NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VDOR GEHEEL ZEELAND
DIT BLAD VERSCHIJNT: DES DINSDAGS
DES DONDERDAGS EN DES ZATERDAGS
De glas-industrie in den
loop der tijden
FEUILLETON
Jonkvrouw Louisa.
vni.
VAN OVER OE GRENZEN
BUITENLAND
RUMMER 71
OONDERDAB 14 JUNI 1928
24«™ JAARGANG
NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT
Bureaux van Redactie en Administratie: Westsingel 75, GOES:
Telefoon Interlocaal No. 207, voor Redactie en Administratie.
Bijkantoor MIDDELBURG, Marktl en 21 Telefoon No.474.
Abonnementsprijs f 1,90 per drie maanden, bij vooruitbetaling}
Advertentiin van 1tot6 regels f0,90, elke regel meer f 0,15;
Contractregelprijs, te beginnen bij 500 regels, beduidend lager.
BROOTEWAARDE
VAN PUBLICITEIT
WORDT BELEZEN
IN ALLE KRINGEN
door Ir. H'. I». Copijn.
Het vijftigjarig! jubileum van de Glas
fabriek „.Leerdam1", .als mijlpaal in har«)
jjeechiedenis, móge* (qpmleiding zijn haan-
een moment te plaatsen in het licht van
.verleden, heden en toekomist. Van de ge;
«chiedenis der .techniek1 van het glas in
het algeniden, te116!11'!0 i11 vogelvlucht haar
plaats en bteteek'enis zuiverder te kun
nen waaxdeenen. Deze, overzichtelijke kijk
.voert ons naar het verpe Egypte, oml daar
ten tijde ivan het oudei Jtjj'k het .eerste
glas te (vinden; en niet vijftig jaren, maar
.vijftig eeuwen dus ia gespeeld dit kleurige
«pel van het „plukken" der vurige hollen,
dit zwenkten .der slanke stelen en dit
ademen totbroze bloem. Deze merkwaar
dige stol', die door „toeval" door Egypte-
naren werd ■gevonden, e.n in vuurvaste:
aarde, uit izand, soda en k[alk door de
hitte van bet vuur werd gesmolten, laat
zich gieten, (kneden, persen, sampnlis-
«dhen, buigen, blazen en. trekken, "bezit
©en groote hardhead en vastheid, is tegen
chemische invloeden tbeetand, em last nob
least in haar doorzichtige strueftuuv heb
licht vrij kpel. En ware het niet, 'dat
haar broosheid .deze rij van voortreffelijk'»
eigenschappen krak', iz'e zou zijn geweest
het waardevolst© laller technisch© produe-
ten. In 'de rij van opvolgingktoestpndiein,
noch vloeibhar, noch vast, in den over-
fang van ,de eene in den andere plots ge-
xeerd, weerspiegelt (dezte „starre vloei-
«tof" als geen andere) zuiver en klaar haar
wezen, geboren ,uit vuur. Als Egypte
zijn Alexandrijnsche iblouiieinde glasindu
strie heeft .afgestaan .apn de Romeinen,
verrijkten deaa haar miet een oneindigheid
van kleuren en kleursdhakeeringein, en op
hun bfeurt bonwen 'de Byzantijnen op de
Eunst van hun voorgangers hun prpchtige
Kleurige mbzaïken, diaons nog geheel
ongeschonden in .het Ravenna, vaai Theode-,
rik-, den igrooten Koning der Gothlen, een
techoone, ontroerende (bladzijde geschiede
nis voortooveren, .gesmolten in glas. Dan
halen de Venetianen, Byz&ntynsc'he' glas-
meesters thuis, en het glaseiland Murano
getuigt nog heden van dei eeuwenoude,
streng geheim© [klunst, waar verraad met
den dood werd gestraft. Doet Murano
zijn transparante Lagunen weerspiegelen
in do (teerste Meuren van haar bbctelen:
„Bohesmten, zijn Volger, slijpt in zijn. oer
wouden voor het eRrst zijn Zware, stoere,
harde 'kristal. Iln de 17e eeuw Breidt
zich de ikunst over Europa uit en bloeit
in Frankrijk en België de nieuwe, techniek*
van het-uit mónstercylinderslge'Maztene', tot'
platen gespreide, venster en spiegelglas,
De 19e eeuw isi voor het glas niet helder
de industrieel© (Ontwikkeling krijgt op1 de
iglashut geen Machtigen (girelep. Integjeji"
deel, zij (Versmalt slechts het ondergangs-
pïoc'es van het uog overgebleven stijl- en
(Schoonheidsbegrip in dit eeuwenoude* tiand-
btedrijf'. Indezen tijd, diei een donkere blad
zijde schrijft >ia de geschiedenis van de
„Ars Vitraria" ,en een [massaproduct voort-,
krengt, dat noch doorlsdonoimische vervaar
diging, noch door kWaliteit of 'Schoonheid
nitmUnt, wordt ,de glasindustrie in Holland
geboren. Dan an de 20e, eeuw, „de eeulw1
van het glas", komt de groote kentering.
Nooit werden zoovel© ideeën, onderzoekin
gen en experimlenten dagelijfe gesmolten
in onze vuren tot ©en verrassende Smtelt.
Dte herontdekking van het eenvoudige, wa-.
re en ©ssentieele der dingen, doet in het
glas stijl ,ep schoonheid wedervinden, en
wij zien ons geplaatst voor ©en oneindig:
heid van .mogelijkheden. De aandacht Van'
de wetenschap (wórdt voor heit eeirst inten-.
kief op .deze „vloeistof" gevestigd, en al
hoewel reeds in de Vorige eeujwi mannen
als Traunhofer, Stokfes, de merkwaardige
iEngelsche dominé glassme.lter Barcbuirt,
en Schott te Jena, hun bbwondeiremislwfaax"
24)
O neen, je bent de ideale dochter van
je idealen vader, spotte de dame, een stuk
brood, een hut is je genoeg! hoe kon je
ging ze toornig verder, met je sentimen
teel© philantroplscha neigingen den prins
zijn verblijf op zulk een manier vergallen,
als je laatst deed, .met je nitnoodiging helt
ziekenhuis te bedoeken? Kon je dan niet
weten, dat je met zulk een hartstocht
voor een ziekenhuis het verschil van jullie
smaak, van jullie levensopvatting geheel
onnoodig op zijn scherpst belichtte. Je had
hem beter nog het voorstel kunnen doen
in de leeg uurtjes met hem de dorpskin
deren te wasschen!
Louisa had een hoogroode kleur gekre
gen. Zij had van haar vroege kindsheid ai
reeds smartelijk ondervonden, wie haaT
tante was, doch de banden des bloeds 'zijn
sterk en zij had het nooit geoorloofd ge
acht, een afkeurend oordeel over de zuster
van haar vader te vormen. Ook nu be
dwong zij den opikotmiendeni tegenzin-
Lieve tante, zedde ze,. teTwijl ze
moeite deed het beven van haaT steur t©
bestrijden, als de levensopvatting Van den
dig pionierswerk hebben vërricht, komt
eerst np ,de ervaring uit de als mje.t een
Chineestelie mluur (omgaven glashut, zoekt
aansluiting en (uitwisseling 'mtet hiein, die
uit hoofde Ivan hun bteroep aangeiw-ezeta
zijn otai '4e wetenschap'van hielt glas t& Ver
ruimen. Engeland richt zijn Society of'
,'Glass Technology op', Duitsdhland volgt
met zijn Deutsche* Glasteichnisch© Gesell-
Bchaft, en Die Wa*rmjet*e|chnis|ch« Beratungs
stelle der Glasindustrie1 in samtenwerking
intet verschillend© (Universiteiten, terwijl de
literatuur naast (het voou klort eemige stan-»
daaidwerk" van 'Robert Drjalle, verrijkt
wordt mtet eens troom van voor den mo
dernen glassmtelter 'onontbeerlijke weten
schap. Dat juit dit samtengaan van een zoo
jonge wetenschap (en een zoo eeujwtenoude
ervaring, niet idp-delijkf men Stoelt verkre
gen wordt, ..die ramipen- leaa steteneuvrij is,
mag gteen .uterwondieiring Iwiekkten. Nu ook
breekt zich de machine voor goed baan
binnen de (fabriek'. Amlerik'a met zijn groote
rijk'domhren aan Igrondstoffen en natuur-
gas, zijn dure arbeidskrachten, ge©ft hier
de leiding, |de langzamtei groei van de1 glas
machine vertoont «en sprongvariatie, en
als in 1905 Owens zijn vol-automatische
flesschenmachine Jaat [„dansen" met een
capaciteit van .25000 flesschen pier dag,
is dit wen historisch moment van nog niet
te overzien© bteteektenis. Type. na typ© vol
gen nul elkander snel op ju een koortsig»
patentenjacht. Oo'kl nu wordt voor het
eerst grondig) de hartader, de smieltoveiy
onderzocht, de strijd tussohen herkrijging
en herwekking [uitgestredenhetivraagstuk
van het 'Zteer lage, nuttige wartafce)
effect ernstig ibtestudeeïd, en worden afval»
warmte-installaties gebóu,ted. Geheel auto-
m'alis'che gasgeneratoren streven den ouden
getrouwen generator ,van Siemiens voorbij
en intensieve proeven worden genolnen om
te kómten (tot ©en 'theoretisch mogelijk hoog
waardig generatorg'aS; (koelovens suöctesvöl
gebouwd, geheel gebaseerd op1 twtetensehap-
pelijkfe b'asis, .na „tijd en geld" verslin
dende proewen; het oude gekneede, vuur
vaste" in»teria,al 'in elefetrisohe ovens tot het
groote weerstand biedende „mkllit" omge
zet, en modern© statistiekinachincs maken
minntieuSe. 'kbstprijsbterekeningen mogelijk
in dit isterkf in honderdduizenden artikelen
vervafu-digend© bledrijf. .Na de 19e. eeuw
van het iwakchecht© m|at.eiria)ismei treiedt in
de 20e ©e.uw het organis'mte' in de plaata
van het .mtechanisme, k'omt' het besef ster
ker en .sterker naar voren, dat de. mtensch,
de drager (V.an den arhleid, de levend'e spil
is waaromi alles dr.aait, en djt groeiende
sociale gebeuren, iwaarin karakter, salmten-
werking en .dienst leidende factoren \vior-'
den, grijpt diep in het raderweïkf der pro
ductie in. 'Met de snel voortstuwende in
wendige ontwikkeling gaat ©en snel stij
gende Vraag van -btuitcn na,ar steeds ho'o-
gere kwaliteit van h©t glasl gepaard, ter
wijl de 'door den wlerieidoorlog vernietigde
welvaart, alsöokf ,de sinds- dien snel opge
voerde handelsbleleimlmeringen, ,de. opbrengst
sterk' bteperkien. iln dezen tijd van het
heftigste vuur, een loutering van deze
„sin'elt" in -een periode van herleving van
oude in nieuwe ,wte.ard©n, viert de GlaS-
iabiriekr „Leerdam" ha.a,r 5O-ja,rig jubi
leum. In haar btedrijf vindt men dein ouden'
trouwen oven van Boëtius, met zijn direct
gestookte vuren .sta weglekkende vlamtmen-
tongen, naast den mbderuen reouperatief-
oven; wannen volgens regeneratief ear re-
cupeTatief systeeiml; .op eeuwenoude er
varing bterustende koelovens, naast op we-
tentchappelijkte basis igebouwde en uit-
geconstrueerde kbelm'aohines'de eerste
en oudste tglaspersein naast half-autom'a-
m'atistehe en komende v0l-aut-oma 'iscbo ma
chines; automiatisohe-gasgeniera,toren naast
den ouden getrouwen generator van den
grooten Sietiïensktalenwegeh met een krui»
wagen naast uitgebreid© sta.tisti-ek-fmiachu
neseeiiwenoud (t'aro© en stijlloos geslepeM
glas, naast ,door eerste Bunstmaiars ont
worpen mbnuto'entale (vormielnstrenge con-
prins zoo verschillend is van de mijne, als
gij mieent, dan is het beter, dat wij schei
den, zelfs als vrienden, Zoo spoedig moge
lijk.
Het jonge gezicht had hij de laatste
woorden een vaste uitdrukking aangeno
men, welke het anders niet eigen wag, en
de afscheidswoorden, welke Louisa den an
deren dag mtet Alexander Landeros wis
selde, klonken harerzijds zóó koel, dat het
de gravin nu bijna berouwde zóó gesproken
te hebben. De vrijheer, die de oorzaak'
raadde, zeide later tot zijn zuster.Wie
een slaapwandelaar wakker maakt, is de
oorzaak van zijn val.
Ofschoon de smid zijn woord, oiml de
zieke te bezbeken, gehouden had, zoo. ver
mochten zijne drankjes en zijn strijkingen
der verlamde ledematen niet, ©enige vteTbte-
terin-g te bezfargan. Anne Marie's krachten
namen zienderoogen af. De wonderdokter
was niet een der geduldigsten en zoodra hij
mueiite, dat zijn middelen niet door een
spoedig gevolg bekroond werden, was hij
gewoon zich terug te trekken mtet de woor
den Er 19 niets aan te doen. Onder den in
druk van deze hittere uitspraak h!ad de
jager er eindelijk 'toe besloten aan d©n
voortdurenden aandrang van. de houtves-
trole op- (zakbh en mensdhen naast aartsva
derlijke gemoedelijkheid;, istoere mede wee
kers van loutere ervaring -en zuivere we
tenschapsmannen; verouderde larbteidstoe-
standen naast een doieilbtewust streven n&afl
de samtenwefkïng ivan kapit.a0l tein arb'eids
vorming van ,een nieuwei arWeidei-sgemeen-
schap van .allen, in (dienst en tot geluk V,an
den mtensch, gepaard mtett een tot gezönde
winst leidende (eteonoinie. En gezi.en in dit
groote verband kunnen wij inlet vreugde
constateeren, dat' '„Leierdanr" op ,al deze
gebieden van .ontwikkeling 'wlerkzaain1, iil
haar btedrijf ;een trouw\e| wteerspiegeling
is van .de grootasmtelt, dat zij „worstelend
waakizaata" WielfteWust bouwt aan den
„Nieuwen Tijd", .en dat dit jubileum, gety-
ypeerd Ban .worden mtetlejen ,.,;ru)stigj te mid
den der.gblven: saetis'itranquillns in undiS.
Deib'enarde Missi|e|(in China.
Pater Vercruis© heleft in da laatst ver
schenen ailevHring van de Annalep van
Scheut het volgendei mlede
Sedert den 'aftocht der Sjansi-troepen
is de streek door kleine groepjes deserteurs-
onveilig getoaak't. ,'t Zijn alle mhnnietn vian
de streek1, ,di„ei van de gelegenheid g©b!ruik'
tóakten om m'et hun wapens 'dei nienschen
sWhri'K aan lte jagen (en dollars af bei persen.
Ziende, dat ze ongielhinderd hun roof-
tochtjes konden voortzetten, sloten zei zioh
samlen en (lijfden mlenig^vrijwilliger Bijl zich
in.
Eens een i dertig tnten sterk.^dei spion
nen er .niet b-ijgprektend begonnen, ze opj
groote schaal; 'tis de jacht op de rijken.
Mannen en .vrouwen en ntósjes worden
mteegenomien om' z'e door hunne f'a'milie te
laten vrijkloopen. - I
Sedert Veertien dagen waren ize nu volop
in de ^omlstrekten van Makiatsao aa-n 't ma-
noevTeeren. (Deztei geplunderde missiepost
Behoort tot (de Apost. Prefelctuur van Ta'-
t'ung-Fu, waarvan mgr. Hoogers uit Nij
megen Apost. prefect is).
'kWas wel iniet al te ve'el op mijn ge
mak, maar ik' bleef in de illusie),, dat ze
de kerk wel mlet rust zouden laten. .Einde
Februari sloten zich nog .80 JFungkluns bij
de bend© .pan.
Dinsdagmiddag (6 'Maart) om' half twee
hoorde ik schieten in 't dorpje*: ja ze zijn
daar.... Ze gingen recht naar dei Jatmten,
waar z'e de wiapenS *ein infinities in beslag
namen. Dri.e .kwartier latei- iw'erd er bij
de residenti© .geschoten en aan da poort
geklopt, 'k Wachtte iz'e op dei kber af en
ging aanstonds opendoen. Nooit had iK
bhndieten gezien; Idit waren echte....
Nauwelijks de poort open vlogen z'e rn'et
vieren op 'mij: „wapens, geld", riepen z'e:
schoten een schot langs mijn linkeroor
(trominelvlies is er van gesprongen) en
sloegen mij op 'tlijf met iaën ouderwet-
achen sabel, itprwijl d«( anderen mlet 't ge-
weer stootten ,teh dreigden. Mijn bby, dia
niet ver ,van mij stond, kreeg) ook' een
schot, m'aar werd gelukkig niet geraakt.
Aanstonds gaf .ik hun twee jachtgelwlenen,
120 patronen en 70 dollars, die ik*'bij da
hand had.(100 dollars;die ikl verbbrgen had
alsook' een izakrevolvtertje hebben anderen
later gevonden).
Dan móest ik mee naar dein hoofdman
der bende. Deze Li-te-tsjeng genaamd, i3
van 'tdorp L'aikaiatchoang 31 li ten wet
ten van;MaciatSao. Het is eietn struitche kle-
rel van .35 a 40 jaar, die vToegai- bandie
ten aanvoerde (in Mongolië, ten dat winstge
vend baantje nu in zijn eigen streek voort
zet.
Onderweg wterd mijn bril afgtelnomen,
want, zeiden ze mij, "het W)a9 onbeleefd
in hunne .tegenwoordigheid eejn bril op' te
hebben. D© ihoofdm'an was bij dien manda
rijn Rioetsjang thuis. Hij' 'z'at op den
kang in .geztelstohap- van. den mlandaxijn eln
zijn vrouw iep nog een ander kóplstuk1 een
Bopje thee (te drinlcen. 'kMc>e&t ook hljzit-
tersvrouw gevolg te geven en ©en
ptomieerd dokter te raadplegen. Een mede
lijdende vriendin was zelf tot dat doel naar
de stad getrokken oml den arts, die zich
in een -grooten roep. verheugde, te1 ver
zoeken haar in de eenzaamheid van het
woud te volgen.
Zoo gebeurde het dan, dat de equipage
van den dokter m'et het ntooie span schiimJ-
miels voor- het jagershuis stilhield. De dok
ter steeg uit oml in gezelschap! van de
houtvestersvrouw het bezoek' af te.legg)en.
Do arts was een man met hijzonder ge
distingeerd voorkomen en was gewoon zichl
steeds m*et bijzondere éléganCe te kleeden.
Wat moeten wij m'et zulk een voor
naam' heer hier in onze arjme hnt, fluisterde
de bezitter ontstemd des dokters begeleid
ster in het oor, terwijl ook over het aan
gezicht der zieke een uitdrukking van
beschroomdheid zichtbaar werd. Doch deze
zichtbare vooringenomenheid verdween,
spoedig, nadat de dokter ha.ar op goedig
deelnem'enden toon aangesproken ten aij
hem' in de oogen gezien had, waarin zioh d«
volkomen welwillendheid van zijn mtetnschl-
lievend© ziel in spiegelde. De arts onder
vond in den loop van het onderhoud een
zeldzame ontroering, want hij beimterkto
spoedig, dat zij angstig moeite 'deed amf
voor haar «aten, die luisterend in een hoek
ten en ik1 dronk maar dadelijk ©en slok,
want mijn [keel tvias zbo droog als kurk;
gevolg der oetrsta indrukken.
Drie, viertn'aal -zteidei -hij 'mij m'e als' gijze
laar m'ee ,te neimeir en eenigs tienduiztendeini
dollars als (losgeld te eischen. „Me rnlee-
nemen kunt .gte vrijwaar ge| gaat zal ik
U. volgen, maar de tienduiziepd dollars dat
is wat (anders: tegenlwtoordigl ia dtej weg nieit
open, zóodat|ik( aan'geen geld kan kom-en."
D'e knandai'ijn (htevefitigdei oöjkf mijn gezegde
en na ,een half uurtje) kbn iki ter'ug naarjr
de residentie. 1
G-edurende mijn ,afwie|zigheid W-as de al-'
gemeen© plundering! (begonnen. Onderweg
ontmoette ikf tal van Catechumenen, die1,
begeleid van bandieten, al mijn kleeren
dektens èn [al wat hun aanstond inbeeten
wegdragen. L
Toen ik'.in da residentie kwaim| Wlaren de
btendieten nog [overal all«ts apn 't doorsnuf
felen; wat hun niet dielnen kók lag over
den grond (rand gestrooid.
In do k'erk hadden ziel het tatternakel
opengeblrokten. Gelukkig .had ik juist voor
ze binnen kVaonten het H. Sacrament ge
nuttigd. De (ciborie hadden zlei ootö m'eegei
nomen, doch op 't zeggen dier Schooljongens
dat ze maar van kóper was', Wierpen zij ze
op. den ikro,er.
7n des.ehool hebben'diei kinderen en ctete-
chumtenen ookr s'chrik' hteleiefd: z.e werden
toet 't geweer (bedreigd en een rooVer' loste
zelfs een .schot naast 't hoofd van dein
toeester. 1
In 't vrouwen-datechutatenaat, .Maiargroot
en klein meier dan zeventig vrouwen bin
nen zaten, zijn ze ookf'hinme|ngedfong|eln.
Ze sloegen d© rtriten stukDen van buiten
echoten ze fn de kkmter, waar de hwfeie»
m'eestexietesen zaten. .Haar kleerkhst werd
Ook leeggeplundierd. (De zro-uwen,en mfeisjes
werden afgetast' .etn eenige nogal mishan
deld. 1
't Eiene groep-jte htendfeten Volgde op 't
ander, 'twas altijd hetzelfdtel liedje: geld,
wapens, htedreigtem en stampen en slaan
toet kaaktelagten waren zó ook mild. „Staat
m'aar jongens, sfampt maar, of schiet mó
dood, ikr;kan onmbgelijfc aan uw verlangen
voldoen, da anderen zjjn reeds toet alles
weg.'-'
Men voelt zich zoo onmtechtig Voor die
brutale Kérels, (dis om' niets een mensch
doodschieten, gelijk e'en hond; mfen voelt
geen lust Jzich kwaad te maken. Paard en
'muilezel namen .ze* ook mee en sloeglen
schrijfmachine en -el'elctrisch' 'geneeskSfndig
apparaat .aan .stukken.
Êond den lavend kVaru de hoofdman e«n
toertje mkk'en ,en hij moest btekennen, dat*
zijn m'annen kun verwoestingslust. mlelester-
lijk bót gevierd hadden. Hij1 gpwaardigde
zieih niet, een half woordje te* spreken, be
zag mö .zelfs niet....
Toen het jlonlcer g|eiworden Wbk, zond do
hoofdm'an een .zijner mannten om' mtedicijhen
voor do gewonden. TerWijl ikTblezig wad,
Kwakten er .^teier 5 bandieten binnen. Toen
de Kerels iviertrokkten waren, ging ik over
leggen mtet d« bbyS en cat.edhnm'enen en
vond het ^aadzaaml te vluchten, «enige;
oudjes achterlatende* (Om) alles glade te
slaan. De kinderen e|n vrouwen volgden
ook. 1 1 f
Met een (cattechist en'mijn kók ging ik 12
li 'van ft dorp bij christenen een, schuil
plaats zoeken. .Ik Heóf er tot 's anderen
daags. totdat 'de christenen mij kwamen
verwittigen, dat .de bandieten vertrokken
waxen. i, I
Woensdagmorgen zijn 'ex nogviersched-
dne groepjes gldfemten om alles nog eens
te doorsnuffelen; *'t misgewaad, dat ze
tot dan vergeten haddien, werd ook mieegte-
nomten; de altaarsteen werd gtebirokÓfe. D©
heilige olie (en kleine pateen verdWe'nen>
Bet laatste btezoielk" was van «en ^er
kopstukken (deztei diei mij 't schot gaf).
Hij kWata) met de öomplüntenteb van dep
baas mb mijn jachtgeweer terugschenk'en
mtet de iVerz'filktering al de veroorzaakte
stond, de geheele zwaaTta van haar lijden
ta verbergen.
Nadat de dokter voldoende naar d'en aarfl
van het lijden zijner patiënte geïnfoiimleer.d
had, zeide hijBeste vrouwtje, als ge he
sluiten kondt voor een korten tijd je móóie
bosc'h te verlaten oml bij mij in mijn hos
pitaal in de stad te komien, dan hoop) ik
wel, je wat beter te kunnen maken, ja, ik
zou je zelfs wel volkomen geneizing kunnen
belooven. We moeten om daartoe te ge
raken onze toevlucht nemen tot allerhande
kuren, welke hier niet uitgevoerd kknnten
worden.
En zich tot den jager wendende, vroeg
hij vriendelijk „Hoe is het, wilt' gijl uwe
goede vrouw een tijdlang aan onze verple
ging toevertrouwen
De aangesprokene trad naar voren. Zijn
vrouw schrok van de gelaatsuitdrukking,
ach, zij kende die maar al te wel!
Neen, mijnheer, vloog het mtet heftige
gebaren uit zijn mond, neen, dat wil ik
niet! Wij kennen dat wel. De voorname
hoeren halen ons, arm© lui, in, hunne zie
kenhuizen om1 aart ons te studeeren en te
pxobeeren; daarvoor is het volk hun goed
genoeg. Zoo wordt mten beroemd en rijk.
Maar ik dank er voor, mijn vtouw als
proef te geven voor de voornamen en rij
ken. Daarvoor is ze me toch nog, te goed.
schade te 'zullen vtergóode®'t spieiet hqra1,
dat do priester en al de* bbys1 dej; dtterk
weg maren, zó©, z'ag hij ziöli genoodzaakt
het geweer ifwfeer mbo te nemen. Nui, ge
loof m'aar,zulk volkjeIwaarslchijnlïjk speet
het hun, Idat z'e mij hadden latein ontsnap-"
pen, en 'dachten mleit ©en schijn van in
schikkelijkheid den iprilejster te lokken eff'
toteo te ,pemen. I I
De tnluilezel, ni'et gewoon zulSTgoedja
te dienen, duldde' den ruiter niet, wièrpj
hem op den grond en ging op1 clei vlucht.
De bandiet .kon hot niet verkroppen en
Schopt tot iljij het dier trof in zijn vlucht'.
Volk van [sen naburig dorp, door, den
bandiet verwittigd, (kwaml met mieö en'
bijl den ezel ve.rdeeleD, om) op da Kósten'
der kerk een lekker stukje vleesrth 't
ver otteren. j
Zoolang de btendieton in del streekf ope-:
reeren is ,ier geen hoop het cate<Jhuta,enaat
voort te izetten. Wie man of vrouw, zon
zich nog 'wagen naar do kterk tei koralen
Daar de [bandieten tatelaa- op .8, li warton en!
misschien met (den avond zouden terug-
ïteeren, rieden 'de. christenen toij aan, maai
spoedig te lyrrtreikkftn. 1
Ik regelde* 'eerst, 't vertrek der meeste
ressen, die idieln volgenden dag per ossen-
karri'tje naar .Ta'tiieng zónden afreizen
oml daar betera dagen af te watohten. i
Ik' vertrok .dan naar mijn Schuilpl8ia,t4
en den volgenden mórgen 'ging ikf te voet
naar Tong-Joeling. Vrijdagsmlorlgens reeeta
ilt op een ezieltje naar Si-tsj'-tófen waar
ik' 'patel' van Aoker© thuis vond. Ik bleef
er tot 'Dinsdags; zóodra de rivier gantech!
open is Izhllen do bandieten ookT .over
steken en imten is daar dan ook' niet meer)
in veiligheid, ilkf vertrok' du» naar Hoen'
Joean om' 'Jb'ij Pater P.rovinciaal «eniga
dagen rustig Idoor te bkenglein.
Dinsdag a.s. 'ga ikTnaar Tat-oeng ala
de weg 'open ite; misschien zit pater Van
A'cktere daar 'rteedS op mij te wachten
Troebele tijden(Da nobis pacem) Do-
mine. i' 1
DUITSCHLAND
Het kabinet-Mars afgetreden,
Dinsdag heeft, naar Wólff meldt, presi
dent Hindenburg den rijkskanselier, Marxj
ontvangen, die henf officieel de aftreding
van het kabinet mededeelde. D© president
heeft den rijkskanselier verzocht, de loo-
jende zaken te blijven afdoen tot de vor
ming der nieuwe regeering haar beslag
heeft gekregen. 1
In aansluiting m,et deze bespreking h'eeffi
de rijksdagpresident het socialistische rijks
daglid Hermann Muller, die m'et de vor
ming van een nieuw kabinet zal worden!
belast, ontvangen.
ITALIË
Kerk cn Staat»
Onder het opschrift „Beginsel en fei
ten" kruist de „Osservatora" opinieuw den)
degen mtet senator Gentile over diens le
zing te Uxbino over het onderwerp„Recht
en staat in fascistischen zin".
Gentile heeft in zijn betoog da Kerk!
naar voren gebracht als iets, dat de rechten'
der individueel© burgers aantast en zich te-
den dezer persoonlijke vrijheid in elk op
zicht verztet. Gentile herhaalt dan zijn
reeds vakfer geuite theorieën, dat de staatT.'
alles is en zoo veel goddelijks; in zich)
draagt, dat hij nauwelijks een kerk noodig
heeft.
Daarbij merkt nu de „Osservatora" op,
dat deze theorieën reeds lang voor het fas-
eism'e hestonden en door Duitsphe filosofen!
zijn uitgedacht vele jaren, voordat mem
aan een fascistische gedachte of een flaacig-
tisehen staat dacht.
Hegel heeft reeds 100 jaar geleden de
zelfde opvattingen van den staat en zijn
rechten gehuldigd.
Het anders zoo rustige oog van den artd
ontvlamde. Man, riep hij uit, hoe durf jal
zoo iets te z'eggen
Hij wilde verder spireken, doch) hij voelda
den greep van een ijskoude hnnd op zijn
arm'. De oogen van de arm'e Aune Maria
keken hem* m'et «m'eek'end© uitdrukking'
uit haar doodsbleek gelaat aan en stamelde 3
O, mijnheer, goede mijnheer, vergeef
hem', hij weet niet, wat hij zegt, helt1 ver
driet heeft hem' zoo gem'aakt.
De edele menschenvriend, door zijn be
roep in de kunst der zelfbeheersching ge
oefend, werd zijn opwelling van toorn
meester. Hij wilde den last, welken dei
zieke droeg, niet door een nieuw gewicht
verzwaren. Wees maar rustig, arm's
vrouw, zeide hij, ik z'al hem' geen leed doen.
Daarna nam hij zijn notitieboekje* uit den
zak oml een reöept te schrijven, terwijl hij
mtet volledig terugverkregen vastheid zlei-
de: Dan moeten wij de zaak op een an
dere wijze trachten aan te paJÈkten. Hij
wendde zich! tot de vrouw van den hout
vester, gaf deze verschillende raadgevin
gen omtrent de zieke, nalml vriendelijk af
scheid van haar en verliet het vertrek/
zonder den man een enkel woord of ©eni
enkelen blik waardig te keuren. De hout»
vestcrsvTouw Volgde btemi. 1
I (Wlordt vervolgd.)1 1
