nu allerlei in
ZATERDAG 26 JULI 1930
NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT
f IN HET KRAAIENNEST
HISTORISCHE KRONIEK
KERKELIJK LEVEN
VAN HIER EN DAAR =j
I GEKKE GESPREKKEN j
jD-avid in verdrukking.
Er is eens 'n David geweest, 'n sim»
pele Joodsclie herdersknaap, die Goliath,
den mannetjesputter van 'n, Filistijn', met
glans en glorie een ltopje kleiner maakte
en liet spreekwoord „Klein maai' 'dap»
per1"- het leven gaf. I
Een herhaling van dit heldhaJftig!
schouwspel dachten Wij 't vorig jaar te
zien te krijgen, toen David (Wajinkaojp
het tegen den sovjetïfilisfijn opnam e®, dien'
moedig .uitdaagde.
Luid schalde Davids stem over onze
lage lai^en, doordringend tot het verre
Moskou in de donkere tenten van. Jret
bolsjewistische monster. Dit verscheen
eindelijk op de vlakte, gall ón krij'sch dio
door merg en b'een gingi en David aam
de heenen!
.Vóór eenige weken is David wederom
uit .zijn schuilhoek verschenen, niet met
nieuwen moed maar met een (openlijke
verklaring, waarin hij' schreetfk' dat hij
met alles aclóoord ging Wat Moskou over
hem geliefde te beschikken; dat z'ijn vroe-'
gere poging tot Oprichting van een eigen
groep „een politieke ïlout en een ver-
grijp tegen de Derde Internationale was"
'dat „de likwidatie van onz'e igroepj,"
heeiflt 'bewezen, hoe het vr,oeg of laat door
z'ijn Iflouten toch toÜ een „politiek ban
kroet'» moest kómen; 1
dat hij voortaan -getrouw zóu opfrekken
met Moskou tegen „de nationale ,bour»
geoisie en het kleinburgerlijk intellect";
dat zijn vroegere meeningen „verouderd
en dus verkeerd'-' Waren en daarentegen!
die van Moskou ten eitaenmala „juist)",J
dat hij de groep-dfe Visser .\,,o®belem-
merd als de leidster)"' (Zóui erkennen in
„het volvoeren van de revfalutie/'»
De woordgeWeldenaar van het Binnen
hof, «Ie bommengaoier der toekomst, is
daarna schoorvoetend naai" Stalin geslo
pen om ook mondeling versehooning volor
azijn, vermetelheid ,te vragen:
De onversaagde liep sindsdien olpj bib»
berbeenen het antwoord ,van zijn; tyra®'»
n-en aft ,to wachten. Dinsdag (versober®!
dit. De spreekbuis va,n de roöd|e: hcjursohers
galt te kennen, idat de 'verklaring van
broeder Wijnkoop en iztijh medestanders
lolnvolldlolénde was. Geëischt Wbrdtt dat
David voor het ïlorum dea- -geheele wereld'
st.uk voor stuk, ongenadig en aonder te
rughouding ,o'ft verbloeming al zijn fouten
op 'n rijtje belijdt en beterschap) Weloofil
David, de koene en baardige-, d'i-o reeds
uit de hand van Lou die Visser at, moet
thans nog de laarken -aflikken van al de
genen die hij vertrappen wilde.
En David kal -dat doen étoodra het
glaasje koud water dat liij DinstHalg;--
avond na den schrik innam, rijn kalmoe»
rende werking heetflt verricht. Want diaZe
David is geen heldhij gal' .zieh er alleen
in 'n onbewaakt ootgenblik .voor uit! I
UITKIJK].
Wel, omdat uw modellen yan heilig
heid al schijnheiligen zijln! De scihijlnhel-
ligen zijn buiten de muren van de gevajif
gcuis zoo dicht gezaaid! als hier binnen;
de schijnheiligen echter kent Godi al
leen. t
Een scheikundige kan een traan ont
leden, en me wieten te zoggen, hoerveri
zout hij er in gevonden heeft; Hiijfalleen,
die hart en zielen ;loorgro®dt, weet hoej-
veel berouw er in pfceekt.
Schijnheiligen! Ziijln wij. het allen niet
min ol' meer? Toon-en wij gedurig aan
den eveiimensch onzen sihoonsten kant
niet 1
De deugd immers is iets zoo bemin
nelijk dat iedereen er den schiijtn wil van
hebben.
(Averb. .WleekM.) .JOS, JOOS.
2 7 J;uli 1641 galf Gennep rich bij
verdrag over aa.n Prins Frederik Hem
drik, die zijn broeit* als stadhouder op
volgde in allo gewesten behalve in D'ren-
the en Groningen. Gedurende dje 22 ja
ren, -dat hij als kapitein-generaal aan het
hoöftl van het leger stond, heetf hij mot'
ongekendon ijver den parlog 'teg|e®j Spanje
gevoerd, toen de Spaansche schatkist djoor
door de voortdurende (k'rij-gsgevechten uit
putte en verschillende stedle®, waaronder
ook Gennep, het raadizaiam achtten zich
over te geven.
2.8. Juli 156 9 riep Al va de Staten
bij elkaar, in whlke vergadering de; bte»
ruchte 10e penning werd opgelegd. Het
was toen het tweede jaar van den (80-
jarigen oorlog en Alva had. een eerstel
overwinning behaald. Hiervan moest hij
zijn profijten trekken en beval daarom
de. vereenigde staten, d'at die: JOOstle pen
ning zou worden betaald van alle goede-
ren, doch deze slechts eenmaal in tegen
stelling met de 10e penning, w'elkla pij
ieieren verkoop van (Hoerend gopdi en die
20ste, welke bij den -verkoop van iedes
'AnriOerend go.ed moest Wonden betaald!
2 9 J u 1 i 1 5.8 5 Werden dopr die Staten
van Friesland de Academie van Erane»
leer gesticht, waaraan velen onzer ge
roemde mannen later hun studies vol
tooiden en een graad hebben behaald'.
3 0 Juli 1588 geraakte de Armada
of Onoverwinnelijke- vloot slaags met de
Eingelsclien. Philips had al |zfc(K feng uit
gezien naar een goede kans om het be
stuur over Engeland in handen te krij
gen, maar steeds was het hem mislukt.
Nu gebeurde het bovendien, dat die Be-
publiek, welke Phillips zich langzaam zag
ontglippen, nog werd geholpen door En
geland. De koning besloot derhalve zulk
een zeemacht klaar te maken, dat èn
Engeland èn Holland tegejKjk in zijn
macht .zouden geraken. Zooals bekend,
werden de Spanjaarden echter totaal ver
slage®. 'II i I
31 Juli 1 9 2 9 werd Wolf'aart van
Biorsselen vermoord. Hij was in geschil
geraakt met de® graaf en nam daarom
met andere misnoegden zijn toevlucht tjoit
Guy, den Graaf vin .Vlaanderen, diep, z'ij
tot een inval wisten over itle halen, wlellke
evenwel mislukte. Langzamerhand ver
kreeg Wolfaart weer eonig|© macht, doch
r-cgeerde zoo willekeurig, dat hij ieder
tegen zieh in het harnas joeg. D'e inge
zetenen van Dordrecht verklaarden hiein
zoo goed als den oorlog, waarofm hij die
stad door belegering wildie innemen. Maar
de* D-ordrechtenaren verdedigde® .zich met
(zooveel moed, dat hij het beleg molefst
opgeven. Toen hij daarop, door verraad)
de stad wilde b-emeestepein en .zich hiertoe
des nachts to water begaf, werden zijn
plannen plots ruchtbaar. :V.ersohil(l(ende
lieden Zetten hem met vissehlers- en roer
bonte® achterna en slaagden erin| li-em ha
vatten. Hij werd gevankelijk naar D'effit
gevoerd. Het plebs eischta rijn uitleve
ring |os Mei' bedreiging, d!at men aniders
het stadhuis in brand zóu steken. Mem
gaf hem toen over en in enkele -ooganj-
blikken ga® Van Borseïen don geest door
de verwondingen, welke hij van het ra
zende gepeupel had opgeloopein.
1 Aug. 16 7 4 wbeldde in geheel'Nedf®"'
laud een ontz'ettend Zwaar onweer, .tleta'-<
gevolge waarvan een gedefelte Van den
domtoren instortte, terwijl ook verschil
lende andfcre torens het mo|eisten oinlt'-
gelden. 1
2 Aug. 1718 Werd hef verdrag ge-
teekend tusschen Keizer Karei iVT, Enge
land, Frankrijk en Holland, bekend! ouder
dan naam van het viervoudig verbond!
Onze nieuwe Heikaulj-paroehie
en St. Theresiakerk.
Van bevriende zijdie 'n opdracht
tot parochie-stichting brengt nu penmaal
nieuwfe vrienden aan werd on.s [lezer
-dagen toeg-ezoniden de „Gooische Past"
met 'n aanstipping bij het artikel
„Roomsche liefde voor het Kerkgebouw."
Zeer dankbaar voor de belangstellende
Waardeering van d.e ons opgedragen taak',
de nieuwe parochie Heikant te heipon
grondveste®, me-eu-cn wij 'n pn-kelle zinsl-
-snede uit genoemd© artikel pnd-er (to aan
dacht onzer katholiek en te mogen brengen.
„Onze kerken drukken liefdekracht en
offergeest uit.' Zou. onze, .toewijding hij
het stichten van de -ontelbare beiligdómV
men niet uit de ziel voortkomcin, waar
zou ze dan vandaan moeten komen Z-e
komt echter uit de ziel, naar h-e't woord
van het evangelie: waar uw schat is,
aaar zal ook uw hart zijin."
Knar aanleiding van dlit pvanigeliei-
woord heeft ook de Nijimcegsche profes
sor dr. Gerard- Brom in zijn laatste werk
ziih de ontboezeming veroorloofd
„Wij hangen ons hart aan de kerken,
omdat in die kerken onze schat is, onze
vereerde, onze aanbcd-e Heer eu God.
„Geloofden wij dat niet zoo stellig, dan
stonden on ze Forens minder vast, dan
klonken onze klokken niet zoo. klaar,
dan gloeiden onze- ven-sters niet zoo warm.
„Zooveel ste-enen onze kerken tellen,
zooveel blijken van trouw, want ieder
geschenk be-teekent een offer, i'-n aan
offers woiidt die lieïide geweten."
Wij behoeve® wel geen vor-deTcn uit
log te geven, na des B-isschops .woord, dat
ue H-eikankparochie (te St. Jansteen)
■Benige steun van ze-er vele® n.ie-t kan
ontberen.
•Zeer terecht heeft Monseigneur in zijn
schrijv-e.n tot de ge-loovigen gericht,, ge
wezen op het niet-biji-machte-zijp der pa
rochianen om de geldelijke lasten verbon
den aan het oprichten van een siouwe
parochie alleen te dragen.
Gaarne, zeer gaarne zullen z-e nu c-n
ook in latere jaren dit blijkt uit Jiu®
inschrijvingen voor de kerk doen, wat
hun mogelijk is.
Ten bewijze dat de .Heikant-parochia
nen op eenige hulp van anderen zijn aan
gewezenvolge hier 'n korte beschrijving,
zooals wh' die aantroffen in ons plaatse
lijk blad „Z'elanidia".
„De buurtschap Heikant, vroeger ja
ren een onbeduidende buitenwijk van die
gemeente Sint-Jan-steen, met haar sl ij -
lcorige wbgen (die men er tegenwoordig
nog vindt E. D. l, krotachtige woningen en
armoedige be-volkin-g, welkie nog weinig
talrijk was, is, we, zouden haast zeggen,
dank zij die groote wtereldoorlo-g, als h-e-t
ware een dorp op zichzelf' gjc.wlordlen.
Voor 1914 leefden er dia meeste- menschep
van dan veMarbeid, w'elka geen mensch-
■waardig bestaan opleverde.
Er wierid echte-r hier em d'aar wel zoo'n
klein huisvlasserijtje gevonden, maar ook
-dit klein bedrijf bracht niet veel zoden
aan den dijk. De- vlasbewerking stond
toen nog op hoog peil".
Intusschen is e-r oen merkbare yarbc|-
terinp gekomen, de Meim-vlasdndlustric
h'eeft zich bij wterkmethoderveranicfering
uitgebreid, on al moge bet werkjaar 1929
1930 voor de vlasschers 'beduidende
verliezen hebben meegebracht, wij wil
len hopen dat dleze mala.ise-toestand wel
dra tot het verleden zal hehooren on wij
hebben de sterke ov-ertuiging, {llat (le
nijvere werkers van Heikant genenjd jstaan
om de eerste kaaien tot heropbloei van
het bedrijf te benutten.
Intusschen heeft de grootindlustrie.-boutw
te Sluiskil aan velen wierlqers ,uiit d-c
siil-gelegde vlasserijtjes werkgelegonhead
verschait. I
Ter oriënteering moge aan belangstel
lenden medegedeeld' w'ordo.n, dat il|e ^t.
Thercsia-parochie zich uitstrekt over bet
Zuid-iWiesielijk diecl der gemeent,© S-t.
Jansteen; -en dat de Belgische grens langs
de geheele lengte djar parochie loopt.
Sinds enkele jaren heeft Heikant zijn
bijzonder© R.-K. lagere school, en tevens
een Bewaarschool en Na.aiseho.ol be'diencl
dooor die Zusters uit Ouid'enbosch en dfe
ellce dag daarheen gaan uit ha.a.r klooster
te St. Jansteen.
Ter beoordeeling van de meendje|r|e pf
mindero noodzakelijkheid der nieuwó pa
rochie-oprichting, zouden wij! nog hum-men
meded-eeleu, dat ceu kleine ,1000 mlend-
schen bij 'n afstand van s/a tot 1 (uur van
de kerk verwijderd wonen en pen ie|djer,
die de, Z-eeuwisch-Viaamslehe landwegen
kent, ook al zijn ze dan verhand, mag
even nagaan wat het zeggen yil, dat die
talrijke kinderen (de lagere school telt
156 leerlingen) en vooral ook 'de ouden
van dagen in de yele wintermaanden dien
afstam/ naar do kerk hebben p!f te leg
gen.
Wij willen vertrouwen, daton|d'er de
veiligo schutse van de H'. (Theresda van
het Kindje Jezus de ons opgelegde taak
der stichting van d© nie-uwfe parochie
tot een goed "einde moge komen, e® dat
mede dooor de totstandkoming per pa
rochie het godsdienstig leven der ji-ieuw'o
parochianen hooger moge opbloeien.
Ter besparing van in-formatie-mogolijk'-
h-edon en mede om do St. Thea'eisiaparocliie
in de goedgunstigheid van velen te bukt
nen aanbevelen, gev-en wij' liiar tem slotte
de Franschman zou zeggen, p, clause
de ons Giro-nummer 164536, jnet het
adres
E. Doens, benoemd pastoor
P-arochie Heikant,
Hulst.
De grootste brand ter wei*©ld.
De brand van de pe-troleumlbron te
Moroni heeft oen nieuwe geweldigle uit
breiding gekregen. Het vuur is n.l. dezer
dagen overgeslagen op een nabij' gelogen
bosch, een petroleumhouder en een tWqed©
bron. Alle pogingen, welke werden aan
gewend1 om het bo^dh te redden, blijken
vergeei'sch en die geheel© streek staat
thans in vlammen. Men huldigt bijna
algemeen do overtuiging, dat fle potro-
leumbranden aan roekeloosheid en onver
stand' moet worden geweten, welke beur
telings in Mcxicü, Roemenië, Texas, In die
oi het land, nabijl 'do Kaspische en Zwar-
to Zee gelegen, uitbreken. Bij! dezla enkele
valsehe voorstellingen pmtrent het ont
staan van den, brand- voege,m zich |no,g
meerdere onjuiste opvattingen-omtren t, den
aard van de® braad', welke men zich
altijd maar voorstelt als een over kilo
meters hoog oplaaiend© bosch- ©n heide
brand. Niets is cöhter meer onjuist, daar
de zaak zich in Werkelijkheid' ^geheel an
ders toedraagt. .Wianneer men boort en
op een gegeven- oogenblik aan ee.ni laag
komt, beleeft de onderneming enkele zleer
moeilijke moment,ein. Ei&n laag immers
bestaat niet allee® jijt vloeistof, maar
ook uit gassen, terwijl d© druk, welk© -er
op wordt uitgeoefend, vaak enkel© lion-
aerde atmosphere® bedraagt. Het gevolg
is, dat natuurlijk het prodluc't door de
hoorbuis weg zal spuiten, indien men dit
tijdig weet te verhinder©®, door in do
buis een tegendruk aan te brengen. Mis
lukt dit, dan is de bron zoo goep als ver
loren en is een brand onvermijdelijk. Door
de geweldige wrijving en d,c plotselingo
ontsnapping, explodieeren de gass©n; er is
dan geen denken m<\er aan, de krachten
nog te bedwingen, want binnen enkele
oogcnblikken is d'e boorinstallatie in de
lucht gevlogen en verheft zicli u,it het
boorgat als nit ©en loop, ©en g.e-w;eldige
vuurmassa, welk© vaak meer dlan 100
Meter opstijgt. Dit was o.a,. iu 1928
het geval met Sonde 298 der Astra maat
schappij', welk© negen weken ee.n vuurzuil
van naar schatting 110 Meter omhoog
spoot. Toen deze iets verminidierd© ge--
lukte liet den Hollandschcri ingenieurs in
Juni 1928 ©en sterk ventiel te schuiven
over hot uiteinde van de- hoorbuis, dat
boven den grond uitstak. Door het ven
tiel plotseling dicht te naaien, wi-sit men
(oen een einde te maken aan tfe gasv.er-
lies; dit experiment he,eft in totaal 200.000
gulden gekost. De brand, welke op het
oogenblilc woedt is echter veel ernstiger
van omvang, dan die, welke wij' liiei'-i
boven beschreven. In Sonde 160 ont
stond de brand den 24en Mei 1929 bij'
een boring naar gas en olie, waarvan zich
de laag. welke onder 150200 atmosfeer
druk stond, op 1600 meter onder den
grond bevond. Ook hier spoot ee.n zuil
van olie eu gas tot een hoogte van 100
meter de lucht in; het bleek 'onmogelijk
door do ovcrscliuiving van een ventiel het
gasverlies stop te zetten. De brandl duurt
nu intusschen reeds een jaar voort en het
is niet mogelijk, dat hij' uit zichzelf "eens
op zal houden, daar de gasvoorraden in
den bodem schier onuitputtelijk zij'n. In
October 1929 was de druk toegenomen
van 220 tot 260 atmospheer. Begrijpelij
kerwijze bleef de hl-and niet bij) èem boor
put beperkt, maar sloeg al spoedig over
tol: anderen, en nam nog grootere® om
vang aan, toen men den 5cm Maart van
dit jaar tengevolge van het springen
van een leiding voor ruwe pli-e, welko
langs de kotels gaat, 4 bronnen in brand
geraakten. Daarbij' echter vlogen nog 4
reservoirs, welke elk 60 wagon ruwe
olio bevatten, in brand. In Mei had'
een nieuwe, ontploffing plaats, toen bij
het boren een Sonde in brand vlolog.
Daar er toen een groote hoeveelheid pia-
tvolcum ongehinderd naar het dal stroom-
öe, sloeg de brand over op (Se hebouwldë
kom en verwoestte ©en ad!ministratie|-ge|-
nouw van de Amerikaansche-RoemeensChe
Petroleum Mij. Hierbij' verloor ©en arbei
der bet leven, terwijl drie anderen en ©en
ingenieur ernstig gewond werden. Niet
lang daarna scheen het plotseling, alsof
ae buis verstopt werd, want na een onder-
aardsch gerommel, hield het spuiten plot
seling op; na enkele minuten was de
straal echter een vuurzee geworden. Om
streeks half Juni ontstond' er een ver
binding tusschen Sonde 160 en 82, waar-
dooi de brand als een enorme „krater" in
verking is geworden, waaruit dikke rook
en vlammen omhoog stijgen. De brand
valt -des nachts vanuit Boekarest, dat op
ongeveer 100 K.M. afstand' gelegen is,
duidelijk waar t© nemen.
Intusschen kan het den schijn hebb-en,
alsof er geen pogingen aangcweudl warden
den brand t© b-lussclien. Doch geheel
ten onrechte. iW,ant toen na het uitbre
ken van den brand het niet mogelijk1
bleek, de hoorbuis dicht te maken, dloor
het overschuiven van oen stuk ylentiel,
begon men een tunnel te grave® naar
de hoorbuis toe. Deze poging had] ech
ter een noodlottig einde, want tengevolge
van gasontploffingen in deze® tunnel kWa-
men vijf arbeiders om het leven. Op
vciligen afstand begon men toen met
het graven van een nieuwen toegang,
welke men gasvrij maakte. Het werk,
dat enkele tonnen kostte, mislukte, door
dat <ie ketting van het boorapparaat was
doorgevijld, naar men vermoedt, met op
zet. Nog in October van het vorig jaar
ving men aan met het graven van ©en
derden tunnel, welk© dieper den grond in
dringt. Men hoopt dan de hoorbuis te
bereiken en aldus het gas nog to kunnen
aftappen. De nieuwe rampen, welke tel
kens weer voorkomen, schijh-en echter het
werk niet te 'bevorderen; men spreekt
nog over de plannen der Amerikaan-sche
ingenieurs, die door dynamiet willen pr-o-
beoren de hoorbuis dicht te knijpen. Men
begrijpt echter, dat, indien men tot deze
maatregel zou overgaan, het geheel© bo-
ringswerk ,dat ongeveer 3 ton kost en
eerder alle tunnelkosten, wielke o,ok en
kele tonnen bedragen, geheel verlorlen zou
den zijn. De schade is nu toch reeds
beduidend: dagelijks gaat f15.000 aan
benzine verloren; bovendien vermindert
die gasdruk langzaam, waardoor d'e snel
heid, waarmede de petroleum naar de
boorgaten vloeit, afneemt. Bovendien be
vindt zich in die 2 a 3 millioen M3 gas,
welke dagelijks afvloeien, 100 a 200
gram gasoline per M3. Bij' de ontploffing
waardoor die eerste tunnel weird vernield',
gingen ook d© 500.000 M3, welko men
dagelijks afleidde, verloren. Naar schat
ting beloopt de schade thans recdls meer
dan 200 millioen gulden.
Uit 'de geschiedenis van het kompas.
De uitvinding van hot kompas, waarop
wij' aangewezen zijln bij' de oriënteering in
de lucht, op heit water, boven en onder
de aartje, bobben wijl aan (le Chinpazen
te danken. Magneetij'zer vindt men over
al in China. Wli© evenjwel het perst d°
bijzondere eigenschappen van het mag-
neetijzer om het Noopden aan te wijlzen
ontdekte, daarover vermel|dt de Materie-
niets. Het staat vast, d'alt men ij'zeren
naalden in China meer dan ^euw'en voor
ouzo tijdrekening gebruikte b!ij: het naaien.
Daar in het gehield van de Chinees(che
stam Tschoa magneetijzer werd gevoijden,
mag wouden aangenomen, d'at de bewoners
van deze streek ook (le magnetische
kracht van liet ijlzer hebben ontdekt.
In ieder geval is het waar, d'at de Ohi-
neezen zich reeds vroeg met na.tuu,r!weten|-
tenschappelij'ke studies bezig hielden en
dat zc bij bun eigenaardige neiging voor
bijgeloof, zeer naarstig naar yorschïj'nin-
gen zochten, welke als voorteekens van
komende gebeurtenissen konden w'or.den
beschouwd. De eigenschap van deze mag
neetnaald met haar geheimzinnig karakter
moest hun, toen ziji tot d'e ontdekking
ervan ware® gekomen, wel ve,el belang
stelling in,boe,zemen. Vermeld' wórdt de
magneetnaald! in de Ohinee-sche littera
tuur eerst 'in de vie.rjd'e eeuw na Christus.
Op de wijtee, waarop ze wordt besproken,
iua.g worden opgemaakt, d'at zo algemeen
was. Langzaam nam het gebruik van do
magneetnaald' meer en moer toe. Als kom'-
pas schijnt ze eerst in d'e achate eeuw' en
wel in don vorm van een houten blok,
dat van boven Was uitgehold], in- wellte
hoffco water was, waarop d'e magneef.-
naalld' dreef. Om liet hout waren rondom
concentrische kringen getrokken,, en do
uren van bet etmaal aangegeyen beniet
vens, teekens van den Ohinooscben dier,en-
riem.
Moest ©en huis w'oildëm gebouiwid, een
-sloot gegraven, een weg aaugel-egd', (le
omgeving onderzocht, steenfe werd' liet
kompas gebruikt. Ook bij] geboorte speel
de het kompas een belangrijke rol. De
plaat§ van de sterren, win|d, we(der, ü'ag
en uur. voor allies, evenlw'el, de stand van
het kompas wtend,en bij dergelijke gele
genheden genoteerd en daarmeldie Was dfein
jongen wereldburger den weg zijns 3 evens,
beroep, vrouw, geluk en ongeluk afgeba
kend. Tn de ellldo eeuw verklaarde 0em
Ghineesche gele.erdle, dat m-em door liet
wrijven met een magneet idder stuk ïjjzcr
magnetisch kon mak-en.
Als een mild|dlel voor de scheepvaart van
belang verscheen het kompas in dl)
twaalfde eeuw. Althans e.en Ohineesch-o
gezant weiet omstreeks 1122 te berichten,
dat hij op liet fjcliip, waarmede liijl ec®
reis de-ad, oen naald heeft gezien, wrikte
als wegwijzer dienst deed. De naald dreef!,
ovenals vroeger, in oen met water govuldlo
bak. Do op ©o.n metalen punt zwievendte
droge magneetnaald, vonden do Ohineezen
het eerst op een J.apansch schip. De Ja
panners hadden aan do Portugeiezen fleze
verbeteringen te- danken. Daar Ghineesche
schepen rood's van de zeventiend© eeuw
naar Berzië ©n Indië trokken, mag nog
word-en aangenom-en, dat Arabische koop
lieden daapdbor het waterkompas hebben
ieeren kennen en naar Eiuropa hebbje®
gebracht.
Van hier kwam het kompas in verbeter»
den vorm over Japan naar Ohina. Wia.t
zou de wtereld zijn zonder kompas; 9
Wat niet iedereen weet.
Het grootste radiorzentotation be
vindt zich tegenwoordig u-iet meer i®
Torre Niteve, bij Rome, maar bij' Nagoya
in Japan. De. acht masten van Najgoya
hebben ©e® hoogt© van 25 meten.
lil de Vereenigde State® yindt men
thans 81 „natioualpaa-ks", d: w'. z. natuiuii-
rnoimmente® of historische gebieden, dio
door de wet w-orde-n beschermd' ©n waar
niets veranderd mag wórde®. Ondea* d'eze
parken bevinden zich eenige slagvel-den en
vroegere neidexzottinge® van Indianen,
liet beroemdste nationalpark is 't iYelLoiwl-
atou© Park, dat in liet jaar 1872 li-at Ame-
rikaansche volk ter beschikking wtend
gesteld om zich daaraan te kunne® ver
lustigen ten eeuwige dage. Het park
heelt ©en oppervlakte van 13.000 vier
kante K.M.
Smokkel-lijken.
Matamores is een stadje in Mexico,
dicht bij de Amerikaanslche grens. Van
daar kwam op zekeren dag in het voor
jaar een lijkstoet on;der leiding van (lel1
beer Douglas Morty, die aan de douane
ambtenaren vertelde, dat hij eei® laatste®
wensch ,van zij® overleden vrienld Johnson
kw'am vervullen, door dien-s stoffelijk
overschot in de V-ereenigde State® te dóen
begraven. Natuurlijk vonlden de doua
niers dit voornemen zeer loffelijk em zijl
verzekerden Morty, dat het .onderzo-eik
van de kist slechte -een fórmeeli© aange
legenheid -wias. De kist werd in 6an
schuur gezet en toen twee douaniers voor
het onderzoek kwamen .opdagen, lrwdin
hun reeds zulk een sterke lijkanluclit
tegemoet, dat zij Morty 'ijlings een bewijs
gaven om met zijn droeven sstoet te kun
nen passeeren.
Moriy bleek erg onfortuinlijk met zijln
vrienden. Binnen 3 maanden stierven
er nog -drie en toevallig wilden (lie ook
alle drie in Ainerikaansclie aarde begiraj-
ven worden, zoodat het toanecl aan de
grenzen zich nog driemaal herhaald heeft.
Kort daarop ontdekte men door een toe
val, dat de heer Morty, naar wien men in
Matainoros niet verder gewaagd had oml-
dat hij mat klinkende munt betaalde, een
berucht smokkelaar was, die na zijn laat
ste veroordeeling slechte zij-u operatieiteiil-
rein verplaatst had-.
Ook de grenswacht kwamen deze ge
ruchten ter oor© en d'e chef!-doii,anie|r wil
de nu toch wel eens weten waar al (lie
vier vrienden van Morty precies begra'vten
waren Toen bleek al heel spoedig, (lat
de lijkkisten slechts gebruikt waren om
diamanten over de Amerik'aansohe grens
te brengen, dat zij met steanen voldoende
bezwaard waren, en dat de afschuwelijke
lucht aan een chemisch preparaat te dan
ken was geweest. De douaniers troffen
nu hun maatregelen om den vijfde® over
leden vriend van Morty op eeinigszins anf-
dcre wijze te ontvangen, maar het schijnt
dat ©en van hen zich al te luidrultjhtig
op -dat vooruitzicht vorlieugd heeft, w-ant
Moity kreeg het ook in de gaten -e® nam
zijn tegenmaatregelen. Geen vier Waken
na de overbrenging van den- viejxlenl
vriend kwam een extra-mooie, kist met
een op den deksel genagelde® zilveren
palm met rouwband aan het grensstation
en hoe bedroefd Morty ook keek /le che'f]-
(louanicr gelastte de kist te openen. Mon
ty protesteerde... de lijkenlucht?... Ja,
ai© was heel erg, maar dë kist moest ©ai
zou open, want de ambtenaren wilden
zich nu toeli niet langer in ile luren laten
leggen door een smokkelaar. Het gelukte
Uen bijzonder stevig bevestigden deksel
oj) tr lichten op liet nogenhUk', (dat het
van de lijkenlucht niet meer te harden
w as en toen lag in de kisteen sterk'
in ontbinding verkeerend lijk. De beamb
ten vloekten stevig, maakten den dbksel
weer dicht en moesten den tpenreniden
Morty laten passeeren. Toen de kist op
Amerikaansch grondgebied w'as aange
komen, en natuurlyk vor genoeg uit de
buurt van douaniers, marechaussees of
andere voor smokkelaars lastige klaml-
ten schroefde Morty van den deksel 'die
zilveren palm met. rouwband los en daar
onder haalde hij' acht fonkelende dia
manten vandaan, die hij lachend in zijln
zak heeft gestoken...
Maar ook deze truc is verSad'en; het
wachten is nu op 'de volgende versc-hijl-
ning van Douglas Morty aan de Mexi'-
caanréhe grenzen.
DE KONINKLIJKE ACTED®.
Het was een draak van een stuk, Wiaar-
in de koning ,op 't eind' rijm| zloio®' ver-
wionddie, en het 'Was een ti-eu'd|e(-ratajg^
troep, die het gpjeelclle.
„Kom*' (zei do koning tegen zijn zopnl
„laat ons in 'nis ga,on".
„E-ur ie dat, 'ij regt „uis", klonk het
van 't schellinkje.
Waarop de koning izicli naar dón kplre-
ker keerde en minachtend! ptei
„Ja, zëker, 'nis. [Wat doggie d|a®, (latte
kauning op koamers wjauntjt'i
.WEL- .VRIEiNDUILIdK.
„Hij 'heeSft me Wekend',', dat bijl ver
liefd op me Werd', toen hijl me den per
sten keer zagj'i i I
„Ja, dat is het ongeluk van de meest©
mannen, dat Zo geen tw'ea Iciepr kijk©®!}-
ALTIJP ZAKENMAN. I
-Theater-directouir: „Wat is er aan die
hand 3" j j j
Suplpóost: „Eir is ©en van de galerij-
in liet parket gevallen."-'
-Directeur: „Laat den kerel onmiddel
lijk Wij' betalenj"»
BEREISDE ROEL.
„Moet je op reis, Emiel? Waarom koo,
'dik gekleed'? Ziek 3"
„Nee, maar in December kóm ik weer-
terug..j j j
DISCUSSIE ZONDER .VRUCHT.
Zeer bijziende oud|e liejer tot autof-1
maat: „Maar julflfrouW, dat is toch nie-ti
in de liaak. Ik vraag u een kaartje naar
Nunspeet en u ,'geeif't me pen tabk-f clio-
colade", i L I I I 1 W.1
MALAISE. I J j
Vriend tot, schilder: „Iets verkocht! dén
laatste® tijd 9" I - pl
Seliilder: „O, ja! Mijn overjas!"
OOK EEN. VRAAG.
„Tenzij u ®W geteortebewlijb k'unt over
lagen, mogen wij' u biet toelaten.!-
„Maar twijllelt u 'dan uaji mijn ge
boorte iT-
