Nanapinn-
VAM YSENDYK's
THEEim pakjes
cadeau geven?
11 ONS 11
NOOROEN
HYPOTHEKEN
defect
repareert vlug en billijk l
^tabletten
bij Griep en Influenza
Gevalle Koude
Rheumatiek
Zenuwpijnen/A
Hoofdpijn /Wk
Kiespijn
Koorls
MUZIEK VOOR DEN DANS
J. v. d. PAS
Noord-Holland
A.V.0.HEMEL ,'sHeerenlioek
WORDEN DOOR ONS UITGEVOERD
I KEURIG
VLUG 5
L—BILLIJK
nieuwe zeeuwsche courant
donderdag 1 october 1931
VAN HIER EN DAAR
BOEK EN BLAD
git nummer bestaat >M tw
LAND- EN TUINBOUW
Advertentiën
AFLOSSING
19, dat met de vervallen cou
pon betaalbaar is aan de pastorie
te Heinkenszand.
L. N. GELDERMANS, Pastoor
Radio, Luidspreker of Electrisch Apparaat
RECLAME
Dinsdag 6 October 1931
KOEKJES,
CHOCOLADE en
BONBONS,
dat ik geen lekkerder thee
ken, dan v. Ysendyk's thee.
Weest daarom verstandig
en koopt ook
E. J. SPELIER-HUIGE
EENS GEDRONKEN - BLIJFT GESCHONKEN.
reclame In Noord-Holland boven 't Y
Plaatst uwe aanbiedingen, aanvragen,
bekendmakingen, enz. In bet - - -
dat we gedurende
de winkelweek bij
1 pond Koekjes a 40 ct.
'n half pond Speculaas
bet meest gelezen dagblad In Noord-
Holland boven bet Y, met editle's
voor Alkmaar, Helder, Hoorn, For
merend en provincie - - - -
Aanvragen voor advertentietarieven
rlchfe men aan de Administratie
- - Telefoon 433 en 633 - -
bollen der aardappelplant bevlitte, binnen
gedragen, waiarbiijl 'de gastheer een toe
spraak hield. De uitslag van het gevfal
Iaat zich gemakkelijk begrijpen. De eige
naar van de vruchten gat toen terstond
man zijn tuinman opplraehit, d!at hij' die
aavdaplpieistruiiken uiit den tuin moest
verwijderen en vei-biian-djen. De tuinman
dead zulks, dloch in heit lasdh zag Wij ronlde
Z'wiirte knollen liggen. Hij raapte er een
■op, en 'Z|ig dat defze ,va,n binnen zuiver
wit meel bevatte en een heerlijke' geur
verspreidde. De 'tuinman ging er paaide
naar zijn meester, die toen begreep, dat
■dit 'de aardappelen waren, wel-ke jFrlancis
Drakeh aid) feeldoelld'. In Duitschlanld1 werd
■de aard-appel 'tijjdtens de regeering van
Kor el V 'ingevoerd. Walter Raleigh voer
de in 1623 met grooter gevolg dan zijn
voorgangers dei .aardappelen in Engellantdl
in; in Halte en Spanje .was diit gewas
toen reeds Izeer algemeen en .wiejrd jbjet
Tiartufoli genaamd, waaruit de Duitsc'be
niaam Kartofïel ontstond. Langzlamerhiand
veroverden de aardappelen -een WijjvenHie,
plaats onder Eet volksvoedsel. De meeste
tegenstand ondervtonjdjen ld'e aardjippelein
in Frankrijk; die bevolking verzette ziüh
hardnekkig telgen ide aanplant Van dlit
nieuwe gewas, diaar men beweerde id'afc hret
lepra. enkoorts Verwekte. Eerst in 1718
gelukte het aan den apotheker jParmen-
tier door eien list de taandlapipeLen in zijn
land in te voeren. Deze P.armentier h|a,tl
ze te JEnankfort ,a/M. leeren kennen en
besioot toen 'de aardappelen pok naiar
Friankrijlk over te brengen; 'dit ging 'ech
ter zoo gemakkelijk niet, dloc'h het toeval
kwjam hem te hulp. Na den hongersnood
in 1718 loofde de Eiymsc'h© regeering
een hoioge premie ui't voor dengene, die
een nieuw voeldingsmiidldiel in plp.ats van
het koren, izou uitvinden. P(irmentier
vestigde toen 'da tunidiac'ht der regeering
op de aardappels, walarop hem als proef
vijftig morgen lanid tpr beschikking wer
den gesteld. De knollen, welke op (dit
l'and werden geplant, geldlijden uitstekend
en levenden een flinke oogst pp, oven-
wel... idp bevolking weigerde die ia,aridia.p-
peljen te eten. Rarmentier bedacht toen
een list. Door eenige herauten liet Ihij'
verkond'igien, 'dlat wie het wagen (dlorst Ide
aandappelpn van z'ijh lakker te (stelen,
gerechtelijk zou wonden vervolgd, terwijl
oen strenge straf' zou volgen. Regrijlpelaj-
kerw'ijzp wenden de menschen to-en nieuwls-
gierig isn trokken er b;ijl nacht en ontij- op
uit om Ide- aarid'apipielen te stelen, en toen
zij i|enma,al Lnet het nieuwe gewas haidld-en
kennis gama.akt, Waren alle voo-roordeelen
verdlwienen. Na de bekende hongerjaren
van 1740 en 1772 werd ide .aardappel
zal zijn gewassen tiei telen v'rij van voet-
ziekte.
In verband dpa 'medi* hanidhop'tfc dp Pfiaar
tcnziektahk'undige Dienst zijn .ad'v'ies om
het midldieil, idat in diem strijjdp tegen da
V|c|eitziekte, die vooral hoor den zlieh uit-
breidiend'em v'eribpiuw van tarwe in toene
mende mate optreedt, toegeipjist kan wor
den, nam'eïlijk-gieen tarwe te VerbouWep
na tarwtS, gerst iofr roggei, voorshands niet
te viei'waaiioiozen.
bijna .algemeen in Europ'a als hpof dvoedsel
gebïujkt, an idi't is tot p-p beden gebleven.
Als voed'ingsmiid|d/8l iis 'de aardappel .vp^j
menschi en dlier bijlzonder voornaam,
zetmeel van den aardappel is ,bijnla eves,
goed alsi dat Van d|a gralangeiwassen en
wondt gebruikt voor die vervaardiging
van diextranie, suiker, stroop en spiritus.
Als cultuiurplant is die aardappel bijlzonfe
voor het gematigd klimaat geschikt; ja
het tropisch» an sub-tncpisch klimaat g®.
dijht «ie plant slechts op -een zekere hoog.
te; in Europa vindt mien hlefc gewas tot
in het hooge Noordien.
iqc Coöp-i. Suikerfabriek „Roosendaal" te
RoosenWaal op» 8 Oct. a.s. met de cam
pagne zullen beginnen.
Nogmaals: 'Adiics aan tarwevcrbuuivefs.
In de Veldbode vlam 19 September j.l.
heeft die heer Ir. O. J, C'levleringa, rijks-
landbo'uwconsulent te ZiiXfen een .artikel
gepubliceerd o.v'er fouten in de grond|bie-
wlerking en enkele der voornaamste nade
lig© gevplgiem hiervan.
In dit artikel wprdt er met Hem op
gewezen, dat het noodzakelijk is een
goede grondbewerking toe te passen om
gloed© (graan) gewassen te telen, "omdat
©en goede en gezonde ontwikkeling Van
het gewas in hoog© mate afhankelijk is
van awi gunstige structuur vau den g|roind,
Hiertegen zal door niemand bezwaaji:
kunnen worden gemaakt. Ernstige bez'wa
ren moeten echter wel worden gemaakt
tegen <ïe door den heer C-levpringa geuilo
mecningen, dat aantasting door vjoetziiekte
bij granen, in hoofdzaak een gev|oig Zou
zijn v'an een ongunstige structuur v,an hem
grond, en dat ide vtoiorVrucht Voor het
optreden Van deze ziekte van weinig in»
vloed is, zoodat bij de keuZe van per-
clöelen, vioor den verbouw van tarWe en
nog ge weinig rekening met d'e voorvrncht
gehouden zou behoeven te worden.
In het bericht no. 292 Advies aam Tar-
wevieTbouwers lieeft ide Plantenziektjein-
kund'igen Dienst er met nadruk op ge-
wezen, 'dat de vborvrucht, en dit geldt
v'ooral van tarwe en gerst, van zeer groe
ten invloed is op het optreden van tte
voetziekte en in dat bericht is het advies
.gege.vfen met de keuze van de plaroeelein
Voor den verbouw van granen hiermede
rekening' te houden. D<e mededlolelingen
van dien heer Cleveringa, 'en glijh jhamoip
gegrond advies wijken dus zeer sterk van
het door ons gegeven© af'.
.Wij kunnen echter mededeelen d'at onzls
waarnemingen, die ov'er een reeks van
jaren loopen, en die van anderen zoowel
hier te lande «ls in het buitenland, er
zeer duidelijk op wijz'en d'at het gevaar
vioor het optreden van v'oetz'iekte sReoiaal
bij den verbouwer van tarwe na tarwe
of' na gerst zleier groot is. Dat verbete
ring van de structuur van den grond
m'ede kom helpen bij het verkrijgen van
©en goed gewas, is zonder twijfel juist,
zoodot hot ook onzerzijds wleins'chelijk ge
acht wordt, dat aan dit dieel v|an hielt
advies van den heer Cleveringa. d'e noo'digo
aandacht wordt gewijd. Maar wij ach
ten het aan groofcen twijfel onderhevig,
icif' het dhor toepassing van ©en goede
■grondbewerking, maar met verwlaarlooziing
Van ven goie.de 'vruchtwisseling, mogelijk
Ean hemmietjes-juljilcTiiii.
.Wij: lazen in de „Avondpost":
Dt verschillende wetsontwerpen ver
slagen, conclusieis, enz., welke bij.de Twee
de Kamer aanhangig zijn, worden telken
jare na de opening der Staten-Generaal
van een nieuw omslag voorzien.
In parlementaire kringen heeft men
daar een technisdie-n en liuiselijken term
voor: de wetsontwerpen krijgen zoo
zegt men „een schoon hemmetje" ,a.an.
En:
zoodoende kan men gemakkelijk contro-
leeren, hoe lang eon bepaald wetsontwerp
reeds bij' de Kamer .aanhangig is. Zooveel
hammetjes, zooveel jaren.
Dezer dagen zijn de sohoon© hemmetjes
voor het parlementaire jaar 1931'32
weer uitgedeeld. Wie hebben eens goecl
geteld. Het record wordt geihpulden dbor
een wetsontwerp met 29 hammetjes. De
arme lijder met permissie barst
bijna van d,ikte. Het is een wetsontwerp
houdende „maatregelen tot regeling fier
administratieve rechtspraak", geboren in
den jare 1904, dat thans, van 29 hem
metjes voorzien, nog steeds in da parle
mentaire couveuse ligt. Iets minder dik,
ma-ar toch ook van een respectabelen om
vang, is het ontwerpi inzake de „Wijlzi-
ging van de Hinderwet", dat, met 24 che
mises getooid, -er maar nieit in slaagt
het Binnenhof' te verlaten, en dan volgt
de. „Voorziening tegen water-verontreini
ging" (21 hemmetjes), de nieuwe Zondags
wet (13 hemmefjesi), de Wijziging der Be
grafeniswet (13 hemmetjes), .enfin, We
gaan niet door, maar hls alles meeloopt,
wondit het een heelen optoöht.
Wij stellen voor om, wanneer de kam
pioen het vo'lgenld' jaar zich '30e verschoo
ning aantrekt, er een aardig feestje van
te maken.
Het hemmeitjes-jubi'lenm.
Bureaux van Redactie en Adrr
Telefoon Inlerlocaal No. 207
Bijkantoor MIDDELBURG,
SROOTE WAARDE
yAN PUBLICITEIT
IIc tic a-aantrpipicl ons valksvoddlsel "wicï®.
Dit jaar ia liet driehonderd vijtf'tig jaar
geleden, dat d'e .aaad'apipel-, ons volksvoeldl-
sel bi i uitnemendiheid, in E.uropa wer'dl in"
gevoerd. De aardappel, wetenschappelijk
bekend onder d'en naam van „solanum tu-
beiosuin', is sindsdien een" der vo-or na am
is to cultuurplanten der gematigde luth|t-
staeken gelwordsn en wordt in ©en groot©
uitgestrektheid verbopwd. Het vaderland
van den aardappel is Peru en Cfaiili,
waar a-e vrucht sinds onheugelijke tijden
■aioor de inboorlingen als voöd!ingsmi|dnl|ei
worat gebruikt. De in het wild- groei-
-nds aardapipielplanten brengen slechts
kleine, onsmakelijke en waterachtige knol
len voort en hebben witte welriekende
bloemen. Toen de Spanj aarden -omstreeks
het midden der 16e -eeuw Peru verover
den, maakten z'iji daar voor h.et ©erst ken
nis met dei aardappelen. In deze streken
bestond toen reeds een uitgebreide aard-
appelc'ultuur en de bewoners onderscheid
den zelfs verschillende soorten. De Span
jaarden waren zoo met deze vruchten
ingenomen, d!at zijl _gr al spoedig toe over
gingen eenige knollen naar Europa mede
te nemen. In Spanje en Italië voudein .de
aardappelen h-et eer-at een algemeen© ver
spreiding, en spoedig 'daarna, ook in ons
land en Boungondië. In Engeland wendeln
de aardappelen omstreeks 1586 voor h,et
eerst ingevoerd' door Sir Francis Drake,
die vanuit Amerika eenige knollen had
toegezonden aan een vriend' in Emgelanidi.
In een begeleidend .sehrijlven zeidie 'hij, idlat
de vrucht van de|ze plant uiterst smake
lijk en voeldzaam wa,s; h]ij. schreef' ©r even
wel niet bij, h]oe .de plant verbouwd m-oest
wonden. De vriend was zeer 'blijl met het
geschenk ©n plantte d'e knollen in zijn
tuin: hij: daeht echter ni-et anders, dait
Drake met h-et woord „vrucht" de. Zaad
bollen bedoelde. Toen het nu heirfslt was
geworden -en de zaadbollen er mooi .geel
"uitzagen, werden een aantal voorname
beer-en ten eten uitgenoodigd. Op- plech
tige wijlze- werd de schaal, .welke d!e- zaa.d-
Njfd©:']. Vollishunilc.
Bijl P. Noordlhof te Groningen zal eau
T-eeks 'leesbioekjes voor de lagere etslpool
verscliiijnen over Ne'de-rlandsche Volks
kunde.
Ter recensie onltvingen wij' het 'deeltje
dab handelt oveir Puid-Hollanldl en Zee
land. De samenstellers hebben zich veel
moeite getroost om p.veir beide provinmea
Vfi|el typieeren-de zlaken en kenschetsend© bjj
dragen 'te velrz;ainelen in een vorm, die
Eelt leizen voor éa schooljeugd tot een
genoegen maakt. Een goed© noot verdient,
he'fc werkje ook, omdat het religieus®
elemen't-, 'dat voornama bestanddeel vaa
ons vlolksleveln, niielt terwiRe van de neu
traliteit 'doodgelzWegen werd. kW.at dit.
boekje 'echter 'tot -een zeer Kjzoii'deiik
uitgave maaktei is' ;de illustratie met JnSut,-
■snelden van dein heer J. Melse te Goes.
Opi 'n enkele ui'tzonidieriing na zijin de 'tab
rijke plaatjes pr-aohtigvan verbeelding
vormgeving en ware juweeltjes van hoot
snijkunst. Diei juist© vleii-dteeling en vlak
vulling, bijl jd-a. houtsnijkunst vain zoo.'®
groot belang, maar tevens van zioo'in groo-
'tc moeilijkheid, dat Re meeste houtsnijliieis
.daartegen zondigen, 'sohiijb't Ühr. Melse
■als. vanzelf af te galan. Vooral |de afteel-
.dingen van dei leveinlooze Idingeu en (i®
'teekeningen maar ide natuur kijln ewa
voortreffelijk ials bekoorlijk.
Het z'al wel nie't ,da laatste malal zijj,
irfa't de talenten van IdEr. Melse Boor hees
Ten uitgevers te hulp. z'ullen wor,den geJ
roepen. 1
VERKOOPINGÉli EN V'ERPACHTlNGEH
October
2,31 Widphaarfcsdijk, korenmolen met ma-
chiniekamer en erf met alle tmiaahine-
rian, en woonhuis .en schuur, Jlonkejrs.
27 Goes, boomgaard' met 3 woonhuizen
en schuur, Jonkers.
Schore. bouwland, V Dissel.
Do Motrin Ciampagnes.
Dank zij' den gunstigem invloed vian het
vefbeiertde weer in de laatste Ida-gen iis'
hef, in afwijking van d-e .aanvankelijke
verwachtingen, mogelijk gebleken, nog in
ideze week te beginnen met het Tiooiwi van
Üe suikerbieten in "West-Rrabiant, wa.ar-
ttocr de levering aan de Coöp. Suiker
fabrieken toch; nog vervroegd is kun
nen worden. Xn verband hiermeide is
bepiaald, dat zoowel de Coöp. Suikerfa
briek „Dinteloor'd" te Stampersgat, als
Van de 5 Obligatie der
„N. Z. Crt.", ten laste van het
R.-K. Kerkbestuur te Hein-
kenszand, is uitgeloot no.
Zakenmenschen die
de Katholieke be
volking van het'
Noorden wenschen
te bereiken moeten
MAGDALEN ASTRAAT 8 - TELEFOON 27
Geld voor Ie, 2e, 3e hypotheek op huizen en landerijen tot
plm. 90 der waarde. Brieven No. 31, Bureau v. d. blad.
Alle Pachters van Weilanden
Burg. Armbestuur en Wees
huis te Goes, worden opge
roepen ter Vergadering in het
Schuttershof te Goes op
des namiddags 3 uur.
EENIGE PACHTERS.
benig R.-K. dagblad
voor de noorde
lijke provinciën
voor dit doel ge
bruiken en hebben
Advertentie-tarieven tb vra
gen, Administratie, Groningen
Volksfeest te 's-Heerenhoek
Bezoekt op dezen
dag onze zaak
Wij zijn ruim gesorteerd
in;
als: CIRCULAIRES,
KAARTEH,
BIDPRENTJES,
BRIEFPAPIER,
ENZ.
worden met den meesten
spoed en tegen concur
reerenden prijs recht
streeks geleverd door de
Beleeid aanbevelend,
ELECTRISCHE BAKKERIJ, 's HEERENHOEK
tillür Men
if lette
Kgf vooral op
W den- naam
Sanapirin
daar deze
tabletten wettig
beschermd zijn
tegen namaak
en Vervalsching-
Op het 's-Heerenhoeksche
VOLKSFEEST
van Zaterdag 3 October:
met 's-Bravenpoldersche Jaz-Band bij:
CAFÉ - 'S-HEERENHOEK
Nette uitvoering gegarandeerd.
Vraagt volledig monsterboek.
Bif ApotK ca DiogK'*
HOFPLEIN 6 - ALKMAAR
