ikker
T
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GEHEEL ZEELAND
imunieplaatjes
e CADEAU?
intbijtkoek
SIJN
Mkerij N. Z, C.
9 JULI
DIT BLAD VERSCHIJNT: DES DINSDAGS
DES DONDERDAGS EN DES ZATERDAGS
Eerste Blad
HENDRIKSE& Go's BANK N.V.,
SCHE COURANT
ZATERDAB 13 JULI 1929
25ste jaargang
Yeslsingel, Goes
gen en verpachtingen
kwaliteit zijn.
liddelburg.
rel. 340 198&6-1K>
iroote waarde
van publiciteit
wordt belezen
in alle krinben
Dit nummer bestaat uit twee bladen
BELGISCH - FRANSCH
DUITSCH - ENGELSCH e.a.
BANKPAPIER
tegen voordeelige koersen.
-Slymn- of Kinkhoesf.
Bcnauwdkcid op de bord vüsn Liw
klcirC bebondcll" gy Kcfc rr»C.t
AKfterö Abdysiroop.
BUITENLAND
BINNENLAND
RUM MER 82
dienen van toekomstige
Europa-reiziger^ in hun.
at zij, ,4'en tocht over ü'en.
(ldernemen. Een scherpzin-
isi eenige. maanden geledem.
overgestoken en geeft ad'*
die voor '<Je eerste maal'
Jen, wat daar, thans gedra-
hoe het gedragen moet
lohlijK wordt hij! eerst door,
leroepen, omdat zij, vreest
J in zijn Amerikaansche klee-
[ude land oen raar figuur.
verstrekt dan een lijst vam
een goed gekleedle Engelseh-
j.eef't, alsmede; de attributes
lm, en hij: laat zich niet al-
lt gegeven advies betalen».
|rt natuurlijjk! ook een oom-
firma's die hij, zijn klanten.
Iilen.
urteerd in vier dessins,
den bedrukt geleverd,
net uitgevoerd, door de
.-yppels, peren, bessen eb
Inde perceelen gewassen,
Ikkleeding, De .Wilde en
pndskerke, Koemelkérs-impanj.
Ie 'en Heijboer.
hpolder, 1,72,79 H.A. houw*
Ie.
Bzand, landbouwers-inspan en
te velde, Oele.
lerk, pastorie, consistorie en
toning miet erven en tuinen en. I
reinen, Pilaar en Van derf
I f
|d, verpachting wei- en bouw
dijken, Beth.
19368-100
dverteeren In de „nieuwe
eeuwsche courant" wil
?ggen, dèn weg gevonden
hebben om aan zjjn zaak
en meesten verkoop en
endablliteit te verzekeren
n (suiker
ontvangt
JZEN
LLITEITEN ontvangt
per pond 11 et.
12 ct.
3 pak voor 25 ct.
4 stuk voor 25 ct.
per pond 12ct.
[per zakje 4 ct.
3 pak voor 25 ct.
cent.
per bus 27' /2 ct.
per J/i pond 29 ct.
p. groote fl. 70 ct.
NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT
Bureaux van Redactie en Administratie i Westsingel 75, GOESi
Telefoon Interlocaal No. 207, voor Redactie en Administratie.
Bijkantoor MIDDELBURG. Marktl en 21 Telefoon No.4-74.
Abonnementsprijs f 1.90 per drie maanden, bij vooruitbetaling;
Advertentiën van 1tot6 regels f0,90, elke regel meer f 0,15;
Contractregelprijs, te beginnen bij 500 regels, beduidend lager.
V Geen fabeltjes s.v.p.
Enkele omzter bladen vlallen de 'R.-K.
Volkspartij] z®™ bksitigl «mcW, haaf, M)
dan heat, door hun toedoen, één zetel
aan de R.-K'. Staatspartij! onthemden wendt
welke ten deel viel aan de Kerstinnen,
dus aan de amitd-papisben.
De conclusie die dan getrokken wondt
ligt vtoor de band: de Volkspartijen^ in
hun waan naar 't betere jagend, bereikten
met hun anti© juist het allerslechtste.
Zoo eng] is het echten niet. Hoewel ook
Wij diep betreuren, heit vermorsen vian
2(3.000 katholieke stemmen en het teloor
gaan daardoor van een Katholieken zetel
moeten wijl rechtvaardigheidshalve op8
merken, dat die zeitel niet verloren werd
aan de anti-papisten. Al hadden wij alle
dtemtaen der Volkspartijers Verworven en
daardoor 31 zetels gekregen, dan zwu «te.
Kersten toch met twee kameraden in de
Kamer zijn verschenen.
Doordat de Staatk. Gereformeerden op
een hooger overtchóteijfér een extra zetel
kregen dan de Vrijzinnig Demoöraten
(9208 tegen 6117) zouden de laatste het
Mud vande rekening zjj|nl geworden.
De actie der Volkspartij' hoeft dus al
leen het gevolg gehad, dat er inplaats
van 6 Vrijp- Dem., 7 leden van die
partij de Kamer bimnengjaan a-ain, de zetel
winst van de. godfedienstoorlogsmannem
hebhen zij echter part noch deel.
Dat is een fabeltje.
v Het eeuwfeest der Grena-
nadiers en Jagers.
Den Haag heeft deze week 'n militair
feest gezien ter 'eere van botvengiemoemde
Korpsen.
Toen een eeuw geleden bij de vbrwikkiè-i
lrngen met België hoe langer hoe meer
het bezwaar naar voren trad, diat koning
.Willem I vreemde huurtroepen om| zie.h|
heen had staan, werden op den "den. Juli
1829, op aandringen van dén Prins van
Oranje, in de plaats van du. Zwitsers
gesteld de Grenadiers en Jagers, om
zooals sjtaat ia het Koninklijk besluit
te dienen onder de oog'en vani den koning,
te Brussel en te 's-GravCnhagé. In het
opriichtinglsbesluit is voort te lezen, dalt
de Grenadiers besfemd waTen om( steetdls
twee bataillons garnizoen te levéren voojri
de plaats waar de koning verblijf hield;
omtrent de Jagers Wordt speciaal Ver
meld, dat de plaatsing, dharbij! als een
onderscheiding moest worden op pyijs ge-
B'teld. Er was natuiurlijk 'heel wat wejk te
doen om de pas opgerichte korpsen geheel
te organiseeren en vérivolgens: tot goed-
Igeoefende troepen op te leiden.
Op 2 9Juli 1830 hield de Koning Voor
het eerst inspectie in de Maliebaan. Reeds
spioedi(g. daarop kregen de Grenadiers) en
Jagers, die te Brussel in. garnizoen lagen,
gelegenheid om Kun goede eigenschappen
te toonen% De troepen, die het negten!
dagen in de rumoerige stad uithielden,
hébben bewijzen gegeven van hun goedé
militaire eigenschappen. Op 22 Septem
ber begon de opmarsch naar Brussel;
er werd hevig, gevochten, doch Prins Fre-
derik-, jfi© nog: steeds hoop had, diat .,djp
Zuidelijke Nederlanden voor Oranje be
houden zouden blijjven en daaromj terug
deinsde om de st-ad' te vernielen, tnoK ten
slotte zijn krijgsmacht terug.
Do tiendaagsehe Veldtocht," ongetwijfeld
een^ der mooiste, bladzijden uit dé geschie
denis der beide regimenten, gaf vooral
den Jagers geleegnheid zich te onder
scheiden. Toen op 19 April 1839 het
verdraig met België geteekead werd, keer
den de Grenadiers naar 'VGravénhage te
rug, terwijl een deel der Jagers1 Breda als
garnizoensplaats kreeg. Op 15 October
1843 werden de heide regimenten Grena
diers en JagerS vereenig'd tot' één regi
ment, met 's-Gravenhage als garnizoen.
Het honderdjarig jubileum1 heeft in het
gen eel e land de belangstelling op de Gre
nadiers en Jagers gevestigd omdat déze
Keurkorpsen sedert hun oprichting] steeds
hun soldaten rekruteerden uit alia deelen
fe lands. Velen zullen tijdens het jubi
leum hebben teruiglgedaioht aan hun
'diensttijd in de Residentie, voor velen een
onbezorgde periode in hun leven, met
Bid eenige "onaangename herinnering liet
verblijf m de, vlak! na( dem oorlog afge-
PranJefhaeme, de zoo onwaardige
verblijfplaats achter welker muren zooveel
leed ak gleleden. Het is nu eeumaal een
feit, dat te weinig getracht is onze weer
macht bij: ons volk zoo populair te ma-
Ken, zoodat zij' algemeen werd. gevoeld
als een noodzakelijk onderdeel in het
Volkfehes|taan. Inzake huisVeting ..en Hee
ding werd dc grootst© Schrielheid] be
tracht; flagrante onbillijkheden als het
niet alsnog onderwerpen aami lotimgj van
'de lichtingen, die in oorlogStij«J: zonder
loting werden ingelijfd, werden nimmer
«ngedaan gemaakt. En het ligt' vtoor do
hand, dat bij' een „gëurkorps" als de Gre
nadiers en Jagélrs in het officierenkbrps
elementen kwamen, wier gebrek' aan tact
en soepelheid tegenover de .ondergashhik-
ten aan de gedachte vlan het volksleger
nimmer ten goede is gekomen. Men hooft
het in den oorlogstijd gbrien vooral in
de Wjjze, waarop 'het onderwijs! aan da
militairen werd tegengewerkt, omderWij'a
dat voor deze 'burgers in uniform' pen le
vensbelang was1; men ziet hot thans weer
in de eenigszins onbeholpen regeling der
herdenking], waarin men te Weinig het
volk zelf heeft willen betrekken. D,at is
jammer, want het volk zelf toonde hij
deze feestviering, nog altijd belangstteli
ling te hebben voor da weermacht en
voor do paraatheid van pnd leger. IWdj
Nederlanders houd!en niet van otverjd!adüg|
militair optreden, in ons hart is geen
plaats voor leiders, die hun kra,cht zjoeken
in persoonlijk machtsvertoon. Maar wij
hébben wél sympathie vtooa de weermaie'htj
die waakt, voor ons. onafhankelijk vtolikk-
bes'taan.
Moge er in dit opzicht vteel veranderd
zdj;n, wanneer de Grenadiers en Jageri
voor do tweede maal hun eeuwfeest zullen
vieren. Het gpat wel jiitersf langzaam',
maar men heeft er een eeuw den tijd vOOr l
GOES.
I VAM OVER DE GRENZEN
Uit Roemenië.
Het rijk van Carmen Sylva, dat vóór,
'n twintig, dertig jaar zooveel beloofde
zit nog.jmmer in den put. De dwaasheid!
om aan den wereldoorlog, mee te dtoen
ruïneerde het, een slappe koning, eon
exentrieke koningin, 'n losbandige kroon
prins, omkoopbare ambtenaren en elkaar
hevig bestokende partijen dreven dén
Staat nog verder naar den ondergang.
De laatste maanden hoorden men wei
nig ipeer van het ongelukkige Roemenië
en daar géén tijding, vaak goad'e tijding
beduidt, mocht men hopen, dat dle boe
renpartij van Manioc, .gelukkiger was in
het rageeren, dan de iiberale partij' v.an
Bratianoe.
In het begin dezer week doken er
echter geruchten óp, die wel te kennen
gaven, dut het nog lang geen pais en
vree in dit Donau-land is. i
Een aantal ontevreden officieren had
den weer eens een samenzweririgt op touw
gezet, met het doel een staatsgreep te
ondernemen. t
Naar verluidt waren de leid'erd voor
nemens de openbare gebouwen te bezet
ten, maar er is niets van gekomen, door
dat de regeering er achter, kwam en 'n
veertig belhamels achter slot en grendel
zette.
Er loopen geruchten dat de Kroon
prins feitelijk weer achter het relletje za|B,
met den opzet om! zoo weer aan de regee
ring te geraken. Het restje sympathie,
da.t deze onwaardige vbrstenzoon nog, bij
de boerenpartij had, zal nu wel ver
dwenen zijn.
De liberale partij, zoo schreef deze
week' de „N. Rott." Verzekert, dat zjj
met de samenspanning niets uittaan.de
heeft gehad, maar is in den politiekén
strijd met dat al een felle togensttanster
van Manioe en zijn boeren, die hem geen
rust gunt. Hoewel de liberalen in het par
lement, waar zij zoo lanjg! de baas zdjh
geweest, thans over een klein aantal man
daten beschikken, is hun macht in hét
land nog altijd zeer groot, omd'at zij (d'e
regeering de noodige finaneieele midldteten
kan onthouden. Ten gevblge vani 'de ito
Frankrijk gesloten Ht abil is a ti e-le en ing,
hebben Fransche financiers er toezicht
op het gebruik' van de door déze lee
ning verschafte middelen gekregen en de
door hen aangestelde controleur heult met)
de liberale partij in Roemenië en zit de
regeering van Manioe daarom1 Voortdurend!
dwars. Het geld d'at Manioe noodig. beeft
om allerlei nuttige maatregelen te nemen,
(aanleg van wegen, aanschaffing; Van land
bouwwerktuigen, bouwen van ambtenaars
woningen enz.) wordt hem' door den Fratn-
schen controleur in samenwerking, met de
liberalen onthouden en bbv'endien belet
dezelfde Franschman Manioe in Duitstóffi
land het geld te leenen, dat hij' d'aar zou
kuunen krijgen. In haar financieelen nood
beeft de regeering Van Manioe dus groote
moeite om1 zich te handbav'en en, naarjmate
baar moeilijkheden toenemen, worden dé
liberalen roeriger. De geschiedenis vian de
laatste samenspanning zal eerst vólkomen
opgehelderd moeten zijn. Vóór men alge
meen aan hun onschuld zal geloovten. 1
Uit Fioirtugal.
Ook in Portugal heeft' het weer Tn
weinig gespookt. Zoo men weet, id in dit
land nog steeds! dé dictatuur gevestigd,
Hoewel vriend en vijand moest toegeven,
dat deze n gunstig© werking had', Kcmdun
de voornaamste kopstukken der Vroegere
machthebbers et zifch' piet mee vereeni
gen, daar de dictatuur zichi niet stoorid'e
aan de Eqge en de katholieken niet meer
wenschte te vervolgen.
Het heimelijk gestook barsjtte eindelijk
in een vlam naar de oppervlakte, toen de
regeerders een besluit uitvaardigdën (halt
meer vrijheid tot het houden van pro
cessies verleende. Over 'dit „geweldig
feit" taakte het ministerie Verdeeld. De
katholieken juichten het besluit toe, maar
de Loge-marionetten spraken hun Veto
er tegen uit. De Vrijmetselaars, onder wie
de eerste minister, werden echter ovter-<
stemd, waarna zij: de regeering uitliepen
en de kabinetscrisis géboren was.
Dat die crisis meer beteekende d'an g|e-
woon, bleek al spoedig toen de troepen in
do Lissalbonscho kazernes geconsigneerd
werden.
Gelukkig wisten de katholieken en de
militaire partij! den toestand meester,te
blijven en een nieuw ministerie te Vormen,
met den populairen generaal Ferra^t aan
het hoofd. De dictatuur zal gehandhaafd
blij'ven en de bestendiging Van d'en imam-
cieelen Vooruitgang lijkt gewaarborgd nu
Salazar, de bekwame minister van finan
ciën, ook in het nieuwe kabinet zitting
nam.
De katholieken mogen zich' gelukkig
prijzen, dat hun vervolgers wederom ver
slagen zijn.
Het oudste lid d'er Kamer hulüSigdp den
scheidenden vborzjitter met waard'eerendle
woorden vöor de onpartijdige en bekwa
me uitvberingt vian zijn taak. Minister
Kan sloot zich hierbij aan.
Diaarna werd de zitting, gesloten ver
klaard.
De Landarbciderswet.
De minister vlan financiën beeft aan de
gemeentebesturen meegtodfeeld, diat herhaal
delijk wordt geklaagd! over vertraging»
die de behandéling) Van tte aanvragen om'
voorschotten ingevolge de Dandarheid'ers-
wet ondervindt.
De minister sjchrijft o. m.Hoewel er
dezerzijds thans reedis vloortdlnrend naar
wordt gestreefd d(e behandeling van be
doelde stukken te bespoedigen, heb' ik mij
afgevraagd, of de tijd', welken het onder
zoek,, diat vanwege mijn departement o)mL
trent elke aanvrage wordt ingesteld,
vtergit, niet zoo noodig nog ieis; kan wor
den ingekrompen. Aan de controleurs dér
grondbelasting, aan wie dit ond'erzjoek is
opgedragen, is een texmijin gesteld van eetn
maand, waarbinnen zij: over de aanvragen
van advies hebben te dienen. Die tertnijin
kan worden bekort, indien het college,
bedoeld in art.' 13 d'er wet, zooülra het een
aanvrage om voorschot heeft vastgesteld,
de bevoegdheid1 heeft, deze aanvrage in
(Adv. in Blokschrift)
DUITSCH LAND
De ontruiming van het Rijnland.
Naar de D. A. Ztg. uit iWiesbadeu ver
neemt is een aantal bij' de Emgolsche be-
zetting-stroegen werkzame employés tegen
1 Sept. den dienst opgezegd.
ENGELAND
Vermindering van de vloot.
De Daily News en de Daily iExpjress
melden beide diat het kabinet binnenkopt
bekend Zal maken dat zes duikjbooten die
opl het! vlootprograml stonden, daarvan ge
schrapt zullen worden.
Het doel van dit beleid is een gebaar
in de riöhting van ontwapening te maken.
De geweigerde Trotzki.
Het besluit van het Britsc'he kabinet,
om do toelating in Gnoot-Brit|t.annia! vian
Trotzki te wigeren, heeft hij een deel dief
arbeiderspartij', doch ook in liberale kfirn
gen, groote ontstemming gewekt.
De liberale lagerhuisfractie heeft zich
eergisteren met de aangelegenheid herig,
gehouden on zal de zaak' in het lagerfhute
ter sprake brengen. Men gelooft in poli1
tieke kringen echter, niet, dat daardbor in
de beslissing eenige verandering zal wör*
den gebracht.
Vooral bij den linkervleugel der ar
beiderspartij' heerscht groote ontstemming,
Mein schijnt in Engeland' op dozen aarts-
rebel en volksbederver nog,al gesteld; te
zijn f
AMERIKA
De burgeroorlog in Mexico.i
Uit Mexico (stad) wordt gemeld', dat ge*
durende de laatste 24 uur ongeveer 100Q
opstandelingen in den staat Jalisco naar
dz regeeringstroepen rijn overgeloopen.
Onder hen bevindt zich een dér, vooraan
staande leiders d'er opstandelingen. In v'er-
schiRende deelen van het land' zetten Hei
ne geïsoleerde troepen hun strijd tegen dé
regeering nog voort. De voormalige miJ
nister van buitenlandaehe zaken onder hef
presidentschap van Calle® publiceert een
oproep aan het lapd tot herstel v'an den
b.'flnenlsndschen vrede en het .staken d'er
vijandelijkheden. Volgens rijn sphattjng
hebhen sedert het begin vén den opstand
tegen president Diaz in 191Q meer dan
1.200.000 [Mexicanen hun lcvén inl bur
geroorlogen verloren.
Eerste Kamer.
D© zittingj gesloten.
In de gister gehouden zitting van de
Eerste Kamer werd op Voorstel van den
■heer WWbaut, gesteund door. dé heeren
van Lanschot en Colijn, besloten het
SuikeTwetje van de agenda af te voeren
en na, het reces' te "behandelen. j
H©1 wetsontwerp regelende de finan
eieele verhouding tplssélhen Rijk en Ge
meenten, weTd' met 27 tegen 4 st. aange
nomen, 4 sbcl s|temdén tegen, 5 Vóór.
Minister D© Geer had vhn alle kanten
jgelukwensehen in ontviajfgst te nemen.
Aan heit einde der vergad'ering flbeldb
de vboririitt'er baron Van Voorst tloifc Vooj-s|fi
mede, dat hij dén tijjdl gekomen achtte als
vtoprzitter af te 'tireden. I
spoedeisohende gevallen onmidldóllijk recht
streeks .aan den betrokken controleur der
grondbelasting toe te zenden.
Met het oog hierop heb ik' geen bezwaar
ertegen, aan het bestuur vian de vereeni-
ging -of stichting, of waar zoodanig
lichaam ontbreekt, aan B. en "Wi Van de
gemeente, in gevallen, die spoedeisohendl
worden geacht, de gelegenheid' te gevén,
een duplicaat vkn de op d'e aanvrage be
trekking hebbende stukken rechtstreeks
aan den controleur te zenden. De bestu
ren der vereenigingen en stichtingen zul-
enl dit dan kunnen .dtoen, indien, zijl .eep
besluit ingevolge art. 28 der wet heb
ben genomen en een aanvrage om' voor
schot bij den gemeentenaad indienen. In
geval in een gemeente geen Veneieniging
of stichting werkzaam is kunnen .B an
W. van de bevoegdheid! gébruik maken,
zoodra zij: een vtoorstel tot toekenning van
een voorschot bij den gemeenteraad aan
hangig maken. Met nadruk' wijb ik' erop*
da.t de controleurs niet verplicht zijn,
rechtstreeks1 bij! hén inkomende aanvragen
onmiddellijk in ond'erzoek' te nemen en
dat zij' hun adviezen aan mij eerst zullen
uitbrengen, nadat hun de officieel© aan
vragen om voorschot vanwege Het depar
tement om hdvies1 zijn toegezonden. Het)
is derhalve gewenscht dat ook d'e tot d'e
regeering te richten aanvlragen om' öjks-
voorachot zoo spoedig mogelijk wiorden
opgemaakt en aan mij' worden vérstrekt.
In den brief is aangegeven welke ge
gevens wor'den bedoeld'.
Opvijzeling Van een fpoorbrng. I
Eerstdaags zal de spoorbrug over de
Maas te Vento worden opgevijzeld en |65
o.M. Hooger gebraéht worden. De vioetbirugi
er naast is twee jaar geleden rêeds Ver
hoogd. Do opvijzeling zal plaats hebben
in drie gedeelten, d'oor middel van water
druk.
Een standbeeld vcor dr. Ariëns. r
Het bestuur van het E.-K- Werklieden
verbond 'heeft' besloten, geiden in te Zame
len voor het oprichten van een totaudbeeld
ter eere van dr. Ariëns, dat te Enscheda
zal worden geplaatst.
Een meevallertje.
Het Nederlandsch Olympisch Comité
(Comité 1928) deelt ons mede, dat Ide eindj-
rekening van de te Amsterdam1 gehouden
Olympische spelen thans gereed ié geko
men. Een accountantskantoor heeftza
nagezien en accoord bevonden en d'e venee-
ninging „finaneieele oommies|ie Olyjmpi-
scha spelen 1928" heeft ze [goedgekeurd
en als gevtolg daarvan aan het Comité al-
geheele décharge, verleend.
Hot resultaat van een .en ander i«, dat
garantiehouders in totaal 70 pet. Van. de
door hen gegarandeerde en gestorte bedjran
gen kan worden terugbetaald. j i
Prof. Veraart en „St. Miehaël". I
De fcilnb der Ult reinlis'ten
De politieke hoofdredacteur van „Het
Vaderland" had vtoxige week beweerd, dat
prof. Veraart oprichter is geweest Van
de „St.-Michiaër'-club1.
Deze bewering g|af dén keer C. Du
iWesseling aanleiding tot eeü ^gmlstandig'
verhaal in he tlHaagahje blad' ofver de
vrorgeschiedenis der Miéhaëlisten-béwe-
ginig, dat klaarbKjkelijikl méde ten doel
heeft, enkelen pierëomeini min oB ineex on
aangenaam te rijin. Met weglafinjgj Vani
deze personaliteiten geven wij1 hier dé
hoofdzaken van het relaas weder:
Prof. Veraart zoo Schrijft de heer
.Wesseling is niet de oprichter der St.
Michaëlbeweging zijn gjeweest. De St.
Midha.ëlbeweginig heeft n.l. een vóórge*
sdhiédenis gehad, welke tot hpden nooit
geschreven is. Het kan dunkt mij, Piet
anders dan goed rijn, dat eindelijk da
sluier van het géheim1 eens worde op*
geheven, hetgeen ik bij dezen '-ga doen1.
Aan de St. Michaëlclub is eene andere
voorafgegaan. Opj Maandaigj 2 Februari
1922 werd ten buiz'e van den heer baron!
mr dr. E'. B. F, F,. iWittert van Hoog*
land! te 's-Gravenhag© oplgerieht de UI*
trem-Club. De naaml .spreekt voor zichzlelf,
als men weet, tlat uitren de Bamënvoe*
ging ia van de 2 x 8 eerste letters ded
woorden Uit imnim,LR e m edium', uiterste
middel. De naami, door ondergeteek'enda
uitgedacht, drukte zeer juist de bedoe*
ling der stichters uit.
In die dagen vierde de reactie hopgtijj
in de R.-K. Staatspartij1 en onder lei*
ding van bekende en bekwame mlannen'
staken de Swaneburgers (volgelingjen' van
mr. Swane) en de Cranemburghers (volge*
lingen van nletaris mlr. van Cranenburgh)
steeds driester het hoofd op.
(Tegen de reactie, tegen de voortsohrijf*
denden vleugel der uiterste öanservatieveial
een dajm op te! werpen, was de bedoeling
van Ultreïn. Die bedoeling tabest o.i. ech
ter op de mieest geheim'e m'anier worden
uitgevoerd.
.Volgens de onder mij berustende notu*
len der oprichtersvergadering: „beloofden
de oprichters elkaar op eerewoord tegen*
over derden de oprichting en het bestaari
der club geheim te houden, elkander ou-
vbGrwaardel'ijlk 'te steunen in het' politieke
leven en de besluiten der club tróuw nuf
ts leven."
Die belofte is deZerrijids steede trouw,
gehouden, miaar, nu de club reeds zoolang
ter ziele is, is voor verdere geheimhouding
mi.i. geen reden méér, is het Voor de ge
schiedenis der politieke partij ten, .dunk®
mij, wenschelijk, nurttig, ja zelfs noodig,
om klaarheid in de vóórgeschiedenis der &t
Micha ëlbeweging te brengen, te meer daaj
daardoor niemand in Zija privaat- of poli*
tiek leven door deze „onthulling." schade
kan worden toegebracht.
In uw artikri schrijft gij verder óiver.
prof. Veraart.
„Wil hij zeggen, Üafc hij' t-oan elecjhjfa»
'cellenbouwer was, is het ons ook goed,
al ia het cellen bouwen meer een gevolg
van communistische dan katholieke denk!*
wijze, wijl bedoelen hier, in politicks."
Dat het „cellen bouwen" in strijd 0)1»
moeten worden geacht miet „Katholieke
denkwijze" kan ik' in geeu geval toegeven.
Verscheiden voorbeelden zouden daarVaW
uit de geschiedenis kunnen' wterden .opge
diept. Hbe dit zij, de Ultremisten wilden
dez'e werkwijze inderdaad toepassen. Zij
zochten cellenbouwersi onder de R..-K, gees*
telijken, arbeidersleiders, onderwijzers,
ambtenaren, studenten, journalisten enz.;
zij1 gaven enkele „vertrouwelijke" „vlie
gende blaadjes" uit, rij bepaalden zelfs,
dat de hoofden der cellen wel rechtstreeks
met het hoofdbestuur in verbinding zou*
den staan, miaar van eikaars bestaan en
ic-ders respectievelijke aanhangers onkun
dig zk-udan worden gelaten, i.e.w. de club'
Zou geheel werken als een geheim! genoot*
Schap, 'hetgeen ook dringend noodigj.was,
zooals ieder kan begrijpen, die van de
katholieke bewegingen, verhoudingen en
middelen wat meer dan oppervlakkig op
de hoogte is.
Dc leuzé der Ultremisten was: „De Ri.*
K. Partij zal democratisch! zijn of zij zal
niet Zijn" (Vliegend' blaadje no. 1). Zij
wilden niet doen vallen', maar rij wilden
wél, als do R.-K. Staatspartij uiteen zou
vallen <h or de aetie der Cranenburghers,
klaar zijn, to m' da.n de leiding Van 'den
(meest demicratisohen vleugel op zich' te'
nemen.
Om1 nu tot den door n beschreven heer
prof. Veraart terug te keeren, deze was
geen lid van Ultrem) en is 't nooit ge
weest. Wij hadden niet genoeg vertionwen'
vin de vastberadenheid van rijn karakter
.en waren huiverig Voor zijn professorale
'liefde voor stokpaardjes (bedrijfkraden-
stelsel). Hij was ons, die politiek, aociaal
en economisch vlak naast de S.D.A.P.
stonden, maai' van de S.D.-dagmla's afkee*
rig jyaren, eerlijk gezegld, niet rood ge
noeg.
Toch leek prof. Veraart ons wel brujk*
baar voor de bereiking van ons doel. Hij
zou voorzichtig gepolst worden en wan
zelfs twee keer „als gast" in ons1 midden
(vergaderingen 10 April en 12 April 1922
zonder dat hij Zelfs wist, dat hij in „de
club" was. Prof. Veraarts plannen werdein!
door ons aangemoedigd en toegejuicht, hij
werd vooruitgeschoven en openlijk! etn' ge*
heim' gesteund. Zoo b.v. lieten wij' hem|
■gaarne de eer en het initiatief va|n! de W
noemd geworden vergadering] .van alle uit*
gesproken demoera,tisdhe eleménten iri da
R.-K. Staatspartij! "up 22 April 1922 in
Hotel Terminus te Utrecht. i 1
Die vergadering te Utrecht! bereikte
niet fcet dioeï, dat "wij, Ultrejnieiten, er.
vtoor hadden, n.l. om! reeds toen tot eeh'e
