Tweede Blad
De zweep van den
godsdienst.
NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT
ONTSPANNINGSLECTUUR
FEUILLETON
In twee werelddeelen.
Rubriek van den Arbeid
HISTORISCHE KRONIEK
EATER0AG 14 JANUARI 1938^
Periscoop je#
(Woeden valt lang niet mice. Zonder 't
zelii's te wagen een definitie te geven van
wat opvoeding is, durven we fc Iwiel aan,
te zeggen, wat het niet is, opvoeden staat
niet 'gelijk met „f'orceeren".
Ik denk er niet over het heete ppvoie,-
d;n»svraagstuk onder de Jlqup© te nemen,
z'eMs niet een onderdeel ervan geheel
bespreken; ik zou alleen een of ander, d»
't heel zeker uitstekend bedoelt maar t
verkeerd aanpakt, willen wijzen op: ge-
nrek aan tact.
Er is een ontstellend aantal afvalligen.
Een artikel in de „Tijd" publiceerde ge
tallen over Weenen, die gapenen tot
verbijstering. In een aflevering van de
„Gemeenschap" deelt Pater Vrijimoed zeer
interessante en zeer indrukwekkende cij,-
fe-ra mee uit andere landen en plaatsen.
De oorzaken van den afval?. Ik ik!a:n er
weer n:et aan denken ze hier te vermel
den en te behandelen. Br zijn er ziaar vele,
Ik wil er alleen een, die ook meetelt,
even toelichten.
Laat ik die oarzaiak noemen: wnlg- V,an
de Kerkof walg van den god ^dienst, mis-
scliien beter nog: walg van de godsdienst
oefening.
Walg...!
üaafc ik dit voorop zetten ter voiorko.-
ming van alle misverstand, da.t 't hier een
vraagstuk betreft, dat zeer moeilijk is,
maar dat is dan ook een reden te meer
om voorzichtig en factiscih te werk te
gaan.
Dit is een o nom st.OiO tel ijk feit: een be-
paalde godsdienstigheid', zelfs oen bepaalde
Kerkelijke plechtigheid kan gaan tegen-
'n Enkel voorbeeld zal het vraagstuk
selierp zetten.
In ecu huisgezin met groote volwassen
kinderen is voortdurend de grootste pn-
eenigheid. Vader 'en anoedei' ik ben zie
persoonlijk zeer goed zijn wat men
noemt met een vaste uitdrukking: beste
mensehen. Dat zijn ze ook. Ze zijn be
zorgd voor het heil van hun kinderen,
voor hun zieleheil, voor hun toekomst.
Ze hopen allebei dat hun kinderen braaf
zullen blijven. Dut is eigenlijk hun ©enige
angst en eenige zorg. Ze zijn ook, wat
men met een zelfde standvaste uitdruk
king noemt: goed Roomscli. Ze gaan el-
ken morgen naar de H. Mis, gaan elk'en
dag tot de H. Tafel, en gaan na;ar ,elk
Lol'. Wie zou 't niet prijlzien dat ze aan
de kinderen een zoo opofferend voorbeeld'
van godsdienstigen zin geven.
Ze zouden ook willen, en z'e willen
inderdaad ook, idiat de kinderen eiken
morgen naar de H. Mis, eiken morgen tot
do H. Tafel en naar elk Lof' gaan, waar
ook zij, de ouders, heen gaan.
Hier begint een zeer groote moeilijk
heid. Want hoe lofwaardig deze wensch
ook is, van den anderen kant staat 't om-
omstootelij'k vast, dat hier een persoonlijk
element, zeker voor de grootere kincferen,
in werking treedt, dat zeker niet in zij'n
geheel onder de rechtsbevoegdheid van de
ouders valt. Het naderen tot de H. Tafel
wordt als verplichting door de ten volle
bevoegde H. Kerk nog maar gaëiseht,
ééns per jaar met Raschen. De verplich
ting tot Mishooren Zlondags. (Wij'
geven natuurlijk onmiddellijk' toe de ge-
wensehtheid van een veelvuldig kerkbe
zoek, etc., etc.) Er blijft dus, iz'eker voor
de grootere kinderen, een vfiji groote spe
ling over, en heel zeker wat betreft het
naderen tot de H. Tafel, is het bui
tengewoon onvoorzichtig en verkeerd,
wanneer ouders hier foroeeren.
In bovengenoemd gezin is dikwijls on-
eemgheid. Want wat is het geval. De
kinderen zijn Tesp. 20, 23, 24 en 25
jaar. Vader en moeder, di;e onbewust zoe
ken naar een bewijs voor de vroomheid en
godsdienstzin van hun kinderen, aoebein
dit bewijs in hun kerkbezoek en hun ge
regeld communiceeren, in het bijwonen
van het Lof. Daargelaten voor een oogen-
blik ol dit werkelijk'valtijd bewijzen zijn,
zeggen ze alleen dit: misschien zouden dit
f bewijzen zijn, als de kinderen uit eigen
vnje beweging en geheel spontaan zoov-eiel
naar de kerk gingen. Vader en moeder
drijven ze met geweld er heen. Gaan de
kinderen niet, dan is er .groot lawaai.
Het gevolg laat. zich onmiddellijk raden,
een verschijnsel dat in de zielzorg her
haaldelijk zich voordoet: een onoverko
melijke afkeer en walg van bidden en ge
bed, van de kerk en ten laatste zelfs van
fis B, Tafel.
Er is niets ontroerenders te denken
dan ouders die van kindis ,af aan hun klei-
uen 's morgens met zich meenemen naar
de kerk om ze te brengen in de schaduw
van het tabernakel, maar "er kómt een
leeftijd, waarop het kind ook in deze
zaken zelfstandig wordt. Dan is het nog
plicht van de ouders om te waken, en
net kind op zijn plichten te wijzen, waar
het zijn plichten zou nalaten; dan kan het
zeer .gewenscht zijn om met een goed
woord, vooral met eigen voorbeeld, aan te
sporen tot veelvuldiger godsdienstige prac-
tijk, maar 't kan nooit goed zijn dan te
forceeren, en mensohen die ten slotte al
zelfstandig zijn, of op 't punt dit te wor
den. naar de kerk te drijven. Het resul
taat daarvan is nul.
Ouders kunnen zonder eenigeai twijfel
hun kinderen 's avonds naar het Lof stu
ren, maar ze moeten verstandig genoeg
zijn om hier rekening te houden met het
feit ,dat -een; mensoh geen automaat is.
Tact em begrijpen zijn hier een eerste
vereischte.
Ik ken zeer vele personen die in Katho
lieke opvoedingsgestichten in hun .kinder
tijd' zooveel hebben moeten bidden, ur,en
en uren tot vervelens t.oe in de kapel
moesten doorbrengen, en evenveel moesten
bidden als de Zusters, zooidat z'e er vo.or
hun leven meer dan genoeg van hadden:.
Ze waren later met ge.en stok ineer aan
een godsdienstige praktijk te1 fc'rij'gen.
Godsdienst kan nooit als een zweep
gebruikt worden1.
H. DlEi G'RiEiE'VjEj S. J.
32
Em Harrike stond ocl: soms stil, in na
denken verzonken, en begon dan de ope
ratie. dien wij Meester Sam Dinddy den
ooien Duivel, zoo opmerkenswaardig
lebben zien verrichten, zonder «genbiik-
enj'k succes zijner opdelvingén.
r/le bedrijven begon genoemde heer
ra (toen of' hiï wo,u tuitverkoiopen.
i w™>cht aan schijnbaar minder prijs.
Jlarr.ke werd kezorgd.
Sam liet zich helpen in dezien uitver-
toop dooi- een hand:ge Amerikaansche,
an ioo wat acht en twintig jaar. Mee-s-
Ucrrens kwam onwillekeurig in kennis
naar eu dikwijls dacht hij', da.ti zo,u
1 dan, t„"'-ar-? ?e '2aak ^b'Sam zetten,
aan J' i!:c, Cter aan z,'iu liandel en
LT ,apeoukt;es wi-i(lbn, des te meer,
waarts" 1aaD.ko1nw fler «M rivierop-
komen. kapltala beweging was ge-
aauuïUaS f*11. eca S™1
mepr or, oi- f ocl"> aa aasde op nog
meer en steeds meer, en droomde zich
De oogen open.
Joep kwam de fabriekélpioort uütige-j
zwenkt in iz''n gezicht - vcJi-kol ens to f
draaiden z'n diepe .opigen als karbonkels!.
Toen hij daarbij' noigeen ehaig-coigaxet 'tus;-
sehen z'n lippen stak en z'n tanden nu
en dan zichtbaar waren wais de neger
Imitatie volkomen,
Boelih, w.at was-je blij, dait-ie de „kist"
uit was. Als 'n broeibak, was bat er. Dat
nooidlicht konden ze voor zijn part ca
deau krijlgen. Enfin, als-ie dadelijk eens.
lekker gezwommen had, was-ia al lang.
weer fit.
't Was er vandaag weer héélt naar toe
gegaan op de fabriek. Natuurlijk weer
met Rienuske. Kon anders verduiveld-goed'
z'n man staan, duit kleine Rienusike. Hij
hing wel taai aan de zwartrokken, maar
wat waar was, moest waiar Wijven.
Rienuske durfde onverschrokken voor
z'n meerling .uitkomen, desnoods in een
volle fabriek. Wérkelijk' waar, maar als
ie. zooals vanmiddag over de Rnotasche
school van de "Zandstraalt zoo dapper-
van repliek diende, tegen heel d« kliek'
-grove, ruige, brute kerels dan had
Joep zin qui 'm bij' te -springen en uit, te
roepen
Rienuske-jongen, vo,or dein drommel,
ik zal je 's 'n handje helpen, want alle
maal samen tegen jou alleen, da's geen
werk
MaarJóep had de karakter-vastheid
niet van 't kleine Rienuske. Tenminste
een paar jaar terug had1 het 'm daaraan
wel erg 'gemankeerd, anders zat-ie nu
niet in dieiu „neutralen" hoek waar hij'
terecht was gekomen.
Rienuske had Tn 'n krant meegegeven
Meneer Pastoor stel je voor, Rienuske
zei immer „meneer Pastoor" had daar
in geschreven over den schoolstrijd. Te
gen de aantijgingen. va.n ^etj raadslid van
der Luyd, de man die voor da arbeiders
in d.en raad zat, izooais hij! tenmjiinste
beweerde.
Toen Joietp een half uur later uit de
■badinrichting kwam, kreeg hij:, evenals
da groepjes wandelaars die genoten vain
het fijne zomerweertje, lust, om ook oen
uurtje aan den waterkant te- blijven
rusten.
W.aaronj niet Hij1 zette zich in het
bermgras langs het kanaal, met z'n rug
tegen een meerpaal. Fijner kan 't niet.
Daarbij nog 'n cï'garetje. Hij: scharrelde
naar liet tabakszakje en de Waadjiea,
Daar voelde bijl Rienuske's! krant.
Ben oiogenbdik latier jvas hij' verdiept
i'n het bewuste artikel, Al harder en
harder zoog hij' aan Z'n eigaret. Wamt.
drie-maaltd'ik'-'iiiogttoe, d© Pastoor heid'o
er op. Dat was ais. een donderbui. W,ait
daar beweerd werd hakï zijn aandacht,.
Hij bleef er van wegsturen over het ka
naalvlak; kon va.n der Luyd daiarop te
ruggeven? Dat waren spijkers met-kopi-
pein-als onder z'n sohopnen! Gegevc(U|S
klaar en duidelijk, feiten, zuivere -feiten.
Dus de waarheid'. "Maar van.- der Luyjd
dan Zie ja, had-jenu a,l' zoo, dikwijls
reeds heer en meester in een eigen stad,
die men Dormanpolis do,open zou.
Alles Amerikaanseh.
Hoe langer hij' peinsde, hoe meer hij
iet de overtuiging kwam, dat hij' op den
waren weg was, schatrijk tie worden..
En op een vroegen morgen, terwijl zijn
buurvrouw opruimde, en poetste- naast
hem. en Sam er op uit was, polste hij:
haar zeer voorzichtig en zeer van veirre..
Zij scheen niet ongeneigd, maar zij be
greep niet goied, waar Meester Dan Dor-
nian heen wilde.
Dat zou haar weldna. klaar worden. Zij
bezorgde den verkoop, van Sam en het
stroomde van klanten op, haar a:a.n.
Zijl kwamen van alle zijden, en het de
biet moest wel h,et dubbele van vroeger
zijii.
Nu was hij niet meier te, houden,
Op een avond was hij klaar met den
lieer Sain Dinddy, die weldra met Dan's
duiten in den zak, de wijidle wereld introk,
en Harrike heer en meestor van dier heels
zaak liet.
En de zaak werd drukker aan zieirdter-
■oogen, en de inenschen stroomden inder
daad 1-oc, alsof' er nergens wat te. vinden
was, dan bij Dan Dor man in den bazar
voor alles.
gezegd en herhaald: je moest strijlden
miet feiten. Je moest iets dergelijks in
ja mars helbhen, als ja de verkeerdheden
in de wereld te.lijif wilde. Dat was zijn
mieening. Kwestie van opinie, zei van
der Luyd dan. Dat waren nou wel sterk
lijkende geleerde uitdrukkingen, maar
Joep moest dan toch niets hebben van
gebral van volzinnen -en sinorken.de ver
dachtmakingen in de vergaderingen. Na
tuurlijk d'r waren ,er altijd een heele
massa van de mannen, die dat lusten. V.afu
dik hout zaagt mem planken. Di« school
kwestie was 'n gloeiende zaak in hun
stadje. Van der Luyd was al jaren de
bestrijder van de wenschen van liet Ka
tholieke Schoolbestuur. Had in de laat
ste raadsvergadering er dan oiok weer een
schepje opgedaan.
Nu schreef de Pastoor daar een betoog,
logisch, rustig, kloppend als een week
loon. - DuiveLs-nog-aan
In elk geval, alis-ie van dar Luyd
nog ontmoette vanavond, dan moeslt ie het
hierover direct eens hebben, want zo,o
kon nij Rienuske: mtjugen niet antwoorden.
Dan was-ie bij voqrbaat reeds geslagen.
Het trof daarom geweldig, 4a't bij' z'n
thuiskomst ,da afgevaardigde van z'n
bond reeds te waditen zat.
Zoo, daar is-ie dan eindelijk. Ho:e
gaat-ie Joep?
Best., dank je, zei Joep kort. Dan
trok hij z'n 'jasje uit en ging bij van der
Luyd zitten.
Van der Luyd kwam maar eens in-
i'ormee.ren over het innen der contributies,
waar Joep mee belast waej. 't "Wia,s
eeu gauw uitgeput ouderwe.rp en van der
Luyd merkte, dat. het niet vlotten wilde
vanavond tusschen hem en Jioiepl.
Je bent, zooi shil' kam'eraad. Toch
geen zwarigheid? i
Om je de waarheid te zeggen, kwam
Jloep los, eigenlijk w,el Kijlt' eens 'hier
Hij' lei het blad' jopen op tafel en van
der Luyd begon te knikken Zomder naar
het geschrevene te kijken.
-Jij wist er al alles van? verwonder
de Joep z'ich en toch zei je daar maar
niks over
Waarom'?
Waarom? Omdat dit een raak-ghf
steld betoog is, mieneer van der Luyd. Ik
hieb de zaak op die manier no,g niet be
keken. Het zoiu me wel plezier doen, als
u deze beweringen van den Pastoor ©ons
duidelijker k'on weerleggen,
Maak je daar toch niet druk over, de
J aeger
Do,e ik ,.pok' niet, maar 'j© weet, ill:
ben een geweldig voorstander der waar
heid. Jij hebt beweerd, da;t er leerlingen
zijn omgekocht voor .25 gulden. Dat
wordt, hier tot een leugen verklaard en
ook niet bewijzen aangetoond'. Dat trekt
mijn aandacht. Er is .nog meer.door m
beweerd, ml., omtrent de kosten der ge
meente. Maar nu blijkt- hier-, dat. de ge
meente voor rente en aflossing van dat
vierde, lokaal der katholieke jongensschool
jaarlijks minder uitgeeft, dan alleen reeds
voor het verviolg-ondorwijs aan de open
bare. Dat zijn Jfeiten, dik-alg-arduin.
Nou jij?
Komt de oud© liefde weer boven,
Jo.epi
Waar de waarheid is, vinden ze mij',
meneer, dat weet je. Ik ben bijl n geko
men, omdat ik veronderstelde:, dat uw
Bond
'Joep-'s vrouw kwam even het onderhoiud
afbreken ,met de miededeeling, dlat er ©en
collectant was, mieneer Wielder.
La-ma-atebinn©: gelbood Jioep.
Welder?, W-elder? vroeg van der
Luyd. is dat die jonge onidferWij'zer uit
Ma,ar Joep haalde, d© schouders onver
schillig op en intussohen kwam de jonge
man, na beleefd op de deur te hebben ge
tikt, binnen.
Wel kreeg de jonge meester wat kleur,
toen hij van der Luyd zag zitten.
Het zoontje van Keldermans in de
Zandstraat moet noodzakelijk naar een
sanatorium. .Jloep knikte, want hij ken
de die geschiedenis daar. Ik heb, onder
gelocfsgenoioten bedoel ik, niet voldoende
kunnen bijeenkrijgen ©li daarom
Ik ben ook een geloofsgenoot, hoor
probeerde -Joep lachend zich te rodidlen
want het deed hem, ondanks alles, toch
pijn, wanneer hij' biji de „anderen" werd
ingedeeld. Maar ja, feitelijk'
Alsjeblief zei Joep, en klamp noiu
meteen die meneer maar aan. Die geeft
0,0.1: wel een duit in 't zakje!
Toch niet, Joep! Van der Luyd
keek met dat. bekende tronie van hen, diie
in hooghartigheid zeker yan hun zaak
zijn. Het was Joep alsof dat antwoord
een kaakslag voor 'm was.
Voor zoio'n stumper vau 'n manneke
kom nou, meneer vau der Luyd!
Ook bleek dat hij een gelukkigen greep
had gedaan in de River City No. 3. Zij
groeide met den dag en haar ligging
was zoo gunstig, dat hij vroeg of laat
de River City eien en twee zou eu moest
opslokken.
Maar de meeste inwoners woonden nog
altijd om Meester Dan Dorman, die an
het volste vertrouwen op zijn winkel
juffrouw. haar de leiding der zaak over
liet. Zelfs spookten hem gedachten aan
trouwen en een nieuwe huishouding door
het hoofd en wie weet wat er nog ge
beurd zou zijn, want Harrike had meer
dwaasheden begaan, ,en die was nog lang
niet de. eerste, was er niet. iets onver
wachts, iets verschril:kelij!k!s gebeui'd.
S,am Diinddy's werk.
De heer Harrike Dorrens van de Kleine
G raeht te Maastricht, was in Amerika een
slimme vogel geworden, die men met ge
wone lijmroeden niet gauw vangen zou.
maar die reeds iu staat was, menigen
Amerikaan in de val te laten loopen.
Hij was zooals wij zeiden zeer gelukkig
geweest in den koop van landerijen.
Koop is he,t eigenlijke woord niet.
Hij had de voorkeur bij deze belangrijke
onderhandeling, die duizenden zo:u opleve»
Het gaat uit van katholieke Zijde,
Joep, dusje weet het!
Ja, ik weet het, wcrd'Joep lfwaad,
je geeft niets. Katholieke zijde? Wat
'dondert dat, in dit. geval Al kwamen ze
me voor 't kind van 'n heiden om 'n
bijdrage vragen, dan gaf ik nog!
Het gevoel had de overmacht ov'er de
ede en dan js het kwaad werken om
oen eenvoudig, waar man, van z'n mee-
ning te zetten. Dat begreep van der
Luyd, als man-van-ervaring zeer goed.
Daarom begon bij een lang betoog over
„principes"„burgerzin", „hulpbetoon",
„meeningein". De jonge onderwijzer zag
genoeg aan Joep's gezicht, dat 't .allemaal
nutteloos was. Hij bleef -er maar ©ven
bij, ofschoon hij' ajs katholiek wel wist,
waarop van der Luyd's betoogen immer
neerkwamen.
Het kan me geen jota schelen, welke
principes jou aanzetten om piet te geven,
zei Joep, maar het z'ij'n onmenschelijke
principes. Uit
Dan wendde liij zich tot den jongen on
derwijzer, als wilde hij ©enigszins het
figuur van den afgevaardigde in milder
licht stellen.
Neem het hem niet- kwalijk', meneer
Weldetr
- Heelemaal niet, antwoordde Welder,
trouwens, ik heb die weigering niet kwa
lijk te nemen, want ik heb meneer van der
Luyd geen bijdrage gevraagd!
Een beleefde buiging en de collectant
verdween en lioe het da-n ook n-og zoo
beroerd voor van der Luyd was, het gaf
Toep oen prettig gevoel, dat dit antwoord
van W-elder „zat".
De afgevaardigde stond op
Nou, tot. Zaterdag dan. in de ver
gadering, Als je dan het geld meebrengt.
Maar Joep schudde z'n kop hard
nekkig.
H: kom, op één voorwaarde!
En die is?
Dat u daar het. artikel' van den
pastoor zult weerleggen!
Ik laat me niet dwingen, de Jaeger!
Ze keken diep in eikaars oogen. Must
Joep gaf geen krimp.
Dat is miet. noodig, zei Joep, 't zal
zonder dat, o,ok wel gaan voor jou!
Wat gaan'?
Zwijgen, bedoel ik, want jij' kunt
het niet weerleggen!
'E|ii terwijl van der .Luyd nog paf'
■stand van dit brutale antwoord, liaid'
Joep een beursje en een boekje op tafel
gelegd.
Hierzoo, dat is het contri.buitiegeild,.
II: kom weer in jullie vergadering, zoo
dra jij... je weet het.... staat hier in de
krant,....!
Maar, de Jaeger, zoo, bedoelen we
dat nu niet.... Wij zij'n....!
Ik bedoel-niets meer. Dat heeft mis
schien a,l te lang' geduurd. Bedoelingen
en praatjes. Toon je daareven een kleine
daad kon stellen, heb je 't. niet gedaan.
Dat is me boven alLes in je tegen -ge
vallen. Tot ziens, mieneer va.n der
Luyd
's Anderendaags op „de kist", zoemden
de motoren, vlogen de riemen rond idle
schijven, verrichtten de mannen hun zwa-
ren arbeid. Eli bloe ging die strijd weer
tegen ,,'t Roomsohe Rienuske" en liet
kleine kereltje diende fel van antwoord.
Maar ineens klonk boven alles uit, de
zware stem van Joep de Jaeger.
Rieiius, jij! hebt gelijk! - Ja, je
kunt denken, je Wilt, Wat de Pastoor
geschreven heeft, is waarheid en ni'ets
dan de waarheid.
Eenige mannen stonden stom-verbaasd
naar Joep te kijken.
'Zoodra van der Lpyd idlat kan
weerleggen, ben ik z'n man. Maar de
strijd tegen de school van de Zandstraat,
is door hem oneerlijk gevoerd. Dat heb
ik hem zelf' gezegd! 1
Toen slapte klein Rienuske snel op den
grooten Jioepi toe en greep zijn-grove hand.
Jij bent een kerel, Joep!
Nee jij, zei Joep verlegen terug,
want de dankbare gevoeligheid v:a,n dii-t
manneke, deed hem week worden aan zijn
groote hart. Jij durfde altijd openlijk
voor je zaak uit te. komen, pnees Jjoep.
Joep, een misslag durven bekennen
en, openlijk no,g wel, dat is een zwaré
karwei. Jij' liebt liet gedaan. Die het
kan is sterker dan ilk!
En Rienuske klople zij'n nieuwen groo
ten yriend eens bemoed'iigend op zijln
schouders. De schoolstrijd van meneer
Pastoor had één voetje grond gewonnen.
E|n Rienuske zou dat beetje helpen be
waren. i
C. L. POLDERVAART.
ren, als zij. naar wensch slaagde.
De River in River City Noi. 3 maakte
een breede bocht, landwaarts in. Zij
vormde een natuurlijke haven met ook
door de natuur gevormde oevers, als-
ter ontscheping gemaakt,. Hooger op en
lager af waren de oevers steil, diet van
zelfs eiken handel .onmogelijk maakte.
Ilij had die ligging begrepen, ook t,oen
het oerwoud alles bezette met zijn mach
tige stammen, en de groene bloeiende
ranken 'der lianen, eeu bloc manvoo ril a n g
weelden langs d© -oevers van den stroom.
De eerste blokhuizen stonden opi den
afetand van eenige minuten gaains, maar
jonasten natuurlijk door de rivier aan
getrokken worden.
Toen had hij' een groote oppervlakte
land laugis de laatste of toekomstige ha,-
ven in voorkeur gekocht.
Op zijn Amerikaanisoh van toen.
Want nu Amerika bevolkt, machtig
en gro-ot is geworden, gaat het er zo,o,
niet meer to,e.
Toen was het bedriegen en oplichten
hoog en laag, bij' groot en klein. En de
wildernis 'dekte alles toe met haren groe
nen mantel.
Hij had het dus druk, en aan over en
weer gaan geen gebrek.
Die veer tig-urige werkweek-
De voorbereidende conferentie voor de
verkorting van den arbeidstijd is begon
nen met de - algeimeene beschouwingen.
Voor de atbeidersgroep heeft Jouhaux
gewezen op de vele millioeneu werkloo-
zen en de millioenen guldens, die uit ffe
staatskassen besteed' worden, om de werk-
loozen te ondersteunen. Alle tot dusverre
beproefde redmiddelen, aldus Jouhaux,
hebben niets gebaat. De arbeidersgroep
doet een beroep op de conferentie, om
thans over te. gaan tot heit eenige, dat
naar de meening der arbeidersklasse in
derdaad uitkomst, zal lcjinnen brengen,
li.1. verkorting van den arbeidsduur tot
veertig uren per week onder behoud van
liet tegenwoordige arbeidsloon.
De vertegenwoordiger der werkgevers,
de Deen Oersted, bestreed namens zijn
groep het denkbeeld. De werkgevers vreie-
zen, dat de verkorting van den arbeids
tijd, vooral wanneer deze met behoud van
het tegenwoordige loon gepaard zal moe
ten gaan ,tot een verho,o.ging der produc
tiekosten zal leiden, waardoor de levens-
kosten voor de bevolking mo,g duurder
zullen worden en de geheele bevolking dus
zal worden verarmd. Niet vermindejiing,
doch juist uitbreiding der werkloosheid'
zou het gevolg hiervam zijn.
Voor de regeeringen hebben reeds het
woord gevoerd de gedelegeerden van
Duitsehland, Spanje en Zweden, die zidh
ten gunste, van. een conventie tot invoering
van d© 40-urige arbeidsweek uitspraken,
de Eransche gedelegeerde, die een zeer
voorzichtige houding aannam en zqowiel
de voordeelen als de naid'eelen der voor
gestelde hervormingen toegaf en de En- -
gelscae regeeringsgedelegeerde, die sterk
«gen coin conventie gesproken liaef't.
Tegenover de vrees van de werkgevers
voor verho-oginig der productiekosten wees
Je Duitsche regeerimgsgedelegleiQrde ero-p,
dat deze verhoogimg niet meer dan één
prt cent der geheele .productie-kosten zal
bedragen en dat da,a,rtegenover zouden
wegvallen d© belangrijke kosten, die tlians
voor den werkloozensteun noodzakelijk1
zyn. De Duitsclier gaf intussohen toe, dat
eenzakere aanpassing v.a.n de loonen a;a,n
de verkorting van den arbeidsduur nood
zakelijk izou zijn.
De Engelsche regeeringagedelegeerde
grondde zijn tegenstand voo-ral op de
vrees, dat tal van .arbeidersconflicten ont-
laan zouden over de loonregeling bij ver
korting van den arbeidstijd, want hier
over iets in de conventie te schrijven zou
ondoenlijk zijn.
Met het oog op deze houding van de
Engelsche regeering staat, liet reeds vrij
wel vast, dat eeu conventie tot invoering
vau de veertigurige arbeidsweek, zelfs
als zij iu Juni opi de arbeidseonferentie
ae. vereischte meerderheid zou verkrijgen,
toch niet zou kunnen inwerking treden,
daar bij gebreken van de Engelsche rati
ficatie ook de andere regeeringen, al zijn
zij zelf voorstandsters, niet, tot ratificatie
zullen overgaan.
Japan heeft beslist de verkorte werk
week afgewezen.
NAPOLEjON If!
187,3 9 Januari
1933.
Maandag 9 Janu,a,ri wa,s het 60 ja,a)r
geleden, dat Napoleon III,, de tweede
keizer der Er,anscheii, te Chislchuirsjt na-
bliji 'Londen aan de gevolgen van een gal
steen-operatie overleed. Evenals zlij'jn qom,
de groote Napolepa I, heeft vopk Napo
leon III weinig, vreugde van zlijln kei
zerschap beleefd en werd' Mj| onder; sma-
dclïjlke omstandigheden van den troon ver
dreven. Zooals men weet wias Napoleon
III een zaon van den Hollainidschen ko|-
ning Lodewijjk Napoleon en Hp,rte|nse jde
Bea.uharnais, de stiefdochter van 'Lode-
wiijk 1. Hïj' werd geboren den 20em April
1808. In z'ijlir voorkomen had h!ij| niets
wat aan het geslacht der BonaparteiS! deed
'herinneren, hoewel hijj zich toejli dopr eh
door een Bonaparte Voolde.. Dit bleek
ten duidel'ijjkste toen mein hem, na de(n
dood van den hertog van Reichstadt, als
hoofd der famiile Bonaparte beschouwde.
Na den val van Napoleon I, woonde hij
.achtereenvolgens gedurende eenige jaren
b'ijl zijn moeder te Augsburgi en op het
slot Arenenberg te Th.ur.gau, waarna hij
voor artillerie,-officier ging studeeren. Na
dat h'ijl 'z'ij'n studie voltooid had, ginlgl prins
Napoleon naar Italië, waar h'ij| zich aans-
sloot b'ijl de Carbonari en nam deel aan
een opstand in de Romagna. Hierna keer
de hij naar Zwitserland' "terug, wa|air hij
als artillerie-officier bijl het Zwitseteehe
Het gebeurde zeifis dat hij in RiiVer
No. 3 dagen lang moest blij'ven, en dan
wensclite Hij zicli zelven geluk met de
.aanwinst van Miss Kitty, dia hem zoo
zoo goed verving.
Zij' was zoo lief, zioo, voorkomend, dat
Lij als hij door de bosschen t,oo,g, dikwijs
droomde, van lieve Kitty, en ware het
niet, 'dat Anneke dan als een engel voor
hem kwam te istaa'n, wie weet wa.t. er niet
zo,u gebeurd zijn, of zij' niet eens die fa
meus Miss Kitty als opvolgster zon ge
kregen lieibben.
Het ging opi' den definitieve® k,oop aan.
jEen groote som gelds had hij iu een
ijzeren kist goed en wel weggesloten.
iEen groote hoop zeldzame dierenhuiden
wachtte op den handelaar die komen moest.
Miiss Kitty zou dan bij' de aflevering
zijn en liet geld in ontvangst nemen.
Stellig zou hij' di.en avond thuis zijn.
'En hij kwam ook dien avond thuis.
Meester Dan Dorman wis lin beste luim.
Hij' zong en neuriede in z'ich zalven dat
het een aard had.
Hij wa|S erg tevreden met z'ijn eigen.
(Wordt vervolgd.)-
