Noord-Hollandsch
Rijst met nieuwe Bessensap!!
ALBERT HEIJN
Handelsavondschool te Goes.
Drukkerij N.Z.G.
PHILIPS
II
1
Dagblad
22,11,03 H.A. Bouwland
Noord-Holland
BANK VOOR ZEELAND N.V., GOES
Belgisch Geld tegen voordeeligen koers.
RADIO
Maandag 11 Augustus 1930,
op Woensdag 20 Aug. 1930,
een net Meisje.
„STANDAARD"
COMBINATIE B
Wereldtentoonstelling 1930
DONDERDAG 7 AUGUSTUS 1930
NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT
RECHTSZAKEN
Wetenschap en Kunst
Advertentiën
Zijt gij een lijder?
GOES, Lange Kerkstraat 6, Telefoon 340 A
VLISSINGEN MIDDELBURG
Aangifte van nieuwe leerlingen
KLEINE COUPURES BESCHIKBAAR
PRIJS THANS F. 230.75
Voor dezen (ogen prijs
het beste wat de
techniek 11 kan bieden.
Volgens het nieuwste
Philips systeem van
afbetaling ook Sever-
baar na de eerste be
taling in termijnen van
F. 13.30 per maand.
A
Het 75C
VAN HIER EN DAAR =j
Tunnelbouw iu Oostenrijk.
Bijna negentig jaar geleden bij! (Jen
aanleg van het eerste deel van den spoor
lijn WieemenGloggnitzer, wterd de eerste
spoorwegtunnel gebouwd door den „Katz-
bfthel" bij Gnmpoidakrichen. Ou|da»ks d'e
geringe lengte van deze tunnel, zij was
maar 165 M. lang, kostte zij ongeveer
f 100.000. Om «enigermate een veront
schuldiging te hebben voor deze groole
uitgave, liet Ingenieur Schönerer, leijdieir
van deze werkzaamheden, boven dien tun-
inel-iuga.ng de inscriptie aanbrengen „Reek
ta sequi" (houdt den rechten w'cg), welk
ge zegde later steeds bij dein Oostenrijk -
scheu tunnelbouw werd toegepast. In
het midden van de vorige eeuw1 werd als
voorlooper van de latere spooirw'egluninels
oe 1.032 M. lange Semmering-bunincl ge
bouwd. De eerste werkelijk groote tunnel
was de Arlberg-tumiel, welke tien K.M.
lang was en in 188-1 gereed kwam. Deze
tunnel is op vier na de grootste spoor-
wogtunnel van Europa. In het jaar 1901
wera bijna tegelijkertijd begonnen met
den bouw van drie groote tunnels, om een
alpenketen te doordringen, namelijk de
Karawanken-tunmel, ruim 8 K.M. lang, do
Borsuck-tunnel, ruim 5 K.M. lang en de
Tauem-ttannel, welke 8,5 K.M. lang is
en onder den hoo lidrug van de Hohenn
Tauorn doorgaat en 1600 M. lager ligt
dan het hoogste punt hiervan, dat 3.000
M. hoog ligt. Later volgde de bouw van
de Güsing- en de Martinswandtunnel.
Sindsdien zijn, ook in den laatsten tijd,
in verschillende tunnels belangrijke wer
ken geschied, om de tunnels in stand
te houden, bv. metselwerk voor bescher
ming tegen het indringen van water en
het losraken van rots-gedeelte.u. Hier.1-
mede hebben wij in het kort de geschie
denis van den tunnelbouw in Oostenrijk
verteld. Het is een geschiedenis van
technische prestaties, welke onldea' d'o
grootste van de wereld kunnen worden
gerangschikt. Bij' den aanleg van d'e tun
nel wordt op d'e eerste plaats de as en de
hoogteligging bepaald. Dan is liet tijdstip
gekomen, om van beide zijden een hori
zontale schacht door d"en berg te maken,
waarvan de bodem meestal die bodem van
de tunnel wordt. Na dit opensluiten van
den berg begint men van hieruit de
eigenlijke tunnel te maken. Vanuit de
twee eindpunten van de schacht maakt
men de eigenlijke tunnel door het uitbre
ken van de rotsen, en werkt dan stukken
van zes tot tien meter tegelijkertijd af'.
Jarenlang moet men moeizaam arbeiden,
om een tunnel te voltooien. Voor de Arl
berg-tunnel had men drie jaar noodig,
voor de Karawankcn-tunnel vijf, voor de
Bosruck-tunnel vier eu voor de Taue-rii-
timnel zelfs acht jaar. Waterdoorbraiik,
het uitstroomen van schadelijke gassen,
hooge temperaturen in het inwendige van
het gfbergte, het aantreffen van holten
in de bergen, dit zijn allemaal hindernis
sen, welke don mensch het indringen in
nn bergen belemmevt. Gebergten onder
borgen druk worden aangetroffen, of' ver
schuivende gebergten, berge» welke afbla
deren. Zelfs een gemetseld tunnel-profiel
kan soms den druk van den berg niet
weerstaan en vertoont oen breuk, welke
dringend voorziening eischt. In hard1-
steenen gedeelten van den berg treden
soms explosies op, waarbij stukken rots
los springen. Menig arbeider viel als
slachtoffer van dergelijke ontploffingen.
Soms dringt water door van krachtige
gesteentebronnen of' dringt het water van
een beek binnen; enkoio malen kan aldus
duizenden liter water per seconde in die
tunnel geraken. Kostbare veilighcids-iin|-
richtingen en krachtige pompen .moeten
dan worden aangebracht. Tot het afleiden
van giftige gassen of verlaging van te
hooge temperaturen iu het binnenste van
den berg moet men luchtkanalen aan
brengen en koelinrichtingen aanleggen.
I;U chtverversching is ook dringend nood
zakelijk in tunnels, waardoorheen spoor
treinen gaan. Tdeaal voor bergtunnels
zijn dus in dit opzicht de eleetrtsohe
treinen. Zonder de hulpmiddelen van de
moderne techniek, in het bijzonder die
boormachines, zou het aanleggen van 'n
tunnel een ondoenlijk werk zijin. Bij1 de
portalen van verschillende tunnels zijn
kerkhoven aangelegd, waar de arbeiders
zijn begraven, die bij hun werkzaam
heden noodlottig om het. leven kwamen.
Op den feestdag van de H. Barbara wor
den zij' die bij' de uit,oefening van hun
beroep vielen, in Oostenrijk herdacht. De
oude mijnwerkersgroet „Glück auf" is
ook de groet geworden van hen, )die werk
zaam zijn bijl dan tunnelbouw, want on
danks alle technische vooruitgang speelt
ook hier het kleine woordje „Geluk" eien
groote rol.
Branden eu werkloosheid.
Het is een eigenaardige gewoonte do
ernst van een brand alleen af te meten
naar de schade, welke aan een goedver-
zekerd eigenaar wordt berokkend' of' naar
bet, gelukkig meestal niet groot, aantal
aooden, die als slachtoffers van een brand
komen te vallen. Het is geenszins de
bedoeling het pijnlijke van deze gevolgen
te willen ontkennen, maar van den ande
ren kant zouden w'ij' er toch ook eens een
oogenblik de aandacht willen vragen voor
ecu niet minder nadeelig gevolg, n.l. dat
der werkloosheid. Hier volgen eenige
schematisch uitgewerkte gegevens, welke
geenszins aanspraak maken op volledig
heid, maar wel in staat zij'n een kleinen
indruk te geven van het ontzettende ge
volg dat in den engen familiekring vaak
wordt veroorzaakt door die catastrofe van
een fabrieksbrand. Wij zeggen fabrieks
brand en duiden daarmede tegelijkertijldl
aan, aat wij1 niet ingaan op 4® rampen,
door het vuur zoo menigmaal veroorzaakt
op boerderijen en in het algemeen in de
takken der landbouwbedrijven. Den 22en
Januari brak brand u;it in een machine
kamer van de turf'strooisielfabriek te
Nieuwe Schoonderbcekerveld, waarbij do
gehcele i'abriek, waarop honderd arbeiders
werkzaam waren, ten gronde ging. Alle
werkenden zagen zich door dezen brand
van hun bron van inkomsten beroofd.
vVie. onzer herinnert zich ook nog niet
den geweldigen fabriekslrand, welke in
den nacht, van Zondag 9 op Maandag 10
Maart uitbrak in de Chocolade-fabriek te
vV'ormerveer. Ofschoon men in den be
ginne. sprak van een werkloosheid van het
geheele perceel, dat uit 160 mannen en
vrouwen bestond, is dit aantal beperkt
geworden tot 8 meisjes, die den volgen
den aag ontslag kregen aangezegd' met
behoud van een week loo-n. Dienzelfden
nacht woedde een niet minder hevige
brand in de Maizena- en Stijf'selfabriek'
van de Firma Honig te Nijmegen, waar
door een groot gedeelte van het arbed-
derspersoneel, dat uit 300 tot '100 men-
schen bestand, voor een tijdlang zonder
werk kwam. Den 25sten Maart brak des
nachts ongeveer te twee uur brand' uit
in een te Culemborg gevestigde sigaren
fabriek, waar 27 arbeiders werlrzaiam wa
ren. De fabriek ging in vlammen op,,
waardoor "iet geheele personeel zondek
werk kwam. Men zal zich kunnen voor
stellen, dat een brand, wanneer deze in
een fabrieksstad uitbreekt, iiu den .regel
veel grooteren omvang zal hebben en
veel ernstiger gevolgen, hetgeen d'an ook
wel bleek uit de geweldige brand, welko
in den nacht van Zaterdag 5 op Zondag
6 April uitbrak in een schoenfabriek te
Tilburg. In dit bedrijf' waren 300 ar-
oeeders werkzaam, die alle zonder werk
kwamen door deze catastrofe; wel werden
zij bij! de opruiming te werk gesteld, maar
oleven daarna toch van "hun gewonen
werkkring beroofd. Den 28sten April,
vroeg in den morgen, ontstond braild1 bij
de garenf'abriek „Holland'-' te Beek «n
Donk. De gebouwen van de onderneming
gingen grootendeels in vlammen op, ter
wijl 20 personen door den brand wehkf-
loos zijn geworden. W,el is waar zijin
aeze getallen niet zoo groot, maar toch
verraden zij veel misère evenals het getal
van hen. die bij' den brand, welke den
17en Juni uitbrak in de Sigarenfabriek
te Veenendaalhierdoor werden vijftien
mannen broodeloos. Eirger was de veel
omvangrijker brand aan de Jasneval-fa
brieken te Valkenswaard, welke daags
daarna ontstond. Wiel had-dien de eige
naars zich verzekerd tegen bedrijfsschade,
zoodat de 200 arbeiders, bij hen in dienst,
zich gelukkig ni-et geheel van inkomsten
ontbloot zagen. Tenslotte dienen wij' nog
even aan het einde van dit overzicht
de groote brand te vermelden, welke, de
manail Juli inwijdde. Omstreeks 6 uur in
den avond ontdekte men in een onder'-
goederenfabriek te Eindhoven, brand; de
ze kon men echter niet blussehen en de
geheele fabriek ging verloren. Er werk
ten 62 meisjes en 4 mannen. Telt men al
deze cijfers samen dan zal het getal,
door brand Werkloos gewoir|dien lieden,
alleen over het eerste halfjaar 1930 reeds
meer dan 1000 personen bedragen.
'.Faillissenfenien.
Door de Rechtbank te Middjelburg is
gister failliet verklaard:
M. van der Have, koopman te Ierseke.
Re'chter-commissarisMr. J. W). Zijlstra,
rechter in die Rechtbank. Curator: Mr.
II. C. J. Zaaijer, advocaat en procureur
te Goes.
Pater dr. Stein S. J.
Als opvolger van Pater Hagen is be
noemd tot directeur der Vaticaansehe
Sterrewacht dr. J. Stein S. J. thans ver
bonden aan het St. Ignatius College te
Amsterdam.
BOEK EN BLAD
Hooger Leven. Geïllustreerd Week
blad. No. 28, 1930. Het Neld. Boek
huis, Tilburg. Ab. i'4'50 per jaar.
t Voornaamste iiu deze aflevering ia
't uitgebreid artikel over de liturgische
versiering der Kelk van Christus-Koning
op de tentoonstelling te Antwerpen e<h 'tl
fïink-geschreven pleidooi voor 'n betera
welsprekendheid op dien kansel, meer aan
passend aan onze nooden en tijden. Per-
sijn vertelt over den eerste» hoogleraar,
in 't Nedcrlandsch ^an de Gentsche Uni
versiteit, Pastoor Schrapt, 'die voor zijn
aanstelling 'n eenvoudige „Paster van ta
lande" was te Bovenkarspel. Lea Wijjde-
veidt legt uit, hoe moeders niet moéten!,
verbieden. Hilda de Wi-lde liaalt pit ?a
Hollandsch dagblad een oordeel a on over'
de prijskampen voor schoonheid. Kunst
en Letteren 'bevat "n .goed geschreven
erdtiek van Urb. van, de Voonde over 'mt
verzenbundel van Maurifs de Doncker.
'n Studie van Lellende over den Pool-
schen schrijver Andnrei S-trug en da
bespreking van eenige Fransche romans,,
deel9 in 't Nedcrlandsch vertaald'. Da
tooneelcritieus Willem Putman bespreekt
met geestdrift de opvoering van Uillenl-
Spiegel, 'n sptl van Vlaamsche geest
drift, door R. R. Graverson.
Altc und Nene Welf. No. 20, 1930;
Het Neder]. Boekhuis, Tilburg. Ab,
15,10 per half jaar.
Mooie bijdragiep, zij1» op de eerste plaats
de studie van dr. Willi Schnrid' oven-
voorstellingen van 't Münchenler Staats
theater met acht prachtige opmamen, dg
technische schets van Bütikoser over dg
aftleeling stratenbouw van 't Duitschg
Museum te Miinchen en de reisschets over
Charmisch-Partenkirchen met z'n .zes il.
lustraties. Een korte levensbeschrdjlving
van Boëthuis verhaalt veel oVer diena
philosopische werlten en vooral over z'nj
werk, de Consolatione philosop-hiae, groote)
gedachten aan de poorten der eeuwig
heid in heerlijke woorden neergeschreven.
Hoogst-,practisKh is de studie van D.
Max Grünewald over onze voeding met
betrekking tot hart en nieren. De hoofki'-
roman van Erwin Müller-Karbach gaatt
verder en daarnaast nog andere schetsen)
e-n verzen. Er zijin 37 illustraties met een;,
prachtige kunstplaat.
De ONTVANGER-GRIFFIER van
het Waterschap HOEDEKENSKERKE
zal tot ontvangst van Dijkgeschot,
Pachten, enz. over 1930/31
zitting houden op
des voorm. van 91/2 tot 11 uur (o.t.) te
Kwadendamme in 't Café van den
heer M. G. VERBEEK
en des nam. van 121/2 tot 2 uur (o.t.)
te Hoedakenskerke in het GEMEEN
TEHUIS.
Vóór of op dien zitdag moet min
stens V3 dijkgeschot worden voldaan.
De Ontv.-Griffier voornoemd,
22119-20 J. VAN DEN DRIES.
Lijdt gij aan zenuwzwakte Hebt gij last dat gij niet kunt in
slapen Zijt gij, des morgens bij het opstaan al vermoeid Hebt gij
een gevoel dat U alles te veel is Ontbreekt U de levenslustde
kracht en energie Lijdt gij aan hoofdpijn aan suizen in het hoofd
en de oorenZijt gij zenuwachtig en angstig; zijt gij prikkelbaar
en zwaarmoedigdan moet gij niet lang wachten maar dadelijk
dien vijand bestrijden en die zwakte overwinnen. De SANGUINOSE
is „het" middel dat U stellig en spoedig helpen kan. Honderden bij
honderden hebben dit reeds ondervonden. Neem er de proef van.
Zij zal U ook helpen.
SANGUINOSE kost per flacan f2,p. 6 fl. f 11p. 12 fl. f21,
Verkrijgbaar bij Apothekers en Drogisten.
VAN DAM Co.
De Riemerstraat 2c/4. Den Haag.
De Notaris M. OELEJz. te's-Gra-
venpolder. is voornemens in het
openbaar te verpachten:
des nam. 2 uur (Zomertijd"), ten ver
zoeke van het BURGERLIJK ARMBE
STUUR van 's-Gravenpolder, in de her
berg van J. J. Verdonk te 's-Gra
venpolder
in de gemeenten 's-Gravenpolder,
Hoedekenskerke, 's Heer-Abtskerke,
Kloetinge en Kajelle, in 46 per-
ceelen, voor 7 jaren, aanvangende
rooven oogst 1930. 22125-23
Nadere inlichtingen worden ver
strekt ten kantore van den Notaris.
Mevrouw PILAAR,jWestwal,
Goes, vraagt
Zoekt U een afdoende en succesvolle
reclame In Noord-Holland beven 't Y
Plaatst uwe aanbiedingen, aanvragen,
bekendmakingen, enz. In bef - - -
kef meest gelezen dagblad In Noord-
Holland boven het Y, met edltie's
voor Alkmaar, Helder, Hoorn, Pur-
merend en provincie - - - -
Aanvragen voor advertentietarieven
rlchte men aan de Administratie
HOFPLEIN O - ALKMAAR
- - Telefoon 433 en 633 - -
Abonnementen en Adverten
ties voor de „Nieuwe Zeeuw-
sche Courant" worden aan
genomen door de verschil
lende Kantoorhouders der
Posterijen.
k EXTRA GOEDKOOP!!
Alleen in de week van Zaterdag 9 tot en met
Vrijdag 15 Augustus a.s.
1 POND VERPAKTE JAVARIJST van 25 ct.
en V2 FLESCH NIEUWE BESSENSAP
te zamen voor 35 cent
1 POND VERPAKTE JAVARIJST van 20 ct.
en '/2 FLESCH NIEUWE BESSENSAP
te zamen voor 30 cent
1 POND VERPAKTE GROVE TAFELRIJST
v. 16 ct. en '/2 FLESCH NIEUWE BESSENSAP
te zamen voor 26 cent
Bij ALBERT HEIJN koopen,
beteekent voor U verzekerd
zijn van prima kwaliteit en
keurige, accurate bediening. V
schriftelijk vóór, en mondeling op 16 Augustus, van 2—4
uur, bij ondergeteekende.
Candidaten moeten overleggen een verklaring van het be
trokken schoolhoofd, dat zij met vrucht alle klassen der lagere
school hebben doorloopen.
De Directeur,
M. VAN BREEN, Oostsingel 84.
De
is het ideale adres voor
net en accuraat druk
werk. Neemt eens een
proef met een order en
U zult tevreden zijn!!
f§
"•"v
mt?»
KANTOOR GROOTE MARKT 21 TELEFOON 74 (2 lijnen)
Wis niet adverteert, heeft geen recht op succes.
(exclusief antenne)
b'ï'luri:'t:
Buiten de schitterende weergave j||
heeft het Philips Ontvangtoestel li-
type 2514 de navolgende groote
voordeelen
PHI LI
directe aansluiting op Uw stop
contact - aesthetisch uiterlijk - zeer
gemakkelijke, haarfijne afstemming
i
GROOTE WAA
VAN PUBLICI'
Dit nummer
i
V!
Den lG.den
dag herdenken
voor het eerst
kan zich be gr
opmaakt tot 1
herdenking. D
löden August)
dagen duren z
torische optoc
H.M. de Konii
dag, den 24ste
de straten vai
.volgens bereid
.van een openl
van den Zeer
schrijver Lud.
24sten August
dansen worden
roenen hun sch
hooren. Van
Zeeuw'sch-VI.
voor Handel ei
den, terwijl
fonds heeft ge
aard in den to
doon plaatsen
4000 inwoners
begin der 11de
verrees in de
der Maelstede'
Daar deze le
Vlaamsche gra
gen Bov de wijn
bevolking steed
en verkreeg H
van len Elzas
stadsrechten,
door een bran'
door de Zwart'
nieuwa. Nadat
grondwet had
Vrees >n 1413
van vestingwerk
1426 geschiedde
door een lievige
1485 het stadli
Gentenaren wan
gesloken. Ondei
miliaan en Kar
stadhuis weder
opgebouwd. Do(
de uitgebreide
en zoutzieders,
van grooten bi
staahuisbor.w.
ae Deste bewijz'
van de hervorm
van dï glorie
werd uiteengesc
verdeeldheid, w
de prediking v
L5S6 werden al
stad door den be
toen de 80-jarig
er aan de 'veri
einde. In 1618
werken gebouwd
her 645 in ban
Hendrik. In
lende goederen
o. a. pen der hu
een gedeelte, is.
Het is ongetw
bet, «ort de ges
merkwaardigste
in Hulst bevinide
te 8t. Wiillibror
oudste gebouwen
uit den tijd ron
zooals «ij reeds
oliksem getrofïe;
herstel, den Gdei
De toren werd
lui- en speelklok
2Gsten NovembeJ
al'. Tweehonderd
bouw, in 1886
voor de vierde m
doorzettingsvermo
naren, het hun
rijn aloud en pra,
kcrkgeDouw, dat
handen der Pro
wero den 4den M
gescheiden, waar
priesterkoor en d(
Protestanten het
tober van het vo:
voor f120.000 gi
Katholieken en z
hel Rijk geheel u
"werkzaamheden
Jen op zes jaar g
waardig monumei
40 jaar na de bra
stadhuis, in 1582
De Franschen i
dit stadhuis, maar
gedeeltelijk opgelc:
bevinden zich de
bet in 1655 gebor
derc plaatsen verh
SJide schuilplaatse:
Duynen, de gevel
bestaande Hospita
de Bagijnenpoort
De twee laatsten
