rillll allerlei lllin
f in het kraaiennest
voor onze vrouwen
i gekke gesprekken j
ZATERDAG 15 FEBRUARI 1930
NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT
Kerkel
ii
FEUt
Do brief
,V,an goede getuigen voo-rzliein.
Hot gebeurt niet vaak dat men, gras
duinende in allerlei kranten, plotselting
op eenige regels stuit, die men zou willen
uitknippen om ze aohter glas in een gou
den lijstje te zet(,an.
Deze week is dit geluk ons echter over
komen. Glijdend langs do kolwrnimbn van
do N. Rott. Crt. met vluwbtigen Mik, za
gen we opeens het volgende berichtje
üonkeren:. II,
In de Hongaarsoho Courant schreef
J. G. Csanyi onlangs; 1
In het N-edcrlamdsche mijngebisd wo
nen eircO, 300 Hongaren. Zij hefolblen
daar een goed toestaan; wij' kunnen
zelfs zeggen, dat or onder hien stoffe
lijke welvaart hoerscht. Moer dan één
Hongaarsohe familie wo-omt reeds in een
eigen huis en velen, hebben het geld'
ervoor Ibeschiktoaiajr.
I De moraliteit en Mentaliteit in Zuid-
Limburg zijn, 'dank zijl den invloed'
Van Ide geestelijkheid, veel beter d,an
in Fransche-, Belgische- en D'uitsche
mijnstreken. 1
i Is het geen juweel dit getuigenisje val
onverdachte izijde? I
Schittert het niet dof en dood ver
geef ons do .Vondeliaansche uitdrukking
al die glimmend opgepoetste .verzinseltjes
over Limburg
Het voor donker gedoodverfde Zuiden,
licht er geheel en al in gloria door op.
Arm rood persbureau, diat Ue bewuste
broeders in het bevoorrechte .Hoorden,
grieMd-iVcrhalen opdisoht "over dei ver
schrikkingen in het land Van hen, die ge
zeten zijn in de schaduw Van den krom
staf, hoe mOet het II te Imloedle zijn, nu dit
'Hongaarsohe oordeel .als een. -ragetool schiet
door het wol van leugens dat go spion
Bevitters, Ibekladd-ers vlam mgr. Poels
en zijn mCde-aalmloezeniBrs van den ar
beid, leest nog eens goed Wat do Hlotn'-
gaarsc'he Courant schreef en. onden'zöek
dan eens Uw geweten als ga durft!,
En ook gij dagblad- en tijdsehriftvuÜers,
die niet m-et don klomp werkt mlaar gra
cieus mot steekjes onder water het Zuiden
kapittelt in leedvermaak over allerlei mis
toestanden.; -die deftig oreert over pii-iestar'-
di eerschappij, volksverdamlming, driminali-
oi" onhygiënische toestanden en met haas
tigen spoed -dit alles schuift op. da debet
zijde Van 't katholicisme, zult ge niet 'n
'rouwmoedig „podclnvi'! stajmel-en en goede
voornemens verwekken- I
Moraliteit e,n mentaliteit iu Zuid-Lim
burg h'eter [tan in andere mij'nsitrekfan,
dank zij den invloed van de gees|telijk-
liei-dWe kunnen Van deze: lo.f-ui.ting
ternauwernood scheiden.
We Zullen haar in ons geheugen bewa
ren, 2brgvuldigor nis n renlieniarl zijn
effectjes in een safe.
Misschien komt Ze- nog oons te pas
Maar neen, dat zal toch ook niet.
Die ■ontokrVoöa'OordMde stem' telt niet
alleen maar weegt meteen zoo- geweldig
zwaar, dtat zo de ruggegraten van de- druk-
bereden „het-donkere-^uidon-stoklpalaird'jes"
wel moet verpletterd luetoblen, mét lief!
gevolg dat allo drieste ruitertjes in het
zand toeten!
UITKIJK.
„Drinken, drinken,''- Zuchtte hij.
Hij hoorde stammen even luid op fjp(i->e-
ken en toen weer wiegstarven. Hij. probeer
de te kijken, wie 't waren, maar! hij1 kon
niet, 't was te Moeilijk. Hij voelde nen
hand dicht bij zlijln lipp|en: een druif gleed
tusschen z'n tanden naar binnen.
„Hier, .arrne jongen,- fluisterde 'n stem.
Deze herkende hij «n, hij wist, Van wie
ze was: van „haar", Wiat ydldie ze van
hem Hij probeerde wat te zoggen, zich
te verweren, maar hij voeldia zich mach
teloos en Zonk weer achterover.
De Moucheron's te Middelburg
H.
llond het jaar 1585 is het met Middel)-
burg s handel mlaar droevig gesteld', slechts
die handel in wijnen heeft zich staaindie gee
houdten. Deze nu herstelt zich bat «Kratje»
Maar langen tijld blijft de trafiek nog
kwijnend evenals in de andere Zeeuiwschla
steden. Vooral werkt daartoe mee het
licit, dat Franschejn, Eng,elsöhen en Ooster
lingen eejn goed' deal van die nea'ing tot
zich trekken.
De politieke toestanden onzer provincie
in die jaren zijn door roiji elders beschre
ven zij schorten hot vrije verkeer voor
geruimen tijd op. Niet aLtijldi ge-lukt het
dien geuzen o-m kapers en piraten hun
strooptlpichten te belet|ten. Bias in 1579
lukt hert de regeering der beide z|acpmovin-
cies hieraan paal en perk te stellen.
Dan komit d-e verwachte kentering; Zae-
lands handel herleeft, zelfs op Spanje -en
Piortugal. De vloed van uitwijkelingen
houdt aanzoo zelfs, dat men besluit tot
uitlegging van Midideltourg.
Het verkeer wordt nog verlevendigd
door de drukbezochte dag- en weekmark
ten, waar de Walchersche plattelandsbe
volking haar waren te koop aanfbiodtj,
welke er grao-te aftrek vinden- Vqeg daar
bij) Ue vestiging der va,n Stade verjaagde
merchant adventurers, die virqeger den
wolbandél te Brugge iu hanjdien hadden,
dan begrijpen we hoe de Momdherom/s
hier die bedrijvigheid vinden, zoio aan
trekkelijk voor d'en koopMan. En Met
cuen chg stijgt die hamdelsbedlrijivigheidzij
dankt dit ook aan de voorbeeldelooze ont
wikkeling der scheepvaart. Hierdoor wordt
weer versterkt het weerstandsvermogen,
van den staatzonder die bronnen van
inkomst welke de handel afwerpt, schreef
Fruin, zon ons land nim|Mer den krijg
t»gen Spanje kunnen volhqu|dan.
Plots valt een decreet van den -Spa-an-
sc'hen Koning uit d-e lucht, verbiedend
allen handel der opstandelingen op ^Zij'n
Bijna twee uur la.g „liij1 nu Zoo:' do
avond was nu gevallen, geheel en al, de
lucht was donkerblauw en door het open
ra,am z,ag men er de steunen flikkeren: do
lamp was niot aangestoken.
Zijn vader zat naast zijn bod'; li'ijf had
z'n zoon zelf verbonden; hij was dokter
en wist dat de kwetsuren tamelijk -ernstig
waren en dat 't noodzakelijk was, dat hij
onbeweeglijk tolocf liggen en het Verband
or niet af ging. Maar hij Vreesde vooa- -d-o
wondkoorts en 'n benauwdheid, die de jon
gen zou. doen woelen en draaienen,
nauwlettend Zat hij te kijken, dat hij] rus
tig zou blijven. Als hij nu maar niet
werd weggeroepen I
„Zeg Clasian," fluisterde hij tot zijn
vrouw, die aan do andere zijdle van'- t Itoed
zat, „zon je hom gilleen -haas kunnen, als
ik werd weggeroqpien
„Ik zal 't probeeren," zuchtte ze, „ma-ar
je weet, hoe hij tegienover mij gestemd1 is I"
Ze was nog jong, tien j-a-ar jonger dan
haar man, die haar juist gehuwd' 'li-ad,
(opdat zij dooi- liiaar jeugd dichter zöu
staan bij Zijn jongen. Maar hot liep ge
heel anders, dian zij verwiaoht had en bef.
huwelijk was tot nu to-e Voor haar e-en
bittere teleurstelling .geiweost. Het var-
langen van haar man kon ze niot be
vredigen: -de jongen bleef haar vreemd',
stond zelfs vijandig tegenover haar en al
lia.ar pogingen om hem vbor zich te win
nen waren tot dusver- Vruchteloo-s ge
bleven: hij ontweek haar. I
Als haar man nu werd weggeroepen,
dan bleef Ze alleen en zou zo dan Wel
in staat zijn hem' in bedwang te houden?
Zo zag, hoe t koortsvuur bnundde door
zijn jonge lichaam.
Het was al heel laat geworden: diej laatste
strepen licht Waren Van den hqmlel weg
'n 'blauwe donkerte hing om het huis:; do
ramen waren nu gesloten en Ze was al
leen! haar man was weggeroepen en hij
was gegaan in het bewustzijn, zóó z'n
plicht te doen. 'n Seth0merlain|p! wi-c-rp 'n
twijfelachtig licht door de kamer: ze lag
nu op haar knieën voor liet bed van do
zieke en ze bad zooals Ze nooit had' ge-
baden.
Stil, hoorde ze daar iets:'
„Moeder, moeder-,snikte z'n stem1. Zo
rildedat w-as niet voor haar, de vreemde,
de indringster; het was z'n eigen pie-o-
der, die hij niet kon vergeten, en die hij
op- dit oogonblik meer moodig had dan
ooit.
Zo ging nu op- 'n stoel zitten en ketek
naar z'n verwrongen gelaat, dat roori'
plckj-c. cp| het witte kussen. 1
„Moeder, kom ttoch dichter bij me,"!
stcund-o hij en wenkte met z'n hand;) z'o
sidderdie en boog zich naar hom' toef hij
kendo haar niet mlaer, dacht dal' 't zijn
eigen gestorven moodier was. Hij sloeg z'n
armen om haar hals en brok haar dichter
en dichter naar zich toe: „Moeden-, moe
der, help me!" Ze liet gewillig alles toe,
maar inwendig kromp- ze ineen van ver
driet; dat alles was niet voor haar.
Hu greep hij ha-ar hand on. knecipl or in
als in uiterste pijn. Het scheen nu oipi z'n
hoogtepunt ie zijn: als hij nu zoo bleef,
dan was Z'n vader z-eker tevreden: hij lag
rustig, maar klemlde zich geheel en -al .aan
haar vast, lang -zou Ze 't zoo niet kunnen
uithouden. Haar hoofd bonsde onder do
spanning -en ha-ar Qjolsen klopten wild in
z'n knellende, benauwende greep; als haar
man mu ma,ar thuis kwalmd Gespannen
luisterde zo naar elk geluid' dat buiten
klonk, rnianr 't was niets anders dan -'t
verre geblaf v,an oen hond icn nog .verder
het ratelen van oen wagen door do stilte,
•'n Uur verliep Zoo: do Maan was -omge
komen en wierp Z'n yreelm'd licht do-ou
de kamer.
Hij scheen nu rustig en als 't ware ingo-
slapetoü't ergslo was blijkbaar geweken:'
maar ze kon uit z'n groepl niot weg: z'n
hand en arm was als een, schroef om
haar lichaam. Eindelijk zag hij nu weer
iets en wist hij zich zloow'at flauw te her
inneren, wat er gebeurd was; maair' wat
was dat toch geweest: had hij' moelder
rijk m'el inbegrip van Portugal, dlat in
ate-n tusschentij-d aan zijn kroon is geko
men.
Ten onzent is men hier geenzi-ns pp
verdacht; onverwachts wiordt 'n strong
toezicht uitgeoefend in do Spa-ansoh-e- ha
vens op de uit het noorden komende
schepen. De Hollandsah-Zeeuwschei koop
lieden, sin-as tal van jarein kantoren hou
dend op t Iberisch schiereiland, zien hun
goederen geconfisooerd.
Hog erger is het lot d-er aanwezige
zeevaarders in die- havens; tojloozem boet
ten hun stoutmoedigheid mle-t langdurige
gevangenisstraf of moeten dienst doem ais
slaven op 's Konings galeien.
Van een andere zijde ontvamgt d'e Wies-
tersclie navigatie o-ok tal van onaange
naamheden; Engeland'-s koningin tracht
haai' rijk tot dein groatsten handelssfaajt
van E-uropa te Maken. Daar toch ziet
Men met afgunst naar onze toeter uitge
ruste koopvaardijvloot, hemiand m!eit lieden,
die weldra door kloekmoedige, t-oëhtem zul
len uitblinken. Elisabeth bepaalt nu, hoe
de iu Engeland voor hare onderdanen gel
dende bep-a-lingc m ten aanzien van de han
delsgemeenschap m-e.t Spanje, ook in H|ol-
lanitll eu Zeeland toegepast m|o-eten wor
den, in. a. w. ook wij- moeten afzkn van
alleu han-de-l op 'n vij'ands landen. En als
aan dien eisch geen gevolg wordlt gage-
ven, zien wo tal van schepen naar Enge
land opbrengen. De lading wiordt veelal
terstond verbe-urd verklaard en d-e pas
gegrondveste Hoord-Haderlandscho regeiei-
ring durft hiertegen niet terstond maat
regelen te nemkn; zijl imo-est om verschil
lende redenen de koningin cnt-ziein.
Voor Zeel-and, d-at voornamelijk in d-oze
dagen leeft van d'e W-asteirsche navigatie,
veel m'p-er dan Holland, i-s dit -ernvoudig
een nieuiw'e ramp. Meerm'al-en verwij'fen dio
Staten van dit gewcsit die van Holland
dan ook, zich weinig gelegen te laten
liggen aan de belangen dar vaart o-p 't
Wie-sten; d-at zij slechts belang stellen in
de vaart op 't Oosten, voor hun gewest
niet gezien en gehoord? Was did bij hem
geweest en had hij zich niet aan haar
vastgeklemd in -al zijn pïjn? I
Hij opende nu half Z'n oogen en schrok;
dat w-as zij."1 Hij' had haar vastgegrepen
hij herinnerde zich nu w-eer alles, en wel
heel duidelijk. Maar hij jnoet haar
toch loslaten I Zou hij haar ze-er gedaan
hebben Hij richtte zich half op en sloeg
z'n armen terug. Hij zag dei noiodo krin
gen rond pols en hals, voelde en z'ag in,
dat ze. 't gewillig voor hern had verduurd
on hij kreeg 'n gevoel van kleinheid -tegen
over deze liefde; zóó' zou z'n mo-ader ook
gedaan hebben, maar hij was haar eigen
jongen, en „zij'i had 't ook Voor ham .ge
daan, hoewel hij vreemd' was en altijd
haar had teruggestooten. En- was wiat
spijt in z'n jongenshart: hij' vergat er z'n
pijn om, en even groot als zijn verdriet
was geweest, even gretig greep- hij nu maar
verzoening, om alles weer goied te m-alten.
„Moeder," zei iuj ineens, duidelijk, „heb
ik u geen pijn gedaan Hij) keek Verlegen,
volverw'achting walt zo zo-u zeggen, maair
Ze antwoordde niets, koek hem alleen, aan
en zo-ende hem op z'n gloeiende wangen:
ze had hem begrepen. V
Toen d'e dokter diep in den nacivt thuis
kwaim, wist hij 't -dadelijkz'n vroiuiw had
'n Zoon gevlo-nden en z'n jotngönl 'n moeder.
Waar kwint ons reukwerk vandaan?
Als w'ij iu den winkel een Hescihjia par
fum koipen, denken wij er gewoonlijk niet
aan, welke arbeid er noothg is gew-eest,
0-mi het geurige v-oc'ht tot ons te brengen..
E-n evenmin geven w'ij) er ons zelf' reketn-
scttau van, hoe en waar het goed eigen
lijk gemaakt wordt. In Bulgarije worden
rozen op gr-oote schaal gekweekt, hoofd
zakelijk met het doel 0|m| de grnr te be
waren en ciezc te verm'engen im|eit andere
bes-tan-ddeelen, waardoor men de rnolde-
geurtjes verkrijgt. Maar welke geur er in
d-e mode mlag zijn, do roos levert hiervoor
todi steeds het hoolfdbeslanddeel. De ro
zenolie-fabrieken hebben v-o-or hun pro
duct knoppen noodig, welke nauwelijks
zijn opengesprongen. De boer-an-mleisjes
ga-in eiken morgen de uitgestrekte rozen
velden door, om' de knoppen, welk-e over-
dug zullen opengaan, alf te- plukken. De
knoppen mogen tijdens het plukken ook
ui-el opengaan, want door de felle zon
zou er te voel van de g-eiur verloinem gaan
en deze moet juist bewaard blijven. De
roos, welke voor dit doel gekweekt wordt,
is klein en onaanzienlijk-; zij is bijz-on-
dtec geurig en brengt voel blo-Cm|en voort.
Deze roos, Dam!asoiii-er gemaaimld, wiordt
uit Perzië ingevoerd. Jaren geleden is
dezelfde soort ook in Tiu-kije en Grieken
land aangcjilamt, mlaar Bulgarije is toch
steeds aan de spits blijven sta-an, wlaJt be
treft de fabricatie van rozen-olie. Grie
ken-land levert aan do fabrikanten ,v|am
reukwerk ongeveer 10 Kg. rozenolie tegen
Bulgarije 2500 Kg. Met het plukken
wordt reeds vroeg in den morgen begon
nen, en voor den middag trekken do Muil-
uioT-cn, beladen met zakken* vol rozen
knoppen, naar d-e fabrieken. Bijl de fia-
brielsen wordt de inhoud van elke zak
nauwkeurig gewogen an de meisjes kijken
sehevp toe, dat hat gewicht van hun
oogst ook nauwkeurig wordt oomgetee-
kend. Dit werk wordt niet al te best be
taald e.n er Mo at lederen diag worden nage
rekend. Do roosjes, welke kort tevoren
veel vo-or-deeliger.
Als heit nu blijkt hoo Zij- aan flloiovemans
die-mr blijken to kloppen, schaffen de
Zoeuiwsehe Staten zelf raad: 28 Augustus
1587 ziet het plakkaat „over de veiligo
navigatie met 't Westen" het licht.
Genoemd plakkaat gelast hoe in Zee
land niemand westwaarts zal varen dan
1-n ve-reeniging van acht schepen; deze bo
dems moeten begeleid worden door oor
logsschepen tot den mio-nid der Seine. Ge
hoorzaamheid is geboden aam de, convooi-
schcpenbij onraad zal men gehoiulden z'ijin
elkam hulp te verleeii-en. Biijl terugkomst
uit het westen wordlt eveneens geliaida
versliekt en moet m-en op' wen aange
wezen plaats op elkaar wachten en ver
zamelen. i
Op de in het'-Hioifl van Ze-oland gehou
den statenvergadering Van 3 'Juli ver
schijnen J ustin;us van Hassan, de Momche-
nooi en tal van ander© kooplieden. .Uit
aller naam' dringen zijl aam op hat libr-
meeren van een eerste oomvioioi.» Hog tij
dens de vergadering van Hun Edel Mo-
gonden geven deze hiertoe last «n kort
daarna verlaat een gcmoen^ehappielijfce
vloot onder Justinne geleide de haven
van Viissingen. Zoo- goed voldoet deze
maatregel, diat men besluit iadare maand
'n eonvcoi uit te zenden.
Spoedig breidt nu de scheepvaart zich
zóó uit, dat de Zeeuiw-Sdhe pidlmiraliteit
niat over een genoiegzaam' aantal schep-en
beschikt om' ieder comvooi te begeleid-en.
Thans slaat de Moucher,o-n zelf 'de ham-'
d-en ineen.
Op zijn aanstichting Wordt liet' dollego
dhr consuls opgerichtdit is geen gilde
met knellende banden in den tramt der
mi-ü'1-eleeuiwem. De koopmlan betaalt bij
to-etiT'dimg een matig inleggeld; in zijn
handelsbeweging blijjflt hiji geheel vrij, 't
zij hij op Spanje, Pjorbugal, de Ganari-sche
eilanden of Brazilië wil handel drijyen.
Door lidmaatschap varn dit college kan
m'e-n zich vrijwaren tegen schade, ver
oorzaakt door averij o'f molestatie. Dc be-
nog het zonlidit zagen, wttrden nu in
g'.-oote koperen ketels gegooid cu rnlet
kollend water overgo-ten, zoodat de m'assa
spoedig ko-okt. De damp, welke zich dau
ontwikkel-d. wordt opgevangen en na eemi-
gon tijd wordt van het water, d'e rozen
olie afgeschept. Dit proces van koken
e.n olie-afscheppen wordt nog verscheidene
malen herhaald, voordat de olie geschikt
is voor het gebruik. Vlam een zak, welk,a
m-et ongeveer duizend knoppen is ge
vuld, blij-v-en slechts enkele grammen olie
over. Yjroeger werd met de vervaardiging
van de kostbare olie dikwijls geknoeid ,em
probeerden de fabrikanten miet behulp
van glydcerine hun voiorraiad gnoo-ter ta
m-akeu. Tegeniw'oord'ig is het badrij|f| der 20
fabrieken, welke de w-ereld van rozenolie
voorzien, kosteloos te bezichtigen. Heit
gebeurt dikwijls dat grooito aiflnemers uit
lJalijs op kosten van de (fabriek enkele
weken iu Bulgarije doorbrengen, om| bat
geheele procos mauiwk-e|urig te volgen. In
den bloeitijd van de rozen wordt er hanjdl
gewerkt; het bedrijf gaat dlan dag en
nacht dbor, want de oogst is zoo groot,
dat dit niet in één dag kan worden pjf-
ge'werkt en de rozen Mo-eten 24 uur na
heit plukken wórden bewerkt, ander-s gaat
er te veel van de geur v-crloirem. Dia nozeM-
kweckers zijn veelal [Tiirkein, die in Bul
garije worden toegelaten. Door de no-zem-
kw-eekerij- hebben zijl een uemvoiuidig toe
slaan, mits da arbeid dloo-r pi de gezins
leden wordt verricht; betaalde hulp kan
er niet op overschcdetem. Frankrijk is de
grootste affnemlex van rozenolie Met 1570
K.G. per j-aar; dtarna. volgen Amerika
met 228 K.G.Duitschlanid| mtet 205 K.G.
Engeland, Zwitserland en de overige lan
den zijn Maar kleine aifheimlers. Als ne-
venbedrijf leggen de bo-eren zich tegen-
wóordig ook toe op^het kw-eeken van een
bepaald soort mlalva, welke bijl de ver
vaardiging van toiletzeep- wondt geibruikll.
Het voordeel van deze plant is, dlat
zoowel de bloemen als de blad-eren kunnen
gebruikt Worden. Beide worden eiarst fijn
gehukt en dan op dezelfde Manier be
handeld als do roz-eaiknoppen.
De grootste volksverhuizing welke
ooit plaats kadi
De grootste Volksverhuizing, welke dó
wereld ooit meegemaakt h-oeft, kan mlen
op het oogenblik in China aiamsolioulweii.
Millioen-en Chineez'en trekk-en thans naar
de vruchtbare vlakten van Mantsjoerije.
Eindelooze rijen hav-eloos gekleiodle, ellen
dige mensc'h-en, dio Met al hun kind-eron
en al huin geringe bezittingen op weg zijn
naar het Beloofde Land, komen langs allo
mogelijke wegen naar Mantsjoerijto i in
iphineesche jonken -en open zeiïbóoten, per
spoor van Sjaiiihaikwam en per stoomboot
reizen z'ij direclt' maar Dfliron, de havlen
van Mantsjoerije. Hier hoeft de Eugelsch-
mau Sir Peeivil PhilippB zöo'n stoet van
ellende en wanhoop aanschoulwd: „Een
wankele, kleine stoomboot kruipt lang
zaam naar de kade in d-e haVen van Dai-
ren. D« dekken zijn volgepakt met Chi-
fl»eezon, uit de armste kbassen, oude ptan-
nen en vrouwen, knapen en Zuigelingen,
allen -even ellendig ondervoed, in lompen
gehuld en ongelooflijk Vuil, - op- ajle ge
zichten-afgestompte Verbazing. Als dieren
worden ze aan land gedreven en door- de
havemdoktei-s onderzto-cht. Die doorgelaten
worden, blijven niet lang daar, maar be
ginnen direct den langen, langen' to-cht
naar Noord'-Mantsjio-erije, d'e mannen,be
laden -m-et allerlei plakken, die aan touwen
langs het lichaam' afhangen, de vrouwen
Met kookgerei en Zuigelingen. Uitgeput
door d'en burgeroorlog, door roovetrs en
soldaten uitgeplunderd, d-oor .slechte oog
sten den hongerdood nabij gebracht, heb
ben deze beklagenswaardige schepselen
hun ellendige hutten in de provincies
Shantung en Tsehilli verlaten en zoeken
een nieuw bestaan in de wildernis, die
dicht bij Siberië ligt. Nog nooit, heeft men
palingen van bovengeno-ömld' kooppilatns-
gilide worden door de Mildldelburgsdie ma
gistraat goedgekeurd bijl resolutie van 18,
februari 1589. Daardoor wiqrdlt dit co-lleg,e
als wettig orgaan van den handelsstaind
erkend.
Menigmaal is het door da ZeeuwsChe
steden geraadpleegd; ongeroepen Verschij'-
nen haar leden zelfs in de mlagistraafsver-
gaderingen. In liet jaair van ojn-iohting
vragtin ziji 'zalfs om op eigen risico- bdj
middel van repressailles tegen den vijland
te mogen preoadeeren. Herhaaldelijk be-
sto-rm-eai ziji do Zeeuiwscihe Staten (m'e|l
klachten over willekeurige -visitatie op
do Schelde cn andere bimmanwateireta of
dringen zij aan op herziening der ootn-
vooien en li-oc-mlgelden. In 'die m-aesfca ge
vallen vinden zij- bij! Hun Edel Mo-gemden
een ruim gehooreemimlaal roept Middel
burg s magistraat li-ein te hulp, als het
volk de Emgelsche kooplieden op de straat
en in de beurs mishandelt naar aanleiding
van de voortdurende zeerooverij'ctn ge
pleegd aan Britsöhe zijde.
Maar die belangrijkste taak van het col
lege der consuls ligt wel in 't buitenland
om daar do belangen van dem koopmlan te
behartigen na door den staat daartoe te
zijn geagi'ëeerd-, te Londen is het Baltha-
sav's oudste broer Pieter, die ea- wordt
benoemd. In tegenstelling mlat z'n an
dere broers woont Pieter te Arncm'uiden,
aldaar houdt hij toezicht op de scheeps
werven waar de. schepen der Moudhe-
rons ge.boiuiwd werden. Boentertijldi was
(laar te Middelburg nog geen gelegenheid
toe.
Aangezien de kooplieden er bijl de regeie-
ring op aandringen de moeilijkheden mVh
Engeland op te lossen, besluit ze tolt
liet zenden van 'n gezantschap, best'aandie
uit Jacob Valoke, raadl van Zeel-and, Ja
cob' van Egmlond en Seb-astiaan de Looze,
heide raadsheeren van Oranje1. Deze hce-
re-n worden ter verdediging der handleis-
belaugeu nog toegevoegd van wiege Hol
land, Hemman Roozcnburg cn voor Zee-
in onze moderno tijden ieds dergelijks 'be
leefd, als deze -buitengewone volksverhui
zing, die zich uit de geteisterde [provin
cies van Noordwestelijk China mët m'ecr
dan een millioen mienschen per j-aar over
andere streken als een lawine uitstort.
Velen verlaten eenvoudig hunne huizto
zonder dat zij ook maar protoearen oml/hun
bezittingen te vM-koopen. Bij- ctezie vrijWil-
lige -bannelingen, die het huis hunner Va
deren verlaten, toestao-Ü dé gewoonte, om
in oen der leege vertrokken of onder1 een
steen op het verlaten veld' oen stuk ptapier
neer te leggen, waarop geschreven staat:
„Mogen zij, die na ons hier onderdak vin
den, gelukkig worden, Waar wij verhon
gerden''. 1
Zuid-Mantsjoerije (dat aan Japan be
hoort) met Zijn dicht spoorwegnet, heeft
den stroom' der nieuwe kolonisten Zeer
gemakkelijk gembakt. Men verstrekt hen
goedkoope spoorkaartjes 4-e klas en slechts
de ai-msten, -die ook dit Weinige nog niet
konden -betalen, moesten te ytoet gaan.
Maar die thans nog koiaan, kunnen zich'
miet meer in Zuid-Mautsjoerije Vestigen
het is geheel tofezet on zij iij'n nu vtor-
plieht naar het Noorden te trekken, waar
heen slechts 'één spoortje looptt. Overal
langs den spoorweg ziet m-en heele ge
zinnen hun -bivak opslaan. Een doek of
een mat op 'drie stokken is hun onderdak
dat slechter is als een homd'enhok. De men-
schcn leven van wiat zij bij elkander bede
len, of Van wat' hun gegeven wordt. Kin
deren worden gelboren -en stervlen voor
liet grootste gedeelte der het doel van den
tocht bereikt is. Ontzetend zijn dë moei
lijkheden en ontberingen waarm'edo Zij1 te
kampen hebhem, mlaar d'e zucht naar een
heter lot verschaft hun telkens wOer modd
cn stelt hen in staat ook de grootste ellen
den met een zekere- blijdschap te Verduren.
Zij zijn zóó verlangend om d'e ellenden van
het vaderland te ontkomen, dat zij z'elfB in
den winter, wanneer de grond Ibevironen is,
na.'ir het Noorden trekken en liever ond-eir-
weg sterven dan thuis. Ohineesehe Vereeni-
gingen -en -andtere instellingen Vn|n' lief
dadigheid doen Veel om het lot van dcZc
stumpers onderweg te verzachten. Het
doel van hun tocht is het vruelhl(bare
spoorweg in Noord-Oost en W-ost-Mants--
bouwland. d'a-t thans d-oor den nieuwen
j'oerijo te toereiken is. Die kolonisten krijgen
zaaigoed en een kleine soto geld's, waarm|ae
zij tot den eersten oogst hun bestaan kun
nen rekken. Niet alleen die armsten nem'en
doel aan dez-e Volksverhuizing, maar ook
intellectueele en Moer bemiddelde Cliinee-
zen sluiten zich aan bij' dezen uittocht,
om de onzekere en geva-arlijkfe toastajnden'
te ontvluchten. j - f i
HYGIËNISCHE REDDINGSBOEI.
„Toen je te Water viel, kwalmlen ja
vrienden je toom onmiddellijk ta hulp?"
„Nee, ze wierpen Ma een stak zeep
toe."-' 1 I i i
CRISIS. .[ij IQ'.I
„U möe.t hean! zes lepels per dag geveml".
„Maar dokter, we heibbem geen zes
lepels i-n huis!" j
BEDEL A A RSLIST-
„Is u niet de bedelaar, die hier tien
ïnsnuiten geladem wOs?"
„Ja, m'evnouiw mlaar n zei dOit |Ui mij
den volgenden keer iets zo-u geven. Ein mui
is t ,;de volgende keer." i
DE TROTSCHE ZOON.
De jonge mjan luisterde Waar een op-
der lid van zijln sociëteit.
Ik zag je vad-er een poor- dagen jje-
ie'den, zei deze, wat ziet hiji er toch
eerbiedwaardig uit met dlat smeeluiwwibfe
■haar. j
Ja zeker, antwoordde de Voorbeel
dige zoon m-et zekeren trots, ^lait liaelflt
hiji aan mijl te danken. I
land Pieter de Mo-ucheron. Do zending
loopt echter op niets uit. f
Dan wondt Pieter voor een twoe-do maal
uitgezonden(litm'aal van wege het college
der consuls. Zijn zending ia heel moeilijk,
want Elisabeth's raadgevers zijn trotsch
en aanmatigend. W-at almbtemreai nidt
durven doen, waagt Pieter. Tijdens z'n
langdurig verblijft1 le Londen is 't hem
niet ontgaan, hoe de hoogere Emgelsche
ambtenaren een onlesbare diorst naar goud
hebben. En dloor deze diorst aan te wak
keren lukt het he.M tot 'n overeenkolmlst
te geraken. De admiraliteit v-erbindit zich
tegen betaling van sen minimlum' bedrag
van f250 per sohi-p een paspoo-rt te geven
aan alle kapiteins, varend- op Frankrijk,
Spanje, do Oanarische eilanden en verder
Zuidwaarts, indien de vracht geen contra
bande inhoudt. Een en ander moot uit
oen certificaat blijken, uit te reiken door
Pieter de Mouchorom, die Voor h-st onder
zoek ervan is aangewezen en dan franiem
titel voert van „Belgaricuim! naviujinJ in
spector1".
Te Londen komit Pieter spoedig in con
tact miet onverschrokken zeevaarders em
ontdekkers. Bij' een der beroiemldsbe onder
uoze-n, Walter Ragleigh wordt hij] al spoe
dig een huisvriend. Zoo kan hij: zich op
de hoogte stellen van de route der ni-enlwta
vaarten, welke hij aan zijn broer Baltha-
sar mee-deelt. Het verblijlfl te Londen heeft
hemi geen win-deieren gebracht en unlet
'n zw-aren beurs keert hij huistoe, waar
hij' gaat wonen in het door zijta. broer
ontruimde pand in de Noordstraat. Baltha-
sar zelf' vestigt zich te Veere. Bij' helm' nu
komt Ja.oo-b Cats inwonen, die hunkert
na.ur de „Zeeuw'sehe luicht on rente"; als
jurist komen de uitgebreide relaties die
Pieter heeft, hem' zeer ten stade.
„Myn huys wiert veel besogt;
„Oock lieden van den Staet
„en wyser dan ik was, versogten mynesn
raeti"
D. A. DE- STOPPE-LAAR.
(Wordt varvolgld.)
é^aiE u
tfck* IrilBL
Oorzake
In Fraiiki
aan priesteri
mgr. Gibier
is Go-d weia
jamlmieriijk
is verheiden
dloor zijne 1
voorbeeld, q;
dien godsdien
seigneur ven
niet moer vt
wordt gebru
uog niet geh
van dag tot
het ka-tholk-l
Men ziet, h
nie-t altijd v
achteruit gaa
daad toeneem
In .1922 be
Parijs 502; i
gen tot 997
geklommen t<
alle-on werden
de 12000 arri
van justitie li
president dei-
het getal zw
vei mindert dc
nero vergrijpe
laateten tijd
leuze hand-elin
toont aan, da
der dc jeugd
Door Gqd
sluiten, doodt
reel begrip b'ij'
coop en d-e sli
roman en do
van het omgek
bedierf, dia-t
he-erscht.
De godsdlieai
neutrale schqo
gezet door kr:
De slechte
niet gering. 1
Laus.se, heib-bei
welke krant o<
alleen e.en onl
vems een mtók
wat m-en leest,
gelezene gernial
Zag mien de sh
dta étalage ujitg
in het geheim-
ze overal. Met
platen trekken
ieder. Men ma
looze platen
doch wat doet
boekwinkels
zeer dun goed
en aan de wtet
Hét rev-en in
op voor geloof
leven en toch
het zedenbederf!
in die steden,
van, d-at deze J
gebeurt ook nu
val wordt g._
H«t gevaar der
geslacht wordt
rijk. net land d
oik, doch het
kleeding der vr<
gééft als bij om
Op Java §ch:
de gewoonte te
keijaar ae mieisji
naar het hof k
dan zelf laaar u
Het meisje in
legen, dan dat
te doen. Charm
door
(Nart
72)
Daar Pointer
meest bedienen,
van de zuster
hij gewensdht
ter hem.
„Freilidh!
hij uit. „M,
weten, 't Is
Hïj dacht
diep
ia de 2.
ik weet het
„Natuurlijk
werden mijn a
Mteu verwondingi
tforg ze in mij
hggtm ze nog
lade na te zie
Plotseling schotq
„Alle VVelt
Portefeuille
wiezen moet.
6£m Paar Bulgaar
uw vriend,
in den
nii
ha
Fre
„Maar,
oen
nog
zakkei
al!
I
aant
mijn
li
ste
Mem,
nodh
van
Br
ze ave
namiddag.