DONDERDAG 28 AUGUSTUS 1930
NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT
UIT ZEELAND
MIDDELBURG
GOES
LAND- EN TUINBOUW^
IN HET KRAAIENNEST
vein kunst van uw" werkplaatsen toch eens
in den vreemde. Laat die taUoozé. „kur"-
gasten hier en elders leens aanschouwen,
■wat., de kmnstnijvere leiders in uw inrich
ting weten tot stand Ite 'brengen G:e
zult suctóes hebben. I I li
Met is een mooie dag in dan voorzomer
als wij de werkplaatsen te 'Apeljdoorn
bezoeken, voornamelijk om de wêverij in
werking te zien, Waarvan Elisabeth Loke
de Leidster is. "Wij kennen haar als een
iuitlnemende, kundige werkster. Op ex
posities in .de Nederhindlsehe Vrouwfcn-
dub te Amsterdam en in het Stedjelijk
Museum daar ter plaatse zagen wij in
het afgeloopen jaar Weder knap w'erk
van haar in Egyptisch vlechtwerk' en
-Weefwerk. Een der houten gebouwtjes
van het Sanatorium is geheel voor de
weverij ingericht. De oppervlakte is niet
bepaald groot te noemen, men vindt er
een vertrekje waarin de leidster rustig
haar ontwerpen maakt, een wolkannen- met
don opslag van het materiaal, w'aar ook
een groote, zeer doelmatige, nieuwe haspel
is ondergebracht, een ontspanningslokaal
voor de Weefsters en dan d(ei weefkamer.
Ruim zijn de vertrekken niet, vooral de
•weefkamer is Wel Iwlat te klein, doch
alles is er even knus en kleurig inge
richt er heen'Scht een moderne sfeer.
In de weefkamer staan wel vijf groote
getouwen. Ze zijn alle versckililland van
bouw. Daar staat het kleine, onbeduidende
getouwtje, waarop allereerst in ons land
met weven werd begonnlen. 't Is van
Zweedsche afkomst. Baarnaiast vinden de
grootere Weefstoelen een plaats. Eir zijn
er, die door twee meisjes bewerkt Wlofden,
dat zijn de stoelen, waar, dbor het trek
ken aan een touw do spoel door dien ket
ting vliegt. Eien groot weefgetouw met
Jacquard apparaat is het laatst aangeko
mene. Mej. Lokt verwacht Véél suïcides Van
het werken op dezen stoie], die haar zoo
veel meer vrijheid on tijdbesparing zal
brengen. Want willen de wejefsels van
■Berg en Bosch productief zijn, dan moe
ten de getouwen voldoen aan de eischen
van dezen tijd en zoo snel en gemakkelijk
mogelijk werken.
.Elisabeth Loke bepaalt zich op 't
ooganblik tot het doen weven van spoel-
weefsels, fijn of grover. Zij wqet in de
doeken een bijzonder gevoelig voloriet te
leggen. Zij doen ons, hoewel van struc
tuur verschillend, steeds denken aan de
Dieensohe kunstweefgejs van den over
leden prof. Rosen. Dok in Rerg en Bosch
hebben de weefsels een voornaam, eigen
karakter. Evenals de Deensche doeken
zullen ze bij meer bekendheid ongetwij
feld een plaats gaan innemen in .de bin
nenarchitectuur en door binmanliuis-arehi-
tecten begeerd worden, vooral nu mej.
Loke meer patroon kan gaan brengen in
haar spoelweefsels, die reeds nu van een
aanzienlijke breedte Zijn. In de voorraad
kamer, waar al het voltooide werk is
tentoongesteld, kan men genieten van een
kleurenrijkdom zooals men Zelden ziet.
Aan de eene zijde het jolige, felkleurige
kinderspeelgoed, aan de andere zijde do
beschaafde, teere kleurenmengeling, die in
het. weefwerk zo» schitterend tot haar
recht kan komen.
De staf leiders en leidstea-s van de
werkplaatsen Berg en Bosch dienen de
Nederlandsehe Kunstnijverheid. Wij Voor
ons verwachten vteel Van de ontwikkeling
van het handwerk dat in de zóó rustige
sfeer van de natuur en het sanatorium-
leven tot stand komt.
De leest week.
De feest weck te Middelburg heetft Dins
dag een aanvang genomen, want het was
de dag, dat de etalages van (lie winke
liers, die. zich voor den wedstrijd hebben
aangemeld, gereed moestem zijn 011 wel
licht op -een eulcel onderdeel na nok
gcivcd waren. Het mooie welder had reic|d«
Ides middags maar vooral in de a.vondl
uren zeer velen op altraat. gebracht, die
een bezoek brachten aan de winkelstra
ten, waar de deelnemer.» hunne zaken
hebben.
Al zijn er zeker wel winkeliers, die
minder gelukkig zijn geweest met hum
etalage, of wier artikelen zich voor een
hijzonder mooie etalage, niet erg leeman,
toch is over het algemeen een woord
van groote waardeering voor hetgeen is
gewrocht, ten zeerste op zijn plaats. Eir
is hard gewerkt en er zijn schitterende
resultaten bereikt, die onzen winkelieais-
stand allen eer aamdoen en die getuigen
van grooten e.n goeden smaak.
IV'dj zonden haast er toe overgaan
enkele zaken met namen te noemen, maar
aenten dit zeer ongewenscht om niet
voor partijdig te warden aangezien eD
temeer daar een jury belast is met dn
beoordee-ling en wij oms in dit geval
gaarne bij-: "haar uitspriaiak neerleggen.
Fr rest ons dan ook niet anders dan
allen, die nog thuis bleven zitten op
te wekken er op uit te gaan e-n te ge
meten van al het mooie, dat nu te zien
is en daarmede niet te wachten totdat
(Vrijdag alom ook de feestverlichting zal
branden, wamt wij verwachten dat het
dan te druk zal zijn om de winkels rus
tig te bekijken, vooral nu wij1 gisteren
weer steeds meer versieringen en toe-
komstige verlichtingen ontwaarden.
Het is nog niet de tijd om 'daarbij
uitvoerig stil te ataan, want velen zijn
nog niet gereed, maar er is toch al reeds
alle reden om onze lezers buiten Middel
burg toe te roepen„Kom een deszelr
Jagen naar Zeeland-s hoofdstad, wamt
zoo mooi als de stad nu is versierd en
verlicht, was zij voorheen nimmer".
De Verlichting.
Als mem vanaf morgena-vbnd de v'er-
lichtimg in de verschillende deellen der
stad gade slaiat, ^al man ajlle eerbied
krijigem voor het Vernuft van hen, die
alles bedachten. Wij hebben gisternacht
toen wij een groot deel van ,dfe beproe
ving der verlichting konden bijwonen, al
thans met groote verwondering gadege
slagen Wat hier door samenwerking van
N.V. P.Z.Ei.M., gemeentebedrijven, de .fir
ma Philips ein den heer Koopmans uit
Rotterdam tot stand is gebracht. De be
lichting der verschillende gebouwen, de
zuilen op de Loskade, bij stations- en
Kojningsbrug, de verlichting Van de kaldein
langs de l>inuenzij(de van den kaaimuur
met de weerkaatsing in het Water, alles
was zeer goed te noemen, al waren de
deskundigen zelf nog niet altijd tevnadfein,
maar daarvoor wtas het d|a|n ook een proef,
die toch .genomen wordt om de foutjes
op te spore® en te verbeteren, wat na
tuurlijk zal geschieden.
In het programma der feesten komiem
nog enkele wijzigingen, die aan het ge
heel natuurlijk niet schaden. De histo
rische optocht zal niet te 2 uur, maar
zeer waarschijnlijk reeds te kwart voor
twee van liet Stadhuis viertrakken. Do
tweede reveille zal Van de Vlissingsche
straat niet de Koestraat en Geeire nemen,
doch direct de Lange Gorstinaat en do
eerste reveille gaat Van de Nedea-straat
niet de Molenstraat in, doch komt via
de Dampoort en den Diampoortsingel op
den Veerschen Singel.
'Het feoslprogram.
Wij verwijzen naar de annonce wagjrin
de voornaamste punten Van ft feestpro
gramma worden bekend gemaakt.
Ernstig ongeluk.
Gistermiddag heeft alhier een droevig
ongeiuk plaats gehad. De koster der
Gercf. kerk, do heer G. D., |w"as bezig
aan het verrichten van werkzaamheden
aan een lantaarn boven in de (kerk.
Door onbekende oorzaak is hij van een
hoogte van 7 a 8 M. inaar beneden ge
stort. Hij werd met een zeer ernstige
hoofdwonde opgenomen. Oji medisch ad
vies werd hij onmiddellijk naar het gast
huis vervoord.
Postdienst Koninginnedag.
De lofcetdieoist, afdeeling postkantoor
eindigt op 1 September a.s. om 2 uur.
Telegraaf- en telefoonkantoor blijft den
gchoele® dag geopend.
Voor de behandeling postwissels, post-
bewijzeo, kwitanties, belastingbetalingen,
pasmunt, en girodienst zijn de loketten
den geheel-en dag gesloten.
Wel Worden behandeld, telegrafische
postwissels, spoodbehanideling of spoedbe
richt van girozaken. I
Siocur Rrrtranda.
De cerw. zuster Beirtranda, die onlangs
na zoovee,1 jaren aan de St.-,1 acobu-sschool
alhier verbonden geweiast te zijn, naar
Breda werd overgeplaatst ,is thans weer
benoemd lot moeder-overste Van I het
klooster alhier, dit in plaats va,n soeur
Padua, die evenwel aan de Goetssohle
school verbanden blijft.
(Overspannen.
De hoofdredacteur van de „Goesche
Crt.", die j.l. Z-omfdug met de a,uto van dr.
v. d. Made nabij den Slloedam een chauf
feur heeft doodgeredlep, is van dit tra
gisch geval zoo ander dein indruk geraakt,
dat hij ficmige diagen rust hepft mofeten
nemen. i
Kennis-einde.
De kermis-drulde. die Dinsdag tegen de
verwachting in, buitengewoon groot is ge
worden, heeft nog oen ontijdig einde ge
kregen, doordat de electi-ischë stroom
•'s avonds elf uur plotseling Verbroken
werd en eerst laat in den nacht wielen* ge
leverd kon Worden.
De kermis-inrichtingen, die geen eigen
stroom konden opwekken lagen Weldra
verlaten en in de dafé's behielp men zich
met petroleumlampen en klaarsan; gebrek
kige hulpmiddelen, (die de kermisvreugde
niet in 't leven kondein houden.
Hedenmorgen heieft d,e P.E.Z.M. de oor-!
zaak vam de st,agnja,tie ontdekt; het bleek
dat de voeffingskabel in de lOpril-Magda-
l'enastraat doorgebrand Was.
„Hosanna".
Hedenavond hoopt de harmonie „Ho
sanna''» en volksconcert te geven, op (fe
Groote Markt. Aanvang 's a,vomds half
negen uur. Het programma vermeldt de
nos.1. „Florentinier-Marseh", J. Fucik;
2. „Franzosische LusitspieT', Ouverture,
Ke-lcr Bela; 3. „Jeunesse Poudrée'', suite
de valses, Pr. Francois; 4. „Don Pas-
quale»', Grande Fant. sur l'Opera,, G.
Donizetti; Pauze; 5. „Die beiden Minden"
Ouverture, E. H. Mehui; 6. „Elegie",
v. cl. HeggeZijnen; 7. „Chr. Liederen-
Album", arr. C. G. Govaarts8. „L'Afri-
taine Fant. sur lOpera, Meyerbeer;
9. .Strasbourg", Marseh, Fern. Audrieu,
Willirlminadorp. Alhier werd een aard
appelplant (Eigenheimer) gerooid, die e°m
totaal gewicht van 19 Kg. aardappelen
opleverde. De pootaardappiel, Waaruit de
plant gegroeid was, woog 8,5 ons.
ferseke. Dinsdagavond vergaderde de
Gemeenteraad.
Allereerst kwam' ter tafel eein verzoek
van de vereeniging voor dierenbescher
ming om brandgevaar in stallen enz. te
voorkomen. Dhr. Wli'llemsen was voor me
dewerking in dezen. De voorzitter, het
roerend eens zijnde met dhr. Wlillemsein,
kon toch niet anjders doen dan voor
stellen namens B. en W|. dit adres voor
kennisgeving aan te nemen, welk voorstel
werd aangenomen.
Dhrn. Cornelisse, de Jager en M.
Scheelc zullen de rekening burg. armbe
stuur 1929 en begrooting 1930 nazien.
Het bouwen van een ziekenbarak (voor
'besmettelijke ziekten) voor de diverse ga-
meenten zal aan Ierseke 6 et. p. inwoner
of 1240 per jaar kosten.
Dhr. Willem-seu voedt er niet vee-1 voor,
hij m-eent dat het maar weer mieuw-e
lasten zijn; is er niet aan te ontkomen?
vraagt hij. Dhr. Bom vraagt nog nf de
vorige bindende medewerking a 2 et.
per persoon nu vervalt, op welke vraag
toestemmend wordt geantwoord. Het voor
stel wordt aangenomen.
Hierna werd aangeboden de gemaan-te-
rekening 1929; de commissie van onder
zoek zal bestaan uit de heeren M. Mol,
M. Willemsen en J. L. Bom.
Daarna kwamen aan de orde voorstel
len, voortvloeiende uit depieuwe wet op
de financieele verhouding tusschen het
Rijk en de gemeenten. Getracht zal wor
den zoo weinig mogelijk veranderingen
aan te brengen. De oude inkomsten wa
ren 1 72.580, nu zal dit worden f 60.307,
ontbreken dus nog f12.000 (ruw ge
schat). B. on W. stollen voor (leze f0
vinden uit 30 pet. op de gemeentefonds-
pciasting.
Dhr. Wiillemscn zou er voor zijn (te
personeele belasting in tweeën te split
sen en dan de bewoners van groote en
iuxe huizen meer te laten betalen (hui
die van kleine huisjes; auto's e:n Her-
gelijke luxe dingen zou. hijl zwaarder
willen belasten. Dhr. Bom geeft in die
richting enkele vingerwijzingen, maar dhr.
Scheelc kan dit niet goedkeuren, daar
dan ook gebruikers vooir hun dagelijks
werk zullen moeten meebetalen. Dhr.
Wlillemsen geeft zijn idee in overweging
aan B. en W.
Met de plaatsing in de 3e klasse,
zooais voorgesteld, zullen inkomens van
600 gld. vrij van belasting zijlo.
Dhr. Scheele wil, getrouw aan zijn
steeds ingenomen standpunt, van d'e ver
mogens-belasting 50 o/o heffen. Uitvoerig
wordt aan de hand va® een speciaal
daarvoor ontworpen tarieSschaial, de zaak
besproken, waarna het voorstel va.n B.
en W, wordt aangenomen met 10 1st,
voor en 1 tegen, die van flhr. Scheele.
Bij de rondvraag stelt dhr. Cornelisse
vooc den toestand aa.n -d'e Julia,nastraat
eens "rustig te onderzoeken. Bij een
flinke regenbui staat daar ee.n zee van
water.
Hoedcltenskerkc. Gisterennacht is het
gedeeltelijk miet mest geladem motorschip
„Martha Johanna, II" vam Ge-br. Du-
rienx te Zwijndreclit dat in de haven
alhier gemeerd lag aam de voorzijde los
geslagen en dwars in de haven komen te
liggen met den kop op de eteenglooiïng
aan de overzijde.
Aan de steen-glooiing is daardoor eenige
schade toegebracht.
Schipper C. J. Paulissa van de „Schel
de Stroom" hocf-t nog getracht het B-chip
vlot te brengen daar gevaar voor bre
ken bestond. Hij is daarin slechts ge
deeltelijk ges-laagd doordat- zijln lier brak
en de staaldraden kn-.a-pten. De machine
kamer staat onder water.
's-11. Abtskcrke. De raad vergaderde
Zaterdagmiddag Waarbij wethouder Braam
zonder kennisgeving afwezig was.
De nieuwe bouwverordening word -on
gewijzigd vastgesteld. Na advies vam de
commissie van onderzoek werd -de ge-
m-entcrekeniiïg over 1929, voorloopig
vastgesteld in ontvang op f 16.493,99 en
in utigaaf op 1 16.547,50. Er is (lus een
nadeeng saldo van f 53,51.
De voorstellen van B. en W( inzake de
financieele verhoudingen tasse-hen het rijk
-e-n de gem-eenten werd na eenige- be
sprekingen aan-genomien. De gemeente zal
in de 3e klasse voor de jgemeantefbnids-
belasting, in de 8-e klasse voor (Ie perso-
neeic belasting gebracht worden, terwijl
60 opcenten op de personeels, 40 o-pdenten
op de grondbelasting e-n 20 opcenten pp
de ongebouwde eigendom-men zu-llen wor
den gelieven.
In de rondvraag werd geklaagd over
den slechten toestand van de bochten jn
üem Langeweg.
Ileiiikeiiszaiiil. Maandag kreeg 'n doch
tertje van dhr. Cappon spelenderwijze
een trommel van ee-n dorschkas op haar
voetje. De hulp van dokter Griep werd
nageroepen, die constateerde dat er 4
teentjes af waren.
Toen Maandagavond een zoom vam
caféhouder Pjieters een span paarden wou
jiassee-ren met zijn rijlwiel, kwam hij
daarbij te valletn. De paarden schrokken,
waardoor hij een slag kreeg tegen zijln
borst, Z-waar inw-en-dig gekneusd is hij
door dokter Griep naar huis gebracht.
Zdjin toestand is zorgwekkend.
Rrcskcns. Bij Kon. besluit is met in
gang van 1 October benoemd tot in
specteur bij de arbeidsinspectie J. J.
Wial'lien, arts te Bre-ake-ns en is hem als
standplaats Breda a,a.ntgewezen.
Ziiitizandi'. Onze vroegere dorpsgenoot
de liee-r P. M. Merk, thans gemeenteveld
wachter te Ouddorp, is benoemd tot
rijksveldwachter. Zijm standplaats is
Lekkerkerk.
Hulst. Maandagavond zijm ij-'1 feesten
ter herdenking van het 750-jarig bestaan
der stadsrechten van Hulst zond-er cere
monieel geëindigd. Nadat dein gëheelem
dag de verschillende teniioo-nstel-Mngen
vrij druk bezocht waren, werd des avond-s
op liet attractie-terrein „Oud-Hulst-' door
de Koninklijke Harmonie „Excelsior" uit
St. Nicolaas ee-n slo-t-concie-rt gegeven, dat,
dank zij mede het heerlijke zomerwcieir,
veel publiek trok.
Eri daarmede kwam het einde van deze
merkwaardige historische feesten, waar
van zonder voorbehoud moig wonden ge
tuigd dat ze uitstekend geslaagd zijn e-n
den organisatoren en het moo-ie stedeke
zelve tot groote eere Strekte.
Eede. De koopman II. de T. alhier
viel Maandagmiddag, toen hij huiswaarts
reed. van zijn wagen en bleef' op de
plaats dood.
De F'. T. T.-hanteren en Koninginnedag.
De kantoren der posterijen, telegrafie
en telefonie zulten op 1 September, rlen
van regeeringswege vastgesteld ein dag
voor de viering van den Verjaardag (vam
de Kmingin, voor het publiek niet later
dan tot 2 uur 's middags zijn openge
steld. I
Aartsdiocesanen r.-k. Boeren- en
Tuindershond.
Een rede over de crisis.
In de Walburgzaal te Arnhem is de al-
gemeene vergadering van de® A.B.T.B.
en zijn instellingen, ouder voorzitterschap
van den lieer L. baron van Voorst tot
Voorst, uit Twello, gehouden.
Voor een stampvolle zaal hield de voor
zitter een uitvoeri-ge openingsrede, waari®
spr. herinnrajde aan het fleit, dat het op
23 Februari j.l. 121/2 jaar geleden was,
dat de organisatie is gesticht.
Toe-n zich gedurende dien grooten we
reldbrand, meer en meer opembaardu aan
geest van ongeloof en zedenbederf, be
sloot mgr. van de Wjetering, ook voor de
r.-k. boeren en tuinders in zijn aarts-bis
dom de principieele katholieke organisa
tie voor te schrijven.
Tot dien tijd waren de boeren geor
ganiseerd geweest in Provinciale z.g.
christelijke bonden die, wat de beharti
ging der stoffelijke belangen betreft, ze
ker hun verdiensten hebben gehad, maar
voor de geestelijke en maatschappelijke,
voor de hoogere belangen van den boe
renstand weinig konden uitrichten.
Met vooruitzienden blik, zegt spr., zag
de aartsbisschop de maatschappelijke toe
standen zich zoodanig ontwikkelen, dat
het dringend noodig werd, d'at de g.-k.
stelling namen tegen het voortschrijdend
ongeloof en zedenbederf, tegen dem geest
van revolutie en gezagsondermijning en
zicli verecnigden in principieel r.-k. orga
nisaties.
Spreker meent, dat de kerkelijke over
heid een goeden kijk heeft gehad' op dan
toestand zooals deze zich sind-sdien hoeft
ontwikkeld.
De organisatie heeft dan ook krachtig
medegewerkt aan de vorming van ee®
goed onderlegden, degelijke®, katholieken
boeven- en tuindershond, die een bol
werk zal zijn tegen de aanslagen van lien,
die godsdienst, gezag en orde willen
ondermijnen.
Spr. wijst er op ,dat de bond hef
laatste jaar weer met reuzenschreden is
vooru'tgegaan.
Het beheer van alle economische instel
lingen van den bond met die daaraan
verbonden subsidie®, ten bedrage van on
geveer 1' 75.000, legt een zware verant
woordelijkheid op de leiders en die jon
geren dienen zich met ijver te bekwamen
om, wanneer de ouderen uitvallen, klaar
te staan om hen te vervangen.
Het tegenwoordige boudsgebouw is te
k'iein geworden en het bestuur is er in
gestaagd een ander geschikt gebouw bij
de Rijnbrug aan te koope-n, dat door ver
bouwing geschikt zal zijn om dem bond
lange jaren te huisvesten. In de tweede
lieift van September zal het nieuwe ge
bouw in gebruik worden genome®.
Hoewel de-ze bloei, deze expansie over
de gehe-ele liju zou moeten stemmen to-t
dankbaarheid en oprechte vreugde, wordt
volgens spr die vreugde getemperd, wan
neer men ziet in welken gedrukten toe
stand akker- en tuinbouw ve-rkeeren, hoe,-
■wel ,-n de gemengde bedrijven op die
zandgronden nog Wel van geen crisis kan
worden gesproken, is ook daar toch do
toestand weinig hoo-pvo-l.
De oorzaken van de crisis.
Snr. meent, dat de voornaamste oorzaak
te zoeken is in het buitenland. Was de
landbouwcrisis in de jaren tussc'hen 1880
en 1890 voor een groot deel te wijten
aan de achterlijkheid van den landbouw
en van de landbouwers, gebrek aa.n vak-
kenn-.s, verouderde bednijfismethod-ange
brek aan arganisafie, thans is het geheel
anders: de boeren bezitten krachtige or
ganisaties op alle gebied, credietinstelliin-
gen, onderlinge verzekeringen, heit on
derwijs en de voorlichting heeft de boe
ren gemaakt tot de knipsten der wereld,
de ijedrijven staan over het algemeen
op ze-er hoog peil en leveren kwalitatief
en kwantitatief opbrengsten, zooals men
ze nagenoeg in geen enkel ander land
vindt.
Onze. landbouwproductie, zegt spr., is
zoo groot ,dat dezie hier te lande niet
kan worden geconsumeerd, maar voor
een groot deel moeten worden uitge-voieind,
zullen de prijzen loonend kunnen zlijta.
Deze uitvoer word't meer en meer beie-t
door de handelspolitiek, van d-i-e lanjdlen,
di'e tot dusver onze beste afnemers wa
ren. Die landen trekken de tarietmuren
zoo hoog mogelijk op, teneinde hun eigen
land- e,n tuinbouw tegen boitenlandsche
concurrentie te besehermen en Het levein
mogelijk te maken, maar tevens bevorde
ren zij, met hetzelfde doel, door uiitvo-ein-
premiën, den uitvoer hun-n-er producten
naar onbeschermde landen, waartoe ook
wij behooren.
W-ij moe-tcn, zegt spr., het leildelijik aan
zie®, dat het buitenland onze land- en
tuinbouwproducten weert miet alleen, maar
tevens zijn overproductie tegen dumpings-
prijzen op onze markt werpt. Hierin
ziet spr., naast bijkomstige oorzaken, de
voornaamste' reden van den slechten gang
var. zaken hier te lande. Al kent men do
oorzaken van de malaise, van veel meer
belang acht spr. de vraag, hoe komen
wij er weer uit. Men zegt: de boer moet
zich zelve helpen, nog meer zich toeleg
gen op het teelen van veradelde gewassen
on het produceeren van kwali'teitsartdke-
inn i'n soort, gewicht en verpakking, zoo
als het buitenland die vordert, dat Hle
organisaties zich meer moeten inspannen
om te komen tot- grootere samenwerking,
to* den gezamenlij-ke.n afzet in binnen- en
buitenland.
Spr. gelooft, dat dit alles waar is en hij
gelooft, dat iin deze richting nog veel
te doen is, doch spr. meent dat (lit alles
met veel zal helpen, indien het 'buitenland
onze producten blijft- weigeren en ons op
eigen markt door oneerlijke concurrentie
koml bestoken. Spr. herinnert er aan, hoe
de Fransche regeeni-ng onlangs de invoer
rechten op landbouwproducten sterk heeflt
M e n s c h e 1 ij k e berekening.
Na den terugtocht der Dui-tschers in
1918 meenden de Wialem met'één slag de
Vlamingen te kunnen vernietigen.
De onvoorzichtigheid van enkele acti
visten, die met de hulp der D-uitschers
een zelfstandig Vlaanderen hadden wil
len stichten, werd gebruikt als sbok om
den gehaten hond te slaan. Overmoedig
geworden door de eerste s-uccessqn, begon
men, tegen de nadrukkelijke beloften des
Konings in, weg te branden al wat op
Vlaamsclie zelfstandigheid geleek en toen
men de levenden onder de knie idlacht
te hebben, werd last gegeven de stoffe
lijke herinnering aan de dooden te ver
delgen. Belgische gendarmes trokken *T
opuit om de graven der dertigduizend!
gevallen Vlaamsche soldaten aan den
Ysev te schenden. De pooverc houten
kruisjes met de initial en vhn de leuze-:
„Alles voor Vlaanderen; Vlaanderen voor
Krislus" werden uitgerukt, vertrapt en
als oud vuil op een hoop geworpen. De
Frankiljons juichten. Naar mcnschelijke
berekening waren zij overwinnaar ge
worden.
Twaalf jaren gingen voorbij!
J.l. Zondag werd wederom een gang
naar de bloedige Yser-vlaktc onderno
men. Nu waren het echter geen Belgi
sche gendarmen met W-aalsche opdrachten
om de rust der gevallenen gruwelijk te
storen. Neen, lioniderd-vijftig-duizenid zelf-
oewustc Vlamingen marcheerden kloek
en manmoedig op naar het onmetelijke
kerkhof' voor egn heldenhulde, die haar
wederga in de historie niet heeft.
Op de plek waar eens vandalenha-nden
de simpele houten kruisjes vernieldem,
rees Zondag de voltooide toren op die
bekroond wordt met een reusachtig kruis,
dat monumentaal de beginletters heft van
de eens zoo gesmade verheven leuze «n
dat, wanneer het daglicht is verdwenen,
met elec-trisöhe zonnen haar vormen ver
toont, mijlen in den omtrek.
Wat bleef' er van alle mensclielijke
berekeningen? Niets! Twaalf jaar ge
leden een ten doode toe benauwde volks
stam, wier naam bijna niet meer geduld
werd; thans een nationale macht-, waar
mee rekening wordt gehouden en wier
laatste daad bewijs is dat zijl -Jiaar
kracht bewust werd en de plaats onder
ae ion opeischt, die haar toekomt.
UITKUiH.
verhoogd. Heel erg i-s daarbij de ver-
lioogi-ng van het invoerrecht op Neder-
landsche kaas, omdat d!i-e uitsluitend geld
voor ons land en ai-et voor de harde
kaas, die uit Zwitserland of Italië wordt
inge-voerd.
Aan de vertegenwoordigers vandeNeid.
Kame-r van Koophandel te Parijs, die zich
over een en ander kwamen beklagen, ant
woordde, aldus schr., de Fransche mi
nister, dat hij zich heeft moeten buigen
voor het dubbele feit, dat de Fransche
landbouw een ernstige crisis doormaakt
en dat de beschermende rechtem op land
bouwproducten door de andere Éuropee-
sche productielanden aanzienlijk' verhoogd
zijn. Noodgedwongen, zeide de minister,
heeft de Fransche regeering het voor
beeld van andere laniden gevolgd, opdlat
niet de Fransche boeren, die zulk een
belangrijk element vormen in de natio
nale oeconomic, het slachtoffer zouden
woraVn van dumping door anderen, dlie
ze-li' zorgvuldig vreemde landbouwproduc
ten weren. I
De taak van de regeerang.
Spr. zou wenschen, dat deze woorden
gesproken waren door den Ned. minister
van landbouw, want dezelfflde gedachte
moest onze regeering en ons parlement
bezielen.
Doch, zegt spr. wij Nederlanders mee-
n-en de wijsheid in pacht te hebben en
volharden bij onzen vrijhandel, al gaat
ook het oeco-nomische leven ten gromide.
Waar nagenoeg allle amdere laniden hun
iand- en tuinbouw beschermen, worden
die hier aan hun lot overgelaten. Is dat
nu de hoogste wijsheid, vraagt spreker?,
Voor ons land acht spr. van het gnooti-
s-te oelang het tot stand komen van
handelsverdragen, omdat het ons voor
onaangename verrassingen ajs de recente
verhooging op enkele specifiek Netder-
ïanasche producten i-n d-e toekomst zou
vrijwaren.
Thans istaan onze onderhandetaiars in
het buitenland met leege handen.
Noodig (acht spr. een onderhaalde-
lingst-arief, fraardoor wij in staat
worden (gesteld hen te begunstigen, die
ons welgezind zij® en hen te treffen, die
ons iliwaad willen.
Het lideaal van onzen lanid- en tuin
bouw is vrijhandel ove-r de geheele We
reld, maar nie-t eenzijdige vrijfe invoel
in ons land all-e-e-n.
Daaraan ga,a,n wij. naar spr. me-ent, ten
gronde.
Spr. gelooft, dat e-r van een actieve
handelspolitiek niets zal komen, nu hier
een geest, heerscht van lamlendigheid en
wij ®ns liever spiegelen aan het schaap,
dat -zich zonder tegenstribbelen laat slach
ten, -dan aan den buldog, dlie d|engeen, die
hem ./te- na komt (de tanden laat zien.
Naast- kleine hulpmiddelen, blijft er, be
toogt -spr., voor oms weinig anders over
dan -te trachtie-n nieuwe uitvoergebieden te
openen dn overzeesche landen, speciaal
in Oost- en Wlest-kndië.
Daarvoor zal onze buitenlandsche
voorlichtingsdienst aanmerkelijk moeten
w-orde-n uitgebreid en beter moeten func-
tioneeren, dan thans het geval is. Spr.
gelooft, dat speciaal in onze Oost wel een
toekomst voo-r onz producten ligt. Een
genomen proer" met druiven is gunstig:
geslaagd. Ook met andere producten zou
dat lcun-nen.
i'.r zijn nog meer perspectieven voor
den afzet van onze landbouwproducten,
meent spr.; er moet alleen hard gewerkt
woiden om de nieuwe gebieden te onb
