AMSTEROAMSCHE BANK N.V.
Sanapirin-
Drukkerij N.Z.G.
bijkantooïTmiddelburg
Adverteert in dit Blad
«tabletten
bij Griep en Influenza
Gevatte Koude
Rheumattek
diens HOFSTEDE
Aanbesteding,
Zenuwpijnen
Hoofdpijn
Kiespijn
Koorts a
GELD TER LEEN
Schuldbekentenissen op zegel van
f1000,-, f500,- en f 100,-
\cvvte is in J fanc/
A\WV nU ^osco-
DONDERDAG 19 JUNI 1930
NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT
jj RECHTSZAKEN Q
Advertentiën
9 zijn 70sten Geboortedag te her- f
v denken. 21877-12 y
Zaterdag 21 Juni 1930,
Maandag 23 Juni 1930,
Maandag 23 Juni a.s.,
2 H.A. 35 A 44 c.A
H00IGRAS,
Veiiingsvereen. „Z.-Beveland"
een net Meisje,
2 Rijwielen voor slechts 25 ct.
Ter overname aangeboden:
SAFE-INRICHTING
Oie drukwerk mijdt,
Miskent 25 ijn tijd.
DE KRUISVAARDERS VAN ST. JAN
e f
Fosco
2)e smakelijke
j= VAN HIER EN DAAR
Iloc groot is het heelal?
Nog o-enige tientallen van jaren ge
leden schrokken zelfs d-e lcoenste geleer
den er voor terug de grenzen van de voor
ons zichtbare wereld zoo ver te trekken
als wij thans kunnen, dank zij de steeds
voortschrijdende- wetenschap. Men kan
overtuigd zijn vau de naar menschelijke
begrippen „oneindigheid'' van het wereld
ruim, maar men kan van die oneindigheid
alleen dat zien, wat onze beste verre
kijkers ons veroorloven.
Dan komt de tweede, zeer gewichtige
vraag: „hoe ver staat dan het verstel ob
ject dat wij door den verrekijker zien,
van ons af?" -
De leek lie-eft nauwelijks een voor
stelling van do moeilijkheid o-m deze
vraag op een juiste wijze te beantwoor
den. De sterrenwereld in onze nabijheid
kan door de meetkunde d'er sterrenkun
digen en mathematici zonder groote
moeilijkheden, go-ed worden vastgesteld',
maai' tenslotte komt men aan afstanden
the zoo geweldig* zijn -dat -de. meet-metho-
den, goed v-oor korte afstamden, hier on
geschikt zijn. Voorzichtig zoekt d-e Weten
schap van hier uit verd-er ia dto verre
ruimte, waarvan men geen voorstelling
heeft. Ze is, in het begin, zelf vol wan
trouwen -of de gevonden afstanden, inder
daad de juiste zijn. T-ot men, eindelijk
nadat vaak geheel verschillende meet
methodes zijn toegepast, steeds weer het
zelfde resultaat bereikt en men zeker
is niet al te ver vau de waarheid af te
zijn.
Wat de sterreknndigen, honderd jaar
geleden, nog als verre wereld gebieden
aanzagen en beschouwden, dat beschou
wen wij nu, dank zij de tegenwoordige
kennis van d-e sterrenwereld, als nabuur
schap, als een zeer verwijderd stuk van
ons eigen sterrensysteem. Het is n.l. net
als bij de verovering van de aarde. De
oude Grieken beschouwden -de omgeving
van de Middellagdsehe zee als de ge-
heele wereld. Voor de Romeinen was het
eilandemland' Engeland, was het Noorde
lijke Ouitschland als de uiterste einden
van de wereld en aan Columbus werd
voorspeld dat hij, bijl zij.11 strafbare po
gingen .om verre landen te zoeken, van
Jen rand van de aarde in een .onmetelij-
ken afgrond zou vallen.
Thans dragen ons vliegtuigen, binnen
ee-nige dagen, van Europa naar het verre
Oosten.
Dat d-e zon met haar planeten slechts
een kleine familie van hemellichamen zijn,
dat evenwel de duizemide vaste sterren
eveneens zulke zonnen zijn, was niet
gemakkelijk in te zien. Veel moeilijker
was het tot het inzicht ite- komen,, dat al
die milliarden vaste sterrenzonnen, welke
wijl aan den hemel aanschouwen en, wier
hcofdmassaas wij' slechts als zaeht-glan-
zende Melkwegwolken zien, te samen -een
geweldigen staat in het heelal vormen,
een reusachtig eiland, dat wij Melkweg-
systeem noemen. Midden in -dit eiland
staat -ook ons zonnesysteem en te gelijk
met de andere jaagt het, met overweldi
gende snelheid binnen dit geweldige
eiland van milliarden zonnen voort.
Er was een arbeid van eeai eeuw noo-
dig om tot een ongeveer juiste voorstel
ling van de grootte van dit Melkweg
eiland te komen. Thans kunnen wij- zeg
gen, 'dat hun hoo-fdïnassa's zich in een
ruimte uitstrekken, die een lengte he-ef't
van 60000 lichtjaren. Men moet eens na
denken wat dit beteekent. Daarmede
wordt gezegd, dat ,de snelste bo-de die
lichtstraal, die b.v. weinig meer dan -een
seclonde noodig heeft om van da maan
naa- de aarde te komen, zestigduizend
lichtjaren onderweg is om dwars door
hst sterreneiland heen te vliegen. Zoo
als gezegd staan we niet zoo ver van
het midden van dit eiland'.
Nemen wij aan, dat het mogelijk was
ele-ctrische golven van een van o,nze groo-
te zendstations tot de verst: verwijderde
sterren van deze melkwegwolken te zen
den en We zouden nil een signaal geven
dan zon het rond' dertig duizend jaren
duren voor dit signaal werd' gehoord1.
Reeds hier hebben wij het gevoel van
onbegrijpelijke onmetelijkheid.
Een halve eeuw geleden waren er
«enige fantasten, die de stoute bewering
uitspraken, dat merkwaardige zaeht-glan-
zende wolkjes, die wij door -dien verre
kijker zagen, waarschijnlijk niet meer
behocfrden tot ons Melkwegsysteem, ja
wellicht behoorden tot nog verder verwij
derde Melkwegen. Maar -deze meening
Was, in -die- dagen zoo fantastisch, dat
men ze niet als ernstig beschouwde. Bo
vendien men had ook geen instrumenten
om -de waarheid' te toetsen. En tegenwoor
dig? Reusachtige telescopen toonen ons
thans «enige zonnen. We zijn in -de ge
legenheid den afstand en 'de grootte van
deze. nieuwe sterrenwereld te meten -en
te w-eten, dat men werkelijk met, een apar-
ten staat van sterren te doen heeft, met
«en Melkwegsysteem, dat aan het onze
gelijk is -en eveneens uit ontelbare ster
ren bestaat. Hoe ver is nu deze Melkweg
van den onze verwijderd. Achthonderd
duizend lichtjaren zijn beide Melkwegen
van elkaar verwijderd. En steeds meer
en meer duiken zulke -Staten uit de
diepte van het hemerium op. Meer dan
tweehonderdduizend kennen wij er thans
reeds. Hoe ver ze zijn blijkt duidelijk
uit het feit, dat onze grootste instrumen
ten, ondanks het gebruik van zeer 'licht
gevoelige platen, vaak veertig seconden
noodig hebben om zulk «en lichtwolkje,
Welke een zon moet verbeelden, op die- ge
voelige plaat vast te leggen. Zouden wij
op deze verre sterren staan, dan zouden
wij onze aarde -ook als een zacht-glanzend
wolkje zien en de tien milliarden zonnen
in ens Melkwegsysteem zouden dof schij
nen.
Hoe ver staan nu de meest verwij
derde van deze sterren van ons af'? Dat
is buitengewoon moeilijk om dit vast te
stellen en op groote nauwkeurigheid bij
zulke berekeningen mag men niet te ve-el
rekenen. Maar het is niet zoo- erg als
we ons vergissen en zelfs tot 20 pet.
verkeerd rekenen, want het blijven toch
ge.weldige afstanden, waarmede wij' heb
ben te rekenen. Men mag op gro-nd van
onze kennis van den wereldbouw zeggen,
■dat tussehen "de wereldsystemen groote
ruimten zijn, waarvan de afstand ronld'een
millioen lichtjaren bedraagt. De verste
sterrengroepen welke wij" waarnemen,
moeten ongeveer 200 tot '250 millioen
lichtjaren van ons verwijderd z'ijh. De
lichtstraal, welke thans de aarde bereikt,
ging ongeveer 200 millioen jaren van
deze sterren weg, in een tijd, dat er nog
gen mensch op aarde leefde, ja zelfs de
zoogdieren nog onbekend waren op deze
wereld. Twee millioen jaren oud licht,
dat de vliegende menschheid' 'van deze
eeuw met het verre verleden verbindt.
De moord' tc Bennckom.
Voor de rechtbank te Arnhem is Dins
dag behandeld de zaak tegen J. II., ge
boren 3 Januari 1895 te Dwingelo, rei
ziger, wonende te Ede, thans gedetineerd.
.Verdachte staat terecht wegens de be
kende aanranding van twee- verpleegsters
in de boss"hen bij' Bennekom, gevolgd door,
doodslag op een harer, mej. Ivoperbeig,
Als verdediger van verdachte trad! cpi
mr. tl. Maten, te Arnhem.
Van de zijde van het O. M. warenl
20 getuigen gedagvaard, onder wie als
deskundigen dr. Hulst uit Leiden, difl
de lijkschouwing heeft verricht.
De verdediger had 16 getuigen doem
dagvaarden.
De verdachte, die een kalmen indruk!
maakte, antwoordde rustig op de vragen
door den president, mr. Quintus, hem
gedaan omtrent zijn naam, geboorteplaats,
enz.
Van de zijde van het publiek was de
belangstelling, waarschijnlijk doordat te
voren was medegedeeld, dat de behan
deling van de- zaak met gesloten deurem
zou geschieden, slechts matig.
D ofiieier van justitie heeft tegen den!
verdachte levenslange gevangenisstraf ge-
eis-lit.
VERKOOPiNGEH EN VERPACHTINGEN
Juni: I
23 Oudelande, hofstede met bouwlanden,
Jonkers. I i
21 Kloetinge-, fruit en ho-oigras, .Vaa
Dissel.
30 Ovezand, bouw- en weiland, Oele.
JuliI
Nieuw- en St. Joosland, hofstede, enz,.
Jonkers.
Augustus
27 Eiezelinge, bóeren-inspan, Kram.
i Op Zaterdag 21 Juni a.s. i
hoopt de Heer
M. VAN 'T WESTENDE
9 Dat hij nog lang moge ge-
1 spaard blijve is de wensch van J
EENIGE VRIENDEN. V
9 Ovezand, Juni 1930. 9
De Notaris E. C. VAN DISSEL
te Goes zal op
des namiddags om 1 uur (N.T.), te
Kloetinge, ten herbeiga van K. Mbul-
polder, voor den heer J. A. TRIMPE
BURGER, a contant,
publiek verkoopen:
onder Kloetinge
1. Frambozen, zwarte Bes
sen, de Peren, de Ap
pels en Pruimen,
in den boomgaard vóór Klap
2. Frambozen, Aardbeien
en Peren,
in den boomgaard vroeger in
pacht bij Drijfhout
onder 's-Heer-Abtskerke
3.2 H.A. 15 A. 10 c.A.
KOOIGRAS,
wassende in de weide aan het 30-
Gemeten-wegelinglaatst pachter
Mare. de Regt Jr. 21869-30
De Notaris H. JONKERS te Goes,
zal op
de6 n.m. 2 uur N.T. te Oudelande,
in de herberg van Gezusters Lous,
ten verzoeke van den heer J. TRAAS
Czn. te Ellewoutsdijk
publiek verkoopen:
met BOUWLANDEN,
in de gemeenten Ellewoutsdijk en Oude
lande, in 14 perceelen, groot
8 H.A. 58 A. en 78 c.A., en diverse
combinatiënte aanvaarden de hof
stede uiterlijk 1 December 1930, de
overige perceelen met het rooven
van den oogst in 1930.
Bij de hofstede kunnen circa 4 H.A.
89 A. Bouwland in pacht volgen.
Boekjes met kaart zijn vanaf 7 Juni
a.s. verkrijgbaar ten kantore van
den Notaris, alwaar nadere inlichtin
gen zijn te bekomen. 21770-28
De Notaris H. JONKERS te Goes
zal op
na afloop van de verkooping van de
hofstede ten verzoeke vau den heer
J. Traas te Ellewoutsdijk,
publiek verkoopen
liggende te Nisse aan den Koedijk
en den Vleugeldijk. 21870-18
In 2 perceelen en in massa.
GOES.
Vanaf heden eiken dag Export-
Veiling van Aardbeien,
des voormiddags 10 uur, des namid
dags 3 uur en des avonds 7 uur.
De aardbeien moeten tijdig aan
gevoerd worden. 21879-14
HET BESTUUR.
Mevrouw PILAAR, Westwal, Goes,
vraagt
liefst kunnende koken.
kan elk bekomen door één of meer
dere loten te koopen voor slechts
25 cent per stuk, ten behoeve dei-
uitzending vau zwakke of tuber-
culeuse kinderen of jeugdige per
sonen. er zijn 500 prachtige prijzen.
Daar reeds de trekking is op
Maandag 23 Juni a.s. haaste men
zich om loten te koopen. Deze zijn
verkrijgbaar bij
JAN BOONMAN,
Molendijk 's Hoerenhoek.
1 Lot 40 cent; 2 loten 65 cent;
10 loten 12,50; 20 loten 15,00,
trekkingslijst en portokosten inbe
grepen. Zend postwissel en de loten
volgen. 21880-20
1 tof 12 Aandeelen der
Coöp. Suikerfabr. Roosendaal.
Gegadigden brieven onder
No. 40 Bureau van dit Blad.
DANKBETUIGING.
Ondergeteekende verklaart hier
mede, dat hij na langdurig lijden
aan uitzetting der voorstanders-
klier, waardoor ontlasting en
en urineloozing niet of slechts
kunstmatig mogelijk was en dan
nog met ontzettende pijnen ge
paard ging, door het gebruik
van drie flesschen NOBLINO-
OLIE totaal genezen is. Dit
is voor mij, op mijn leeftijd van
75 jaar, een groot wonder.
Daarom wil ik alle lijders aan
deze ziekte met warmte
NOBLINO-OLIE aanbevelen.
ADRIAAN DUBBELDAM,
Provinciale weg 22, Ternenzen.
Verkrijgbaar bij alle drogisten.
Voor engros bij C. RIEMENS -
WULPENBECK (gem. Hoek.)
KAPITAAL f 55,000.000.—
RESERVE f 46,000.000.—
Kandelscredieten
Rekening-Courant
Deposito's
Effecten
Coupons
Vreemd Geld
Op Donderdag 26 Juni a.s.
des avonds te 7 uur (N.T.) zal het
Bestuur der CHRISTELIJKE HERVORMDE
SCHOOL te GOES, in de Melksalon
van den heer BUSTRAAN,
trachten aan te besteden:
hetaanbouwen van een lokaal,
het maken van een nieu
wen toegang tot de school
vanaf den Westwal, het
leveren en opstellen van de
benoodigde schoolmeube-
len en aanverwante werken.
Aanwijzing in loco op Vrijdag 20
Juni a.s., des namiddags te 5 uur.
Bestek met teekeningen verkrijg
baar it f5,00 per stel (rest f2,50) bij
den Architect M.W.VAN DEWEERT
Beestenmarkt te Goes, die ook ver
dere inlichtingen verstrekt.
De
is het ideale adres voor
net en accuraat druk
werk. Neemt eens een
proef met een order en
U zult tevreden zijn!!
TE RIJSWIJK (Z.-H.)
(wier werkzaamheden zich uitstrekken tot de verzorging
der R.-K. Godsdienstig verwaarloosde jeugd) vragen voor
de uitbreiding hunner gebouwen en bedrijven
fegen 5 pet. per jaar.
worden na ontvangst van 't bedrag onmiddellijk toegezonden.
De rente gaat in op den dag van ontvangst.
De rente wordt jaarlijks betaald op 1 Januari. Opzeg-
gingsrecht wederzijdsch van één jaar.
Inlichtingen verstrekt de Algemeen Overste C. J. M.
VAN DEN CORPUT, Huize „Ora et Labora", Rijswijk (Z.-H.)
Postgiro 23653. 21876-60
MA*
TVianC ie Ao fiiri vttöo«.
Thans is de tijd weer aangebroken om
de verfrisschende, opwekkende Zomer-
drank bij uitnemendheid te drinken.
Laat Uw kinderen ook FOSCO drinken,
want het is gezond en versterkend.
FOSCO ^ea^e drank voor Uw
week-ends.
Bestelt nog heden een flesch bij Uw
leverancier.
Bureaux van Redactie en Adr
Telefoon Interlocaal No. 20rt
Bijkantoor MIDDELBURG,
GROOTE WAARDE
VAN PUBLICITEIT
Dit nummer bestaat ulftw
I VAN OVER DE GRE
Den 16en Juni trad 'bet
politie te Chicago als zoodanig
Idienzelfden dag ongeveer 201
kiers -en zakenlieden bijeen
komen om de toestanden van
beid, welke sinds geruimen ti
icago heersc'hen, te bespreken -e:
beslissen, wat in -deze omst
daartegen 'te doen zo-u zijn.
'der leden ter vergadering
tieve voorstellen vjopr den da
komen, werd besloten -ook tege
omstreken der stad opgerichte
.speelholen te ageeren. In ver
mede acht men. het zeer waa
dat den Amerikaanschen gezai
den, generaal Datwies, oud vie
der Vereenigde Staten en vo-oi
door het naar hem genoemd*
tot regeliüg der international-
'schulden, de dictatuur zal wow
boden. DaWes, die momenteel
eenigdc Staten vertoeft!, verklat
wel in een interview nog geen
ging te hebben ontvangen om
van dictator op zich te nemen,
dra dit zal geschieden, zullen
van het Amerikaansche legioen
strijders zich naar hum verklei-
zijn wapenen te stellen. Ofsc
generaal Dawes geen bevestiging
ven, moet men toch aannemen
Chicago-Tribune, die het bericht
lanceerde, goed zijn ingelicht,
in deze zaak ten naWwste betr
IVerleiden week Maandag toch
reporter Alfre Lingle, terwijl
temidden van een dichte menig
tunnel bev-ond, door een beken
diger neergeschoten. Lingle wi
speciaal aan de c-rimineel'e rappjt
had zich de opheldering van
lende misdaden voorgenomen,
hij van zeer vele geheimen uil
idadigers wereld -op de hoogte
ven-dien had hij zeer goede re
de politie, waardoor men waai
te veel van hem 'vreesde. Een
tie werd sinds dien ingezet
boeven. Dioor den overledene u
«enigen tijd gel-eden het ontslag
-van iden chef der politie en zijl
daar dit volgens hem een ee:
eisclite, was om met kans op
de gro-ote -campagne tegen de mis
wereld te kunnen inzetten. Naar
dagblad meldt zo,u men de -w,
lijkheid van de dictatuur van Da
men afleiden uit het (fleit, -dat d'ezi
figuur zeer nauwe betrekking
met de wereldtentoonstelling, i
19.33 ter eere van het 100-jarig
der stad Chicago zal wordlen
seerd. D-e v-oornaamste bladen in
Lebben thans met de „Chicago-
een overeenkomst aangegaan, ten-i
bandieten den oorlog te verkla
eersten -daad steldlen zij een b-elc
'8 30.000 beschikbaar ;als beloon
een- aanwijzing, welke zou leide
arrestatie van de dadjers v-an de
op -dien journalist. Voor wij nad<
ingaan op de verbijsterende r
heid, zoowel op maatschappelijk
tiek gebied, moeten wij eerst e
idee krijgen van de ontwikkel:
deze wereldstad, waardbor Iwij
beter den daar heerscheniden to-esf
lein kunnen beoord'eelen.
Chicago, gelegen aan de Westl
de- Vereenigde Staten van Noord-
is het middelpunt van het midld'ei
«n vormt er het Wentram van h
verkeer. Deze stad was in lï
ïnaar een klein dorp met 12 huizt
inwoners. In 1848 telde het 200
terwijl dit. getal in 1870 reeds Wa
groeid tot 300.000 Het inwonc
nam tot 1900 toe Ifjot bijna 1,7 mil
(de onlangs gehouden volkstelling
eindcijfer van 3.374.000, hetgeen e
beteekent vau 25 o/0 jn fle ja£
-jaren. De stad heeft relaties me
industrie van e-enige beteehe-nis,
in ide Vereenigde -Staten bestaart,
vinden zicli hier -de -centrale gt
,van verschillende landbouw- en sp
maatschappij-en, -da,ar deze plaats
biedt tot het geljeele Westen. L:
onmetelijke boulevards en avemi
de groote zakenpanden, banken- en
huizen opgetrokken. Deze bevind
.voornamelijk in het noordelijk
van het z.g. zuidelijk stadsdeel,
éen van de drie groote secties is
de stad is ingedeeld. Hier komen d
-vele honderd-duizendtallen mensch
alle kanten om er te werken. Vi
men nu weet, dat in steden als d
aantal auto- s één op elke vijf p
bedraagt, dan kan men zich eei
stelling maken van de enorme
Welke er iu deze stad op de sj
kan heerschen.
Ikiven-dien is deze stad rijk aai
aardsche -daics, waar de drank wo
nengesm-okkeld; het zijn vooral de
