan .politiekja wasl va® ja leven
geen lid van den raad, je hebt ja Zaken
in Parijs en vier maande® -per jaar komen
wij 'hier om rusit te hebben. Het is Ons
ruSt'hoekje. Bemoei je niet met da dorps-
aangelegenheden. De last is niet te over
zien. telkens iemand over de vloer;, voor
e-en instorting yan den weg,, voor een, ga-
ba, raten looden pijp van de waterleiding,
om de gendarmen,.«m de brandweer, pjn de
huwelijksaangiften, om heit nationale feest.
Overdrijf! niet. Dlaiarvioor hebben we
het raadhuis. En misschien ware het iwel
mijn plicht het voorstel te laanv'aarden.
Je plicht, je plicht.?
Wie weet wie het anders wordt.
Da;t is miji preicies hetzelfde.
Als hét eens de speculant wa®, .die
reeds de drie herbergen langs den hollen
weg heeft gekócht,.?
Een reden te meer om je niet met die
lui af te geven.
Daar haar man een afwijizend gebaar
maakte, schoot zij haa,r laatste pijl oip
heim af.
Nu- ga, ik' 'heiuseh geloovon, dat je
het ?r op aanlegt om het 'te worden.
Ik! heit er op aanleggen1?,
Ja. dat hou ik staand, jei legt het er
opi aan. 1
Da dochters wagen ook' een aanval
Beken, papa, dat u graag „burgemees
ter wil worden.
De vuisten gesteund op de heupen, luis
tert, de oude Clatharina .die in d©n gwtod
zeer scherpzinnig „is, alhoewel zij jer zioo
simpeltjes uiteiet. naar den woordenstrijd,
waarin haar meester het onderspit gaat
delven. .1 j.
Want haar meester,, de heer Maeheöotil-
Ie'„met een gewicht van 75 kilo, een' meer
dan middelmaat, directeur van een grabte
zaak te Parijs e® onbeperkt heersohier olfrep
een leger van een honderdtal beambten,
dia bovendien gelooft, dat het zijn strikt
maatschappelijke plicht is, deel te ncnlen
in de lasten van de gemeente,, waar hij
van de lusten en vóordeeten geniet, ïijdt
aan menschelijk opzicht, tegenover zijn
betere helft althans, en strijkt dé vlag
voor een klein v'rouwtje, maar de zijn»!
omdat dat eeuwig vrouwelijke tot op
een milimeter oifweet, doe elen retnsi onder
doet voor wie zijn zwakke punt kent! zdjh
A.eh ill es-!hiel
Ontevreden ov'er zich zelf. .stond hij .van
tafel op. om de1 kamer te verlaten', .en liet
voorbijgaan zei hij) tot de dienstbode: 1
Ka.tha je soufflé was «verheerlijk'.
Mogelijk', maar mijnheer verdiende
het niet, antwoordde zij ondeugend.
Waarom.? i
U weet het wel. 1
Weet ik! het.?
Ik zeg u, w weet het wel.
Da.t wais twee jaar geladen.
Vandaag in dezelfde omgeving vian de-
z'elfde gezellige woning in den rood-en-
geel getinten herfettijd, staat Mr. Mache-
coulla in hetzelfde .jiadhtooistuum bij' Öe-
z'eli'de tafel, waar zij reeds aanzaten, be
diend door dezelfde gopde oude Kakha
en de drie; zelfde disohlgenooten. ijijn vrotlw
en twee dóchters.
Goeden buit gem-aakt.? vraagt da
vrouw des huizes.
De jacht kan me niet Schelen.
tot het eind, hetzij goed oil slecht."
„Ja, ja"..stemde de kapitein toe „wij alle
drie zijn gewoon geweest om het gevaar
1® het aangezicht te zien e® we zullen
niet gemakkelijk! terugkeeren wannder wij
eenmaal op ,weg gijn."
Den volgenden dag. gingen wij aan land
en ik bracht sir Henry en kapitein Good
in een gebouwtje, dat ik mijn - hluis noeüm.
Er zijn slechts drie kamers in 'en een keu
ken en 'het bestaat hoofdzakelijk' uit ga-
goten ij'zter. ma,ar er is een zteer mooie tuin
bij. Die wordt verzorgd door een ouden
jager, .genaamd JaCk, wiens dijbeen op den
jacht in SikSuhKiake zoo laelijkf werd ge
broken dat alle lust rim verder te jagen
hem verging- Daar hij ©en Griqualander
is kan men hem uitstekend in den tuin
laten werken. Een Zoeloe kan men voor
zba iets niet gebruiken, want het is een
vreedzaam werk en al Wat Vreedzaam is
staat een Zoeloe niet aa®.
Baar er in huis geen plaats genoeg
was.® liepen sir Henry en Goöd in een
tent in den tuin onder de citroe.nl- «n
oranje-boomen. Het was .daar een mooi
uitzicht op bet goud cn het frisschjg groen
en van muskieten ha-d men er maar zel
den last. j J 1
(Wnrdfc vervolgd).
