DONDERDAG 16 OCTOBER 1930
NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT
n UIT ZEELAND
MIDDELBURG
DRA15ltIAvANVALKEMBURQ'S-
e A LEVERTRAAN
GOES
RECHTSZAKEN^
UIT DE PERS lj|
NIEUWE ZEE
heb'l 'n °Pzi'cbt den ai
a7» aangedaan?
wél a flotreg®ls van zijr
hel L-? schrijver in een
dit krachtig ontkennen
Semengd_n_
Dj malversaties bi] i
sclie Melkinrichting.
I flITestatie en
1 inricbi va,n Rottend
öersde Vereenigdie
S; ®eldt,'de N- Rotti 1
bij Vas^afa^°UjMie is F101
tei J"
1 """-«lösr
is Dinsdag weer aangevangen en 't werd
direct een drukke dag.
Op voorstel van dhr. v. d. Sluys wer
den aan de agenda, toegevoegd' d|n ontwer
pen betreffende de Paoht an de Pacht-
commi'ssies, waarna a,a,n de orde was de
toetreding tot het verdrag van Genève
'dat de minimumloonen wil invoeren. Van
liberale zijde roes hiertegen verziet eml dit
vond steun hij de politieke dominee®,
communisten en de heeren Braat en Wteit-
kamp; die brachten het echter niet ver
der dan 13 stemmen.
Toen kwam het voornaamste, punt, van
den dag aan de orde, n.l. d|e wijziging d|er
Zuiiderzee-steunwet. Min. Reijmer bracht
enkele onbeleckende verboteringeln aan,
maar weigerde te erkennen dat de visschers
recht hebben op redelijke schadeloosstel
ling, omdat de wet slechts vergoeding
voor onteigening kent.
Dit zacht uitgedrukt teleurstellende
standpunt van den minister gal' dhr. Iluy-
maer van Twist aanleiding tot een gehar
nast betoog tegen dezen bewindsman in. 't
bijzonder en de regcering in 't algemeen.
In den breede zette spr. uiteen dat de
ïegeeriing van de eerste plannen tot droog
legging af steeds erkend heeft, dubbele
schade, namelijk schade aan eigendommen
en de schade door bedlrijfsverniietiging. Te
gemoetkoming daarin werd steeds beloofd
en anders zou spr. in 1918, ook nooit zijn
stem aan het ontwerp tot drooglegging
gegeven hebben. Sterk keurde spr. helt
at' dat nu de regeering opeens door haar
beloften een streep haalt en de vifisehors
in den steek laat en hij' huivert voor het
loc van deze slachtoffers.
Op welken grond meent de minister,
dat, wordt het ontwerp aangenomen, nieu
we wegen geopend zullen worden tot helt
verkrijgen van werk voor de vissohers
Spr. -'s van meaning, da,t de vissohers de
dupe zullen worden van de nieuwe rege
ling omdat de generale commissie voor
een grrot deel wordt uitgeschakeld. La.at
de minister de vakorganisaties doen op
nemen in die commissie. Het staat vaslt,
dat de Zuidarzeevisschers niet tevreden
zijn met den gang van zaken. Ten slotte
vroeg spr. nog onder de belanghebbenden
op te nemen de biezeinmatters in, Kampen
en Genemuiiden.
De heer Duys- (3-D.) zei, dat de vis
sohers nu genoeg aa,n woorden gekregen
hebben. Maa.r daden heeft ook de heer
Duymaer v. Twist nooit getoond. In
1929 heeft de soo. dein. Kamerfractie een
initiatiefvoorstel ten dezen ingediend, maar
van de zijde van den heer Duymaer v.
Twist is geen opbouwende critiek gehoord.
Nu blaast de heer Duymaer v. Twist de
trombone alsof zijn fractie alles voor de
vissohers doet. Het initiatiei'-ontwerp-
Duys moest in 1929 bestreden worden ten
bate van 't gedrocht,, dat thans, voor de
Kamer ligt.
Met hetgeen hier wordt geboden zal
geen recht worden gedaan. Het ontwerp
bevat zeer kleine verbeteringen, maar
geen stap wordt tegemoet gekomen naar
hetgeen de vissohers vragen. Hel, ont
werp bevredigt sprekers fractie dan ookl
in geen enkel opzicht. Ben uitspraak'
van de Kamer zou spr. willen le,n aan
zien van de samenstelling der Generale
Commissie. Hij stelde een motie voor, die
den wensch te kennen gep'flt, dat maat
regelen worden genomen dat meer viis-
sehcrs in die commissie zullen zitting
hebben. De motie wordt tegelijkertijd mat
het ontwerp behandeld.
Gister is de geheele zitting hesleed aan
Ide Zuiderzee-steunwet. Allie, sprekers heb
ber. scherpe ciritdek uitgeoefend op de wij
zigingsvoorstellen van minister Reymar.
Diens best beslagen tegenstander bleek
de oude mr. Heemskerk, die op zijn scherp
zinnige wijze de siof'isitiisiöhe redemeering
van den minister uiite-enrafelde. Al zou,
dan 'n formeel beroep op de .grondwet, die
alleen spreekt van vergoeding voor vler-
ndetigiing van eigendom mogelijk zijn, er is
ook nog zooiets als de wet van 19,18
waarin wel degelijk tegemoetkoming in d,e
ec'hade aan de visschersbevolking wordt,
genoemd. De tegenstelling „of hutpverleie-
miing bij 't zookcjn naar 'n anderen werk
kring of schadevergoeding" die de minister
maakt, behoeft niet te bestaan; de tw'ee
stelsels moetiein gecombineerd woridem.
De minister, die wel zag dat d,e Kamer
an h.aar geheel tegen hem stond, was zeer
mat in zijn wederwoord. Ofschoon hij
nog steeds niet 't recht' op schadevergoe
ding wil erkennen liet hij[ toch doorsche
meren tot, mildere hulp, bereid te zijn.
Schrielheid dreef hem niet, verklaarde
hij en de vissoheiris hebben1 zijm sympathie.
Ons dunkt, dat de minister slachtoffer is
van 'n denkfout. Hij; vergelijkt de vis-
schers met particulieren,, die door 'n over
heidsmaatregel in, hun bedrijf warden, ge
schaad en die dan' pok geien rechten op
vergoeding kunnen doen geilden. Bpdrijfe-
belemmering is eohter geheel iets anders
dan bedrijfsvernietiging, bovendien betreft
het hier 'n massa-geval en 't is zoo,'n
greotie uitzondering dat de wetgever in
1918 zich met het idee van schadevergoe
ding direct kon vereenigen.
Heden komen enkele motie® in stem
ming.
Dc actie tegen het Vlo&tplan.
Dinsdagochtend om half-,elf heelt een
deputatie van acht personen, t.w. de
voorzitters en secretarissen van de S.l).
'A.P., van liet Nederl. Verbond van Vak-
vereenigingein en van de Eerste en Tweede
Kamer-fracties van de S.D.A.P., het pe-
titicnement van 'de S.D.A. .Pan het N.V.V.
aan den voorzitter van de Tweede Ka
mer, mr. Van Schaik, gebracht.
Er was hiervoor op de Prinsegraoht
voor het Volksgebouw een kleine stoeit
gevormd. Deze 'bestond uit d'e vrijwel
volta'lige besturen van de S.D.A.P. en
het N.V.V., de beide soc.-diem. kamerfrac
ties, eenige Haagsohe raadsleden, d'e wet
houders Drees en Virijenhoek an bestuurs
leden van den Haagschen Bestuurders-
bo-nd, enz.
Zij werden gevolgd door een vrachtwa
gen met opschriften,,Het socialisme
brengt den Vrede", en: „Eerst hat spel,
dan de hel", en een paar honderd perso
nen. Onderweg kwamen daar nog een
stuk of wat bij. Het Binnenhof was ge
heel afgezet doo,r politie. Alleen de eerst
genoemde perspnen, o.w. de heerein Albar-
da, Vliegen, Wibaut en Oudegeest, ein d'e
vraehl wagen werden op het plein toegela
ten. De rest bleef buiten wachtRn, onder
liet zingen van socialistische liederen. Na
dat de vrachtwagen vpor het gebouw van
de Tweede Kamer uitgeladtan was en de
talriike pakjes met lijsten naa,r binnen ge
bracht waren, begaven zich de acht bo
venbedoelde personen naar binnen. Daar
heelt de heer Oudcgeest het piétjitiomne-
menl aan den voorzitter van de Tweede
Kamer overhandigd. De voorzitter nam
de paketten in ontvangst; in een paar mi
nuten was alles afgeloopen.
Op het Buitenhof' heeft de hee:r Oude-
geest daarna tot de wachtende medestan
ders een korte rede gehouden, waarin! hij
met de bekende bescheidenheid zeidte diat
de regeering nu weet, wat liet Ne'derlamd-
sche volk van de Vlootwet denkt, en mee
deelde, dat het aantal verza,meidie handj-
teekeningen 1.465.971 bedraagt.
Hierop trok de stoet weer naar de Prin-
segraebt, waar hij werd ontbonden.
Om 11 uur kwam een deputatie uit het'
bestuur van Kerk en Vrede, bestaande uit
prol'. G. J. Heering, ,T. B. Th. Hugen-
holtz, G. G. van Riel, J. J. Buskes jr. en
A. Elffers, het door deze vereeniging in
omloop gebrachte petitionnement' met
80.448 handtcekeningen aanbieden.
De voorzitter, prof. Heering, overhan
digde daarbij ee,n adres, waairdn gezegd
wordt, dat zéér vele Nederlanders op
godsdienstige gronden bezwaar maken te
gen de voorgenomen vlootuitbreiding.
Het eml liet in de typografie.
Door de partijen in de typografie is
eergisteren eai gisteren vergaderd, om te
trachten tot overeenstemming te komen
betreffende een niiie,uw collectief' arbeids
contract. Deze overeenstemming, zoo
deelde men ons van werkgeverszijde meidie,
is niet bereikt. De patroons boden aan
een loonsverhoogimg van 3 eienit per uur,
geleidelijk in te voeren. De werknemers
handhaafden echter hun eisdh van 5 öt.
per uur, eveneens geleidelijk in te voieüwn.
Daar de pat,roomsdelegati,e, die aanvanke
lijk op fhi.et standpunt stand, d'at in de
huidige omstandigheden geen loonsverhoo
gimg mogelijk was, terwille van het be
houd der samenwerking, dit uiterste, voor
stel van 3 cent per uur had gedaan en d'e
werknemers dit aanbod, onaannemelijk
achtten, moest de voorzitter tenslotte wel
de conclusie trekken, dat verder onder
handelen nutteloos was en heeft de pa
troons-delegatie der onderhanidelingscom-
missie haar mandaat ter beschikking ge
steld van het algemeen hoofdbestuur der
Federatie.
To.li graan uil Rusland,
Te Delfzijl is eergisteren pgr schip
uit Rusland 2.300.000 Kg. koren aange
voerd.
Naar ecu Avro-partij.
Tijdens d'e Avro-agitatie tegen het zend-
tijdbesluit is herhaaldelijk gesproken over
on gedreigd met een actie bij de volgend®
Kamerverkiezingen, waardoor men e;en
aantal Avro-mamnem in de Kamer wilde
brengen. Dezen zouden dan in dit ver
politiekte College eens igen zuivere at
mosfeer scheppen.
Ook op het Avro-cbngres in Den Haag
is daarover gesproken. In dit verhand doet
nu eigenaardig aan het volgend bericht,
dat we aantroffen in het „U. Di.*'|:
'Zaterdagmiddag heeft ten kantore van
mr. Van Doorne te Utrecht een vergade
ring plaats gehad, wla,araan heeren uit
verschillende deelen van het laznd en van
het land en van verschiRenilde Ipvfelns-
ririhting hebben deelgenomen, ter bespre
king van de middelen,, die kunnen Worden
anagewend om de verpolitieking van ons
land tegen te gaan. PeZe verga|d|e|ring
besloot tot het oprichten van een genoot
schap, at metd kracht zal optreden tegen
verschillende misstanden in ons maat
schappelijk' leven, die een gtevolg zijn van
de dictatuur der politieke partijen. Een
voorloopig ciomité zal de statuten opstel
len, wlaama een uitgebreider vergadering
zal worden belegd.
Mr. Van Doorne is een der voormannen
in de Avro en behoorde tot de sprekers
op de Haagsche demonstratie.
Moeten we in het Utredhtsch genoot
schap het be.gin zien van de Avro-partij,
vraagt de „Msb1."'
Mr. iS'. vain Hjouten., f
Te 's-Gravenhage is Dinsdag op 93>-
jarigen leeftijd overleden, mr. Sam van
Houten, die in 't politieke leven van ons
land als minister, Eerste- en Tweiedp
Kamerlid een leidende rol gespeeld heeft.
De bijzondere, en zeldzame karaktertrek
van dezen liberalen staiatsmam was, dat
liij niet kon verdragen, dat iemand het
met hem 'eens Washij wilde anders
dan alle anderen zijn.
Gemeenteraad.
In de gistermiddag gehouden raadpveir-
gadering is besloten adhaesie te betui
gen aan het- adres van de Kamer van
koophandel aan de Tweede Kamer om op
de begrooting voor 1931 gelden uit te
trekken voor een nieuwe brug over hat
kanaal door Walcheren en om met. de
Rijksiwatersitaatsautoriteiten te onderhan
delen over een betere regeling van de
sluiting en opening van de bestaande
kaniaalbrug, daar de sedert een. Weieik be
staande regeling moeilijkheden voor helt
verkeer tie land oplevert.
Afgewezen is het varzoek van den Al-
gemcenen Neiderlandsahen politiebond tot
invoering van vrije geneaslkundige behan
deling voor de inspecteurs van politie en I
kunne gezinnen.
Inzake het voorstel van B. en W. om in
overeenstemming met den wemsoh van het
bestuur der Godshuizen te besluiten to,t
opheffing d.er in het Gasthuis gevestigde
gemeente-apotheek, bleken varse'he'iiden lo
den nog niet voldoende da materie te kun
nen overzien en dit tei willen doen. in ver
band met de rekening 1929 en d'e be-
greoting 1931 der Godshuizen. Over een
voorstel om de zaak aap te houden staak
ten dc- stemmen (8 tegen 8) lern kon over al
cl' niet opheffing dus geen beslissing wor
den genomen.
Wederom is voor 3 maanden medewer
king toegezegd voor de wachtgeldregeling
ten behoeve van het personeel de,r Meel
fabriek der Verecuiigde Bakkerijen.
Het voorstel tot aanleg van ruimere
waterleidingbuizen, in een groot deieil der
stad, vooral ook in het belang van de
voorziening in brandhlnschw.ater, ontlok
te een ampele discussie, waarbij' enkele le
den den aanleg van eant nieuwe huis naa.r
'de Markt bepleitten in het belang van het
stadhuis. Na toelichting door den wet
houder en den hoofddirec't,auir d(er bedrij
ven is het voorstel z.'h.s. aangenomen.
Minder vlot ging het met het voorstel
om af te wijzen het verzoek van den Neid.
Bond van Gemeente-ambtenaren, tot het
georganiseerd overleg, omdat het een cate
gorale organisatie betreft. Hierbij staak
ten de stemmen over een voorstel-v. d.
Feltz om dezen hond alleen toe te laten
als er zaken behandeld worden, waarbij1
zijn leden direct betrokken z'ijin. Bij' de
rondvraag hebben B. en W|. zich diligent
verklaard terzake van de plannen tot
wijziging van het garnizoen, temeer daar
de gemeente zich groote offers heeft ge
troost sedert 1922, toen het garnizoen zou
■werden opgeheven.
liramlspuito t ïf n tegen
Gistermorgen heeft oen gldwione ex®r-
jcitie met de vier motorspuiten, waarover
onze brandweer thans de beschikking
heeft, plaats gehad, eerst aia|n die Loskadje,
vervolgens aan den Blauwen Dijk' en
daarna met die tw'ee automobielbrand
spuiten aan den1 Kana,alweg 'even voor
bij het station.
LEEUWARDEN
Klccding-inzamelimg.
Wij herinneren nog eens aan de kleie-
Hing-inznjmeling die de St. Vinclentfrus-
vereeniging Zaterdag 25 jQjtober ga,at
houden. Gehoopt Wordt op een overvloe-
digen oogst opdat in den a.s. Winter menig
behoeftige Weer kan worden geholpen.
Een geklaagde emissie.
Naar Wij vernemen 'is de f 1.228.000
4 o/o leening voor nagenoeg het geheide
bedrag door de Ba.nk-Asso'clia,tie geplaatst.
Waterlvo uVkiindigen.
De heeren G. J. van Doorn cn H. Bi.
Bootjes, beiden alhier, slaagden voor het
examen Waterbouwkundig opzichter, afge
nomen vamWege de groepWaterbouw
kundige .ambtenaren in iZeeland, van den
Biond van Technische ambtenaren in Over-
heids- en semd-ioverheidsldieiiiist.
Postkantoor te Goes.
Lijst van onbestelbare brieven en brief
kaarten, van welke de afzenders onbekend
zijn.
Terugontvangen in de 1® hjelf't der
maand October.
Brieven Binnenland
Fam. v. Hal, SluisJ. A. J. Schrijver,
Goes.
Briefkaarten Binnenland
L. v. de Heydein, Vfesingem.
Briefkaart Buitenland
F. Mundor'i', Koha pinang.
Kapcile. Dinsdag vergaderde da Raad.
Vanwege de P.Z.E.M. is bericht, dat het
aantal aansluitingen kan bedragen 546
■en dat aangesloten zijn 444 peroeelien,
aldus 81 pet. De Kilowatprijs is bepaald
op' 37 cent, wordt de 90 pet. bereikt',
dan is de kostende prijs 85 ct. per Kilo,-
wat. Wrth. Zuidweg kan niet begrijpen,
dat we. daar niet aan komen. De voorz.
zegt te willen vragen, welke de niat aan
gesloten perceelen zijn.
Kroiningcii. Als raadslid is in de va
cature, ontstaan door het overlijden van
den heer A. v. d. Berg, aangewezen d'e
heer dan Polderman, no. 3 der C.-H.
lijst, welke deze beinocmimg hééft aange
nomen.
Er loopt, dezer dagen in dezen om
trek een heerschap rond, die gouden
horloges en ringen te koop aanbiedt. Daar
sommigen de dupe hiervan zijn geworden,
zij men gewaarschuwd.
iHams'wécrt. De heeren V. ein v. (k
B. resp. 81 en 71 jaar oud, besloten
Dinsdag de Markt te Goes te bezoieldeia
en dezen afstand te voet hqen en tierug
af te leggen. Het vertrek Was om tijen
uur en 's avonds pm half zes waren zij
Weer thuis. Die krasse» oudjes beschouwden
het als een .ouderwetsch wandieltochtjjsi,
Waar ziij op hun tocht ook voldoende hé-
wijs van kregen daar zij niet één wande
laar ontmoet hebben.
EiIcWautsdiJk. Wegens onregelmatighe
den in zijn beheer heeft, de Diaconie van
de Ned. Hervormde Keirk alhier, zich
verplicht gezien den ontvanger dier admi
nistratie uit zijn 'functie te ontslaan. DeZe
administratie was sedert eenigem tijd' een
punt van on,derzo,ek van Justitie en Olas-
siikaal bestuur, wat aanleiding gaf toit
bovenvermeld ontslag.
W(llaartsdijlk. Maandag zou de arbei
der J. F. de vrachtauto van A. G. al
hier helpen oplichten, welke auto van
achteren op een paal was gereden. Plotse
ling- schoot den auto van de paal en kreeg
het achtereind van de aute» op een zijnier
schouders. Hij had veel pijn en moiast zich
onder geneeskundige behandeling stallion.
Hoogst waarschijnlijk is het schouderbeen
gebroken.
Haamstede. Na welkom aan genoodig-
den en helangstelleinden door dien heter
Brouwer, Commissaris der N. V. „Nieuw
Haamstede" hoeft Dinsdagnamiddag j.l.
Jhr. L. van Oitbers, burgemeester dezer
gemeente, de eerstel spade in dien grond
gestoken als begin vatn aanleg van liat
vliegveld op de uitgestrekte tjerreinetn de
zer onderneming.
Tilden. Toen Dinsdagmorgen de knecht
van schipper A. uit St. Filipsland, die aan
den Brabantsohen kant der Eiendinacht
bieten laadt, in zijn kastje moest zijn,
kwam hij tot de ontldckkiing, dlaf zijn
geldkistje was opengebroken en het daarin
aanwezige geld was verdwenen. W|aa,r die
schuitl van, 7 tot 10 uur onbeheerd heeft
gelegen, wordt vermoed, dat de dlidjar djiit
heeft geweten en tussehen deze uren de
'diefstal is gebeurd. Ook vermiste die
schipper een zijner noeriemem, zloodat worldt
aangenomen, dat de diilef gebruik heeft ge
maakt van deze boot.
Door schipper B. alhier worden sedert
Maanldag j.l. ook 2 riiemen vermist. De
politie stelt een streng onderzoek in.
Tcrncuzcn. Die pogingon om de aan
gevaren ebdeur van het budtensluishoiofd
der Wcstsluis nog tel laten draaien op het
losgewerkte steunpunt, zijm gelukt. Daar
door konden in don' vroegen morgen tegen
hoogwater vijf stoomschepen, die niet door
de middensluis konden passeeren, Word|en
afgeschut. Daaronder wlas ook do Helm-
Wood, welke ,de sohad® aan de sluis beeft
veroorzaakt. Voordat dit schip kon ver
trekken, moest f 70.000 clautie worden
gesteld. r
Voorloopig Wordt nu met de Wcstsluis
tegen hoogwater af- eu, indien zich daar
voor schepen mochten nammeldcn, ook ge
schut. Dit z'al duren tot de kuip, Welke
moet dienen voor het droog zetten van elan
deel van den sluisvloor, geplaatst wordt.
Dan zal de sluis tot de voltooiing vap het
herstellingswerk voor de vaart gehele!
worden gesloten. De ijzeren kuip wordt
vervaardigd aan de Kon. werf „De Slchel-
de" te Vlissingan ,die daaraan dag cn
doorWerkt.
Kleine zeeschepen passeeren thans door
'de middensluis. 1
Tii in b aiiwou derwijls.
In Zeeland zuil,en op, de navolgende
plaatsen in den a.s. winiter algemaenie tuin-
bouwcursussen gegeven wanden:
Oosterland, Orezand, Krabbcniddjke (2),
Ooslburg, Noond-Kraayert, Ierseke, Kloe-
hinge, Nieuwdorp, 's-IIeer Aremdskerke, El-
lewoutsdijk, Terneuzen (2), Kwademidam-
mo, Biiezelinge, Oudelande, 's-Gravclnpol-
der, Kapelle, Kor!,gene, Kruimingen, Mid
delburg, O. en W|. Souburg, Oudelande,
Poortvliet, VrouwepoMer, Wolfaartsdijk en
Hulst.
Tuiii(bouwcursiussen voor volwassenen te
Axel, Krabbenidijke (2), Biervliet, Oost
burg, schoom(dijkc, Aardenburg en O. en
W'. Souburg.
Cursussen i,n sorteeinon ein verpakken
van i'ruiit te
Oudelande, W|i-lhelmina,d:orp, Kloietinge,
Middelburg, Hoek en Terneuzen.
Provinciale Siaten van Zeelanl.
D© tweede gewone zitting djer lS(ta,tein
van dit gewest is dpor Ged. Staten vast
gesteld op Dinsdag H November a.s. des
pa,middags te half [acht uur. Het ligt
in de bedoeling om de verslagen dfor af dee
lingen betréffande da voorstellen zooveefl.
mogelijk te behandelen ini dein v6rgad|e,ring
op Dinsdag 2 Ded. d,-a.v. des voormid
dags te 10 uur. i I if
LAND- EN TUINBOUW^
Dc Coöp. Beat Wo r tel suikerfabriek
Zeveubergan.
Naar aanleiding van het bericht in ons
nummer van Dinsdag aangaande moei
lijkheden, die- d'e Ooöp. Suikerfabriek
Zevenbergen zou doormaken, vernemen
wij thans, Hit in dat bericht) (zooals iwij
meldden, ontleend aan de N. R. Crt.)
worden verward de Coop. Suikerfabriek
Zevenbergen en 'de naast haar, maalr ge
heel onafhankelijk van haar staande
Centrale Bietenvereeiniging, gevormd door
leden van de Zeveubergan, d'ie niet vol
doende bieten verbouwen om aan hun
statiiaire verplichtingen he voldoen en
dus bieten op de vrije markt moeten
kcopen of bijkoopen. In deze Centrale
Bietenvereeniging moet,ein zich dan de
feiten hebben voorgedaan, waarop het
bericht van Dinsdag doelde.
Het gaat echter nigb aan, om dit ge
beurde in verband te brengen me,t d'e
Coöp. Suikerfabriek Zevenbergen. D e
Zevenbergen en de B i e t e n v e f-
eeniging hebben niets met el
kander te maken.
De aanslag op Willemstad.
Het Hoog Militair Gerechtshof heeft
Dinsdag kapitein Borren, gewezen com
mandant van de troepen op Curasao.,
vérrordee-ld tot een gevangenisstraf van 1
dag wegens het feit, dat het aan hem als
militair bevelhebber te wijten is geweest,
dat een bezette plaats door d'e,n Vijand
overvallen is.
De eiseh was vijf dagen.
„Praat is maar praat,
maar doen is een ding".
Onder dezen titel schrijft mr. Korfen-
horst in de „R.-K. Werkgever" een le
zenswaard artikel oveir de aanvallen op
het z.g. kapitalistisch stelsel, zander dat
De Z,uiderzteectragtedlra.
Op den morgen van dan dag dat te
Enkhuizen zou worden gehoudein, de vloote
revue van de tem ondiergang gedoemde
duizenden vissdiersscbepen, Was liet de
partement van Wiaterstajat zoo fijngevoelig
,om een ambtelijk stuk te publideieriein,
waarin het recht op schadeveirgioeding
voor de gedupeerde visschers, m,e,t oen
beroep op de GrondlWet geloochend weird.
De Grondwet, zoo heette het, kiemde ah
leen schadevergoeding voor onteigening en
van de Zuid'erz'ee-visachers werd immiers
niets onteigend. Het Water Was niet van
hen en de botters met 't vischgerei bleven,
in hun bezit, 't Wias een vondst den stu
wen Maehiavelli waardig. Over ;t feit,
dat de afsluiting en drooglegging van de
vrij© z'ee al 't genoemde mat|ariaal waarde
loos maakte, over 't feit dat die regeiering
duizenden gezinnen broodelods maakte,
Werd zorgvuldig gezwegen.
De vlootrevue is niet doorgegaan. Offi
cieel werd als reden opgiegeven liet ont
breken van gunstigen wind, doch onoffici
eel liep 't gerucht, dat die in hun heiligste
roclilan aangetaste visschers, d© krft'chfc
ontbrak om op ziooln onheilsdag parade
te houden voor 'm publiek in kermis-
vrepgdstemming.
D Is ook sinds dfe11 da,g, dat de vis
schers begrepen hehltein dat zij ha goed
van vertrouwen geweest zijn. Bet dreng
tot hen door, |d|i,t dezelfde autoriteiten,
die esn milliard1 verkwisten duirvan aan
,-,het nationale" Werk, slechts 'n aalmoes
over hadden voor hem die door dat „na
tionale" Werk tot den bedelstaf gebracht
Worden.
Maandag zijn ze met duizenden opge
trokken naar Don Haag om ondeir de
muren van -t Binnenhof in onopgesmukte
taal uit te roepan, dat ze geen fooi uit
barmhartigheid verlangen, ma,ar alleen do
vergoeding Waar ze recht op hebban.
IZe hadden geen mooie woorden noodig
voor de hittere logicla die steekt in zin
nen als deze: „We waken hier nooit ge
komen om iets te cisc'hem, als mem ons
niet alles ontnemen gingf',, of „gij kunt
steun of vergoeding in de schatkist laten,
als gij ons onze zoo laat houdemj"'
De Wanhoop heeft deze mensdhfen klach
ten doen slaken, Waann|a|ar geluisterd moet
worden, waarneer WO niet willen dlat het.
zoogenaamde nationale werk een. nationale
schande Wordt.
Waterstaat heeft goedpraten als 't
in grenzelaoze luchthartigheid spreekt
over 't kiezien van 'n amdei beroiep. Waar
moeten deze menschem in 'n tijd' van
Werkloosheid maar toe; waian is er be
hoefte aan Werkers zonder de minste vak
kennis cn 'wlaarom 'begrijpt men niet, dat
het hier om gehoele mtenschengemeénschap-
pen gaat, die hartstoihtelijk aam hun ge
boortedorp gehecht zijn1
Neen de visschers hebben iets anders
verdiend., dan honger, verkommering, ont
reddering en voi-bnnnjng. In hun harde lot
hebben zij. met de oude gewoonten en
kleederd|rflichten, altijd 'de beste eigenschap
pen van ons volk beWaard; de verkeerde
tijdstnoomen lieten hem daardoor bijkans
ongereptzij bleven christen in den ruim-
sten zin des Wloords. Mag men zoo'm voor
treffelijke loot van onzen stam roekeloos
Wegsnijden en vertrappemi? Voor 'n stuk
kasteelruïme, voor 'n ouden gevel of voor
'n typisch stadshoekje komt vaak al W'at
adem heeft in 't geWe©r: hjer staan
hoogere Waarden op 't spel.
UITKIJK.
men er iets beters voor in de plaats
weel. te stellen.
Hebben wij, vraagt de schr., niet te
veel theorie geslikt en is de mensehhejld
er wel beter en gelukkiger door gewor
den? Doch ter zake!
In welk punt vooral levert het kapi
talisme gevaar ap voor misbruik en on
derdrukking? Niet tegen de steeds grioo-
tere rel, die de doode p.riod|uctiemiflÜlelieiii
zijn gaan spelen, niet tegen de dam.oc.ra-
t.iseering van het bezit, mogelijk geworden
door het instituut der naamlooze vennoot
schap, niet tegen het onpersoonlijke in
de productie, niet tegen de wareldlhuis-
houding, niet tegen het credietetelsell, ook
nilet tegen het renidemeinitspoiStulaat. Dit
alles wordt ook noodzakelijk erkend.
Waar men tegen opkomt is dit, dat in
het kapitalisme de tendenz aanwezig is,
dib meermalen werkelijkheid is gewor
den, dat de eigenaars van de prodjaeti/e-
mi'ddelien de alleenheerschappij (op z'n
allerbest 't overwicht) hebben gekregen
over de arbeiders. Dat is ook het uit
gangspunt van de encycliek Rerum No
varum. Dat de bedrijfsconcentnatóe daar
bij van groot belang iis, wordt speciaal
door- de socialisten sterk op den voor
grond gesteld, o-mdat zij die groote voor
deden van trustvorming wensohen te be
houden en te benutten, wanneer da tijden
rijp zin geworden voor de socialisatie-
Dit uitgangspunt is te belangrijk dan
dat het nïiet va,n meer nabij' moiet Wor
den oekeken.
Schr. geeft dan de sfaftótiek van het
kleine, midden en groote. bedrijf in Ne
derland. In 1928 telde ons land slechts
104 ondernemingen met meer dan 1000
arbeider®, op een totaal aantal omidéiPne*
min gen van 174.8G0; in die 104 on|der-
nouhingen werkten 271.711 arbeiders of
20,3 o/g van het totaal aantal arbeiders.
Voorts gaat schr. na, hoe het in ons
land staat mot de onderscheiding in rijk
en arm.
Wanneer men als grens van „lagere"
inkomens f 3000 aanneemt, het bedrag da'
thans algemeen al's de grens geldt voor
de arbeidersvenzakeringan, dan blijkt da.'
in he.t belastingjaar 1921/22 51,45
van het totaal bedrag der inkomens ia
het bezit was van die categorieën der
bevolking tegen 56,44 o/o in het jaar
1927/28. Wiat de middelbaar -groote in
komens betreft, die van f3000 tolt
f 10.000 bleef de toestand vrij' constant
nl. 24,36 o/o in 1921/22 tegen. 23,89
dd
5» 1927/28. Terwijl
die van f' 10.000 en
24,19 o/o van het
Igenwoordigden, met
/28 tot 19,67 o/0 ten
werd de categorie ge
100.000 ein m-eor ink
inkomen dezer gnoe
y/o tot 4,47 o/o.
Bovendien blijkt, i
gemeene beh,o,efltenber
bedrag aan belasting
wordt gedekt door d
inkernen beneden de
Igrrole inkomens (die
te zamen niet mind
dragen.
Uit dat alles is de
vervolgt mr. K., da!
mogelijk is geblefoi
dezelfde periode waa
een onmiskenbare tei
luitzetiing, daarmede
«pn meerdere ooncian
komen in handen va
waar integendeel een
van het inkomen van
minder met aandsehe
De bedrijfsconcentr
izoozcer ten goede ge
mige rijken, maar m
massa.
Wil men van dez(
ander bewijs, dan bei
verbn ik van onderst;
genotmiddelen in ong
iriodem per hoofd der
een accres te zien gav
1919/20 1.24 H.L. t,a
ker, 15.4 L. bier, 16.
1929 1.67 H.L. tarwe
17.8 L. bier en 17.9'
Verder nam bij het
boterverbruik, het verb
toe. Het tabaksverbm
In 't zelfde verhand s
wezen zijn rol.
Het tegoed der inleg
postspaarbank klom vai
1919 tot f340.505.000
over resp. 1.887.362 en
haakboekjes.
Van deze laafcsbbedoelc
er 628.373, die meeir da
hun naam hadden.
Naast de Rijkspostspi
bij particulieren en gen
inrichtingen een teigoel
f 216.803.000,in 1920, w
klom tot 'f' 354 419.00. vei
inleggers. Hierbij zijn
ken mog buiten heschoui
Wjj meenen goed te dc
't geding te brenigein
houvast te hebben bij
het vraagstuk, of er in
ken kan worden van
overmacht van het kapiti
Gesteld, dat e.r van oveir
kan worden,, dan manifli
macht zich in elk geva
spror van „Vierelandung"
na den oorlog kreeg ons
gansehen omvang zijn tc
koog-de welvaart, ja, de
profiteerden meer dan
Trouwens, wie dit zo
nen, zou blijk geven het
tistisch materiaal omt)ren/t
niet te kenmen.
W.annteer in Nederland
heerschappij van heit ka
arbeid gesproken wordt,
gevolgen dier onderdruk
gezocht worden.
In een, achterlijke
misschien Of in. een onvo
der arbeiders op de- same
vertegenwoordigende licha
standig mensch zal deze I
zijn rekening willen nen
falisme speelt in de Nederl
geen zelfstandige rol, in t
het arbaiders-elemant, dat
heeif en bovendien in dc
pratijen sterk vertegenwoc
Verdrukking van den
ken arbeider door het k*
Nederland niet voor. Daa
de wet cp het arbeidscont
lentive arbeidgovereankoms
Vrijheid van organisatie,
toegeruste arbeidsinspeetie:,
«eidsverzekeringen te-gon
len, ouderdom, invatiditei
heid, de veiligheidswet, de
2e geheele fiscale wetgev
andere maatregelen op s
oeg daarbij- de overheidsbe
Jiet- onderwijs, de hygiëne
wnw, de armenzorg en de<
«deling en gij znht moeten ti
®ns land zoowel door he
fell, als door de overheid er
J3 verzuimd', om de arbeidt
e vrijwaren tegen de jiitw
pitahsme. Ja, er zijn soci
eren, dat wij in ons land
f/fiT ziin van de mogelij:
n.,ef sociaal' gebied. Bi
^«een, in ons land is het k
f»-!/ vereenzelvigen met
enm.°m Van vÜ^'tóg jaar g|
Fi/öaVee^ /ea Sdsd®' gewij1:
V --n alleen in mat
rilheid- is 's menschen h,
heit Nederlandsche ki
