ZATERDAG 6 APRIL 1929
NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT
DAVERENDE DINGEN
EriuMiniuaak.
MIJNHARDT's
Hoofdpijn-Tabletten 60c«.
Kiespijn-Tabletten .60ot.
Laxeer-Tabietten 60ct.
Zenuw-Tabletten75 ct.
Maag-Tabletten 75 ct.
Bij Apoth. en Drogisten
ONZE DAMRUBRIEK
VAN HIER EN DAAR
ALLERLEI
Gekke gesprekken j
raadselachtig.
zoo kwam het.
Turgerlijkê"stand
'n kart olijk wpondjiei lra,d, ruim' vian op
vatting, wapt hij had. 'n hekel aan. haar.-
klovieraj, „je. moet geem knenitenwqger wel-
z-ep. spliiet je njks mee op".
Maar, tpch, dï was iemand, ja, hij kwam
om schoorvoetend voor uit, ieMand, nou,
iaat 'h 't mlaar, zeggep, waar ie 't toch
nie,t zoo goed me© kon. vinden.
Hij had ©r weil z'n best vloor giedaan om
't zoo'n beetje, zooals ie dat ouwieawieitsjesl
poepiide., „in der. minne t» schikken", maar-
poolt Was 't 'm, hoelemaal gelukt. 't
Was do Pastoor.
„Diat gezanik altijd opi paar. de. kerk te
Lopi-ep; dat moesten zo aan iaders belepfd-
heid overlaten.
Door de week, d'r weet je alles v:an, ben
j© al vroeg aan. je werk 't zo.u natuurr
lijk, als [t heelemiaal moest, desnoods nog
wel kunnen maar je w,e.et hp© dat gaat.
Als je wat laat opblijft, 's avond», dan
valt dat allemaal nog piet me,e. J£tn Zon
dags, ,och, dat ijs zoo de «enigste dag
eigenlijk echt vpor, je eigen. dlat jo
vtlkomen rust hebt je moet toch wat
heikben.
Ep ar-geps andei's gaan wonen? Of je
nou door, de kat of den kater gebeten
wordt, je ontkomt 't toch. niet".
En Hein ging dan. weer, 'n paar Zon
dagen zoo «.ven naar. de vro.eg-mi|3|, „om
den lieven vrede", m'aar nauwelijks had
io 'n paar maanden overgeslagen, dat ie
d'r. niets vpor „voelde", oi waarachtig, d'r
was ie. weer. pastoor aan de deur, an de
zelfde, n'deneierjng! vplgde.
Z|0O ging dlat jaar, pa jaar en Pastoor
begon den mioed een beetje op te gewen,
want Hein deed ,'t zoo, „om. den lieven
vrede,", als Pastoor 't Vroeg, maar als hij
't niet vroeg, bleef hij maar wieier rustig
wig, want „ongevraagd is ongewieigerd".
M,aar den iaatsiten tijd ging 't allemaal
toch niet zoo, best 'in de familie. D'r, was
nrg ai dikwijls geert werk.
Hinder toesla,g kwe<eg ie natuurlijk niet,
a,ls er werk was, en was er geen werk!, dan
werden de kipderlooze werklui, dus buiten
zijn schuld, 't eerst ontslagen.
in 't begin was 't wel niet zoo erg, hij
kun -'t nog wat uitzingen, want Hein
had! nog wel 'p centje overgespaard voor
den k'wajen tijd, maar 't bleef toch njet
bij.
't .Wiasi l°t do dujvel d'r mee speelde;
slag, o,p slag trof 't apders zoo vredige
gezun.
't Begon al me,t 't katje, 't, liefsfe
botst.
't Had do laatste dagen al suf! gekeken
en t liep al met 'n hooge- rug, of izat zoo
roerloos in z'n mapdje.
Heen, d)at was niet in orde-.
't Kon wel pie.t ma veel lijden, maar
He-in was er mee naar 't asyl geweest, om
't te laten onderzoeken, maar opgeneeslijik.
Hein had er altijd veel m»e opgehad, 't
liev e, ne,est, 't was een „cyperscthe of zoo
iets, me.t lange haren, 'n zeldzaam beest.;
hij was er dol op en nooit h,ad liij] 't wil
len prijsgeven ,aan een of andere openbare
tentoonstelling, ofschoon hij wiet da.t 't
zeker met ,e«n dier eerste prijzen schuiven
ging. maar „j« hebt immers zoo'n beest
voor je eigen en waarom 't van, alle kant
ten te. laten bekijken 'en bang te laten
maken d|oor allerlei brutale tentoonsèel-
lingbezoekers, die ei- todh de innerlijke
waarde niet vian kennen" Trouwens, dat
zou z n vrouw ook nooit goed gevqnjden
hebben, en dan, „dii© liavia vreda1."-
Eervpl had ie 't begraven, hij; en z'n
vrouw, 's avonds in z'n tuintje, op 't mooi
ste plekje, 't was 'n heel ding; beider
oog-en rtoniden vol tranen, en nauwelijks
was hij ov-er deze droefheid heen, of nu
komt z'n vrouw te liggen.
't Leek wel 'n beetje asthma pf zoo d'r
heel had ze altijd iets aan gehad, maar 't
duurde toch wel wa.t lang, en de dokter
vond 't ook be.ter nog wat te blijven hg-
gen.
lc.a werk', 'n zieke vrpuw, en al j-e
fondsen betalen ,en dan no-g 'n halvle dag
'n v!reem|de over je vloer om 'ih wat knap
te houden en je po,tja te koken- N-ipn,
dat kon ie mtet z'n spaarpot niet bolwer
ken. D-'r im|oest 'n eilpd aan komen.
„Loop toch as, in Godsnaam!, naar de
.Vipoealtius", kadi z'n vlrouiw al zoo dikwijls
gezegd; maar Hein deed dat niet glaag!
altijd vrij1 man geweest nooit iemand
lastig gevallen; '-t was 'n peniebeie toe
stand.
„Zoo, He-in, hoe is 't ermee?".
Hein le-unde unlet z'u schouder tegen den
deurpost en raakte eVep aan, z'n pet.
„Ellendig, Pastoor".
Pastoor stond' al in den gang,
„Zoo, kerel, gaat 't niet goed?"
„Neen"1.
„Ho© kan 't andlers, als jij O. L. Heer
vergeet, denkt Hij ook niet meer aan jou".
D'r knippende 'n traaptje in Hcin's pog.
Zoo'n goeiei lobbes.
,,Niood leert bidden.'"-
■t W|as 'me-rfewlaaiidilg, maar Hein begon
er behoefte ,aan ta krijgen,, z'n hart, z'n
goeie lobbeslhart 'ns uit te stoaitien en tegen
z'n gewoonte in O.L. Heer 'ns lastig te
v|allen. Hij1 vfrpeg en vroeg en hield! niet op
met vragen.
't Ging in 't begin zoo gemakkelijk nog
niet; hij had 't altijjd pog zonder vragen
algekunid, m|aar 't wOs toclh njiet zoo ca-g,
ah' hij ziiio'h had! Voorgesteld.
En de go-ede Hear1 mat niet met dezelfde
mja,a.t als Hein pn gaf 'mi eindelijk! Wat ie
noodig had'.
Hein had niet gedacht, dat hij pok' met
lastig zijn zooveel kon krijigen.
p. Wl.
Nog feteeds is ea' geen man opgestaan
't mag ook een voro-uw zïjn "di© in de
g'eschiiedienis der schoonmaak, hpeft inge-
glrep'en zooals Mussolini in de historie van
Italië ingreep, ministeries opruimde, bur
gemeesters de bons gaf en alle Italianen
netjes aap het werk zette als brav.e, ikjipde-
ren. En tóch, zloo iemand hebben we noo
dig. Nu we ons! hier échter vqorloopjig nog
niet kunnen vorbaugien in oen onaantast
baar Eas'disme, welker opperf'ascist be
paalt, wat de vriodlicVenue staatsbui'gpra'
wel en wat zij niet mogen en moeteip doAn,
moeten vvo het o,p een andere wijze zien
klaaf te splelen en wel door nijdd-el v'an
een partij, do anti-sWho,oum'aakp|ai',tij. Is
er in onze vrije staat niet pjaat» voqiv
ieder® partij, vanaf' de platte-kleppetj'es-
cluib tot den Wiurmpnzeiekers'bomd En zou
er dan g'iPu plaats zijn voior een antif
sldhoomn'aaakpiartij Ieder jaar h«rbeg|iint
djie inval vian water, zeepsop en boenders
op, deazieli'dm tijd. Het lijkt wel eepl
natuurwet geworden te zijn, waarbij' het
vrouwelijk element zijn slckoonmUaaikliis^
ten botviert en de mannelijke helft ge
doemd ils de grootste Rampen met' ge
bogen hoofd te aanvaarden. Zooals het in
December koud en in Aug;, heet is, zooals
,de katten muzikale inspiraties krijgen iu
de maand Maart, zoo barst iiui Ap^il de
s'choonmhaakwiocde los en bog geen is er
gevonden, die deze invasie heeft kunnen
ieeren. Ja, ml^Schien één is er, dia dit
m zijn leven klaaarspeelde, door de wijze
van optreden tegenover zijn omgeving i
Napoleon! .Want lezen wij met in de ge-
^löhiiedcnis van dien grooten man, dat hij
lijdende was aan een 'maagkwaal en des
wege niets anders dam kimen soapi e,n soiep
en kip nlóclht oonsumcoren
Hij gaf hen, die in zijlnl dagelijksldh
leven voor hem' mlo-osten zorgen, gewoon
weg) geen gelegenheid om' iets anderd to
doen, dan enkel en alleen, voor helm) to
(Zorg'en, zoodat zij vöor andere zaken, als
s'eihoenuiaiak absoluut g'eeu tijd hadden.
Eoo w.i'st men nooit opi \yeik u,ur Nap
zou verschijnen «mi zijn üaiiddaglm,a:al te
glebrui'ken on toe'h moest hij zijn ver-
sKShijnen het mliddagimlaal onmiddellijk wor
den opg'edügnd. In de keuken begem m'en
dus 's morgens om 9 u.ur reeds kippen te
braden en de kip die reeds g'a.ax was, als
noigi niet versfcthieam WiaiS, werd' de
deur uitgeslingerd, waarna de volgende
kip een poiging wagon mHeht oml als voed
sel voor den vleld'heer te dienen.
En zoo kon het gobeuren, datj op' oen
dag de acht-en-ziaventiigste kip door den
generaal werd verorberd en zeven-en-ze-
v-eiitig) gare kippien ,als „ontijdig" gaar
werden afgekeurd. Zulk een gieséhiiedenis
lijkt tale uiiits'tekteud g|asiohikt als grondslag
van de statuten vo,or da unti-achoonm'aak-
piartij. De ledten verplichten ziioh d.a,n
olederien dag' van het ja,ax, die stelregel toe
te pasisen. Als liet da,n September is en
moeder vra,agit ha,ai man, hoa laat hjij zal
komen elan, antwoordt hij, d'a,t hij! dat niet
we,et, maar dat hij bij zijn thuiskomst die
■spijzen onverwijld w;il zien opg'ediseht. En
als zij dan vra,aig't, wat dat' nou vloor een
uiamiier v|a,n doen is, zal hij ten antwoord
geven, dat hij da,t wel moet do,en, daar
zij anders in April zal gaan schoonmaken..
Ik propageer daarom de oprmhting vaii de
anti scihoonma,akpartij en ik wil wedden
d'at het helpt
REIJNOUT.
DAMPROBLEEM.
Zwart: 9.
1 2 3 4 5
46 47 48 49 50
.Wflt: 9.
De diagramstand in cijfers behoort te
zijn: ZiwaTt 8 schijlven op 2, 810, 1,3,
20, 26, 29 en 'een diani' op 50. W(it 9 Btehdji-
ven op 17, 27, 37—39, 41—43 en 49.
Wat speelt en wint op flraaie wijze.
Oplossing vorig probleem'.
De dfagramistand in cijfers was: Zwart
11 schijven op 2, 5, 7, 8|, 10, 13, 14,
19, 20, 36 en 37. Wit 10 s,ehdjv|en op
17, 23,' 28, 29, 32, 34, 38, 41 43 en 47.
Wit speelt hier 4742 ,3227, 2924!,
24x4 en 4x1!! Eien echt pjr-oiblaem', diat
de bewondering don" oplossers vterwieri'.
Alen zal hierin gemakkelijk' die kiaralcüerisl-
tieliie opstelling ider Tudk'sohe §iag-piositie
in opmerken, tem'eeir dla,ar die bokeiivde slag-
wending van die zwarte .dam1 .ook hierin
plaats viinjdit. E'ebter hebben wij hier niet
met een Turksolneiu silia,g te doen,, daal- het
losse wilt-te stuk op 28 den slag nfat uit
voert, doch integendeel geslagen Wordt in
een beo,grit merkwiajar'dijg'ejn naslag. Die ei
genaardige moeilijkheid van, dit pi-obl'eem
schuilt in het brengen va,n de dam! op, 32.
De e.erste ziet hgt voor die ha,nd; op een
anderen zet van, wit d'an 4742 komt ar
een dam op 46 en kan wit heel moeilijk
iets uitvieren mtot die stukken '36 en 47,
De laatste, zet van zwart is gewaeslt 31
37. welke niet dte beste w,a,s, daar zwart
inplaats hiervan de, partij had kunnen uit
maken dloor 20—24, 7—12, 10x19, 2x42
en 36x47,
Correspondentie over deze rubriek wordt
niet gevoerd.
C'hristiaan Huygens.
Op 14 April a.s. zal iu vetwihglJtaiMlil
Pjlauisen hjier te iaude op feestelijke wijze
net i«i"t herdaehjt .worden, dat di'iehonderd
jaar geieden te 's-Gria|Venhage jverd ge
boren de groote w;is- en natuurkundige
Ulirtstiaan Huygens, als twteL'de zoon van
den v-ermaarden Uoiifstautijin. Huygons, ten
wiiiems nagodachteinis juist dertig jafir ge
leden. -eeii borstbeeld aan den Ouden. S,ciu.e<
veiiiiiiigwoliciu weg togenover de ytadliou-
dersJaan werd gupluatst. Niet minder dun
deze geniet o.ok Ohristiaan een, Eiurpppe-
atehe vermaardheid. Hij toch) sto-nd iu, de
rij dei' eerste beoefenaars van de naluur-
iwetoiiiscihap!. Te zanreu. met Johau do .Witt
wiari hij leerling van den bekondeun Leid-
s(cukui iioogjeeraar in de ,wisknnde Er,uns
vau ScUiooten en heeft zijn tijdgieuioqten.,
die zicjii op, de natuurweteiisCiiappieii tper
legdiau, verre overtroffen. Ulu-istiaaU. Huy
gens treedt naar voren pis bestrijder van
üle 'qiriteiquadra.a.t-leer. Hij is de grond
legger der kansberekening, ontdekker vau
de wet van het arbeiidsvermogien .e,n der
bewiegiing van hot zwaartepunt, vau df
;bejvcgitngswetten van den suuger, uitviin.-
der van net slingeruurwerk en bovenal epu
buitengewoon heider denker. .Vopgpn wij
daarbij, ilgt Iiij de groote verklaarder was
der magneet en zwaartekracht, der iiohl
versfShiJnseien, dan ovierdrijym. wij niet als
jvij Ohristiaan Huygens ,als natuur- en
werktuigkundige de Aiicjiimedes' van zijn
tijd noemen. 'Reeds' gR knaap foiMdd iuj
ton bijzondere voorliefde voor de werk
tuigkunde te hebban. Op 16-jarigen leef,
tijd vertrok Iiij naai' L-eiden om aldaar in
de rechten te gaan etudeeren. Hij' vond tijd
genoog out naast deze studie da lessen
van den hififboVe-ngenoemdeu, pirolessor van
SidliOioten te volg,en.. Na ecaigen tijd ging
hij naar Breda,, alwaar Iiij zijn studiiéu
voiortzetto. In 1Ö4& na den vrede van
Munster vertrok hij als gezant naar Dene,
piarken. Hij was, toen nog geeus twiinrig
jaar oud. Zeven ja,ar later vindein wij lieni
te Parijs, waar hij werkte om den doctors
titel t,o verkrijgen. In 1666 kiest hij d.a
■EVansdhe hoofdstad voor goed tot zijn
woonplaats. Hij werd or een der opiriten-
ters van de „Aöademlie des Sciences "Du
koninklijke bibliotheek diende henf togP-
lijkertijd tot jrouing. Te midden der groote
mannen, mot ,W]iie hij in voortdurend qon-
taeit was om; webonsühappelijke onderwei'"
pen te behandelen, schept hy Z!ich <fe g®"
iögtenheid de resultaten van zijn denken
en worken over do geheele wereld te vér-
spreiden. i
In 1681, na de herroopipg yap. 't Ediicit
van Nantes, koerde hij paar zijn vaderland
terugi -en vestigde zich te 's-Gravenhagte.
Veertien jaren lang! heeft hij1 er nog mp-
gien wonon. In daen tijd heeft hij pog
vruchtbaren arbeid mOgien verrichten. V(au
de vele werken, welke van zijn hand vCr-
scheoen, mo-em'en wij de .Traité de' la
Lmmère", waarin luj oen geheel nieuw®
lichttheorie uiteenzette, .w,eikC IpngieP tijd
werd bestreden en maar weinig, aanhan
gers vond. Hij week hierin af van Newton,
wfens omissie-theorie aaug|af, dat de licht
verschijnselen Veroorzaakt werden dloor
snel bowegoiide klei,be deeltjes. Volgens
Huygeiis was hot licht oen trilliugsver-
schijusel in dou o-ethereerst in de niogeu-
tiende eeuw. werd aan dezte uitspraiak
waarde igOheSht. Ook als sterrekundiige
hoeft Huygens de aandacht op zichj geves
tigd. In 1659 gaf hij eon geschrift pit,
waarin melding word gem'aakt van de
ontdekking vau den Saturnusring met be
hulp van con door hein veryaardiigd instru
ment van 12 voet lengte. Reedsj j» p, 28,-
jarigien leeftijd had hij een wiskundig
werk uitgegeven „Traotaaf van rekening
in spelon vau gheluctk", waarin .fuj do
grondslagen voior oen nieuwe tak der wis
kunde n.l. do kansrekening1 neerlegde.. In
de laatste japen van zijn leveu trachtte hij
ten antwoord to gpven. op, da vraag of die
sterion bewoond zijn. Hij schreef cpn ver
handeling, over D'waalstai'relipgen of
Dwaalstar-borgers. Do uitgave daarvan
beeft 'hij evienwel pilot ipo-gien belgVen. Zijn
vrienden 'hebben e-enigi© jai'On na zijn. dood
in 1699 Pietor Rabus bereid gevonden:
het werk u|it het Latijn iu h(et Nedeir-,
landsoh om te zetten. Het verseheien' bij
Barend Pos t« Rottea-dami onder den titel
„Wereldbeschouwer of gissingen oyer do
HePielsehe Aardklo-oten en dezelvter sie
raad, geschreven v]an: Chrjstiaap Huy
gens, aan zijn broeder Constantijn". Een
door hem' gemaakt Automaton is nog op
het bekende buiiten „Hofwijclk'te zien.
Zijn handschriften- ©n hjet zijp er vele
werden door hem' aan de academiisahe
bibliotheek te Leiden vermaakt. He,t lij
den wordt in don r-egiel geleerden em har
den worker's niet bespaard. Christiaau
Huygens leed d'a laatste j,aran van) zijn
leven aan melaPc|holi|S<Jhie aanVallein, welke
welk© hem hot wenkten dikwijls onmoge
lijk Maakten. Men bedenke zich da mla.tie
van energie, welke aoodig was om) da. pp
zich genomen taak tot een trinde te bren
gen. Op 8 Jiiitti-. 1699 ontsliep hij to 's-Gra-
venliago. Zijn sitofMijk' oVersahiot ward
in 'het g'raf van zijn vlador Conston6ij!,n|
Huygens bijgezet, -in de Groote, of' St.
Jaeobskerk aldaar. In 1837 w-exd daar,oip|
ren. monument g'cplaatét met hot opschrift
Gral'jnlaató van Constantijn en Christiaan
Huygens".
Dc geschiedenis' der naaimachine.
Dezer dag'en kregen wij oen dagblad in
handen, waarvan de foto-pagina eon drie
tal foto's bevatte; een oude nnaim'alchipc,
een moderne, en daartusstehen hot portret
van den Eransicihm-an Thiimlooini«r. Het oni
d'ersciha'ift luidde: „Wist u dat het dit
jaar een eeuw geleden was, dat de Fi'aP-
stohe ingenieur Tliimlonniar de eerste naai
machine bouwde Wat ons' betreft, wij
wisten het piet, doch vonden h[et feit
belangrijk genoeg om! de oorsprong na
te gaan van een zoo alom verspreid instru
ment, dat in onzen tijd zeker het praediii-
oaat onmisbaar m'ag voeren. _En onze moei
te werd ruimschoots beloond, ware heit
slechts om te kunnen vaststellen, dat de
naaimachine, veel ouder is dan honderd
jaar eu daarnaast, dat TlumOnPi'er, die wij
slechts als kleermaker en niet alk iugp-
nieur kennen, weili)sw,aar eern glroot aan
deel heeft gtebad in de. ontwikkeling van
deze machine, doch geenszi|ns op den titel
„uitvinder" rCc|ht kau doen gelden.
.Wij Z'uRen traichten iP kort bestek zoo
volledig mjogelijk de „gesch,i6denis'' dtei'
naaimirichi'ne weer te geven.
De pionniiers, d.w.z. zij die haar werke
lijk hebben moeten uitvipdan etn zo daarna
in publi'ek moesten donioiistreei'On, hebben
al ze,er weinig aapmloedigrug onder vouiden.
In -afzondering 'met veel inspanning en
zaoeals het mieer gpa-t in gmato armoede
hebben Zij hun taak verrichjt en g»heol of'
gedeeltelijk volbradht. De naaimachine is
een van de mteeet belangrijke vindiaigou,
welke tot doei hadden het vermioteiendq
van den handenarbeid weg; te heniiau, di,e
taaie yap hem oyer te nemen en tenslotte
hem: zelf van de vele yoordeel-en te laten
profiteexen. Ook hilar dopstateeron wij oen
JangzaimJen groei, dus geen plotselinge 'in
spiratie, welke iets bereikt, wat voorheen
nog! onbekend was.. Als voorbeeld van
mochaniscihe bekwaapihjobl staat de naai-
macSiine voorzeker in de eerste rij' def
.uitvindingen. De eerste poging, welko vloor
zoover bekend, gedaan werd is reeds bijpa
twee eeuwen oud. Op 24 Juli 1755 vroieg
zekere Charles Weissenthal, wious papn)
op germaansdhen oorsp-r.oPg wijst, doch
toen in Londen woopaJcHitig was, patent
aan op een door hem uitgodaic|lite naai
machine. Deze machine w;as gjedaclijt met
een naald met twee puuten en eein oogl in
het imlidden dei' leugte. Blijkbaar is' hat bij
een poging gebleven, want het niet be
kend, dat ze ooit in deu handed is( geweesit.
Ook bestaat er gteen afbeelding vau., Op
17 Juni 1790, dus na precjiiea 35 jaar,
trachtte zekere Thomas Aaint, oen DoP"
densclh meubelmaker, de wereld m'et een
naaimachine te verrijken. Deze Sthijnt een
opmerkenswaardig' helder .inzicht te heb
ben g'ehad in de voornaamste kepmlerkeinda
cigieris-chappen van de uitvinding, zonder
evenwel zijn denkbeeld to kunnen ver
wezenlijken. Zijn machine had een horizon
tale stofplaat, een overhangend© aam, aan
welks einde een naald verticaal werkte',
en een transportoering, wolk© automatisch
tussehen het maken van twee steken werk
te. Men zou zich dus een moderne) machjlu©
kunnen denken, doch zoover ris Thomas
(Saint nooit gtekomen. „Wel zijn diens denk-
beelden overgenomen en tot op hedep met
suices toegepast. De na.aldsl.ang bevatte
..zoowel een els als oen naald, de laatste
zond-er oog en zonder punt, maar aan da
onderzijde voorzien van een inkerving', be
stemd om dedraad door de stof te druk
ken door eeil^iat, daarin ïevpreu door da
els geboord. Iu 18,74 werden Pog machines
naar dit patent varvaa|rd|ig;d.. Iu dbQ4
werd 'door eeu zekeren Diuucan, ©eh Etn-
gelscliiman, een kettingsteak-miachipe ver
vaardigd, w,a,araan gean verdere aandacllit
werd ges'c'honken. In Amerika hield eau
geestelijke, de eorw. hoer Jöhu Dodga,
van Monkton, zidh eVeneens anledig' met
het dben vau uitviipdiugen. Iu 18.18) ver
vaardigde hij mot behulp van een m'ecanii-
Jctien een naaipfaHiine. Deze uitvinding.
stuitte op grooten tegenstand van velen,
die met de naald het brood mlo-esten viar-
„dienen. Verdeii'a poging,au om do machina
te volmaken werden dan ook niet door
Dodg'e ondernomen. Het eerste patent, in
Amerika afgegeven, dateert v!an 1826, dus
(veel later dan in Engeland. Het is niet be
kend, dat ooit machines na,ar dit ontwerp
vervhardigil werden. Eerder is aan te ne
men, da bij eent brand in 1§36 alles, wat
op deze mae'liiae betrekking had, verloren
is gegaan. In 18,30 heeft Barthlemy Thï-
monuiex, een Pransqh kleermaker, ©en m!a-
clliino uilg'evonden, welke vieol overeen
komst Vertoio-nde mfet die van TliHm'a(S
Saint, dodh op som)m|ig'e punteP beduidend
afweek.
D'e naald Van de-ze machine vertooindo
de vorm van een haakhaald. Neerg!aando
door de stof haalde zij een ondei'draiad op
en legde een serie lussen aan de bo-viép-
z'ijde, hetgeen bij Saint omgekeerd was.
Deze Machines waren van hout vervaar
digd. Er zouden op een oogenblik iu Pa
rijs een 80-tal in gebruik zijn gew'eelst,
hoofdzakelijk ter vervaardigiing van mili
taire kleeding, doch hoewel in Frankrijk
in 1848 en ih Am'erika hierop patent werd
verkregen, neeft Zij niet voel prachis'c'h
waarde gehad en werd spoedig weer1 ter
zijde gesteld. Er bestaat nog eon Molde!
dezer ma'ehine iin het South', Kensington
Museum! te Londen. Daar deze miaiehino
geen tranpaa'teer-m'eo'hanas'm.e bezat, steldo
zij te hooge eischen aau de süikster. Th(i-
monnier heeft het lot van vele uitvinders
'moeten doelen. Zijn yrerkplaats word Ver
woest door Menscihen, die ziich benadeeld
achttenz'ijn vrienden, die hem' langen tijd
financierden, verlieten hem', en arm! en
gebroken naar den geest ovarl-eed hij1 in
1859. Hoewel zijn werk niet erkend ward,
heeft d'e wereld toch Veel aa.n dezep olnver-
moeiden zwoeger te danken. Eindelijk be
gon het na vele vrucihtelooze pogingen
ook voor de naaimachine te dagen. ,Jn
1841 gelukte het Elias Howe, in Massa.-
chus'etts (A.) Met vlijt en volhardirfg' een
machine te eonstrueoron, waaruii-t na eeni-
ge jaren een bruikbare pa,anlm]acihine 'zou
groeien. Hij was slechts 22 jaar .qud,
toen hij m'et dien arbeid aanving1. De fa
briek was ondergebracht in een schumtel
zolderkamertje. Op 10 September 1846
verkreeg hij daarop patent. Hiermede was
de gïens van het praCtisch bruikbare be
reikt. DeZe machine maakte een s'tiksteek
en is in verschillende Qpzichten verwant
aan dc hedendauigteefiie. Buiten twijfel hfeeft
Howe g'ebruik gém'aakt van ideeën, welke
het geestelijk eigendom) van anderen wa,-
ren. Korten tijd nadien stond Hio,wo zijin
patent af aan een Engelsichman, zekeren
Tho'mlas, voior een vrij oinbeduidend bedirag1.
Deze verkreeg! op, 1 December 1.8.46 patent
op de uitvinding) vo-or 'Engeland. Spoedig
daarop kwam' Howe zelf naar Engeland.
Heel erg voor den. wind gipg hot hem
blijkbaar niet, w,ant wij: zien hem! in 18,49
op 'kosten van een Vriend als tussöhendek-
passag'ier weel' naar Amjerika 'terugkoe
ren. Daar waidlrtte hem een nieuw© teleur
stelling, welke achteraf ©en voordeel bleek
te zijn. Zijn patent wasi daar namclijlk
geschonden en teen h'ij in 1850 daartegen
g'ing protesteeten, stolde "da rechtbank hoon!
in 'het g'elijk. Gedurende 21 jaar genoot Iiij1
hft monopolio en al diien tijd ontving1 iiij
zijn aandeel yap iedere naa|iiMachin©, wel
ko in de Vereeniigüe Staten werd vervaar
digd. Gedurende vele jaren o'vlepsiclhreied
daardoor zijn inkom'en de sttm' yap
1' 6ÜO.QOO. Na helm! komen Allan ;Wils)qu!,
Morey en Johnsiom, waarvflp de eepsbe
bekend is door zijn connectie Met da „Wihlee-
ler „Wilson Company, welke later in de
Kinger-Maatschappij wei-d opgenopRP. Et-
waren reeds honderden naajimaiclhi|ues g|e-
bouwd, doteh tot 1.850 bestond er jgjeen,
welke aan één stuk kon werken. In Sept
ternber 1850 zien wij pri'. Isaac M. Siipgvr
werken aan de verbetering ivpp ©ah ont
werp vau zekeren Hunt. Bij cbntract werd
overeengekomen, dat Singer diq Verbeterde
machine in Jen handel zou brengpp voor
den prijs van 40 dollars. Hij! sl,aagid® eI' i11
binnen 12 dagien een machan© tegen' dien
prijs te vervaardigen. Terstond werd pa
tent aangevraagd, de verkoop kon begin
nen en begon dan ook inderdaad, Sedert
dien .is men onafgebroken met- hetj ver
vaardigen van naaimachines' doorgegaan
en wij gelooven niet, dat een ónzer da
fabricatie Van de laatste zal beloven. Die
eerste werkelijke Singier-Naariimlarhiae, weR
ka thans een zoo, vooraanstaande plaats in
de wereld inneemt, "dateert van -1851. Zij'
was geen salon'mteubel zoqals 'd© hedlan-
daaglsicllre en geruisclhloos was zij ook niiiet.
Het geluid was' ongeveer gelijk pan dat
van een kleine betonMolein. Als een kost
baar klednnood werdt deze perste Sjinjgiex-
Naaimiaclhipe op het kantoor „te London
Dewaard. Ook Ispac' Singer giing het iu
den aanvjapg) niet voor den wiind. Hij was
zelf arm, had te strijden teg'en mteer dan
een vooroordeel, Moest Vroegere Misluk
kingen voor zijn rekening nomen, enz. Hij
had slecllit» 60 dollar te zijner besc'hjiklsingt,
Misschien niet eens zijn eigendom! en on
dervond dat in dien tijd het publiek het
begrip uitvinder Met dat van bedrieger
vereenzelvigde. Maar stap voor stap ging
hij op den moeilijken weg' voort. Intusschen
kwam Howe heml aanzegden, dat hij. do
keus 'had tuSsehen betaling' VaP 25000
dollar als slchadeverg'oeding voor. vermeen
de inbreuk op zijn rechten of de fabirjpatie
stop te zetten. Een oogtenblik drefigd© hij
ten onder te ghan, doch hij vond d©n noo-
digen steun Om' de zaak dooi te Zetten.
Het s'ucWes Was ghoot.
UMBD
EEN WENK.
D'e Igbldte!: En thans, dames ©nl, hoeren,
koMen wij in de zaal, genaamd naar Fer
dinand den Vrijgtevige, di© beroemd rvps
wegens 'zijn groot© vrijgevigheid tegpaaver
jg|ids'en -en andere ondorgestehikten
ZIJN VERKLARING.
Ouderwijzer: Zog', Koos, Vertel me 'ns.
wat iis schijnheilig?.
Koos: Da's 'n jionjgten die naar) ptehool
gjaat m'et 'n glimlach op z'n gezicht
DE PANTOFFELHELD.
Man, 'ik gleloof, dat ilk' inbrekers! hoor.
Ben je waklkier?
Man: Nee.
Ik begrijp nietó van on-zen onderwij'zer.
Gasteren zei hij, dat 6 cm 3 s)a|ntónf 9 Zijn.
Eu vauBlbrg'ep zei Iiij', dait 5 en 4 shmep
9 z'ijn.
Ja, 'wfaiar zouden we ons! nu aan móeten
houden? i 1 i I
I aderHoo kttMt j© neus! zio© be
bloed, Jopliie
Jopie: Omdat ik or M'n hand piet
voor h'iield, toen WilloM 'm een stornp
g!af, Vpder I i
'fe HEER ARENDSKERKE. Geboren'
Alaatje Janna, d'. V. Pieter Aleeuwse en
Janna Ddpa van Over;be,ekc; Janna, d. v.
Marinus Jan Hannewijk en Jaooiba la
Grand,; Jaaomiima, d. v. Le-endent Moel-
ker en C.qrne.lia van Boven; Gerairi', z. v.
Jan Miurre en Maria Hoogerlapd'; Come-
lis Nipolaas, z. V. Jacobus Cornelis Ver-
in'ue en Jozina R,emijp; Adlriania, d. iw',
Geerand op 't Hof' en Jannetje BomMieljé;
Dingeniis, z. v. Adriaan Hannewijk' «n
Tanuetje Baart; Niqodaas, z. V. Corpelis
vian Antwerpep .en Aaltje Nijssie; Jaeoib
Abraham:, z. v. Fnans d'e Kók en Kiasapa
B,aljéDiua, dl V. 'Wülem1 Plriestei" en Jan
netje R.emijn; Adriaap, z. v'. Giljaam Voet
en Barbara van den Dries;; Kriena, d'. v
Alaarten Pjeter Pieijte e-n Aartje Neeljfcja
Lecndertse; Paulus, z. v. Jan Proost ©n
Maria Korsltanje; Maria Franci-na, 'd. v.
Jan Proost en Maria Ktemstanje; Jozina,
d. v. Adriaan Mariimis Van Iwaai-den en
Maria Nieuwenhuze.
Huwelijken: Hepdriik Maripus Kramer,
36 jr.. wedn. van Sana HeijMiOinr en Helena
can Schalk, 25 jr., jd'.LeendeXt B,akker,
22 jr., jm. en Adariana "Jahanpa Kloet,
23 jr., jd.
Overleden: Florfs Meulbroek, 77 jr.,
echtgen. Van Johapna Steenblok; WfUem
van Dalen, 3 weken, z. v. Jan van Daden
en Cornelia HeijliigcnsJannetje Priester,
73 jr., echtgen. v'an Jan Silimtoen; (overl.
te Gees) Cornelia Melio, 54 jr., echtgen,
Van Pieter de Waard; Maripus Laimper,
65 jr. w.edln. vian Wilhellmina Hoehekle);
(overleden t© Bergep-o,p-Zoom) Johanna
Siandee, 57 jr., «chtgeju. v'an Mairinus van
Son-aik; Jacob Markusse, -90 jr., ongeh.
