ZAT ER O AO 2 FEBRUARI 1029
NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT
UIT DE PERS
j In 't kraaiennest. 1
ALLERLEÏ
Gekke gesprekken
Ach! denkt P.oivron, waarom zouden
wo ook niet met de^en trein vertrekken?
G.oed beschouwd, gaat alles, immers vian
een leien dakje, 't kan niet beter! OpgeJicifc
en afgewacht
liet kaartje in den «enen, hot horloge
in den anderen vestzak, de jasi tooge-
knoopt, mei meer gerustheid dun ooit,
bereikt de vindingrijke Podivron zijn ooupé
weder, .slapt in, maakt het zich gemak
kelijk in een hoekje on slaapt onmiddel
lijk in.
Sliep hij Tegen drie uur 's morgens
wordt hij wakker door da koude, hij rekt
zich uit cu ziet zijn vriend, dici eveneens
wakker is geworden, zich in oen zachte
reisdeken wikkelen.
Sapperloot, dat heerschap ontbreekt
nu niets! Maar bij dat al, is. hiji toch zeer
\riendclijk!
O lias held schu i f t dus ciun weinig nader
bij en trekt eo.n punt van do reisdeken
over zijn knieën, wat de ander gewillig
toelaat; vervolgens denkt hij, dat de ge
ilede deken toch nog warmer zal zijn.
't Komt mij voor', mijnheer, dat ik' u
last veroorzaak. Als u er dius niets' tegen
hebt, zal ik een weinig opschikken.
En hij schikte een weinig! op., doph!
neemt tegelijkertijd' de geheel© reisdeken
mede, waar hij zich zonder voel compli
menten inwikkelt.
Twee uren later stoomt dp trein holt
station te Parijs, binnen. Poiviim springt
vlug op liet perron en loopt haastig,
zijn kaartje in d© hand, houdend, naar
den uitgang; dodi zijn reisgezel hooft
hem spoedig ingehaald.
Neem me nioit kwalijk, mijnbeer,
maar iit meen, dat u mijn spoorkaartje
hebt; zooals u zich herinnert, bevindt liot
uwe zich hij uw bagage.
O. ja!, ja, jia, 't is waar, nu woef ik
liet, weer, wij hebben nog een kleine re
kening 1,c vereffenen, ik liob zeer veel
haast. Laat ons alvast naar buiten g'a.an,
reuman,1 buiten, zullen wij m.e,er op ons
gemak kunnen praten.
Dat wilde, ik u j.ujst voorstellen. Al
leen kunnen wij beiden niet mot hetzclfdp
biljet, de controle pasaeieren, dat zou ©enige
moeilijkheid geven en daar 'u haast hebt...
Doch gelukkig ben ik aan het station be
leend; ga dus maar met mij mede iim zon
der moeite zullen vvio buiten klomen.
Inderdaad nadert op hetz'eltflde «ogen
blik oen gedecoreerd en gegalonneerd heer
mei. deftig voorkomen onze; heide reizi
gers. en stelt den particulieren ingoing, die
IS^gang verleemt bot zijn cabine!, te hun
ner beschikking. Budtlen waichitein tw.oo
rijtuigen.
O, mijnheer, u bont al te gloed..
Toch niet. De,zo beid© heieuen, dio
mijn vrienden z'ijin, zulten w geleiden on, 11
in uw kamer installeer,on. Doch; ik hoop.
voegde hij er glimlachend bij1, dat u hleit
mij niet fcw'aitijk' zult nomten, indie» hief ep
niet zoo geriefelijk is als in Jtvv coupé,
d.ooh men hoeft helt ier gloed.
Dj) hetzolfdio .oogieinblik vlentrekt bot rij
tuig in gesitrek'ten draf.
P.oivron heeft zóóveel vporkomlendheid
in bet g'ehei.il nilet verwacht pn voegt zijn
beide metg'eizlclle.n toe:
Ik 'heb ongetwijfeld! ©|en good® ken
nis opgedaan!
Beide stemman dit, alkander vteelbetea-
kenend aankijkend, volmondig toa.
Een half uur later houdt liet rijtuig
voor het bureau, der prefectuur van politic
slil on Pnivron vernam toen, dat bij klc|niniis
bad gemaakt met den chief van d|en veilig
heidsdienst, die neields bij' het vertrek Van
Marseille Vermoed had, mist een "gauwdief
te doen te hebben, ,er pleister in had ge-
vjonden, zich uitslovend in bieLclefjdhedid,
hem in den vkl ta laten, loppieoa 1
A rone Poivron!
Het C.-H. rwtwerp-vérkiczingsprogram.
De „Maasbode" hêetöt in liet ontwerp1-
v erkiezingisproigrajn der C.-H. Uniei een
stekelige versiclieyping van de protestant
se»© stellingen da,arvlan gewonden dopi'
d'e verwijzing naar de Hervorming. Dan
beert het blad zich ook tegen de illusie dor
o.-li. van oen geestelijke eenheid des. vollik:
Ter.wij.l wij, ën opk Kuyper's aanhan
gers, geen moeite sparen om' ons volltj op»
speel tiet-geestelijken grondslag' te organi-
sccren, onndat anders onze natie wegglijdt
:n den afgrond van liet materialisme, em
uitpkütend-diesseitigei .orienteering, komt
do ehristelijk-hktoricws pp grond van zijn
idee der national,ei, nog immer-christelijke,
eenheid telgen dat separatisms op.
Niet met die; uitgesproken scherpte, die
den liberalen daarbij eigen is. Niet op
alle terrein ook. Maar telkens en telkens
weer*, op nu eens dit, dat weer dat gebied.
E11 terwijl die tendentie in het chrisltel'ijk'-
ludorfecho kamp practisch meer Veld won,
komt uil het concept-program' met deze
aa.nvull.ng
„De eenheiid' des volks, worde b;owa,ai:d
en gesterkt, ook door weerstand te bieden
tegen steed® verder gaande groepeering
tiu.ar .godsdienstige, kcrkelijike en sociale
onderscheiding."
Voor het eerst is cleiz® zijde Van den
christolijk-his.torischen geest geïncarneerd
in het verkiezingsmanifest van 1925.
Vcrzeh is dus dc formule, nog. Maar
vergelijking van den vprm van voor ©ink'elo
jaren met dien van thans, geeft alweer
een voortschrijden dor door ons g'eschc,ts|tfl
tendentie te aanschouwen.
Toen heette hot: „Weerstand worde ge
boden tegen steeds, Verder gaand© gt'o,epP)e-
riusf des volks naar .godsdienstig» en ker
kelijke onderscheiidinig". Thans; is daar
aan een aanhef gevoegd, w'clkq d© „een
heid ues volks," als, bestaand stelt; ©en
annJiéf', welke liet lievelingsdenkbeeld van
den christelijk,-historicus zpo kort en
scherp, mogelijk aangeelflt.
Hier en thans is, liet do bedoeling niet
,'n bestrijding daarvan to treden. Zij het
illusie, kracht heeft het. Als leidend be
ginsel bestaat het.
Wij pogen hier alleen maar in ta drin
gen iin het politieke donken Van dan
christolijk-historicus. Om daaruit prac
tisch onze conclusies te halen.
Dit ook meenen wij to oomstateeren,
d.t de christclij,k!-histo.rische denkbeelden
zich na, het verscheiden van den Vereerden
Liohman ontwikkejon in ©ein zin, welke
wij niet, g'aarne zien. Hier w'ansobeii Wij1
nocli hestrijidiing, noch schimp1 te uiten,
als wij de gedachte uitspreken,, dat binds
het heengaan vlain dein vorige» leider tto
christolijk-historischa partijl heelft geëvo
lueerd in de richting van iets ïn'oer ge
hechtheid aan „majoriteit" ('t heetten
van posten), meer protestantsch besef in
doszelilis negatieiVen zin, mie,er illusie van
geestelijke 'eenheid en dus; ontkenning va»
alom dreigende, ontkerstening.
Er is vaak g'e.zeigd: Onder, Lobman vviare
de stemming tegen hot Gezantschap (in
November 1925) anders uitgevallen. Wij
geloove.n het. Èvenzoo ook, dat d'e ge
schetste kentering der ideeën onder Lok
man een ander beloop, zou hebben genomen.
Wilt zou geweest; zijn, hooft niet dia be-
teekenis a.ls wat is. Op de, hcitiroele ge
zindheid nan die zijde hebben wijl licht
willen werpen. Zoo,voel mogelijk ons
■■MKIIHIHUWM.» HMMM.
In eer hersteld.
Er lag icon smet op onze, uatia ma het
geen 23 Nov. j.l. op het iVolkeriak gebeurd
ik.
Men kent het dnama! Tw.eia schippers;
kwamen met hun scheepjes,, tijdens oen
sto.rm. vooj' 'dé monding van den Rooseni-
dlaulscben en Stéembergböhen. Vliiet ©11 rie
pen de. hii|lp van do daar geistationnecrdic
sleepers in, 0111 binnengeibraoht te wonde».
De kapiteins, hoewel zij geen gevaar lie
pen, weigerden de eon voor den wilder.
Za wachtten liever totdat clj schippers
de noodvlag hcsclicn, want da,n ko»dr»
ze een vijfdubbel sléepgéld ©isclrcu.
De schippers: die dit niet konden be
talen, bleven buiten de haven, vergil,leer
den hun vaartuigjes en gingejn. op hoop
van zegen den stormnacht in, mot het go-
volg dat een der scheepjes zonk en de vijl'
op v arenden vcirdtronkein
liet schip met d'e lijlqen aan boord
lag dus voor de, liaven, maiair da ass»ir»nti|0-
mautschnpipij weigerde d®on,danbs het
schip te laten licditon, daar zij' Vpeicsido,
dat dli© onkosten hooger waipen dan de
verzekering'ssiom, die; zij moest, 'uitbeta
len. H,et Was; tenslotte, 's Rijks', Waited
staat die ingreep, en aan het eehandfltal
Van eigenbaat en hebzucht een «iltfidle maak
te. Men huiivcrdiei voor da oumenschieu der
binnenwateren. ,ein verzeker ingsk antoren en
men voelde het land door zulke lieden
geschandvlekt.
Gelukkig zij 11 ©r qojk nog ander,e; Ne
derlanders. Twe© weken geleden sloeg er
oen zeeschip tegen die H.ollajndscho Kust t'ii
kwamen er geien landgenootcm ma,a,r vrieem-
deling'en in nood. Hoewel daar da red
ding vvèl levensgevaar moe,bracht, stormde
liet personeel der reddingsboot zondier aair-
zeling toe; de kapitein dacht geen poge»-
blik aan borgloon of' liooige premies' «ha,air
nam liet comm.audio op zich. Do 'machtige
aandrang tot hulp aan den eVHnme»st'h
dreef de mannen in zee en niets amjlers.
Deze werd hun g'raïl Nederland telde
acht helden mind,er©11 acht gezinnen
misten hun hoa'fld,.
De ontstentenis over déze ramp is
groot geweest en do hulpverleen,ing aan
de acliteirgehlelvenen wals gelukkig] daar
aan evenredig!. I11 ©enige diagpn, was, er
twee ,en 'n halve; tan bijeengebracht. Het
is of de- gemeenschap dacht, dat deze koen©
kerels van de buitenwateren nutsb prach
tige zelfopoffering hun leven hadden, wil
len gewen om dien smaadt uit te w'issoh'eii,
die over ons, volk was gebracht door de
vampiers d'er binnenwateren.
UITKIJK.
maak. Wilt u mij liet uwe geven?
Ziedaar, 't Wijst den Rarijlsohen tijd
aan: elf minuten later dan to Lycfe,
Houd daar rekening' mede,.
Beslist, besloot de, Marscjllaaii, zich
verwijderend, beslist, ik heb e,cn rijken
kennis opgedaan. Ik lieb 1111, mijn reisbiljet
en alles, wat ik iioodig; heb. Tc, Pfirija
zullen we alles' wel regelen;, dat komt
wel in orde. Maai', als ik eens; oen
anderen trein nam? 1
Op het oog'enblik, dat dit, denkbeeld in
hem opkomt, ziet hij zijn vriendelijken
reisgezel, die, hern met de oogen. Volgt,
in dr.uk gesprek met elen opnduetcua' Van
den tróiin ©in dwi statioindbefl, die bom' mot
a-llc achting schijnen te, bejegenen. Onge
twijfeld heeft, hij pok een telegram t© ver
zenden.
Uit de Kerkgeschiedenis van
Walcheren en Zuid-Beveland.
6
Het werk van den H- Fredericks
Het suoees der prediking van
850 tot 1000-
Door het overlijden van Bisseliop Ric-
f'i'icd, was in 't jaar ,828 Utrechts bis
schopszetel onbezet. Als opvolger werd
tot Bisschop van Utrecht gekozen een ze
kere priester Fredbrio, uit Sixbierum1, een
dlorp in Friesland, geboortig!ecu mpn
van gebed cn versterving, wiens heilig
heid van priesterleven reeds ploan bekend
was.
Zijn verheffing tot de bisschoppelijke
waardigheid werd nie.t alleen door de
geestelijkheid ©11 't volk rna.ar ook door 't
Koninklijk Hof met bijzondere vreugde
begroet. Koning' Lodewijk de Vrome wiide
zelf' g'etuige zijn van de plechtige wijding
en ten teekem van zijn hooge instemming
verzocht de Vorst dc geestelijken en allen,
d'ie de bisschopswijding' hadden bijge
woond', a,an ©an schitterend gastmaal, dat
tot den avond duurde.
Van dézen Kerkvoogd, Utrechts jjsteii
Bisschop, zlou 'f eiland Walcheren al heel
spoedig bijzondere vaderlijke zorgen mo
gen ondervinden.
Reeds daggs 11a, liet wijdingki'eest im
mers riep Koning Lodewijk den nieuwen
Bisschop tot zic'h; en verzocht Hem Wal
cheren, een arbeidsveld zijn heiligen ijver
waardig-, te bezoeken en te trachten ook
dit deel van 's Koning® Rijk voor de
Kerk terug tc winnen,. Volgaarne stemde
de Heilige in dit verzoek toe 'Cn de Koning
schonk Hem' alle volmachten, die 'de Bis
schop noodig had.
Na ©enige hervorming",en in zijn bis
schopsstad, g'ing* dc H. Frederic us in 't
jaar 829 zijn visatatiereis door 't Bisdom
beginnen,, me.t als eerste doel het meest
bedreigde punt, 't eiland Walcheren) waar
wij weten 't uit het vooraflvermélde
de toestand zeer droevig was. Omstreeks
't japr 830 randde do H. Bisschop met
©enige zijner beste priesters op 't eiland,
wa,a,r Hij ziir. dienaren gelastte de tenten
op te slaan, terwijl Hij on zij'11 gezellen
zich naar 't in verval zijnde Kerkgebouw
negaven otnl Gods Zegen af to smeeken
over 't hervormingswerk, wat hier moest
(worden begonnen.
Al spoedig weerklonk in alle dorpen
en gehuchten 'Jiet streng-vermüiicndl woord
van den Heilige' en, zijn ijiverig'e mode
helpers, het volk er toe aanzettend' hun
schandelijk leven geheel naar Christus
«vetten te hervormen. Na eenogen tijd
van hard werken kwamen inderdaad ©eni
ge eilanders tot inkeer, verlieten hun
schandelijk leven cn deden openbare boete.
Boor dit kudces aangemoedigd, liet dc
Bisschop op Walcheren een heilige S'Cin|d
o'l' Synode aankondigen. „Zulk een heilige
Send of! Synode was een vergadering,,
die do Bisschop opi zijn yisibatiereis in
iedere gemeente belegde, pn waarin hij
onderzoek deed naar 't gedrag der gc-
loovigen. Op zijn Bemdateel gezeten en
omringd dcor de priesters, liet hij zeven
oil mb,er aanzienlijk© cn algemeen gpacihte
mlannien voor zich; komen, opdat zij aan
gaande het zedelijk leven der parochdanon
getuigenis z'oudén geven,. Zoo et' klachten
werden ingebracht cn, bewezen, volgde 't
vonnis Van den Bisschop. 'Ook graven
©11 rijksambtenaren waren bij! deze vCf-
gartering beig'enwoordig om', wlamneer pc
iicmjand zich, ,aan de straf niet wilde onder
werpen, hem op koninklijk gezag; tot
boete tc dwingen' (Pator Kronenburg).
Naar deze vergadering riep de Bisschop
alle christenen op cn 111 zijn heiligen ijver
dreigde Hij hen,, die niet kamen; wilden,
met de zware strafl der excommunicatie
(d.i ..©en buitensluiten van alle Kerkelijke
gemeenschap), vast m'eenieaid, dat deze in
dien tijd z'oo gevreesde straf! het volk zou
doen gehoorzamen, Maar helaas Diepdroc-
vig was liet gjevolg' dezer Synode. Gaven
dc getuigen, eenigo ambtenaren 011 wei
nig,' goedgezinde eilanders gehoor aan den
dringend© oproep vami hun Bisschop!, ver
uit de moesten ware^ al tc verstokten
booswichten en- verschenen niet tor ver
gadering, mlmr waren woedend over do
bedreiging van dew vurig'cn Bisschop en
opgehitst doo.i' c,enigen der uitoost-hals'stor-
i"tgip elctai'enten, gkcpem zij naar de w'apeneiu
«n dwongen, den H*. Frcdericius zich ter
stond 11a, die Synode door dc vlucht het
teven tc redden.
M'et ©on wecncindO ziel verliet dc II.
Bisschop d'e diep-ongelulckigfe ©11 ver
stokte zondaars van Walciheran, cn, keerde
'drep-Uedroéfd naar zijn "bisschops-Stad
terug. t
De H. Frederidus ga,II na, deze vruchte-
looz'e poging den moicd g.eauiszins ver
loren en vanuit Utrecht zond Hij ander
maal v.ol-ij,vorige priesters, die 't work,
dat Hij o,p WiaMberen luid begonnen, moes
ten voortzetten te samen, m'et die priesters,
d'ie bij zijn vluoht waren achtergebleven.
Zelf hield de. Bisschop niet op door vuri
g'cn veel gebod en harde versterving' de
bekeering van Walcheren, den Hemel nf
te s'meeken.
Zwaar ©n vaak ontmoedigend was in
d'e jaren van 835 tot 810 hier het werk
dezer edele geloofls-heldcnhun lange en
moeilijke missie-reizen, hun voortdurend
prediken bleven bij de barre onverschil
ligheid der bewoners z'oo, g»od als zonder
succes; maar niettegenstaande den g,erin-
gen vooruitgang zetten zij vol vertrouwen
op God en aangemoedigd door 't levcm
van gebed en versterving va.11 hun H.
Bisschop liuti s,toeren arbeid! voort.
Wel zwaar beproefde God liet vertrou
wen dier Zijnen; wel hevig strafte God
Walcheren, toen Hij over !t eiland' een
nieuw© en geheel om verwachte ramp toe
liet. Tn Juni vaia 't ja,ar 837 kwamen we
derom de Noormannen naar 't selhoone en
rijke Walcheren. Een zekere Hem'inhug
biedt hun weerstand, maar sneuvelt; graaf
K'fgard snelt ham! ter zijde, maar sneuvelt
eveneens met vele, krijgsoversten en nu
plunderden de onweerstaanbare roov'Crs
naar hartelust. In weinige dagen was hel
schoonste der 'Zeeuwsc'he eilanden als een
veld, waarop, ©en geweldige hagiel alles luid
stuk geslagen.
Diep-treiu'ig, was dus dc toestand op Wal
cheren cn ook d'e gdoofs-prediking kon bij
doz'o wreede ovevheersdbing niet pla,aj;s
Imblieu.
Wellicht badtten reeds vo.or 't jaar 837
of d'e H. Feedericius of zijn priesters! zich
bij Koning Lodewijk den, Vrome over hot
geringe succes van hun Moeilijken arbeid
beklaagd en hadden zij dit waarschijnlijk
toegeschreven aa,n de onvdldaonde bescher
ming, die zij iu dit ver aflgeleg'en. g'gewest
van 't. groote Rijk van overhcidsweigc liad-
den ondervonden. Wat da,ar ook van w'aar
zij, een feit is het, dat Koning Lodewijlk
iu 'l jaar 8.38 naar déze eilanden edellie
den stuurde, die behalve door dapperheid
©11 moed ook uitbloukcm door vurige lief
de voor den christen-godsdienst. Zij ont
vingen van hem' een tweevoudige opdracht
en wel om 't volk te beschermen tegen d'e
woeste Noren cn Demon, maar ook o'm' den
christen-godsdienst op Walcheren krachtig
te steunen.
traehtend te verplaatsen in. da chrisitelijk-
hiptorteche .denkwereld.
Ons dunkt, dat de praotisoha politieke
conclusies niet zoo li eel moeilijk zijn op te
maken.
Uit De Gelderlander (r.-k.):
Hel nieuwe ontwerp vraagt, dat Ne
derland worde bestuurd naar de histori
sche ontwikkeling1 van liet christendom,
cn dus met do beginsnlem der Reformatie
als beheersohende flaklor.
D© heer Liingbeek zelf heeft ze c;r niet
mi neergelegd, maar zijn uitie is ©r on
tegenzeggelijk do oorsprong van. Wiat
wii boiven schreven vfiu, den invloed der
uiterste vleugels op de groote Partijen,
geldt zeer in liet bizonder de chrisfolijk-
nistorische Partij, die door de groep Ldiig-
beek \o,ortdurend wordt bestookt wegens
haar gebrek a,an protcstantsicli karakter en
haar nalatigheid op het gebied der konse-
kwente doorvoering van alle, profestant-
scne b'Oginsielen plus één. liet geeft niets,
of de lenders de)' c.-li. partij den heer Ling-
hcek' bestrijden bf' weerleggen; het helpt
weinig, dat de heer Colijii in zijn laatste
brochure, verschenen bij liet Pjartijlbwreau
der anti-revotutionnair© Partij, een bu
reau. dat wij ontberen zoolang het Dl'.
Svhaepmanfonds niet tot den rand gevuld
is, gewezen heelf't op de. kiiaohtvorspil-
ling der protestantsoh-christelijke1 paaltïj-
en in Nederland, de 'fanatiekelingen
scharen zich b'ije,en en groeien aan en
dwingen de groote partijen tot hét prijs
geven van de oude methoden d©r prak
tische politiek, de kunst der tevredenheid
met het bereikbare.
Het stelsel d'er Evenredige V©rtcg|eir
woordiging heeift 011s vele voordeelen ge-
braent, maar het is ©cn zijner donkerste
seliadiuwkanten, dat 't de drijvers en de
fantasten en de met-den-kop-teg'en-de-
muur-loopiers tot zelfstandige groepen
heeft georganiseerd, die op den duur het
parlementaire stelsel in ons gemengd' va
derland vrijwel onmogelijk malton.
Onder ,ons zijn er, die d'e christelijk)-
historische Pal'tij met gienoeg.en dezen kaait
zien .afdrijven; die haar 'how verder hoe
liever zien wegschuiven van de R.-K.
Staatspartij, opdat de ICoaliltie dier rechten-
partijen onmogelijk zal worden. Liat'en zij
zich niet verheugen met liet vuwruitziichit
Oj> een vruc.iitbare samenwerking tusBolien
onze Partij en de S.D.A.P. Dnzelflde d©-
struktieve krachten weaken ook' daar
Sinds de linkervleugel der S.D.A.P. zioli
sterker laat gelden, ia dn houding dor
ganstlie partij ten opzichte der samenwer
king met dc R.-K. Staatspartij sitr.oever
geworden; ook de oude, S.D.A.P. wordt op
den duur naar hour verder© Kousekwc,titles
gedreven, wil zij de, kansen der nieuwe
organisatie niet al te ze,er vergrootcn.
Wij staan voor het algemeen© versohlijin-
fel van den anevtenredig' grooten, invloed
der uiterste richtingen op de, ontwikkeling
v,an ons staatkundig lerv'en.
Die daartegen ,e.en middel w«©t, zond'er
het stelsel der E. V. overboord' te werpen,
moge liet zeggjen.
Lessing.
22 Januari was bet twee ©eiuwen gele
den, dat Gotthold Ephraim Lessing gebo,-
ren werd. Zijn meest bekend© werken
zjjn: „Minna von Bornhelm"' en Natlian
der Weiso".
Als dat van zoovel© anderen, ging ook
bat leven van Lqsaing niet oyer roaan.
Zijn gélukkig hpwdij'ksleven was sleehts
van korten duur, d'aa,r zijn vrouw bij, de
geboorte van hun ©eirste kind, dat even
eens stierf, overleed. Langen tijd had hij
De ramp van 't jaar 8.37 en de komst
dezer edelen zouden inderdaad een zegen
worden'voor 't christendom op Walcheren.
Het was ©dhter d'en 11. Fredoricus niet,
gegeven Walcheren voor Christus' Kerk
herwonnen te zien. Want in het, jaar 8.38
viel Hij door 't moordend staal v,an eenige
omgekochte booswichten, die den Heiligen
Bisschop, moesten vermoorden, omdat .Hij
het had durven bestaan de Keizerin om
hapr schandelijk leven ta vermanen. ,Wij
'behoeven er niet a.ain te twijfelen, of deze
II. 'H'dogepriester hoeft 't laatste offer, dat
Hij "brengen kom, 't offer vian zijn leven en
bloed aan God gebracht ook voor 't diep
ongelukkige Walcheren, waarvoor Hij
steeds gedaan had, wat hij kon doen.
Kort na, den marteldood van den II
Frederidus kwamen iu Zeeland op hol
bevel des Konings aam vele Duitscih© hee
reu, onder wie Hertog Frank van S-vvaben
do voornaamste was. Hij werd door Koning
Lodewijk beleend met vele goederen op
Z,uid-Bev©land rond Borsselen, en van hem
neemt 't geslacht der hoeren van Borsselen
zijn oorsprong, gelijk do oude Kronieken
vernMden. De dappere zo,on yarn dezen
edelman, Lippold van Swaben, werd tot
kapitein-generaal benoemd over 't leger
in dezie streken.
Terstond! na, zijn aankomst alhier begon
hij met do overig© heereu een leger van
strijdlbane nfannwi te verzamelen, dat onder
zijn krachtige leiding tegein de Noorman
nen te velde trok. Zwaar was de strijd cm
mbeilijk, maar de krachtige leiding' van
Lippold en de onversaagde dapperheid em
mlord der ander© Duitsdh© heeren dedan
die Noorm'annen voor goed vam ."Walcheren
wijken ©n met z'waxe verliezen in hun
draken-schepen naar dc Iiooge, Noorsche
landen terug zeilen.
Zoodra op, het' eiland vrede cu rust wa
ren hersteld, kwamen de missionarissen
wederom uit h,uu schuilplaatsen te voor-
Schijn ©n begonnen opnieuw hun predi
king, nu echter onder de veilige bescher
ming ©11 met den steun van den adel, wiem
't meenens was in 't vervullen ook va»
's konings tweede opdracht.
De christenen ontvingen, ais hadden zij
'de van God gegeven harde les tem vollo
begrepen, d'e geloofs-apostelen niet m'eor
mat die barre onverschilligheid cn vélen
begonnen op, hun vermanend woord hun
leven in Christus te hervormen. Bij de
heidenen, die er nog waren, ontstond een
met ilinaneiëele moeilijkheden te kampen.
E'erst toen hij in 1770 bibliotlieoaris werd
to Wolffenbuttel, wat bij ibofh zijn dood in
1781 bleef, liad hij een bestaan. Maar rijk
werd hij noodt. Hij stierf bijna eenzaam
en sleehts ©en klom getal vrienden volgde
zijn lijkbaar.
De ©erst© opvoering van „Natlian der
Weise" had eerst twee jaren later plaats.
E,en grapje van Canau Doyle.
Deze geschiedenis i® volgens Conan
Doyle (d© dete©tive-v'erhnien-sc|hrijver)
zel'f van a tot z gelogen, maar toch
Toen Conau Doyle bij een van zij» be
zoeken aan Amerika t© Boston, arriveerde,
werd Jiij herkend door z'ijiu taxi-üliauffcur.
Toen hij namelijk wilde betalen, zei de
man: „Wanneer het u niets uitmaakt, zou
ik u zeer verplicht zijn, als u mij inplaats
van geld ©en to,egau,gsbewijsje tot het bij
wonen va,n uw voordracht wilde geven.
Wanneer u er geau "bij u hebt, is ook
een visitekaartje, met uw handteekeining
goed". Conan Doyle lachte: „Zeg eens,
ine© je er achter bent gekomen wie ik
ben, d'un zal ik jo eon kaart je voor je
hcelc i'am'ilie geven".
„Ik dank u beleefd", antwoordde de
chauffeur. „Nou,, wo wisten allemaal, dat
is te zeggen, allen die lid z'ijm van de
letterkundige club van da ohauffeursver-
•eeniging, dat u met dezen trein zo-udt
komen. Toevallig was ik vanmorgen, ajleen
aan liet station. Wanneer u liet me niet
kwalijk neemt, zal ik u zeggen waaraan
ik u herkend! heb: uw rever® zijn om
gekruld en verfkomtaeldnatuurlijk heb
ben de verslaggevers in New-York eraan
gehangen. Uw haar is naar het model
to oordeelen geknipt door een kapper
te Philadelphia; uw hoed lyieft vanvoreu
©en zeer scherpe snede, een bewijs dat u
ze in liet gevocht om' ©en plaatsje in een
schouwburg te Ohiciagö in de hand hebt
geklemd; uw reohterachoen is niet goed
gepoetst; de lucht van Utica-sig'arcn hamg't
nog' in uw kloeran' en uw jas toont boven
dien sporen van den borstel van den be
diende in den D-ti'edn van Albaniy; boven
dien staat op, beide zijden van uw koffer
met koeien van letters.Goman Doyle!"-
m
4MMBB
NOODLOTTIGE VERKOUDHEID.
InbrekerWlat oen beinoerdlci tijd van
bei jaar. Hij bcdlerft ieimlanid rijn haeiie
bierjoe.p. Nu heb ik al tiw,eteimaal blij een
inbraak moeten niezie» em ben tolkeins ge
snapt.
VERSCHIL VAN OPVATTING.
Diokter: „En waar heb j© hert eerst
pijn gevpeld, mijn jongen?"
Patiëntje„Op mijn kamertje, dokter!"
DAT WAS, WAT ANDERS.
Vader, vroeg kleine Wiiim, als j|a weert
waar ietsi ligt, b'en jé laat d'an verloren
Natuurlijk niet, jongen.
Dan is u,w lorgnet niet vterlone», va
der. Ik heb bet net in het water lfl|t|en
vallen.
VOORNAME CLIENTELE,.
Vriend: Is het waar, dat die ïlamilieB1,
waar gij huisdokter zijit zoo voornaam zijn?
Arts: Dat zo,u ik meen(en. Bijvoor
beeld: Kindienen, di)e gouden tientjes "heb
ben ingeslikt, zijn bij mijl heit dagelijlkséh
brood.
EEN RADICAAL MIDDEL.
Heer (bij den coiffeur). Kent tl ren
goed middel tegen kaalheid?
Kapper. Al,s n 't eens piroibieferde
met een pruik
'hooge achting; voor 't christendom', dan
'godsdienst van die fier© edelen, aan wio
zij hun bevrijding te danken liadden, en
ook zij luisterden na,a,r de missionarissen
en menige heiden' liet zich iu Christus'
Kerk opnemen. Aldus werd in de 2de helft
\am d-e 9de eeuw de missioneeriiug' va»
Walcheren een steeds stijgend succes voor
Christus' kerk. Met het geld en de nulde
gaven der edelen werd menig] eenvoudig'
bedehuis door de missionarissen opgericht
©u na pl.rn. 50 jaren was liet werk vol
tooid, Walcheren wa,s Roomscih-Katholiek,
da bewoners waren voor dan Christus
gewonnen.
Zoo zien wij, dat God ook ten opzichte
van Walcheren het vertrouwau der Zijnen
niet beschaamde, maat' hoe Hij vanuit den
Hemel vol ontferming neerzag op WaWhe-
rens ondankbare bewoners. De arbeid en
't gebed, dc tranen en 't bloed der Heili
gen waren niet tevergeefs besteed aan een
volk, dat fier va» geest en roind van aard
de kiem iu zich droeg van hooge deugd en
©delen rabcd. De waarheid zegevierde ten
slotte 0vei do dwaling van 't heidendom'
©n d'e zedeleer van 'I. kruis trad in de
plaats van de afschuwelijke zedeloosheid,
J11 de 10de eeuw was geheel Walcheren
katholiek en waren reed's bijna alle dorpen
©11 gehuchten naar hun kerken of patroon
heiligen vernoemd, dank zij Gods genade,
't ijverige werk der priesters en den giroo-
ten miildadigen steun der edelen.
Thans kunnen wij beëindigen dit hoofd
stuk: „de Geschiedenis der Geloo'fs-ver
kondiging op Walcheren".
De zege van 't christendom over de 11
heidensthen godsdienst was volkomen; lici
lieid'ensch Walcheren der 6de eeuw was
omgevormd tot het Roomsche Walcheren
der Middeleeuwen. Veel lijden en offers,
veel gebed' en arbeid heeft die ©verwin
ning gekoste moge dit voor U„ Katholie
ken dezer eilanden, een. aansporing zijn,
om uw geloof, dat die zwaar Bevochten
zege U bracht, met Se teederste zorg'en in
mv harten te bewaren, God! en Zijn heilig'©
arbeiders op Walcheren ten 'innigen dank
Bronnen: Oronyok v. Zeeland, M. Sm'al
legange; Bijdrage voor de Geseh. van het
Bisdom Haarlem'; Gescli. des Vaderlands
v. Buil; ICerkgesoh van Noord-Nederland
v. Coppens; Levens der Heiligen Pat.
Kronenburg; Zeeuwseh Genootschap N.
Verb. I. IV'
