m>w*
donderdag 17 december 1931
nieuwe zeeuwsche courant
,j jif1
GOES
nieuwe zeeui
c
IN HET KRAAI
IfMf {3e}N
zaar en bar georganiseerd, die gebonden
zal worden in het St. Vineen tiushuis aan
'do Bogardstraat.
Bergen van werk werden vterzet om den
opzet goed te doen rijn, bronnen van vin
dingrijkheid lijken aangeboord om een zoo
groot mogelijke hoeveelheid attracties den
bezoekers te verschaften. iD>e nieuwste
schlagers zullen o.m. door een eigen ge
luidsinstallatie ten beste worden gegeven.
Tientallen vermakelijkheden staan gereed
tot amusement. Prachtige prijlzen liggen
tev hfischikking van de gelukkige win
naars. Iedere tiende bezoeker .pntvangt ook
een leuke verrassing en alle bezoekers
mogen ta'ee doen aan een gratis loterij met
talrijk0 cadeaux. De entree is gratis1.
Gaarne wekken wij' onzen lezerskring
op om zooveel activiteit voor zrnlk een
prachtig doel te steunen naar vermogön.
eb als laatste stoot in de goede richting
vermelden wiij, .nog de sapilensteillmg Vhn
het eore-comitc dat gevormd wordt dooi
den hoogeerw. heer v. d. Aa, deken te
Vlissingen, de zeereerw. heeren pastoor
Brügemann en rector Halkes, fnlevroiuv
Schltitor-de Nij's en de heeren J. Lam-
bemont en B. Scheer*.
Aanvnlliugsagenda GcmecHteraad.
Voorstel der heeren P. Crucq. en J. S.
Visscher tot invoering van een steunrege
ling voor werkloozen.
Uitvoering Toonkunst.
Wegens plaatsgebrek moet ons verslag
over deze uitvoering tot een -vjolgend num
mer overstaan.
Banancu-oerleg.
De bananen-oorlog ter Dinsdagscjie
'markt duurt onverminderd (vioort. De of-
ïfieieele Kijlffes-verkooper dreef1 de prijs
daling het verste door en Verkocht bij
afslag. Verscheidene personen kregen rejeds
een „hand" voor twintig cents.
Daar men ook nu nog wel geen geld
zal toeleggen op de affaire, (moeten de
gewone prijzen toch bepiaald een zieer
hoogen winst voor de importeerende tafciat-
schappij' inhouden.
Aanbesteding.
Bij de gehouden aanbesteding voor de
Verbouwing van het pand Wjjngaardstr.
19 voor de Nederl. Middenstandsjbankj
werd ingeschi'even als volgt Pa. W, J.
van de Weert Zoon f5117, H. van
Sabben f5248, M. P. Goedemondt f' 5-183,
J. de Kok f5590, J. H. Nonnekes f5750,
F. Baarens f5772, fa. J. M. J. Schrijver
Zn. f 6095, L. Dekker, Heinkens,zand
f6109; A. Schrijver Mzn. f6489; Fa.
de Bruijne en van Riet f6674; J. de
Jonge, Biezelinge f6685.
SchilderwerkC. Klap Hazawindus,
Heinkenszand f 605,50M. P. Pleijte,
Nieuwdorp (Z.) f655; J. J. v. d. Sande,
Oosterland (Z.) f660; N. Nagtzaaip. Ove-.
zand 774; M. v. Stee f800; C. la Soe
f819; J. den Hollander f'856,50; D.
Bruggeman f868,50; M. W. Verplakke
f900; J. de Graaft" Zn £900; J. Ver-
hage f_920; G. S. Knijper f1132; "C.
ÏWisse f1387.
Postkantoor le Goes.
Lijst van onbestelbare brievtein en brief
kaarten, v.a» Welke de alfqanders onbekend
zijn.
Terugontviuigein in de le helft dier
maand December 1931.
Erieven binnenland:
W. Bruel, Eindhoven; H. Huige, den
Haag; J. v. Ldare, Amsterdam; Firma.
Kessels, Tilburg; Q. Qairnten, Wolfaarts-
dijk.
Briefkaart Binnenland:
C. H. Heyen, Amsterdam.
ELEOTRISÜHF KACHELS in tien
tallen modellen biiji J. M. Polderman,
Goes. Telefoon 129. (Adv.)
Ierseke. De oesterverzending naar En
geland heeft veel schade van den lagen
koers van 't pond sterling. Deze prijs
daling in Engeland doet ooit rijp ge
volgen zien in andere landen van export
als België en D'uitschland en ook in ons
eigen land. Er is éen voorrecht, n.l. dat de
voorraad niet meer groot is en dat zal olp
den duur ook prijjsregelend werken; an
ders waren de gevolgen der dolle concur
rentie niet te overzien, p-e komendie feest
dagen doen een meerdere vraag naar die
groote oesters komen en deze zijp bij: de
kleinere soorten vergeleken sehaarsch. In
13 en 4 'njil'.'len is de voorraad zeer beperkt.
Kattrndijkr. Zaterdag is alhier met
eenige feestelijkheden die- alectrisehe stroom
ingeschakeld.
Oostburg. pe ontvanger der directe be
lastingen D. van Dijk is Verplaatst van
het kantoor Groesbeek naar het kantoor
alhier.
IJzendij'ke. Tot burgemeester dezer ge
meente is herbenoemd de heer A. E, He.n-
drikse.
Vereeniging van gemeenten in
Zeeuwsen-Vlaanderen.
Fr bestaan plannen om de gemeenten
Ossenisse, Stoppeldijk, Boschkapelle en
Hengstdijk, in het land van Hulst, te ver
eenigen. Maar nu blijkt het, dat de be
volking er (tegen is. De gemeenteraad van
Ossenisse, die eerst het voorstel steunde,
heeft thans het roer omgegooid. In een
betoog aan Ged. Staten van Zeeland wijst
de raad er op, dat de vereeniging padee-
lige gevolgen zou hebben wegens den
grooben afstand dien vele bewoners zou
den moeten afleggen voor het vervullen
van wettelijke voorschriften.
Men oppert ook bezwaren, nu de be
volking van de samensmelting niet wil
weten. Een der raadsleden merkte op,
dat het een klein kunstje is in dezer cri
sistijd de menschen tegen de vereeniging
te doen teekenen. Zo zijn afhankelijk Van
den boer.
Ossenisse is -een zeer oud dorp en wordt
reeds inde 11e eeuw genoemd. In 1183
gaf de graaf van Vlaanderen aan de kerk
Dit jaar geen catarrh!
- neemt.
Dit jaar geen catarrh
- wanneer -
25. 45 en 65 ets. neem'-
te Caasvoorden een schor, tusschen Osse
nisse en Hontenisse. De toren van de
St. Willebrorduskerk diende de scheep
vaart op de .W.es.tersehelde tot baken.
Vroeger had men er het veer van Osse
nisse, waar men overgezet werd naar'
Zuid-Beveland.
Boschkapelle is veel' j'onger cn werd
gesticht na de indijking van den ptoldei
Stop'pieldijke, waarmede men in 1644 be
gon. Maar op de kaarten van 1747 komt
het nog niet voor. De kerk dagteefcent
pas van 1811 en verving pen met stroo
gedekte kapel.
Hengstdijk daarentegen is een der oud
ste ambachten van Vlaanderen. In 1838
vond men er op het kerkhof een pen
ning. aan de eene zijde voorstellende- de
steden Sluis, Aardenburg, Grave en Rijn-
oerkaan de andere de vesting Oostende.
Men las in het Latijn„Na meer dan
drie-jarige belegering heb ik den vijand
puinhoopen en hebvaderland vier steden
gegeven. 1604". Die penning was. gesla
gen na de bekende lange belegering yan
Oostende door de Spanjaarden. Ma.urits
van Nassau moest Oostende overgeven,
maar won de andere genoemde vestingen.
Ook Stoppeldijk is vrij oud. Tot 1845
was hier een veer over het Hellegat naar
Zaamslag. Ma,ar sedert is door indijking
de gedaante van het land zeer veranderd.
Tot voor vijftig jaar dolf, men in deze
streek veel turf, die in 't land van Hulst
als brandstof gebruikt werd.
Het Kroondomein
in Zeenwseh-Vlaandercn.
Dhr. Langenhorst schreef in het dag
blad van N.-Rrabant het v'olgende interes
sante artikel over het Kroondomein in
Zeeuwsch- Vlaandereni
De kiem van het tegenwoordige Kroon
domein in Zeeuwsch-Vlaanderen lag in het
verre verleden. In de oude charters, keu
ren, kloosterbrieven en stadsrekeningen
moet 'mét moeizame vljijl en groote kennis
van historie, taal en folklore worden ge
zocht, om de verspreide en niet zelden
gedeeltelijk verminkte (m'ededeelingen te
ontcijferen, met elkaar en (met buiten-
iandsche archiefstukken te vergelijken en
m verband te brengen, ten einde zóóiv'aett
inzicht te kr'ijjgen in het ontslaan en den
uitgroei van dit domein, dat juten deze kan
reconstraeeren.
In heel oude kronieken worden huive
rende mededeelingen gedaan van Ver
schrikkelijke zondvloedachtige watervloe
den, welke in die vroege tijden dezet ge
westen teisterden. En die een diepe scheur
deden ontstaan tusschen Zeeuwsch-Vlaan
deren en het overige van hel tegepwoor-
dige Zeeland: de Hont of Wesbeo-schelde,
Met Allerheiligen 1170 wierp: de zee zich
met zoo'n geweld opi deze lage landen,
dat Vlaanderen tot boven Brugge zee was.
Reeds voor deze beruchte Allerheiligen
vloed van 1170 hadden de Benedictjjjnelr-
monniken van Sit. Pietersabdij te Gent
bezittingen in Axel, Zaamslag en Osse
nisse. Andere abdijen bezaten gronden,
gedeeltelijk door schenking van de- Vlaam-
sche graven verkregen, gedeeltelijk ge
kocht, gedeeltelijk door eigen inpoldering
verworven in andere streken van
Zeeuwsch-Vlaanderen, in .Walcheren en
Beveland.
De Vlaamsche graaf Philips van den
Elzas schonk in L18j3 aan de Benedictijjien
van St. Pietersabdij), welke gehuisv'est
waren in een priorij nabij' Sft. Gillis, de
schorren tusschen Ossenisse en Honte»-
nisse gelegen, welkje den naam droegen
van Sand, de oorsprong van het latere
Huis te Zande, de tegenwoordige plaats
Kloosterzande. Van de indijking dezer
schorren door genoemde Benedictijnen
kwam niets. Waardoor De geschiedenis
Zwijgt ervan. Naast de Benedictijnen werk
ten andere orden, vooral de verschillende
takken van Cistersiëncers, welke groote
oppervlakten moeras en schor in het land
van Hulst en Saeftinglie hebben droog
gelegd en in cultuur gebracht.
De door de Benedictijnen verlaten svhrir-
ren tusschen Ossenisse en Hontelnissei
werden overgenomen door de polonnikten
van de Abdij, Van Duinen, welke met ont-
zagllijlke moeite de inpoldering wisten hot
stand te brengen. Dit geschiedde, in 1196.
ZSji bedijkten achtereenvolgens den Maria-
polder, den Zandapolder, waar zlij een
kapel bouwden, de oorsprong van Kloos
terzande en bedijkten verschillende pol
ders ten Noorden van den tegenwooa-digeai
Kruispolder, welke de Schelde weer hiejeft
heroverd. Zjij wonnen gronden zoowel zlee-
als landwaarts in en verbonden zoodoende
de eertijds door vele wateren gescheiden
'parochies. De bezittingen dezer abdlijhee-
ren van Duinen ziljin in hoofdzaak de
gronden van het tegenwoordige Kroon
domein
Iets verder Oostwaarts vestigden zich
de monniken van Ter Poest, welke in
vele andere streken reeds indijkingen had
den tot stand gebracht en veroverden ook
verschillende polders op de Konte.
Perioden van betrekekllSjjke rust wissel
den af met tijden van groote roering. Die
Schelde en de Gentenaars deden om bieiur«
ten hun verwoede invallen en beide warm
soms in hun aanval niet te stuiten. Aan( de
aanvaJ'.en der Gentenaars werd een einde
gemaakt door Graaf Iiodeiw^k van Male,
omtreeks het jaar 1(3(50. Een voorbeeld,
van een geslaagden ov'erval van desSichel-
de levert de Kruispolder, welke na de
overstroomingen van 1508 en 1511 niet
meer door de (monniken herdlijkt kou wor
den,, grootendeels tengevolge van geld
gebrek en waardoor een gedeelte van den
•Kruispolder weer verviel aan den graaf
cn daardoor ook nu nog niet bebop* Wij
het Kroondomein. Na langdurige p. ces
sen met de Abdij kreeg deze tegen af
stand van de rest een gedeelte in (eigendom
dat deel wat thans bijl het domein be
hoort.
De hervorming.
Met groote stappen door de hishotrie
schrijdende, komen we aan de tijden van
de hervorming. De jaren Van den beel
denstorm gaan deze streek we Iniet onbe
wogen voorbijl, ook hier ivjond plundering
en brand plaats, maar de eigenlijke strijd
der „jNieuwgezinderi' tegen de katholiek
gcblevenen begint hier wat later. Het
land van Hulst, dus ook de domeingoé-
deren zijp nu een pand, dat om de zlorxvéel
iaren werd verbeurd. Van 1578 tot 158(3
waren de .Nieuwgezinden'' heer en mans
ter. Vau beslissende beteekenis is dat laat
ste jaartal voor het ontstaan ;v|an het
Kroondomein. In laatstgenoelmkl jaar be
sloten ,,de Vier Leden des Landts van
Vlaenderen'', toen alle vier ^Nieuwgezin-
den'', den Prins van'Oranje te helpen in
den geldnood, waarin hij! tengevolge Van
zlijtn vele ,.Heertogten'> gekomen was. Zij
schonken hem daarom' in vollen eigendom
verschillende kerkelijke goederen en o.a
de goederen der AbdijJ van Duinen. Eenig
recht om over deze goederen te beschik
ken bezaten genoemde heenein in geenan
deele. En zeker niet de Vertegenwoordiger
van het Land Van den Vrij|e van Brugge
(het tegenwoordige West-Zeeuwsch-Vlaan-
deren), welke in Oost-Zeeuwsch-Vlaande
ren regeer- noch rechtsmacht bezat, ter-,
wijl juist hij deze schenking deed. De
hooge heeren sneden eenvoudig riemen vian
andermans leer.
De Prins van Oranje werd dus in naam
eigenaar van het tegenwoordige Kroon
domein Rentambt Hulst. Praktisch bebee-
kende deze gift de eerste jaren niet vee!.
Oj> de eerste plaats wisselden de krijgs
kansen, waardoor Hulst, en omgeving (weeir
terug keerden onder do gehoorzaamheid
welke toestand duurde tot 1591. T wardens
werd de Prins reeds het volgiend jaar ver
moord. In 1591 behoorde Hulst weer tot
Noord-Nederland, als overwonnen ge
bied, na de verovering door Maurits in
1591. Maar ook dat zou weer van korten
duur zijp, want in 1596 bracht aartsher
tog Albertus Hulst met opiigeving terug
bij Zuid-Nederland. Eerst in 1645 kwam
deze streek weer onder de gehoorzaamheid
van de Vereenigde Nederlanden em in vfejr-
band daarmede werd door de heeren Sta-
ten-Generaal, heenwttjfceaid naar de schen
king van 158,31, bepaald, dat de goederen
van Duinen toegekend werdeai aan den
Prins van Oranje.
Fr word'i iwel verondersteld en met
eenigen grond, dat het juist deze rijke
bezittingen waren, (waarvan de eigen
dom hem 'toelachte, welke Frederik Hen
drik zou bewogen hebben vanuit "Den
Haag den krijgstocht te ondernemen naar
het verre en toch vrij onbeduidende Hulst,
gelogen buiten den afgesloten tuin der
Zeven Provinciën. Het bezit van Hulst
en omgeving bracht den Prins persoonlijk
den eigendom van Duinen.
Reeds het vSigend jaar zond Frederik
Hendrik er een commissie *Van gecom
mitteerden heen om een en ander te in
ventariseeren en in bezit te nemen. Dein
religieuzen werd aangezegd binnen enkele
weken te vertrekken met medenamen van
bed en koffer met lijfgoed. Het blijkt
wel. dat deze tot het laatste hun recht
matige eigendomsrechten hebben trachten
tc behouden.
Deze gecommitteerden kweten zich zeer
nadrukkelijk van hun taak, maakten een
nauwkeurigen inventarisatiestaat, regel
den het beheer cn de verpachting en
brachten den Prins verslag in een zeer
uitvoerig rapport. De lijst dei- verhuurde
gronden kon eeu verpachtlijst zijn van het
nog heslaande kroondomein met uitzon
dering van een enkelen polder. Gezien de
betrekkelijk korten tijd dat onze gecom-
niitteerden hier waren en do moeilijke
verkeerijgelegenheden dier dagen, moeten
wij de werklust en werkkracht dezer
heeren bewonderen.
De vrede van Munster Van 1648 beves
tigde en bestendigde den ontstanen toe
stand en hier vinden we dus een rechts
grond voor het bezit van de tegenwoor
dige Kroondomeingronden door de Prinsen
van Oranje ,de Stadhouders der Veree
nigde Nederlanden.
Gedurende de geheele volgende, oouwen
tot aan den Fransehen tijd, bleef
Zeeuwsch-Vlaanderen politiek onder de
Staten Generaal .als, .wingewest terwijl
de kroondomeingoederen eigendom waren
van de stadhouders.
Hoe zijn nu deze particuliere bezit
tingen der Oranjevorsten domeingoederen
geworden
De grondwet van 1815 bepaalde in een
tweetal artikelen, dat den koning de ge
legenheid open stond domeingoederen t,e
verkrijgen. Voorloopig jnaakte Willem I
van deze gelegenheid geen gebruik' tot
1822. In dat jaar maakte hij gebruik
van zijn grondwettelijk recht en verkreeg
zoodoende in Zeeuwsch-Vlaanderen onge
veer 2500 H.A. gronden in vollen eigen
dom. Dus niet als domein, zooals wij dat
nu verstaan. Evenwel, nog datzelfde jaar
schonk Z. M. ze aan de Algemeene Neder-
iandsehe Maatschappij voor Volksvlijt, Na
de afscheiding van Zuid-Nederland bleven
de in Nederland gelegen gronden in be
heer bij die Maatschappij. Eerst beheerde
deze ze zelf, later geschiedde het beheer
onder don Minister van Financiën.
In 1843 verkreeg Willem II ze weer
in vollen eigendom. Deze schonk iz© in
1848 weer aan den Slaat, terwijl "de
grondwet van 1848 bepaalde, dat de in
komsten er van zouden zijn voor de
Kroon. He.t duurde nog 15 jaar alvorens
een organieke we.t de positie van het
Kroondomein juis,ter regelde, zooals wij
het heden nog kennen. Een latere wet
'heeft mogelijk gemaakt dat eenige ver
vreemding van goederen at gelden plaats
vindt, waardoor het Kroondomein o.a.
in de gelegenheid geweest is hoeven e>n
gehouwen van pachters over te nemen.
De benoodigde gelden daarvoor worden
onttrokken aan de pv-neens bij het Kroon
domein behoorendi kapitalen op het
Grootboek der Nationale schuld.
Tegenwoordige toestand.
De bezittingen lot dit Rentambt behoo-
rende zijn gelegen in de gemeente Honte
nisse, Ossenisse, Hengstdijk, tot een geza
menlijke oppervlakte van ruim 1750 H.A,
Axel en Weatdorpe, tot een oppervlakte
van ongeveer 190 H.A., onder Graauw
pl.m. 130 H.A. en onder Clinge nog ruim
25 H.A.
De. totale oppervlakte bedraagt alzoo
ruim 2100 H.A., waarvan ongeveer 300
H.A. weiland, 1675 H.A. bouwland* '.90
H.A. dijk, 15 H.A. weg, wajer en laagten
en de res\t schorren.
De gronden tot het eerstgenoemde com
plex behoorende, onder Hontenisse, "Qsse-
nisse en Hengstdijk' zijn zeer oud. Zij
werden ingepolderd in de vroege jaren
voor 1200, tenminste grootendeels. Do
Kruispolder en de Wilhelmus werden her-
ingepolderd tusschen 1600 en 1650.
De gronden in Graauw en Clinge zijn
van wat lateren datum, met uitzondering
van de Oude Graauw en Langendaom,
terwijl de gronden onder Axel cn West-
dorpe van nog jongere formatie zijn. Ten
minste gerekend vanaf de laatste onder
vindingen.
De grondsoorten knopen uiteen van zeer
goede zware kleigronden, zooals in den
Kruispolder en den Canisvlietpolder, tot
vrij lich'te vandige gronden in den Lan-
gendampolder.
In eigendom aan het Kroondomein be
lmoren de gebouwen van een tiental hoe
ven, waarvan sommige gedeeltelijk, ter
wijl van een honderdtal grootere en klei
nere hofsteden de liggende waarde eigen
dom der pachters is.
Bovendien bevinden zich op1 gronden
van het Domein een groot aantal parti
culiere gebouwen, als woningen, pakhui
zen, schuren, zelfs scholen en een kerk.
Bij de hofsteden en -steedjes behoort
ongeveer 1550 H.A. land, 'terwijl de rest
los wordit verpacht. Het losse land be
staat in hoofdzaak uit kleine perceeltjes.
Slechts een 5-tal is grooter dan 20 H.A.;
een en ander kan, wel wat wisselen, maai
er zijn toch ongeveer 400 perceeltjes bij
van om de 1 H.A. grootte.
De oppervlakte der boerderijen loopt
ook vri„ veel uiteen. Naast ruim 45 be
drijfjes beneden de H.A. zijn er ruim
20 van 5 tot 10 H.A., 15 van 10 tot 20
H.A., 10 van 20 tot 30 H.A. en ruim
15 boven de 30 H.A. Deze cijfers, zijn
niet absoluut juist, want tengevolge van
verschillende omstandigheden kan een ver
schuiving in deze rubrieken voorkomen.
l'ROV. STATEN VAN ZEELAND
Dinsdagmorgen kwamen de leden der
Staten bijéén; aanwezig 41 leden.
Enkele Kon. besluiten werden voor ken
nisgeving aangenomen.
't Voorstel van Ged. Staten tot het voe
ren van een rechtsgeding inzake schade
vergoeding voor een te water gereden
auto te Breskens ging er zonder hooid.
stemming door.
Dhr Adriaanse (v.-d.) achtte den inge-
stelden eischt ot schadevergoeding vol
komen rechtvaardig. Daarom voelde spr.
voor een procedure weinig.
Bij! het voorstel om af te wij'zen het
verzoek v'an het onderwijsfonds voor de
scheepvaart om subsidie in de kosten
van Verblijf aan den wal van schippers
kinderen, die onderwijs genieten, waren
er in de afdeelingen verschillende leden,
die wel .subsidie willen verleenen, doch
van de zijde v'an Ged. Staten en ook
door andere leden, werd opgemerkt, dat
dit een zaak is die tot de taak van rijjb
en gemeenten behoort.
Dhr. De Baere (s.-d.) steunde het in
gediende verzoek. De schijjiperskindejwn
behooren tot een ggoep misdeelde kin
deren. Ze zijn meestal wel geaard, maar
in verstandelijk opzicht komen ze, dooi'
het ontbreken van geregeld ondeirwij(s, bij
andere kinderen ten achteir. Spr. Wilde ket
Limburgsche voorbeeld volgen: steun ad
1' 0.2(55 per week voor ieder kind, dat in
Zeeland aan den wal wordt geplaatst. Sjptr,
diende een voorstel in dien geest in.
Dhr. Van de Pjutte (Ged. Sftaten) zegit,
dat Ged. Staten niet onverschillig staan
tegenover deze zaak. Maar het is hier eten
taak voor R'ijfk en Gemeente. Vermoedelijk
zal deze zaak wel nader geregeld worden.
BIJ de herziening der L.O.-wet zal de
regeering deze zaak regelen en zal v©r-
moedel'ijik de provincie een bijdrage moeten
geven. Daarom is het beter nu een af
wachtende houding aan te nemen.
Dhr. Van 't Hoff (A.-R.) zei dat ieder
Statenlid sympathiek staat tegenover het
schipperskind. Maar het is nu niet de
geschikte tijd om nieuwe subsidies toe
te kenneu. Wel wil spr. een dringeoid
beroep doen op Ged. Staten om alle sub
sidies vóór de begrooting van 19(33 in
in studie te nemen. Misschien moet het
komen tot een verschuiving van subsi
dies, zonder dat het tot een verhooging
van het totaalbedrag komt.
Dhr. de Baere heeft met teleurstelling
dit betoog gehoord. Het laat de liefde
voor het schipperskind vter&rinken in wat
i i j i I j
Het voorstel-De Baere werd Verworpen
met 2|3 tegen 18 stemjnlen.
(Vóór v.d., s.d.a.p., Goossens (R.-K,.),
Kalle (R.-K.), v. d. Wart, de Riddeoy
v. Duin. Schpperi, Raap, Edelman, de
Feijter en de Jonge)',;
Het voorstel Van Ged. Staten werd aan
genomen
Het voorstel om af te Wijzen het Ver
zoek van B. en W. (Van Hulst om te be
vorderen. dat de door de R.Z.E.M. in de
Zoutestraat aldaar aangelegde boven-
grondsche stroomleiding door een onder-
grondsehe wordt verv'angen, werd aange
nomen.
Bij! de behandeling van het voorstel tot
herziening van het Provinciaal wegenplan
bepleit de lieer Hamelink (SDtAEl.), ge
zien het feit dat men nu hinder heeft van
onwillige onderhoudsplichtigen hij, deweg-
verhet.ering, er bij de Tweede Kamer op
aan te dringen de Waterstaatswefs te ver
anderen, waardoor deze lichamen kunnen
•worden uitgeschakeld. Dit nemen Gel,
Staten over.
Zij! doen dit niet met een voorstel van
htezelfde lid om in het plan alsnog c(p
te nemen de traverse door Axel, dn®
spr. geschetst als een auto-kerkhof. Dit
voorstel wordt met 26 tegen 15 stemunen
verworpen.
De heer Goossens (R.-K.) bepleit met
klem verbetering van den weg Driekwart
'Philippine en de heeren Dé Jonge (C.H.
Catshoek (S.D'.A.P.) en Van Duijjaen
(C.H. )spreken over het rSi|wiel(plad langa
den weg Zierikzee—Schudde,beurs en d»
wenscheljijkheid ook om de wandelaars te
denken.
'De voorstellen om rentelooz® voorschot
ten te geven voor verbetering van terti
aire wegen en wel f 52.400 voor een ondcf
de gemeente Gnijlpskerke (Walcheneai) en
van f 213.500 voor wegen in den polder
Vier-bannen van Duiveland, worden z.h.s.
aangenomen nadat resp. op aandrang Van
den heer Bosselaar fA.R.l en den hear
Van deZ ande (lib. )besloten is de aflos-
singstermijln van 20 op 30 jaar te brengen,
Ged. Staten hadden voorgesteld afwijj
zend te beschikken op het verzoek Van
de comtmlissie voor de hygiëne Van 't kind
om f 500 extra subsidie per jaar.
De heer Staverman (V.D.J houdt ,e«n
warm pleidooi voor deze instelling, daarbij i
gesteund door den heer De Baare (S.D.A.
P:.). De heer v. d. Putte (A.R. Ged. Sta
ten) zegt dat het principe om geen subsi
dies te verhoogen in het gedrang komt.
Het voorstel-iStaverman omi de f 500 wel
toe te staan wordt aangenomen Intert; 24
tegen 16 stemïnën.
Een voorstel-De Baare om in afwijking
van het voorstel van Ged. Staten, wel te
voldoen aan het Verzoek om verhooging
van de subsidie voor drankbestrijding van
f 600 op f 1000, kan slechts 7 stem!m|en
verwerven.
Btiji het voorstel om f 140.000 toe te (ken
nen voor de Verbouwing en vergrootng
van het stoomschip Zeeuwsc'h-Vlaanderen
van den Provincialen stoomhootdienst be
togen de heeren Staverman (V.D.j, Edel
man (R.K.) en De Ridder (C.H.J de groo
te weuschelijikheid om dit en andere wei
ken zooveel mogelijk in Zeeland te doen
geschieden en hebben daarbij duidelijk da
Schelde te Vlissingen op het oog. Laatst
genoemde wil dit z elfs doen al weigert de
minister de gewone .80 o/0 rijksbijdrage.
De heer De Pauw (SjD'.A.P.) betwiijjfeit
of men niet beter in eens een nieuw schip
kan aanschaffen, doch de heer :Van Rompn
(R.K. Ged. St.) toont aan dat dit schip
minstens 10 jaar aan alle eischen zal kun
nen voldoen. Het voorstel wordt z.h.s.
aangenomen.
■Dit geschiedt ook met het voorstel tot
verbetering van de aanlegplaats te Hans-
weert voor f 26000, nadat ook' hier de heer
Edelman op uitvoering in Zeeland gepleit
heeft.
Aan den heer P. Seheele te Nepzen
wordt f5100 subsidie toegekend voor een
autobusdienst SluiskilHuls.t
Het voorstel om gedurende 5 jaar geen
gelden in het reservefonds van den Rrov,
Stoombootdiensten te storten, wordt z.h.s.
aangenomen, nadat de heer Kodde (St.
Geref. bepleit heeift geen termijn te stel
len, wat Ged. Staten echter giewenscM
blijven achten.
Voor verbouw en uitbreiding Van de
werkplaats van de Rrov1., Stoombootdien
sten t e Vlissingen wordt z.h.s. f 5600 be
schikbaar gesteld.
Hierna was de vergadering toe aan de
begrooting 1932.
[De heer Onderdiijk (S.D.A.P.) becriti-
seerde de houding van de meerderhieidspar-
itijlen. die bij de verkiezing van lieden van
Ged. Staten de uiterste pantjj|en niet hoor
de en nu heeft de Vrijheidsbond, die min
der stemlmien behaalde dan de S.D.A.P,,
wel een zetel. j i
Het was goed mogelijk geweest dat de
S.D'.A.P. geen zetel aanvaard had, maar
spr. meent dat (mén allen er in moet ken
nen. Spr. wiijjst er op, dat van 1920 tot
1929 f2.846.466 overschot op de rekenin
gen is verkregen. S(pr. zegt dat er onnoo-
digg roote somtn'en ziijfn bespaard en men
weet nu reeds voor 1933 nog een over
schotje te hebben, maar zoo is nooit iets
goeds tot stand te brengen. Men vergetje
ook niet dat evenals in Brabant reeds ge
schiedde meevallers bij aanbestedingen
goed mogeljijk kijln. Spr. mieent dat men
voor de wegen best kan leenen en ze dan
spoediger uitvoeren.
De heer Van Dalsum (Volkswilpartj|)
houdt een onbegrijpelijk verhaal, waaruit
alleen kan worden opgemaakt, dat hlij[ d«
salarissen zou willen verlagen, maar er
toch geen voorstel v'oor zal doen.
Dé voorzitter zegt, dat de beschouwin
gen van den spreker niet te volgen wagein:
De heer Vogelaar (A.R.) zegt, dat een
kleine opschuiving naar links geen aan
leiding' was om verandering te brengen in
het college van Ged. Staten. Spr. wijpt op
den diep slechten toestand en op de loons
verlagingen direct in Duitsöhland en door
de inflatie indirect in Engeland en zegt,
dat men hier im'oord en brand schrequwt
voor 5 .of 10 o/o (Verlaging. H]ij begiljfpt
niet dat er nog een lid der State» optimist
kan aij'n en vraagt of men rekening hteft
gehouden met het dalen van het nationaal
bezit en met de bedrijven, die goen inkoiml-
sten hebben. Door de daling van het in
dexcijfer zijn de salarissen 'feitelijk geste
gen. Spr. zou het verstandig gevbndqn
hebben als Ged. Staten rnete en loonsver
laging waren gekomen.
De heer Moelker (lib.) juicht het toa
dat er een potje is, Èij ziet den toestand
ook zeer somber inals niemhnd meer iets
heeft waar moet dan de belasting vandaal)
komen I
De heer v. d. Wart (C.H.) wil geer
paniekstemming verwekken, maar ziet da
toekomst ook duister in, bijl wil echter in
het oog houden, dat de salarissen in Zee
land lager rij» dan elders.
De heer Overhoff (S.D.A.P.) bespreekt
speciaal de werkloosheid. In 53 der ruim
100 Zeeuwsche gemeenten zijn ongeveer
5000 werkloozen, in 24 dezer gemeente®
He strijd tegen besclj
eindigt gewoonlijk 'plotsell
jringtreding daarvan, omdl
Re sombere voorspellingel
[Niet 'zoo is ihet gegaan
Toen de kwaadwillige
Huurder en slechter broij
'der fabelen Vlogen, duu
voort. Tribune, Het Voll
Sloten een hecht verbond|
schikte de wonderlijke
over booze Vermoedens
liberale Handelsblad, zijl
üjjb sluitende voor de f
landbouworganisaties gvd
stelde, begon op den afgul
ie speculeeren dat van de
idie de Tarwe-wet aan hel
slechts tien millioen aanl
goede kwam, tei'wiji de a:|
jzakken der meelfabrikant I
',t blad aa» die twintig (ml
iwel 'n raadsel blijjven, w
Rat toe» een meelfabriek j|
■een accountant te sturen -i
»f er werkelijk zooveel
rwerd, van die uitnoodigul
■gemaakt werd. Die duiml
tuurb'jk een kolfje naar I
jcommunistiazhe en soc. 'peil
een schepje opdeden.
'Niettegenstaande de 1-1
methodes verliezen de aa|
dag terrein.
Langzaamaan wordt hel
vaarddat de Tarwewet, I
steunmaatregelen, het plal
talen ondergang bofnoed hl
de burgeKy! er merkbare
Pe comm. pers zal wel
izen, maar de liberale wel
zichtiger en de soe,. kral
iwel inbinden sinds partijgl
in de Kamer zei:
Mijnheer d° Voorzithl
Ivoornemen bijl dit hoofd.T
y, Binnenlandsche Zaken
een enkel woord te sprëkd
maatregelen voor den la.nl
zakelijke veranderingen, f
bouwbedrijf moeten worJ
en de positie van de lan
het eerste punt betreft,
nister dankbaar, dat hijil
va» Antwoord de sensati|
ten aanzien van de uit)
Tarwewet heeft tegeng
door de cijfers, die in
Antwoord worden gegevl
gen, die in de bladen vool
geuit, n.'l. dat van de j
veer de helft kwam iu dj
meelfabrikanten, geen spa
heb dat altijd wel gedai
de Memorie van Antwoa
dachten nog versterkt. Ikl
dat gelukkig de Tarwewl
onguustigen invloed heef
werkgelegenheid.''
(De vijanden van den I
een wel-geordende samenl
stukken geslagen.
is een werkverschaffing, j
steunregeling, 15 doen
Zeeland veel groote werl
(worden uitgevoerd als i
de regeering kent ze, doi
aal bestuur kent ze niet.
om naméns zijp fractie v
te verzoeken onverwtijjld e
te stellen, die onderzoekt
'jeeten rijn en die samen
Rjijkscominïssie en doet e<
stel om f 50.000 ter besch;
van Ged. Staten om reet
jrienting' werkzaam te kun
manden moeten dat kunnf
De heer Kodde (St. Ge
men vergeet, dat er zond'
tekort van f,30.000 zou
vroeger door nog hooger
meer moeten potten. Spr.
jnenstelling van Ged. St
'tantseh-rechtsche groepen
gaan. De provincie heeft
loosheidsbestrijiding alleen
taak, een commissie zal n
alleen weer geld kosten.
De heer De Pauw (Sj
seert het dat Ged. Staten
ten van de stoombootdiei
weer in de afdeelingen, m
maken voor die diensten.
Dalsum wijlst spr. er op,
®n loonen in Zeeland niet
De heer Dumoleiijln (R.h
f ractie zich inzake de ve
Jen van Ged. Staten aam
*le A.R. heeft opgemerkt
De heef Vogelaar (A.
als men de provincie g
doet stellen, hel Rajjk dit (t
brengt voor rijn bijdrag'
meer voor streekcolmimissi'
provinciale, eerstgenoemde
•cn beter op do hoogte we
-rijn.
'De heer Staverman (V
tegen de samenstelling v
maar wel tegen de wujize
ttensteBing tot stand is j
Nadat met 29 tegen
'Voorstel van den voorzitte
te vergaderen, is verwo
Vergadering geschorst to
gen IQ uur,
In de Woensdag vooi
•werd voortgegaan met
der begrooting voor 1932
^De heer De Ridder (C.l
met steeds tegen extra-b<
m en dat men den bootdie
dag geheel kan stop zette
data, lleen de $,pi.A.P,.
loonen naar boven brach
V[ens in Zeeland nog piet
mchtig financieel beleid
post ook zelfs de modern
Smg toe. Inzake de b
