DINS 21 MEI 1829
NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT
_KE^KNJ:EUWS
ONDERWIJS
VAN HIER EN DAAR
f IN HET KRAAIENNEST
RADIO-RUBRIEK
in den vorigen dienst. De NieuwStraat
aal worden verbeterd, en in een volgende
zitting worden gehandeld over pen ophaal
dienst van vuil.
Itilland-llaUi. Ernstig ,ongeluk.
Zondagmiddag heeft op den onbewaak-
ten overweg bij wachtpost 20 A onder
liilland-Bath een ernstig ongeluk plaats
gehad. De heer J. .F. de Pril, chef de
bureau op een scheepswerf te Antwerpen,
liad met zijn vrouw en zijn beide kinderen
van ongeveer 4 en 0' jaar, per auto een
tochtje in Holland gemaakt. Op- de terug
reis is de auto, op genoemden overweg doojr
den tr.ein, die te 16.421 Van Rilland-Bath
in de richting Vlissnigen was v'erlg0|kken,
gegrepen en ongeveer 200 metpr meege
sleurd toen werd de trein tot Stilstand ge
bracht. MevirO|iuv De Pjril en .de beide
kinderen waren ©p slag dood; de heer
De Pril werd no,g levend naar het wacht
huisje gedragen, maar is daatr spopdigl
overleden. De vier lijken welrden naar het
lijkenhuis te Rilland overgebracht.
Nog denzelfden avond heeft de justitie
uit Middelburg een onderzoek ter plaatse
ingesteld en gisteren is zij opnieuw te
Hilland geweest. Dr. Hulst uit Leiden
heeft de lijken geschouwd.
Estrarcizen der Provinciale boot op
De W'esterschclde pp Zondag-
Zooals destijds werd gemeld, zijn dloor
het lid der Staten v'an Zeeland, den heer
mr. J. Adriaanse, tot Ged. Bi-aten enkele
VTagen gesteld in verband met het niet
beschikbaar stellen door den directeur van
den Prov. Stoomiboatdienst op de Wtóater-i
schelde van een boot voor een extra-reis
van een Franschen automobilist van Bires-
kens naar Vlissingen pp Zondag 31 Maart.
Thans hebben Ged. Etaten eveneens schrif
telijk daarop geantwoord en erkend, dat
Ids boot reeds van Vlissingen naar Bres-
kens was gekomen en door een tegen
order van den directeur' ledig weer naar
Vlissingen mloes.t teruglkeeren, flock dee-
len mede dat tjg auto van den Franschen
automobilist nog niet was geladen, zoo-
dat van ontladen er van niet gesproken
kan worden, wat mr. Adriaanse wel deed.
De vraag, ,of, indien bet bericht niet
juist was, Ged. Blaten dit niet hadden
Invoelen logenstraffen, kan li. i. vervallen
worden beschouwd door de beantwoording
in positieven zin van de eerste vraag. De
VTaag, of, indien de feiten wel juist zijn,
de directeur heeft gehandeld krachtens
hem verstrekte opdracht, beantwoorden
Ged Staten door brede ,te deelen. dat
het onderhavige geval het gevolg blijkt
te zijn geweest van een verschil 'in op
vatting aangaande een door de commissie
tv'an toezicht op de Provinciale stoom'-
bootdierusten aan den directeur v'au deu
IWesterschelde-dienst gegev'en ppdracht.
Die opdracht hield iu, een verbod tot
het beschikbaar stellen (v'an booten op
Zondag vbor extra-vaarten. Door den
directeur isdit ppigevai als een abso
luut verbod, 'terwijl Üe comlmissie do mee
ning is toegedaan, dat niet in strijd ge
handeld wordt met Üe bedoeling van d'u
meerderheid der Staten, indien in bepaal,
de, inderdaad dringende en spoedjeisehende
gevallen, een extra-boot beschikbaar wordt
gesteld. Op de vierde vraag n.l. of, als
geen opdracht is gegeven, de noodige
maatregelen tegen herhaling Zijn genomen,
antwoordt het college, dat bijl een nadere
besproking tusscken de commissie vian toe
zicht en den Üireciteur aan dezen is opge
ldragen, in voorkWmende gevallen met do
zienswijze der comlmissie rekening houden.
De vijfde vraag, pm als de directeur .on
verhoopt krachtens instructies van Ged.
Staten heeft gehandeld, deze inst-ructeis in
Het rekken of te .wijzigen wordt beant
woordt met de Inededeeling, dat dé op
dracht destijds in een vergadering mlonde-
ling aan den directeur gegeven is. Gelet
op het bovenstaande mag volgens 'Ged.
Staten verwacht worden, dat in den ver-
tv.Olge feiten, als in de vragen omschreven,
zich niet meer pullen voordoen.
Op de zesde vlraag, of, als zulke instruc
ties gegeven Worden, als in overeenstem
ming met de door enkele politieke partijen
in de Staten naar v|oren gedragen beper
king van dén Zondagsdienst, in het pu
bliek belang niet vloor spoedig mogelijk
moet worden aangestuurd op een buiten da
politiek staande 'particuliere exploitatie
wan den dienst BreslkensVlissingen, waar
'deze dienst voldoende oplevert om| zonder
overheidssubsidie te worden geëxploiteer,
zeggen Ged. Staten dat zij gegronde rede
nen hebben om te betwijfelen, of de dienst
BreskensVlissingen v'.v. op zich zelf vol
doende zou opleveren voor een loonende
particuliere exploitatie. Deze zou zon
der subsidie vanwege de Provincie onbe
staanbaar zijn. Ged. Staten zijn vtan mee-
ning, diat de Staten wel dezelfde eischen,
welke thans aan de diensten op Zondag
warden gesteld, aan het verleenen van een
subsidie zouden verbinden.
Ontkend wordt, dat de orj'ar van ülen
'directeur gepaard is gegaan met bedrei
ging vian ontslag aan den walkapitein,
pp wiens order de reis was ondernomen.
iWare deze bedreiging gedaan, dan zou zij
misplaatst, zijn geweest, aangezien toch
het personeel niet door den directeur', maar
Üoor Ged. Sitaten wordt aangesteld en ont-
fclagen. I
Zeeuwen in audiëntie bij Zr II. den Paus.
Zaterdagmorgen heeft Z. H. de Paus eeu
wtrij talrijk gezelschap1 Nederlanders iu
audiëntie ontvangen. Tot deze groep be
hoorden vele Zeeuwen en Zeeuwsche vrou
wen in hun karakteristieke nationale klee-
Iderdracht.
Zestien priesters vermoord.
Met inbegrip van de d/rie Amerikhan-
teche Passionisten, wier vermoording ver
leden week door ons is gemeld, zijn er
in China binnen zes jaar 16 priesters op
gewelddadige wijze om het leVen gebracht.
Vier geestelijken waren van Scheut, drie
waren Franciscaan, twee Jezuïet, een was
'n Parijsch missionaris en een behoorde
tot de Picpus-paters.
Paicda,g|0|gisckio ervaringen van in'ijn
vriend uit) de rimlnir-
Ben pacdagoog (opvoedkundige) schrijft
ean de ,',N. R.'-:
Juist zou ik mij Verdiepen in de ujtetrst-
belangrijke studio vian den Chiimeiesohep
paedagoog Sw-Wli-Ki ov.er den inv'lhed van
de temperatuur ,op liet inhelruajjonalie pro
bleem der onderwij'saansluiting, toein Men
mij kwam zeggen, dat er bezoek was.
Een zekere hoer H-eim Rogge uit Bor
neo wenschte mij te spreiken.
Ofschoon gewend aan v'reemddingvn-
beaoek was ik verrast. H,ein Regge: [Was
dat dezelfde, diie een kwlart eeuw geleden
wegens luiheid, brutaliteit «n domlheid v'an
üe H.B. S. was gezonden, toen hij in da
tweede klas zat ?Hij was meen ik"ii©g
een achterneef van Jan Adam! Regge, die
indertijd zoo dooir Hildebtaamd' in liet zon
netje was gezet.
lit wist, dat hij' jong naar Indië was ge
gaan, zeker tot opluchting van zijn fa
milie. Wjat kwam hij dio.en?
Ik hoorde hem' op eéhite Regge-manieff
mopperen over de liooge trap». „Sakker
loot^ ante, jelui zoekt het hoog", riep hij
luid. „En waar ia 'de paedagochemer.6?".
Ik aeed de deur van mijn k'amlejr open en
binnen kwam .een rijzig man niet Indisch
uiterlijk. „Ren je me nog, ouwe snaak1?"
schreeuwde hij.
Ilf keek' hem ©anjs aan. Ja, pndanks de
vijf en twintig jiaren, die er veirloopen wa
ren sedert ik hem bat laatst gezien had,
fcog ik den ouden Hein nog onderken
nen in hét luidruchtige wleZe®, dat v'oor
me. stond-
„Ga zitten,," zei ik. „Ik hen blij .je
tc z'ien. Ben je al lang in Hofland tarugl?
Hij keek op- zij® horloge. Onigievieier dlrie
en veertig uur en twee en dertig minu
ten; zei hij. Ik heb nogal goed geboerd.
Als het me bevalt, blijf i'k hier voor
goed. Ik heb juist een paar auto's cm
een huis gekocht. Mijn vrouw en kinde
ren zijn naar de bioscopen, dus ik heb
den tijd. Ik kom' namelijk' je raad in
winnen. i
Uitstekend, zei ik, „waarmee, kan ik
je van dienst zijn?
Laten we eerst oen stinkstok opstaken,
man, dat praat gemakkelijker. Hier, wiil
je een havanna? 't Zijn echte hoo,r, leem
heel dragelijk sigaartje. Je niloet dan we
ten, dat ik drie kinderen hieib, Ceu jonge®
Van twaalf, oen meisje van tien on nog
een meisje Van vijf jaar. Ze hebban wieii-
nig of niets geleerd, de oudsten kunnen
amper lezen en schrijven en nu wiou ik
ze. naar de be,s|tie scholen sturen, dia Gr
in Holland zij®. Run jo me .e'en paar
adressen geven? i
J a, zei ik, dat is niet zoo eenvoud,tg.
Zijn je kinderen al getast?
Watblief
Onderzocht nret psychologische tests op
hun aanleg, karakter, kennis?
Nooit zei hij. Waar kan ik zoo'n ma
chinetje koopen?
t Is geen mlachinetje. 't Is oen ernstig
onderzoek door psychologen, paedaglogen,
psychiaters om. uit te maken boie groot
je, intelligentie, jio Mpraliltott, je ken
nis is. Als heit grondig gebeurt, mloieten
er tien kaarten ove'r 'den proefpersoon
zijn. n.l. over- de li'ch,amielij|ke gös'teldlhciid,
dei intelligentie, de zedelijke edgenisolinppen
de parat« kennis, de algemieenp omtwjkkle-
ling, de liefhebberijen, sociale factoren,
erfelijkheid, êniz.
Hjij keek mie aan, of ik een griiaz('.lig
insect wlas.
En dan, Vroeg bij.
O, dat is nog pas "t begiln. Da,n gh ja
met die door de psychologen em paiedo-
gogein ingevulde kaarten naar een pae-
dagogi'sch consultatiebureau, leen bureau
vloor beroepskeuze, een jeugdleidelr,s-
instituut."
Hoor eens Piet, zei hij, ja houdt imie
toch niet vo.oi' den mal?
Heelemiaai niet, kerel. Als je dan al die
gegevens en adviezen hebt verzamleld, kom
je bij mij en dan gaan we overleggen
wat er dan mloet gebeuren.
Hij keek eens op zijln. horloge.
Hoe lang duurt zoo'n teslterij, b.V. die
voor de algemeen» ontwikkeling?
Als 't vlug gaat, een uuir, zei ik.
Weet je wiat, Voor ik mijn kinderen
aan die t estgevar-en blootstel, will ik zelf
eerst getest Wiorden. Run jij biet nielt
doen
Met plezier, kerel. Ik ben er vloor in
gericht.
Ik ging naar een kast en haalde test
257 voor den dag. Mijn Vriend lceek mie
benauwd aan.
Mag ilk blijvern rooken? Vroeg lfjji. Ik)
krek .eens naar da bovien de test ge.druhtd
instructie.
't Sf.aat nergens', dat het niet m'ag,
zei ik. Neem' ean potlood ,en beantwoord
de twee honderd en vijftig Vragen, die j'e
in dit boekje gedrukt ziet, zoo vlug
mogelijk.
Ik ging aan mijn bureau zitten cq
vervolgde de lectuur v,an oollqga Si-W|i-
Ri's studie.
Weldra heersohte et stilte in mijn Ver
trek, slechts afgebroken dootr Jhat zudh'ten,
binnensmonds mopperen of stampvoeten
van den lieer Hein Regge.
{Toen mijn virlend Hein Keglge klaar
was met liet beantwoorden van da twee
honderd en vijftig vragen, die zijn alge-
meene ontwikkeling mlaestea toetsen,
slaakte hij een zucht van verlichting.
Ik ?,ag aan zijn verheugd gezicht, dat
hij nogal tevreden was over zijn welrjk.
Hoe vionid je het? vroeg ik.
Aardig, mlan, verduiveld aardig. Er zil
te1® nogal Wat knepen in, maar ik had
ze in de gaten, hoor. Run je mie nu
nog Wet resultaat zeggen?
Met plezier, zei "i'k. Wij' tastménsehe®,
hebben den sleutel, d.L. de antwoorden op
de vragen. Geef de papieren maar eens,
Ik keek Bein'd werk na. !t Wias be-
dgpev end. Nog nooit had ik zulk slecht
werk onder '4e oogen gehad. E/r was bijna
geen vraag goed oeantwoord.
Hein merkte wel, dat het mis was.
De lach verdween van zijn joviaal ge
zicht; met een paar angstige oogen. Volg
de hij mij» blauwe potlood, dat ol maar
strepen zette.
Toen ik klaar wias, vlroeg hij benauwds
En hoe staat het er mee
Hein, zei ik, het spijt me, dat ik ibet
zeggen mloet, maar je algemeene ont
wikkeling is, gemeten naar de test, te
gering. Je hebt miaar tien vian de hon
derd te behalen punten.
Dat kan niet, zei hij. Ik weet zeker,
dat het veel hooger moet zijn. Wat heb
ik dan verkeerd gedaan?
Luis'ter, zed ik. Vraag 1: W|ie. ia de
Koning vian Italië? Jouw antwoord is:
Musaolinii. Dat is fout. Mussolini dat is
slechts een dienaar v'an den, Italiaamscihen
Roning. Vraag 2: W|ic is de architect van
het Paleis vloor Volksvlijt? Sarpliati?
AVeer mis. Vraag 3: Welke sul bekleedt
een hooge betrekking? Mis', moet zijn
een consul. Vraag 4: Wat regelt da Vol
kenbond? Je schrijft: die regelt niets
Fout, Vraag 5Welk haar heeft een
*Wart paard?" Zwart haar? Mis. Moet
zijn paardenhaar. Vlraiag 6: „Npem1 drie
bekende Nederlanders." Hoe kom je ér bij
om te schrijven Meyer, Bakkar en Ver
meulen?
„Dat zal ik je zeggen", zei Hein,
„Meyer is administrateur bij ons ïn de
buurt en heeft heel alleen vieerfien dagen
lang tegen 'n troep Dajalks Standgehouden.
Iedereen in Borneo kent hem'. En Bakklei'
i,s die kleine dikke goz'aighiebben, zoo'n
twintig uur vian ons vandaan, die 'zoo
prachtig op de cel speelt. En Vermieulen
heeft drie ton verdiénd m|et zijn con
cessie. Heb je nooit van ze gehoordl?"'
„Nooit. De bedoeling van die vraag" was
dat je zou schrijven b.V. Mengelberg,
Troels'tra en 'Colijn of Treub, de Visser
en Lorentz enz. Enfin. Vraag 8Whar
ligt Leer ?Bij den schoenmaker. Mis.
Vraag 9: Waar vindt m'en Ooesters? Bij
van Laar? Mis. Vraag 10: Hoeveel oogen
heeft een spin? Twintig? Mi's. Vraag .11:
Wie ondernam' den tocht naar Rusland?
Lenin? Mis, miloet zijn Napoleon. Vraag
12....?
Mag ik ook eens wat zeggen, zei Hein
wloedend. ,,'t Is pure voor-den-geik-hiou-
derij. Ik kan jou ook wel twee honderd en
vijftig vragen voor leggen, die je niiet
beantwoorden kan. W.ett jij ook, mij'nheier
de piaedagoog; wat de overqenktomlst is
tussthen de paedagogiek en éen ppar?
Niet? Dan zal ik het je zeggen: Z|e begin
nen alle twee mlat oen p. En wpot j.ij
het verschil ?Ook niet? Een paar is Ver
teerbaar en jullie paeidagogiiek is onver
teerbaar".
Toen stond hij op, greep zijn hoed en
liep kwaad de deur uit.
Eenige weken daarna kneieg ik den vol
genden brief:
Amice, I
Als je dezen brief ontvangt, zit ik goed
en wel weer op da boot. Ik ga naar mijn
rimboe terug. De ellende die ik' in julljio
paedagogisch Holland heb doorstaan i9 me
te veel gewciest. Mijn kinderen Zijn zeven
keer getest, mijn v'rouw is .ingeschreven
v'oor cursussen in paedagogiek, kindervér-
zerging;, psychologie, sociologie," jk zelf
'heb eiken dag ruzie. Volgen® den c.en
zijn mijn kinderen driekwart bavianen,,
Volgens een ander geniën. Geen twtea
zoogenaamde deskundigen zijn het miet el
kaar feenis. Wat de een als hoogste wijsheid
verkondigt. Vindt de ander klink'larc non
sens. Ik snap niets van het Hollandsclli
schoolsysteem. Geen sterveling kan al
die soorten scholen uit elkaar houden,
geen wonder dat de kinder,>a allemiaal op
de verkeerde terecht ko'm|en. Eir wordt
veel te veel over de op voeding gepraat.
Sornis denk ik, dat het allemaal een soort
van Uomedie is om baantjes-gasten aan het
werk te houden.
Geloof me, jullie paedagodhemierts bent
op den verkeerden wieg,. Je mlaakt elkaar
wijs, dat. de zaak toch zoo Versdlurikkelijls
moeilijk en ingewikkeld js. Voor de on
mogelijkste zaken richten jullie sclholen en
cursussen op. En dan ga je examens hou
den en diploma's uitreiken en redevoerin
gen afsteken en dikke boieken schrij vtein.
Óp,eens zijn jullie dan tegen diploma's en
cxamiens en seiireeuwien luidkeels tegen
overlading. Als dan zaak finaal in de
war is geraakt, dan hpbben jullie „proble
men". Dje Hollandsche lucWt zit stikvol
problemen: 'je kan je mond niet opendoen
of 5e V|erslikt je in een paar. Ik las juist
op 13e tube Amerikaansche scheerzeep,
die Ik gebruik, het Volgende toepasselijke)
w'oordScheren niet deze zeep W zeef
eenvoudig. 'Probeer niet het ingewikkeld
te maken."
Deze nuchtere gedacibte mloestcn jullie
iln 'dikke letters op de muren vian je stu
deerkamers laten aanbrengen.
Teïi slotte, oude jongen, eien ti(p. Eu'
is 'hier op (Ie boot een AmleiriikaansClio
miss, 3ie de wereld afreist om pisydhologio
te verzamelen. Zo heeft altijd een ont
zaglijk 'notitieboek en een reusachtige vul-
po'n bij zich en d,oet niets dan aantseke-
nrnige'n maken. Ze vindt mij' waarschijnlijk
een bijzonder eigenaardig type en heeft al
vier keer gepgobcerd niet mie te praten,
maar Ik ben als de dood vloor liaar. Mijn
Vrouw is dikke maatjes met haar en Vejr-
telt baar allerlei Confidentie® iai den geest
van: „Ho-vv to be»unhappy thougji mkir-
l'ied". Z,e noemen dat, geloof ik', de psy
chologie tan het huwelijk. Mijn Vrouw
lieelt ine verteld, dat die miss van plan
is bij Haar tefugkomfet in Amerika een
Is obool op te ridliteln die opleiding gtaeft bolt
hel huwelijk. Curshsduujr v'ijf jaar, met
einddiploma. Is dii't niets voor jou? Als
je 'er als de kiippen bij' Hemt, bent je do
miss vloor én heb jij de primeur. Kr zit
muziek in, geloof me.
Vaarwel ien .mijn hartelijke groeten
zelfs aan j.e collega's.
HEIN, KEGGE,
De groote fei'k te Vcere.
f 1479—192.9.
Het iis niet Imlet zeklerheid bekend, wan
neer dliit groote gebouw werd g|estiobt.
]n de kroniek van Johan Reigersbergen,
,,amfstr>eck!s bet mlidden dei* 16e eeuw, vin
den wij: In het jaar 1348. word de Paro-
«hlieklerk in het dorp Voere gefundeerd
«aigestncht en Paus Clemens van Avignon
heeft deze klerk mtet groote aflaten en
pai'doienen ibegifligd. In dien tijd vermeer
derde de bevolk|ing sterk; het Veergait
was 'v-eel Wijder en diepe:' geworden, waar-
dtoor de scheepvaart zeer toenam' en Veer,a
een van de drukste havens van, Zeeland
werd. Dit hééft waarschijnlijk ertoe ge-
le)iid hier zoo'n kerk te stichten, die toen
later de 'plaats ,in verVal geraakte, veel te
groot bleek'. Het plan wa,s een kruiskerk
te bo,uwell met 2 torens, éen op het kruis
en éen, dlie 225 el hoog moest worden,
aan hot wastqilnd. D,at plan was hoogst
waarschijnlijk' ook voor diiie dagen wel wat
groot, want mice*" dan 200 jaar werd er
auiot tuss'chennoozen aain gebouwd en milin-
mlür1 lis het afgewerkt. Anders (zegt &mial-
legang'e) zoude zoo schoon,e g[rootc .en
elicrlijkli kerke iu Nederland niet te viu-
deu wezentoeh is ze niotiemlin zoo treif-
jeiyk, een gebouw als er in Eecland niet
gevonden wordt, niet alleen om' haar uit
nemendheid vau bouw, maar ook om| do
gi'eote kunst, die haar versiert. Hot was
vooral Hendrijk y'an Borselen, 'die haar
aanzien wist te verhoogen. Hij stichtto
ér een kapittel van kanunniken, begiftig
de het met goédareu van allerlei aard,
landerijen en rélijklwien. In 1450 deed dezo
heer van Veere een klrygstodht in België
«n Erank'iijk om, Filips van Bourgondio
*n den Franschen koning bij ta staan
tegen de Engelschcn. Bij de inneming
van Dinant onderscbeidde Hendrik en zijn
Zoon Wol'fert zich zoo zeer, dat hemi do
buitgemaakte glo,ed'ei'eu uit de kerk cadeau
werden gegeven; vele kostelijke., fraaie
juweel en in kLp t, zilver en goud en het
Ihooifd van St. Rerpetuus, welk'e buit zij
met groote triwmphe iu die groote kerko
tot ter Veere hebben gebracht' en welke
nog pp den dag van huiden (1550) in
voormelde kerke te zien zijn. Voortaan
werdteu ér ook' de Hoeren cn Vrouwen
van Veere begraven, en niet meer in do
kapel v.an Zandenburg. Het lijk van Ma
ria v'an Schotland, de edhtgenoote van
'Heer Wolïfert werd ii® 1,R>5 f'1 die klerk
begraven en oen praalgraf v'oor haar vor-
vaardigd. Ook Hendrik werd er op go-
lijklo wijZe begraven. Op 13 Declemibor
1479 werd tusscben diens zoon én opvol
ger al» Heer van V-eere Wol'ftert Van Bor-
pelen cn m'r. Jacob J ansz. en Ro(ai( >|o,utï
Hanmemhu als kerkmeester te oenerzijde
en tn'r. Anthonis Eeldeéman, steenhouwer
van Meebelen, ter aind'arzijde de volgende
Voorwaarden gelmlaakt: „Te weten dat
djezelve mL^estei' Anthonis aiq^onomen
beeft voirt te ordineeren dio niieuwe kerke
on.de m'e-vster daar a'f' te zijn ©nz.", waar
voor 'hifi 2 schellingen daags zal ontvau-
gen. Uiït deze overee:ik)om|st blijkt, dat
dezelfde mlécstor Anthoni's Ivoldeiiman die
in Vlaanderen, Antwerp'n cn iu Zeeland
zoo beroemd waa als bouwkundige, ook
hier met den bouw werd belast, hetwelk'
iu Déc'e'mlber van dit jaar 450 jaren ge
leden zal zijn. 'Door 'den heer J. W. Ber-
treis, oudheidkundige te Vee.ie, is om
trent dra bouw der klerk een uitgebreid
onderzoek ingesteld eln aangetoond, wat
door dezen meester Anthonis en de 'latere
bciuwtaëeisters ife verricht. Nog in 1560
was imk-n bezig a,au deu Houw en de ver-
ïraa.idng der kerk en werkte er aa'n Adri-
aan Roman, die de St. Jansklerk te Gent
en, de kerk te Antwerpen op gelijke wijze»,
mei 6eeldhouwwerkf had v,e.'s"|erd. Spoedig
daarop, kwam de 'beeldeustormj cn de op-
istand, waarvan de groote kerk veel' te
lijden had. Alle landerijen en ander© bei
Zittingen werden ten behoeve van het
algemeen aangeslagen «u verkocht. In
dalen tijd bevatte de kerk schatte®. Al wat
de protestanten njict wenSelhlen, werd er
cohter toen uit verwijderd ,en op de m'arklt
te Diordt verkocht (koper, Zilver, goud).
Hot gewicht van bet koper was! 11781
ppnd. Toch was bet nog een s'cihpone lferk.
Doch :ilu 1686 is het gebouw door onvoor
zichtigheid van eeu loodgieter afgebrand.
De brand duurde Van 5 tot 10 uur des
awnd® ,en Van de dyiie klerken, de groote,
de Schotsdhe en de klqime blevenj alleen
die 'muren staan. De verslage,nheiid was
groot. D,en eersten Zondag zaten de kerk
gangers voor liet stadhui®, op do markt
en op het bordes cn uit een der vensters
van het stadhuis sprak de predikant Abr.
Duvelaar zijn gehoor toe. Een dichter ga'f
de-z'en raad. Als Dankjaers geeft bet hou-»
ten werk, en T'ijssen de Schaliën tot de
(kerk, en Heldt de looden goten gint. Dan
heeft de k-'rk een d'alc voor niet. Maar
zoo gung „dat niet. Er werden1 collecten
gehouden en m'et steun van 'het gewest
ik|w,a!m Men klaar. Na 2 jaar was de kerk
weer lin gébruik maar er wa,s veel schoons
verloren gegaan, o.a. de toren op het
Ik'ruis ,en de klok. De kerk deed nog dienst
tot 1.8.09. De EngelsChen bombardeerden
toen Veere, beschadigden de kerk, zood'at
Izo niet méér voor den dienst gebruikt
kina worden. Na de inneming van Veere
hadden de vijanden al spoedig zeer veel
zieken en namen toen de kerk als hospi
taal 'in gebruik. In 1811 deden de Fran
sehen hetzelfde. W,at nog .voor dén «ere
dienst geschikt was, werd vooraf in de
kleine kerk geplaatst, stoelen, halukcn. het
taionnmient van J. v'an Mi'ggrode, enz. De
prachti|g'e kiooonen werden verkocht aan
de -St.-OaUiarmckai'k te Brussel, waar ze
nog zijn. Toe® zijn dé Franschen begonmeu
'do kérk te schenden. De graven! werden
Vernield; hot gewelf, dat gebergten was,
neergeworpen én 'boven elkaar vijf vloe
ren of' zolders erin gelegd, zoodat er .800
man i® gelegerd kénden worden. (In ac'ht
maanden 1400 begraven.) Later, na het
vertrtk' der Franschen, werd dc kerk een
werkhuis, in 1823 een bedelaarsgesticht.
In 1§33 stond de Herv. Gemleente het
Nogeens: de twaalfde prov in «ie.
De besprekingen, die de vorige week
in de Tweede Kamér gevoerd zijn over'
tte 4rooglegï|mg der Zuiderzee, habben wel
tdluiidelijk uitgeweken, dat wij 't laatst aan
'het réchte eind haddon, teen wij schreve®
dat di,e drooglegging een flinanaieele strop
zou worden voor one laud. Minister V,an
dar Vegle, die onlangs nogj verzekerde,
dat er een winstje van 10 milliioon over
schoot, zei' thans geen boe of ba. op de
bewkfeniinge® van den heer Krijger, die
tot een verlies van 220 millioeh gulden
Jk'vvam. Dat was niiiet doim, van dezen be-
wiindsm'an, want wanneer hij tegenspgaalk!
zou geleverd hébben, dan was de Kamér
m|:isscihien nogeens aan hot rékénen ge
gaan en da® zou haar wel gablakén zijn,
dat de becijfering van den heer, Krijger
nog Veel te miskleurig wasg|enoemd Ra-
ünjerliid zag ovea' het hoofd, dat de kbstein
vloor dén afsluitdijk' de laatste jaren niat
Mear pit 'het ZuiderZeefondB worden be
streden, maar ten lakte kamen van Wa
terstaat. Dit. is destijds 'bepaald gedaan ©mi
niet al te loaiguustig'e resultaten te, krij
gen, m;aar dat 't de hisfoyie veel te miooi
ttnaakt, spreekt vanZel'f Daar m,an niooilt
aan een afslujitdlijk Zou gedacht heibbén,
wanneer droogm'a!k|i|n,g niet hot doel waa
geweest, mloeste® fe|i|telijk de kosten Voor
dliie afsluiting oijk uit het Zuiderzeefond»
geput worden. Eerst dan krijgt mlen ,ejen
meer zuiver overzicht.
Welnu, de kosten van den afsluitdijk
zijn loegroot op 122 mlillioen, zoodat het
tekért reeds dadelijk stijgt tot 342 mil-
lioeu gulden. Hierbij kim't nog minstens
100 miili/.-en voor de tegenvallers: storm-
seihade, verzaklaiaigen, «nz. Maar dan ié
er nog geen c'ent voor de duiiiz'enden vis-
eclliers, v,eor dé belli®ghazén en de wer
kers lin de andere 'ine vie nbedrijlvén, die
tadli schadeloos mbete® worde® gesteld.
Alls de regeering er met een strojp
van 500 taillioen uitspringt, zal hot ons
meevallen. De natiibnalé eer, die, net als
wijl voorspelden, de drooglegjefing er door
mloet drijven bij de Kamerleden, Vordert
alzoo een aardig somlmbtje.
Men zou zich echter Vergissen, wanneer
men méént d'at mén "toet dliie strop va®
alles a'f' isdaar is geen denken pan!
Zel'fls al verkoopt en verpacht het Rijk
de gronden in één ruk', dan blijft voor haar
rekéniimg liet onderhoud van den 30
R.M. langen afsluitdijk, die de vliegend©
Noordwesters in het front moet opvangen.
De pair R.M. lange d'ijk bij WeBtkapello
dlia slechts sehuin in de® stownl ligt em
bovendien hopge, vaste grond tot rutetje-
pteun heeft, k|ost dé polder Wialolieron
jaarlijks reeds tonnen, het ligt dus voor
jdo hand dat de afsluitdijk millioenen zal
vorderen voor onderhoud. Maar het ergste
6<s, dlat nog te bezien staat of' de afsluitdijk
jed'eren storm' kan weerstaan.
Of d'e gevolgen van zooiets oolkf om
de nationale eer moeten aanvaard worden,
gelooven wij niet. j f
UITRIJR.
gebouw voorgoed aan het Rijk a'f v,o,or
i' 1403, lijn de hoopi dat er een of ander
rijtónstelling in zou komén. Het was als
jkazernc ii® gebruik tot 1870, toen Veere
als vesting' werd ^plgesjïvten. Sinds dies
fijd' slant het leeg en de vloeren zijn; er
u'i't genomen. Door liet Rijk wordt sedert
eeri'ig'en tijd jaarlijks een zeker bedrag
aan 'het gebouw verwerkt dm' 'het te res-
taureeren. Vooral in de laatste jaren: is
dit Weik ernstig en met kennis van zaken
teriiandgeiiiom'en, zoodat de hoop, herleefd
lts, dat het zoo deerlijk vervallen en door
onkundige behandeling gjeschonden kunst-'
werk weldra een sieraad van de plaats
zal zijn. II. DE ZEEUW.
Dc Rfldio-oiuroep.
We lazen Zaterdag in de ,.Msb.'"
Heden zal het grootsehe gebeuren. Op
liet Avro-p ititionnomént zijn 400.000 hand
vteekeningmi verzameld en die zullen tihans
aan ÜeD minister Worden aangaboden. Zelfs
de eigen p'ers, 'trok' de waarde van dleze
actliie, zooals zij is gevoerd, in twijfel
m'air 'diit neemlt niet weg, dat de aanleg-
gers ervan, doorgaan op den -eenmaal in
geslagen Wögj. Van Controle is geen sprakle
geweest en toch, velen hebben .bprhaaldie
malen hun 'ha,nid:teek ming geplaatst op de
biljetten, igu een's hier, dan Bens d.a,ar'.
,0'ii Imén luisteraar' was wat deed het ter
zake, o'f de onderteekenaars kinderen wa
ren, wat deerde het, als er maar na|me®r
kwamten.
Als 'mén heel de actie overziet dan kan'
'men niet anders zeggen of 400.000 nalmen,
bij een op. deZe wijze gevoerde! propa
ganda, betert',«Tien toch wel een zeer poo
rer resultaat. Intussohen, gelijk' gezegd,
heden Zullen de .ytapels biljetten den mi
mi,ster worden aangeboden.
Het „Vad." weet er zélfs van te jjer-
tellen, dlat daai'toe een lange, stoet' van
auto s Zal worden geformeerd, dile liet
'feit meer plechtigheid' en kjeur zal ibij-<
zetten
Het „Volk"' vernam! nu dat de A.Vs.
R.O. bij de aanbieding van haar petition
nement, zal voorstellen om de zenders
B uizen cn Hilversum' oVer te laten ,a,an de
z,°'. cxdtureele omroep-orgauisaties en der
A.V.R.O. de Volledige beschikking Ie ele
ven over de Z.g. oude ciomlmiune .(geméêu-
schappelijke golf; op 250 M.
1/cZe zender zou er pen zijn met Zeer
bépeikTbe cnergiie. Om "geheel Naderland
te kunnen bestrijken is een serie van
tien zénders over het gbhecle land) ver-
afereid en onderlipg m|et lijnen verbonden,
mooaig.
Naar verluidt, zou de Hilversum'üche
zenuei' dan gelieel in exploitatie moeten
worden genomje'n door do V.A.R.A. met
dien verstande, dat do V.A.R.A. v'an den
heschilklbaren zondtijd 3i/3 dag gebruikt «n
de ovY-rige 31/2 dag in beslag wordt gé-
nojpën door irieine omroe.pyereenigingent
