ZATERDAG 27 MEI 1933 NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT
Een nachtelijk avontuur
KERKELIJK LEVEN
HISTORISCHE KRONIEK!
f IN HET KRAAIENNEST 1
iialva eeiiw' „nergens aan deed," heit edel
moedige besluit te vormen, om te biechten,
Ite communicieeren en aldus zijh geheels
levenshouding te vreloochenen.
Hij staat stil, maar dat is zteier gfevaai*
lijk! De ouderdom naakt, da doiod over1
.valt ons immer! I
Zal hjj! dit jaar dan moed hebben den
stap te zetten'?,
Oi' blijkt bij een lafaard en batist hij
nog een jaar uit te stellen, .alsof hij
Beker wane, bat andere jaar te beleven'?,
Indien hij het niet beleeft.?,
Indien een doodelijk' ongeval hein treft?,
.Wlordt <fe bekeering uitgesteld tot da
laatste oogenblikken'? Zullen dan allo
godvruchtige krijgslisten aangewend die'
©en te worden ten bate van dien inder
daad goeden edelen mienjsch, van dat
merkelijk groot helder verstand dat met
een andere gesteltenis de eeuwigheid
moest ingaan.
Maar van onzJon tijd, van, het huidig
'geslacht, ik beklaag u'. Hoe ongefllukkïg
.vind ik u met ujw diploma's, uiw! decora
ties, uw fortuin, w wetenschap en
waardigheid.
Hoe. weinig w'eegt dat alles opt Gods
IgTooteu dag.?.
Zooveel geruster ware, ik', als gij _dit
jaar den moed bezat, om eindelijk een
eenvoudig christen te weizen!
G'eloof mij., u'w' Ware Vriend, die ii
terug wil brengen tot. den ©enigen dein
iG-oddelijken Vriend.
Biechtcommuniceer.
Uw afke-erig étilzWijgen neepit een
einde en g'iji vermoedt niet hoe gelukkig
gijl zult zijn in den zaligen PaaiScihh
iVrede.
.Gelderlander."
PIE,REE L'ERJVflTR.
I
door C. V.
Panden |op|!
„Stuj!" Ik versjtijfFdie, van schrik,
'n Pauze. In mijn hoofd wlais^ alles ver-
Waird. Ten sjioite blééf mijf éïeohts de
ééne gedachte voor den geesj zweven:
|Jlongen, jie bent verloren! Tegelijkertijd
concentreerde ik' geheel fuij.ii aandaclit
jojp de richting waaruit die sjtein gekomen
was.
Nu eerst besefte iki nüjh griopte on-
vjolorzichtigheid.
Ik stond immers anidd'en in den échljh
fler volle paaan en daarbüjj vormden, de
zilverkleurige golven van den Dionaiu een
Kchilderachtigen achtergrond. Poe lang
E|ou Tn'ij'n tegenstander me al gadegeslagen
hebben
Ik kon mij! voor mïjfn zlweryersgeweten
alleen hiermee verontschuldigen, dat ik
allang de grens, gepasseerd en ,ook in ge
val van ontdekking niets meer te vrees
zen had.
Plotseling klonk da stem weer. Zij
-klWam uit den diepen schaduw, welke
den l'agen oever in het maanlicht wierp,
pte afstand tussehen ons kon hoogstens
8 tot 10 meter bedragen.
„Heslo,!" (wachtwoord) 'ziei de stem.
„Neyrin!" antwoord© ik.
Aan mijn uitspraak' moest rnlijta tegen
stander begrepen hebben, dat ik een Duit-
ischer ben. Wiant hij! trad 'toen dreigend
•uit de duisternis te voorschijn.
„Handen Opi! Heen pas "verder
Ik gehoorzaamde, oogenblikfcelijk. Want
(ofschoon in de enkele oogenblikken sinds
het „Stuj!" verloopen was, minstens^een
'dozijn plannen in miijin hoofd opgekloiaen
«Waren, hoe ik1 m!ij trit deze benarde positie
tredden kton, vond ik het naar den topn,
waaxppi het bevel uitgesproken werd, toch
maar het verstandigst, te gehoorzamen.
Zoo ^tond ik daar met opgeheven armen
en wis|t nog niet precies waar ik! aan
Ntoe was. W,a"nt hoe ik inïjn ©ogen ppk
inspande, mijn tegenstander zag ik nog
altijd niet. Hiji h,ad mij zieker al van verre
'kunnen zien en zich toen verdekt opge
beld. Nu biegon het vlak voor tae te rit-
B)el,en. Struiken wérden ,op, zij' -gesehoven.
[Er schitterde, iets in het maanlicht. Toen
dook er leen gestalte op uit den diepen
(Schaduw en kwam met getrokken geweer
|op me toe.
Op dit ©ogenblik Sjtond ik op, h,et punt
mijn verstand te verliezen. Stel u eens
voor: ik was ^oen- nauwelijks 16 jaar en
had alle nedenen om' vo,or politie, ko'rn'-
miezien en dergelijke lui op mlijh hoede te
'zijn. "Want de laatsjte drie pf vier weken
van mij'n leven waren absoluut in strijd
anet alle politieverordeningen. Ik had n.l.
'zionder pas door Oostenrijk gezworven
en had een hal'f uur geleden bij' nacht in
de nabijheid van Prespburg de grens van
Tsjeoho-Sl'owakijie overschreden. Morgen
vroeg wilde ik weer bïjl inoedea* zlij'n en
©en geregeld leven beginnen. En nu
droomde ik van dit leven en sphilderde
het mij' 'zloo heerlijk 'voor, den heelen dag
in zalig nietsdoen doorbrengen, witte
hemden dragen en in een bed slapen als
©en Pacha. Van Pressbiurg uit wilde ik
nog naar huis teleigrafeeren, want dan
wachtte mij Wijl aanhomsrt mijn lievelings
kostje; dat had ik voor m'ijh vertrek nog
met moeder afgesproken. En midden in
jdezien droom' plotseling als een donder
slag: „Stuj!"
Ik zioiu wel' eens Iemand willen zien,
wiens hart dan niet '(sneller begon ta
kloppen.
Ook mij1 Verging het "in die oogenblik
ken zoo,. Toen echter de kerel', die zich
intus|schen als soldaat ontpopt "had, iop
me toetrad en vroeg, Waar ik1 vandaan
kwam, gelukte het mij' toch weer wat
op adem te kómen en ik antwoordde:
„Uit Hamburg, Wlaar ik de over blijf*
'Kelen van het oude, Romeinsohe Garnun'-
tum bekeken had." "(D^t wlas zuivere
Waarheid, want ik was 's middags werke
lijk door de plaats gekomen).
'Waarheen ik nu ging!? 1
Naar Pressburg. En ölf het nog ver
was daarheen.
Die vraag is,telde ik express, want tuit
tden aard van het antwoord kon ik voor
©en gedeelte afleiden w^'kj lot müjt te
wachten stond, voorzoover dit tenminste
in zijn handen lag. 1
Mijn stoutste verwachtingen werden
overtroffen toen hij' 'welwillend ten ant
woord gaf: 1
„Dlrie kwartier."
Ik wist dat ik het Spel gewonnen had.
De man wia,s; niet zoo, v e r s ehri k k efiliji'k
als hij er wel uitzlag. En toen "hfjjl nu
naar mlijh papieren vroeg, zei ik direct
brutaal en zonder eenige uitvlucht, dat ik
er geen had.
Een poo^ Was het stil, Mji ''overlegde
blïjkhaar, wat 'hlijl met mij aan Zou van
gen. Toen zei hif:
„Ik wil je niet gevangen nemen. |I|e
kunt doorgaan."
MSj'n liart sprong op van vreugde.
„Ma,ar!l"
Hij' bleef' halfweg smeken
Malar zoodra je enkele piassen verder
bent, sta je voor een barakkenkamp. In
het midden van het kamp staat een wacht
en aan het andere eind nog een."
Mijn hart bonsde en zakte me van
schrik in de schoenen.
„Wees; voorzichtig, houdt je in de scha-i
duw, want bij' dezen maneschijn ziet 'een
blinde je dom gezicht no,g op een afs
stand van drie kilometer. Vooruit!'
Hij drukte mij de hjnd ten afscheid en
ik ging. Nu pias, is het mij' duidelijk wat
de man voor me deed.
Het gevaar waarin hij' zxeh daardoor
begeven had, scheen nu tot zijn bewuste
z'ijn te zijn doorgedrongen, want nauweh
lïj'ks had ik eenige schreden gedaan of
hij riep, me terug. Ik "Was al bang
dat hij er anders over gedacht had. Hij
z'ei echter alleen:
„Ik rnoe't je, nog ïetsj op het hart druk'i
ken: Als j© gesnapt wordt, zeg dan
niet, dat ik je doorgelaten heb. Het zou
ons dan beiden het leven kosten,"'
Ik knikte en wasj ondanks alles gei
weldig blïj', daar weggekomen 'te zijn.
Het grootste 'gevaar echter loerde daar
voor mijt in de duisternis, gruwzaam,
inysjeri'eius. Ik' Zag het nog niet en voelde
toch, hoe liet zïj'n klauwen na,ar mij
uitstrekte, hoe zich zijh knokige vingers
in mij'n hals sloegen, zloodat ik meende te
stikken. Ik voelde reeds de geweerkogels
in m'n vleesch. Messen boorden zich in
m'ij'n bbrsjt. Ik zjweette van aingst. Zo©:-
doende verloor ik iedere gedachte ejn zoo
kwam het, dat ik het waanzinnig plan op;-
vatte in den Doiiau te springen en zWemj-
mend de,n anderen oever te b(ere|iken. D|at
betcekende echter eegi wissen dood; want
zich tegen den gew'eldigen stroom op te
werken was onmogelijk. Ik wist dat en
toch ko"s,tte het mij: een wanhopagen strijd
om mij van deze gedachte Ibis te make©.
In deze weinige minuten heb ik' om
geveer alle gevoelens doorleefd, welke
een soldaat, die voor de eerste maal het
oorlogspad betreedt, kan doormaken. Gij
kent dat uit de indianenboeken. En toen
was het zoo met mij gesteld.
Vooruit!
Zoo was, ik ©enigen tijd voortgegaan.
De man scheen nog altijd zeer helder.
Ik w'asj Wijzer geworden en hield mij in
de schaduw van het bbsch. Plotsleling
was dit ten einde. Voor mij lag het kamp1.
Nu was het zla,a,k een krijgsplan te
ontwerpen. D!e omstandigheden waren
voor mij zeer gunstig. In de richting welk
ik moest houden lag een een rij barakken.
Dat was goed. \V,ant daardoor was het
mij' mogelijk, altijd in ,d© schaduw te
blijven. Slechts tussidhen de huizen dooir
scheen de maan. D|at waren de gevaarM
l'ijkste plaatsen. Uit velschillende veh-
istea's schemerde nog licht. Maar dat kon
ro'ij niet het minst schelen. D|e bodem was
zandig. Ik had liever vastgetreden leem
of gras gehad. Maar het moest Zóó ppk
gaan. Toen trok ik mijn sandalen vau
de voeten en gespte Ze op den ransejl. Nu
kon ik er op uit gaan.
Nadat ik nog, eens schepp rondgekeken
liad. sprong ik met een gejuidloloiZen.
sprong over de lichte plaats heen in de
schaduw va,n de iee(rste barak. Een poosje
lag ik stil Zonder te, ademen. Er ver-i
koerd© zich niets. Dje lucht Was zuiver.
Toch was het zia,a,k voorzichtig te Zijn.
Ik bleef ©en öogenblik stil liggen en
moest bijna lachen. Thans drong het pas
tot m'ijh bewustzijn door, dat al die waan
zinnige angst, welke ik nog kart te
voren gehad had, op ,het óogenblik, dat
het gevaap werkelijk dreigde, spoorloos
verdwenen was. Zonder dat ik er mij! van
bewuist werd, was in de pla,ats daarvan
koelbloedig ovegleg en een doelhetwiust
Willen getgeden. Thans gevoelde ik het als
de bevrijding van een Zwlaren last.
Ik schoolfmij! om1 den hmeik aan h.ell/
voorfrhnt van het huis. Voorzichtig zon^
der het geringste geruisch kroop ik langs
den muur tot aan het andere einde. Zo,o'n
b'arak had een aardige lengte. D"|es ta
beter! D!aa,r behoefde men niet zoo vaak
door de gevaarlijke tusschenauimte. D(aar
was reeds de eerste.
'n Scherpe blik in 't rond twee,
drie sprongen. D|e schaduw der tweede
barak had m!ij' verslonden.
Zoo ging het altiijid verder. Deverlichte
vensters moest ik op .den buik liggend
passeeren, daar zij; zeer laag waren. Thans
inoe/St ik het midden van het kamp nadeh
reu, waar de tweede post staan moest.
.Hier was dubbele voorzichtigheid geboden.
Ik liet me op den grond neer en sloop op
do toppan van vingers en 'teenen verder,
altijd in den hoek: tusschen den muur van
het huis ©n den grond geperst, geluidloos
onzichtbaar.
Ik had mïjln haar in het gezicht gesla
gen, opdat dei blankheid van m'n huid me
niet verraden zlou. Ik kon nu even goed
een huis of "'n balk' zijn van 'n smalspoor
als de ztoon van mijn v.ader. En ijat was
maar- goed ook.
iMijm 'broek was een weinig,stijf, even
als iedere oude rijbroek en moest in het
zand w:at geschuurd hebben. Plotseling
stond nauwelijks 10 schreden van mjj
verwijderd, al's uit den grond gewassen,
«en soldaat met het ge'wieer in den aan
slag. De taan moest een uitstekend gehoor
hebben. Langzaam kwam hij pas voor pas
ojs me toe. ZïjSi blikken boorden zich in
do duisternis en ik voelde ze op mijn
rug branden. Hoogstens vier schreden wias
hij' 'nog van mijl verwijderd. Ik mompelde
een schietgebed. Toen bfe# h!ij' staan. Hij
keek rond, luisterde opmerkzaam. Toen
schudde hij!"heit ihoolfd, liet het,geweer zak
[ken en ging weer langzaam terug. Spoe^
dig 'wlas h'ij in de schaduw Verdwenen.
'DleZen keer Was ik er genadig alfgejkolf
men. Hote zou ik deze gevaarlijke plaats
plaeseeren
[Puist in dit oogenhlik 'dook de vcachte
post weer op. iWR'de de kerel nog pens
kijken Wieer kwlam! hijitotoip enkele)
S'c'hredien bïj! mij'. Plotseling, maakte hij
rechtsomkeer en verdween weep. Dfe man
kon niets lergs in het schild voeren, want
ik Zag dat Hj! zijd geweer heef gemueda-r
'lijk omgehangen had. Hiji slenterde alleen
maar wiat hejen en weer om den tijrd te
dooden. Dlaaropi m(o|e(st ik mij'n krijlgspfan
baseer e,n.
Iedere keer, wanneer hij' zich omkeefrde
en taiji dien1 rugtoewendde scihopfl ik een
(stuk na,ar voren. Hlet m!o/estnatuuivlijlk'
met die uiterste voorzichtigheid en zonder
't geringste leven geschieden en liefst
daarom zeer langzaam. Mapd' ik! kwam!
toch vooruit. Na eelnige minuten had ik'
het (einde van de barakken reeds- 'bereikt.
Nu was het molaar 'a klwtastie om 'onibar'
merkt wieg te komen. Ziopdra ik daiapbp,ven
in de ©chadulw' lag, w,ais 't gevaar voorbij'.
Een tïjldïangj^loieg ikf'S© wacht gader
iHSji liepi nog altijld opi en neer. Tien schrei
den voorwaarts, tien schreden terug. Zon
der onderbreking, dat w|as kunstig.
Op het ooigemblik, dat hij' mij' weer den
rug toekeerde, ridhtte ik mijf Voorzichtig
op,. Alles was ges,pp,nnen, gespannen al's de
pees van een Hoog. Gedaidhten en zienuwein.
Maar ik' bl'edf absoluut rustig. T,o,en mat
ik den afstand. Nog eenmaal keek ik naar
den wachtpost. Alles in (jrde.
Een donkere ma-saa, snelde over de lich
tende streep: een twee driej..., vier
groote sprongen. Tpien lag ik' veilig in de
pdhaduw.
Nu g'ing het sn'el1 voorwiaartsj Gebukt
sloop' ik' door de schaduw in groote, gei-
luidloo'ze, elastisch© sprongen, suisde "ik
over de lichte plekken. Spoedig moest ik
het andere einde van het kamp bereikt
hebben.
Nog e'enmaal verkeerde ik in het uiter
ste g-evaar om ontddkt te worden.
Ik lag juist onder een verlicht venster
op den buik. Plotseling naderden z'wlare
schreden. Het Was een solda,at. Daar hij
geen gewteer droeg, wist ik, dat ik mei
geen Wachtpost te doen had. Ik 'bleef
echter onbeweeglijk liggen. Hij was me
bijna gepasseerd toen hij' plotseling, een
wending maalktei «jm regelrecht opi het
venster toetrad, wiaiaironder ikl lag. Ik
werd doodsbenauwd. Hïjl was nu dicht
Hij, me en ging nog altijd verder. Met
den volgenden pas moest de kerel op
met rappenBk wilde opspringen. Lie;-
ver doodgeschoten dan vertrapt wioirden.
Ik voelde al, hoe zïjfn rn;ef ijzer beslagen
schoenen zich in mïjh b'Ioote voetzolen
Woorden. Nu, dat deed Rijn. En ik kon
niet ischneien noch met een der teehem
trekken.
Zo stond de kerel een tijdje op mijn
voet icn keek door het venster sin de vel
lichte kamer, Hij' spuwde (ik was hern
dankbaar, dat het rrieifc op mSjj ,terecht
kwam). Toen trad hïjl met ©en vziachten
■vloek opi zijl ien wreef lang zijta schoenen
(af in het zand. Htijf moet bepiaald aan iets
anders gedacht hebben.
Spoedig Waren zlij'n schreden in den
nacht weggestorven. Ik lag weer een
zaam daar. Mïjln voet deed geweldigpijn.
Een heel' 'stuk' "huid was met de bespïjfi
kei-de schoenen meegegaan- Maar in mijn
hart, was ik blïj', want 'vlak -yiO(b(r tnel
lag de rand van het wojud, opi nauwelijks
100 meter afstand, daar lag de derde post.
Die kon taïj' echter niet gevaarlijk wjopden,
zloodra ik wist, w,aar Mji stond. En dat
te weten te kómen was niet zloo mopilïjk.
Het was n.l'. niet waarschïjlnlijk, dat men
een wachtpost op een willekeurige pfefats
in het woud Zette. Naar ik berekenen, kon,
ta'oest h'ij' zich bevinden opi den toegangs
weg die in deze richting naar het kamp
liep. En dat te vermijden wla,s geen
kunststuk.
Zwart en onheilspelfand lag daar ,het
wloud voor me. Die toegang^tot den rïj|weg
had ik gajiw ontdekt. Toen verzamelfde
ik al m'ijh' krachten en schoot met groote,
lange sprongen over 'de open pla.ats.
Het woud had rue verslonden.
IIEMEL VA ARTSDAG.
Een der ,oud^t© feestdagen der Christe
lijke Kerk is; Wel de HemelVaprtsdalg.
Niet alleen in de Katholieke kerken, docb
■ook daarbuiten -wordt de H©m'efvaarts;dalg
alls, een feestdag gevierd. Het is een
algemeen erkende Zondag, waaraan in
vroeger jaren tal van typische gebruiken
en voorbereidingen vertraden waren, doch
die in den loop der jaren geleidelijk
aan in pngebruik zlijh geraakt. In de Midi
deleeuw-en beeldde men dikWljPls; de He
melvaartsdag als iets dramatisch uit, daar
velen zich niet .niet met de bedoeling van
het iioesf konden vereeuigen. Sommige
Schrijvers zliji'n van oordeel, da,t het feest
van Hemlelvaiart het eerste was van die
gene, welker ins,telling men aan de Apos
telen toeschrijft, omdat het op, dezen dag
was, dal, izüjl een gemeente, vergadering
,o'f kerk begonnen uit te maken, en de
zaken der godsdienst, te regelen, terWïjl
'natuurlijker w5j(z© die zegenrijke opklim
ming ten hemel', de eers,t© zaak 'Wïls,
welke zich aan hun gees.t moest voor
doen al's 'een reden tot feestviering e|a
vreugde. Die II. Auguis;tinus, die dezen
dag in de derde plaats,' noemt, twijfelt
er niet aan ,olf dit feesj, w'as door de
Apostelen ingesteld. Omdat gedurende zijn
leven de feesfen van het Lijden, der Ver
rijzenis) der Hemelvaart en van Pink
steren algemeen werden gevierd, waar-
het geloof aan Christus was begonnen,
taeende deze Kerkvader, dat zij) hetzlij
dojor de Apps,telen zelf, of wel' dotor
•eenige algemeene kerkvergadering waren
Ingesteld. Dfoar men echter geen eoncilies
'kent, welke dit vermoeden bevesjigiejn,
houdt men bet' er voior, dat de Heineï-
vaartsdag door de Apostelen werd inge
steld. D|aar m-ein thans in de kerk alüj'd
eenstemmig heeft gedacht, dat dit feest
der Hemelvaart te vieren op, denzelfdein
dag, waarop, Christus ten hemel is ge~
kfojtnmen, heeft de viering altijd op Don
derdag plaats, gehad, n.l. pp, den fOen
dag na de Verrijzenis,. Dit gevoelen was
zo,» algemeen, dat men dezen dag bijl jle
Latïjïnen ook wel Quadragesima en blij,
de Grieken Tetraqoisja, d.i. veertigsten dag
na Rasehen, noemde. Nergens werd deze
dag met meer- luister gevierd dau op den
Olijfberg, zloolang daar de kerk der op
standing, welke de keizerin Helena al
daar had doen bbuwien, bes,tond. Er wer
den dan zioio vele lampen ontstoken, dat
de gekeel'e berg, gedurend«, den nacht, in
vuur scheen te staan.
Er is, echter een tijd geweest, dat ila
Hemelvaartsdag inplaats van gen feest
dag ter ©era van hetterugikcerjijri ten
\hemel van Chris,tus op den veertigsten
dag na. Z'ijn ops,tanding, werd gebruikt als
eeu sport van kei-misdag. 'In Holland ge
bruikte men den HemeivaartS|djag jals een,
dag voor dauwtrappers;, die men dan ook
meer zag dan vrome kerkgangers,. Toen
men gezamenlijk' tegen deze feestdag-
lontheiligiiig ten 'Sjtrij.de trok, stierven oiok
verschillende volksgebruiken uit. Het is
bekend, dat in vele Sjtreken van 'Ons land
(op Hem'elvaart tal van sjtadsmenschen en
look buitenlui gingen „"hemelvarendit
betee'kende dan, da,t men zeer vr,o:t(g, in
den morgen naar buiten ging met geVuï-
den hnap'z ah ien van den 4r al enden ^Lei)^
morgen t© genieten.
In het Oioaten van ons land werd
dit hemelvaren sjteeds aangeduid ,als dauwj-.
treden, vooral in den Gelder^chen Achir
terhioek was( deze laatste aanduiding be,
bend. E:en zieer ioud gebmik o-p dien
dag, vroeger m'eei' jeen volk«|f!eest, wlordt
nog ieder jaar in /eere gehouden in de
'gemeenten Hengelo en Zeihitton, waar men
de Hemelvaartsdag leent ionder den naam
van Muldersjkiermis. Hlit feest wiofrdt meer'
een welda.dig doeOi beschouwd als wel
iom liet idee van kermis|. Op verscheideno
bioerderijen 'wiorden dan aan Oiuden van
dagen en armen gnoiote blropden uitge
reikt en sioin's mojlt andere levensmiddelen.
33 e uitreiking dezer brfo,oden geschiedde
tal van jaren in tegenwfoordigheid van
hlooggejlaatate persoonlijkheden van het
.dorp of d'er gehuchten. Bu,rgem;ee;S|terls,
jmatloors, predikanten en afrmemeesters w!a(-
ren bij dez'e plechtigheid tegenwloordig.
Bit typische gebruik geraakte hfoe langer
liloe meer op den achtergrond, daal' £r ver
schillende beswaren rezen van de zijde
der inwtonersj der dorpen, die vaak' tbifc
laat in den nacht lasjt hadden, van veeli-
teasbazen en dronken lui. Ook in B'uitsch-
land wiordt de Helm el va,artsdag gevierd.
Tegen dien tijd plokken de jlonge meisjes
liet vrij z'eldzame ,allermanSjherrnkfaut'
vv elk blioiempje voigensj den volksmond
gelulc aa,n brengt aan alle viervoetige
dienen cn dikwijl.^ |0|ok aan tweevoeters.
In enkele ^treken van D(uitschland heet
Hemvlvfiart lo^k'wel „Kugeillhopipen Eest5';
dan wlordt er tu^soben de meisjes en jon
gens, van die dorpen een wedloop' om dit
isjOiort gebak gehouden. Hit gebruik is ook
'wel blekend in sommige streken van ons
land. Oiok Engeland ni'el vreemd aan
Hemielvaartsgebruiken. In ©en kleine
plaats n,ablij iHew'castle1, ISTewburn genaamd
nog niet zoolang geleden een aardijg
gebruik afgeschaft, waarbij! de vrouwen
der plaatsj »een wedren hielden, de z'.g.
.„'Smoc-race Df& pudjfs vooir de winnares
beS|t<ond uit 'een „smoc", w'elk hemd even?
i 'wel mevesjt zlijh vervaardigd uit de füjhste
en duurste kwaliteit linnen. Tijdens den
wedljoop werden weer allerlei fee^telijkf-
heden gehouden, waaraan iedereen kon
mede doen.
Nedeilaudsche im lr t-t! in ,Ja, au.
Het zal oiiet. velen bekentd zïjin-lat
-de Nederlander® in de (giesqhied'elnisi ernder.
de eersten Waren, die vasten voet hregtea
i'u Jsjpiap en 'dafc z'iji meer da|n iwel'k' volk
ook, door Japaneezen werden gieWaa,rde!ea-d.
Hpt was z'elfe zloo eterk, dat Japian da
!W leisteraohe besdhaving jaren lang heeft
-tlgi'iuetqii naar die besiclia.vinlg Vain, de
Hollanderis, die in Japian waiisicheinlem.
Eertijds tofc in de zeventiend© «euw toe,
Was Japan ,als helt Iwiaire geheel afgieiseheè-
d'ein van de. rest van- de wereld. De Jar
panmer k'ende hoogsitens1 zijin eigen buren,
dn Chineezien en de Koreamein, maar Verdfer
had hiji bijna geen begrip; van heit beistaatn
van het Wiesfcn.
In. 1605 zond de Japanische regeering
©en sqhrijven naar Nederland naar den
„HoUandschem koning Waarin wiea-d ver-
zjoclil een handelsleven tusisrihen beidia flfe-ni-
de.u tot E(and te brengen. Het was ©en
vriendelijk -schrijven, waarin efchnjnde
faculteiten wierden beloofd en Wiaarin
uiterst welwillend oven- Nederland werd
gesproken. De Nederlander® gaven gi-hocr
man de iiitnoodiging on de Oioistelndisicihe
Compagnne belasltte zich met de uitvoei
ling van de .plannen. Oiok de Emgelschen
©aluer zetten voet aan wal in Japiain, doch
lang komd'ein zij he't miet Volhoudem, omdat
z(j' nieit tegen de concurrentie yan de
Hollanders waren opgewassen. De, w<#
willendlieid, Wiellkl de Japaotmiems jeg|etns
do vreemdein aan den da,g leigdem, ging
gepaard mleit een bnitenigeiwione vteffdraag-
zïiamhvid jegens dan Chi-istengodfidielnst.
Maar di't bleef niet zoo. Er braken vei'-
volgingeii uit ein de rageerinig „v,an Ja,pan
verlangde, dat alle bekeerlingen; hielt tnieai'-
■\ve^ geloof Weer zouden laitien varen. Da
dtrijd tegen hef Christendom- (ging aelfa
zoover, dait in een jaar tijds nieer.dan
twïntig d'uizieind geloovigen, (KaïtibolieWeni)
We.rden gedood, omdait ,zij-wedgerdein hun
S-'loei' va,aiWel te zeggen. De, Hofllandeils
Ter leering.
Het jongste nummer van het orgaani
der R.-K. |Sita,atspartïj| bevat een inte
ressante be&e'hoaiWing .over hetgeen de ka
tholiek© scheuringmakers bïj! de stembus
bereikt hebben.
Het aantal' kldth. Stietataen dat geheeT
izlonder reisjultaat verloren ging (dus bui-)
tan de, R,.-K. Violfklspai-tSji bm) bedroetg]
'36.722.
iWiaxgn er v,an "deze 36.722' stemmen;
7622 op, de lïj&ten der R.-K. Staatspartij
uitgebracht, da,n waren a,aai onze partij
reeds Hij' eerste verdeeling 28 zletfels toege
kend, en er was een overschot geweest?
van 2861 stemmen. Er zoudein niet IQ
maar slechts 9 overSchiotzetels zlijh ta
verdoelen geweest bijl de tweede vers
deeling. D|ie negende restzetel ware dam
aan onze partïjl \oieg©kend en de Vrijs
zinnig-Djemocratein hadden hun -restzeteli
met 2860 sbetalmen niet verworven.
Men kan duis eonstatee.rein, dat bet
eerste resultaat van onZe dissidente groen
pen is geweest: één zetel aan de Viij's
zinnig-Democraten, één zetel minder in
katholiek© handen.
D:e R.-K. Voliispiartïj! had met 27.91-t
stemmen (75 °/o van den kiesdeel'er) pres
eies hetzelfde resultaat behaald als nui
met 40.894 stemtaen. D|at zijn dus 12.980
ovcrtoUige stemmen.
Hadden de sjemmen der bovengenoemdiï
dissidente groepen (36.722) plus 10.104
stemtaen op de RI.-K. Violkfepartïj, de taioe(-
dorpartij gesteund, i.p.v. t© Worden aite
gebracht late nu het geval w'as, dan had
de R.-K. Staatspartij1 bij- eerste verdeef
ling 29 zetels verworven met een oven
schot van 4847 stemtaen. D|a,ai-mede had
de R.-K. Staatspartij! 'haar deirtigsten zei
lel behouden en dit ten koiste van def
Chr.-Historisehe Unie, wellke haar overi
seliot van 4846 dan, evenals de Vrij',Zins
nig-Democraben het hunne van 2860, op*
benut zou hebben gezien.
Als tweede resultaat van de actie dei-
katholieke dissidenten is dus vast ta
stellen: één zete® aan de Clir.-Hist. Uhia
welk© anders aan de Katholieke Partij
ware toegevallen.
Dit resultaat is vermoedeïijlk' niet pres
eies de, bedoeling geweest van onze depion
cratisohe afgescheidenen, .schreef de autejijr
van dit artikeltje laconiscih.
Allicht niet[Waait dit geschetste result
laat wïjlkt hemiel'sbreed alfl van de hoog®
idealen en prachtige uitklom'sten, welka
de dissidenten hun aanhangbeloof den.
Laten wijl h open da,t de harde les ge*
holpen heeft en de afged'wh.alde -schaapjes
spoedig den weg naar de kudde taogeB
terugvinden.
Daartoe kóu én ,dia Rl.-K. Sltaatspai-tij
en de R.-K. Kamerfractie veel doen. Da
eerste door beleid en activiteit de tweede
ook doior liet zoieken van contact met'
liet kiezersvolk. Het goéde voorbeeld van'
den heel" Loclkefeer, die af" en loei, in vera
schillend© deefen van het Zeeuw'swh© ge
west, zitdagen hielld, wordt nog te weinig
nagevolgd.
Toch is het een Zoowel' als liet nmderer
een krachtige facto,r om den kiezer aam
zïj'n partijl e.n vertegenwoordiger te bin
den. Verkiezingspropaganda is natuurlijk1
heel mooi en broiodnowdig, maar in een!
paar weklein bereikt men niet alle® bijl
menschen die zich vier jaar lang 'm
tikje teleurgesibeld1 of verWiaiarlloiosd ge
voeld hebben.
UITKIJK.
mochten allen blijven pp heit laflLtanidjief
Deshima en pp vooriwaardie, dalti 'zijtealla-
godsdienstigheid uitbanden'. Pit. draervig
Verhaal is voldoende bekend om «en haA
haling hiea- ovei-biodig jie makha. Iutuö*
etcjien w;a,s Dieishimia de leenjgi© plaa/bsg
waardoor da Wiesltierrfie invloed in Ja
pan kon do'onsijplelen. Z|0» geslohiedde dnnl
ook en 'wanne,er thans Japian tot de iao-
d'etoat'e staiten befhioort, dan is dat i-acir
foefc grootste gedeelte te danklein aan het
i'eït, dat op Dieöhima ene aanbal "Wiesterlini*
gen wioondan, hoe klein dit, aantal ook
gew eest mag zijln. Viopral drie Nederland*
sake geleerden hébben helt hunne ver tea
bijig'e dragein om Japian onder Nederlaind-
Soheni invloed fe krijgen. Een1 van heas
was Siebold, ©en medicus:, die .gro'ote' h®*
kein'dhieid in Japian Veijwlerf -en vele leer
lingen tot ziic'h •ta-olkr Hij, fee.rd© hun!
zlelfs de Nederlandsche taalr en dit was
deisjtijids lOngeltwijlfleld de ©enige taal, WjeQkéf
d© Japannieirs buiten hun eigen taal kfenr
dein en gébruikten. Dit ellee gasohiadda
in die ©erslte belft van de niageautfeindia
eeuw, doch Siebold's xijik was in 1829 luitft
omdat men bïj! Jieim kaarten had gevondeim
van Japian ©n Saclialiën, die hij in öferijd
inelt de wiet had nageteekend ,en wiaarvoor
hij! het land werd uitgezejf, omdat men
hern vea'diaeht van vterstandlioudinig meij
de Rtuissen. Zijn straf mocht nog mild
Worden genoemd, .Want ieder Japann©,»
had in zijn plaats; zijn daad met den, dood
moeten bekoopien. Hijechter genloplt «1»
voorspraak van vlele bek©nda Japanners
en bovendien' vreesde imeni door Sielboldl
te 'dooden, moeilijkheden tel (Zulllleni krijt*
gen niet bet [Wlesten. Siébold velrdlwieieM
dus, maar Zijn leerlingen btevcm «n deztefflf.
veu'Spireidden zijh ideeën pver het kind.
Daar werkte dus plotseling, -zijn invloied
door hét grooter g&w'eld Wielflichit, dan
wanneer hij- zélf was gebleven. Die inl-
vloed' werd zoo, groot, dait er J apiannens
ge.weest zijn, di© Hollandsohe gedichten!
hebben [gemaakt, al zïjin deZe gediohtenl
dan ook geen voorbeelden van poëziei.
Hielt is zelfs voorgekomen, dat Japani-
niais Hollandscbe namén aannataien ©n, izoo
stuitte inen dqstijidsi op nalmeini als- V,arï
der Stolp en tundare, dia al)lieiiman)sb Ja-
piansch 'klinken! Laileir heeft Nederland
Wel eens bemiddeld d© onderhandelingen;
tusachen Japian ien Engeland en in heK
taidden van da negeritiendiei «e|uw begosmlen
cift Ja panner® schepen on kanonnien tie bou&
w'en niaar HoUandeoh model. Ook' in d©(
bilnnein'Lalnidschei politiek bleef de HJol1"
