3
Nil
GRATIS
PUROL in huis!
WORDT de
ZATERDAG 12 SEPTEMBER 1931
NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT
I
f IN HET KRAAIENNEST
VOOR ONZE VROUWEN
b LAND- EN TUINBOUW^
BOEK EN BLAD
c
ALLERLEI
Plaatjes met praatjes.
1'
II
groote waarde
van publiciteit
Hieuwe Zeeuwsclie
GEZONDEN
DE^TROÖNR
^feuillet<
tot geheim van df
Eankg pel.
Het financieel» drama, dlat zich! momen
teel te Leiden afspeelt, "hervat voor men
sehen. met eenige spaarduitjes of luttel
oet2.it, doch zonder i'inano. hennis en voor
zichtigheid zoo'n leerzame les, dat we
goed meenen te dloen er een en andier over
te vertellen. Het oetreft hier de Coöpera
tieve Middenstands spaar- .en voorschot-
oank „Boaz", dia in 1926 opgericht wend
docr 49 kleine middenstanidlers. Haar nie
mand' ile.r -oprichters natuurlijk over ken
nis of tijd Beschikte om juiste controle uit
te oefenen, geraakte die bank xieieidisi begin
1929 in moeilijkheid-en, waarom in April
van dat jaar tot ontbinding werd beslo
ten. He oprichters d-aclhtien allicht dlat zij
hiermede van dto zaak af wlaren, dooli die
liquidateiuren, die na ruim. twee jaar cij
feren, thans weten, dat het voorlloopig te
kort anderhalve ton bedlraagt, hebben, ge
lik de wet dit wil, üe 49 leidien der Bank
aansprakelijk gesteld. Ieder hunner zal
voor zin aandeel in dlit tekort hebben ta
betalen 12914. Daarmede zijn zijl er ech
ter nog niet, want liquidiateurem 'hebben
'het noodig geacht ingevolge de bepalin
gen der statuten dit bedrag te veirhoogen
met 50 pet. oftewel f 1457, z-oodat ieder
'de.r 49 leden te betalen zal 'hebben f 4372.
Het heeft langen tijld1 geduurd voord|at
liquidateuren er toe zijn overgegaan dezie
49 overgebleven leden in rechten tot be
taling aan te spreken. Thans hebben zij
daarmede een begin gemaakt. Tegen Bins-
aag 15 dlezer, zoo berichtte men aan de
Tijd, zijn, om te beginnen, veirschi'llenlde
leden voor de Haags-ebei rechtbank ge
dagvaard tot betailing vlan f 4372 en zo.o
noodig tot betaling van een nog hooger
bedrag, indien dit tot dekking van het
tekort later mocht noodig blijken. Bit
laatste zal vrijl zeker bet geval ziijln, aan
gezien onder de overblijvende 49 lie|cl|e®
zich verschillende bevinden, op- wie, ook al
2'ouden zijl bot betalling woirldien veroordeeld',
niets cl' weinig valt te varhalen, zoodiat
dan de -ana'eire laden, indien op' hen dain
nog wel iets valt te verhalen, in verhou
ding tot hun aanbal' iadleir boven deze
f 4372 nog een belangrijk bedrag zullen
hebben te betalen.
Het behoeft geen betoog dat dezfa treu
rige geschiedenis de fïnano. ondergang van
de ondoordachte middenstanders met zich
meebrengt. Zich hebbend laten verleiden
tct een kranig lijkende daad, waarvan zij
echter de verplichtingen en oonsekwenties
niet wisten of begrepen, treedt ve.rne'.lje-
img en armoede hen nu tegemoet. Moöht
cut voicrbeeS'J da kleine luiidlen, die zich
z-co gemakkelijk blind staren opi mooie ti
tels als oprichter en aandeelhouder, teek
tct bedachtzaamheid stemmen!
UITKIJK.
tia.an zijn neus snoot met het geluid van
een orkaan. .Woedende blikken van den
«.preker en hiet bestuur. Snel, al te smal
werkte Ohristia.au zijn zakdoek iu zlijln
broekzak en gooide daarbij' met zij'n elle
boog ia. I de paperassen van den secretaris
tegen den grond. Toen hij zich bukte om
die op te be-urien trok hij het groene la
ken van de bestuurstafel en alle glalasjes
suikerwater maakten het reisje mep. Be
voorzitter die zijn gekleeidie jas wikte spa
ren door snel .achteruit te wijken, viel
met zijn beenien in de lucht achterover.
Be penningmeester, die dlan voorzitter te
hulp. wilde komen, steeg met zijh ihiaiijd! in
de scherven van een drinkglas. Zoo lag
het bestuur weldra als een stelletje om
vergeworpen kegels en in epn minimum
van tijd' zag de zaal er uit ulsiof' er een
s revolutie wa,s uitgebroken. Be journa
listen snelden naar da telefooncellen). Ben
der leden, .een pootig heer, diei er al lang
op loerde in het bestuur te komen, pokte
Ohristiaau in zijn kraag en gooide hem
de trap ,af. De vergadering werd ver
daagd', nadat d|e genaeskunige Dienst w'as
opgebeld.
B'e redactie van die krant was al inge
licht toen Ohfristiaan verscheen.
„Mijnheer", zei die clief-verslaggever,
„hoe durft u
Christiaan antwoordde niet, reikte ziijh
blocnotes en potlood-en over en ve'iidlwteeto.
Op. de stoep, van het gebouw liep hij.
tegen den ronselaar aan. Dez'e zlag z'ijin
gezicht, grinnikte en h,aalldie ean papier
uit zijn zak. Christiaan knikte.
Tegen den muur van een Arbeidsbeurs
zette hij zij'n handtekening.
Hij danste ,ai op die golfjes van die- Midj-
dellandlscba Zeie: toen hij van d'en schrik
bekwam.
„Huisgezin".
A. B. C.
Tusschen vier «luren.
Onze grootouders slaken wel eens tic
vierzluchting, dat die 'huiden Vroeger zoo
gezlellig wlaren ingericht, 'en dat mem te
genwoordig die kunst niet meer vlerstaat.
Wij .gunnen hun, natuiurlijk' graag hun ta
feltjes met in alle richtingen ge'draaidlo
-piooten, hun eana'plé, die. onnatuurlijke lijnen
v'an hun mooi gepoetste slerkastjes (jwlaar-
aan men zich leelijk stoojen komi) en de
schrijftafel, Iwlaiaraan de houtsnijder acht
w'ekan gewerkt heeft. Maar toch, be,eft de
jongere generatie een ,amid|exen smaak en
de nieulw'e meubels zlijh gewoonlijk heiel
Wlat eonfortabel-er dan dte smakelooze proink
stukken uit dei zevtentiger, tachtiger en
negentiger jaren. D'e -stoelen! hadden sterk
gebogen leuningeini, die in het geheel niet
met dfen vlorm v'an het lichaam ovcreen-
kiwlam, de sofa's waren te smal, de bedlden
ongemakkelijk hoog. Men bad' een „mooie"
kamer, Waar met pijnlijke nauwkeurig
heid stof afgenomen 'werd' en waar meml
moest oppassen, dat er piets aan kwam.
Zoo Iwas het eigenlijk alleen gezellig, in
de kamer, Iwiaar men het minste zlorg aan
de meubels besteedlde, waar mfen nog de
eenvloudige.re en meer practisohe meubels
had vlan izSjjn gnootvladter of misschien
z'elfs tvlan zij® beDolVergrootmoederoudle,
ruime stoelen en breedte sofa's uit een
betaren. tSj'd d'er meubelkunst, die mpn weer
^enigszins terugziet in de modlennie meu
bels.
Al het -gepraat ovfer' het 'vreemde letu lee^
lijke dier moidieme meubels is onzin. Zij
z'ijin in de eerste plaats geconstrueerd op
het gemak v'an den eigenaar etnl hiet ugbea--
üjk mag niet ten. koste daarvan Verfraajid
Wlorden. [Die- 'kamers moeten er goed uit
kien, maar elk v[an de meubels afzlondter-
lijk dient niet vloor het mooie, maar alleen
voor het nut, dat men er vlan heeft. Waar
op rust men üev'er uit: op een harde,
smalle, hopge chaislongue uit den ouden
tijd of op d'e te'genlwöordige divans, Idle
laag, breed en zacht zij'n Waarop' zit
u Reviernip een hooge stoel met vii|er
dunne piootjeis en eeni hooge steilte leu
ning pf op ee'n gemakkelijke, lage stoel
met leenigszins schuine leulnling en vteere®
in de zitting
Maar het gaat niieit alleen fern het gemak,
maar ook om de gelz'ondheid. Uitrusten
is altijd eeiu kunst geWe-est en ev|e|n|als alle
andere kunsten Was het moeilijk' 'aan! te
laexen. Maar tegenwloordig heeft rnen het
in de kunst al vrij' vier gebracht; soims
Ontaard het zleifs in luieren. .Wijt "radlejnl
jonge paartjies dan ook aan, zbrgVuldig
uit te zloieken, Welke oud'e meubels nog
bruikbaar zijin en Wlalke nieuwe Zij erbij
moeten koopen. Maar 'daarvoor moeten
zij' bedenken, dat een bezioek a,a|nl een meu
belzaak minstens pvkn goed Voorbereid
moet Worden als een 'bezoek blj( "dien
Mika'dloi.
Het \!»;jrk«meii Van kouvatten.
Zoolang er ziekten blijlvfen bestaaini, die
door kouvatten wtordien Veroorzaakt, zal
ook de harding i n haar viersöhillenide voir-
men leen belangrijk puimt vlan bespreking
uitmaken. (Dit harden kan echter miet vlopr
iedereen op- "dezelfde wijdde gtesehiejdie®.
Straffe hardingskuren zij'n ,a|f( te radleffll,
Vooral bij kinderen. Zwakke kind'ereml
tracht men dikwijls door harding sterker
te makiem, ,maar gewoonlijk bereikt men
er alleen mee, dat Ze ziekelijker wlorden.
Aan den .an-dlereto' kiant is verwennen ail-
tijd nadeejlig, ook Vteor zMakke kinderen.
Veel bewteging in de open lucht is het
'vlciornaamste. In Verscheidene gevalleim Heb
ben 'vleel patiënten hul» geVoelighjeid voor
het 'wieer reeds verloren door eenmaal
per dag idlen weg van of naar into. Werk
te vioe.t af te leggen. Bovtendien kxoipiejnl
z!ij: d,an met het geVaar, in de overvolle
trams dicor anderen ta Wbirden |aia|n|jresto-l«m.
D|o,or het wbortdurien-d Hoesten en aie-zten
is de lucht daarin dikwijls bepaald ge-
vaarljk te noemen.
Een ander hardingsmiddel zijW kteud'e
afiwiasschingen, die men edhter uitslui
tend mag toepassen in eelnl Veiwiarmidie
kamer en die gevolgd' moeten wlorden dbor
krachtig afdrogen, wlaardloor del huidl warm
aan gaat vpel-en. Koude douches wlofdenl
oiver het algemeen minder goed! Verdra
gen en zlwiakk'e personam doen beter, zich
niet door Water te harden, in walken!
vorm pok, maar door lucht
Advies aan tarweVertooiuw'ers.
Diaar het te verwachten is, dat de Ver-
Jbouw Van tarWe grooteren omv.ang zal
.aannem'm en dat tarwe z'al uitgezlaatd
wlorden ook in ^streken wlaar dit totnutoe
niet- pf' slechts ju 'beperkte mate plaats
Vond, is het wonschelijk de v'erbbuWters
op het vplgende opmerkzaam1 te maken.
iVooreerst wordt ten zeerste op ontsmet
ting vlan het zaaizaad aangedrongen), daar
d'eze1 de opkomst bwlordert en die steen-
brand er tevens d'o-or wordt bestreidlen.
Bezie opwekking, tot een meer algemeen
toegepaste Zaaizaad-ontsmetting wordt niet
allee» gericht tot hen, die dit jaar wel
licht voor het eerst tarwe Zaaien, of die
nag nimmer ;een ontsmetting toepasten,
maar waar het ons gebleken is dat bij
meerdere verb-o uwees oen neiging bestaat,
in dezlen tijd ook op den aanschaf vh|nl
oinfcmettimgsmid'dleilen te Ibeziiiuigelnl, be
treft z'iji ook hen die totnogtoe wèl ont
smette». jO'e kosten v'an een ontsmetting
zijn zoo gering, tei'wij'l de Voordeelen die
er tegenovter staan zoo groot zij'n, dat' wij
met gerustheid d'en raad dlurven geven:
aiU'een pmtislmette tarwe uit te Zaaien!
In de 'twleed'c plaats is het nopdZakellijjk
Hij dezla uitzaai Van de tar'wie rekening
te houden met 'die kans op het optreden
Van vpietziiekten, speciaal van de tarwie-
halm|dood'er (ophiobolus graminis). Diazie
ziekte, (w'aanbij de halmbaais Verk&urt
en dia aanzienlijke schade kan veropr-
zakon doordat geen of slechts onvloldoen-
de kornelVorming plaats vindt, kan zoo
als ook dit jaar wlear gebleken is, op
Zeer vleel p-ereeeljen ztoiolwel op de klei
als nip de Zand en v'eengrondanl optreden.
B'e ziekte Iwlordt vleroorz'aakt dbor een
Behimmel, die in den (gnand' ovlerlbilijjft.
Een direct ibestrijidingsmidldlel is niet aan
te geVen, men zal dus goed' doen op1 die
peroeelen, wa.a r.op1 d'e ziekte voorkomt .nipt
te spioieidig met tarWIe (terug te komen.
'Gebleken is echter, dat het optreden van
de tarwtehailmdiooder zleer sterk in 'de hia.nld
kan iwoxden gewerkt dbor de vbon-vrucht.
Speciaal tiarWie. en gerst maar ook rogge
moeten in dit opzicht als slechte {vbor-
v'ruehten v'por tarwfe' worden beschouwde
Vandaar dat den Verbbiulwters aange/ra|dieu
■WiOi'dt in -die geiv'allen, (en d-ezle zlijn er
vlolei) wiaarin eenige kans bestaat, op' het
optreden Van die tarwehalmdoo-der, geen
tarwe tie vtedbtauwen na tarwe, gerst of
rogge. Voor die Zand- en VeengrondteDI zlal
het niiet steeds gemakkelijk' gaa,n tai-wte
niet te laten Volgen op- rogge, maar waar
dit j,a,ar igeblpken is, dlat de tarwtehalml-
doioder ook op' dfc (grondfen, hoew'ei idle
tarwiéhouw da-ar nog weinig of niet was
uitgeoiefend, toch sterk optrad' en Veel
jschade .Seed, zullen die zan'd' en vlejetnj-
k-oloniale vlefbouiwers goed dben met de
Bij Brand- en Snijwonden, Pijnlijke Kloven,
Ruwe handen en Schrale huid.
op'gedane erv'aring Van dit jaar ter dege
rekening te houden, i
Omtrent dten inivDloed -Van amldere gtewias-
sen ioip' het optreden, vlan de .tarwe-halm-
dood-er is nog Ihie'trekkelïjlk Wteinig bekeild.
Men mleent opgemerkt te te hetb'ben, dat
na erwltein d'e ziekte oolc wel mejarmalfen
optrad maar 'dht Ibieten -èn .aardajplplelen
alsmede; havhr goede voor vruchten waven.
-Nadere inlichtingen 'wbrdlen gaarnie ver
strekt door -die ,pla,at.sel!ijlk!e 'ambtenaren,
vian dien iDfcnst. i
„De Wandelaar."
Zoioevlen yerscheen bij' den uitgever
A. G. Schoonderbeek te Laren de Beptf-
afle-vlering van „tD'e WajidelAar'j, maainidl-
blad, gewlijid ;aa,n natuurstudie, natuur
studie, bteischerming, heemschut, geologie,
folUdore, buitenleven en toerisme.
C. A. Kruis schetst Welke kevlers wij
cp onze Wiandledingeinl kunnen tegen ko
men, terwSjll LT'. Diaalder D'zL opnieuw de
aandacht vlraagt v|oor een aantal giftige
planten. Boor A. C. de Koek' wbrdt uit
eengezet hoie Ver onze vooroudlers- wapen
gcviordiea-d op het gebied dier sterrlekunldle
en miet C. v|a.n Andel izlwlervelnl wij' dioior bet
rustige Brabandsehe land. pte redacteur
Rinke Tblman, houdt een, causerie orvfer e)e|d
merkw'aardigen trebvlinden"Cplias edusa,
die in 1928 bizlonder talrijk Wlas. A. Jb-
man uit zich opgetogen ov'er den Liguster
den moioieu struik, die, als bijl bloeit, tal
van insecten lokt. Jan) Pi. Sltrijlbos heeft
een nieuiw1 broedgebied Van dietol z(eiMlzlamen
kleinen plevier ontdekt e!n| geeft Van zijp
vondst een onderhoudend' relaas. Dat ook
ealtuurgromd een gevarieerde schoonheid
kan bezitten, wlordt ons duidelijk gemaakt
door pte. A. L. Broer, die den lof zingt
Van -den Fxieischen „bouwhoek". A. C. d(e
Koek heeft bij1 kaartjes genoteerd, wlat
de sterrenhemel in 1931 te aansdhouwteiu
kan gevlen, iefwijl H. Schilp' ujtw-eidt
ojv'er den sierlijken berk' en al -wlat daarop
leeft.- i
Hoe met "het tijdschrift wbrdt meege
leefd, blijkt uit het feit, dat de rubriek
,„Van en Voor de lez'ers" (natuurhistorisch
.aRerlei) ditmaal niet minder dan tielaf
bladzijden beslaat, 'Onder meer dleelt Jan
Pl. Sitrijbos hierin mee, dat een nieuwe
broiedVogel in (Nederland is ontdekt: Idle
laehstern, waarvan -het legsel is geyondan
op pe Beer, het gebied, Hat uitvoerig is
beschrev'en ij bet bekende btopk „Hfet
Viojgeilieiland". Als stoedls zijn tal -v|an illu
straties tussehen den tekst olpigenoin'elnL
I)e koningin wordt geschoren!
Toen in de XVIIde eeuw1 in Engelantdl
die vrouwenrollen niog dopr mannen wendlep
vervuld, toonde het publiek z'ioh eens
zeer ontevreden, dat hat zoia lang moest
wachten voordat de voo'ratellrng 'n aan
vang nam. Eindelijk kw|am de dlir-eoteui'
en stelde die toeschouwers tevreldlen 'djoor
de naïeve verontschuldiging, idlat ,;d|e ko
ningin eerst nog moest geschoren wiordan".
Iets over het reukorgaan.
Het is een niet te ontkennen feit, dlat
het reukorgaan, of liever de reukzin, bijl
ons niet dezelfde rol speelt als bijl die
wild'e volken of bijl _dte dlieiren, maar ont
kend kan niet Worden d|at onze reukzin
vaak heel s-oberpi k(an zij'n.
In dezelfde mate als' wijl Jtbans, waren
ook de menschen iu de: ouidUeitJ voor-
lieflijke geuren zeer gevoelig, en. even
als wij hebben aij| de knnst verstaan om
wat ile natuur ni-et gaf, op kunstmatige
wijiz-e te vervaardigen. Tot nu toe gold het
parfumkastje, d|at ruim drie eeuwen vóór
Christus dioor Alexander idten Groote in
de bagage v,an den verslagen koning Van
Perzi'ë werdi gevond-en, als het eerste: ii|is-
tori'sbhe bewij® van de kunst van bet
vervaardigen v,a.n parfum. Mlaar nog niet
lang geleden heeft men bij' dte Pyramiidlein,
in een graf dat s'ichl 2700 jaren vóólr
Christus over de mummie van 'n hoogen
priester sloot, albasten vaz-en gevonden,
waaruit een wonderlijke! bloemengeur uit
stroomde. Men twijfelt, wel-is.waar, nog
oi' hij het vervaardigen v(a,n d-e vazen, met
een ons onbekende- substantie d© vazein
de geur d-er bloemen welke, ze, eens
hebben bevat nog bieibben kunnen
bewaren meer dlan. 4500 jaren.
D-e cultuur van den neipS beeft men
vroeger meer dian thans ook v,an den
érnstige» kant bekaken.
Het is algemeen b-ekend, dat zeer.sterke
bloemengeuren in een gesloten ruimte zeer
hevige hoofdpijnen kunnen verwekken.
Reedis de geestige markiezin D» Sie-
vigné, beroemd) door ha.a.r briefwisseling
met ha.ar even geestige dochter, heieift
ongeveer dWehondler jaren geleldlen hiet
slapen in e-en sterk geparfumeerde hamer
voor de „ongezondste zaak" v,an de we
reld verklaard. Min|dter bekend) ia het
evenwel, dat oen al te- sterke,1 bloemengeur
aanvallen van dluizeiligheid klan veiwek-,
ken en dlat ook heasehibeid en vojoAijgaan-
de verlanrmi-ngen van de steim-banldlen ti)e
gevolgen kunn-en zij|n.
Vooral de nogal genietende Erangehen
hebben d-e nadeielige gevollgem- o-nld[ervonid[em
en in de vorige, -eieuw1 zijn door Fransche
gene esheeren over dlit thema dikke boeklen
geschreven, waarin ook tal van gevallen
van nadleelige gevolgen van all te sterk»
bloemengeuren werden m-eegedleielld!. Zoo
werd bijlvoorbeeld van "n pffii-cier vertelidl,
dat hij Zijin kamer wat al ta rijlkellijjk
met olea.nderg had Versiendl en ii[nn vol
genden morgen doiadl in zijin beldi werdl
gevondenalsiook van een daime, idlie etvan-l
eens stierf', omdat zte opi verkwlstenda
wijze haar kamer met leli-es had) versierd.
Naasit die lelies spelen ook de- tuberozen,
de narcissen -en jasmijn een groote rol bijl
een dleTge-lijb gebeuren, evenals dia magno
lia en de doornappel. Als' bijlzlonidler ge
vaarlijk wordt het bilzenkruid bes'öhp-uwld!
Zin geur kau neusbloedingen veroorza
ken en van den b-eroemuen Neidlerlanld!-
sche geleerde Boeibiave, dia twiaa leieuw'ejn
geleden, aan da Universiteit te LeMen
doceerde, wordlt verteM, dait hi;l in een
zw'arein roes geraakte ,nadlat hijl bilzen
kruid- voor het bereiden van een zal'f haid'
gebruikt. De rook van verbrand bilzen
kruid zou bij, twee apothek-ers-ibediepiden fa
Dresden een wekenlange storing van dia
herseinswerkzaambpden hebben veroor
zaakt. Maar niet steeds heeft het ruiken
van bloemengeuren een slechten kant.
Tot het inzicht, dlat ons vele bloemen en
haar geuren, vrienden en helpietrS in alen
leve.nstrijd' kunnen zlijln, zijin bijna alle ver
standige lieden gekomen, die eeuwten gele
den en -ook nog in de vorige eeuw- een
ernstige studie aan d;e bloemengeuren heb
ben gewijld. 1
Vooral' salie, rosmarijn en vanille staan
goeal aangeschreven, maar ook vtan niet
plantaardige geuren, zooala da muskus
w'orrft gezegd, dlat zijl d(e geestelijke- en-de
lichamelijke werkkracht van "den mensteh,
kunnen versterken. De Fransche .arts Féré,
aan het einde d-er negentienidlei eteuw hleoft
zich! de moeite geino-men, bet texperiimien-
teele bewijs voor dit beweren te' leveren.
Hij maakte hierblijl gebruik v,an die Ergo-
graaf, eein ze-er vernuftig instrument, Waar
door mem in staat is den mechanische® ar
beid van üe vingerspóeren aan te geven.
Met een vinger- werd nu een geiwioht van
eenige grammien afwisselend opgeheven en
neergelaten, tot de vinger moe-de: wend! ten
met het werk wildia ophpudeu. Tóen wendl
den bezitter van dien vinger, die zich voor
da proef had geleemd, muskus qpidie-r den
neus gehouden en de Ergograaf g-atf' alan,
dlat de arbeidsprestatie' van den vinger
weer even goed werd' dlan in bet begin.
Deze aangename, malar ook onaangena
me bcgeleid'ingsverschijiiselen van da par
fums zij® nu eenerzlijidis door idle vermeer
derde bloeldiaanldrang te verklaren, wiedke
dloor de Teukzenuwien bijl prikkelingen van
de slijmhuia in idle bovensta neusholte en
iu de hersenen wordt opgewekt. Van Iden
anderen kant ia het w;aaTSch(ij»llijik, dlat
deze verschijlnselen reflex getvafen voor
stellen, zooals ze ook optreden na de overt
prikkeling van andere zintuigen of na bui
tengewoon levendige- gemoedsbewegingen/
Daarom zij® ook zenuwzieken veel gevoe
liger voor geuren dlan die normaal gezonide
menseh.
Waarmede lezen wlijl?
(Dr. ,W|OiOids'wiorth v|an dé Cölumlbia-
univiersjteiit heeft een dfepgaandiei studie
gemaakt iv]a,n die Wlijlze, waaano'p wij lezen.
Hij, komt tot de vólgeudé conclusie: zés
Moorden per seoonde of' globaal gerekend
&}/s uur v|oor een (boek van normale1 dikte
is de praeistatie v;an. een .gemiddelde® lezer.
Het maakt natuurlijk' vlersehil uit, of men
eetn zlwiaax philosoplhisclh- of wetenschap
pelijk wlerk leest, of dat men een sjpan-
nendein lief'dtesriolmaln1, „Verslindt". Nooit
üijlh het ledliter pnzle oo-gen, die liet t|empio
bepalen, maar onze hersenen;. Het oog
(btelw'aegt zich niet in ©en dtoorloopeinid(e®
boog, maar zlij'n" b'öwlegingen ^j'n: samen
gesteld uit een groot aantal rukken, waa.r-
tusschen steeds 'kleine p.auzien bestaaini
'Hj-erdOior is heit mogelijk, idat wij- ,ide
leeis.stof goed en duidelijk óv'erzien, maar
en dit is belangrijker wij hebben
nu den tijid om bet göleztene behoorlijk
te vierWlerken. Vijï-en-nege(ntig prooent v'an
onzen leies-tijd 'wlordt door dlezte piauzien
ingeaolmletn, ew het oog heeft sleelhts vijlf
pmeent noodig om die Madlzijd'e in opti
sche» zin, ziooals Mijrdat op school h^bbe»
gelieerd, te „lezlen'\. Het opg is dus in
staat, (vfael sneRer te ^verben dlan dja
geest, die -den inhoud moet begrij(pien.
D'e (vlersnelling Va® dit laatste p'rftoes is
dus een belangrijke factor bij het oipivbe-
re-n .vlan dia leessnelheid. I I
Herkomst en verwelking der eigaretten.
Voor eigaretten Wordt bijha algemeen
de O'ostersche tabak geprefereerd. Hjet
gehie,ele gebied, waar deze tabak wordt
geteield, Iwlordt Verdeeld in 3 groote groie-"
•pen. Eierst heeft men d-e Maced'onisdhjê
tabak, uit het gebied vlan het vroegere
Europeeische Tlurkljte, dan d'e tegenwoor
dige Turkschiei j:abak en ten slotte dé
zeg. Russische tabak, wlelke hoofdzake
lijk in ile streken aan d'e Zwlarte zlee
wordt vlerbouwdi. Hiet oudste tabalrsiland
is ongetwijfeld Macedonië, waar de ta
baksbouw: -dan ook die -vóórnaamste: bron
van inkomsten Wo.or de bevolkitolg uitmaakt
1® dezlei en in alle Suldiere streken, wlapr
de cigarettentablak Wlordt vlerbouwd, kiest
men zorgvuldig die, planten, -welke maa
zpp laat groeien, dat zlij; veel te klein
blad dragendieiz'e kleine bladeren 'Zijin
het imm'ers juist, welke vloor de cigaret-
tenfahricage v[a» belang zSj|ni. D'e oiogst.
w'elke Oivierigens op dekelfdle wljlzle ge
schiedt als in ons land', wlordt of wfel i|n
Je tabaksstrek'en zelf vlerwierkt, ofwel g(e-
exp-orteerd. "Wanneer de tablak hier aan
komt, is z'ij' Verpakt in kleine baaltjes,
wla.arv|a® de grootte: èn vlorm naar dte
streek v'an herkomst Varie-en-t. Geen ciga-
ret wterdt .vlerVaardigd 'uit een soort taf
bak, juist de mélange, geeft den rijmstem
smaak. Men begrijpt, dlat het m-engen v|aifl
de tabak leien ziekere gaMe vjerondferstuflt,
iwelloe zich niet ieder door routine en flair
kan eigen maken.
In bet. Oiosten, w'aax de plantages ©W
fabrieken vlaiak in handen zijin van die
W esteriingen, Morden toch uitsluiteDld-
Oosterlingen als mengers inl dienst geno-
nveu, daar delz'e door ervlaring reads én
dour in-wterking in die streek eoni'bij'zbnd©i-
gevbiel vloor klwlaliteit.en en nuatoioeering
Van hun Vaderland blijk' gevelni. Het recept,
der Vermenging blijft natuurlijk eten groot
fabrieksgeheim, 'wlaardioor het bijfaa hiet
m'oigeliijk is, -dat e©n mengsel door 2 Vel
schillende: lëvleranci-ers lolp -d'e markt
Wordt gebracht. Het eerste werk jn dte
fabriek is hiet losmlaken Van de aifizbanfer-
Rjke op 'elkaar geperste blaadjes, iwett
Wérk dia meisjes met vlugge hand ver
richten .Wanneer de tabak .gevloekt is,
Wlordt 'zij' gesneden en gemengd. Daarna
iwlOiT'dlt de tabak gedroogd an naar ([die
Iguoote cigarattenmachines gebracht. De
OaraiVeillisfahlrielieti btehitten een machiii)e,
wélke 1300.000 eigaretten per dag p'roidlu.
eeert. In -de inlegZaal -wordten de idboztem
gepakt -en naar de bandlenofUtenlmachinea
gebracht, vlanWiasur zij1 naar dia expeditie-
af deeding Ivterhuizten, om Vandlaar uit de
Wereld in te w'o-rden gezond enl. Alle ei
garetten, Iw'elk'e hier in Nederland' worteM
gekocht iwlorde® machinaal gemaakt. Het
Ibtenoo-digdlei papier is gemaakt op rollen,
w'elke op- d'e' machine wordten afgewikkeld.
.Zulke rollen beVatten 1650 M. waarvan
men ongevéer 20.000 eigaretten klalnl fa-
briceeren. Dterhalv© zïj'n er Voor de pro-
jduetie Vlan |S100 millioie® eigaretten,
150.000 roRe-n -papier noodig geweest.
Wanneier men Intu Iwte-et, dat een lenktele ral
papier 1,9 K.G. iwleegt, dan kan men ge
makkelijk berekenen, dat het totaal ge
wicht 285.000 K.G. bedraagt. Met de em
ballage mleü-e is Voior Vervoer noodig een
trein v[an '310 goederenlwagtehs-.
Jiongeman (tot Vadler Van zlijkl oangebe-
denle)„Gioioit U ine niet in de vïjfvfer mijn
heer, ik kan niet zwtemmen!"(
pie tvla'dler: „O1, dlat hindert niet, er is
toch geen jwiater in"i.
Vliegenier„Hei daar, nemen jullie dé
steen weg. Willen jullie soms dat ik erop
>v!al, en mieizelf bezeer 1"j'
Die Vnotegere 1 ra ine induct eui- heeft ren
haantje gekregen in e,e|nl sardientjjes-ini]1!©
Ueriji: mlf „er 'kunnen vleel makke schape»
in een hakje'.
„Heeft de uitgelv'er mog iets Van Je
ma nuseript gébruikt
Jia iz'eker. i j
„Gefeliciteerd hopr. Wat yias hiet ?1
Die natoiur-piorto.
„Wat 'zie jiji er beztorgd' uitP'S
„.Onzfe iJlantj-e v'erketert in fimane^
mloeilijkhéden'jl I
„Hoe kan dat nu, het kind is p<ri
jaar oud."-,
„Jla, maar hij' heef't een k'w&rtje kge
slikt.'T -
Bureaux van Redactie en AdnG
Telefoon Interlocaal No. 2071
Bijkantoor MIDDELBURG, f
tot 1 October
aan hen, die
per drie maan
neeren.
DE ADMINI
De zitting van de beidte
J &taten-G'eneraal wierd hjeld'eninl
I H.M. d« Koningin geopend n|
gende r-eldie
H.et is Mij .aangenaam, ledenl
Gen-eraal, wederom in Uw mijd
dh]ijnen ten -einde Uwe zitting
De 'eoonomi-siclhp toestand
I voortduring -ernstige zorg.
Reedls in hje-t .algeloop-en ja,l
I -weréldterisiis hj^ar dlruk zwaar I
let bedrijfsleven, zoo-wel in tl
furopia., als in die piverz-eesdh^il
Op, onrus-tbartendte wijiz-e is zijl ti I
l'ocrg-eld'rongen. Moest reeds
jaar erop worden gew.eiz-en, id' I
oatwriclh'.ting van het eeon-om f
verschiU'ende takken Van la
I bouw moeilijke tijldkn idioorm|
deze wox|d'en sedert geruime)
se nijiverkteiid' en handel z'wjaaj
In zulk ©en matte mam die wel
I omvang en hevigheid' toe jdatl
I in andere lamdten, het regeterT
I jjekeersohen. Rlannelnl, wplkie dj
lanmnkeldj-k h[adl gevormidl,
ook wijlziging moeten ondlerg£|
Anderma-al zullen tijdelijke
I worden overwogen om siommij
i takken, bij wier handhaving
i volk belang heeft, vo,or ond-erl
i loed'en.
(Voor -de gezcntdbieid van 's I
i ciën vormt de félle en har|d'n-e|
ecu ernstige bedreiging. Ni'el
van een normate stijgmg deiT
opwegend tegen idli-e van da
I geen .sprake meer, d'oöh ookj
i reeds leen volstrekte -en aanzie
I gang van 's Rijks ïnkomsta
I terwrl voor d'e toekomst nog
ling verwacht moet wordten.
[lelijkheid van het behouid! va
citte lavenwk!h[t stelt onder idle I
[beden eischen van buitengewj
genh'eid en offerz'in.
Ook in Ned'erlan|disc!h;-Indië
inspanning van alle kraeihJAai
ten gestrteefli naar a.anplassingl
°ig mogelijk, van 's Land's li
de ernstige inzinking |d'ei|
j 'au nagenoieg alle bronnen v-anl
I (Verblijcfenid is nochtans hle-t fj
bevohjpng door overvloedige
I dusver gevrijM,a.and! is voor vol
en in zooverre belter in staat ii<|
[gevolgen van vermindering (d'e:
genhieid te- dragen.
I Ik wetet, dat jd'© Regeering,
Hoi'd wil bieden aan de crisis,
ifs een benoep op1 die' najti© zal
[as nieit die ©eris-te maal, ^iat of
trnstigen tijd beleeftd'e gietsel
[Benige blad'zijjde aanwlij.zen va-d
|aoo diepten, ernst en Eteeffe wi|
groote ztedtelijke volksfkradhjt
®ulp- de moteilijkhte(d'en overvL
j jwijiel niet, of' o.o-k thjans z:all
i anasche volk zijn verlet-den gl
I 1'"en e'a^e eenheid vto
I takken van Volksbestaan bet|
T - 18
I jjgl- T1 me' 200 hard- van
I irm,L' vei John «PSewekt. „H
I w 1 -Hraniant. Misschien kl
n meer verteU-en."
sokwaar?" vroel
Iv, t«rwijl de waarheid! tl
la"-''1/ "'^tong, nu ze het zl
I m Van ^en knecht hoordiel
wter weggegaan
Ja U bediend|e toch' v|
I t'oor to vW'.'' z,ei "ze ia I
Wft v T lrL betrekking kJ
hoev .faT Wl<^ Sewoond, maarl
I fieLï P-°tsteKng vertr-okkel
SSE> edoof' ik. Ze zijl
I Joa ®e®aan; zoolals ik ge
I e«n v-11 j a,a^'e 2ich om zoi
11 te zeggen,
„law® m'eae® Smith", aei
Dte t ma'ato galan!"
|ê«n boomden haar o-i
I moest n fch Wist Diet' wat|
l-itdulif. 0'0geublik kw;l
hoonde v,-3'?- ^!e v°ot'dieur
I -ln thuis met die
Lri Joan nienv
