ril allerlei Mill
ZATERDAG 19 SEPTEMBER
1931
NIEUWE ZEEÜWSCHE COURANT
Apologetische Vragenbus
Plaatjes met praatjes.
ik brak de eieren en klopte z:a ldóo<r elkaar.
Toen voegde ik er drie eetlepels suiker-
poeder, bet sap van een citroen, dia toe
vallig opilhet aanrecht lag, en een scheutje
brandewijn a,an toe, mengde dit alles ge
durende een halve minuut door elkaar .en
plaatste toen do koekapan na'ast d'e aard
appelen. Intussehen was de geur yan bet
vleesoh zóó verstikkend geworden, dat we
besloten da keuken voor een poos te ver
laten. Het Was lïla.ar blij li elij|k niet mondig
om een waakzaam oog over onze potten
en pannenbeweging te houden. Het was
nu bijna twee uur. j 1 I
Ik ging voor een korte wandeling d'en
weg op, maar Mackenzie ,die over een
gevoel van zwakte klaagde, besloet in
een luien stoel in den tuin te blijven.
Een paar honderd yards van het huis
ontmoette ik Maisie. Zij' bestuurde zelf
een klein ponny-wagentje; klaarblijkelijk
had ze de verpleegster e.n de baby bij (He1
moeder van Mackenzie in de- staid gelaten,
'hoen ze miji zag, stopte ze.
Ik ben doodmoe, riep zijl uit. Wat
zi n die dienstbodenbureaux vermoeiend.
Ga je niet mee terug om met ons te
lunchen.?. Ik geloof ,dat ik tamelijk laat
ben. Ik hoop, dat de keukenmeid niet nij
dig 19.
Dat hangt waarschijnlijk' er v!an aï
•of zij' er al! of niet in goslaagdl is het
jongste kind van de vrouw van haar
broer weeir t en leven op te wekken, ziei ik.
lil het weer ziek gewórden.?, vroeg
Maisie flauw.
Ik legde haar de z,aak uit.
Dan zal er geen lunoh zijn, sprak
zii met een gebaar van wanhoop.
Integendeel, antwoordde, ik, je zult
een uitstekende lunoh vinden, die op' je
thuiskomst wacht.
Heeft Angus een keukenmeid ont
dekt
H'ijl heeft zelf gekookt.
.W at.? I
Angus is een volbloed! kok. Hij
soh'ijnb heel veel verstand van varkens
bout tei hebben. Ik verliet hem, toen hij
een zoete opnelette' aan het maken was.
Hepieltje! Ik heb nooit geweten, d!at
bij zulke dingen kon doen. Je moet mee
teraggaan en ons helpen eten.
Ik keeik op mij'n horloge.
Het is heel vriendelijk van je, maar
om drie uur moet ik bij: Bob z'ijiu en ik
zie, d'at het nu half dria is, dus zal- ik
niet veel tijd meer hebben. Feitelij;k ge
loof ik, dat het 't beste is wanneer ik
meteen ma,ar ga.
Nu, als je moet, dan moet je sprak
zi, glimlachend.
-Tussohen haakjes, Mildred beeft me
gevraagd je te zeggen, dat zij Zaterdag
niet naar dé stad kan gla,an. Zij' hoopt,
dat het geen veTsohil maakt; we hebben
onverwacht gasten gekregen.
Wat vervelend! Nu, daaag!
Bonjour, zei ik en wandelde den
weg af, terwijl Maisie naar buis reedi.
Ik had er een flauw vermoeden van,
aat het met het vleesoh niet heelemaal
in ordle was; en per slot van rekening,
wie was ik om tussohen man en vrouiw
lusschenbeidie te komen Ik nam genoe
gen met ©enige broodjes-met-kaas in de
eerstvolgende herberg.
Toen ik later Mackenzie, ontmoette,
werd ik ©ogenblikkelijk gesterkt in een
vermoeden, dat ik «enigen tijd geledlen
ten opzichte van hem was gaan koesteren.
Zijn gevoel voor humor is zeer slecht ont
wikkeld. i
.Wat was je bedoeling, riep' bij
kwaad, toen je die schandelijke goochel
toeren op mijl toepaste.?, Maisie was ver
schrikkelijk,
Wie deed het vleesoh in den oven?,
antwoordde ik, niet zonder waardigheid.
Ik deed biet, maar op jouw aanwij
zingen. Bovendien wlasi het geen varkeins-
vleesoh. Hie.t was echt kalfsvleesdh.
Dat wist ik, zei ik.
Maar je zwoer, dat het varkens-
vleeschi w,as. i
Ik heb in geen jaren gezworen, ant
woordde ik.
En ja liet mij1 den oven niet open
maken om er in tei kijken.
Als je er werkelijk in Iwilde kij
ken, waarom deed je het dan niet? Dalar
was je toch! vrij! in. Alles wat ik weet is,
aat in den regel koks zichl geen zorgen
maken over dingen die zijl koken.
Ik geloof niet ,dat ja iets van koks
■afweet. .Wiel, het vleesoh was uit de
pan gegelede.n en la,g opi den bodem van
den oven. Toen wij| het er uit haalden
was het niets dan asch ien de atmosfeer
in de keuken was onbeschrijfelijk.
Jullie groote mensehen zijn zoo on
handig zei ik. W;aa.rom heb je bet er niet
voorzichtiger in gedaan'.?,
E.en «ogenblik dacht ik, dat hij, ma te
gen den grond zou slaan; maar hij be
dwong zich en liet ziclh in een stoel vallen.
Ik schonk een royale dosis wh|isky-9,od'a
in en offreerde ze hem.
Drink eensi, mompelde ik sussend.
Hij keek me sprakeloos aan. Maiar zelfs
in «ogenblikken van da diepste emoties is
Mackenzie nog 'n Schot. Kreunend strek
te Wij! z'ijln hand uit naar het glas. Ik,*
schocf hem het sigarenkistje toe.
Na eenige. minuten, toen hij wat kalmer
was geworden vroeg ik hem op zachten
toen wat er van de eieren was geowrd'en.
Ik weet het niet, antwoordde hij.
Toen we in da koekepan keken, was een
klein stukje bruin leder alles wat we er
in vonden.
Even bleven we zwijgend zitten; toen
fcj rak Mackenzie weer.
Ik zou er niet zooveel om gegeven
hebben, als je Maisie maar niet gezegd
had, dat ik alles had' gctllaan.
Wel, antwoordde ik glimlachend1, ik
twijfel er geien «ogenblik aan, dat jij
haar precies hetzelfde over mijl hybt ge
zegd."
Natuurlijk deed' ik dat! Jij) was het.
Dan zijn we quitte, zei ik.
Maar het duurde minstens veertien
uagen vóórdat Maisie mij vergaf.
Vragen worden ingewacht bij de redactie.
V r a a g Hoe staat het met den vrijen
wil Van den menseh en rijn eeuwige lots
bestemming? Dóen we groot kwaad, ails
we over zulke zaken spreken
Antw.: .Welnee, ye mogen daarovler
gerust redeneeren, als wei maar goed rede-
neereu. Dus we mogen inliet zeggen, dat
Gnd te vioren bepaalt, wie er naai' den
hemel zullen gaan, en wie er 'paar diq hal
moeten. Dat is de op die sp|its gedre,v[e®
tpraedestiniatieleer Van Calvijn'. B®t is eien
leer om wanhopig te worden, Practise!»
beleefd, komt dat hierop neer: „Het kan
niet schelen, of ik braaf of zondig leef.
Mjoet ik naar den hemel, dan kom ik er
toch. Ben ik naar de liei Verwezen, dan
ontloop ik haar toch biet." P|raictisc|h toe
gepast, zouden de mensehen omizer samen
leving dan herder gaan gelijke® oyi oen
menigte losgebroken duivels. Uit dit „'be
wijs uit het ongerijmde", zooals we hiet
noemen, kunnen we atl zeker afleiden, dat
Giod zoo'n vaststelling van feiten niet kan
gewild hebben. Ook strijdt het met Gods
eeuwige liefde, mensehen voor 'de hel 1e
bestemmen. Vast staat, dat de mlensch een
vrijfen wil heeft en dat ieder mensohi vol
doende genade ontvlalngt om zalig te wor
den. Het hangt dus theelemaial Van me zlelf
af'. Wil ik me zelf zalig maken doop mljlh
vrijen wil goed aan te wendcnl én dlei ge
nademiddelen te gebruiken, da® wond! ik
zeker zalig. En dan heeft Gad van alle
eeuwigheid voorzien, dat jk zalig zal
worden. Wil iemand' zich verdoemen dboir
zijn vrijen wil verkeerd aan te wenden en
de genademiddelen niet te gebruiken, dlan
gaat hij zeker verloren. En dan heeft God
van allo eeuwigheid voorzien, dat Zo;o
iemand Verloren gaat. God bestemt dus
niemand ivloor den hemel of de hel, miaar
dat doet de menseh zelf, door uit Vrij'en
wil met iGods genade mede te wierken, of
haar iV&n z'ieh af' te stooten. En dat voor
uitweten van God, of iemand paar de hel
gaat, is toch niet de ooi-Zaak, dlat iemand
zijn vrijen jyil misbruikt? Ik zou het lie
ver een gevolg noemen! Bijl ©enig naden
ken, moet u dat inzien. Als iemand
stevig dóioi'bittert, dan weet ik vooruit,
dat hij dronken wordt. Maar diat vlooruit-
woten v'an m'ij is toch niet de oiorzlaak, dlat
hij dronken wordt Hij maakt zioh zielf
dronken door rijfn Vrijen! wil te misbrui
ken. Als een machinist Va|n| den trein rijn
machine op Vollen gang Zet ep dan naar
geen wisselstand kijkt en demi tyoel maar
laat gaan, dlan wee-t ik vooruit, dat een
iipC|orwegongeluk niet kan uitblijfv'ap. Maar
is nu mijn v|coruitweten de oorzaak van
dat ongeluk Welnee toch Die, oorZaak
erv'an is de machinist zélf, die zlijln vrije'p
wil misbruikt.
Be speelkaarten in den ioia'pl der
wereldgeschiedenis.
Er bestaat misschien geen "vtoprweji-p,
dat meer Verspreid! is dan die spieielk,aar
ten. In alle lande® en djoor aide maat
schappelijke standen wprden zij gebruikt.
In een armoedige hut, zoowel als in de
Vorstelijke verblijven, in legerkampjein au
aam bnord dier schepen, ovteral treft men
kaarten aan.
D-e speelkaarten schijnen re^ds op bet
einde der l;3|e eeuw in Italië te zij® ge
weest en in het begin vafp 1|300 in
(Lautsóhland. Hier te iundé v(ond het kaart
spel ingang ©pi het einde dier lie eeuw
pfnd'er d'e regeqring Van Albrecht vaiu
Beieren. Vele oude selirijjvfers kenneip
echter pan Frankrijk de eer v'an die uit
vinding der kaarten toe; zijl beweer»® dat
men o-p het einde der 14e eeuw liet kaart
spel heeft uitgedacht, om aan koning Ka-
rel VI eenige vierstncoiing te bezorgen.
Andere schrijvers daarentegen bKWöentjp,
dat de Egyptenaren liet kaartspel rends
kenden en dat zij de kaarten reeds zeven
eeuwen vóór Ghr. gebruikten, jjoch Sat
een Eransche kruisvaarder vooir het eqrst
de Speelkaarten in Europa gebracht heeft,
2eker is het echter wel, dat diq speel-
kaarten in bepaalde deelen vlamt Azië om
vooral in Indië sinds onheugelijke tijden
in zwang .zij® geweest. Dle dia,ar gebruikte
kaarten hadden echt-er zeer weinig, oif
liever heelemaal geien iovereenkomst mét
onze tegenwoordige. 'Niettemin werd er
echter hartstochtelijk mee gespeeld en
gingen er geheel© vfermogens aaln. Dó
Grieksche en Latijnsch© schrijvers spre
ken niet ©Ver het kaartspel en onder dé
vele hasardspelen, waarv|an dioor de regdjes
meuten der Christelijke kerk melding
■wiorilt gemaakt, Vindt men niets, dat op
de speelkaarten vlan toepassing zou ku|p-
jien rijn. Walnuieer men oud'e kronickte®
raadpleegt, welke zulke uitvóerigc be
schrijvingen geven valnl de gewoonten dér
Verschillende tijden, vindt mem( cjea-st in iio
14e eeuw eenige aanduiding ointnejnt de
speelkaarten. Ile houtsnede w;e,rd' aelrst
Veel later uitgevondenalle kaarten moes
ten met de hand worden 'ge.sCbilldleiidlj
Waardoor een spel vrij! duur werd. Bekend
is, dat oen fraai geschilderd: spel kaarten
in 1430 vóór 1500 goudstukken aam een
hertog te Milaan werd Verkocht. Toen die
gravóer. en drukkunst ook aan de speel
kaarten ten goede kwamen, werdén, dezo
zóó goedkoop, dat ook de „kleine man"
hen kon bekomen. Omstreeks 1440 had
liet koiartSpel in Neurenberg zulk e:en om
vang genomen, dat het een' ware harts
tocht was geworden. Zelfs v|an d'en kanise)
werd tegen kaartspel gesproken ien eda
.viam deze predikaties hal zoo'n uitwer
king, dat die beVoIking vol berouw met de
Verstopte kaarten in de hand verscheen
en deze in het openbaar op, het markt
plein Verbrandde. Ongeveer 4000 spial
kaarten vonden er toen de vuurdood. On
der de regeering vlan Karei VII in Frank
rijk kregen de kaarten de gedaante, welke
Zij thans hebben. Hij gaf toen aan de, ver
schillende kleuren de namen v'an schop
pen,, klav'eren, ruiten e!n( halrteu. Db héeren
of koningen moem.de men D'avld, Alexan
der, Charlemagne en Caesar; de koningin
nen of Vrouwen heetten, Hallas, Argme,
J'udith en Rachel; de knechten pf boeren
Hector, Lanoenot,, Ogier en La Hire.
In 16G0, toen men in Frankrijk adellijke
Wapens ©p de kaarten ging drukken, wefrd
de hoer Vervangen door een riddler. Oók
maakte men do kaarten geschikt vlotor hiet
Plnderwïjls en zette er allerlei wetenswaar
dige dingen iotp betreffende de. .pMitiek,
mathematica, enz. Lodewijk XIV, zou als
kind met dergelijke kaarten 'hebben ge
speeld. Het ontwerp was .afkomstig van
niemand minder "dam! kardinaal Mazarin.
Li Engeland drukte me® zelfs de heplp
(politieke geseliiedenis opi de kaarten. Ook
ging men tot het praetisohe ©vér en maak
te er een soort kookboek v'anop1 dekaar
ten stond Vermeld hoe vleeseh, gevOigplto,
enz. mloest worden gebraden. Itn; 1628 wejrd
in Engeland het gildie v[a|ni speelkaarten-
makers opgericht, hetwelk Van JKoning
Karei I patentbrielvfen verkreeg. Rieeids
vóór Karei I ,w|ajs het kaartspel buitenge
woon populair in Engelandnet continent
vóórzag in de behoefte aan kaar-ten. JUit
feit moet Engelsehe nijv'ercn Cieui prikkel
ztij'n geweest, zelf den aanmaak ter haimd
te nemen; en bij huinl a,anvï-aag pm patent
schSjn'en zij geïnsinjueerd te hebben, dat
de continentale fabrikanten recepten v|oo|L'
vialschtispel bijl hum zendingCü! voegden.
Jiaeojbus 1 heetft desondarilcs het gev'raagde
patent geweigerd'pas Karei' I ging or te»
©Ver. D'e import van speelkaarten werd
geheel Verboden cn binnenslands mooht
nog alleen het gepatenteferde gilde ben ia-
brieeeren. Maria Stuart en Kpniiuigin Eili-
■zabcth Van Engeland warelnl hartstoiflhte-
lijke kaartspeolstcrs. Koningin Elisabeth
kon niet tegen haar verlies; als zij' ver
loor ©Verlaadde riji haar medespelers mjet
tvlerwljiton. pioor de Eransche -revolutie
iwerd aan de kloningemi iu het kaartspel
een einde gemaakt. Zij werden vervangen
door de figuren Van vrijheid en gelijkhiciidi.
Haitenvtiouw moest plaats maken voor
de ivijjheid, de schoppenvrouw voor do
Vrijheid der pers. Söhoppenkoning kreeg
een noode muts op en stond op| eeml steen,
waarop geschreven was: „Verwoesting
vhn de Bastille". Ruitervxouw' had een ba
nier in do hand me tde woorden: „,Weg
met het huwelijk". Die speelkaarten kwa
men weer onder den ilnjvloed "Van 'dia we
reldgeschiedenis, toen de slag bij! '.WoUer-
Van Napoleon. Als ridders drukte mem
ioo een einde maakte aan de hieiersohlappij
toen op de 'kaarten de figuren vb® .Wel
lington en Blueher; dit duurde echter inliet
lang en de oude figuren werdenl wieer in
eere hersteldook bedien ten dage nog
speelt do politiek bij' Jiet kaartspel een
gro-ote nol; zoo heeft onlangs in Spawje
een socialistisch-nadicaal Kamerlid een
Wetsontwerp ingediend, waarvta' de strek
king isj dat op Sjplaonsche speelkaarten
geen koning mag staa.u afgebeell. De
kt.ningsfiguur toch, zoo vreest de radi
cale vtiksvertcgenwosjrdiger, zou liet re-
hlikijnsche Spanje te Veel aan het ko
ningschap deen don,ken. Een minder on
schuldige om niet te zeggen meer dan
ergelijkc verteoning leveren de nieuwste
speelkaarten in Sovjet-Rusland waarop
de godsdienst en de geestelijken belachelijk
gemaakt worden. D'e Vier soorten van kaar
ten. harten, ruiten, elpz. zijn ingedeieildnlaflfc
Je Vier godsdiensten: den orthod'ox-GJl-ick-
sclie (Russischen), den Rioiomsch-Kathoilie-
ken, den Toodschen en den Boedd'histji-
sehen, welke laatste teVens met het Slha-
manisme uit Oer,ol.Azië wordt Verbonden.
Elke godsdienst heeft een aas. een ko
ming (heer), een dame (Vrouw) e® een
boer. Op elk azenblad staat, op; het on
derste gedeelte van he,t azen-tgrrein, rolnf-
d,om een azenfiguur, een reeks Va|n| af
beeldingen. Het rij'n attributenj v'an lepn dier
gojdsdiensten. Zoo bijv', bij de ruiten-,aas die
Jcodschc handelaar, de wetsrol, die syna
goge, met het rondsöhrift: tak bylo (zóó
is liet gew'eest). In het bo'Vensbe deell van
het kaartspel: tak hoedjet (zóó zal liet
rijn) de tegenhanger vjaffli de Jjeodsoho
emblemata isdotool Koeljtoery, huis v'an
cultuur, dusbeschaivingscentrum, volks-
univ'ersitoit. Deze ruitenaas draagt teviens
het opschrift: Rijlkskaarten-monopilic. Een
soort vian rijksmerk dus. Schoppenaas, een
gymnastiekbrug, een stel ski's. Tegen:oiv|e,r
de iCudle, Verguld gek,oep'eldfe Russisehfe
kerken Verheffen zioh o,p het klaveraasi-
hlad kranen en aambeeldelnl, öle,v|atoinen.
Op de ,h artenaps tegen|0(ver liet kanon', dien
bissehopsta'iiter en de galg Van het vel
leden passer en aardbol en weegi®st|rju}-
ment: „Zóó zal het rijn". Enz.
Wij hebben in het Voorafgaande alzo©
gezien.'dat, het kaartspel door aUeefuVen
heen een geliefd s'pial bleef, vjoor a,lle
kringen, al heeft ieder land cm, ijplem
stand thans zijn oigoni vhriaties. Z®o zjnl
men in pus laimd alleen in de betere krinj-
gen zien bridgen en whisten, terwijl d[e
werkman zich met Voorliefde toelegt op
het schutjassen, pandoeren of het niakcm
van een „lwompje". Hoeveel verschillende
spelen er op de wereld Zijn, is niet We
kend, maar dat dit een ontzaglijk aauital
is mogen w'ij aannemen^ wanneer wij na
gaan. dat Vrijwel iedere streek rijn jejgen
geliefkoosd kaartspel heeft en dat hfet
aantal variaties, dat, met '152 kaarten te
bereiken is, in de duizenden! ^lilliopinpn
Icopt. De kaart-manie neemt inmiddels do
laatste jaren weer geweldig to.e. Zo,o is
b.v. in Amerika de bridge-koorts zooida-
nig gestegen, dat in vele scholen d|e stu
denten onder de pauze nauwelijks hun
klas verlieten en aan iniiets anders daehtjen,
dan. om zoo gauw mogolijik een club to
Vormen, waarmede Zij hun lievelingsspel
zoiuden kunnen beginnen, hetzij' lm de
school of in den tuin of in de gymnastiek
zaal. Pat hierv'an look de staatskas profi
teert, moge o.a. blijken uit het feit,, dat
b.v'. de Amerikannsche regoering jaarlijks
meer dan 150.000-.000 ontvangt aam be-
lasticigo p de fflhijiOafllijej on 'dien Verkoop
v'an speelkaarten. Men heeft berekelnld d'at
in één jaar fij'd meer dan 60 mill'i©ieln[ spel
karaten in de Vereenigd'e Statep zijn Ver
kocht. Ook in Duitschland Weeft Eet bTidi-
gen rijn zegetocht gehouden elal oVeral
vindt men bridgeclubs en Wridgezale® in
ca >s ó'i' particuliere córcles. Thans zal
het s;e, heelemaal wórden g)e(po|piulfliri-
seerd. Want het gnoiote waa-euhuis Kar-
stadt in do arbeiderswijk Neu-KöUn heeft
gratis bridgeeursussen 'v|aor beginners en
gevorderden ingericht. Alle landóln! schij
nen langzlaimerhanlda lan die ©Verdreven
zucht c-m te kaarten mank te gaan. Eóu
zeer zcnderling besluit 'in dlezte wlard inlog
onlangs in Roemenië genomen. Dó Rloc-
meensche regeering h|eeft «en pékasé uit
gevaardigd, waarin het aan alle regee-
rings- en gemeente-ambtemlapan Verboden
wordt in openbare lokalen kaart te spedeinl.
Dit verbod is noodlig gewórden dloor de
speelwoede, die zich langzamerhand van
de ambtenaren had meester gletelaakt. Dó
io|\ lerti eding van 'dit Verbod iwordlt ge
straft met inhouding Van ednl halVe maand
salaris en b'ij' herhaling m'et sdh|«rsiing of
ontslag. Intussehen staan' de lange winter
avonden weer voor dé deur en -zal het
kaartspel eer in pópulariteit toenemfen daln
inboeten. lil'
Eich vrcrdw'ij!n;a|nidl eiland.
Aan de noordkust van het eiland! Hel
goland heeft wederom een grootft rots
instorting plaatsgehad. Een geweldige
steenmassa, waarschijnlijk verscheiden dui
zend© kubieke meters groot, is in bewe
ging gekomen. Op de plaats, waar d'e in
storting heeft plaatsgehad, is de weig reeidis
meermalen wegens verzakkingen verlegd
moeten worden. De rotswand' is hier 39
meters hoog. De ruimte tussehen den be
schermingsmuur en den rotswand' werd
door het neerstortend' gesteente gedeelte
lik opgevuld. Niettegenstaande het weer
Zondag zeer stormachtig was, bevonden er
zich toch, nog ruim tweeduizend' gasten
op het eiland. Ondanks het feit, dat velen
oen traditioneelen rondgang om het hpoger
liggend gedeelte van het eiland hebben
ondernomen, zijn er geen menschanlevens
te betreuren. De inwoners van Helgoland
zijn van meening, dat dit de grootste ver
zakking is welke sinds 1926 is voorgeko
men. Steeds meer land' brokkelt af en
verdwijnt in zee, totd'at er van heit een9
zco machtige en belangrijke eiland niets
meer zal zijn overgebleven dan dó naam.
Het vredesverdrag van Versailles dis de
oorzaak van de afbrokkelingen deT laatste
jaTen i;mmers op grond van d'it verdrag
meesten de vestingwerken aan d'e kust
worden geslecht. Hierdoor werd 't eiland
onbeschermd aan d'e verwoestende macht
der golven prijsgegeven. Eertijds was Hel
goland een zeer uitgestrekt dichtbevolkt
eiland; in d'en tijid' van KaTel d|en Groote
had het een oppervlakte van 130 vierkante
kilometers, waarvan thans nog geen vier
kante kilometer isi overgebleven. Helgo
land, oudtijds Hilge-Lundl, is gelegen in
de Noordzee: op 52 K.M. afstand van die
uiterste landpunt van Sleeswijk het
eiland is omgeven door klippen en rotsen
en het behoort tot den vrij,staait Pruisen.
In de Ed'da, dje mythologie der Germanen,
wordt verhaald', da,t oudtijds op Helgo
land een heiligdom aan den Fo.s© was
gewi dmet Noord-Friesland behoord» Ji,et
eiLand later aan hiet hertogdom Sleeswijk
en was tot 1714, in welk jaar hiet door
Denemarken werd onderworpen, een be
zitting van de heriogen van Gottorp
in 1807 werd het veroverd door dje Engel-
schen, clie via hiet eiland een levemdigen
smokkelhandel met het vasteland dreven.
Bij den vrede va,n Kiel, in 1814, stond
Denemarken Helgoland ;aan Engelland' af;
sedert 1890 behoort hiet eiland', door ruil,
aan Pruisen. Het eiland bestaat uit het
Ober- en het Unterland' het Oberland
daalt oveTal steil naar z'ee af, de kust
vormt bier aan de westzijd'e veel Totsgrot
ten in bet Oberland is ook d'e afbrokke
ling, tengevolge van de inwerking va.n
den atmosfeer, zeer sterkde bodem van
het Oberland wordt gevormd voor een
380 meters dikke laag zechstedn v,an rood
bruine kleur ten doorsneden door afzet
tingen van wit, zand en is' met vruchtbare
aarde bedekt; hier wordt die landbouw
uitgeoefend; hier teelt men gras, klaver,
gerst en aardappelen; als d'rinkwlater
wordt opgezameld ne;genwateT gebruikt;
cp het Oberland ata,a,t ook d'e in 1902
gebouwde vuurtoren, welke 82 meters
boven den zeespiegel ligt ,eu voorzien is
van electristeh flitslicht. Opi dei Zuid- en
Oostkust va.n het Oberland ligt eien kleine
stad, welke zich ook voortzet in het
Unterland, welk gedeelte ,als badplaats
dient. Op het Zuidelijk str.audi van het
Unterland is in 1892 'n gedeukteekem
opgericht voor Hoflmann von Fallerslaben,
die hier bet lied' „Deutschland, Deutsdh-
land über alles" dichtte. V,an hier voert
ec-n steenen trap, welke echter al sinds
jaren buitesn gebruik is;, naar Eet Ober
land.
Helgoland b estaat. hoofdzakelijk vlan de
visscherij' (kreeftenvangst), de sclhieepva,axt
en het zeebad. De bewoners zijn van
Noord-Friescho afkomst ©n hebben hun
eigen taal behouden; alleen d'e) godsdienst
oefeningen en het schoolonderricht vimde®
in hiet Hoogduitseh, plaats. De Helgo-
landers behooren tot de Lutberseh-Eivan-
gelisolie Kerk en kiezen hun eigen predi
kant. Het zeeibad vian Helgoland ontstond
iu 1826 en dankt zijn beroeimdlheidi niet
alleen aan het prachtige Strland, maar ook
aan het heerlijke klimaat. Men lioeft er
k cle zomermaanden, met 'n gemid'deHje
temperatuur van 15° O., en 'n zndhten
herfst en winter. Het zeebad Helgoland
i?. sinds de regelmatige stoomvaart-verbin
dingen met Hamburg, Cuxhaven en Gees'-
temünde een der meast-ibaz'oehto badplaat
sen der Naordlz'ee.
In 1892 ,werd opt Helgoland een biolo
gisch instituut opgericht voor de weten
schappelijke bestudeering van d'e Noordziq»
faune en -flora, waarlaan in 1896 ©en
Ni-'ord'zee-mus'eum en in 1902 een aqua
rium werd verbonden. Door de ligging
nabij den Elhe-mond is hét eiland' van
een groot strategisch! belang en was In
den wereldoorlog een belangrijk vloot-
station. In de nabijheid van bet eiland
weird op 28 Augustus 1914 een slag ge
leverd door een Engelsoh' eskader enter
vice-admiraal Beabty tegen een Duitsóhe
vloct-afdeeling onder V,an Ingenohl. Bij
dezen slag verloren d'e Duitsehers dn?
lichte kruisers en één torpedojager.
Een bijzonderheid! van Helgoland wiaa
in vroeger jaren 'het Hólgolandsehe huwe-
■lijk, dat hoofd'zakelij[k hierin bestond, 'dpt
voor vreemden d'e aankondiging van het
'huwelijk niet in hun eigenlijke verblijf,
plaats moest worden bekend gemaakt, zoo-
dat volstaan kon worden met een aankon
diging op het eiland; op 1 Januari 1900
werd leóhter op Helgoland het Duitséhe
Burgerlijk Wetboek ingevoerd', zoodat aan
dezen toestand! een einde weruli gemaakt.
Uithoudingsvermogen van ee(n| hond.
Uit Paart (Z.-Afr.) wardt berucht, dat 'q
politiehond, Buil genaamd, een onaange
name .ondervinding heeft opgedaan. Hij
ïs in pen ,oude mijn van 4ÜO voet di,e|p(
gevallen en eerst vijftien dagen latei;
.daaruit gerei kunnen worden. De eonsta-
'bel Wiese had, vergeizehl van z'ijn hondl
Buil1, de Simoinsberg bestegen, waar zich
een oude zilvermijn bevindt. Wiese liep
een klein eindje den tunnel in, gevolgd
door zijn hond. Plotseling begon het dier
te ir ennen .e® yiel met een doffen slag in,
de mijn,opening. .Wiese begaf zich on
middellijk naar den rand vun de mijn,
doch alles was stil. Langer da,n een
uur bleef de beambte bij de mijn, docü
de hond reageerde niet op zijn roepen,
waa'rna Wiese tot de overtuiging kwam,
dat Bult tengevolge van het mijngas moest
izïjn bewusteloos 'geraakt. Toen twee we
ken later een gezelschap bergklimmers
de mijn bezocht, hoorden zij uit de diepte
'n vreemd geluid opstijgen. Op hun terug
reis .ontmoetten jfij den constabel Wiese,
wien zij dat vertelde. Wiese besloot toe®
maar de m'ijn terug tö gaan. Hij nam eien'
aantal kleurlingenarbeiders met zich me
lde. Met behulp .van hen Het Wiese zik,h!
langs een touw in de mijn afzlaken. Toen
zijn voeten den grond raakten, hooifle|
h'ij en Idier janken; het klonk als eert
doodskreet yam een gewond luipaard. Hij
hield .z'ijn Zaklantaarn im de richting van
het geluid eru zag z'ijn hond, die dadelijk,
z'ijn haas herkende. Wiese nam de hond,
die totaal' was uitgeput, in zijn armen en
samen werden z'ij door kaflers omhoog
getrokken.. De hond, die ongeveer vijf
tien dagen jn de mijn ha|d vertoeft zondier
eten of drinken, was de hongerdood nabij'.
Buil', idie met liefderijke .zorgen door
z'ijn baas werd verpleegd, is .thans weer
zoover hersteld, dat hij hem in d'e: luit-
oefening van z'ijn ambt behulpzaam kau
Z'ijn.
„Uw hotel was mij door een vriend aan-
bevólen, maar ik ben zeer ©ntevqeiden! over
d'e maaMijldlen en d'e acooniadlatie."
„Daar heb ik niets mee te maken. Dan
moet U Wij uw vriend gaan klagen."
U |o|p dergelijke wijze gekte|edi uw functie
uit|0|efent!" l i i
jDloirpisi.agent: „Kaflm wat, dóame. Ik
bin op 't oiölgentolik'jm'it jvlaoansie, e(ii( ilc mot
toch ergens wuchte totl de „dloirstige
„W,a,ar is dal ptartret Van je grootmoe
der, in haar mejsjestljldl?'"
„O, dat heeft moedér meegjeuolméii naai'
den kleennak'er, om ppecies zoio'n oostuiffl"
te laten maken." j
Reparateur„HpCvócl hele,ft U voor 4e
wagen betaalt, als ik' vlagen mqg?"
Éigenaar: „Om je de waarheid te
gen. heb ik hem. vfan ieen vriehH giekrege11
Reparateur: „Nou mijnheer, dan hee'
ie U leelijlk' afgezet."- •-
