-
CR
HE COURANT
NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT
DONDERDAG 26 SEPTEMBER 1929
RAAIENNEST
VAN HIER EN DAAR
Land- en Tuinbouw
mhbhmhmi
LAATSTE BERICHTEN
KERKNIEUWS
BURGERLIJKE STAND
fc je voor den wol®.
•anderen en wij met hen.!
Alphen, (Tollens en derge-
lers" niet de waarde yaps
en de geneugten van een
kennissen bedongen. Zij
sn opzichte Van deugd en
kjiieselijk lot en hoog genot
jiküopptend tart, d,at geen
smart.
'.oorden, waarde leZers en
ipBmèrd geeft er geien dent
n geloof aan. Maakt geen
jdt uw kennissen met een
je deur pp de kni|p voor
waarachtig in de toe-
a- govater, geplukt te wor-
die de keukenmeid' voor
le.
llipgis somber, mtor
onder waarheidskern. Dat
toegeven, die de Vorige
ote bladen de reusaichtigle
waarin winstgevende
erden aangeboden door een
uis. In iedere stad Wilde
firma iemand gelukkig
jden Boo (ging de liefe-
-oort moeten igeïbrfu-
escbiikken over eén ruimie,
oniimg en alleen Bij, die
van goede Vrienden e|n
daarenboven p&ugeuaMe
hebben, kunnen Voor deze
in aanmerking komen,
een open bankkantoor
iet noodigonaangename
ant Biet Voor; Vakkennis,
vereisdhte.
begeer je!
óet er dan Wel gedaan
luilekkerlandbetrekking,
volgens de .annonce) zoo
ordt, dat iedere werkzlaato'-
werikkring overbodig is
dten wel vereischt v,a,n de
momenen
eenvoudig,
bankiershuis verlangt bjl-
ite-employé's, dla-t zij hun
an vrienden en kennissen
ren. 'Wanneer men er nu
te is, dat c'ultiVeeren hét
oor exploiteeren (is, dan
hoe laa,t het is.
menSchen Voor den Vriend
ruime, goedgelegen wo-
angenamon tmg&BgteVorm!.
latje om pis je hem Biet;
oe in je behuizing, Wajnt
die je toegestoken wordt,
mud van tijd je beurs,
den wolf, Voortel voor
UITKIJK.
.a" (het jachtwiel Van een
:aar gesprongen. De .54-
V. Nijgh uit Katwijk' aan
tukken tegen het hoofd,
vond naar het ziekenhuis
jel vervoerd, aw.ar hij bdj
bleek te zijn ovlerleden.
lelie te Biarritz bestolen.
dt dat Zaterdag e.en rijké
oor ppgeveer twee .ijjJ-
juweelen .en geld is be-
oot hotel te Biarritz. De
dief reeds op bet spoor
nader, dat de bestolene
is, de ecjhtgenoobe van
hen consul. Mevr.Wein
een d,utje. De dief heeft
'railes aan juweelen m'ee-
twee ringen ter 'waarde
francs, twee platina arm
en een paarleg collier,
ïthal 'bevond zich tijdens
zijn kamer,, die door
die zijner .vrouw is ge-
op den weggevonden.
reg tussohen jduisteren en
rond 9 uur de 50-jarige
Susteren met gespleten
den weg gevion|d|en. Of
o overreden of' vermóórd
bekend.
inzake het feit, dat de
idag j.l. Met een gapende
Echt langs den weg is
aangetoond, dat J. ihlet
>an een overval. Alles
hier van een aanrijding
u zijn.
ibewaakte overwegen.
omstreeks half-5 zijn op
overweg aan bet Lies-
gemeente Princenihage
jaar, Rom'houts en Mus-
iie zich op e.en honden-
in^. door den trein doodt-
sen gevaarlijken overweg
d geleden ook een doove
[en. Vele malen heeft die
e tegen de opheffing der
en oviexweg gieprptesteerd,
ultaat.
erduistering van f 25000.
er is gearresteerd J. B.,
coöperatieve maalderij'
f''. Hij heeft ziclh sdhul-
n "verduistering van een
25000, ten nadeele van
Gebleken is, dat B. in
speculeerd. Omi zijn ver-
i. heeft hij geld van do
wend.
'weg-ongeluk in Rusland.
itrein van 'Moskou naar
31. voorbij het station
d. Zes wagens vielen Om)
volkomten vernield. Er
den en 26 Zwaar gewon-
oopen gehaald10 pernor
ernstig gekwetst. j
3
-vfc.
Een Kamerlid gearresteerd.
Bij de onthulling van een m'onumeint. op
het graf van den in het land van Aalst
eeer^pop'ulairen Vlaming, „NonkelH.in-
AeTdael, in het dorpje Oomlberg, 'bij Sottte-
gem, is het Vlaamsdh-nationale kamerlid
Van op den Bosch, door da gendarmerie
gearresteerd en jfjepst na een half Uur
weer op vrije voeten gesteld. Ook senator
dr. Gravez werd door de gendarmen, die
(150 in getal waren en last hadden alle sa
menscholingen uit elkaar te drijven, op
weinig vriendelijke wijze, behandeld. In
kleine groepjes van ten hoogste vjjf per-
Isonen, b'egav en de deielnem'ers ,aan deze
doodenhulde zich toch naar het Monu
ment en legden er bloemen neder. Later
sprak het kamerlid Van op den Bos'cjh,
jdie de iegeeringovier zijne arestatiei zal
toterpelleeren .de menigte ook nog toe,
Bonder dat zich pnTegelinfatigheden vloor-
J&eden.
Schandelijke in'oord te New- York.
Een geval van schandelijke brutaliteit
Bn bestialiteit van New-Yorksehe 'bandie
ten is gister gan bet liclht gekomien,
toen men het lijk v'an een jjO-jarigen
machtwaker ontdekte, 'lie doodgem'artielijl
moet zijn, omdat hij weigerde de Mmbi-
matie van een veiligheidsslot van die
brandkast in de kantoren vten een groote
BtoomeTÏj mede te doelen. De verimoorde
had gaten in de palmen Van zijn (handen
sn ook in zijn voeten.
Verder had hij een diepe wond ondier
Sen kin en in den rug. Het slot vaa de
brandkast had alle pogingen om' het te
ifoTceeren weerstaan en was bedekt m'et
bloedige vingerafdrukken.
Een ironweïijk rooverluiaf dm'an.
Volgens berichten uit Zevenbergen is
ïn de buurt v'an Kroonstad eene rooWers'-
bemde opgetreden ,aan welker hoofd' eene
tvrouw staat. Het eerste slachtoffer dezer
hemde was sen Honggaxseihé kapper, die
pp zijn ryegjdoor een Wo|SdhJ plotseling
door e$n gtrpat aantal roov'ers werd aan
gevallen, aan welker hoofd ,'zidh eene ge
maskerde, tot de tarnden gewapende vïouw
bevond. Toen .de kapper aan de vrien-
delijke uitnoodigSng, alles, wat hij van
Waarde bijl zich had, af te gevian, geen
gevtolg gaf, joeg .deze vrouw hém, eem re-
tvolvexkogel door de slapen en twee in de
borst. Ötndanks rijn zware verwonding
gelukte het dein kapper, dien de roavlers
ivoor dood hielden, zich vtoorf te sleepen
jfcot luun den straatweg;,'waar hij door voor
bijgangers werd gevonden. Dezelfde roo-
wersbemde plunderde een paar dagen later
gesn qütomobiel.
De beul van België. i-
De beul vaaj België, zekere Nieulandt,
Hie het beroep uitoefende van schoen
maker en wijnperser i® te Brussel over
leden. Sedert de .praotisohe afschaffing
IVam de toepassing jder doodstraf, beslfond
Bijin functie y'an beul aUeein in het ver-
Schijnen, vergezeld van eenige gendar
men op de Groote Markt der hoofdsifald
en het spijkeren aan een schandpaal van
He dooT het hof vam. gezwiorenem gevelde
Hoodvonnissen. De gestorven b'eful was
He eenige Belgische ambtenaar, wiiens sa
laris sedert dan oorlogi niet v'erhoogd
iwerd. Een jaar geleden liet hij, hét'
Iwajcihlem moede, een protest in de bladen
rc erscihijmeu en dreigde zelfs m'et staking,
maar deze bedreiging heeft hij nimjner
Iten uitvoer gebrajoht.
Een snjotflrtioot verdwenen.
Naar uit Gdiingen (Polen) gem'eld wordt,
Bijm daar vijftien meisjes, die met haar on
derwijzeres, mét een motorboot een tochtje
Op het meer gingen maken, spoorlood
[verdwenen. Het is een klas schoolmeis
jes, die na een bezoek aan de tentoon!
.^telling fe Posen naar Gdingein waren gle-
|sja.am om! daar de (haven te bezichtigen.
De rivierpolitie heeft onmiddellijk pon
onderzoek ingesteld, doch tot nu toe zon
der resultaat!
Uitverkoop.
Een warenhuis te Brooklyn heeft een
luitverkoop gehouden van kleeren jn m'an-
itels voor één dollar het stuk. De toeloop
ivan kooplustigen was geweldig. Door het
gedrang voor het warenhuis zijn een aan
tal Menschen door 'de etalageruiten ge
drukt. Hierdoor hebben ntee,r dan 3d
vrouwen en kinderen kwetsuren op°ie-
ioopen.
Afgbsfrafte vrijpostiglirid.
Het „Authors League Bulletin'1 publi
ceert de volgende vermakelijke briefwis
seling. i
Sinclair Lewis, de Amerikaansche ro
manschrijver, veel geplaagd door verza
melaars v'an handteekeningeu, on'bving uit
een stad in het Westen der Vereenigjde
Pt aten den volgenden brief:
Aan St. C'lair Lewis
p/a. Cosmopolitan Magazine.
Beste Lewis!
Ik heb eenige, van uw iboeken gelezen
•en doe nu een VeTzoek. Zend toé alsje-
t een lijst van uw yeTteUingen, iuw
autograaf, uw pïmtret en een brief mét
•uw levensbeschrijving. Hoeveel kinderen
-hebt u en hoe heeten ze?
Bij voorbaat dank Uw
J. J. J,ONES
Advocaat,
ömclair Lewis heeft daarop als volvt
geantwoord
Mijn beste Jim;
;Met één_ ding slechts in je JceuTigen'
brief kon ik me niet heelemaal vereeni-
i?en: hij was teen beetje te vormtelijk en
stlï1-Het is wel waar, dat we elkaar!
hog nooit hebben ontmoet en ik heb' zoo'ii
beetje het vermoeden, dat het ook nooit
«oever zal komén. Maar leven wij dan
tenslotte niet in een democratisch land?
Dus schrijf ik Jim' aan je en jij jmoogt pte
Dikkerdje noemen of zoo iets.
.Welnu, Jim', ik heb' hier geen portret,
maar ik zal naar de stad .gla^n en toe
laten i'otogTafeeren. Een levensbeschrij
ving ben ik al voor je begonnen te
schrijven, maar ik 'heb een tamelijk lang
en slecht leven achter me en dus zal h'et
wed een paar weken aanloopen, voordat ik
eT klaar mee ben.
Maar ondertusschen, Jimi, zon ik' alle
machtig graag wat over advocaten verne
men. Zend pe je portret, foto's van
je huis en je kantoor, een lijst van je
uitstaande gelden en vierplichtingen, je ge
middeld maandelijksch inkomen en een
opgave van de boeken, die je sinds 1914
hebt gelezen, als je er tenminste hebt ge
lezen. Meld me eens, of je al eens alcohol-
smokkelaars of schrijvers hebt verdedigd
en in welke zaken. Ik' zou oök' v,oor an
dere interessante gegevens dankbaar ?ijn,
omdat ik ze zou kunnen gebruiken bij het
schrijven van verhalen. Kun je hét gfljsd
met je vtouw vinden? Schrijf me uitvoe
rig alle bijzonderheden.
Bij voorbaat dankend, blijf ik
je toegenegen
SINCLAIR LEWIS.
Vergelding na tien jaren.
Uj Nemizedék bepieiht vam een zonder
ling geval, dat vorige weeik op den boulie-
vjagd Josef' te Boedapest geschied is.
Aam de halte van de eleOtjriisclhia tram!
stomd een gped geHeied heer te Wachten.
Terwijl hij daar stand naderde eem ev'en-
eèns goed gekleiede mum van middelbaren
leeftijd. Nauwelijks had de eerste hejm
gezien of hij s.pr.ong op hemi .toe en
gaf hem' twee fiksche klappen in hiet ge
zicht.
„Je hebt mij 25 stokslagen laten toe
dienen, jou boef! Nu ;zal ja" ervoor boe
ten!" hijgde hij. Met deze woorden pakte
hij den wanhopig tegenstribbelenden man
en gaf hem .over aan den, toegiesnelden
politieagent. „Arresteer hiem'', zei hij,
„die man heeft mij 25 slagen laten toe
dienen, hij' is een landsverrader
De politieagent bracht beide mannen
naar het politiebureau, waar de* eerste
opgaf di'. Z. Szekaeres, bankbediende te
zijn. Hij vertelde hierop, dat hij uit den
oorlog als reserve lste-luitenant was te
ruggekeerd en van Zijn verstrooide com
pagnie nog eenige wapens, miunitie en
militaire, uitrustingsstukken naar huis ge
bracht nad, die hij echter m'et h'et oog op
de toenm'aliige onzekere tijden in zijne wo
ning verborgen had. „Het gelukte mij
ook", zei hij, „de wapens gedurende de
revolutie en het communisme te behouden,
hoewel er meermalen huiszoekingen plaats
hadden. Het heeft mij echter vieaL geld
gekost. Deze man" hierbij wees hij
op den man, dien hij de klappan gjegev|en
had „is de jgenit M. Schwarz, die er
heel toevallig achter kwam; dat ik' in
mijn woning wapens Verborgen hield. De
„rooden' hadden diegénen, die hunne wa
pens niet aflevierden, met de doodsbra®
bedreigd, dus kwam' hij voortdurend dm
mij te zeggen, dat hij vheesde, dat de
bolsjewieken te weten Zouden kbmien,,, dat
hij van de verborgen wapens wist en ze
hem dan ook zouden straffen; hij' zou ech
ter zwijgen, wanneer ik hom1 een zekér 'be
drag voor Zijin stilzwijgen gaf'. Zoo< heeft
hij mij meer,malen geld afgeperst. Toen de
Roemenen na- den, gal van het bolsje
wisme binnenrukten, zocht,m deze ook
ijverig naar wapens. Schwarz kwam toen
reeds met .de onheschaamdste eisahen en
daar ik zelf toen ook (bijna g;eene inikwri-
sten had, zette ik hem tenslotte, aan
gezien hij dreig-de, mij bij de Roemenen te
zullen aangeven, uit mijn hijis. Den vol-
g'enden dag reeds zag ik SchwarZ tnét
vijf Roemeensche soldaten op mijn huis
toekom'en, hij had ze inderdaad gewaar-;
schuwd. De soldaten drongen 'bijl mij bin
nen en eis'chten de wapenen. Ik ontkende
wapens te hebben. Schwarz had ze edhten
goed ingelicht. In een oogwenk hadden de
soldaten de wapens uit hun schuilhoeken
gehaald. Op 'bevél van den cpminandaut
werd ik toen aan handen en voeten ge
boeid op mijn eettafel gelegd, waarop mij
25 stokslagen werden toegediend. Hierop,
hebben de Roemenen de wapens meegeno
men en mij, gek van woede en van pijn,
achtergelaten. „Sedertdien", zoo besloot
Szekeres zijn verhaal, „zocht ik Schwarz,
die de Roemenen op mij heeft aangehitst.
Nu heb ik hem gevonden en geslagen,
thans v'erzoek ik "zijne bestraffingf'.
Van dit relaas werd een proc'as-Verbaal
opgemaakt en de zaak iu handen van hej
openbaar ministerie gesteld, dat thans izal
mloeten vaststellen, of tegen Schwarz ma
10 jaren eene Vervolging kan worden in
gesteld en zoo ja, op welke gronden.
De St. Pauls' Cathedraal van Londen.
In het Centrum Van het oude Londen
staht' domdneerend over de omgeving de
Cathedr!a,a|l Van den H. Paulus. .Wat de
Adrapolis voor 'Athene en het Cajpitool
voor Rome was, dlat is de Pia,ul's "Cath'ej
draJal Voior de'Engelsche metropolis. Op de
plek, water nu het beroemde bouwwerk Vain
den architect Wren stteait, stichtten de
Romeinen hun tempel voor Mania bf! Jupi
ter. Na den overgang tot het Christendom
bouwde honing Engelbert dn 610 een hou
ten kerkje op d'eZe plalats, waar na de
Romeinen 'de Celten en de Hormandiërs
hun Modan >en Dioulan hadden aanbeden.
In ,961 werd dit houten gebouw door
brand vernield, en ook de tweede houten
kerk onderging 'in 1087 hetzelfde lot te-
mijjden Van de eïflde eeuwsèh'e ihbuten
hutten. Maritius opperde het voor Enge
land oingehooorde (plan, om' een steenen
gebouw te platetsen en volvoerde Zijn idee
met s teenbrolkken, uit Caen ïn Normjan-
dië gehalald. Men geloofde toentertijd, dat
zulk een masdaal werk nooit door mem
schenhanden Voleind kon won-den, zdo
royaal werd de bouw opgevat. Heele stra
ten en modderpoelen moesten worden op
geruimd. De lengte zbu 200. M., de breedte
40 en de ft^wenhoogte' 170 M. bedragen.
Het geheel .dus nog gtrooter dau de tegep-
woordige kerk. 'Rond de kerk was het
kerkhof omgeven door een touur, waar
zich .aten de Noordzijde h'et weljicht nog
beroemder dan de Gathedraal itelf, groote
4puis bevond, wabr de volksvergaderingen
werden gehouden en misdiadigersl veroor
deeld. Tijdens de Reformaties hebben Zich
■heri 'bloedige taifereelen lafgespeeld, tot
de Protestanten het kruis eindelijk wisten
te bemachtigen, «mlhjaig haalden en ver
nietigden. Een oude gebruik tijdens de
Middeleeuwen iwas het op den faestdteg
'v'an St. Plaul'us een prodessie te houden met
'een bokkekbp op een Ratal ,aan het h'oofd.
Vóór het kruis hielld de prodessae stil
.en werd door baZuinen bekend géualaakt,
dat de bok geofferd wlas. Elisabeth Ver
anderde deZe geestelijke proidessies in méér
wereldlijke en opende deZe rij met e«n
pompeuze optocht, waar voor h'et eerst
gebruik gematekt werd van een rijtuig met
vier paterden, naar aanleiding Wan de zege
op de Onoverwinnelijke Spaansche Armo
de. Maiaa- hiermede verdween pok de oor
spronkelijke bedoeling als bedehuis. D'e
beelden werden amlaJaggehaald de beschil
derde muren overgepleisterd. Het koor
werd gebruikt als ontsplanuingskamer, tie
kapellen 'als scholen of winkels; een kóf-
fermaker en een bakker plaatsten hun be
drijf in de galanderijen en porfalen. In de
kelders waren timmerlieden en een wijn-
bwgpl'alats. Op Zon- en feestdagen kwa
men (kinderen in de kerk spelen, stoeien
en schreeuwen, Zoodat de predikant niet
te h'ooren was. Het middenschip Zag er pis
v'ofgt uit: het was een publieke doorglang,
kruiers dragen 'hun lasten vrouwen met
korven brood en viscth loopen af' en han;
muilezels draven lachter elkaar uan. Aan
de pilaren hingen biljetten, en tabak wierd
gekeurd en verkocht. Soldaten, die in hét
Spa!msch otB HoRaudsdh' konden vloeken,
verhuurden Bielh. Vechtpartijen vjonden
plaiats. en de strijdlustigen wuren alleen te
scheiden dood- de gewapende totecht, WaUt
het was door de Wet verboden de kerk te
ontheiligen, malar linbrefk' hierop Was alle-
daagsch. Overtreders werden gestraft met
tentoonstel|ling op de preekstoel p'f alfk!a,p_-
ping dar ooren. Tot in de 19e eeuw mloiest
verbaden iwiorden, dat militairen toet spo
ren leven mochten toaken tijdens de dien
sten. Weid Zoo iemand beboet, dten stnopükie
hij «cjliter Vfug wat (klein geld uit pVer
een troepje kinderen, Walardoor h'et kabaal
slechts vertienvoudigd werd. CnomWell
stalde Zijn paarden er in. Afgebouwd is
de ciorsproulkelijke kat'hedrlaiall nooit. Toen
Karei I, -een katholieke koning, hem wilde
restaureeren en grondig herZien, Vond (hij
den bouwkundig, Christophbrus Wren, be
reid eein nieuwen, siSjlViollen, malar een
voudiger idatheddaial te bouwen, maar h'et
Parliament wilde de noodige geldmidde
len niet toestaten. D'e glioote brand van
1666, iwellke geheel Lomdén njeijwloiestte;
bracht iWren in de gelegenheid Zijn plan
nen. te Volvoeren.
In de nacht Van dèn 2en September
1666 merite de nachtwlacht ergens in het
Oosten een brand. Dit kwtam echter in de.
dagen Van de houten woningen Zo» vaak
voor, h'ij er verder geen atendajch't aan
schonk en ging slapen. iLlangZaimerifamd
werd het vreemd geruisdh' lin "de lucht
rumoeriger, en (klagende stemto'en en Voet-
getrappel twekten hem. Opnieuw etaayt
h'ij a-ond vanuit Zijn Ihioogen uitkijk èn
Ziet een uitspansel laïs Van gessniolten koper
diOOTSchoten met vlamto'en en Iraolkspiilalen.
'Hij1 verneemt echter, dat de brland in h'et
Oonten woedt en troosfc B'cfizeTf, dat de
Cathedldaial inog in veiil'i|g|h!eid is, waarna
h'ij igalat ontbijten met de phllosolfisiclie
kalmite Van iamiand, dia Zich Zelf gerust
gesteld heeft. Ieder moment groeit helt
alantial vluchtelingen aan, en de angstkre
ten Van den gewlaanden „Dag 'des Öion--
deek" diqeri hem eindelijk de Schrik om
het 'hart slalam. Die vuurzee hedf t ook de St«
Paul bereikt. Inderdaiajd sinds Nero d'e
stad Rome liet in brland steken, hee'flt
het mensclhidom' nooit zulk een vlamtnlen-
gléed gezien. De Zon schijnt nu, matei-
de dóffe glans Van het vuur en de opge
stapelde rookwolken verduisteren hlaar
licht en beneden dit donkere gewelf1, Hat
het dak' Van de hiel kon Zijn, schroei de
stad, het is tels een tweede Gomorralhi'. Hiet
vuur regent neer; het Vuur spat oimlhbog.
De Ltondensehe brug is een vuurtrap, de
Thames een Vlammend1 to'eer.
De vernieuwing onder Chr. W.ren werd
begonnen in 1675, zonder aeaig eeremo-
nieel en op den 2.en December naar aan
leiding Van den Vrede ,-vten Rijswijk inge
wijd. De bouwkosten bedroegen ongeveer
10 millioen gulden; een ongehoorde som
voor dien tijd. Hoofdzakelijk werd dit be
drag verkregen uit invoerrechten opsteen
kolen en wijn. D'e grootste bouwkundige
van Engeland, die soms dertig kerken
in verschillende steden tegelijk in aten-
bouw had, werd het zelfde lot ten deel,
dat alle genieën in Engeland schijjneft te
moeten ondergaan. Als salaris tijdens den
bouw kreeg hij' f2400 per jaar, terwijl hij
op 86-jarigen leeftijd afgezet werd als
architect van den Cathedraal. Toen Wren
te oud was om! te loopen, droeg men ham.
eens per jaar nater zijn kefk, zijn levens
taak. i
De nieuwe cathedraal is niet zoo groot',
als die in 1666 verwoest is, maar bevat
nu de graven van vele groota mannen uit
de Engelsehe historie. De Rlistergalleriji"
is uniek op.de wereld. In den eirkelvor-
mdgen kpepel kan men een gesprek, dat
vlak tegen de aiiuiur werd uitgesproken
aan het andere einde van, den koepel dui
delijk hooran, wat toch in lengte een af
stand v'an 34 Meter is. Een juiste ver
klaring vo.or het voortkruipen van het ge
luid lamgts de mluur heeft men nog niet
kunnen vinden, en moet aautoevallighéid
Wlijrd'entoegeschreven. Als Vergjoeiding
voor dan ondank tijdens zijn levan is
Bngeland's grootste bouwkundige in 1723
na zijn dood op 91-jarigen leeftijd in de
Uatehdraal begraven, en een gedenkplaat
boVem zijn.graf zegt: „Wié een monument
voor Wrén wil zien, moet fflm' zich heen
kijken".
De «iontlurrentie tusschen
beetwortel- en riet-suiker.
Het suikerriet, hetwelk oorspronkelijk
'uil Ind'ië komt, wordt reeds sedert 6 jahr
vóór Chr. gebruikt Voor de vervaardiging
van suiker. In den loop der tijden is 'het
suikerriet Van het eene Baar hét andere
vlontinent gegaten, Zoodiut men het t'hans
bijna an telle tropische gebieden aantreft.
Tot op het einde der 18e eeuw was' hét
suikerriet de een|i|gste plant, wia,arVan sui
ker op een eenigs'Zins groote Scha,al to
verkrijgen was; in het hegi11 Van de 19e
'eeuw echter kreeg hét riet een gleva'arlijke
'oonelurrent aian den beetwertsl. De Duit-
scher Marggraï heeft in 1747 een mjunier
uitgevonden om op ecldnomische wijZe suji-
'ker uit den beetwloirtelj te verValardigén.
In 18101 is zijn werk Voortgelzét en is er
een verslag over de "'kwestie uitgebracht,
hetwelk Zeer gunstig was Voor een toe-
toekomstige bsetwoiteel-suiker-indushrie.
Toen Napoleon in IÜ13 fca-n Frankrijk
■en het verdere vaste-land van Europa
(verhaod om' met Engeland handel te drij-
jjfn, met de bedoeling Engeland edonomhfch
te overwinnen, heefjt (hij ook de suiktert)oe-
Voer van Europla afgesneden, want do
meeste suiker werd destijds in Etngelséhé
koloniën geproduceerd. Nu mloest hij er
iéts op vinden «mi Europa "Van suiker te
voorzien. Dit yvas êen prtechtige kaps
Voor den beetwortel. Op aüe inlagelijkle
manieren (oJa„ door subsidies) heeft hij de
beetwortel-suiker-industiue in Europa 'aiap-
gemtoedigd. Toen na de Napoleontische oor
logen het suikerriet weer met den beet
wortel kon eionelurreeren, brak er vtoor de
voor de beetwortél-suiker-industrie een
zeer moeilijke tijd aten. DeZe eerste moei
lijkheden twerden opgelost door het in
stellen 'van invberpremies, Zoodht om
streeks 1900 tweederde van- de suiker,
Welke in de wereld /Werd geehnsumfelexd,
ver'Valardigd wjais' Van een beetwortel. De
Vereenigde Staten en Engeland hebben het
meeste Voordeel uit delZe premies getrokken.
Dé Ibeetwiortel-suiker werd Zelfs in het
buitenland (Voor eenderde tegen binnen-
landschen prijs verkocht, Zoodlat )Epge-
land eb de Vereenigde Staten de premies
er Van kanden inoogsten. Politieke belan
gen hebben Engeland gedwongen om ten
ten koste Van de ifihandieele Verliezen,
'welke Zij daterdoor Zouden lijden, een einde
te maken la,ap het verwarrende premie
stelsel. De BritSch-West-Indislchë eilanden
'waren ml. gaap klagen, dat 'Zij op de En
gelsehe markt moesten éonourreeren mét
de beetwortel-suiker Van het Vlaste land,
terwijl RiortorRido en Cuba vrijen toegang
had'den tot de AmerikJaiapsclhé inarkL In
In 1902 is te Brussel d'e eerste Vergade
ring gehóudén met het doel Dm' verbete
ring de dén toestand te brengen. Het doel
Was: fe triaéhten de ejonourrentie tusschen
beetwortel- en rietsuiker minder -heftig
te maken: Voorts Zouden alle premies wor
den .a'flgeselhte'f, 'en beetwortel- on rietsuiker
Zouden o,p gelijken voet 'behandeld wor
den. De lalatste internationale bijeenkomst
te Brussel in 1913 moest door het uit
breken Van den wereldoorlog pnverrich'-
ter'Zake uiteen gaan. De dondurrentie tus
schen de twee planten is niet telleen een
strijd tusschen ruwe stoffen, malar ook een
fetrijd tusslchen twee werelddeelen, n.l. de
tropische en de gematigde. Dit feit brengt
nog een'ander verschil toet Zich "mee, n.l.
d'at het noodzakelijk is, vooral in d'ie
landen wiaiar het Verkeerssysteem nog maar
fceer primitief'is, en d'e goederen niet Ver-
vgerd kunnen 'worden, dat de fabriek in de
(nabijheid Van de grondstoffen Wordt ge
plaatst. De fabriek zal dus hoofdzakelijk
afhankelijk Zijn v,an de jgroudstoïfen in
liater onmiddellijke nabijheid. Het' gevolg
hiervan as, Idlit de fabririr al het mogelijke
doet om de geregelde levering Van grond
stoffen fe krijgen. Hierdoor heeft Zi'c|K
een eigenalardlige vorm van organisatie
in het 'bedrijf ontwikkeld. In verband
diiermed'e Zijn (in verschillende landen bae-
renclooperaties ontstaan, Welke d'e boeren,
.die hierbij 'Zijn aJangesloten, VerpRdhiten
cm geregeld beetwortel te VafbóoiuWen. Zij
bepalen Voor d'e boeren, Wanneer ,en hóeVeel
beetwortel Zij moeten planten. In landere
streken is de fabriek in handen Van ge
wone malatschapjplijendeZe maken dan don-
tracJten met de betreffende boeren om' ge
regeld suikerbiet te verboiuwen. Deze re
geling os natuurlijk telleen mogelijk in
streken, twalar dé boer een Zekeren graad
van ontwikkeling heeft 'bereikt, om' Zoo
doende het goed' gevolg Van een teJfZetge-
bied te kunnen donstateeren, on dus Zijn
Gc.ntradten fe 'kunnen Bakomen. fn streken
water rietsuiker geteeld' wordt, Zijn ztdke
ootra'cfen niet mogelijk, dlaal Zrij van een
geregelde levering van grondstoffen niet
verzekerd kunnen izijn. Die menschen Zijn.
over het algemeen nog te weinig ontwik
keld om' Zich alan deZe eenigszins lap'tige
contra-ten te houden. Het gevolg hier Van
was, d'at de fabrieken hier 'Zelf planters
moesten Zijn. Hieruit volgt dus, dat de
rietsuiker-beplanting toeer een khpïti'alis-
lisch bedrijf fa, en üe beetwortel dater-
entegen een boerenbedrijf. Volgens de lalat-
lete cijfers was de beetWortelproduldtie in
1926/'27 33 °/o van de totale Werelidpro-
dnldtie. Na den wereld-,oorlog hebben de
Eurcipeesche landen lal h'et miogelijké ge-
dajan om de beetwortel-suiker-industiie
weer geheel op te bouwen; 'Zij rijn hierin
gedeeltelijk geslaiagd. Maar of Zij in staat
Zijn Mn deZe industrie Banhoudend te doen
bloeien fa„®en groote Vraiag.
Stand van de landbouwgewassen.
Het onderstaand overzicht betreffende
den stand der landbouwgewassen op 18
September 1929 is, onder medewerking
der RijkslandbouWconsulenten, samenge
steld naar gegevens 'verstrekt door de oor-
respondenten eng.wat de weersgesteldheid
betreft, door het Koninklijk NederlandZcjh1
Meteorologiseih Instituut.
Van 1 tot. 18 September bedroeg de re
genval gemiddeld over het gehcele. land
niet meer dan 1/3 van de normale hoe
veelheid van 38 to.M. Slechts in den
Gelder^ehen Achterhoek en in Pverijssel
kwam' regen voor in normale hioerveelhehf
of daarboven. Over het algemeen viel in.
Noordholland en Zeóland 10 tot 2.0 totM./
over liet grootste deel van (het land blééf
de totale hoeveelheid beneden 10 m'M-
De meeste regen viel tijdens de onwedlers
van 3 op 4 en 12 op! 13 September. Het)
aantal uren zonneschijn was belangrijk bo
ven normaal: in Augustus 226 tegen 1781
uren en van 1 tot 18 September 126 tege»
.92 uren gemiddeld.
De stand der gewasfsen.
De akkerbouwgewassen zijn in verband'
met het droge, zonnige weer t<»t nu hoe
onder gunstige omstandigheden geeog^fc
en leveren een hoog beschot. Slechts de
voedergewassen imaken op dit laatste een
uitzondering.
Tarwe en haver zijn beide goed, zoo
wel wat opbrengst als hoedanigheid van
korrel en stroo bet,reft.
De veldboonen -zijn vrij goed, erwten eo
bruine en witte boonem goed.
Evenals het vorig jaar zullen er wee,r
veel aardappelen rijn van uitstekende
kwaliteit. Op de hooge peroeelen heeff)
het gewas eenigszins door de drooigte gele
den, waardoor de knollen van da vroegie
soorten iets te klein izijn gebleven.
Het zetméelgehalte van de fabrieks
aardappelen schijnt goed te zijn, hoewel
minder dan in verband met den velem zon
neschijn werd verwacht. De lage .water
stand in kanalen en vaarten brengt groot
ongérief mede voor de aardappielmeelin-,
dustrie. De v erseheping ondervindt dien
tengevolge moeilijkheden, terwijl ook ver
schillende lab'rieken niet ovér Voldoende
bèdrijfswater beséhikken. Somlmige dezer
zullen zelfs de campagne niet kunnen be
ginnen vóór in den waterstand een, gunsti
ge wijziging, is gekomen.
De suikerbieten staan goeddank zijl
het mooie weer, heeft het gewas zich ge
heel hersteld van de sehade, door dp bie-
tenvlieg veroorzaakt.
Met grasland en voedergewassen is het
ten gevolge van de aanhoudende droogte
zeer slecht gesteld. Het weiland is op de
hooge en ^ondoorlatende gronden „v«r
brand". Op verschillende plaatsen móe
ten perceelen gras en klaver, waa.rvan de
tweede snede, bestemd was om gehooid te
worden, als weide worden gebruikt'. Ove
rigens is de kwaliteit' -v'an de tweede
snede zoowel van gras- als klaverhooi
goed; echter ziin "de hoeveelheden zeer
gering.
MIDDELBURG. Op de graanmarkt
was de aanvoer ruim:
Tarwe f 11,25f 11,75, Kroonerwten
f 15,50—f 16,50, Witte boomen T 35!fl 38^
Lange bruine iboonen f'19,50f21,50,
Ronde bruine boonen f21f24, jVL1111--
zaaid f 33f 35 (in enkele gevallen iet»
hooger.
Aangevoerd door Walohersche boerin
nen: Boter f 1,22Va, Kipeieren f7,50,
Poelje-eieren f j>, Eendaieren f 7.
Aangevoerd door handelaren: Boterf
f 1,15, Kipiei-eren f7, Eemdeieren f7.
Particuliere prijs: Boter f 1,30, ICi'p-
eieren f8,50, Poelje-eieren f6, Eenideileren,
f 8,-.
Kardinaal Dubois f
KardiBaia.l Dubois, de aartsbisschop van;
Parijs, wiens dood wij hebben gemeld, I»
73 jaiir oud geworden. Bij het uitbreken
van den oorlog was mgr. Dubois aarts
bisschop van Bourges en Vin hem is het
toen gesprokén woord bekend: „bisschop!
is men slechts vtaor anderen". Hij stichtte»,
toen verschillende organisaties vja,n barm*"
hartighéid, waarvan het domiité tot naspo
ring Van vermiiste soldliten, Halt agent-
scha'ppjen telde te Genève, Mtedrid, bi|
het iVatikaiajn groote bekendheid Verwiehf.
Tijdens den. oorlog werï togr. Dubói»
tot aartsbisschop vian Rouaan benoemd!
en hoen de Fransclhe regeeiring ,nte den
wapenstilstand Frankrijks gezag in hét
Oiosten wilde verstevigen, belastte Zijldax-
dinBal Du'bais met de leiding der Kja;thó-
Ijeke missie, die na door Plaiesltinja*
Syrië en dén Libanon te rijn getrokken
Zich nBar de Ba|l|kanlanden begaf, Waar
'hij bijdroeg tot de uitbreiding Van den
Fxansthén 'invlloed.
Na den dood vian kardinaal Ametrte in
1920 is Dubois aartsbisschop Van Parij!»
igjóworden.
Benoemingen.
Z. D'. H. de Bisschop van HSaarfeim
benoemd tot pastoor te Amsterdam1 (H'.
Ant. van Ptedlia) den weleerw. pater 'flr.
E. Sitalemeyer O. F. M., telsméd'e tot kape-
iilalan de violgtende paters Francislclanen i.
's-Haige (HH.. Ant. en Lonk), P. Potten;
Delft (H. Jps.), H. Rrandsma; Goud,a|
;(H. Jtos.), M. WasseBaar; Del'ft H: Jos.),
'A. van den Berg; en (als assistent fe
's-Hage (HH. Ant. en Lod.) den weleerw,
pater fr. I. Van Heel O. F. M., die pas
toor was te Amsterdam (II. Ant, v. P.).
GOES. Huw.-aang.Janus Jan Wal-
hout. 27 j. jmt en Jaooba; TannietjjeLqd-
kefeir, 22 j. j'd.Johannes Franoois' Koe-
Be, 25 j. jut. en Maatje Maria Kuyper,
22 j. jd.
Geboren: Jannetje Pieternelfa, d. v.
Jacob Droog'ers ien A'driana Florusse.
Ovlerleden: Laurus Willeboei;, 69 j.,
echtgenoot van Elizabeth de Winter.
MIDDELBURG. Huw.ateng.J., G. jfto-
Zendal, 22 j. en M. C. Vlergóuwe, &3 j.
W. Vermeulen, '24 j. en J. M. Roskam, 20
j.; ,W. M. Ga-oenewegen, 28, j. en 'C. J,
Janse, 24 j.D. J Schrier, 20 j. en A.
J. Remens, 20 j.
Bevallen: M. E. Nijmten, geb. Hekelaar,
d.M. M. R. Rechsteiner, geb. HalaZe,
Z.C. J. van (Je Klippe, geb. Abfahjaimse,
dóchter.
Overleden: A. vpn Loo, 44 j., geh".
imet H. Wolders; J. "A. Verhorst, 72
j., geh. met J. 0. Genevd'ij. f
